|
2005
|
|
|
00 Barrualdea mortua zela idatzi zuten. Lur idor
|
haiek
ez zuten ezertarako balio, antza.
|
|
|
08 Gaur egun ere erabiltzen dute oraindik. Belar luze gogorrak erreta, landare guriak hazten dira
|
haien lekuan
, jateko modukoak.
|
|
|
20
|
Haien
itzalean elkartzen dira kakatuak eguerdiko ordurik beroenetan, elkarren arteko harremanak sendotzeko.
|
|
|
26 Inurri haragijaleak lurreko beste edozein animalia baino ugariagoak dira. Ornogabe txikiek ez daukate zereginik
|
haien aurrean
.
|
|
|
14 Gaur egun, basatxerriak, lehen txerri
|
haien
ondorengoak, Australiako paraje garbiak lorrintzen ari dira.
|
|
|
16 1840an gameluak ekarri ziren Asiatik zamabere lanetarako, eta bertan behera utzi, kamioiak erabiltzen hastean.
|
Haien
ondorengoak, milioi erdi gamelu, noraezean dabiltza barnealdean. Gehiegi, lehorte handiak izaten diren lurraldean.
|
|
|
22 Untxiaren neurrikoa da, baina onddoak baino ez ditu jaten, lurpean sakon sartzen da
|
haien
bila. Eta gauez bakarrik irteten da.
|
|
|
25 Alexek 40 urte daramatza hemen lanean, eta inguruko txoriak nahiko ondo ezagutzen ditu. Ezezagun
|
haiek
ez ziren inondik ere papagaitxoak edo perikito lepokodunak. Txori txiki eta potoloak ziren, oso isats motzekoak, eta marrazki bereziak zituzten luma berdeetan.
|
|
|
Zurezko eraikin txiki samarrak dira, portuan HANSAko merkatari germaniarrek egindakoak. Jatorrizkoak 1702ko sute batean galdu ziren, baina gaur eguneko hauek, UNESCOk gizateriaren ondare izendatutakoak, jatorrizko
|
haien
eredura eginda daude.
|
|
|
Arrek ezproi pozoitsua daukate, eta emeek arrautzak erruten dituzte, hegaztien antzean. Ez da harritzekoa, ba,
|
haiei buruzko
lehenengo berriak gezurtzat hartzea. Izatez, ornitorrinkoa monotrema izeneko Australiako ugaztun talde berezikoa da.
|
|
|
45.08 Laurehun koral mota, neurri, kolore eta itxura guztietakoak; eta
|
haien artean
, bi mila arrain espezie baino gehiago.
|
|
|
Aissaouas tarrek agintea dute sugeen gain eta
|
haiengandik
babestuta daude. Diotenez, aginte hau, belaunaldiz belaunaldi igarotzen da Sidi Rahal buruzagi handiaren garaitik hona.
|
|
2006
|
|
|
Nik esango nuke, nik irakasle/ ikasle hezkuntza sistema deitzen diodana darabiltelaâ? ¦ Lehenik, txinpantze helduak edo amak tresnak nola maneiatu erakusten du, hau da, fruitu lehorrak irekitzeko tresnak zuzen nola erabili erakusten duâ? ¦ Bigarren urratsa, ordea, ikastunak, edo kumeak ematen du. Kumeak berezko grina du, helduen jokabideari arretaz begiratu eta
|
haiek
egiten dutenaerrepikatzekoâ? ¦
|
|
|
Tresna hauek australopitekoak edo homo habilis gizakiak egin zituen, oraindik ez dakiguâ? ¦ Baina zalantzarik gabe, gizakion arbasoek egin zituztenâ? ¦
|
Haien
antza duen lanabes hau Afrika mendebaldeko txinpantzeen artean aurkitu nuen. 2000 urtean gidatu nuen ikerketa batean aurkitu nuen.
|
|
|
Hartz zuriak jakin nahiak izaten dira oso. Eta hartzok sudur luzeak dira gizaki kontuetan, gizakiok
|
haienetan
sudur luzeak garen bezalaxe.
|
|
|
izenekoak.
|
Haiekin
harrapatzen zuten,
|
|
|
[ON] Animalia horiek, urrea bezala ziren
|
haientzat
. Harrigarria
|
|
|
da nola moldatu ziren herri
|
haiek
hemengo giro zakarrera.
|
|
|
direla milaka urtez aleutiarrak! Gizon eta emakume
|
haiek
|
|
|
Bai, mamutekin batera. Baina
|
haiek
denak ez bezala gainditu
|
|
|
presoek debekatua zuten altzeak haztea,
|
haien gainean
|
|
|
Harik eta, luzaroanEgiptotik aparte egonik, azkenean, ulertezin bihurtu zitzaizkienarte.
|
Haientzat
egiptoera, guretzat Erdi Aroan latina bezalazen: zera ofizialak latinez zihoazen idatziak, baina ez zenherriaren hizkuntza.
|
|
|
beltz
|
haiei
lehen aldiz aurpegia jartzeko balioko dute.
|
|
|
|
haiek
, urrearekin eta bitxiekin itsuturik, alde batera laga
|
|
|
begira jarri behar zela argia,
|
haien
jakin mina zapuzteko.
|
|
|
dagoenez, eta hainbeste zaildu denez, ez du
|
haien
|
|
|
gurasoak, zaintzaileak,
|
haiek
urrun edukitzen saiatu arren.
|
|
|
indigena
|
haiek
, denboran gorde diren obra ikusgarriak
|
|
|
ukenduak egiten,
|
haien
lurrak baserritarrek lantzen dituzte.
|
|
|
01.01.57 Aurreneko bidaiari
|
haiek
, baina, ezer gutxi adierazi
|
|
|
01.02.14 Dena dela, aborigenak, ustezko basati
|
haiek
,
|
|
|
Baina baliteke Shakespeare handiak ere
|
haien
botereen berri eduki izana.
|
|
2007
|
|
|
Baina ez dugu ikusi. Hango zuhaitz
|
haien artean
egon behar du, karibu multzo hartan.
|
|
|
... Martin Kienzler ezagutuko dugu, Porcupineko Karibuentzako Batzorde Teknikoko kidea. Martinek satelite bidezko transmisoredun lepokoak jarriko dizkie karibuei,
|
haien
nondik norakoak aztertzeko. ... Aurten eme ernarietandute interesa batez ere; izan ere, garrantzi ikaragarria dauka haiek bidaia burutzea.
|
|
|
Martinek satelite bidezko transmisoredun lepokoak jarriko dizkie karibuei, haien nondik norakoak aztertzeko. ... Aurten eme ernarietandute interesa batez ere; izan ere, garrantzi ikaragarria dauka
|
haiek
bidaia burutzea. Taldearen etorkizuna horrexek zehaztuko baitu.
|
|
|
... Lehenago ere ibili izan naiz likaonekin, eta badakit oso zaila izango dela. Ez ditugu aurkituko
|
haiek
ondo baino hobeto ezagutzen dituzten gidariek laguntzen ez badigute. Horregatik datoz gurekin Neuman, animaliok bikain ulertzen dituen sabanako gizona... eta Mike, 20 urte daramatzana likaonak filmatzen.
|
|
|
Herriak behar zaitu, amerikarren pareko garela erakusteko.
|
Haien
kilotoi bakoitzeko, megatoi bakoitzeko, guk beste horren beste izango dugu.
|
|
|
Herriak behar zaitu, amerikarren pareko garela erakusteko.
|
Haien
kilotoi bakoitzeko, megatoi bakoitzeko, guk beste horren beste izango dugu.
|
|
|
Robert Oppenheimer zientzialari handia zeneta munduko lehen bonba atomikoak egiteko bidea ireki zuen. Bonba
|
haiek
Hiroshima eta Nagasaki suntsitu zituzten, eta ehunka mila pertsona hil.
|
|
|
ALAIN: Ez arkitekto klasikoek, ez
|
haien
bezeroek ez zuten orijinaltasunik nahi. Kanona aintzat hartu behar zen.
|
|
|
Goi mailako pertsonek Antzinatearen aztarnak miretsiak zituzten Europan zehar egindako bidaietan. Eta Sokrates eta Zizeronentzat ona zena
|
haientzat
ere ona izango zela uste zuten.
|
|
|
(OFF) Ingeniarien ziurtasuna erakargarri suertatu zitzaion arkitektoen belaunaldi oso bati, XIX. mendeko azken aldera â?, modernistaâ? deitzen hasi ziren
|
haiei
. Denetan gogorrena, kementsu eta ezagunena Le Corbusier suitzarra izan zen.
|
|
|
Ez da Italiako Errenazimentua, eta nik uste dut izan zitekeela. Italiako hiri
|
haietako
agintariek pentsatzen zuten oso garrantzitsua zela (OFF) euren zibilizazio maila erakustea, gauzak ahalik eta ederren eginez. / Lotsagarria da nolako etxeetan bizi behar duen jendeak gaur egun.
|
|
|
Izaki gisa zer garen gogorarazten digute, ni zer naizen esaten didate. (OFF) Eta iragan denboretan ere,
|
haiek
gu bezalakoxe sentituko ziren. Ez zuten gauza desberdinik sentitzen:
|
|
|
ALAIN: Zoritxarrez, gustuaren inguruko trakeskeri hori opari ederra izan da etxegileentzat, ez gara ausartzen da
|
haiek
egiten dutena kritikatzen. Ez badago ziur esaterik zer den ederra, orduan beharbada edozerk balio du.
|
|
|
Pastilla berri harrigarriak ekarri ditu:
|
haiekin
, kamioilarien urdaileko bazterrik ezezagunenak ikusiko ditugu.
|
|
|
|
Haiekin
, heste meharreko kontaktu azalera itzelean hazten da, elikagaiakerrazago hartzeko. Harrigarria dirudi, baina biloekin heste meharraren xurgatzeko azalera tenis zelaiaren neurrikoa da.
|
|
|
Hilabetean, 90 litro. Asko dela dirudi, baina koloneko bakterio gas jaleak kontuan izan behar ditugu;
|
haiek gabe
bost aldiz gehiago ekoiztuko luke. Hilabetean 450 puxika betetzeko beste.
|
|
|
... Eta beste laurei, bio jogurtak. ... Gero, aditu batek
|
haien
eginkariak aztertuko ditu.
|
|
|
Tximinoen antzean, gure arbasoek basoan aurkitutakoa jaten zuten; batez ere landareak, fruitu lehorrak eta frutak. Denboraren joanean, lehen arbaso
|
haien
gorputza dieta hartara moldatu zen. Halaxe bizi izan ziren milioika urtetan; gero, lehen gizakiak ehizan ikasi eta haragia jaten hasi ziren.
|
|
|
Jakien zaporearen %95
|
haien
usainagatik hartzen dugu. Eta oraintsu zientzialariek gauza harrigarria aurkitu dute:
|
|
|
Dena gertu. Harryk eta bere taldeak modu zientifikoan aztertuko dituzte gure hiru boluntarioak, Michelle eta Michael
|
haiek
berotzen saiatzen diren bitartean.
|
|
|
Gizonek azken esperma lagina eman dute, eta Pacey doktoreak
|
haietako
hiruri espermatozoideek igerian nola egiten duten erakusteko modu bikaina asmatu du.
|
|
|
Zahartzean gertatzen zaigu,
|
haiek
eragindako kaltea konpontzeko gaitasuna jaisten dela. Horrek, luzarora, neuronek elkar komunikatzeko duten gaitasuna murrizten du.
|
|
|
Mundu guztitik etorri dira kazetariak. Beste batzuk ere badaude, ordea; lehenengo egunean ez ezik, gerora ere interesa izango duten
|
haiek
.
|
|
|
Hiriak inguru berezia gertatu du lasterketaren abiapuntuan. Itsasgizonek bizia arriskuan jarriko dute; milaka lagun hurbiltzen da
|
haien
lanak ikustera.
|
|
|
/ Izotzezko itsasoak fokak harrapatzeko lekurik aproposena eskaintzen die.
|
Haien
bizitzak izotzaren mende daude. // Hartz zurien bizi eremua Artikoko izotz estalkiarekin bat dator, baina hartzak lehorraren ondoan biltzen dira, fokak bertako ur aberatsetara hurbiltzen baitira.
|
|
|
NARRATOR: (OFF) Grizzlyak izokinen erreketan bezala, hartz zuriak elkartu egiten dira izotzaren zain, eta
|
haiek
bezain jasanbera agertzen dira elkarrekiko. /// Arrentzat borrokaldi lagunkoi baina esanguratsuak edukitzeko aukera da hau.
|
|
|
Txakur arraza horixe erabili izan dute Historian zehar inuitek hartzak ehizatu eta euren kanpalekuak babesteko.
|
Haien
jatorduak hartzak erakartzen ditu. / Gehienetan txakurrek eta hartzek elkarbizitza baketsua izaten dute.
|
|
|
Mundua leku arras desberdina litzateke hartz zuririk ez balego. Jendeak hartz zurien aurrean erantzun egiten du, (ON) eta nolabaiteko ahaidetasuna sentitzen du
|
haiekiko
.
|
|
|
// Polo inguruetako hartz hauengan bizi da basatasuna. â? ¦ Iparraldea ez litzateke berdina izango
|
haiek gabe
.
|
|
|
Asko desagertzeko arriskuan daude, gero eta gutxiago baitira urtetik urtera. // Baina zenbat eta iparralderago jo, hainbat eta handiagoak dira hartzak eta
|
haien
bizi eremuak ere zabalagoak egiten dira, harik eta lehorreko harraparirik handienetara iritsi arte, hartz arreaâ? ¦ eta hartz zuria. / Polo inguruetako lurraldeetan bizi diren hartz espezie bakarrak dira, eta bizi eremutzat ia kontinente osoak dituzten bakarrak.
|
|
|
(OFF) Kostaldeko basoetan bizi diren hartz arreak handienak egin dira, izokina janda gizendu direlako. Baina barrualdekoek, mendialdeko zelai eta tundrako lautadetan bizi direnek beste
|
haien
tamainaren erdia izaten dute askotan. / Barrualdeko hartz hauek grizzly izena hartzen dute, eta hartz arreen artean oldarkorrenak omen dira.
|
|
|
/// Alde batetik, gorpuraino iritsi nahi du baina, bestetik, kumeak zaindu behar ditu. / Guztiz babesgabe daude eta
|
haiengandik
hurbil egon behar du. /// Normalean, otso talde batek hartz bakar bati erraz aurre egin diezaioke.
|
|
|
/// Ipar Amerikan bizi direnen espezie berekoak izan arren, baso hauek dituzte nahiago. â? ¦ Eta ez dira
|
haiek
bezain oldarkorrak. / Azken mendean, Finlandian pertsona bakarra hil da hartz baten atzaparretan.
|
|
|
NARRATOR: (OFF) Gehiegizko ehizak Finlandiako hartzen galera eragin zuen ia, baina Ilpo Kojola biologoak itzultzen ari direla frogatu du hartzak markatuz eta
|
haien
joan etorriei jarraituz.
|
|
|
/// Orduan, arrak beste emeren baten bila jarraitzen du. / Behin edo behin kumeak ere hil ditzake
|
haien
ama estaltzeko.
|
|
|
/// Izokinaren pasabiderako biltzen diren hartzak ikustera etorri dira. // Hartz hauetako askok ez dute inoiz gizakirik ikusi, eta horregatik ez dira
|
haien
beldur.
|
|
|
// Izokinak dauden ibaiek hartzak erakartzen dituzte eta, inguruan jateko ugari dagoenez, normalean bakartia den animalia besteenganako jasanberago egiten da. // Kume gazteak dituzten amak, hala ere,
|
haiekin
geratzen dira. / Ibaia arakatzen dute izokin hilak, edo hilzorian daudenak, harrapatzeko.
|
|
|
(OFF) Inguruan izokinik ez dagoenez, Arktikoko hartz arreek urrunago bidaiatu behar dute janari bila.
|
Haien
hibernazioa ere luzeagoa da, zortzi hilabete ematen baitituzte lotan. / Janari gutxiago eta energia eskakizun handiagoa izanik, hartz hauek bere hegoaldeko lehengusuak baino txikiagoak izan ohi dira.
|
|
|
(OFF) Belar eta landareak eskuratzen saiatzen dira, baina Artikoan oso berandu berdetzen duenez, haragi iturrietara jo behar dute hein handi batean. Bertako karibuak dira, beraz, inguru honetan hartz arreen haragi iturri baliotsuenak, eta oso garrantzitsuak dira
|
haientzat
.
|
|
|
(OFF) Azken urteotan ikusi duguâ? ¦ gero eta grizzly gehiago (ON) izotzetara irten eta hartz zurien ehiza estrategiak hartzen ari direla. â? ¦ Eta hartz (OFF) zurien ehiza lekuetan ere sartu dira,
|
haiek
fokak harrapatu ohi dituzten lekuetan, â? ¦ eta toki horiek aurkitu eta haietaz jabetzen hasi dira.
|
|
|
(OFF) Azken urteotan ikusi duguâ? ¦ gero eta grizzly gehiago (ON) izotzetara irten eta hartz zurien ehiza estrategiak hartzen ari direla. â? ¦ Eta hartz (OFF) zurien ehiza lekuetan ere sartu dira, haiek fokak harrapatu ohi dituzten lekuetan, â? ¦ eta toki horiek aurkitu eta
|
haietaz
jabetzen hasi dira.
|
|
|
Saiatzeko prest nago.
|
Haiekin
elkartu eta kostuak aztertzeko. Eta, bai, interesgarria ematen du.
|
|
|
Baina euren iraganeko alderik onenei ere erantzuten dietela.
|
Haientzat
, ez dago horien arteko kontraesanik. Ez dira euren historiaren morroi bihurtzen, arkitektura pastixeak egiten duen bezala.
|
|
|
STEVE: Eta zuek ere
|
haiek
ikus ditzakezue.
|
|
|
Agur egiten diegu. Eta
|
haiek
guri. Oso lagunkoiak dira.
|
|
2008
|
|
|
SARAH M: Eta
|
haiek
horko mahaitxo hortan eser daitezke.
|
|
|
PAUL ROSE (V/ O) Ur azalean ontzi asko zegoen. Eta Squalus a ur
|
haien azpian
. Mundu guztiak zekien han behean jendea bizirik zegoela.
|
|
|
Gizon
|
haiek
uretatik askatu beharra zegoen, baina lehenago ez zuten sekula inor itsaspeko batetik bizirik atera. Erronka ia ezinezkoa.
|
|
|
Almiranteek ez omen zituzten marinelok begi onez ikusten. Esaten dutenez, orduko almiranteek uste zuten(??) tripulazio
|
haiek
â?, damu handirik gabe galtzekoakâ, ziren (prescindibles).
|
|
|
Tresna berriak asmatu eta probatu zituzten, eta
|
haietatik
sortu dira gaur eguneko ekipo bikainak. Begira honi, esate baterako.
|
|
|
Horregatik, edozein lekutan zaudela ere, etxeak desberdina dirudi eta oso zaila da horma paralelorik edo besterik ez dagoela ulertzea. Baina
|
haiek
lortu egin zuten. Itzela da benetan.
|
|
|
BOB STEEDMAN:
|
Haiek
ba omen zuten dirurik baina ez ziguten ez niri ez Jimiri sekula horri buruzko ezer esan.
|
|
|
Kontinenteen plakek talka egiten duten guneetan ikaragarrizko erupzioak gertatzen dira.
|
Haietan
sumendiek karbono dioxidoa askatzen dute atmosferara. Gaur egun karbono dioxidoa berotegi gas arriskutsutzat daukagu, zenbaiten iritziz beroketa globala eragingo duelako.
|
|
|
Ilargiak, Lurraren inguruan orbitatzean, itsasoko urari tiratzen dio beraganantz grabitateagatik. ... Mareaguneak etengabeko aldaketako guneak dira;
|
haiek
zeharkatzea proba gogorra izan zen izaki primitiboentzat, eboluzioan aurrera egiteko.
|
|
|
Brianek oihaneko lurrean espezie ezezagunak daudela uste du;
|
haiek
bilatzen saiatuko dira. ... Oso leku ona dela dio inurriak bilatzeko.
|
|
|
Dinosauroakbaino aurreratuagoak gara, hori bai. Baina
|
haiek
baino gaituago egongo gara mundu mailako bat bateko aldaketari aurre egiteko?
|
|
|
NARRATZAILEA
|
Haien
haragia jan dugu, haien koipea erreta berotu gara, eta beraien larruarekin jantziak egin ditugu. Halaber, udan ehizean aritzeko kanpadendak eta kayakak egin ditugu.
|
|
|
NARRATZAILEA Haien haragia jan dugu,
|
haien
koipea erreta berotu gara, eta beraien larruarekin jantziak egin ditugu. Halaber, udan ehizean aritzeko kanpadendak eta kayakak egin ditugu.
|
|
|
NARRATZAILEA Ehiztari inuitontzat txakurrek sekulako balioa daukate. Izan ere,
|
haiek gabe
, lurra izotzez estalita dagoenean, ez ginateke alde batetik bestera joateko edo ehizatzeko gai izango.
|
|
|
NARRATZAILEA Gure tradizioak ohartarazten digu, dena den, txakurren txanda denean,
|
haiek
gizonon aurretik jan behar dutela, eta ez badago nahikoa janari denentzat, gizonok gabe gelditu behar dugula.
|
|
|
NARRATZAILEA Guk ezin dugu besterik egin. Erabakia
|
haien esku
dago.
|
|
|
NARRATZAILEA Taktika multzo bati esker, ehiztariek harrapakinen jakin mina piztea lortzen dute,
|
haiek
beldurtu gabe, ihesbiderik gabe gelditzen diren arte.
|
|
|
NARRATZAILEA Horregatik, gazteei estimua eta errespetua diegu,/ baita
|
haiek
hartzen dituzten erabakiei ere, nahiz eta batzuetan tradizioen erabat kontrakoak iruditu.
|
|
|
Azken 20 urteetan Londreseko ikuspegia aldatu egin da eraikin garaikide bikainak eraiki baitituzte. Punta puntako munduko arkitekto batzuek
|
haien
aztarna utzi dute hiriburuko eraikuntzaren paisaian diseinu garaikide zoragarriak eginez.
|
|
|
Bai? Baina
|
haiek
ez dute hemen bizi behar.
|
|
|
SIMON DAVIS: Nahi al duzu
|
haiekin
trukea egin?
|
|
|
JACKIE PHIL:
|
Haien
gustua da eta kito.
|
|
|
Pentsatu genuen: â?, sabai berria behar du; egin ditzagun hiru solairu eta sabaia
|
haien gainean
jarriko duguâ?.
|