|
2012
|
|
|
Egungo kameraren objektiboak tripode sendo eta bakarra proposatzen du eta erosoagoa da objektiboa helburu ez bihurtzea, boikot txikiaren lehen urratsa ez egitea, immobilismoaren musika bermatzea. Zertarako bilatu errealitatea ezagutzeko beste modu bat ikuspuntu
|
honen bidez
estatu pila bat ezagutzen badugu?
|
|
|
Eta zer dira liburuak, diskoak, dokumentalak edo filmak kanpotik barnerako bidaiak baino? Mendebaldeko kultura da gure Benidorm mugarik gabeko kultur mundu
|
honetan
, katebegi isil eta subliminalez hornituta. Zama handia da kate distiratsu hori.
|
|
|
Gasteizen ez ditugu bakarrik euskaldunak, txoko guztietako ikasleak EHUan ikasketak egitera etortzen direlako. Hauen artean, María del Corral eredu ona da, Cáceres probintzian dagoen Arroyo de la Luz herrian jaioa, Sevillan burutu ditu ikasketak eta kurtso
|
honetan
etorri da ‘Elikadura kalitatea eta segurtasuna masterra’ egitera, bere den Elena Romerorekin. Maríak hiria gogoko du baina, hegoaldekoa izanda, hotzaren zain dago:
|
|
|
Elenak, bere lagunak, Euskal Herriko beste txoko asko ezagutzen zituen, Gasteiz ez ordea, bere ustez “kanpoan gutxi sustatzen baita, hiri guztiz ezezaguna zen niretzat”. Gazte
|
honek
“kaleak beti jendez beteta” ikusten ditu “agian oraindik hotz handia egin ez duelako. Iristen denean, prest egongo naiz ‘snowboard’ ean aritzeko erabiltzen dudan arroparekin”.
|
|
|
“Copy paste” horrek Paris, Bartzelona, Indiasko Cartagena, Grenoble, Huelva edo Leon bezalako tokitan gertatutako porrota bermatzen digu Gasteizen, euskal hiriburuen artean abangoardia pribatitzailearena eginez, eta Euskal Herri osoan eraginkor eta errentagarria izan den ur kudeaketa publikoaren esperientzia bikaina alde batera utziz. Giza eskubide baten kudeaketa oligopolio pribatuaren esku uzteak, udal finantziazioa bilatzeko, burbuila berri baten sorrera baino ez du errazten, kasu
|
honetan
burbuila hidrikoa, hain zuzen. Burbuila horren zulatzea, gainera, erreskate publikoa ekarriko luke seguru aski.
|
|
|
Burbuila horren zulatzea, gainera, erreskate publikoa ekarriko luke seguru aski. Baina
|
honetaz
guztiez gain, uraren pribatizazioak suposatzen duen sabotaje soziala salatzea beharrezkoa dugu, uretara iristea giza eskubidea baita, merkatuen edo interes pribatuen esku utzi ezin daitekeena, etekinen gorabeherek soilik mugiarazten baitituzte. Kapitalak, izaki guztion ondasun hau konkistatu nahian, ofentsiba globala jarri du martxan, eta testuinguru horretan aurkitzen dugu geuk arrazoi nagusia bizitzaren iturria denaren merkatarizazioaren aurkako errotiko oposizioa egiteko, Gasteizen, Tesalonikan, Madrilen edo Cochabamban.
|
|
|
Baina honetaz guztiez gain, uraren pribatizazioak suposatzen duen sabotaje soziala salatzea beharrezkoa dugu, uretara iristea giza eskubidea baita, merkatuen edo interes pribatuen esku utzi ezin daitekeena, etekinen gorabeherek soilik mugiarazten baitituzte. Kapitalak, izaki guztion ondasun
|
hau
konkistatu nahian, ofentsiba globala jarri du martxan, eta testuinguru horretan aurkitzen dugu geuk arrazoi nagusia bizitzaren iturria denaren merkatarizazioaren aurkako errotiko oposizioa egiteko, Gasteizen, Tesalonikan, Madrilen edo Cochabamban.
|
|
|
Hala ere, planeta osoan, ur zerbitzuaren jabetzak eta kudeaketak esku publikoetan jarraitzen du oraindik munduko hiri handienetako %90ean baino gehiago. Proportzio
|
hau
handiagoa da oraindik ere hiri txiki eta nekazal guneetan.
|
|
|
Txilen, Estonian edo Australian, esate baterako, kudeatzaile pribatuei zigorrak ezarri zitzaizkien gehiegi kobratzeagatik. Munduko Bankuaren Taldeak argitaratu berri duen txosten berri batek ondorio
|
hau
dakar ur eta elektrizitate banaketaz: " Kudeatzaile pribatuek irabaziak bereganatu egiten dituzte, kostuen aurrezkia kontsumitzaileari banatu gabe".
|
|
|
Gure hizkuntzaren normalizaziorako bidean, bere garaian, indar handia jarri zen haurren hezkuntzan, baina ia batere ez transmisioan;
|
hau
da, gurasoei begirako euskalduntzean, Helduen Euskalduntze Alfabetatzean. Egindako zenbait ikerketaren arabera, azken hamarkadetan euskarak 300.000 hiztun irabazi ditu, eta horien herena euskaltegiei zor zaie, alajaina!
|
|
|
Horretarako, hartu beharreko neurrietariko bat da baliabideak jartzea, euskara ikastea doakoa izan dadin. Gaur egun, gezurra badirudi ere, herri
|
honetan
berezkoa dugun hizkuntza ikasteko ordaindu egin behar da. Gainera, bere garaian emandako pausu egoki batzuk (azterketak gainditzeagatik jarritako bekak, administrazioko langileendako laguntzak eta liberazioak...) oso ondo baloratuak izan arren, eta doakotasunerako bidean ezinbesteko hobekuntzak izan arren, azken urteotan murriztu edota desagertarazi dira krisiaren aitzakipean.
|
|
|
Gune
|
honetan
bertan euskara gehiago erabiltzeko errezeta interesgarri batzuk eman zituen lehengoan Iñaki Mtz de Lunak. Izan dadila neure hau errezeta zehatz praktiko eta eraginkor baten aldeko proposamena.
|
|
|
Gune honetan bertan euskara gehiago erabiltzeko errezeta interesgarri batzuk eman zituen lehengoan Iñaki Mtz de Lunak. Izan dadila neure
|
hau
errezeta zehatz praktiko eta eraginkor baten aldeko proposamena.
|
|
|
Orratzen noranzkoa zein abiadura menderatzen ezinezkoa egiten zaigu, tik tak doinuarekin batera arrasto handirik utzi gabe desagertu egiten baita. Tik tak batek beste tik tak bati ematen dio segida, egia da eta, gainera, suerta liteke doinu berri
|
hau
aurrekoa baino askoz ere afinatuagoa izatea.
|
|
|
Igogailuak energia gastu handia egin behar du honaino iristeko. Lur eremu latza izan da
|
hau
, urtetan, bertsoak bere bidea eroso egin dezan…
|
|
|
Oraingoan ez dakit arrazoia izango dudan, baina nire ustetan, mundu ofizialean kontsumo jasangarriaren aldeko ekimenak modan jarri edo zalapartatsuagoak bihurtu dituzte. Dirudienez, krisiak eraginda bat batean konturatu dira orain arte egindako ibilbide azkar eta kontsumitzaile
|
honek
bere alde txarrak izan badituela. Alde txarrak baino, eutsiezinak esan genuke.
|
|
|
Batzuen diru goseek bide horretara eraman gaituzte, eta euren eskutik helduta joan gara. Nahi eta nahi ez, mundu zoro
|
honen
sutsuak gara. Beharbada ez da erosoa eguneroko bizitzaz gain beste hainbat gauzetan erreparatzea; ura behar bezala erabiltzea, argia behar ez denean itzaltzea, kotxea hartu beharrean bizikletaz ibiltzea, denda txikietan erostea eta poltsak eramatea, tokian tokiko produktuak kontsumitzea, elikagai osasungarriak jatea, nekazari txikiei barazkiak erostea... Zerrenda amaigabea da gero!
|
|
|
Zerrenda amaigabea da gero! Eta jarraibide txukun
|
honi
haragi kontsumoaren murrizketa gehitu diezaiokegu. Adituen arabera, jaten ditugun animaliak elikatzeko bazka kantitate handia behar da.
|
|
|
Besteak beste, gizakiok 200 gramoko haragi zatia jateko, animalia batek bi kilo zereal irentsi behar dituela diote datuek. Zereal kantitate
|
honek
zortzi umeen sabela ase eta beteko lituzke. Horrez gain, munduko herrialde desberdinetan, txiroenetan batez ere, lur-zatiak animalien ekoizpenerako bideratzen dira.
|
|
|
Beti esan izan da paseatzaileentzako paradisua dela hiri
|
hau
. Hala izan da beti bertako ibiltarientzat eta inguruko lurraldeetatik bisitari etorri direnentzat, eta orain baita kanpotar askorentzat ere, green hiriburuaren berdetasun berdingabearen esloganari erantzun eta hurbiltzen direnentzat.
|
|
|
Azkenaldi
|
honetan
, hostoak eta adarrak pixka bat ahaztuta, enborrei begira ibili naiz, zuhaitzaren plantari baino gerriari adiago, arbolaren luze zabalari baino azalaren itxurari emanago. Azal zakarrak asko itsusten du zuhaitzik lerdenena ere, eta esan beharra dago azal kizkurtua, laztua edo zimurtua dela nagusi, ez gazte diren bitartean, noski, baina honetan ere adinak ez du barkatzen; ez gara gu bakarrik izango urteekin zatartzen garenak.
|
|
|
Azkenaldi honetan, hostoak eta adarrak pixka bat ahaztuta, enborrei begira ibili naiz, zuhaitzaren plantari baino gerriari adiago, arbolaren luze zabalari baino azalaren itxurari emanago. Azal zakarrak asko itsusten du zuhaitzik lerdenena ere, eta esan beharra dago azal kizkurtua, laztua edo zimurtua dela nagusi, ez gazte diren bitartean, noski, baina
|
honetan
ere adinak ez du barkatzen; ez gara gu bakarrik izango urteekin zatartzen garenak. Azal argi eta lau samarrekoa da makala, baina ateratzen zaizkion koskor eta pinporta modukoek ez diote mesede handirik egiten.
|
|
|
Urkiaren zilarrezko dotoreziak ere asko erakartzen nau, baina azala urratu eta harrotzen zaionean zauri ilunez beteta geratzen da. Esan beharrik ere ez dago
|
honetan
ere pagoa ateratzen dela gailen, ez daukala parerik ez leuntasunean ez grisaren tonu eder horretan.
|
|
|
Izan ere, Gasteiz Hiriburu Berdearen esparruan Udalak balio eta jardunbide jasangarriak zabaltzeko bekatu duen ‘Eraztunez Eraztun’ proiektuak eskaintza interesgarria dakar. El Martillo elkarte kulturala (hirian Muralen Ibilbideak egiteagatik ezagutua), Pasabidea Zabalganako auzo elkartea eta Juan Ibarrondo idazleak dira bi fasetan banatzen den proiektu
|
honen
sortzaileak. Hiritarren parte hartzea, jasangarritasuna eta ekologia errespetatzen duten interbentzio artistikoak ekimenaren giltzarri izango dira.
|
|
|
Hauek guztiek, zuhaitzen eraztunek egiten duten moduan, hiriaren historia eta ingurunearen berri ematen digute”, azaldu du Juan Ibarrondo idazleak eta ‘Eraztunez Eraztun’ proiektuaren sortzaileetako batek. Aipatutako idazle gasteiztarra, Ismael Garcia arkeologoa, Pedro Arriola hirigilea, Carlos Verdaguer arkitektoa eta GEA 21 eko kidea, Goyo Ballesteros biologoa eta GEA 21 eko kidea eta Mónica Ibarrondo biologoa izango dira ibilbide hauen gidariak eta ingurumen edukiak, eduki zientifikoak, ekologikoak eta historikoak emango dizkiote leku bakoitzari, denboran eta espazioan zeharreko bidaia
|
honetan
. “Ibilaldi artistikoaren ideiak ohitura erromantikoa berreskuratzen du, hau da, artista inspirazio bila naturara irteten zenekoa, eta jasangarritasuna edo ekologia bezalako egungo kontzeptu batzuekin lotzen du”, gaineratu du Ibarrondok.
|
|
|
Aipatutako idazle gasteiztarra, Ismael Garcia arkeologoa, Pedro Arriola hirigilea, Carlos Verdaguer arkitektoa eta GEA 21 eko kidea, Goyo Ballesteros biologoa eta GEA 21 eko kidea eta Mónica Ibarrondo biologoa izango dira ibilbide hauen gidariak eta ingurumen edukiak, eduki zientifikoak, ekologikoak eta historikoak emango dizkiote leku bakoitzari, denboran eta espazioan zeharreko bidaia honetan. “Ibilaldi artistikoaren ideiak ohitura erromantikoa berreskuratzen du,
|
hau
da, artista inspirazio bila naturara irteten zenekoa, eta jasangarritasuna edo ekologia bezalako egungo kontzeptu batzuekin lotzen du”, gaineratu du Ibarrondok.
|
|
|
Astean zehar sortutako edukiarekin ‘eko mapa’ delakoa sortuko dute eta
|
hau
izango da, hain zuzen, proiektuaren bigarren fasearen abiapuntua, irailaren 17tik 21era bitartean. Izan ere, aldez aurretik aukeratuak izan diren sei kolektibo artistikok, sormen askatasun osoz, interbentzio artistiko ezberdinak gauzatuko dituzte hiriko sei puntu horietan.
|
|
|
Izan ere, aldez aurretik aukeratuak izan diren sei kolektibo artistikok, sormen askatasun osoz, interbentzio artistiko ezberdinak gauzatuko dituzte hiriko sei puntu horietan. Fase
|
honetan
ere hiritarren parte hartzea funtsezkoa izango da eta posible izango da ekimen batzuetan parte hartzea. Dantza, argazkigintza, bideo sorkuntza edo instalazioak dira, besteak beste, proposamenak.
|
|
|
Heldu da uda, eta epeltasunarekin batera auzo eta herrietako jaiak. Onerako edo txarrerako herri
|
honetan
festa herrikoiak elkartasunerako plataforma izan dira beti. Berezko ezaugarria dute.
|
|
|
Kontua da aldaketa batzuetan gal dezakeguna ederra eta aintzat hartzekoa izan daitekeela. Kasu
|
honetan
, nire ustez, zera galdu dugu, modu bat, gure gurea, komunitate gisa agertzeko Gasteizko jaiegunen hasieran.
|
|
|
Norgehiagoka orekatua izan zen partidu erdirarte, errioxarrak eta Zubietak hasieran lau tantutako abantaila izan bazuten ere. Azken
|
hau
nagusi zen atzeko koadroetan, Beginori bizkarra gehiago erakusten ziolarik, eta egoera hori baliatuz lortu zituen Titinek erramatez egindako tantu bakarrak. 10erako berdinketaren ostean ordea lehiak bi nafarren aldera egin zuen nabarmen.
|
|
|
Piperrak eginda daudenean, bigun bigun (ordurako tipula ere ondo eginda izango), kuiatxoa gehitu, hori ere zentimetroko dadotxoetan berraragiztaturik (euskalbar), eta ordu laurdentxo bat utzi, su txikian, kuiatxoa ere ondo bigundu arte. Momentu
|
honetan
tomatea gehitu, eta segi beste hamar minutuz egiten. Tipulak eta kuiatxoak bere ura botako dute, eta akaso nahikoa izango da ordu laurdentxo horri heldu, eta kuiatxoa egiteko.
|
|
|
Ogi txigortu edo frijitu pusketatxo batzuek ederki lagunduko diote plater
|
honi
.
|
|
|
Dena den, eta zurrunbilo
|
honetan
sartuta egon arren, uste dut noizean behin hausnarketa apur bat egin genukeela. Nire berraitonak behin aipatu zuen:
|
|
|
2004an Parral, Gora eta Kitsch tabernen ekimenez San Francisco kantoian jaio zen Alde Zaharreko jazz jaialdi
|
hau
pixkanaka eta xumeki hazi da eta egun bederatzi dira eskaintzen dituen agertokiak. Izan ere, hiriko muinotik haratago joan da oraingoan eta Hell Dorado Kultur Elkarteraino eramango du bere musika, datorren uztailaren 13an bertan ospatuko den ‘Ray Collins Hot Club’, ‘Los Mambo Jambo’ eta Diego RJ en kontzertuekin.
|
|
|
Horrez gain, Erdizka Taberna, Gorbeia Bodegoia, Artium museoa eta Santa Maria katedraleko agertokiei Elorza Taberna eta Matxete plaza gaineratu behar zaizkie. Azken txoko
|
honetan
egingo den ‘Madrí Gras & 3notas project’ taldeko kontzertua Gauekoak en eskutik dator.
|
|
|
2012ko edizio
|
honek
txoko berriak eta bi kontzertu gehiago ekarriko dituen arren, horrek ez du esan nahi aurrekontua ere handiagoa izan denik. Are gehiago, “aurreko urteekin konparatuta, ekimenak jaso duen diru-laguntza murritzagoa izan da.
|
|
|
“Bestetik, aurten Bartzelonako edo Madrilgo talde gutxi batzuk kenduta, gehienak Euskal Herrikoak dira”, gaineratu du. Jakina, Gasteizko taldeek garrantzia berezia dute jaialdi
|
honetan
eta %40a inguru gasteiztarrak dira, besteak beste, ‘Basics’, ‘Kebab’, ‘El sindrome de Stendhal’, ‘Riffs and chips’, ‘Organ Freeman’ edo Groovin affair’.
|
|
|
Kontu txikia da, baina honelako kontu txikiek ere gure egunerokoa definitzen dutenez,
|
honetaz
gogoeta egitea merezi du: arazo txiki honi konponbide egokia aurkitzeak gasteiztar askoren eta bereziki umeen bizimodua hobetzen eta alaitzen lagunduko liguke. Izan ere, berdeguneak ikusi hutsarekin gozatu egin daiteke; hala ere, belardiak leku biziagoak izan daitezke erabilera herritarron ezberdinez aberasten badira.
|
|
|
Kontu txikia da, baina honelako kontu txikiek ere gure egunerokoa definitzen dutenez, honetaz gogoeta egitea merezi du: arazo txiki
|
honi
konponbide egokia aurkitzeak gasteiztar askoren eta bereziki umeen bizimodua hobetzen eta alaitzen lagunduko liguke. Izan ere, berdeguneak ikusi hutsarekin gozatu egin daiteke; hala ere, belardiak leku biziagoak izan daitezke erabilera herritarron ezberdinez aberasten badira.
|
|
|
Larunbatean SUA filmaren aurre estreinaldia eta jaia antolatu dute Ozaetan. Eneko Aritzaren Lagunak kultur elkartearen bigarren proiektu
|
honetan
700 lagunek hartu dute parte. Lapurdiko sorginei eta Inkisizioari buruzko euskarazko filma da SUA.
|
|
|
Bere liburuetan esaten duen bezala, ez zitzaizkion batere gustatu euskaldunen ohiturak, Lapurtarrak euskaldun sentitzen zirela konturatu zen, ez Frantsez eta ez Espainiar. Ez zitzaizkion gustatu ezta, emakumearen garrantzia, dantzak, hizkuntza, janzkerak... eta guzti
|
hau
deabrukeriatzat jo zuen.
|
|
|
Bitartean, arrantzaleak Ternuan zebiltzan, itzultzean eta hondamendi
|
hau
ikustean Donibane Lohitzunen matxinada batean altxa ziren, Maria Bonne exekutatzera zihoazela.
|
|
|
Azpimarratzekoa da, egoera
|
hau
posible izateko erraztasunak eman direla legedi eta izapide mailan. Hona hemen hainbat adibide.
|
|
|
Aurrekari gisa “Euskadiko Energia Estrategia 2020” aipatu dezakegu. Dokumentu
|
honetan
irakurri daitekeenaren arabera, gobernuaren lehentasuna izan behar du gas naturala esploratzea eta ustiatzea erraztea. Horretarako izapideak arintzea proposatzen du (2).
|
|
|
Ildo berean, Espainiako ministerioak ez du ingurumen eraginen ebaluaziorik eskatu proiektu itzel
|
honen
putzuen esplorazio baimenetarako. Putzuen eskaerak banan banan egin izanak horretan lagundu du, proiektuaren ikuspegi orokorra galdu eta eragin metatua beharrezko zehaztasunarekin neurtzea eragotziz (3).
|
|
|
Azkenik, salatu beharrekoa da Legebiltzarrean, Euskadiko natura babesteko 16/ 1994 legea aldatu izana, babestutako naturguneen mugen eta eragin eremuaren baitan meatze ustiapena debekatzen zuen artikulua ezabatuz. Ez da harritzekoa jokabide
|
hau
, ezarri nahi dituzten lehenengo putzuak (Enara 1 eta Enara 2) Gasteizko Mendien naturgune babestuaren eragin eremuan daudela kontuan hartzen badugu. (4)
|
|
|
Shesak putzu hauek erabili nahi ditu fracking teknika frogatu eta dioenez, bideragarritasun ekonomiko, tekniko eta ekologikoa neurtzeko. Guk argi dugu, ikerketa
|
hau
ekoizpenaren lehen urratsa baino ez dela, eta behin esplorazioa burututa ustiapena dela helburu beste edozeren gainetik. Beraz esplorazioa eta ustiapena bat dira.
|
|
|
Beraz esplorazioa eta ustiapena bat dira.
|
Honen
adibide argia dugu, esplorazio fasean erauziko duten gasa sarean sartzeko duten asmoa, ustiapena beraz. Gainera, esplorazio fasea denez zerga gutxiago ordaindu dute, negozio borobila.
|
|
|
Zenbaki dantza
|
honetan
, jakin beharrekoa da beste herrialde batzuetan hasieran promesten zen gas kopurua ez dela bat etorri erauzketan topatu izan denarekin. Hainbat kasutan, hala nola AEBko Marcellus ustiapenean edota Polonian, kopurua ikaragarri txikitu da.
|
|
|
EAEko inbertsioari dagokionez, %44a Shesaren esku dago eta gainontzekoa Estatu Batuetako Cambria eta Heyco enpresek jarriko dute. Gauzak horrela, zeinen onurarako izango da proiektu
|
hau
–Irabazirik balego, zenbat arabarrek jasoko lukete?
|
|
|
Informazio eza eta ezkutuan eman diren prozesuak onartezinak dira eta oinarri hauetan finkatzen den proiektu bat ez litzateke sekula aurrera eraman behar izango. Bizi dugun garai
|
honetan
erregai fosiletan oinarritzen den eredu energetikoa betikotzen duen proiektu bati lehentasuna ematea, akats larria da gutxi batzuen onurarako eta gehiengoaren kalterako.
|
|
|
Teknika
|
honetan
, zundaketa bideratua egiten da lur azpiko geruza ituan zehar eta ondoren, lehergailuak erabiliz eta nahaste kimiko bat presio handian sartuz arroka zartatzen da.
|
|
|
|
Honek
arrokaren iragazkortasuna handitzen du eta gasa mugiarazi. Ostean gasa zundaketa hodian zehar gainazalera bideratzen da eta azkenik komertzializaziorako prestatzen da.
|
|
|
|
Hau
azaletik egindako laburpena besterik ez da, baina informazio sakona eta anitza dago fracking aren eraginen inguruan, batez ere urteetan zehar teknika hau gauzatua izan den herrialdeetan. (1)
|
|
|
Hau azaletik egindako laburpena besterik ez da, baina informazio sakona eta anitza dago fracking aren eraginen inguruan, batez ere urteetan zehar teknika
|
hau
gauzatua izan den herrialdeetan. (1)
|
|
|
Eta
|
hau
omen da Eusko Jaurlaritzak eskaini digun azkeneko pastela.
|
|
|
2011ko urrian Patxi Lopezek 180.000 milioi m3 gas eskuragarri ditugula iragarri zuen, EAE 60 urteetan zehar asetzeko haina. Batez ere azken urte
|
honetan
zabaldu den berria izan arren, esan beharrekoa da Shesa (Energiaren Euskal Erakundearen baitan dagoen enpresa publikoa) proiektuaren enpresa promotorea, gasa erauzteko ikerketarako baimenak eskatzen 2006an hasi zela. Gaur egun, indarrean dauden baimenek Arabako azaleraren %80a hartzen dute eta momentuz lurralde osoan zehar zazpi putzu daude proiektatuta.
|
|
|
Larunbatean, maiatzak 19an, ‘Goazen plazara’ ekimena antolatu du Herrira mugimenduak. Gasteizen ez ezik, Euskal Herriko (eta munduko beste hainbat puntutan ere) 200 bat herri eta hirietan, aldi berean gizartea presoen eskubideen alde mugiaraziko du deialdi
|
honek
. Enara Hernandez Herba, Gasteizko Herrira bilguneko partaideak, ekimen honen nondik norakoak azaldu dizkigu.
|
|
|
Gasteizen ez ezik, Euskal Herriko (eta munduko beste hainbat puntutan ere) 200 bat herri eta hirietan, aldi berean gizartea presoen eskubideen alde mugiaraziko du deialdi honek. Enara Hernandez Herba, Gasteizko Herrira bilguneko partaideak, ekimen
|
honen
nondik norakoak azaldu dizkigu.
|
|
|
Orain dela bi hilabete inguru aurkeztu zen ekimena. Zer egin da denbora
|
honetan
eta nolakoa izan da jendearen harrera?
|
|
|
Denbora
|
honetan
eguneroko eskubide urraketei erantzuna emateaz aparte mugimendua bera antolatzen ibili eta ibiltzen gara, ‘Herrira’ k mugimendu zabal bat izan nahi du, bilgune ezberdinetan osatuta, denon parte hartzea ezinbestekoa dena. Lana ez da erraza, baina sortze bidean nabarmena izaten ari da zenbat lagun dituen gure/ denon mugimendu honek.
|
|
|
Denbora honetan eguneroko eskubide urraketei erantzuna emateaz aparte mugimendua bera antolatzen ibili eta ibiltzen gara, ‘Herrira’ k mugimendu zabal bat izan nahi du, bilgune ezberdinetan osatuta, denon parte hartzea ezinbestekoa dena. Lana ez da erraza, baina sortze bidean nabarmena izaten ari da zenbat lagun dituen gure/ denon mugimendu
|
honek
.
|
|
|
Bitxikeri moduan, sare sozialetan murgiltzen hasiak gara eta orduko agertu zaizkigu Facebooken bitartez kartelak ipintzera animatu direnak. Inoiz halakorik gertatuko zenik bururatu ere ez zitzaigun egin, baina gertatzen ari da, dudarik gabe jendeak gogotsu hartu du ‘Herrira’ mugimenduaren sorrera eta pozik ari da gureganatzen, preso eta iheslarien herriratzean parte hartzera. Preso eta iheslarien afera konpontzea lehentasuna bada, gai
|
hau
kalean izateko era desberdinak planteatu ditugu, era irudimentsuan, modu eraginkorrean... baina beti ere, kalean.
|
|
|
Bai hala da, eta ez bakarrik Euskal Herrian, Londres eta Argentinan ere plazak beteko dituzte. Oraingo
|
honetan
ere ‘Kolosaka’ izango da.
|
|
|
Ekimenak pertsonai ezagunen laguntza ere jaso du, esaterako, Kirmen Uribe, Ramón Barea, Xabier Mendiguren, Fernando Madina (Reincidentes), Gotzon Sánchez, Eñaut Gantxegi edo Ines Osinaga… Zer nolako garrantzia izan du
|
honek
–
|
|
|
Dudarik gabe pertsona ezagunen laguntza handia izan da oraingo
|
honetan
ere, mugimenduaren harrera onaren beste isla delako. Garrantzia izugarria da, benetan.
|
|
|
Kontakizuna, biktimak eta burujabetza politiko eta ekonomikoa dira Hala Komunikazioa Bedi Konponbidea jardunaldien ardatz. Aurtengo edizioan ere," euskal gizartearentzat garai historikoak bizitzen ari garen
|
honetan
, politika kalera ateratzea da gure asmoa". Lehen mahai ingurua maiatzaren 14an izango da eta bertan euskal gatazka politikoaren konponbidean biktimek jokatu beharreko papera izango da mintzagai, baita garaile – galtzaile dialektika aproposa ote den ere.
|
|
|
Floren Aoiz, historialari zein idazlea eta EHU ko Ramon Zallo eta Mario Zubiaga irakasleak Burujabetzarako euskal bide orriaz jardungo dira, erabakitze eskubidea lortze bidean eman beharreko pausoak edota lurraldearen auzia nola bideratu aztertu asmoz. Berria egunkariko Edurne Begiristain izango da mahai inguru
|
honetan
moderatzaile.
|
|
|
Krisi garai hauetan, burujabetza politikoaz gain ekonomikoa ere zalantzan dagoenean, Hala Bedi Irratiak gai
|
honi
ere heldu nahi izan dio. Erabakigune ekonomikoak estatuez gaindiko esparruetan daudenean burujabetza ekonomikoa lortzea gauzagarria al den, abantaila eta arriskuak zeintzuk diren aztertuko dugu, maiatzaren 28an.
|
|
|
Erabakigune ekonomikoak estatuez gaindiko esparruetan daudenean burujabetza ekonomikoa lortzea gauzagarria al den, abantaila eta arriskuak zeintzuk diren aztertuko dugu, maiatzaren 28an. Maite Aristegi, Amaiurreko parlamentari eta EHNE sindikatuko idazkari ohia; Jakue Pascual, soziologo eta jendarte ekintzailea; Anton Borja, EHU ko ekonomia doktorea; eta, azkenik, Pedro Mari Olaeta, enpresaria (INGEINNOVA) izango ditugu Garako Iñaki Iriondok gidatutako mahai inguru
|
honetan
.
|
|
|
Kanpuseko ikasleen arteko olinpiadak, herri bazkaria, maketa lehiaketa eta kontzertu eskaintza zabala (EH Sukarra, Gose, Betagarri...) dira unibertsitate euskaldun eta herritar bat eskatzen duen ekimenaren osagaiak.
|
Hau
guztiaz mintzatzeko Ane Labaka eta Ioritz Iparragirre Arabatakadako bozeramaileekin egon da Hirinet.
|
|
|
Nahiz eta itxuraz, Euskal Herrian euskal unibertsitateak badaudela ematen duen, errealitatean hori ez da horrela. Gabezia handiak ikusten dizkiogu hezkuntza sistema
|
honi
, eta horiek aldatzeko borrokatzea da gure helburu nagusia.
|
|
|
Beti izan da Kanpuseko ikasle mugimenduaren jaialdia eta beti Unibertsitate euskaldun eta nazionala aldarrikatu du.
|
Hau
baita ikasle mugimendua batzen duen aldarrikapena. Jaialdiaren arrakastak berak sortutako tamainak, forma aldetik eraldaketa batera eraman du jaialdia bera. Duela bost urte udalak zein kanpusak baldintza berriak ezarri zituzten jaialdia burutzeko, hala nola kokapena, horrek dakarren guztiarekin.
|
|
2013
|
|
|
...ngo dio aurre; zirimolaren erdigunean dauden adur txarreko txori horiek, berriz, jarraitu dute negozioak irekitzen Alde Zaharrean (izenak lagenterula webgunean kontsultatu); Udalak jarraitu die lehentasunezko tratua ematen (ARICHek diru-laguntza ukatu zienetik gutxira Ekonomia Sustatzeko Udal Departamentuak eman egin zien); eta ni… ni urkamendiaren ertzean jartzen ari naiz neure burua istorio
|
honen
berri kontatzen ari natzaizuelako… Baten batek oraindik zalantzan jartzen bazuen herri honetako justizia zirko bat dela, honatx adibide adierazgarri bat. Nik, neure aldetik, egingo dut neure neurrirako justizia txikia.
|
|
|
...ozioak irekitzen Alde Zaharrean (izenak lagenterula webgunean kontsultatu); Udalak jarraitu die lehentasunezko tratua ematen (ARICHek diru-laguntza ukatu zienetik gutxira Ekonomia Sustatzeko Udal Departamentuak eman egin zien); eta ni… ni urkamendiaren ertzean jartzen ari naiz neure burua istorio honen berri kontatzen ari natzaizuelako… Baten batek oraindik zalantzan jartzen bazuen herri
|
honetako
justizia zirko bat dela, honatx adibide adierazgarri bat. Nik, neure aldetik, egingo dut neure neurrirako justizia txikia.
|
|
|
Noizbait okurritzen bazait taberna horietako batean sartzea ordaindu gabe joateko izango da, dirua Egin Ayllukoek elkartasunerako ireki duten kontu korrontean sartuko dut. Horixe izango da txori txiki
|
honen
mendeku txikia.
|
|
|
Abenduaren 16rako hitzartu genuen artikulu
|
hau
, baina, onartuko dit HIRINETeko audientziak aitzakia, elegante gelditzen baita: hitzik gabe, ezin idatzi, ezin tekla joka hasi BEC-ekoaren hurrengo egunean, oraindik emozioen digestioa egin gabe (digestioa, alferkeriaren bigarren geltoki hori).
|
|
|
Sigla politikoetatik haratago doan zerbait, zeharo babestuta egon behar dena. Ezinegon hori agertu diegu oposizioko talde politiko guztiei eta udal gobernu taldeari ere agertzeko asmoa genuen baina arlo horren ardura duen zinegotziak ez du erantzunik eman gure bilera eskaeraren aurrean eta ondorioz alkatearekin egin dugu bilera eskaera, azken
|
honen
erantzunik ere ez dugu jaso.
|
|
|
2013an, epealdirako EBPN berria landu eta onartu genuen, Gasteizko udaleko euskara zerbitzuarekin eta hamarnaka eragilerekin batera. Urtea amaitzera doan
|
honetan
ordea, udal gobernu taldeak oraindik ez du onartu eta beraz epealdia dagoeneko izango da.
|
|
|
Are gehiago, hitzarmen oso garrantzitsuak bertan behera utzi edo murrizten ditu, esate baterako, Bertsozale Elkartea, Euskharan edo GEU elkartearenak. Eta Gasteizerako aurkeztutako 340,2 milioi euroko aurrekontu osoaren %0, 26 besterik ez da Euskara Zerbitzura bideratzen dena,
|
hau
da, 897.232 €. 2013 urtean baino %25 gutxiago.
|
|
|
Oinarria 2013 urteko aurrekontua izango da. EBPNa onartua izateko Udaletxeko Bilkurak 2014 urtetik 2017 urtera (biak barne) bitarteko aurrekontua zehaztu du(
|
honekin
konprometituz).
|
|
|
Munduan 7.000 milioi pertsona baino gehiago gara, eta 7.000 hizkuntza hitz egiten dira. Batzuk hizkuntza handiak dira, etorkizunaren beldurrik gabe bizi direnak; beste batzuk, berriz, txikiak, oraina ere arriskuan ikusten dutenak.. 0tik 10erako rankinga egingo bagenu, 10ean txinera legokeela kontuan hartuta,
|
hau
da, munduan gehien hitz egiten den hizkuntza, eta 0an, berriz, azken hiztuna galdu berri duen hizkuntza bat, euskara 9 postutik gora kokatuko genuke. Izan ere, Ethnologue erakundearen arabera, 400 hizkuntza daude munduan 1.000.000 hiztunetik gorakoak, eta euskara da horietako bat.
|
|
|
Hauek dira munduan dauden hizkuntzarik handienetarikoak eta presio hori nabarmena da. Presio
|
honen inguruan
zure burua txiki ikusten duzu. Bestetik, euskararen kontrako oso politiko gogorra eraman dira, bai estatu frantsesaren zein estatu espainolaren aldetik.
|
|
|
Momentu
|
honetan
teknologia berrietan eta interneten euskara oso puntan dagoen hizkuntzetako bat da. Hori ezinbestekoa zaigu eta baita lagungarria ere.
|
|
|
Adibidez, sare sozialen bidez fenomeno berriak gertatzen ari dira; euskalkien arteko harremanak gero eta handiagoak dira, euskararen inguruan maila kolokialeko erabilera gero eta handiagoa da… Hortaz, hemen sekulako atea dagoela deritzot. Oraingo
|
honetan
ere lehenengo aldiz historian beste hizkuntzekin batera heldu gara teknologia berrietara; iritsi gara garaiz eta sendo. Adibidez, wikipedian euskara da artikulu gehien dituen 35.hizkuntza da, Twitterren erabil daitekeen 38 hizkuntzetako bat da…beraz, horrek esan nahi du gure hizkuntza komunitatea modernoa dela, teknologia berrietara egokitu dela eta erreinu horretatik ezin gara jaitsi.
|
|
|
Horixe da gaur, urteurren mingarri
|
honetan
, azpimarratu nahi duguna. Gobernuen gaineko herrien arteko eta bereziki Saharar eta Euskal Herriaren arteko elkartasuna iraun duela.
|
|
|
Larossi eta beste preso politiko guztiak ere libre uzteko exijitzen diogu Marokoar gobernuari. Eta Espainiakoari gogoratzen diogu berak ere erantzukizun legala, politikoa eta morala duela arazo
|
honetan
eta herriek eta historiak lehenago edo beranduago kontuak eskatuko dizkiola.
|
|
|
Chagoyaren erakusketan komikietatik, marrazki bizidunetatik, herri kulturatik, artearen historiatik, politikatik, ekonomiatik, erlijiotik eta bere harrobitik ateratako pertsonaien errepertorio osoa dago ikusgai. Mexikon jaio eta orain hogei urte baino gehiago Estatu Batuetan bizi den artista
|
honen
lanari satiraz eta parodiaz kutsatutako umorea dario. Erakusketan bere kodex ezagunak —azteken kodexen erara eginak— eta Goyaren Desastres de la guerra eta Caprichos serieetan oinarritutako bere irarlanak daude ikusgai, besteak beste.
|
|
|
Erakusketan bere kodex ezagunak —azteken kodexen erara eginak— eta Goyaren Desastres de la guerra eta Caprichos serieetan oinarritutako bere irarlanak daude ikusgai, besteak beste. Honako
|
hau
da Chagoyak Europako museo batean egiten duen lehendabizikoa erakusketa eta Iparra Aretoan izango da ikusgai.
|
|
|
Aurreko ikasturtean sortu zen Gasteiz Gure Hezkuntza plataformak Wert ministroaren LOMCEri" ezetz borobila" ematen dio eta Euskal Herrirako hezkuntza sistema eredu propioa aldarrikatzen du. Jaio zenetik, plataforma osatzen duten hezkuntza komunitateko parte hartzaile guztiek, hots, hainbat guraso, ikasle eta langilek, eragile ezberdinek, herritarrek eta bestek, lege
|
honen
edukiak aztertzeko, eztabaida zabaltzeko, beharrezkoa den hezkuntza sistemaz hausnartzeko eta proposamenak partekatzeko bilerak egin dituzte eta horrez gain, eta asmo berarekin, eskoletan ere eskaini dituzte hitzaldiak.
|
|
|
Kristau Eskolak baita IZEAk ere, EAEko hitzarmenaren negoziazio mahaia bertan behera uztea erabaki zuten eta estatuko hitzarmena ezartzeko bere asmoa agertu zuten. “Erabaki
|
hau
epaitegien aurrean salatua izan da eta epaiaren zain daude”, diote Gizarte Ekimeneko ikastetxeetako negoziazio mahaian ordezkaritza duten sindikatuek.
|
|
|
Sindikatuen arabera, ikastetxe hauetan sortu den “egoera larrian ardura zuzena Eusko Jaurlaritzarena da" eta horregatik, bitartekaritza lana egin dezan eskatzen diote, “gatazka
|
honi
konponbidea aurkitu eta hezkuntza sistemari eta langileen egoerari egonkortasuna emango dion irteera bidea aurki dezan”.
|
|
|
talde batek larunbatean ezin duela jo, sar ezazu ostiralean… Eta datak betetzea, hori ere zaila izan da: kartela egun
|
honetarako
egon behar dela prest eta ez zarela heltzen, ez duzula telefono zenbaki bat lortzen… Hala ere, arazo larririk ez dugula izan esan behar da. Kanpoko taldeak ez ekartzeak, egia esanda, dena errazten du:
|
|
|
Kalean egon, musika entzun, dantzatu, ekimen autogestionatuak neurri desberdinetan… Zuek guztientzako ezagunak, ezer berririk ez. Eta bueno, ez dira nahikoak hiri
|
honetan
errorik botatzeko, baina hemen gaudenez gero… Elkar ikusiko al dugu baten edo bestean?
|
|
|
IMVG (Gasteizko Ibilbide Muralistikoa) proiektuak lan berria egingo du datorren irailetik aurrera. Oraingo
|
honetan
, Alde Zaharreko hormak eta fatxadak utzi, eta Zaramaga auzoan egingo du horma irudi erraldoia. Bertan, 1976ko martxoaren 3ko gertaeretan oinarritutako murala egingo du irailaren 2tik urriaren 12ra bitartean.
|
|
|
Javier Hernández Landazabal artista gasteiztarrak, Verónica Werckmeister artista eta IMVGren sortzaileetako batek zein bertan parte hartuko dute bestelako osatuko dute lan
|
hau
burutuko duen talde artistikoa. Antolatzaileen esanetan, “arte komunitarioaren prozesuak oso inportanteak izan daitezke erlazioak sortzeko orduan, gizartean zubiak eraikitzeko, bizikidetza sustatzeko eta bere indarra agerian uzteko”.
|
|
|
Azken urte hauetan ordea, ematen ari diren aldaketek murrizketak dakartzate eta kasu
|
honetan
garbiketako kontratak, Araban GARBIALDI eta MASTERCLIN, aldaketa hauek aplikatzen ari dira, langileentzat onak zirenean aplikatzen ez zituztenean.
|
|
|
Eusko Jaurlaritzako Osasun Sailari bilera eskatu diogu egoeraz informatzeko eta mediatzeko gatazka
|
honi
bukaera emateko
|
|
|
Denboraren poderioz gero eta zarata gehiago duten hitzak, Iñigo Aranbarrik ematen zion zentzuan. Bestela, galdetu zuen buruari (eta
|
hau
esango dut zuen irakurle tipologia zehazteko ausardiarekin) testu honen lehenengo lau hitzak irakurri eta ez dizuen halako asperdura bat eragin; zera bat... “Merezi ote hau irakurtzea jarraitzeak, berriro matraka berarekin.” edo “badator txotxolo lezio emale hau” esateko gogo bat.
|