|
2010
|
|
|
Oraingoan, behin betiko. Dena dela, Gasteizko urte hura ongi etorri zitzaion, kultura erakunde interesgarria eta haren buru zen
|
pertsona
ezagutzeko zoria izan baitzuen: –Kardaberaz Bazkuna?
|
|
|
Eta neuk holako zerbait erantzun nion: lehendabizi, auzipetuon arteko adiskidantzazko harremanak; bigarrenik, senide, adiskide eta lagunen gertutasuna eta berotasuna; hirugarrenik, bidegabekeriaren aurrean jende on asko dagoela, Euskal Herrian eta kanpoan, egoera irauli ezin bada, goxatzeko behinik behin prest dagoena; laugarrenik, bakoitzak bere mugak ezagutzeko aukera paregabea eta gu baino lehen antzeko egoeran aurkitu diren
|
pertsonekin
nolabaiteko solidaritza sentitzeko abagune zirragarria; eta azkenik, kristau izanik, Jesus gurutzbidean eta gurutzean iltzaturik izan nuen oso gogoan, baita hari jarraitzeko asmotan edota historian zehar mundu berria, zuzenagoa eta gizatiarragoa egiteko ahaleginetan. Kristorenak, jasan dituzten gizon emakumeak ere, eta ez sinestekoa da Harengandik eta haiengandik, jaso?
|
|
|
Inpresioa: Mundutik aparte gaude inork ez dakien lekuan, guztiz defentsarik gabe, inpunitate osoz ari ziren
|
pertsona
haien aurrean. Infernua dastatzen hasia nintzen.
|
|
|
Burua altxa eta begiak irekitzeko baimena eman zidaten medikuarekin egoteko. Aurpegi librea aurkitzen nuen lehenengo
|
pertsona
zen goizeko 08: 00az geroztik. Berak esan zidan non geunden (Madrilen) eta eguneko zein ordua (gauerdia) zen.
|
|
|
A/ Holako batean komunera irten(. Begiak itxi! Burua makur!?) eta itzultzerakoan
|
pertsona
bat, nirean?. Zerbait eskatu edo egin zuelako, berehala ezagutu nuen:
|
|
|
Gelak, zegoen
|
pertsona
multzoagatik eta hitzen oihartzunagatik, handiagoa ematen zuen, askozaz, gure ziegak baino.
|
|
|
Azkenean, forentsearen aurrean: lasaitasuna eta poza hemen ere
|
pertsona
batekin mintzatzeko eta bere begiei so egiteko aukera nuelako, era guztiz normalean. Zein egun zen galdetzean, berak niri?, igandea (23a) zela erantzun nion.
|
|
|
Oso tonu oneko elkarrizketa izan zen, begietara so eginez, normaltasunez egoera oso anormalean. Bera ere kristau izanik, gu bion zeregina
|
pertsonei
laguntzea zela bota zidan, bakoitzak bere erara: berak, adibidez, trafikoa zuzenduz, pateretako jendea bizirik jasoz e.a. Galdera bakarra egin nion:
|
|
|
berak, adibidez, trafikoa zuzenduz, pateretako jendea bizirik jasoz e.a. Galdera bakarra egin nion: . Guri hor behean bizitzea tokatu zaigun guztiak zerikusirik badauka
|
pertsonei
laguntzearekin??, eta bere ihardespena: –Todo esto es una locura, es un problema económico:
|
|
|
Kontua, pentsatu nuen? ez da dirua, baizik eta infernu hartan
|
pertsonak
tratatzeko zuzentasuna edo bidegabekeria. Kontua giza eskubideetan datza, erabat ez errespetatuak izan direnak, lehenengo minututik amaiera arte infernu hartan.
|
|
|
Arrazoia: epaile honetaz ez naiz inolaz ere fidatzen berak sarrarazi baikaitu 5 eguneko infernuan,
|
pertsona
(k) txikituz, umiliatuz, bexatuz eta gure oinarriko giza eskubideak zapalduz. Eta hau guztia lege eta demokraziaren izenean!
|
|
|
Idazteko eskatu dit, eta nik baietz erantzun. Zein eginkizun ederra egin dezakedana holako
|
pertsonekin
, batez ere kartzelan dauden horiekin! Berriro ere frogatu ahal izan dut pertsonekin tratatzeko, sortu?
|
|
|
Zein eginkizun ederra egin dezakedana holako pertsonekin, batez ere kartzelan dauden horiekin! Berriro ere frogatu ahal izan dut
|
pertsonekin
tratatzeko, sortu, naizela, jota dauden horiei laguntzeko, heldua?
|
|
|
txaloak jotzeko gogoa etorri zitzaidan. Ez nuen/ genuen egin bere beharra ari zelako betetzen eta euskal herritarrekin horrenbeste bidegabekeriaren testigu izan den Audiencia Nacional ean aurkitzen ginelako, baina zuzen jokatzen saiatzen den
|
pertsona
txalotzea ez dut uste bekatua denik. Inola ere ez.
|
|
|
horretaraino. Transkribatzeko orduan eduki dudan beste aukera bat bigarren
|
pertsonakoa
izan da: ninxeiçun.Aditz beraren sinonimoa, enetu?
|
|
|
ninxeiçun.Aditz beraren sinonimoa, enetu? izan daiteke, baldin lehenengo
|
pertsonan
bada. Zuberoako euskeraren (batez ere Basabürüko euskararen) ezaugarriak argi ikusten dira kontsonantismoan.
|
|
|
Ahapaldi honetan ehiztariaren pare dela dio
|
pertsona
maitemindua. Erbirik lortuko bada, tiroa tiratu behar.
|
|
|
Egia da ezen bertan teorizatu dela ondoen universaltasunaz, baina universaltasuna misterioa denez nola demontre lotu daiteke kultura bat (gaiztoena dena gainera), zabalduena bada ere, universaltasunari?, ezinezkoa da. Eta universaltasunaren argumentu falaziazko hori erabiltzen dute espainolistek euskal nazionalismoaren kontra, eta argumentu falsua da (euskal kulturan, adibidez, hizkuntzan badugu aurkitzen halako aztarna bat erakusten duena kultura zahar hori birbanatzailea zela, eta da
|
persona
adierazteko lagun esaten dela). Eta espainolistek (ni ez nago obsesionatua euren kontra) euren kultura universaltzat hartzen dutenean ez dakite zer universal bihurtze klase egiten duten, ikusi besterik ez dago nolakoa den hainbatetan kultura klasiko hori (kultura klasista eskandalosua ere dela esango nuke nik), eta beste aldetik nola izango da universala kultura bat besteak ignoratzen baditu?, ezagutza universal batek, definizioz, den dena, salbuespenik gabe, ezagutzen du, baita Euskal Herria ere, eta hola..
|
|
|
Asko diralako an karmeldar familiako komunidadeak. Horrela urteotan milaka eta milaka
|
persona
personalki agurtu eta hareekaz artuemona izan dot.
|
|
|
Hala eta guztiz ere, ez dut aitzin-solas hau bukatu nahi, Abitxuren bestelako aldeak aipatu gabe, lehen aipatu ditudan fazeta publiko horiek guztiez gain, badaudelako pertsonalagoak, pribatuagoak, diren beste batzuk, agian sakonagoak, garrantzitsuagoak direnak. Abitxu euskalduna eta artista izateaz gain,
|
pertsona
, laguna eta adiskidea delako. Eta horixe da, aurreko guztia bat ere baztertu gabe, nik neuk harengan gehien estimatzen dudana.
|
|
|
Askotan errepikatzen diren informazio egiturak dira informazio rutinak: istorioak, instrukzioak, lekuen eta
|
pertsonen
deskripzioak.
|
|
|
Isiluneak nasaitu egiten du giroa eta astia ematen hurrengo ideia pentsatzeko. Beti ere, Aristotelesi jarraituta dioenean,. Pentsatu egizu
|
pertsona
jakintsuaren eran, baina mintzatu pertsona normala legez? 4.
|
|
|
Isiluneak nasaitu egiten du giroa eta astia ematen hurrengo ideia pentsatzeko. Beti ere, Aristotelesi jarraituta dioenean,. Pentsatu egizu pertsona jakintsuaren eran, baina mintzatu
|
pertsona
normala legez? 4.
|
|
|
Igandea helduta, goizeko hamarretarako jendetza ikaragarria zegoen antzokiaren kanpoko aldean, eta hamar t' erdietarako Poxpolin zaharra bertsozalez gainezka egoan, hiru mila
|
pertsona
inguru?, bertsolaririk gehienak ere, bertan zeudela11 Saioa hamaika hamaiketan hasi zen Aitzolen berba batzuekin12 Gero Joseba Zubimendi gai jartzaile eta saio zuzendariak era klasikoan bideratu zuen lehenengo ariketa, bertsoz:
|
|
|
|
Pertsona
batzuk hil ondoren areago maitatzen ditugu. Memoria halakoxe eskuzabala da.
|
|
|
Denei eskatu zien euskaltzain berriak adorez eta gogoz lanean jarraitzeko. Hauentzat izan zituen esker hitzak eta txalo bat ere eskatu zuen gizarteko arlo desberdinetan euskararen alde lan egiten ari diren
|
pertsona
guztientzat.
|
|
|
Bestalde, psikologiak diosku
|
pertsonon
izaera, zeharo taxututa edota finkatuta geratzen dela, hainbatean, sei, zazpi edo zortzi urte bete orduko. Hau da, bizitzako lehen urte horietan jartzen ditugula gure geroko norabideen oinarriak.
|
|
|
Euskara erabiltzeaz gainera, euskaldun izaten ere ikasi nuen. Nire bizitzako ibilbidean eragin handia izan duten hainbat balio ere jaso nituen bertan; auzolanean edo talde lanean jarduten, trukean ezer eskatu gabe beharrizanean denari laguntzen, ingurua eta natura maitatzen, luzaroan isilean egoten,
|
pertsona
nagusiei begirunea izaten, uzta oparo jasotzeko eskuzabalez ereiten, ondasunak tentuz eta neurriz erabiltzen, eta beste hainbat gauza eder. kristau bizitza ere bertan jaso nuen, etxean, elizan eta auzoan. Esan dudan moduan, berez berez?.
|
|
|
44Argia,, 1 or. Agirre eta Monzonez gain, beste hizlari batzuk ere izan ziren Donostiako ospakizunean, bai euskaldunak (Ernandorena, Urreta...), bai kanpotik etorritakoak (Ammende, Maxpons, Otero Pedrayo...). Holako hizlari eli bati atarikoa egitea, eta hainbeste
|
pertsonaren aurrean
kantatzea, duda barik, ohore handia izango zen Matxinentzat. Era berean, holako entzulego baten aurrean jarduteak argi uzten du Matxinek Hegoaldean zeukan izena eta itzala.
|
|
|
Argazkia txapelketa egunean ateratakoarekin konparatuz gero (ikus 4 atala), argi dago
|
pertsona
beraren aurrean aurkitzen garena. Txapelketakoa sariak eman ostekoa da5, eta Matxin, trajea eta korbata jantzita, Basarri eta Alkain zaharraren artean agertzen da.
|
|
|
Egoera kezkagarri hori aztertu nahirik Euskaltzaindiko Jagon Sailak Unesco Etxearen laguntzarekin egun osoko gogoeta jardunaldia antolatu zuen azaroaren 19an Bilbon. Bertan izandako hitzaldi eta elkarrizketen bidez hainbat
|
pertsona
gaituren iritziak eta ikuspuntuak jasotzeko sukera izan genuen. Guztiori, jakina, euskal gizarteari arazo larri hau aurkeztu eta irtenbideak bilatzeko urratsak eman nahirik.
|
|
|
Gazteek, bestalde, gizarteko kezkak berenganatu eta islatzen dituztela ere azpimarratu zuen. Presio handiegia sentitzen dute,
|
pertsona
nagusion kezkak eta ardurak beren gain hartuz. Horregatik hizkuntza eta gizartea uztartu beharra dugu, bietan izugarrizko aldaketak izan direlako, eta gazteak maiz bateko zein besteko indarren artean kateatuta aurkitzen direlako.
|
|
|
Teniendo presente que la Sagrada Congregación de Religiosos ha intervenido en nuestra amada Provincia en los asuntos gravísimos que motivan la presente resolución; y el mandato de N. M. R. P. Provincial Fr. Sergio de Sta Teresa, de que se ponga definitivamente término a toda manifestación contraria al glorioso movimiento nacional, encarnado en la
|
persona
del invicto caudillo, el general Franco, y, además, por ser dichas manifestaciones de grave escándalo para el pueblo fiel; ordenamos y mandamos en virtud de santa obediencia y bajo precepto a todos los religiosos de esta comunidad que se abstengan en absoluto de hacer manifestación alguna externa de adhesión o simpatía a la causa gubernamental de España dentro o fuera de casa; quedando incl... Si alguno se atreviere a infringir este precepto será sometido a gravísimas penas...
|
|
|
Orduan ere zurrumurruak eta susmoak zabaldu ziren. Baina datu ziurra, hau da, sekretu honen edukia, zuzenki ezagutu zuen eta Kapituluan partaide izan ez zelako sekretua gordetzea zin egin ez zuen
|
pertsona
bakarrarengandik jakin ahal izan da. Begoñako komentuan Bikario gertatu zena dugu hau.
|
|
|
Erraz irudika daitekeenez, galera handiak izan ziren komentuetan, bai
|
pertsona
aldetik eta bai ondasun aldetik:
|
|
|
Ez naiz sekula Euskal Herrian bizi, beraz, nik Euskal Herriaz, bertako jendeaz, eta bere historiaz dudan ikuspuntua oso pertsonala eta momentu konkretu batekoa da. Gainera, esango nuke,
|
pertsona
bakoitzak bere ikuspuntu pertsonala daukala bizi den herrial dearen gainean, eta ez daude bi pertsona, biak euskaldunak izanda ere, euskal gatazkaren gainean iritzi bera izango dutenik.
|
|
|
Ez naiz sekula Euskal Herrian bizi, beraz, nik Euskal Herriaz, bertako jendeaz, eta bere historiaz dudan ikuspuntua oso pertsonala eta momentu konkretu batekoa da. Gainera, esango nuke, pertsona bakoitzak bere ikuspuntu pertsonala daukala bizi den herrial dearen gainean, eta ez daude bi
|
pertsona
, biak euskaldunak izanda ere, euskal gatazkaren gainean iritzi bera izango dutenik.
|
|
2011
|
|
|
Gainera,, plaza militar? zirenez, bi herriok bonbardaketa eta eraso ugari jasan behar izan zituzten, eta, ondorioz sei
|
pertsona
hil ziren (guztira, 15 zibil hil ziren gerra zibilean). Markina eta Xemein herri txikiak ziren 1936an (Markinak 1.898 biztanle zituen eta Xemeinek 1.347), eta Gerrak zauri psikologiko eta sozial larriak ireki zituen.
|
|
|
Bonbardaketak eta erasoak egun horretan bukatu ziren, baina, ostean, frontea Markinako eta Xemeingo lurretan geldirik egon zen hileetan baino samin eta bortizkeria handiagoa ezagutu zuten herritarrek; batez ere, abertzale, ezkertiar eta errepublikazaleek. FET JONS eko kideen eta militar matxinatuen errepresioaren beldurrez, 135 bat
|
pertsonak
ihes egin zuten; 115 bat herritar atxilotu zituzten; lau markinar eta xemeindar fusilatu zituzten; eta 11 emakumeri ilea moztu zieten. Hainbat izan ziren isunak ordaindu zituztenak, ondasunak edota lanak galdu zituztenak, desterratu zituztenak edota bortxazko lanak egitera behartu zituztenak.
|
|
|
Markinako tradizionalista bakarra hil zen gerra garaian, eta bera Bilbon (Juaristi, 2008). 1937ko urtarrilaren 4an, kontrolik gabeko miliziarrek Bilboko espetxeetan zeuden 234
|
pertsona
hil zituzten, hegazkin alemanek Bilboren aurka egin zuten bonbardaketa mendekatzeko; hildakoen artean, markinar bat zegoen.
|
|
|
Gerrako frontea zazpi hilabetez mugitu gabe egon ostean, 1937ko udaberrian hasi zen Bizkaia menderatzeko matxinatu frankisten ofentsiba. Eraso honen baitan, hegazkinez egindako lehen bonbardaketa handia Durangoren aurka izan zen, 1937ko martxoaren 31n, eta italiarren hegazkinek 257
|
pertsona
hil zituzten (Irazabal, 2001). Udaberrian hasi zen ofentsiban, frankistek Markina ere bonbardatu zuten apirilaren 25ean (Juaristi, 2008).
|
|
|
Soldaduekin batera, hainbat markinarrek eta xemeindarrek ere ihes egin zuten militar matxinatuen eta tradizionalisten mendekuaren beldurrez (Onaindia, 1980). Herritarrek Gipuzkoan gertatutako abertzale, euskaltzale eta ezkertiarren fusilatzeen berri zuten, eta 135
|
pertsona
inguruk ihes egin zuten soldadu frankistak sartu baino lehen. Ihesean zihoazen markinar eta xemeindar askok ikusi zuten Arbatzegi Gerrikaitz eta Gernika bonbardatzen edota erretzen (Onaindia: 1980).
|
|
|
Frankistak sartu aurretik 135 bat
|
pertsonak
ihes egin zuten Markinatik eta Xemeindik. Batzuk bueltatu egin ziren etxera, egun edo hile batzuk ezkutatuta egon ostean.
|
|
|
Fusilatzeko arrazoiak izan ziren buruzagi politikoak zirela edota, gerra garaian, Errepublikaren Aldeko Batzordean parte hartu zutela. Horrez gain, hiru
|
pertsona
kartzelan hil ziren, bizi baldintza txarren ondorioz (Sierra eta Alforja, 2006). Xemeindar bat Frantziako kontzentrazio esparru batean hil zen gaixorik.
|
|
|
Dahrendorf en arabera (Dahrendorf, 1971), gizarte gatazkaren sorburu garrantzitsuena ez da, Marx-ek zioen bezala, ekoizpen bideen propietatearen banaketa desberdina, baizik eta taldeen eta
|
pertsonen artean
izaten den autoritatearen banaketa desberdina.
|
|
|
Autoritatea definitzerakoan, Dahrendorf Max Weber-engan oinarritzen da. Weber-ek bezala, Dahrendorf ek dio autoritatea dela eduki zehatz bat duen agindu baterako obedientzia lortzeko aukera, agindu hori hartzeko gai diren
|
pertsonen artean
(Dahrendorf, 1971: 188). Boterea, aldiz, gizarte harreman batean inplikaturik dagoen aktore batek, bere aurkako erresistentzia guztien gainetik, nahi duena lortzeko duen probabilitatea da, edozein delarik probabilitate horren oinarria.
|
|
|
Edozein gizartetan beti daude autoritate gehiago edo gutxiago duten
|
pertsonak
eta taldeak, eta autoritate horren menpe daudenak. Beraz, taldeen eta pertsonen artean dominazio mendekotasun harremanetan oinarritutako harremanak sortzen dira.
|
|
|
Edozein gizartetan beti daude autoritate gehiago edo gutxiago duten pertsonak eta taldeak, eta autoritate horren menpe daudenak. Beraz, taldeen eta
|
pertsonen artean
dominazio mendekotasun harremanetan oinarritutako harremanak sortzen dira. Talde edo pertsona batzuk euren dominazioa ezartzen dute, eta beste pertsona eta talde batzuk mendekotasuna pairatzen.
|
|
|
Beraz, taldeen eta pertsonen artean dominazio mendekotasun harremanetan oinarritutako harremanak sortzen dira. Talde edo
|
pertsona
batzuk euren dominazioa ezartzen dute, eta beste pertsona eta talde batzuk mendekotasuna pairatzen.
|
|
|
Beraz, taldeen eta pertsonen artean dominazio mendekotasun harremanetan oinarritutako harremanak sortzen dira. Talde edo pertsona batzuk euren dominazioa ezartzen dute, eta beste
|
pertsona
eta talde batzuk mendekotasuna pairatzen.
|
|
|
Dahrendorf en arabera (Dahrendorf, 1971), interes taldea eta ez ia taldea da benetako agente aktiboa interes gatazkak daudenean. Interes taldeek argi dituzte zeintzuk diren euren helburuak eta interesak, eta gai dira gatazken arrazoiak interes eta helburu horien arabera azaltzeko,
|
pertsonak
eta taldeak interes horietara erakartzeko eta hauen portaerak bideratzeko. Ia taldeak, aldiz, interes batzuk komunean dituzten kategoria sozialak dira, eta ez dituzte ondo zehaztuta izaten helburuak eta interesak, eta, beraz, gatazketan ez dira hain eraginkorrak.
|
|
|
Benetako gatazken bidez, gabezia bat sentitzen duten
|
pertsonek
edo taldeek gabezia hori ase nahi dute; hau da, gatazkak, kasu honetan, helburu zehatz bat lortzeko bitartekoak dira. Egiazkoak ez diren gatazkak, aldiz, ez dira sortzen aurkariek helburu desberdinak dituztelako, baizik eta gatazkan parte hartzen duten pertsona edo taldeek pilatuta duten tentsioa arindu nahi dutelako.
|
|
|
Benetako gatazken bidez, gabezia bat sentitzen duten pertsonek edo taldeek gabezia hori ase nahi dute; hau da, gatazkak, kasu honetan, helburu zehatz bat lortzeko bitartekoak dira. Egiazkoak ez diren gatazkak, aldiz, ez dira sortzen aurkariek helburu desberdinak dituztelako, baizik eta gatazkan parte hartzen duten
|
pertsona
edo taldeek pilatuta duten tentsioa arindu nahi dutelako. Bigarren gatazka honetan, tentsioa arintzen da aurkarien aurkako ekintza bortitzen bidez7.
|
|
|
Txorierriko eta inguruko euskaltzaleen topaleku bihurtzea. Antolatuko diren ekitaldien bitartez edo/ ta, beste barik, aisialdian
|
pertsonen arteko
topagune bezala, eskualdean giro euskaldunean harreman sozialak sustatzeko zentro bihurtu gura du. Ildo horretatik, arreta berezia jarriko da Txorierriko eta inguruko gazteentzako giro euskalduneko topaleku bihur dadin.
|
|
|
Bestalde, Baserri Antzokia proiektua errentagarria eta autofinantzatua, baina irabazi asmorik gabea, izango dela kontuan hartuta eta, era berean, bai bere jardueran bai bere aginte organoetan Txorierriko gizarte osoa(
|
pertsonak
, elkarteak, enpresak eta erakundeak) integratzeko asmoa eta gogoa duela aintzat harturik, fundazio, formula hobetsi zen egokiena delakoan.
|
|
|
Fundazioak
|
pertsona
partikularren, elkarteen, enpresen eta instituzioen laguntza eta ekarpen ekonomikoak behar ditu, eta zeregin horretan dihardu. Baina, horrezaz gain, Baserri Antzokia eraikitzeak dakartzan kostuei (1,5 M?
|
|
|
Hor zabiltzie Anasetik Kaifasera. Halaxe erantzuten die Gabriel Etxebarria zamudioztarrak ezbaian diharduten
|
pertsona
eta taldeei.
|
|
|
Guztiarekin ere, ezin aitortu barik lagako dut
|
pertsonen
garrantzia, taldea osatzen dutenena: Gorka Karro, Aitor Badaia, Zuriñe Argatxa, Gabriel Etxebarria, Borja Gonzalez Bilbao, Juan Luis Goikoetxea, Txaber Gandiaga, Kepa Larrabeiti, Fernando Olabarrieta, Iñaki Astorkiza eta euskarazko taleetakoak, batez ere, gidari denarena, Xabier Goienetxerena, alegia, sasoian sasoiko erronkari erantzuteko gaitasunaren jabe dena.
|
|
|
Bere jakintza besteen zerbitzuan jartzen eban apaltasunez, hainbat
|
pertsonari
lagunduz... Zenbat lan anonimo egin ete eban bere bizitzan, baita komentuan be...!
|
|
|
Bere iritzia emon eta egiaren alde egiteko askatasuna eukan,
|
pertsona
, idazle eta etorri daitekeen nahi gabeak kontuan izan barik. Hau haren kritikazko idazlan ugaritan nabari da.
|
|
|
Gure lagun euskaltzale batek, gure aurrean, zorionak emon eutsazanean, pozez zoratzen erantzun euskun. Handik denbora gitxira
|
pertsona
berak motibo bera aitatu eutsanean, ostera, haserre baten purrustadaka hasi jakun. Hor bitartean zer edo zer jazo zala igarri genduan, baina ez genkian zer.
|
|
|
Urte hauetan unibertsitatean gauzak higitzen hasten dira. Tovarrek A. Listaren ikerketa baten, ez du gaitzesten frantziar iraultaren kutsua hartu zuelako, eta agirian jartzen ditu honi sortzen zaizkion arazoak,
|
pertsona
bezala, kultur gizona bezala eta espainiar bezala. J. Vigón jeneralak iraindu egiten du hitzaldi agiri baten.
|
|
|
Beste ezaugarrietariko batzuk askatasuna eta ausardia dira... Bere iritzia eman eta egiaren alde egiteko askatasuna,
|
pertsona
, idazle eta etor daitezkeen nahigabeak kontuan izan gabe. Hau kritikazko idazlan ugaritan nabari da.
|
|
|
aldizkarian: lehenengoan (1968) hura,
|
pertsona
gisa eta haren Plauto Bascongado aztertzen ditu: Frai Bartolomek Lazkaon profesa egin zuelako berria zalantzan jartzen du; Iruñean eta Tuteran ikasi zuela ere askoz hobeki aztertu beharrekoa dela dio, eta ondoren berak lortutako haren bizitzako argibideak ematen ditu:
|
|
|
Herri gehienetan bertako kideen arteko loturak indartzeko egintzak bultzatzerakoan aparteko lekua izan dute joko, dantza, kantu eta horrelakoek.
|
Pertsona
bakarraren eremutik taldearen eremura salto egiteko bide izaten zirelako.
|
|
|
Geroago ikusiko dugunez, batetik norberaren sakoneko atsekabeak eta herriko jazoera ilunek sortutako bihotz minak agertu zaizkigu. Erosta edo samin hori,
|
pertsona
bakarrena edota taldearena izan daiteke.
|
|
|
Beste hainbat salmotan, Jainkoaren esku hartze salbagarria gogoratuz bihotz barrenetik esker onez sortzen den aintza agertzen zaigu. Salbamen hori
|
pertsona
bakarrarena nahiz herriarena izan daitekeenez, aintza ere bakarka edo taldeka adieraziko da. Mota honetako salmoak eskerrak emateko salmoak direla esaten da.
|
|
|
Bide batez juduek historian zehar bizi izandako ibilbidea eta bizipenak argitzen dizkigula. Bertan batzen dira, herritarren sentimenduak, erlijio itxaropenak,
|
pertsonen
amets eta saminak, historian zehar bizitako bide luzearen ikuspegi zabala.
|
|
|
Hori guztia zela eta, kristautasuna grekoen eta latindarren mundura zabaltzeak bultzada handia eman zien salmoen itzulpenei. Biblia irakurtzeko
|
pertsona
alfabetatuak izatea eskatzen zuen. Liburuak ere banaka ziren kopiak eskuz idatzi beharra izaten zelako.
|
|
|
filmaren mezu nagusia. Jaungoikoaganako eta
|
pertsonenganako
neurribako maitasun garbia. Maitasuna izango da beraren sekretua.
|
|
|
Eskerrak eman nahi dizkiet ekainaren 1ean, arratsalde 7etan, Bilboko Euskaltzaindiko Egoitzako aretoan (Plaza Berria, 15) egin genuen aurkezpenera etorri zineten guztioi nahiz ezin etorria adierazi zenigutenoi. Benetan zirrara handia egin zigun ehun
|
pertsona
inguru bertaratu eta aretoa gainezka ikusteak.
|
|
|
Segitzen eta segituko dugu badakigulako hizkuntza ez dela soilik ideien euskarria, baizik eta ideia bera, eta hizkuntza ukatzen bada, ukatu egiten da hiztuna, ukatzen da
|
pertsona
eta ukatzen da izateko eskubidea.
|
|
|
Sarreratxo honetan behin eta barriro agertzen dana, gu?
|
pertsona
izenordaina da; elkarlanean, auzolanean diharduenen ezaugarria. Baina nortzuk biltzen ditu, gu?
|
|
|
–zuri esker orain bertsoak ulertzeko ere banaiz!? Euskara ikastera etortzen zirenen arteko sei bat
|
pertsonari
Sopelan eman nizkien alfabetatze eskolak hainbat egunetan.
|
|
|
Ikastola lehenengo lehenengotik bere sortzaileak, A. Migel Mariak, eroan eban amak umea eskutik legez. Gurasoen eta beste
|
pertsona
eta erakunde batzuen erabateko laguntza izan eban, baina Ikastola pertsona baten peskizan egotea ez zala ona uste eben haren buruak. Izan be, erlijiosoen artean ohi danez, A. Migel Maria beste komenturen baterako izendatua izan eitekean.
|
|
|
Ikastola lehenengo lehenengotik bere sortzaileak, A. Migel Mariak, eroan eban amak umea eskutik legez. Gurasoen eta beste pertsona eta erakunde batzuen erabateko laguntza izan eban, baina Ikastola
|
pertsona
baten peskizan egotea ez zala ona uste eben haren buruak. Izan be, erlijiosoen artean ohi danez, A. Migel Maria beste komenturen baterako izendatua izan eitekean.
|
|
|
Bizitzan ausartak izan behar ei dogu. Baina gauza bat da ondasun materialekin jokatzea eta beste bat
|
pertsonekin
, munduan maiteen diran umetxuekin, jokatzea.
|
|
|
Eta hori teknika kualitatiboekin egin daiteke bakarrik. Sakoneko elkarrizketen7, eztabaida taldeen8, bizitza historien9edo delphy teknikaren10bidez ulertu daiteke bakarrik ikergai diren
|
pertsonen
mundu sinbolikoa edota hauentzat garrantzitsua eta adierazgarria dena. Iker paradigma honen arabera, gizarte ikerlarien helburua izan behar da teknika kualitatiboak erabiliz lekukoak biltzea, eta biktimek, kaltetuek, gatazkan parte hartu duten protagonistek eta, oro har, herritarrek gatazkari eta gertatutakoari ematen dioten zentzua eta esanahia ezagutzea, eta hortik abiatuz kontaketa egitea.
|
|
2012
|
|
|
Kanpoko eraginen artean, gainera, zuzeneko eskaria jaso neban, mezulari baten bidez,
|
pertsona
batek horretarako beren beregi emoniko diru-laguntza bat aginduz. Orain dala urte batzuk izan zan hori, baina bat batean etorri jatan mezulari edo bitartekoa eta, orduan San Joan Gurutzekoa be tartean sartzen zan ezkero, ez nekian gauzak serio ete joiazan.
|
|
|
Hori gauza polit polita izan zan. Haren estiloa eta kontatzeko era, beraren nortasun eta
|
pertsona
diran legez, gozoa, samurra, argia eta hunkigarriak dira. Behin pertsonaia batek horretaraino liluratzen eta erakartzen zaituanean, gogotsu eta atseginez murgiltzen zara haren testuan eta zailtasun eta buruhausteei ez jake hainbeste erreparatzen.
|
|
|
Izan ere, ez dut uste hiru hilabete baino gehiago zirenik huskeria hauetan sartuta nengoela, eta toki honetan zen monasterio batera eraman ninduten, halako
|
pertsonei
heziera emateko lekura, han zeudenak ni bezain kaskarrak izan ez arren ohituretan; eta hau hain disimulu handian izanik, nik neuk eta etxekoren batek bakarrik jakin zuen; bada, abagunearen zain egon ziren gauza berritzat inork har ez zezan: izan ere, nire ahizpa ezkondu ondoren, amarik gabe bakarrik geratzea ez zen komeni (2 kap., 6).
|
|
|
Beste behin pertsonaberarekin nengoela, guganantz etortzen ikusi genuen, eta han ziren beste
|
pertsona
batzuek ere ikusi zuten, zapo handi baten antzeko zerbait, haiek ibili ohi diren baino askoz arinago zetorrela.
|
|
|
Hari beretik aurrera eginez, Teresa, ordurako, Jainkoarekin bat bat eginik egoan, baina berezkoa eban maite eben
|
pertsonei esker
onez erantzutea eta hartu emon hareei eustea. honeetan Jainkoak bere borondatea zein zan agertu nahi izan eutsan:
|
|
|
Bere buruaz barre egiten dau askotan. Behin, jesulagun bat etortzekotan zan bera bisitatzera, kontzientziako gauzak harekin tratatzen zitualako; baina bere burua kaskar ikusten eban Teresak, Jesusen Lagundiko hareek lako
|
pertsona
santuen bisitak hartzeko; horregaitik, ez eban nahi ha etorrela mojak jakiterik eta elizainarekin (sakristia lanak egiten zituanarekin) eta atezainarekin alkar hartu eban, inori esan ez egioen. Hona beraren kontaera euskara itzulita:
|
|
|
Behin,
|
pertsona
batekin nengoela, hura ezagutu berritan, Jaunak jakinarazi nahi izan zidan ez zitzaizkidala komeni halako adiskidetasunak, abisua eta argia eman nahi izan zizkidan itsumen handi hartan: irudiz Kristo agertu zitzaidan aurrean aurpegi oso serioaz, hura zein mingarri zitzaion aditzera emanez.
|
|
|
1 Lurralde, komunitate edo
|
pertsona
bati emoten jakozan legeen edota arauen bilduma edo multzoa: Nafarroa foru bidez gobernatzen da.
|
|
|
4
|
Pertsona
edo estamentu batek zerbait epaitzeko daukan ahalmena edo autoritatea: ezkontza desegiten dauan elizaren forua.
|
|
|
5
|
Pertsona
baten gehiegizko harrokeria: apalagoa izan behar da, eta ez foru handikoa.
|
|
|
3 1342an
|
Pertsona
jakitunak izendatu ostean, eskura izan eben Bizkaiko jaunak, bertako lurraldeko herritarrekin hartu emonak bideratzeko idatzi zan Bizkaiko foruen lehen ordenamendua (18 kapitulu eta 19 titulu ditu). Horrela idatzi zan lehen foru liburua.
|
|
|
Zer da, bada, testamentu mota hori? «Pertsona batek bere ondasunak banatzeko boterea ematen dio konfiantzazko beste
|
pertsona
bati; normalean, ezkontideari edo izatezko bikoteari. Botere hori jaso duenak, bizi den bitartean, hildakoaren ondasunen gozamena eta administrazioa izango ditu».
|
|
|
Kezka hori, gaur egun gutxi irakurtzen dala, erabili genduan bion artean Markina Xemeinen aurkezpena egin eta handik egun batzuetara Karmengo klaustroan kontu kontari jardutean. Hainbeste
|
pertsonari
, ustez euskal liburuak maite dituenei, bidali eta banaka batzuk izan ezik gainerakoak ezelako erantzunik ez. Halan be, hori liburu mota guztietarako bardintsua da.
|
|
|
Kapituluz kapitulu historia aztertzen hasi aurretik fundazio honetako Karmeldarren izaera eta eginkizunak zuhurtasun eta zehaztasun handiz aurkezten dizkigu. Hainbat datu oso interesgarri biltzen ditu
|
pertsona
eta gertakari zehatzen inguruan. Horrez gain, behin baino gehiagotan azken uneko zehaztasunak nahiz norabide bibliografikoak, oso zehatzak ere?
|
|
|
Bertan aditzera ematen zaigunez, Shanti de Oiarsok Errenteriako Oarso izeneko aldizkari batean gurutze horien benetako diseinatzailea XVIII. mendeko Joan Kruz Etxeberri alkimista izan zitekeela idatzi zuen. Zoritxarrez, ezin izan dut
|
pertsona
honi buruz datu gehiago eskuratu.
|
|
|
Markinan eta Xemeinen ez zen hil Otxandion, Bilbon, Gernikan edo Durangon bezainbat
|
pertsona
. Markinak eta Xemeinek ez zuten ezagutu aipatutako herriotan hegazkin italiar eta alemaniarrek egin zuten bezalako triskantzarik.
|
|
|
Alberto Onaindiak dioen bezala,. Markina será de las villas que más bombardeos aéreos ha sufrido durante toda la campaña de la guerra?. Bonbardaketa hauek guztiek kalte ekonomiko, material eta ekologiko ugari eragin, eta, garrantzitsuagoa dena,
|
pertsona
asko hil zituzten. Horrez gain, hamaika izan ziren txikituta edo kaltetuta gelditu ziren etxeak, batez ere Markinako alde zaharrean.
|
|
|
Izan ere, bainuetxeak urtero zabaltzen zituen ateak ekainaren 15etik irailaren 30era, eta inguruko jende askori ematen zien lana. Nire kalkuluen arabera, denboraldi bakoitzean 35 bat
|
pertsona
arituko ziren bertan lanean. Halaber, bainuetxearen inguruan denda, bizartegi, denboraldiko bost ostatu eta beste negozio batzuk zeuden, eta, bainuetxea zarratuta zegoenez, hauetan ere ez zen aberastasunik eta lanposturik sortzen.
|
|
|
Gerrak eragin zituen galerarik garrantzitsuenak, hala ere, gizakien heriotzak izan ziren. Fronteetan hil ziren markinar eta xemeindarrak (berrogeita hamaika bat, gutxi gorabehera), frankistek zein errepublikazaleek fusilatu zituztenak (hamahiru markinar eta xemeindar), espetxeetan eta kontzentrazio esparruetan hil zirenak (lau
|
pertsona
guztira) eta bonbardaketetan hil ziren zibilak batuta (hamasei markinar eta xemeindar), laurogeita lau markinar eta xemeindar inguru hil ziren Gerra Zibilean. Goian esan dut Markinak eta Xemeinek ez zutela ezagutu
|
|
|
Herriko bizitza soziala kaltetu zuen beste arazo larri bat familien banaketak izan ziren. Hainbat
|
pertsonak
ihes egin zuten atzerrira, kartzeletan sartu zituzten edota langileen batailoietara bidali. Senide askok urteak egin zituzten elkar ikusi gabe.
|
|
|
Helduaroan, Markina Xemeingo biztanleengan gerrak izan zuen eraginari buruz gehiago jakiteko gogoa piztu zitzaidan, baina garai hura bizi izan zuten inguruko
|
pertsona
gehienak hilda zeuden, eta liburuen bidez gehiago jakitea zaila zen; besteak beste, Gerra Zibilean gure herrian gertatu zenari buruz gutxi zegoelako idatzita.
|
|
|
Fusilatutako
|
pertsona
baten izena, hiruzpalau anekdota eta zenbait herritarrek kartzelan, kontzentrazio esparruetan edo ihesean bizitako dramak ezagutzen nituen; baina gertatu zenaren historia osotua falta nuen. Bestalde, denbora aurrera zihoan heinean, markinarrengandik eta xemeindarrengandik informazioa lortzea gero eta zailagoa zela ohartzen nintzen, gertaera hura bizi izan zuten belaunaldiak desagertzen ari zirelako.
|