|
2000
|
|
|
Horretarako gonbitea bezperan edo bi egun lehenago egin zidaten: beste batek huts egin zuela azkeneko orduan eta
|
joango
ote nintzen. Batzuk esaten dutenez,
|
|
|
uste nuen bezala, amak hartan parte hartu bazuen, zergatik ez zen osaba jauregirat etorri kontuen eskatzerat? Edo, gauzak, bertzerik gabe, berez
|
joan
ote ziren, eta Maddalenek azkeneko mementuan ezezkoa eman ote zion osaba Joanikoti, harreman haietarik etor lekizkiokeen kalteak onurak baino gehiago izan zitezkeela irizten ziolako, edo Jainkoak daki zeren beldur zelako, eta ahalke ote zen osaba, haren ondoren. Eta, nola ura, irakiten duenean, lehertzen den mila burbuiletan, zeinak egin orduko desegiten diren bertze mila burbuila sortzeko, hala lehertzen eta berritzen zitzaizkidan neuri galderak burmuinetan.
|
|
|
Zer ote zegoen bien artean, eta zer egin ote zuten, biak jauregiko atean utzi nituenean? Osabaren dorretxerat
|
joan
ote ziren, edo leku ezkuturen baterat.... Zertarat joan ote ziren...?
|
|
|
Osabaren dorretxerat joan ote ziren, edo leku ezkuturen baterat...? Zertarat
|
joan
ote ziren...?
|
|
|
Eta, hala, hutsegite haiek burutik kendu ezinik zebilela, handituz eta handituz
|
joan
ote zitzaion bere kezka eta bere zalantza hura, eta kezka hark eta antsiak bere buruaren bakartzerat eraman ote zuen, eta kontsideratzerat, halaber, ezen gezur handi hura zela bere hobi eta sepultura, halako tailuz, non deliberatu ere baitzen isilik egoiterat, eta bere hitzak eta are bizitza ere isiltasun hartan ehorzterat, harik eta egun batean, kezkak kezkaturik eta antsiak antsiaturik, barrena... " Katolikoek eta protestantek, guztiek ere ipurdian zuloa...!"?
|
|
|
Non, haien morroiak? Norat
|
joan
ote ziren. Ihes eginak ote ziren...?
|
|
|
Orain topa, eta gero zer gehiago? Haren hilobira
|
joan
ote dugu, erromes, abuztuaren 14 guztietan," Rock’n’roll" kantatzera. Bazka polita hire lanbideko jendailarendako.
|
|
|
Eta ez bakarrik hari. Izeba gaizkitua zela eta etxera gindoazela erran diedalarik, zer eta zorioneko aqua parkera noiz
|
joanen
ote ginen, horrela erantzun bi ttikiek. Izorra hadi Piarres!
|
|
|
Zer gertatu zitzaion egun hartan? Nora
|
joan
ote zen. Asetuko al du egiak jendearen irudimen sukartsua?
|
|
|
Ausartu nintzen, eta ez nuen haien aho  tsik entzuten. Urrutirago
|
joan
ote ziren pentsa  tzen hasia nintzenean, harkaitz batetik bestera salto egitera nindoalarik, ikusi nituen biak.
|
|
|
Abiatu baino lehen, errekan aurrera zerbait ikusgarri topatuko ote genuen galdegin diotenean, Danek The Great White Trone delako haitza aipatu du baina, denbora aurrera eta gure ibilera gehienbat mantsoarekin, ezin izan gara urrunera heldu. Estherrek, Adelak eta Luisek, ordea, hura ikusi ezean zertarako
|
joanak
ote ginen argudiatu, eta, ordua gorabehera, aurrera egin dute eta, haiekin batera, baita Olgak ere.
|
|
|
Rakel nahiko isilik egon zen, baina bizitza honetan bilatu eta apustu egin beharra dagoela esan zuen, nahiz eta batzuetan galdu, eta nago Rakel karta onenak noiz etorriko zain dagoela... D, ailleurs, serio samar jarri ginenez, Tomek galdegin zidanean ea Rakelen dendara txantxetako izualdi bat ematera
|
joango
ote ginen, ze inguruan hartzak ei zebiltzan, nik baiezkoa eman nion. Eta joan gara, eta Tomek bere eskua luzatu du Rakelen dendara eta danba!, hark tout à coup ukaldi batez erantzun ez dio ba!
|
|
2001
|
|
|
Giltzapetik atera eta nora
|
joango
ote den itauntzen diotenean" Gurasoengana" erantzuten du. " Gurasoek ez banaute hartzen, eskean ibiliko naiz".
|
|
|
Beste hiru bete ditu. Gero zer gertatuko zaion, nora
|
joango
ote den, non biziko den, ez daki. Noraezean ibili du, lur gaineko emakume errukarriena:
|
|
|
Edna, Merryl Streep, espediziora
|
joanen
ote den pentsatuko duzu, inguratu eta estaliko zaituen artetik irteteko, baina jadanik ez duzu deus ikusiko.
|
|
|
Gauak marka berezia utzi zuen udazken hartan. Bagenuen beldurra Sadabaren bila
|
joanen
ote ziren kuarteleko bizilagunak, baina ez, bakean utzi zuten. Nago ez ote zien fabrikako nagusiak hura ez ukitzeko erran.
|
|
|
Eskapo joan izan behar zirela Ibardinen barna. Hain balienteak baldin baziren, zergatik
|
joanak
ote ziren hain agudo. Pedro Lizasok erran ziola ea lagunduko ote zien, Iruñetik etorri ziren militarrek behar zutela bertako jendea, mendiko bideak ongi ezagutzen zituena.
|
|
2002
|
|
|
Azken urteetan Europako Batasunean eztabaidagai izan da erregioen eginkizuna; alegia, Bruselan hartzen diren erabakietan parte har dezaketen, hots: EBrazuzen
|
joan
ote daitezkeen beren interesak defenditzera, Estatua alde batera utziz; zer nolako harreman mota izango diren etorkizunean EBaren, estatuen eta erregioenartean; zein izango diren instituzio desberdinen eskumenak. Horri, gobernantza, deitzen diote, hau da, nola gobernatuko den etorkizuneko EB hurrengo hamarkadetan.
|
|
|
Goi mailako hezkuntzak geroago eta gehiago helburu kulturalen, ezprofesionalen? bila
|
joan
ote du. Edo geroago eta gehiagohezkuntza iraunkorra izan ote du helburutzat?
|
|
2003
|
|
|
Amonarekin bizi zen neskato hori, bere gurasoak beti lanpetuegi zebiltzalako, eta baita ama eta amona ez zirelako ondo konpontzen, ama alabak baziren ere. Berak izugarri maite zituen bai amona eta bai gurasoak, eta irrikitan zegoen elkarrekin noiz
|
joango
ote ziren bizitzera. Itsasoak arazoaren konponbidea eman zion arte.
|
|
|
Orain baina, boz horiek guztiak ez dira koaliziora joan. Abstentziora
|
joan
ote dira. EAJ EAk Eusko Legebiltzarreko bozekikoan 88.360 boz galdu baititu.
|
|
|
Izan ere, lekuan lekuko udal kudeaketa garrantzitsu bezain aspergarriak erabakitzeaz gain (eta horretan sorpresak ez ezik aldaketak minimoak izan dira, politika orokorraren morrontza zuzen zuzenekoak ez zirenean), hainbat galdera politikoren erantzuna espero zen emaitza hauetatik. Nora
|
joango
ote ziren legez kanpo utzitako ezker abertzalearen bozak. Edota zer gertatuko ote datorren ikasturtean Ibarretxe planarekin?
|
|
|
Zergatik
|
joan
ote ziren beraren bizia hartu barik. Zergatik ezin izan ote zuten eraman, besteenekin batera?
|
|
|
Eskua bibotetik pasatu duk, lasai itxurak eginez. " Baina,
|
joango
ote da?".
|
|
|
Habana ontzian bi mila neskato mutiko izan dituk joateko; Goizeko Izarran berriz mila emakume. Hik heuk erabaki zeinetan
|
joan
ote den –etenaldi bat egin zuen– Ontziok joan etorriko laburrak egiten ari dituk eta, Elena laster izango duk berriro hemen.
|
|
2004
|
|
|
Planaren etorkizunean EAren rola oso garrantzitsua da. Eta zeregin horretan funtsezkoa da jakitea ea hauteskundeetara bakarrik edo EAJrekin koalizioan »edota beste koalizio baten barruan»
|
joango
ote den. EAk ariketa politiko erreal bat egin behar du.
|
|
|
(Txoririk ere ez da ia ikusten neguan eta...). Haiengana
|
joan
ote da Amaia. Joan ote dira hara ere Don Trifonen zerbitzariak?
|
|
|
Haiengana joan ote da Amaia?
|
Joan
ote dira hara ere Don Trifonen zerbitzariak. Baina zertarako horiengana?
|
|
|
Urruti samar
|
joan
ote zaigu bada Azurmendiren planteamendua euskararen normaltze bideak zehazteko saiakera horretan. Dudarik gabe, euskaltzale batek baino gehiagok halaxe iritziko dio.
|
|
|
Hara! Nora
|
joan
ote da, ba?
|
|
|
Eta baduzu arrastorik nora
|
joan
ote diren?
|
|
|
Aizu, eta nora
|
joango
ote da gaur amatxo?
|
|
|
Nora
|
joan
ote dira
|
|
|
Gela txikiko argia amatatu eta ilunetan geratu da zinema osoa. Gero proiektorea martxan jarri du ro ro ro ro ro, argia egin da, eta Luca, apur batean, gelatxoan geratu da, hauts pinportak pelikula ikustera
|
joan
ote diren jakiteko. Eta bai, hantxe ikusi ditu, argitan dantzan, epelean, pinporta zoroak hara hona.
|
|
|
–Bai, e? –esan dio Anek, Joseba nora
|
joan
ote den pentsatzen ari den bitartean.
|
|
|
Edo otsoena gertatu eta askoz geroago ikasi nuen frantsesez esanda: ousontlesneigesd' antan. Zenbat urte
|
joan
ote dira betikoz urtu zirenetik. Zeren urtu egin baitziren, eta haiekin batera gure gaztetasuna ere urtu egin baitzen.
|
|
|
Eta mendea bera ere gaztea zen orduan, 1940an geunden eta; orain, berriz, mendea bukatzen ari da. Nora
|
joan
ote da dena! Ou sont les neigesd' antan. Ordu hartan, orain konturatzen naiz ondo, ia zoriontsu ginen, eta Setatsuarekin berarekin itxurak erakutsi baino hobeto konpontzen nintzen.
|
|
|
Gainera, ez dut uste mendian luzaro segituko dugunik. Mugaz bestaldera
|
joango
ote garen, hots hori dabil.
|
|
|
Zein ttikia ematen duen plazako plataneroen artean, basoaren iluntasun handian galdutako hontza kume deslaia. Nola
|
joanen
ote da Bakaikura?
|
|
2005
|
|
|
Agerrek zozokeri handiak erraiten ditu. Adibidez, traktoreak errepide berritik
|
joanen
ote diren galdeturik: " Ez, traktoreentzako beste bide bat izanen da", erraiten du.
|
|
2006
|
|
|
ari dira: alemanak
|
joatekotan
ote diren, amerikarrak hurbiltzenari ote diren, momentua ote den armak hartzeko. Bat batean, tigrea, tankea, agertuda bidean orroka.
|
|
|
25 urte ditugu gure artean galdera horren inguruan ez eta bai.
|
Joan
ote dira alaez dira joan alemanak Lapurditik. Joan baldin badira, zertan ari dira batzuk, hutsari kolpeka?
|
|
|
Zenbat diru etorriko den jakin gabe bizi zara. Nik ez dakit orain Irlandara edo Argentinara oporretara
|
joan
ote nintekeen edo ez. Igual, gero faltako zait irailean.
|
|
|
Hitz zaparrada. Pilik esandako hitz guztiak nora
|
joan
ote diren galdetu dio bere buruari. Leihotik ihes egin ote duten, ala itsatsita dauden oraindik gelako paretetan, berriz salto egiteko prest.
|
|
|
Abiatzera gindoazen eta ez zen ageri. Nora
|
joan
ote zen. Zer esan behar nien galdetuz gero?
|
|
|
Beste etxe bat ikustera
|
joan
ote genuke. Komeni dela bat baino gehiago ikustea diote.
|
|
|
Etxe gehiago ikustera
|
joan
ote dugu. Esaten dute komeni dela bat baino gehiago begiratzea.
|
|
|
saltsa ona!, esaten zuen Mixak, okela, okela ona!, esaten zuen, hitz hori bizkaian ikasi zuen, eta ordizian harritu iten ziren, hauek nondikan datoz?, eta Mixak hala iten zuen, euskaraz bere moduan eta gero numeroak erdaraz eta numeroak erdaraz esanda jendia pixka bat lasaitu iten zen, eta hura benetan gaizki nola atera zitzaigun handik nik tuterara nahi nuen, festa izugarriak izaten omen dira han, eta Mixak ezetz, hara etzuela nahi, lehenago han arizana zen eta han mobida izan zuen eta igual behar ez zuen batekin topo ingo zuela, zergatik Mixak, errusiatik etorri zenian, ekarri zutenekin eta etortzeko pasaportia eta lan baimenak in zizkiotenekin zorren bat bazuen, horregatik etzuen fotorik nahi eta horregatik ere etorri zen herriz herri nirekin, ezpaitzitzaion herrian udaletxiak pagatzen zionarekin ailegatzen eta zeuzkan diru pixarrak errusiara bidali zituen han bi alaba baitzituen eta horregatik etzuen ezta pentsioa pagatzeko ere, baionan in genituen bi gau, jarri ginen kale luze batian, han ziren saltzaile guztiak eta hainbestian, etorri zitzaigun magrebeko ume moko bat kollariak saltzen zebilena eta haragirik gabe eskatu zigun bokata bat, ezpaitzen haragiarekin fiatzen, txerria ote zen, eta Mixak in zion hari saltsarekin bokata, berrogeita hamar xentimo, eta gero sailian sailian hasi ziren etortzen magrebeko umiak, eta gero hango zaharrak ere bai, eta nik, nahikoa dek!, kontra in nien eta Mixari ere kontra ze bestela ere nahikoa lioa bagenuen, makina bat moxkorrekin peliatu nintzen, ezpainuen pitorik entenditzen eta haiek manera txarrekin etortzen, Mixak ere gutxi entenditzen zuen baina hura moldatu iten zen, moldatzeko zera hori zuen, abilidade hori, bera lasai zegoen, ni takartu nintzen, hirekin ruina zaukaat!, irribarre iten zuen, baionan bi lo in genituen, bigarren egunian, bertan, nik banku batian, zakuan, eta Mixa furgonetan manta batekin, halako batian esnatu naiz eta, arratoi bat zakuari oxka, salto in nuen, alde in zuen hark, eta ni in nintzen lurrera erori eta, lurrian nengoela begiak bildu eta atzera lo gelditu nintzen, nekia, Mixak berriz, hamabi ordu in zituen tirada batian, hark ere nekia, iten bazuen zutik ordu asko hankan mina jartzen zitzaion, zergatik behatz txikia moztuta zeukan, hori izan zen kropotkin, uste dut izena, hiri bat txetxeniatik honontza, zergatik kuarteletik lagun batekin eskapatu zenian, kamioi bat pillatu zuten eta heldu ziren hiri horretara, lagun haren etxera eta, berak botak erantzi gabe bazeraman lau hilabete, eta mina, eta mina, hanka dena haunditua eta han moztu zioten, gero handik pasa zen ukraniara, han mafia batekin tratua in edo hala etorri zen, ihes, beti ihes, esaten zidan, txikitan ere, amak minan lan iten zuen eta, mina itxi zutenian handik hanka in behar, orain, hau da nire etxia!, esaten zuen, bidia zela bere etxia, pena zuen familiagatik, umeekin askotan gogoratzen, handik, baionatik, berara goazela, furgoneta malda batian gelditu zitzaigun, hura izan zen aurreneko aldia, Mixak sartu zuen burua motorrian, jo zion ostiko pare bat, martxan jarri zen, berara ailegatu eta han jendiak irriak eta burlak iten zizkigun eta handik kontzejal batek edo eztakit zer zen bidali gintuen eta ni hitz inda nengoen hurrengo egunerako oiartzungo tipo batekin eta hark esan zigun halako ordutik aurrera jartzeko halako tokian, eta bueno, jarri ginen eta in genituen gelditu gabe hirulau ordu lanian, halako batian altxatu zen haize fuerte bat, amarratu genuen toldoa barandilla batian eta ezin, toldoa puxkatu eta noski sua itzali eta ezin aguantatu behintzat, gauzak azkar bildu eta martxa, hurrengo goizian, toldoa partxiatu genuen, garbitu garbitzekoak eta erostekoak erosi eta, berriz ere martxa, gasteizera joan ginen, han jarri ginen parte zaharrian, kantoi batian, hara etzen poliziarik sartzen eta han ondo saldu eta ondo egon ginen, bitartian diru balantziak in genituen eta etzen askore baina, zerbait ari ginen, Mixak orain errusiara joatiarekin iten zuen ametsa, eta nik ere nire ametsak baina nik garbi neukan gutxirekin biziko nintzela eta tailerrera pentsatu ere ez, han gasteizen haragia bagenuen oiartzundik sobratua eta hura eraman ekarriekin in zitzaigun lizundu, xerrak kutxilloarekin garbitu genituen, Mixak etzuen saldu nahi, eta nik, ba, lizun pixka bategatik, baina handik aurrera nazkatu ginen eta hasi ginen solomoa, piper saltsarekin, gasteiztik joan ginen leitzara zuzenian, han etzen guretzako tokirik baina albintiarekin diskutitu genuen eta hark zerga kobratu zigun eta utzi zigun toki bat, gero jeneradoriak etzigun arrankatzen eta presoen txosnan eskatu genuen entxufe bat, ondoan bagenituen ijito batzuk karrito batekin eta haiek ikusi zuten guk argia bagenuela eta guri eskatu ziguten, beltz bat ere etorri zitzaigun eske eta gero zilar saltzaileak ere, argentinako batzuk, gero hurruna, bagenekien zaila zela oso baina guk bilbora nahi genuen, bilbon astebete! ...aka batzuk, tipo batek puñalarekin jolas iten zuen, bi lagun padera zabalian ogia erretzen ari ziren, etorri zitzaigun herriko mutil ile luze bat, informatu zen zer zen gure nahia, esan zigun ostatuaren ondoan non jartzia genuen, nonbait, esan zigun hark, gobernuak, bertako jauntxoekin elkar hartuta, pribatizatu in nahi zituen mendi haietako lurrak, eta kontra iteko zen festa, nik susmoa, zibilak
|
joango
ote ziren eta, joan nintzen begiratzera bazterrak, ez nintzen fiatzen, Mixa mutil harekin gelditu zen, itzuli nintzenian ostatuan ziren biak, Mixa ikusten zen gustora zegoela, mutil ile luze hark, Stefan izena, galderak iten zizkion, errusiako eskolaz, siberiaz, hango ibaiez, lehortu zen itsaso batetaz, iluntziarekin hasi zen jendia etortzen plazara, guk sua piztu, bonbillak arboletatik txintxili... bilbon akitu arte!, esan genuen, bagenituen telefono batzuk, ia lotu genuen, azkenian ezetz, etziguten utzi, horregatik tafallara segitu genuen, han bukatu zitzaigun solomoa eta Mixak baratxuri zopa prestatu zuen eltzian, baratxuriak zanpa zanpa in eta eskatu genituen bar batian ogi zaharrak eta txorizo batzuk erosi genituen, handik in genuen goizueta, han jende txikitxoa zegoen, diferentzia haiekin Mixa harrituta zegoen, han leitzan ezagutu genuen saltzaile bati zerbeza kaja bat eman eta bere aldian toki bat utzi zigun, hurrengo goizian, handik gatozela, errebuelta asko eta Mixa mariatuta zijoan, baso zahar batian, basoko mutilak motozerrekin eta gazte batzuk pagoetara igoak, batzuk aurpegiak estalita, beste batzuk makillatuta bezala, kolore txuria, lekeition in genuen goizaldian ordu pare bat bidali bitartian eta zarautzen heldu bezain laster etorri ziren bi munipa eta papera eskatu ziguten eta herritik aparte jarri behar izan genuen, bermion in genuen gau ona, kontzertu haundia zegoen eta laurehun bokata saldu genituen, denak eta gehiago ere salduko genituen, argi pirrintarekin ari ginen gauzak furgonetara jasotzen, ya ari ginen burniak biltzen, halako batian bronka izugarri bat, tipo txiki buru haundi bat gugana ikaratuta korrika eta ikusi ez ikusi furgonetara sartu zitzaigun eta atia itxi zuen, haren atzetik amorratu batzuk, ni, zer pasatzen da!, tartian jarri nintzen, joputa!, esaten zuten, neska bat bortxatu zuela txiki hark, nahi zizkioten barrabilak moztu, nik tranki tranki!, bakarrik esan nuen, eman zidaten ostia latz bat, ya furgonetara sartu behar zuten, Mixa etzen ikaratu eta hanka burni bat ibili zuen airian, bidali zituen bi tipo lurrera, jende gehiago etorri zen, akatu baino lehenago sartu ginen furgonetan nola hala, hautsi ziguten atzeko kristala eta burni batzuk han utzi genituen, atera ginen bermiotik, zartaien eta serbilleten artian gure buru haundia, alkandora urratua, puta, esaten zuen, puta zela, etzuen besterik esaten, neska hura, puta zela, halako batian, herritik ateratzeko maldan, taka, in zen furgoneta berriz ere gelditu, jaitsi ginen, buru haundia begiak atera beharrian ikaratuta zegoen, eskerrak eman gabe piztia bezala mendira salto in zuen, hurrengo egunian ez, hurrengoan, furgoneta karga in, nafarroa aldera abiatu ginen, ba omen ziren hango erdialdeko haranetan herri txiki batzuk, denbora hartan jaiak zituztenak, jendetzarik ez, esan ziguten, baina joanez gero poliki salduko duzue, pasa genituen harako mendiak, iritsi ginen ipuruen lurrera, galdezka galdezka, heldu ginen ariztira, feria zen ariztin, jende gutxi, haur batzuk, barraka batzuk, tipo batek puñalarekin jolas iten zuen, bi lagun padera zabalian ogia erretzen ari ziren, etorri zitzaigun herriko mutil ile luze bat, informatu zen zer zen gure nahia, esan zigun ostatuaren ondoan non jartzia genuen, nonbait, esan zigun hark, gobernuak, bertako jauntxoekin elkar hartuta, pribatizatu in nahi zituen mendi haietako lurrak, eta kontra iteko zen festa, nik susmoa, zibilak joango ote ziren eta, joan nintzen begiratzera bazterrak, ez nintzen fiatzen, Mixa mutil harekin gelditu zen, itzuli nintzenian ostatuan ziren biak, Mixa ikusten zen gustora zegoela, mutil ile luze hark, Stefan izena, galderak iten zizkion, errusiako eskolaz, siberiaz, hango ibaiez, lehortu zen itsaso batetaz, iluntziarekin hasi zen jendia etortzen plazara, guk sua piztu, bonbillak arboletatik txintxilika jarri eta, gutxi bat, gutxi bat, oso ongi saldu genuen, goizaldian, bostak seiak izango ziren biltzen hasi ginenian, denak bildu eta abiatzera goazela, furgonetak, etzuela nahi, aritu ginen, eman genizkion takateko batzuk, alferrik, ematen zuen hila zela motorra, probatu genuen Stefanek utzi zigun bateria batekin, etorri ziren ferianteak ere, motorrari begiratu, burua kordokatzen zuten, etzen hari nondik sartu eskua, ezin ezer egin, apartatu ginen, madarikatu genuen gure suertia, Mixa lasaiago zegoen, esan nion, pozik egongo haiz hi, barre in zidan, tartian aurpegi luzia jartzen zidan lagun iteko, hala bada, pentsatu genuen, utzi beharra behintzat, paperik gabe noski, furgoneta bertan utzi eta Ixioren gruarekin itzuliko ginela, artian argitzen ari zen, sortaldian lainoak gorri gorri, halako batian, Mixak niri, dena dela, esan zidan, hori etzen bidia, begiratu nion, beheko ezpaina beti bezala kanpora aterata zeukan, zer?, esan nion, egon zen puxka batian eguzkiak argitzen zituen laino gorriei begira pentsakor, gero, bide horrek, esan zidan, etzeraman inora, sinisgor begiratu nion, ahoa zabalik, profeta bat ematen zuen, miretsita nengoen, esan nion, zer esan nahi duk?, furgoneta, esan zidan, furgoneta, aitzakia bat zen, bat batian konprenitu nuen, begiratu nion, irribarre in genion elkarri(...) Stefani galdetu genion, esan zigun ezkaitik ateratzen zela autobusa, hartu genituen poltsa batian gauzarik beharrenak, in genituen gora behera kilometro batzuk, ibili ginen, ibili ginen, iten zuen bero haundia, erreka baten ondoan gelditu ginen, Mixa bainatu zen eta jan genuen mokadu bat, ixiltasun haundia zegoen, uraren hotsa bakarrik, puxka batian hala egon ginen, berriz ab
|
|
|
bilbon akitu arte!, esan genuen, bagenituen telefono batzuk, ia lotu genuen, azkenian ezetz, etziguten utzi, horregatik tafallara segitu genuen, han bukatu zitzaigun solomoa eta Mixak baratxuri zopa prestatu zuen eltzian, baratxuriak zanpa zanpa in eta eskatu genituen bar batian ogi zaharrak eta txorizo batzuk erosi genituen, handik in genuen goizueta, han jende txikitxoa zegoen, diferentzia haiekin Mixa harrituta zegoen, han leitzan ezagutu genuen saltzaile bati zerbeza kaja bat eman eta bere aldian toki bat utzi zigun, hurrengo goizian, handik gatozela, errebuelta asko eta Mixa mariatuta zijoan, baso zahar batian, basoko mutilak motozerrekin eta gazte batzuk pagoetara igoak, batzuk aurpegiak estalita, beste batzuk makillatuta bezala, kolore txuria, lekeition in genuen goizaldian ordu pare bat bidali bitartian eta zarautzen heldu bezain laster etorri ziren bi munipa eta papera eskatu ziguten eta herritik aparte jarri behar izan genuen, bermion in genuen gau ona, kontzertu haundia zegoen eta laurehun bokata saldu genituen, denak eta gehiago ere salduko genituen, argi pirrintarekin ari ginen gauzak furgonetara jasotzen, ya ari ginen burniak biltzen, halako batian bronka izugarri bat, tipo txiki buru haundi bat gugana ikaratuta korrika eta ikusi ez ikusi furgonetara sartu zitzaigun eta atia itxi zuen, haren atzetik amorratu batzuk, ni, zer pasatzen da!, tartian jarri nintzen, joputa!, esaten zuten, neska bat bortxatu zuela txiki hark, nahi zizkioten barrabilak moztu, nik tranki tranki!, bakarrik esan nuen, eman zidaten ostia latz bat, ya furgonetara sartu behar zuten, Mixa etzen ikaratu eta hanka burni bat ibili zuen airian, bidali zituen bi tipo lurrera, jende gehiago etorri zen, akatu baino lehenago sartu ginen furgonetan nola hala, hautsi ziguten atzeko kristala eta burni batzuk han utzi genituen, atera ginen bermiotik, zartaien eta serbilleten artian gure buru haundia, alkandora urratua, puta, esaten zuen, puta zela, etzuen besterik esaten, neska hura, puta zela, halako batian, herritik ateratzeko maldan, taka, in zen furgoneta berriz ere gelditu, jaitsi ginen, buru haundia begiak atera beharrian ikaratuta zegoen, eskerrak eman gabe piztia bezala mendira salto in zuen, hurrengo egunian ez, hurrengoan, furgoneta karga in, nafarroa aldera abiatu ginen, ba omen ziren hango erdialdeko haranetan herri txiki batzuk, denbora hartan jaiak zituztenak, jendetzarik ez, esan ziguten, baina joanez gero poliki salduko duzue, pasa genituen harako mendiak, iritsi ginen ipuruen lurrera, galdezka galdezka, heldu ginen ariztira, feria zen ariztin, jende gutxi, haur batzuk, barraka batzuk, tipo batek puñalarekin jolas iten zuen, bi lagun padera zabalian ogia erretzen ari ziren, etorri zitzaigun herriko mutil ile luze bat, informatu zen zer zen gure nahia, esan zigun ostatuaren ondoan non jartzia genuen, nonbait, esan zigun hark, gobernuak, bertako jauntxoekin elkar hartuta, pribatizatu in nahi zituen mendi haietako lurrak, eta kontra iteko zen festa, nik susmoa, zibilak joango ote ziren eta, joan nintzen begiratzera bazterrak, ez nintzen fiatzen, Mixa mutil harekin gelditu zen, itzuli nintzenian ostatuan ziren biak, Mixa ikusten zen gustora zegoela, mutil ile luze hark, Stefan izena, galderak iten zizkion, errusiako eskolaz, siberiaz, hango ibaiez, lehortu zen itsaso batetaz, iluntziarekin hasi zen jendia etortzen plazara, guk sua piztu, bonbillak arboletatik txintxilika jarri eta, gutxi bat, gutxi bat, oso ongi saldu genuen, goizaldian, bostak seiak izango ziren biltzen hasi ginenian, denak bildu eta abiatzera goazela, furgonetak, etzuela nahi, aritu ginen, eman genizkion takateko batzuk, alferrik, ematen zuen hila zela motorra, probatu genuen Stefanek utzi zigun bateria batekin, etorri ziren ferianteak ere, motorrari begiratu, burua kordokatzen zuten, etzen hari nondik sartu eskua, ezin ezer egin, apartatu ginen, madarikatu genuen gure suertia, Mixa ...aka batzuk, tipo batek puñalarekin jolas iten zuen, bi lagun padera zabalian ogia erretzen ari ziren, etorri zitzaigun herriko mutil ile luze bat, informatu zen zer zen gure nahia, esan zigun ostatuaren ondoan non jartzia genuen, nonbait, esan zigun hark, gobernuak, bertako jauntxoekin elkar hartuta, pribatizatu in nahi zituen mendi haietako lurrak, eta kontra iteko zen festa, nik susmoa, zibilak
|
joango
ote ziren eta, joan nintzen begiratzera bazterrak, ez nintzen fiatzen, Mixa mutil harekin gelditu zen, itzuli nintzenian ostatuan ziren biak, Mixa ikusten zen gustora zegoela, mutil ile luze hark, Stefan izena, galderak iten zizkion, errusiako eskolaz, siberiaz, hango ibaiez, lehortu zen itsaso batetaz, iluntziarekin hasi zen jendia etortzen plazara, guk sua piztu, bonbillak arboletatik txintxili...
|
|
|
Lakura joateko lehenik eta behin taldeko besteak zain genituen hotelera joan behar genuen eta, harainoko tarteak kendu behar zigun denbora kalkulatzen ahalegindu nintzen. Hitz askorik esan beharra eduki barik
|
joan
ote nintekeen, horren kontuak ateratzearren.
|
|
2007
|
|
|
Elisa haurdun zegoen, sei hilabeteko, eta askotan joan behar izaten zuen komunera. Batzuetan izutu egiten nintzen, hainbeste aldiz komunera joateagatik, hustuko ote zen, zulatutako puxika bat bezala, edo bestela haurra
|
joango
ote zitzaion zulotik behera, ez dakit, hain izan ohi gara aitagaiak beldurtiak. Emakumeen haurdunaldia, niretzat, zerbait misteriotsu eta sekretua zen orduan.
|
|
|
Zenbatera iritxiko ote gera? Noraiño
|
joan
ote gaitezke. Orain 250 ditugu; etorkizunak du itza.
|
|
|
Auskalo, ez zait batere ardura, gainera Bogdanovich ez zitzaidan iruditu Orson eta Hustonen ezpalekoa. Hala ere, inoiz edo behin amaituko balute, ez dakit ikustera
|
joango
ote nintzatekeen. Baina zaude ziur han agertuko naizela, pantailaren erdian, John Hustonen ondoan arrantzan, euripean, horretan hartuko nizuke apustua galanta, mon ami.
|
|
2008
|
|
|
Horretan saiatu naiz ni behintzat, irakurlearen arreta mantentzen duen tentsioa agertzen: bukaera arte gurasoak eta mutil sindromeduna nora
|
joan
ote diren galdera sortzen.
|
|
|
edonoren ezagutzan hain eskura geratzen da azala, eta hain eskutik kanpo mamia, bi alaben kasuan zer esanik ez. Horregatik egongo zen markesa anderea, beharbada, urduri, ez baitzekien nondik aterako ote zitzaion Natividad; markesa andereak ez zekien, beraz, amari zor ziòn begirunearekin
|
joango
ote zitzaion Natividad, galderei zuzen erantzuteko prest, edo ahizparen defentsan ibiliko ote zen, Natinatatik Natanatira eta Natanatitik Natinatara, bizitza osoan egin zuen bezala.
|
|
|
Txalapartak daukan erotiko saila erraz saltzen da eta erotiko satirikoan Ostielak> eta Napartheidek Igela> xume eta zin tzoa gainditu dute. Halaz ere badirudi erotismoa gauza serioa, sakona bihurtu dela, sexuaren debekutik sexuaren tiraniara
|
joango
ote gara, gai horretaz barre egin nahi dugunok baztertuz. Alta erotismoak obra ederrik eman lezake, gimnastika bat ez iza ten dakianean.
|
|
|
Ahmad Jamalen lapikoari begira jarri naiz, bada, emanaldiaren hasiera hasieratik; zer jakinduria
|
joan
ote den pilatuzen musikari eta gizon horren ibilbide luzean. Eta harritu egin naiz, seko harritu ere, gure aurrean azaldu bezain pronto.
|
|
|
Amesburyko arkularia sendabide bila
|
joan
ote zen Suitzatik?
|
|
|
Nik ez dakit gaineko zeru triste honi ere inor
|
joan
ote zaion ur eske, baina hartarako, hobe zuen pitxerra hartzea! Gogotik ari baita botatzen, madarikatua.
|
|
|
Atariko sabaiko habeetan euren habiek egiten urtero urtero hemen izan ditugu, baina aurten ez dira etorri. Udaberriko hasieran banaka batzuk agertu ziren, eta ez dira gehiago ikusi; nora
|
joan
ote dira. Hil egingo ziren apirila eta maiatzeko euri egunetan zer jan ez zutelako?
|
|
|
Harik eta haien inguruan bizi zirenak ere nora ezean geratzen ziren arte, baita markesa anderea ere, honek ez baitzuen azkenean jakiten bere alabak ezagutzen zituen edo ez... edonoren ezagutzan hain eskura geratzen da azala, eta hain eskutik kanpo mamia, bi alaben kasuan zer esanik ez. Horregatik egongo zen markesa anderea, beharbada, urduri, ez baitzekien nondik aterako ote zitzaion Natividad; markesa andereak ez zekien, beraz, amari zor ziòn begirunearekin
|
joango
ote zitzaion Natividad, galderei zuzen erantzuteko prest, edo ahizparen defentsan ibiliko ote zen, Natinatatik Natanatira eta Natanatitik Natinatara, bizitza osoan egin zuen bezala.
|
|
|
Etziren oartu ere bazela norbait, besta betean, hortik faltatua, hain justuki Sakeleneko Bittor. Norat
|
joana
ote zen. Oizu, sarrixago salatuko dizut berria.
|
|
2009
|
|
|
Umetxuok, kostaz baina, eskutik eroan ezkero, ibilten ziran aurrerantza, bigun be egozan eta. Baina, eurak euretara
|
joango
ete ziran, gero, aurrerantza. Bai zera joan!
|
|
|
Bere ahizpa ikustera
|
joango
ote nintzen galdetu zidan. Baietz, gustura gainera.
|
|
|
Jenny zen. Ea
|
joango
ote nintzen berarengana, aholkua behar zuela eta.
|
|
|
Eta iritsi zen ostirala, eta osasuntsu jaiki zen; jaiki baino lehen, haatik, ohean egon zen minutu batzuetan, begiak itxi eta ireki, ireki eta itxi, zalantza batek hartua bezala: izan zitekeen zalantza existentzial bat, edo izan zitekeen askoz ere kontu hurbilagoko bat, Adaren kasuan gertaerrazagoa zena, Adak ez baitzekien, esaterako, koruko saiora
|
joango
ote zen ez ote zen; lan atzeratua zuen, alde batetik, saiora joateko eragozpen, bezeroei ezin baitzien huts egin, haiekiko errespetua galdu ezean, baina, bestetik, zergatik izan behar zuen bere buruarekin hain estua, baldin eta enkarguak entregatzeko epean behin, bizitzan behin, luzatzen bazen?; aitzakia bikaina zuen, bestalde:
|
|
|
–Beldur da Alberto infernura
|
joan
ote den, tango hura kantatu zuelako, eta nola Domingok begiak zabaldu baitzituen, Adak azalpenak eman zizkion?: Bibi ez da horrelakoa, sinetsia baitago, izeba Ernestina bezalaxe, guztiok edo ia guztiok salbatuko gaituela Jainko infinituki errukitsuak.
|
|
|
–Errepublika aldarrikatu zuten egunean, 1931ko apirilaren 14an doi, eskutik ihesi joan zitzaizkidaan laurak: Alfonso XIII.aren atzetik
|
joan
ote ziren?
|
|
|
Okindegiko Julian hil da. Zenbat aldiz
|
joan
ote ginen Carmen, Mirari eta hirurok harengana gozokiak erostera. Ezagutu dugun norbait hiltzean estutu egiten gara, arantza sentitzen dugu saman sartzen, baina ez hildakoa izan zena gogoratzen dugulako, gu berarekin izan ginena gogora ekartzen dugulako baizik.
|
|
|
Gero joan eskolaraeta galdetu haurrei eta irakasleei. Bere kabuz
|
joan
ote den jakin gura dut. Argi dago?
|
|
|
Basaberen bi puntuak ondo josi zaizkio mitinaren etorriari (etorri egiten da mitina, ala joan? Joaten denean, erabat
|
joaten
ote da. Joaten den mitina eta etortzen dena, berberak al dira?).
|
|
|
Uztaileko azken zutabea idatzi nuenetik pasatu den gauzarik aipagarriena zer izan den pentsatzen jarri naiz. Ez zait bereziki ezer bururatzen, eta nire aurrean dudan egunkariaren azalean Berslusconiren gona kontuen disko akastunak jarraitzen duela ikusi dut; noiz
|
joango
ote da Berlusconi oporretara! Hilabete batean gauzak ez dira hainbeste aldatu.
|
|
|
–Errepublika aldarrikatu zuten egunean, 1931ko apirilaren 14an doi, eskutik ihesi joan zitzaizkidaan laurak: Alfonso XIII.aren atzetik
|
joan
ote ziren...
|
|
|
–Beldur da Alberto infernura
|
joan
ote den, tango hura kantatu zuelako –eta nola Domingok begiak zabaldu baitzituen, Adak azalpenak eman zizkion–: Bibi ez da horrelakoa, sinetsia baitago, izeba Ernestina bezalaxe, guztiok edo ia guztiok salbatuko gaituela Jainko infinituki errukitsuak.
|
|
|
Eta iritsi zen ostirala, eta osasuntsu jaiki zen; jaiki baino lehen, haatik, ohean egon zen minutu batzuetan, begiak itxi eta ireki, ireki eta itxi, zalantza batek hartua bezala: izan zitekeen zalantza existentzial bat, edo izan zitekeen askoz ere kontu hurbilagoko bat, Adaren kasuan gertaerrazagoa zena, Adak ez baitzekien, esaterako, koruko saiora
|
joango
ote zen ez ote zen; lan atzeratua zuen, alde batetik, saiora joateko eragozpen, bezeroei ezin baitzien huts egin, haiekiko errespetua galdu ezean, baina, bestetik, zergatik izan behar zuen bere buruarekin hain estua, baldin eta enkarguak entregatzeko epean behin –bizitzan behin– luzatzen bazen?; aitzakia bikaina zuen, bestalde: ez al zen, bada, gaixo egon, 39ºko sukarrarekin?; esan nahi baita Adak Txarorekin egoteko irrika bizia zuela, liburuaz hitz egiteko ez ezik –liburua bukatzeko, ehun bat orri falta ziztzaizkion, astebururako utz zitzakeenak–, Maria Bibianarekin gertatu zitzaiona kontatzeko ere; irudikatu ere, irudika zezakeen harekiko elkarrizketa:
|
|
|
Ez dut oroitzapen txarrik sasoi hartaz; urte haietan gustura bizi nintzela esango nuke. Kriada lanetan
|
joango
ote nintzen galdetu zidanean ere amumak, handiagoa izan zen niregan harrotasuna, etxea uzteak sortu zidan tristura baino; harrotasuna sentitzen nuen, etxeko lanak egiteko nire trebetasunaz amumak esaten zizkidan berba haiek ez zirela putzezkoak ikusi nuelako, heldu egin nintzela eman gura zidalako aditzera amumak, azken batean.
|
|
|
Aldatuko ote nintzen zeozertxo? Urteetan bizi izan naiz arduratuta seme beleroa edo maritxua ote neukan, fraile
|
joatekotan
ote zegoen... edo zer dakit nik, ba, zergatik. Ezin nuen ulertu edo ezin nion igarri nondik atera behar zuen.
|
|
|
Nora
|
joan
ote da hemen bizi zen bizia?
|
|
|
2008ko hauteskunde estataletan gazteak eta hiriguneak eskapatu omen zitzaizkion EAJri: identitate indibidual postmodernoenak
|
joan
ote zitzaizkion, hain justu ere.
|
|
|
Eta gure etxean, gauzak ildo beretik
|
joan
ote ziren. Gure kantagintzak uzkur samar jokatu zuen lortu nahi genuen nazio kulturalaren izena âHerrialde Katalanakâ beldurrik gabe ahoskatzeko orduan.
|
|
|
Etorkizunean zer izango den, inork ere ez daki. Trepeta hauek zabalduz
|
joango
ote dira, paperezko liburuari lekua jateraino. Bien arteko bizikidetza lasaia izango da?
|
|
2010
|
|
|
|
joan
ote
|
|
|
Itzultzeko ordua! Dena ondo
|
joango
ote zitzaien. Etxea guk utzi bezala egongo ote da?
|
|
|
Eta zu ere kezkatuta bezala zaude, ez niri esan ezetzik?; istantean zabaldu nion bihotza, halakoa nuen nik neuk ere bihotza norbaiti zabaltzeko gogoa: izebak eskutik heltzen zidan, eta nik kontatu eta kontatu egiten nion kontatzekoa, orain neure buruaren jabe eta orain malkoen artean, neure jokabide hartan lasaibidea harturik; behin kontatzen hasita, neure zalantzak ere kontatu nizkion, jakina, komentura
|
joango
ote nintzen edo ez; eta orduan, sekula ahaztuko ez dudan erantzuna eman zidan izebak: –Fraide izan nahi baduzu, gaur atzo baino baldintza hobeetan zaude; izan ere, atzo apaingarri bat zeneukan, gaur ez daukazuna:
|
|
|
Gainerakoan, Limpias ko Agoniako Kristoren gertakarien garaia zen, bai, fededun askok zioen irudia mugitu egiten zela, iltzatuta egon arren?, baina gauza bat ez dakit: markesa gurera etorri ote zen eta Limpiasera joan bide batez, edo Limpiasera
|
joan
ote zen eta gurera etorri bide batez, ez baitzituen buruan Limpiasko txutxu mutxuak baizik; ongi oroitzen dut nola itzuli ziren biak hiru eguneko bidaiaren ondotik, zein baino zein alaiago: ikusi zenukete zer den hura, ehunka eta milaka gizon emakume Kristoren aurrean belauniko?!, harik eta zuk, edo Bibi izan ote zen?, edo Ada???
|
|
|
Oso erotikoa.RANA [ON] Ondo pasatzen dute. Ta bai pasatu behar ere! DAONOndo pasatzeko orduan, nora
|
joaten
ote da Rana. IDATZIAGomendioakRANAInor gutxi etortzen da Golborne Road era. Pixka bat Damaskogogorarazten dit.
|
|
|
IGONE. Zergatik
|
joaten
ote dira beti onenak?
|
|
|
–Bidaiaren bat egitera
|
joan
ote zen edo... Nahi duzu enkarguren bat ematea, deitzen badu?
|
|
|
Gainerakoan, Limpias ko Agoniako Kristoren gertakarien garaia zen, bai —fededun askok zioen irudia mugitu egiten zela, iltzatuta egon arren—, baina gauza bat ez dakit: markesa gurera etorri ote zen eta Limpiasera joan bide batez, edo Limpiasera
|
joan
ote zen eta gurera etorri bide batez, ez baitzituen buruan Limpiasko txutxu mutxuak baizik; ongi oroitzen dut nola itzuli ziren biak hiru eguneko bidaiaren ondotik, zein baino zein alaiago: ikusi zenukete zer den hura, ehunka eta milaka gizon emakume Kristoren aurrean belauniko...!, harik eta zuk —edo Bibi izan ote zen?, edo Ada...? — zeure galdera egin zenuen arte, Damaso:
|
|
|
Eta zu ere kezkatuta bezala zaude, ez niri esan ezetzik"; istantean zabaldu nion bihotza, halakoa nuen nik neuk ere bihotza norbaiti zabaltzeko gogoa: izebak eskutik heltzen zidan, eta nik kontatu eta kontatu egiten nion kontatzekoa, orain neure buruaren jabe eta orain malkoen artean, neure jokabide hartan lasaibidea harturik; behin kontatzen hasita, neure zalantzak ere kontatu nizkion, jakina, komentura
|
joango
ote nintzen edo ez; eta orduan, sekula ahaztuko ez dudan erantzuna eman zidan izebak: " Fraide izan nahi baduzu, gaur atzo baino baldintza hobeetan zaude; izan ere, atzo apaingarri bat zeneukan, gaur ez daukazuna:
|
|
|
Juana Marirekin hurrengo egunean bazkaltzeko gelditu ginen, Robertorenean, noski. Nire arreba Arantxarekin hitz egin berria zela esan zidan, oraindik ez zuela nire erantzunik jaso asteburu horretan bazkaltzera
|
joango
ote nintzen. Baietz esan nion, beti bezala, baina, nahi baldin bazuen, berak baieztatzeko berriro deitzen baldin bazuen.
|
|
|
Adore falta, ideiak behar bezain garbi ez izatea, egoismoa... nik zer dakit!!! Alde batetik, ondo dakit zenbat balio duen Teresak eta berarekin sortutako harremanak, baina gauzak azkarregi
|
joan
ote diren...
|
|
|
Nora
|
joango
ote ziren, galdetzen zion bere buruari Akilesek, zer erakutsi nahi ote zion neskak inolako kexurik gabe har zezala eta besarka zezala utzi zion dortokari. Jeloskortasun proba bat ote zen hura?
|
|
|
Baina bizi berri baten hasierako aztarna besterik ez du uzten bataioak. Gero nola
|
joan
ote zen Juan Bernardo haren bizia, umetan, mutikotan?... Zerk eraman ote zuen Elamara lanera?
|
|
|
Urrutixko
|
joan
ote naiz. Laurehun urte irago baititut istant batean.
|
|
|
Halandaze, Jose Aretxabaleta eta Domingo Ordoñana ez ziren tanta txiker batzuk baino uholde atergabe baten baitan, baina erdietsi zuten nola halako arrakasta eta distirak ez digu uzten ikusten Ameriketan hustu ziren euskaldun anonimoen meta handia. Nora
|
joan
ote ziren, bada, milaka haien ametsak, agian damuaren etxera Ruper Ordorikak kantatzen duenez, ahanzturaren zulora, beharbada sekretupean den ezerezaren baitara. Ez dakit noraino damutuko ziren Euskal Herria utzi eta Ameriketara joateko egindako hautuaz eta bizi izandako bizitzaz; Jose Mendiagaren kantuen liburuan, honelaxe diosku ahapaldi anonimo batek:
|
|
|
Elkartu nahi izan ditut bai espazioan Floreananzein denboran irail urrietanbaina ez dut horrelakorik lortu, gorago aipatu dudanez. Ezin izan dut guztiz zehaztu Uthurburuk noiz eskuratu zuen Floreana eta ez ere inoiz Galapagoetaraino
|
joan
ote zen. Mahaigaineratutako datuen arabera, edozelan ere, ez dirudi probable Darwin eta Uthurburu elkarregaz suertatuko zirenik.
|
|
|
Zer egin zuen Dimitrik? Arrebarenera
|
joan
ote zen. Arazo Jauna akabatu zuelako ote zegoen kartzelan?
|
|
2011
|
|
|
Kasu honetan amnesiak mesede egiten die politikari eta alderdi askori. Notarioarekin
|
joan
ote genuke mitinak entzutera?».. Mikel Elorza.
|
|
|
Guk erran dugu ez garela kapable horri buruzko jarrera finko bat hartzeko, teknikoki elementu guztiak ez ditugulako. Azterketa guztiak egin behar dira, proiektua abiatu den lekutik
|
joanen
ote den ikusteko. Oro har, guk iparraldetik joatea nahi dugu, Izpura eta Donibane artean.
|