|
2000
|
|
|
Alboan duen poetak, Molinero jaunak, negarrari ezin eutsian, baietz egiten du buruarekin, konforme dagoela, eta segidan haiku bat errezitatzen du: " Trena tunela/ eginez
|
doa
/ euri samurrean".
|
|
|
Baina jende asko ez dago konforme planteamenduarekin, dagoeneko bi ordu pasatu baitira, dagoeneko
|
joan
baita eguerdia eta hasi baita jendea gosetzen, seko gosetzen; eta jendea ez dago batik bat esandakoarekin konforme, akademiko xaharra hil egin baita dardar gordinen artean, betiko esaldia ahoan lore zuela: " Jainkoak estutu bai, baina ez du sekula itotzen".
|
|
|
Begiratu egin dut argibide liburuxkan. Auto ilara poliki
|
doa
aurrerantz. Niretzat mantsoa dena, ez ote da beste batentzat lar bizia?
|
|
|
Neurri batean, behinik behin, baliagarria zait. Eta, orduan, horregatik adieraz dezaket orain niretzat auto ilara poliki
|
doala
. Irratia jarri dut.
|
|
|
Pentsatu nuen bidaiari haiek guztiek bertan lasai ederrean eserita jarraitzen bazuten, guztiz bere baitara bilduta eta honi eta hari hortzik gabe irribarre eginez, zinez istripurik izan ez zelako zeudela halaxe; eta, bene benetan zerbait gertatu bazen, ez zela inondik ere istriputzat hartzeko moduko zer bat, are gutxiago oraindik ezbehar lizuntzat edo kontaezintzat, hasiera batean nik egin nuen gauza bestalde, nire irakurketek eraginda eta hiperbolerako eta neurrigabekeriarako dudan erraztasunaz bultzaturik, duda izpirik gabe. Gertakaria, bada, hoztasun gehiagoz gogoratzea erabaki nuen, distantziaren zuhurtasunarekin, eta jarduera haren ondorioz ohartu nintzen urrunegi
|
joan
nintzela nire epaietan, ez zela izan halako burrunbarik ez lizunkeriarik, bai noski zimurdura akordeonistiko hura, baina akordeonistikoa hain prezeski, ezen istantean bagoia bere onera etorri baitzen hauspo erraldoi ikusezin batek bultzatuta bezala, eta, beraz, kaskateko edo zauri arinen bat izan ezik, denak bere hartan jarraitu zuen, ezer gertatu izan ez balitz bezala.
|
|
|
Ezagunak zaizkidan keinuz etsipen urduriz, esango nuke, nire buruari azalpen bat ematera
|
nindoan
, eta orduantxe Schubert entzun nuen. Laster batean ezagutu nuen; samin sakon hornidura gabeko batek jakinarazi zidan bakarrik nengoela.
|
|
|
Minutuak aurrera
|
zihoazen
, ez geldo ez azkar, betiko martxan baizik, gupidagabe. Baieztapen honekin adierazi nahi dudan gauza bakarra da biziak aurrera jarraitzen zuela, desioa zerbait eternoa zela oraindik, eta ber  tsoak eta elurra beti izango zirela errugabeak.
|
|
|
oroimen bat zen soil soilik. Eta oroimen soil zen bizi hartatik, ardoz eta odolez eta alaitasun xumeez eta hazi ia beti fruitugabeez orbanduriko orrialde haietatik, hasiera batean begiak setatsuki itxi banituen ere, kontu haiek guztiek nirekin zerikusirik ez zutela izango esperantza intimoarekin, gero, bidaiaren lehen unetik bertatik laino artean azalduz
|
joan
zitzaizkidan ebidentziak ekarri nituen argitara. Baina, oi, zein oker nenbilen nire esperantzetan!
|
|
|
Apurka apurka gogora emanik, haria biltzen
|
joan
nintzen: laino artean, nireak ez zirela uste izan nuen ametsen artean azaldu zitzaizkidan behialako irudiak, erabateko argitasunez ikusten nituen orain; gorputz hartu, eta begirada zauritzen zuen erraldoi baten antzekoak egin ziren.
|
|
|
Zergatik ez zeraman inork ekipajerik? Ba ote zekiten tren hura ez
|
zihoala
inora. Zergatik esan zidan txartel saltzaileak zeina, izan ere, ez baitzen betikoa, beste bat baizik, garaiagoa eta lotsagabeagoa eta libertinoagoa inondik ere, nik ordura arte sekula ikusi ez nuena bidaia on bat izan nezala, ez baninduen ezagutzen?
|
|
|
esaten ari zitzaidan: " ez dakik nora
|
hoan
, tonto halakoa; hauxe izango duk hire azken bidaia".
|
|
|
Jabetu nintzen orduan ezinezkoa dela hain pasibo izatea zorigaitza edota heriotza hain hurbil dagoenean, sortasun hain ageriko hura ezin zitekeela iruzur bat baino izan; hau da, bidaiari haiek guztiek bazekitela liberatuak izango zirela, edo, bestela, txarrenera jota, kondenaren ondorioak ez zituztela jasango; hortik ekartzea zegoen bidaiari haiek guztiak edo inpartzialak edo arerioak zirela; inpartzialak, jukutria edo, hobeto, trajedia hura antzezteko kontratatuak edo agian behartuak edota bahituak izan ziren neurrian; arerioa, ni, zuzenki nahiz zeharbidez, akabatzeko agindua izan zezaketen neurrian. Susmo txar hark indar hartu zuen nire baitan, eta, benetako  tzat jotzeaz gainera, iruditu zitzaidan nirekin
|
zihoazen
bidaiariak inpartzialtzat hartzea biguna eta arriskutsua ere bazela. Kasu hartan inpartzialtasuna motu proprioz aukeratua nahiz beldurraren legepean ezarria justifikaezina zen, bere ankerkeriagatik eta bere ondorio sumaezinengatik.
|
|
|
Baina, ai! txiki bat ere egin gabe
|
joan
zitzaidan, eta konplotaren arrazoi makiabelikoak azaldu gabe; eskuetatik joan zitzaidan, betiko hil nuen, eta nire baitan alaitasun sakona sentitu nuen, aztarna ezezagunekiko bakea, aurrean arerio bat gutxiago daukazula jakiteak ematen duen lasaitasuna. Garaipen hark, gainera, indartsu egin ninduen ni, eta ahul egin zituen gainerako arerioak:
|
|
|
Baina, ai! txiki bat ere egin gabe joan zitzaidan, eta konplotaren arrazoi makiabelikoak azaldu gabe; eskuetatik
|
joan
zitzaidan, betiko hil nuen, eta nire baitan alaitasun sakona sentitu nuen, aztarna ezezagunekiko bakea, aurrean arerio bat gutxiago daukazula jakiteak ematen duen lasaitasuna. Garaipen hark, gainera, indartsu egin ninduen ni, eta ahul egin zituen gainerako arerioak:
|
|
|
Crawla. Gero, etxeko pasabidean eta ezkaratzean(
|
joan
etorri txikiak, noski, leher egiten bainuen); handik pixka batera, etxe aurreko lorategian; hurrena, belaze goxo freskoetan; gero, hondar urregorrizkoetan... Urteak joan ahala, gero eta hobeto eta arinago.
|
|
|
Gero, etxeko pasabidean eta ezkaratzean (joan etorri txikiak, noski, leher egiten bainuen); handik pixka batera, etxe aurreko lorategian; hurrena, belaze goxo freskoetan; gero, hondar urregorrizkoetan... Urteak
|
joan
ahala, gero eta hobeto eta arinago. Neure buruarekiko konfiantza sendotu ahala, konplexuak ere astinduz.
|
|
|
Barka bezait ahalkea. Estreina abenidetan, etxe orratzetatik behera, ohean, sekula ez Udalaren aurrean buruz behera, enuresia, bizkarrez ere bai bai bai, autoen artean sigi saga azkarrak, txof txof
|
joan
etorri txikiak, belaze fresko goxoetan beeee, ezkaratzean adio jauna zer egiten duk ordea hor arrastaka Carlos, beti beti pertsona egoskorra, saiatua, ausarta, irakasketa prozesu luzea, jaidura berebizikoa glup glup glup.
|
|
|
Eta hurrengo egunean, Fontainek Cosworth urdina hartzen du 4 moilara
|
joateko
. Garaiz iritsi da, ez du sorpresarik nahi.
|
|
|
Eta tabernara
|
joateko
jaiki nintzenean, txaloka eta oihuka hasi zen ikusleria, pozaren pozez. Nonbait etxekoek sartua zuten lehen gola.
|
|
|
Zer gertatu zitzaion egun hartan? Nora
|
joan
ote zen. Asetuko al du egiak jendearen irudimen sukartsua?
|
|
|
Inork ezin dezake esan zenbat urte dituen, ez baitaki noiz hilko den. Poeta handi bati irakurri berria nion esaldia behin eta berriz errepikatuz
|
nindoan
, stadiumera iritsi nintzenean. Kanpoaldetik entzuten ziren orroek (eta atea zabalik egon izanak) sarrerazi ninduten; estreinako aldiz sartu ere, egia esa  tera, ezen ni ez bainaiz sekula aparteko kirolzalea izan.
|
|
|
Lehen istant batean, stadiumaren handitasunak txunditu ninduen, eta haren arkitektura razionalista itxurakoak. Gero (baina askoz ere geroago), inguruaz jabetzen
|
joan
nintzen, alboan nuen jendeaz, eta abar. Aldean nuen jendeak, era berean, zelaiaren urruntasunaz jabearazi ninduen, hau da, kirolarien urruntasunaz, eta orduan gogoratu nintzen Schopenhauer ez, hark idatzi bai  tzuen (eta neuk irakurri) urruntasunak pentsamendua handitzen duela.
|
|
|
senitartekoak, ahaideak, helbideak, denak ongi zeuden. Adio, Eugenio, entzun uste nion esaten zidala irribarrez albaitariak kalean gora
|
zihoala
, ez dakit niri edo argazkian azaltzen zen zenduari. Sor eta gor gelditu nintzen une batez.
|
|
|
Alditxartuta nengoen, guztiz alditxartuta. Lanera
|
joan
beharra neukan. Berandu zen.
|
|
|
Erruduna bilatu? Lanera
|
joan
–Mendekua prestatu?
|
|
|
Su puta madre. Lanera behintzat ez nintzen
|
joango
. Deitu eta listo.
|
|
|
Bihotzekoak emango lioke. Eta bertara
|
joatea
–Okerrago oraindik.
|
|
|
Ez dakit, ordea, beldur nintzen ala itolarri hits batek estutzen ninduen itsutzeraino. Gauza da, halako
|
joan
etorri urdurietan nenbilela, ama eta arreba ikusi nituela, halako batean, ezkaratzetik irteten. Estura adierazten zuten haien mugimenduek eta ibilkerek.
|
|
|
Estura adierazten zuten haien mugimenduek eta ibilkerek. Nora
|
zihoazen
–Auzoko tanatoriora, hantxe bainengoen ni.
|
|
|
Pentsamendu horrek sosegatu ninduen apur bat. Hara
|
badoaz
, laster jakingo dute hilkutxan datzana ez naizela ni, beste bat baizik. Eta sosegu une haren baitan jabetu nintzen, gelako mahaiaren gainean, larunbat gauean Ramonek eta biok hartutako whiskyak zeudela oraindik jasotzeko, hala nola zigarrokinez betetako hautsontzia.
|
|
|
Mingarria da gertatu zitzaidana konta  tzea. Baina, adi; kutxazain automatikora
|
joan
nintzen, propio ere ez, ohituraz bezala, edo; klabea markatu, eta saldoa eskatu nuen. Estreinakoa kamioi baten azan  tzak eragotzi zidan, baina hurrengo mezu errepikatuak argi eta garbi entzun ahal izan nituen.
|
|
|
Gauza bera dira, ordea. X era
|
joan
beharrean, Y-ra joaten bazara, zer erratze moral handiagoa hori baino?
|
|
|
Gauza bera dira, ordea. X era joan beharrean, Y-ra
|
joaten
bazara, zer erratze moral handiagoa hori baino?
|
|
|
Bidaiatzeko, lanera
|
joateko
, paseatzeko...
|
|
|
Zu putetera beti arropa beraz
|
joaten
zara?
|
|
|
Besoak jarriko ditut. Tira,
|
goazen
.
|
|
|
Zortzi gonbidatu zenbatu nituen denera, ni tarteko, zein baino zein dotereago jantzita, urduri eta irribarretsu, jada patrikak edo poltsak berotzen zizkigun dirutzak bizi berri bat, beste bizitza bat hasteko parada edota bidea ekarriko zigun esperantzan. Haietako bat, itsua, belus moketa ikusgarriarekin estropezu eginda, han
|
joan
zitzaigun eskailera pikoan behera, gure begien aurrean, beldurrezko filmetan gertatu ohi den baino kalapita handiagoa eginez, zer diren gauzak; gu iristerako, baina azafatak minutu bat lehenago joanak baitziren beren zerbitzu publikoak beste norbaiti eskaintzera, Borge jauna zen, odol borbor itxuragaiztoan, bragetako botoiak lotsagabe irekita zituela. Badaezpada ere, prestu hurbildu gin  tzaizkion lau gizasemeok, eta hil aginean zen gizajoak hala eskatuta, esan liteke, bada buruan lau kolpe latz lehor eman genizkion zoruaren kontra, adeitsu asko, eta, aireari (eta bizitzari) azken ostikada haserretua joz, Borge jaunak herio betikoa besarkatu zuen azkenik eta sofrikario erantsirik gabe.
|
|
|
Apiril osoa. Egun pare baten gorabeherak ez du istorioaren muina ezertan aldatuko, hori seguru; nolanahi ere, gauzak progresiboki gertatzen
|
joan
ziren, monotonia itsuan, poliki poliki, gradazio logiko baten barnean, halako kasu batean, logikaz hitz egitea gehiegizko lizentzia ez ote den ez dakigun arren.
|
|
|
Beraz, eta on  tzat jo dugun apiril euritsuaren buruan, lehen aldaketa hatz txikietako azazkalena izan zen. Handik aurrera, eta gradualki, Brown jaunaren anatomiako hainbat atal
|
joan
zen aldatzen, guztiz beste gizon bat bilakatzeraino. Baina, gauza hauetan beti gertatzen den bezala, monotonia zentzugabe bat joan zen nagusituz, logika itsu bat, zeinak, alde batetik, prozesu osoaren garapena ahalbideratu baitzuen, eta bestetik, kontrolpean atxiki baitzituen Brown jaunaren larritasuna eta beldurra, hainbatetan bi sentimendu haiek axolagabekeria laxo batean murgilarazten zutelarik.
|
|
|
Handik aurrera, eta gradualki, Brown jaunaren anatomiako hainbat atal joan zen aldatzen, guztiz beste gizon bat bilakatzeraino. Baina, gauza hauetan beti gertatzen den bezala, monotonia zentzugabe bat
|
joan
zen nagusituz, logika itsu bat, zeinak, alde batetik, prozesu osoaren garapena ahalbideratu baitzuen, eta bestetik, kontrolpean atxiki baitzituen Brown jaunaren larritasuna eta beldurra, hainbatetan bi sentimendu haiek axolagabekeria laxo batean murgilarazten zutelarik.
|
|
|
Eskulana, eskuez lan egitea. Horrexegatik urratu zion garrasi malkats batek eztarria; laztu, gorputz osoko ilea, bizarra kentzera
|
joan
, eta xaboi apartsua gotorki zabaltzen ari zela, bere eskuak ikusi zituenean. Ispiluak itzultzen zion irudia ezin sinetsirik, zuzen zuzenean egin zuen behaketa, bitartekorik gabe.
|
|
|
norbait lan mahaira gehiegitxo hurbiltzen zitzaionean, eskuak poltsikora, eta kitto. Zapatak ere ez zituen txikiagoak erosi behar izan berrogeikoak, hain zuzen ere, goiz batean, jaiki, armairura
|
joan
, eta hantxe aurkitu baitzituen, errenkada luze txukunean, bere oin berriari zegozkion sei zapata pare, denetarikoak, mokasinak, botak eta zapatilak. Bere betikoak ageri ez zirenez, bada, han zeudenetatik pare bat hartu, eta jantzi zituen, buruhauste alferrekoetan denbora galdu gabe.
|
|
|
Gauza berdintsua gertatu zitzaion erlojuarekin: eskumutur berria dezentez sendoagoa zuela eta, berea zuen plastikozko erlojua ez zi  tzaion bertan kabitzen, eta utzi behar izan zuen; gauerdi batez, komunera pixa egitera jaiki zelarik, eskumuturrera begiratu, eta Hublot MDM bat aurkitu zuen bertan lotuta, eta pozaren pozez gaua begirik bildu gabe
|
joan
zitzaion ia kilo erdia balio zuen erloju deportiboari begira, esfera urdinak eta kautxuzko uhalak osatzen zuten pitxi ezinago dotoretik begiak ezin kendurik.
|
|
|
Putakumeak!". Gero jabetu zen, ordea, atzo txaketa haretxekin
|
joan
zela bulegora, eta primeran gelditzen zitzaiola... Panazko jaka erantzi zuen suak hartuta, dardarizo batean, eta zeuzkan guztiak probatu zituen:
|
|
|
ez. Galtza eta gerrirainoko jaka bakeroak apur bat bildu, modernoek egiten zuten gisa, eta ez zegoen, beraz, bulegora ez
|
joateko
aitzakiarik. Eserita egotearekin nahikoa zuen.
|
|
|
Esan bezala, astelehen ilunabarrez gertatu zen dastamen aldaketarena, hori gauza segurua da. Gainerako sentzumenak noiz aldatzen
|
joan
zitzaizkion, alegia aste hartako zein egun jakinetan, ez genuke zuhurtasun osoz esaten jakingo, baina gutxi gorabeherako hurbilketa batek ere guztiz eusten dio kontakizunaren espirituari eta hariari eta erakargarritasunari, eta berdin izango da eta berdin ez bada, berdintsu adierazten badugu asteartean aldatu zitzaiola usaimena beti ere, hori bai, ustekabean; asteazkenean, ikusmenar; ostegunean, ... Nolanahi ere eta ordenaren gorabehera bigarren mailako zer bat dela garbi geldi dadila nahi genuke, bost egunen buruan halako aldaketa bortitz eta guztizko batek gizaki batengan sor dezaken desosegua, noraeza eta nekea izugarria dela kontuan izanik, bada esan behar dugu Brown jaunak oso ongi bereganatzen jakin zuela horrek berekin zekarren guztia bizitzeko eta gauzak ikusteko eta ikasteko modu berri bat, lehen egunetan batik bat.
|
|
|
Orain gutxiago entzuten zuen, gehiago usaintzen, ez zitzaion camember gazta gusta  tzen eta asko, berriz, Margarita pizza; laztu egiten zitzaion ilea ile beltz motz kixkur antzekoa, ez jada horaila foam zati bat uki  tzean, eta bistak arintzera egin ziola iruditzen zitzaion, hobeto ikusi ez baina begiak lehen baino azkarrago mugitzen zitzaizkiola, artega bezala, urduriago. Eta ikusmenak eman zion Brown jaunari lanik handiena, beste laurek baino hagitzez gehiago, konturatzerako
|
joan
egiten baitzitzaizkion begiak, lotsagabeki eta jendetasun arrastorik gabe, edozein lekutara edo egoeratara, eta batez ere emakumeen bularretara zenbat eta beteago, orduan eta lotsagabeago, eta neskatoen titietara; gizonezkoei ere kontu handiz erreparatzen zien, baina ez guztiei, soslai jakin batera atxikitzen zirenei bakarrik, eta haien beroki eta gabardina barrenetara begiratzen zien finko finko...
|
|
|
Asteburu hartan ere, aurrekoan egin bezalaxe, bere zaletasunak lantzeko aprobetxatu zuen denbora, eta atzera saihestu behar izan zituen amaren eta arreben eta lagunen gonbit zein baino zein gogaikarriagoak. Sobera legoke esatea, hala ere, bigarren asteburu hartan, gauzak erabat desberdin
|
joan
zirela, eta desberdin joate hartan funtsezko zama izan zuela noski sentzumenen aldaketak. Sukaldaritza kontuak, edo, hobe esan, janariari buruzko gustuak adibidez, zeharo aldatuta zeuden; horretan pasatu zuen larunbat arratsalde osoa, etxean eskura zituen jaki guztiak prestatzen eta probatzen, eta, betekada sekulako baten ondoren, jabetu zen lehen atsegin zituen gauza asko orain ezin zituela begi bistan ikusi ere egin, eta, alde horretatik, haren gastronomia kulturak beherakada nabarmena jasan zuela, oso txirotze tristea.
|
|
|
Orduantxe, eta estreinakoz, porrotaren zapore garratza sentitu zuen ezpainetan, eta erokeria bat egiteko aukera dantzatu zuen garunetan, konprenitzekoa da. Hala ere, nondik edo handik indarrak bildu ez legoke soberan orain esatea Cola Cao katilukada bete betea gosaldu zuela, eta lanera
|
joatea
erabaki zuen, txoritxoa inori erakutsi beharrik izango ez zuela eta. Bulegora iritsi ahala, komunera bideratu zuten oin sendo gihartsuek; ispilu aurrean jarri, eta, haur aplikatuen gisa mihia hortzartean zuela, galtzak jaitsi, eta ordurako leher zorian zuen zakil izugarriari sekulako astinduak eman zizkion, berrogeita hamazazpi hain zuzen ere, eta, esnetzean, intziri luzeetan eta dardar hordigarrietan ito zen.
|
|
|
Aurrera dezadan orain aste hartan ere hu  tsik egin gabe
|
joan
zela egunero egunero bulegora; hiru aste egin zituen, beraz, bulegora joanez eta bere diseinuak eginez, itxuraldaketa prozesua hasi eta gero. Eta hutsik egin gabe joan zela esan dugu, eta bere lana txukun bete zuela ere bai, azken baieztatze hau guztiz egia ez den arren.
|
|
|
Aurrera dezadan orain aste hartan ere hu  tsik egin gabe joan zela egunero egunero bulegora; hiru aste egin zituen, beraz, bulegora
|
joanez
eta bere diseinuak eginez, itxuraldaketa prozesua hasi eta gero. Eta hutsik egin gabe joan zela esan dugu, eta bere lana txukun bete zuela ere bai, azken baieztatze hau guztiz egia ez den arren.
|
|
|
Aurrera dezadan orain aste hartan ere hu  tsik egin gabe joan zela egunero egunero bulegora; hiru aste egin zituen, beraz, bulegora joanez eta bere diseinuak eginez, itxuraldaketa prozesua hasi eta gero. Eta hutsik egin gabe
|
joan
zela esan dugu, eta bere lana txukun bete zuela ere bai, azken baieztatze hau guztiz egia ez den arren. Eta ez da guztiz egia ezta guztiz gezurra ere, Brown jaunak, nozitu zituen barne aldaketen ondorioz, batik bat, ez baitzuen azkenerako gauza bat ondo egiten, ez baitzekien nola erabiltzen zen ordenagailua, zer zen marrazki bat, zertarako balio zuen arkatz batek.
|
|
|
Zinez, ez al ziren jabetu bulegoko lankideak Brown jaunak nozitu zituen aldakuntza ugariez eta ikusgarriez? Lehen bi asteetan gertaturikoak oharkabean
|
joan
zirela ontzat emanik ere, posible al da inortxo ere ez konturatzea hirugarren astean gertatu zitzaizkionetaz. Inor ez al zen ohartu asteartean Brown jauna beste belarri batzuekin azaldu zela lanera?
|
|
|
Baina, hura gertatu bitartean, itxarotea egokitzen zitzaion, hainbat neurri hartzea. Ezin
|
joan
zitekeen bulegora, noski, are gutxiago amarengana edo arrebengana edo lagunengana; zer esan behar zien?: " Kaixo, Brown naiz, edo zure semea naiz edo zuen neba edo zuen adiskidea...".
|
|
|
Arreben maitasun gardena? Horiek denek bihotz arimaz hunkitzen zuten, ondo sentiarazten, baina Brown jaunaren eskakizunak harago
|
zihoazen
, eraginkortasuna zuten helburu. Nork salba zezakeen egoera hartatik?
|
|
|
Oinazea ez da asmatzen. Harritu egin zen hitz haiek entzutean, eta ezezagun egin zitzaizkion eta ulerkaitz; nolanahi ere, mistizismoz beteta iruditu zitzaizkion, eta mezu ezkutu gisa adierazten ari zitzaiola apaiz batengana
|
joateko
, hark ekarriko ziola benetako barne bakea. " Ni apaiz batengana, mekaguensandios", jarri zen su eta fu Brown jauna, irainka eta maldizioka, inoiz ez bezala.
|
|
|
Eta jarraian, hari mataza beretik ari bailitzan: " Zergatik ez naiz poliziarengana
|
joaten
–Zergatik ez diot arazo hau guztia kontatzen?".
|
|
|
Zergatik ez diot arazo hau guztia kontatzen?". Bi esaldiak esan ahala, dardara batean jarri zitzaizkion hezur haragiak, bihotza kolkotik irten beharrean; ez zegoen, nonbait, poliziarengana
|
joateko
moduan, eta harridurazko irribarre bat egin zuen. Tira.
|
|
|
Tira. Kontua da, poliziarengana
|
joan
behar zuela pentsa  tze hutsak beste inora joan behar izatetik libratu zuela, haretxek kendu baitzion zotina, eta, ondorioz, etsipena eta desesperantza, eta berriz ere uste izan zuen bidaia hark muturrera iritsi bezala atzeranzko bideari ekingo ziola, eta laster ahaztuta izango zituela amesgaizto ondikozkoak.
|
|
|
Tira. Kontua da, poliziarengana joan behar zuela pentsa  tze hutsak beste inora
|
joan
behar izatetik libratu zuela, haretxek kendu baitzion zotina, eta, ondorioz, etsipena eta desesperantza, eta berriz ere uste izan zuen bidaia hark muturrera iritsi bezala atzeranzko bideari ekingo ziola, eta laster ahaztuta izango zituela amesgaizto ondikozkoak.
|
|
|
aurpegi berri harekin ordurako zuela atzera bulegora itzuli, jada ez zelako Brown lankidea, beste gizon bat baizik. Beraz, garbi zegoen ezin zuela jada etxetik irten, ez lanera
|
joateko
ez ama bisitatzeko ez arrebengana hurbiltzeko ere, eta horretarako premiazko zituela aitzakiak, arrazoi xume baina sinesgarriak, errezelorik sortu nahi ez bazuen. Eta guztietan garbiena, erabiliena eta sinesgarriena gaixo zegoela esatea zen, ohean zegoela gripe izugarri batek jota.
|
|
|
jantziak, erlojua, bazkariak, gau kontuak, eta garajean gordetzen zuen Escort Cosworth urdina! Bere Corsa gorriaren bila
|
joan
, eta, haren ordeaz, Cosworth urdina aurkitu zuenean, harri eta zur gelditu zen. Garajearen zenbakiari ere erreparatu zion badaezpada ere, baina eskuetan zeuzkan giltzak auto urdinarenak ziren.
|
|
|
Eguna egunari, Brown jauna ohitzen
|
joan
zen bizimodu berrira, ezer ez egite goxo hartara. Gauzei buruz zituen iritziak aldatuz joan ziren, eta orain ezer ez zitzaion arbuiagarri, ezer gutxi etikaz kanpoko; ez zuen, besteak beste, lehenago hain gustuko eta hain beharrezko sentitzen zituen hainbat gauzen faltarik sumatzen, eta segurtasun osoz baieztatuko genuke kontent sentitzen zela bere azal berriaren barnean.
|
|
|
Eguna egunari, Brown jauna ohitzen joan zen bizimodu berrira, ezer ez egite goxo hartara. Gauzei buruz zituen iritziak aldatuz
|
joan
ziren, eta orain ezer ez zitzaion arbuiagarri, ezer gutxi etikaz kanpoko; ez zuen, besteak beste, lehenago hain gustuko eta hain beharrezko sentitzen zituen hainbat gauzen faltarik sumatzen, eta segurtasun osoz baieztatuko genuke kontent sentitzen zela bere azal berriaren barnean. Ez zeukan jada errezelorik bere buruaren geroarekiko, kanpotik zetorkion ia guztiarekiko baizik.
|
|
|
Hain zen dena argia, hain zen jokabide haren sinbologia garbia, non ateratzen nituen ondorioek ez baitzuten ezbai minimoenarentzat zirrikiturik uzten. Eta, hortaz, apurka apurka ene baitan sortzen
|
joan
ziren errezeloak, egunek aurrera egin bezala, gorpuzten joan ziren, indartzen, errealitate bihurtzen. Ezen, kasualitate huts hutsari egotz al zekiokeen Salbatzailea irudikatzen zuen animalia hain gordinki hil izana, eta Satanas irudikatzen zuena, berriz, gugandik gero eta gertuago egotea?
|
|
|
Hain zen dena argia, hain zen jokabide haren sinbologia garbia, non ateratzen nituen ondorioek ez baitzuten ezbai minimoenarentzat zirrikiturik uzten. Eta, hortaz, apurka apurka ene baitan sortzen joan ziren errezeloak, egunek aurrera egin bezala, gorpuzten
|
joan
ziren, indartzen, errealitate bihurtzen. Ezen, kasualitate huts hutsari egotz al zekiokeen Salbatzailea irudikatzen zuen animalia hain gordinki hil izana, eta Satanas irudikatzen zuena, berriz, gugandik gero eta gertuago egotea?
|
|
|
Haserretu egin nintzen neure buruarekin, eta, halakoetan beti egin dudan bezala, patrikatik lau txintxeta atera, eta, disimuluz, ipurdi azpian ipini nituen. Homeopata batek aholkatu zidan terapia zen, eta egia esan, ezin hobeto
|
zihoakidan
, zartailuarena baino hagitzez hobeto adibidez. Hala, oraingoan ere, txintxeten ziztadek itzularazi ninduten fantasietatik errealitatera.
|
|
|
Ez nuen ezeren beharrik izan hiru dohakabe haiek zein itsasontzitan
|
zihoazen
ostera ere jabetzeko. Nirekin, zalantzarik gabe; ezen, pantaila erraldoian lau atso haurdun erakustearekin batera, halako oinaze esanezin batek busti zizkigun gu lauroi barrenak, eta laurok, guk, hitzez; Ana Morenak, idatziz, bertso berbera gogoratu genuen:
|
|
|
Nolako estasi unea, halako gizakumea zen beste nire teorietako bat, orain, labur beharrez, azalduko ez dudana. Igorle hartzaile kanala ongi
|
joan
zen oraingoan, eta gonbidatukideak, berriz ere itauna gaizki ulertuz, hauxe erantzun zidan, rau: " Nire estasi bakarra onanismoa da".
|
|
|
Zertarako zeuzkan erdi ezkutuan bezala kable edo soka moduko haiek? Eta beste errezelo bat, oraindik areago
|
zihoana
: nola ez zen jabetu Ana Morena aulki haren zerez?
|
|
|
Nire ustea da arbel elektronikoaren bidez elektrokutatu zutela, hiltzaile gaizto bat bezala exekutatu zutela, arratoiaren zerak eta lasterraldiak eragin zituen nahaste borrasteak aprobetxatuz. Ez zen goxo
|
joan
Deereren azken txantxa zakurra. Nik guztiz argi nekien orain Inkisizioaren aurrean nengoela, eta oso zorrotz jokatu nuela, handik onik libratu nahi banuen.
|
|
|
Esan bezala, bada eta barkatuko ahal zait etena luzetxo
|
joan
baldin bada, hotz-beroa ez hotz ez bero zen, eta gainean genuen ilunabarra. Etzanarazi zuten halako batean Armando Bonilla Le Corbusier itxurako etzaulki batean, eta Otsotzarmendi jaunak, oharkabean, zortzi bat aldiz errepikatu zuen auskalo hitza.
|
|
|
Armando Bonillaren biografian hazka eta hazka egiten jarraitu zuten, aldian aldian azal geruza gero eta mingarriagoak kenduz. Maitasunak ez eta, militar egiteak sendatuko zuelakoan
|
joan
zen Akademiara. Almirante janzkia atzera buruan.
|
|
|
Eta zer hausnarketa egin nuen Otsotzarmendi jaunaz? Bada, auskalo eta batek daki zalantzati horien azpian, gizaseme kalkulatzaile bat ezkutatzen zela, otsoak bezalaxe, gaizki egiten badu, bere burua zigortzen duena, eta, era berean, hipopotamoek bezalaxe, zelaietan atzera eginez sartzen dena, kontrako norabidean
|
joan
dela irudi dezan. Hau da, nolakoa zen, egiaz, Otsotzarmendi jauna?
|
|
|
Hau da, nolakoa zen, egiaz, Otsotzarmendi jauna? Bazetorren ala
|
bazihoan
–Zenbat izaera, zenbat buru zituen?
|
|
|
Esana dago, bada, harro hasi zela Armando Bonilla aitorpenekin, Deere jaunari apustu egin nahian bezala, mesfidati. Lehen lehenik esan zuen misiolari
|
joan
zela Afrikara, misio hauetan bere espiritu herratua, jipoitua, altxatuko zuen esperantzan. Baina laster konturatu zen langintza hura oso gogorra zela, bide hark ez zeramala hondamendi handiago batera baino.
|
|
|
Nola ekarriak izan ginen, zer jukutria eta azpijoko erabili zituzten, aspaldian utzi nituen esanda. ...n artean zenbatzekoa, Jainkoak ongi daki hori edo jakingo luke, aspaldian hila ez balitz; era berean, dagoeneko ohartuta egongo da irakurlea Oinazeak orduak luze ditu programa ez zela programa arrunt bat; zerbait izatez gerotan, gehiago zela epai bat, non gonbidatuak eta irakurleak jakin behar luke gonbidatu hitz horri zein zentzu eman ez baitzuen defentsarako aukerarik txikiena ere, nire aurretik
|
joan
ziren gizagaixo guztien paraderoak ezinago argi erakusten duen moduan. Baina epai bat zenik ere ez nuen bete betean uste; beste errezelo batzuk egiteko ere ikusten bainituen han hemenka arrazoiak, oraindik adierazi ezin dizkizudanak bestalde, baina denboraren joanak egia bihurtu zituenak nire begien argitan.
|
|
|
bazetozen hiru aurkezleak, janzki berriz apainduta, makilaje lodiaren azpian, apain, irribarretsu, ahalguztidun, indarberriturik. Betiko antzezpenak eta parafernaliak bete bitartean, ordea, nik nahikoa denbora izan nuen atzera pentsamenduaren harira
|
joateko
, eta atzera neure kabutan hausnartzera jo nuen: zergatik ekarri ote naute?
|
|
|
Eta orduan ere ikusle asko eraman zuen aurrean drogak; gaindosiak, kalitate eskasa, ohitura falta, ihes egin nahia, bizkarroikeria... aukera beza irakurleak plazer duena. Gauza da, droga zebilela han barra barra ene iritzian, eta eskua
|
joan
zitzaiela nolabait arduradunei jendea lasai eta gustura eduki nahi bihozgabe hartan. Kontrola galdu zuten zeharo, eta, ohartzerako, dozenaka zendu izan zituzten esku artean, bazter guztietan sakabanatuak.
|
|
|
Nire salaketa zure aurrean egina dago, irakurle, eta ez dago nire aldetik orain gehiago egiterik. Programan bertan bai egin nuen, ordea, nire salaketa partikularra, horrek guztiak kontzientziaren hondo iraul  tzailea inarrosi baitzidan une zehatz batean; ez zen, pentsatuko duzun bezala, irakurle, salaketa zuzen erasokor bat izan, jokaera sotil bat baizik, gehiago ironiaren edo sarkasmoaren bidetik
|
zihoana
; kontrako jardunak heriotz automatikoa zekarren, eta ni ez nengoen artean hilotzen erresuman atseden har  tzeko prest. Datozen orrialdeotan izango duzu aukerarik, lagun, nire jokaeraren nondik norakoez jabetzeko.
|
|
|
Agian esango duzu, irakurle, zertara datorren azken hegaldi hau, eta agian pentsatuko duzu berriz ere bidenabarretan galdu naizela, eta ea zer arraiotara
|
joan
naizen Ubedako muinoetaraino. Eta hori pentsatu baduzu, irakurle, oraingoan esango dizut ez duzula arrazoi pitorik ere, eta ez naizela Ubedako muinoetara ezertara joan ez naizela inoiz joan, joateko gogo handiak ditudan arren, esan didatenez ikuspegi paregabeaz goza baitaiteke bertatik; eta, behin errieta ematen hasita, esango dizut, gainera, bide guztiek ez ezik bidenabar guztiek ere Erromara daramatzatela, eta pertsiarrek esaten duten legez, pazientzia sustrai mikatza duen arbola dela, baina fruitu ezinago goxoak ematen dituena.
|
|
|
Agian esango duzu, irakurle, zertara datorren azken hegaldi hau, eta agian pentsatuko duzu berriz ere bidenabarretan galdu naizela, eta ea zer arraiotara joan naizen Ubedako muinoetaraino. Eta hori pentsatu baduzu, irakurle, oraingoan esango dizut ez duzula arrazoi pitorik ere, eta ez naizela Ubedako muinoetara ezertara
|
joan
ez naizela inoiz joan, joateko gogo handiak ditudan arren, esan didatenez ikuspegi paregabeaz goza baitaiteke bertatik; eta, behin errieta ematen hasita, esango dizut, gainera, bide guztiek ez ezik bidenabar guztiek ere Erromara daramatzatela, eta pertsiarrek esaten duten legez, pazientzia sustrai mikatza duen arbola dela, baina fruitu ezinago goxoak ematen dituena. Eta, horixe:
|
|
|
Agian esango duzu, irakurle, zertara datorren azken hegaldi hau, eta agian pentsatuko duzu berriz ere bidenabarretan galdu naizela, eta ea zer arraiotara joan naizen Ubedako muinoetaraino. Eta hori pentsatu baduzu, irakurle, oraingoan esango dizut ez duzula arrazoi pitorik ere, eta ez naizela Ubedako muinoetara ezertara joan ez naizela inoiz
|
joan
, joateko gogo handiak ditudan arren, esan didatenez ikuspegi paregabeaz goza baitaiteke bertatik; eta, behin errieta ematen hasita, esango dizut, gainera, bide guztiek ez ezik bidenabar guztiek ere Erromara daramatzatela, eta pertsiarrek esaten duten legez, pazientzia sustrai mikatza duen arbola dela, baina fruitu ezinago goxoak ematen dituena. Eta, horixe:
|
|
|
Agian esango duzu, irakurle, zertara datorren azken hegaldi hau, eta agian pentsatuko duzu berriz ere bidenabarretan galdu naizela, eta ea zer arraiotara joan naizen Ubedako muinoetaraino. Eta hori pentsatu baduzu, irakurle, oraingoan esango dizut ez duzula arrazoi pitorik ere, eta ez naizela Ubedako muinoetara ezertara joan ez naizela inoiz joan,
|
joateko
gogo handiak ditudan arren, esan didatenez ikuspegi paregabeaz goza baitaiteke bertatik; eta, behin errieta ematen hasita, esango dizut, gainera, bide guztiek ez ezik bidenabar guztiek ere Erromara daramatzatela, eta pertsiarrek esaten duten legez, pazientzia sustrai mikatza duen arbola dela, baina fruitu ezinago goxoak ematen dituena. Eta, horixe:
|
|
|
Batek daki. Nola kalkulatu, eguna egunari,
|
joan
zitzaizkigun ordu mordo zehazgabeak, oro denbora bera ere tranpa bazen. Eta orduko neke fisikoa izugarria bazen, zer esan bestelako akidurez?
|
|
|
Urduritasunak baretzen
|
joan
ahala baina minutu pare bat baino gehiago pasatzen utzi gabe, Otsotzarmendi jaunak, zurbil aurpegia eta itzal begiak, mikrofonoa ezpaineratu zuen kemen indarberrituaz; hain kementsu, ezen alkatxofa irensteko zorian izan baitzen, eta eskerrak prestu hurbildu zitzaizkion han ber bertan zeuden bi katamotz, bestela espasmo gorrien artean hilko baitzen aur  kezlea. Ofizioa ofizioa da, ordea, eta Otso  tzarmendi jauna datorezia ikusgarriz atera zen trantze larritik, gatz eta piper handiko grazia bat inprobisatuz, bertsolari batek egingo zukeen modu aparteko berean.
|
|
|
Une batez ez nora eta ez hara ibili ziren hiru aurkezleak, ondoezak jota bezala, jitoan. Gauzak ez zeuden txantxetarako, eta, zuzendaritzaren erabakiz, argiak iluntzen
|
joan
ziren apurka apurka. Erdilunpetan gelditu ginenean, musika sentsual bat jarri zuten platoan, eta Edurtxo Caterpilarrek striptease bat iragarri zuen.
|
|
|
Ni, behintzat, ederki busti nintzen, eta une hartantxe ene haurtzarora itzuli nintzen, eta talko hautsen lurrin goxoa sentitu nuen ezinbestean sudurmintzetan gora, lagunkoi eta eraberritzaile, eta negar samurrari lotu nintzaion orduan, ezen niretzat haurtzaroa eta zurtztasuna gauza bat eta bera baitziren, garai latz baina, hala ere, usain eta kolore politak zituzten egunen oroimen suharra. Pentsatu nuen bakar bakarrik nengoela munduaren erdian, eta nekatuta neukala oso larrua, eta ez nuela artean bizitzaren loria ezagutzeko zorionik izan; eta, soka beretik, pentsatu nuen ahanztura dela gizakiaren hatsik ohikoena, eta argia malko desolatu bat besterik ez dela, noragabe
|
doana
, isiltasunera, edota, agian, hilotzek kantatzen duten ereserki izoztura. Gauza gehiago ere pentsatu nituen, haratago dagoen hotzaz, arimaren hotzaz egin nuen hausnar, eta halatan nintzela, atsedenaldia iragarri zuten Oinazeak orduak luze ditu programako arduradunek, eta emankizuna ez ezik, nire pentsamenduen haria ere eten zuten.
|
|
|
Orduak
|
joan
ziren, orduak eta orduak, eta azken ordu bat ere bai. Patio gotikoan jendeak bere hartan zirauen itxura batean, gure aitorpenak entzuteko irrikaz.
|
|
|
Obsesio zaharren loratzea ote zen? Nolanahi izanik ere, ez zitzaidan burua gehiegi berotzea komeni, eta, gogoeta patxadatsuago baten ondoren ulertu nuen beste hiru gonbidatuak eta neu itsasontzi berean
|
gindoazela
, eta gure kapitain gaiztoen eskuetan gorriak ikusi genituela laurok nola laurok ere, aurreko hiruren antzirudira. Eta, jarraian, begietara irudi bat, eskuetara dardar bat, belarrietara intziri orlegi bat:
|
|
|
Elefantearen laudorio zintzo haren ondoren, harmaila gotikoetan zeuden ikusle elefantez mozorrotuek zein bene benetako elefanteek, tronpak zerurantz ezin ikusgarriago altxaturik, blues espiritual bat jo zuten, eta gainerakoak txaloen bidez eraman genuen doinu bihozkor haren konpasa, eta hainbat metxero eta poxpolo ere ikusi ahal izan nituen piztuta, ordurako gainean genuen ilunsenti hauskara argitu nahian bezala, argi gorri txiki bat hemen, bestea harantzaxeago, halako errosario dizdizari bat osatuz bezala. Amaitu zen ereserkia, hustu ziren gure belarriak,
|
joan
ziren itzaltzen poliki poliki, eta lanturu isil batean, su koloretsuak, eta bat batean hotza sentitu genuen guztiok biho  tzean, hotz gordin adieraztezin bat, ukiezina, hilkutxetako hotza bezalakoa. Hura ere, jakina, aurrez zegoen prestatuta:
|
|
|
Eta, halaxe, egoera hits hartan, udazken inoiz sentitu gabeko hartan, Armando Bonilla, goragalearen inertziaz, aitorpenari lotu zitzaion atzera, jada terapia hark soil soilik salbatuko balu bezala itolarri kosmikotik. Eta halaxe adierazi zuen, inork galdetu gabe, Armando Bonilla izatea erabaki zuenez geroztik, gauzak ez zirela hobeto
|
joan
, okerrago baizik, askoz ere okerrago baizik: " Gero gerokoak esan dut lehen, oker ez banago, zeren, jendeak ez baldin badaki ere, etxeko artxiboan bilduta dauzkat munduko errefrau guztiak, bilduma oso bat, eta horretarakoxe etorri nintzen hona, dohakabe inozoa, bost milioi horiekin nire artxibo erraldoi hori argitaratuko nuelakoan".
|
|
|
Gertatutakoaren berri eman nien. Anton izeneko kankailutako batek
|
goazen
esan, eta moila aldera abiatu ginen. Ez genuen hitzik esan Kandidoren etxe aurrera iritsi ginen arte.
|
|
|
Nora
|
hoa
! esan zion gogor Antonek.
|
|
|
|
Zoazte
jolastera! agindu zigun amak, bere malkoen lasaitasun isuritik.
|
|
|
Une hartanxe iritsi zen apaiza. Denak agurtu zituen, eta hura iritsi zelako edo, esan zigun amak jolastera
|
joateko
.
|
|
|
Hurrengo goizean, elizara
|
joan
behar izan genuen senide guztiek, eta garrantzi handikoa aurkitzen nuen neure burua, neure galtza eta seriotasun berrien barruan. Harrituta zeudela iruditzen zitzaidan kale ertzetik begira genituen haurrak, eta banekien neureganatuak nituela egun batzuetarako.
|
|
|
Ba, ni ez
|
noa
itsas-ertzera esan nion haserre. Zoaz zu, eta utz nazazu bakean.
|
|
|
Ba, ni ez noa itsas-ertzera esan nion haserre.
|
Zoaz
zu, eta utz nazazu bakean.
|
|
|
Itsas-ertz aldera alde egin zuen, eta ez nekien ongi jokatu nuen une hartan, bai edo ez. Nire amorruak ez zuen funtsik, eta gainera ni ere irrikaz nengoen itsas-ertzera
|
joateko
. Baina ez dut behin ere oso gustuko izan Migelen aurrean nire burua makurtzea.
|