|
2000
|
|
|
Osagai batzuk bere nortasuna islatzeko ikur gisa hautatuz, etaneurri berean beste batzuk baztertuz?, taldeak bere nortasun Gestalt edo nortasuntankera definitzen du; hots, taldearen mugak eta izaera zehazten ditu. Behin taldeaknortasun etnikoa eskuratuta, mugimendu nazional bihur daiteke, baldin eta sortzendituen Komunitateari (Gemeinschaft) eta Gizarteari (Gessellschaft) estatuak bereKomunitate propioa (eginkizun kulturalak) kontrajartzen badie,
|
bidea
irekiz, horrelabere Gizarte propioa (eginkizun politiko eta ekonomikoak) ere eraikitzeko.
|
|
|
gisa osatzen duteneko eremua. Hedabideek eta beste instantziabatzuek (estatuak edo merkatuak, hala dagokienean) bitartekotzen duten harremanhonen
|
bidez
, nortasuna berregin egiten da. Helburu horretarako, komunitate osoarenedo zati baten kulturatik edo oroimen historikotik hartutako materialak erabiltzen dira, besteak beste.6
|
|
|
Eremu publikoa ulertzeko modu honek, aldi berean, hizkuntzak nazio nortasunean duen garrantzia azaltzeko
|
bidea
ematen digu. Edozein talde etnikorenkasuan lehen mailako osagai kulturaltzat jo ohi da hizkuntza.
|
|
|
Gainera, frantsesera itzuligabe dauden jakinarazpenak eta euskarari buruzko artikulu gutxi batzuk izan ezik, egunkari honetan euskara ez da inondik inora azaltzen. Aldiz, Sud Ouestek, edozehatzago esanda, Jean Batiste Dirassar kazetariak, duela zenbait urtetatik hona,?
|
Bidez
Bide, izeneko euskarazko humore tartea dakarkigu astero.
|
|
|
(Iturria: ...en 26 errepikagailuek Ipar Euskal Herriari eskaintzen dioten estaldura osoarizor zaio hein handi batean, ETB eta Telediffusion de Franceren (TDF) artean 1995eko urriaren 30eanegindako akordioaren ondorioz, Euskal Kulturaren sostengurako Udalen arteko Sindikatua bitarteko.Angelu hiriak ausarki lagundu zion diruz Anglet FMri 1994/ 1995 artean Ipar Euskal Herriko irratisoziatiborik aberatsena izateko
|
bidea
emanez, 65.000 liberatara hurbiltzen zen aurrekontuarekin.Horregatik, irrati hau udalarena zela uste zuen jendeak. Biarritz eta Getaria hiriek eta Pirinio Atlantikoetako Kontseilu Orokorrak ere nasaiki lagundu zioten estazio honen finantzamenduari (garai hartan RadioBayonnerentzat bezala). 31ziurtatzeko borondatea barneratuko zuen mailaketa proposatzea zen ildoa.
|
|
|
Honengatik guztiagatik, hedabideek beren albisteak aukeratzeko orduan nongogertaerak jasotzen dituzten aztertzeak, medio bakoitzak lehenesten dituen erreferentzia eremuen deskribapena egiteko
|
bidea
ematen digula uste dugu. Esan gabe doa, ezen, nortasun kolektiboak bezalaxe, erreferentzia eremuak kontrajarriak izan daitezkeenmodu berean, elkarren integratzaileak ere izan daitezkeela, egitura hierarkiko bateanintegratuak alegia.
|
|
|
Bere atal hori Canal Plus eta Canal Satelite Digitalkontrolatzen dituen Sogecable da. Sogecablek, halaber, hainbat kanal tematikoekoizten ditu CIT s.l. delakoaren bidez (Cinemanfa, Documania, Estilo Viajar, 40TV, Fox Kids,...), eta Cable Antena ren
|
bidez
horiek eta beste hainbat komertzializatzendizkie kable sareei. CNN+ ere eskaintzen du, eta bere interesak GestSport eta Audiovisual Sport era ere luzatu ditu (zenbait kirol eta ikuskizunen eskubideak kudeatzeko, futbola bereziki).
|
|
|
Baita kablearenak, gutxi gorabehera demarkazioen erdietan, eta telebista digitala kudeatzekoa ere. OndaDigital/ Quiero TV?. Bertan Euskal Herriko hainbat enpresak parte hartze zuzenadute85 eta EAEn Euskaltel en
|
bidez
eragiten du zerbitzu guztietan; Nafarroan, Retenaren bidez, kablean86.
|
|
|
Baita kablearenak, gutxi gorabehera demarkazioen erdietan, eta telebista digitala kudeatzekoa ere. OndaDigital/ Quiero TV?. Bertan Euskal Herriko hainbat enpresak parte hartze zuzenadute85 eta EAEn Euskaltel en bidez eragiten du zerbitzu guztietan; Nafarroan, Retenaren
|
bidez
, kablean86.
|
|
|
Internet en, Vizzavi edo VivendiNet atariak gestionatzen ditu. Eta ikus entzunezkoetan, Havas eta Canal Plus en
|
bidez
sartuta dago lurrazaleko telebista analogikoan, satelite bidezko digitalean eta kablean (NC Numericable rekin, zeinak, France Telecom eta Lyonnaise Cable rekin batera, kablera harpidetutako guztien %80menderatzen duen). Baita horietako guztietarako programen produkzioan (StudioCanal+, Expand), eskubideen salerosketan (Sogepaq, Bac Distribution) edo kateenosatze eta komertzializazioan (Paris Premiere, Seasons, Canal Jimmy,...).
|
|
|
Internet en, Vizzavi edo VivendiNet atariak gestionatzen ditu. Eta ikus entzunezkoetan, Havas eta Canal Plus en bidez sartuta dago lurrazaleko telebista analogikoan, satelite
|
bidezko
digitalean eta kablean (NC Numericable rekin, zeinak, France Telecom eta Lyonnaise Cable rekin batera, kablera harpidetutako guztien %80menderatzen duen). Baita horietako guztietarako programen produkzioan (StudioCanal+, Expand), eskubideen salerosketan (Sogepaq, Bac Distribution) edo kateenosatze eta komertzializazioan (Paris Premiere, Seasons, Canal Jimmy,...).
|
|
|
Baina horiekin batera, badira, halaber, beste mota batzuetako lege eta arauak, ikus entzunezko sektorea bere osotasunean araupetu edota jarduera honi muga berezituak ezarri nahi dizkiotenak. Anbizio handieneko arauketa, dudarik gabe, Kataluniakoa da, non, besteak beste, kable
|
bidez
banatutako ikus entzunezko programazioari etatelebista lokalei hizkuntz kuota zehatzak ezarri zaizkion (programazio europarrarinahitaez eskaini beharreko emisio denboraren laurdena, jatorriz katalanez egindakoprogramekin osatua izatea; bikoiztuta edo azpi-idatzita ematen diren programak, gutxienez, katalanez ere emanak izatea; telebista lokalen kasuan, emakidetan, katalanarenerabilera eta Katalun...
|
|
|
Alde honetatik, kontuan hartu beharreko lehen Plangintza Teknikoak Irrati telebistaren Estatutu Legearen aurretikoak dira, 1978 eta 1979koak hain zuzen ere62.Horien
|
bidez
, FMko hirurehunetik gora frekuentzia esleitu zituen Gobernu zentralakberak, 80ko hamarkadaren hasieran. Plangintza horiek bultzatzea oso garrantzitsuaizan zen zeren horren bidez lehen itxura eman baitzitzaion gaur egun Estatuan ezagutzen dugun irratiaren egiturari, Estatu mailako sare pribatu gutxi batzuk menderatutakoari alegia.
|
|
|
Eta oso menpekoa botere politikoarekiko. Aldehonetatik, aipagarria da mugimendu sozialek edo asoziatiboek ez dutela araupetutakoinongo
|
biderik
, ezta babes berezirik ere, ekimen komunikatiboak garatzeko. Alabaina, askoz egokituagoa da Estatuaren aniztasun politiko kultural territorialari dagokionean.Zentzu honetan, nahiz eta Autonomia Erkidegoen arloaren gaineko eskuduntzak mugatuak diren eta zenbait gaitan goitik behera Estatuaren araudi eta jarrerek baldintzatuta dauden, zentralista beti; oztopatzaile askotan komunikabide autonomikoekiko; zatikatzaile gehienetan?, aukera errealak dituzte hauek beren inguruetan egiturapropioak eta ezberdinak garatzeko.
|
|
|
Orokorrean hitz eginda, Europako Batasunak arlo honetan duen asmo nagusia, bestelako ekonomia sektoreetan bezalaxe, ikus entzunezko komunikazioarenazpiegitura, zerbitzu eta ondasunen trukerako merkatu komuna eratzea izan da. Horrekin batera, pisuzko beste arrazoiak, Europako ikus entzunezko sektorearen garapenasustatzea, eta, azken urteotan, halaber, informazioaren gizarterako
|
bidean
jarrita, sektore honen eta telekomunikazio eta informazioaren teknologiako arloen artekobat egitea bultzatzea izan dira.
|
|
|
Honek, azken batean, finantzaketamistoa erabili ahal dutela esan nahi du, nahiz eta finantzaketa publikoa, zerbitzupublikoak finantzatzera joango dela ziurtatu den. Europako Batzordearen Ebazpenean,
|
bide
beretik, zerbitzu publikoaren garrantzia berretsi etagarai digitalean ere zerbitzu publikoek kalitatezko zerbitzuak eskaintzen jarraitzeko kapazitatea izan behar dutela zehazten da; halaber, publiko guztientzako zerbitzuak eskaintzean, legitimotzat jotzen du ebazpen horrek zerbitzupublikoek ere entzuleria zabal batera heltzeko ahaleginak egitea76.
|
|
|
Gaur egun RTVE eta irrati edo irratitelebista korporazio autonomikoak, hurrenez hurren. RTVEkRNEren
|
bidez
zenbait programazio ezberdin kudeatzen ditu. Irrati Autonomikoetan, berriz, gama zabaladago:
|
|
|
Hain zuzenere, komunikazio askatasunaren Legea eraldatzeko Lege berria eremu hau arautzera ere etorri da, edukiengaineko kontrola eta erantzukizunari dagokionean bereziki. Ez dago ezer, ordea, Internet
|
bidez
bakarrikemititzekoak edo ematekoak diren irrati edo telebista zerbitzuei buruz, zeinak, inongo esleipen prozeduraedo hitzarmen edo konbentzioa sinatu beharretik kanpo dauden. Alde honetatik, aipatzekoa da aintzindarietakoa den Internet bidezko telebista zerbitzu bat Baionan bertan jaio berria dela, programazioarenardatz gisa inguruko gaiak dituelarik (www.tvpi.fr).
|
|
|
Desregulazioaren eta teknologiaren garapenaren eskutik, askoz konplexuago bilakatu dira. Zabalduegin da kanal kopurua, ugaritu transmisio
|
bideak
, biderkatu zerbitzuak. Are gehiago, irratiek eta telebistek telekomunikazioekin bat egitera jotzen dute gero eta indar handiagoz.
|
|
|
Sistema publikoaren ondoan, eta ikus entzunezko komunikazioa askea denneurrian, ekimen pribatua eta soziala garatzeko moduak eta
|
bideak
ere zehazten dira.Horiek bereizteko, eta bakoitzaren egitura, ezaugarri eta betebehar ezberdinakzehazteko, erabilitako teknologia hartuko dugu aintzat.
|
|
|
Satelite zein kable
|
bidez
ematekoak diren ikus entzunezko komunikazio zerbitzuak ez daude, aurrekoak bezala, baliabide urri baten esleitzeko prozeduren menpe. Zerbitzu horien programatzaileek edo editoreek, ordea, hitzarmenbat sinatu behar dute CSArekin (sozietateak Frantziar Estatukoak badira, edoEuropako Batasunetik kanpokoak izanda Frantziar Estatuko satelite edokable sistema baten bidez emango badira) edo deklarazio bat egin behar duteberaren aurrean (Europako Batasunaren partaide edo Europako HitzarmenEkonomikoaren sinatzaile den beste lurralde batetakoak badira).
|
|
|
Telekomunikazioen Lege Orokorrak aurreko Satelite bidezko Telekomunikazioei buruzko legea baliogabetu zuen, telebistari zegokionen izan ezik. Edozelan ere, satelite
|
bidez
hedatzen diren irrati etatelebista zerbitzuek ez dute jada zerbitzu publikoko kontsideraziorik, nahiz eta emisioen edukiak Irrati eta Telebistaren Estatutu Legeak eta Europako Artezarauaren egokitzapenak esaten dutenari makurtu behar diren. Halaber, irrati telebista autonomikoekeskuduntza dute satelite bidezko zerbitzu eta programazio berezituak ezartzeko; ez, ordea, jatorrizko programazio bera errepikatzeko.
|
|
|
Artezarau honek satelite bidezko telebistan eragin zuzena etaberehalakoa izango zuen, eta hori zela eta gertatu zen, hain zuzen ere, aipatutakoborroka. Lehenik eta behin, 1/ 1997 Errege Dekretuaren
|
bidez
, artezarauaren egokitzapen ia zuzena egin zuen gobernu espainiarrak, Erregistro berezi bat sortuz eratukoziren OSACak zerrendan jasotzeko, eta horrekin bidea irekiz, hortaz, satelite bidezkotelebista digital berriari, zeinerako PRISA Sogecable taldea bakarrik zegoen prestatuta (Canal Plusen esperientziarekin abonatuen gestioan eta Canal Sateliterenarekinemisio modu horren gestioan). PPren gobernuak, orduan, 17/ 1997 Legearen bitartez, baldintzapeko sarbide sistema zehatz baten aldeko apostua egin zuen. Multicryptdelakoaren aldekoa, alegia?
|
|
|
Artezarau honek satelite bidezko telebistan eragin zuzena etaberehalakoa izango zuen, eta hori zela eta gertatu zen, hain zuzen ere, aipatutakoborroka. Lehenik eta behin, 1/ 1997 Errege Dekretuaren bidez, artezarauaren egokitzapen ia zuzena egin zuen gobernu espainiarrak, Erregistro berezi bat sortuz eratukoziren OSACak zerrendan jasotzeko, eta horrekin
|
bidea
irekiz, hortaz, satelite bidezkotelebista digital berriari, zeinerako PRISA Sogecable taldea bakarrik zegoen prestatuta (Canal Plusen esperientziarekin abonatuen gestioan eta Canal Sateliterenarekinemisio modu horren gestioan). PPren gobernuak, orduan, 17/ 1997 Legearen bitartez, baldintzapeko sarbide sistema zehatz baten aldeko apostua egin zuen. Multicryptdelakoaren aldekoa, alegia?
|
|
|
Apirilaren 14an, Dirassar-en item berri bat euskaraz:
|
Bidez
bide izenekoa. Bertan, euskal munduarekin zerikusia duten sei albiste biltzen ditu autoreak, ehunen bat lerroguztira (gogoan izan, Sud Ouestek oso neurri handiko orrialdeak darabiltzala, izaratankerakoak, hain zuzen ere).
|
|
|
Apirilaren 22an, Dirassar-en item berri bat euskaraz:
|
Bidez
bide izenekoa. Bertaneuskal munduarekin zerikusia duten zenbait albiste biltzen ditu autoreak:
|
|
|
Identifikazio lan horretarako, naziogintzaren sintomatologia desberdinak antzemateko,
|
bide
aparta iruditu zaigu eguraldi iragarpenak ilustratzeko medio bakoitzakerabiltzen duen mapari begiratu bat ematea.
|
|
|
Prentsatik hartzeaz gain, masa kulturaren kontsumitzaileak eduki politiko sinboliko ugari hartzen du ikus entzunezko hedabideetatik, telebistatik batez ere.Hedabideak oro har, eta ikus entzunezkoak zehazki, eduki politiko sinboliko horiensortzaile, suspertzaile eta komunikatzaile apartak dira. Eduki horiek bai fikziozkoproduktuen
|
bidez
eta bai informatiboen bidez ere helarazten dira gure etxeetara.
|
|
|
Besteekiko harremanetan, denboraren joan etorrian, gizakiak garatu egin du beretzat duen territorioaren errepresentazio ulerkorra izan daitekeen irudi bidimentsionala, non marrazten ikasi baitu bereak diren errekak eta mendiak, herriak eta
|
bideak
; batetik, kideak eta lagunak non bizi diren irudikatzeko; eta, bestetik, besteek, etxezkanpokoek, lurralde hori errespeta dezaten.
|
|
|
EZBAIKA elkartearen txosten hori kirol arloko hainbat aditurenarteko mahai inguruaren laburpena da. Nazioarte mailan euskal nortasunaren ikurra izan daitezkeen kirol selekzioek izan duten garapena eta
|
bidean
aurkitzen dituzten oztopoak jaso ditugu. Horrela, gure ustez, nahiko nabarmen ondoriozta daiteke, kirol munduan euskal selekzioek jasaten duten betoek nagusiki izaera eta jatorripolitikoa dutela.
|
|
|
liburuarekin edo JoxeAzurmendik. Gizona Abere hutsa da? liburuarekin ireki zuten
|
bideari
jarraitzendiogu. Haiek (baina ez haiek bakarrik) hasitako tradizioa da UEUko FilosofiaSailak aukeratu duena:
|
|
|
Argitu dezagun askatasunaren
|
bidea
|
|
|
Batere susmagarria ez den Giovani Sartori k dioskunez (Elementos de TeoriaPolitica. Alianza, 18 or.) gobernuaren antolaketa azaltzeaz gain, konstituzioak biztanleriaren eskubideak zaintzeko
|
bideak
argitaratu behar ditu; eta goian aipaturikoeklehenengo baldintza besterik ez dute betetzen. Estatuaren bermea dira soilik, gizakiekiko duten betebeharrari muzin egiten dioten era berean.
|
|
|
Liburu honekin Ezbaika elkarteak oinarrizko ekarpena egin nahi du, gureeskubide kolektiboak gauzatzeko
|
bidean
, horretarako alderdi abertzale desberdinenproposamen politikoekin batera ildo bereko adituen ikerketak argitaratuz. Liburua, era berean, dokumentua ere bada.
|
|
|
Liburua, era berean, dokumentua ere bada. Abertzaleen arteko lankidetza posiblea izan densasoi baten testigantza, baita elkarren arteko eztabaidak askatasunaren
|
bidea
argitzeko balio izan duen ekimen horren aldeko apustua ere. Gizarte zientzietako disziplinartekotasuna ardatz harturik eta alboraezinezko debatearen bidez, irakurleakgaur egungo politikagintzari buruzko aburuak eskuratzeaz gain, gai horretansakontzeko aukera izango du.
|
|
|
Abertzaleen arteko lankidetza posiblea izan densasoi baten testigantza, baita elkarren arteko eztabaidak askatasunaren bidea argitzeko balio izan duen ekimen horren aldeko apustua ere. Gizarte zientzietako disziplinartekotasuna ardatz harturik eta alboraezinezko debatearen
|
bidez
, irakurleakgaur egungo politikagintzari buruzko aburuak eskuratzeaz gain, gai horretansakontzeko aukera izango du. K. Levin antropologoak zioenez,, ez dago ezer praktikoagorik teoria sendoa baino?.
|
|
|
Internet ezartzea lortuz gero, zertarako balio izango du13? Internet en
|
bidez
–mendebaldeak dakien guztia, eskura izango omen dute.
|
|
|
Batetik, orain arteko DNI eta Carte d, identiteren ordez dokumentu ofizial gisa erabiltzeko aukera ematen duelako. Bestetik, dokumentu ofizialaren inguruko eztabaida sortzeko
|
bidea
ematen duelako.
|
|
|
Nazionalitate kontuak, jarraian ikusi ahal izango dugunez, estatuaren etabere menpe dauden herri eta nazioen arteko liskar iturri dira oraindik ere. Arestianaipatu dugun bezala, estatuaren bilakaeran, nazio estatu izateko
|
bidean
berebizikogarrantzia dute bai gailentzen den naziotasunak eta baita honi dagokion eta unehorretatik aurrera bere adierazle agerikoa izango den nazionalitateak ere. Naziotasuna onartuz gero, nazionalitate jakin bat esleituko zaio estatu horri, nazioarteanbermatua izatean onetsia izango dena.
|
|
|
Elkarteko kideen esanetan, datu zehatzak eskuratzea zaila badaere,, egunero 400 bat bider inguru erakusten da dokumentu hau? (Alaña, 2000). Horien artean, esanguratsuena, dudarik gabe, hiritartasunari dagokion eskubide gorentzat jotzen den bozkatze garaian ere jada ENA erabili izana izatea da, azken hauteskunde europarretan gertatu den bezala (Euskaldunon Egunkaria,). Onarpen
|
bidean
, orain arte zortzi udalek agiria ontzat eman dute ofizialki identifikatzeko prozeduretan. Berriki, euskara eta ENAren erabilera tarteko auzitaratutakokasuan, epaiak agiria balekotzat jo du pertsonak identifikatzeko.
|
|
|
ENA taldea sortu zen garai bertsuan eratu zen Autodeterminazioaren Biltzarrak (ABK) taldea. 1997tik aurrera desobedientzia zibilaren inguruan hainbat ekimen bultzatu ditu Euskal Errepublika sortzeko asmoz, autodeterminazioaren
|
bidetik
, besteak beste, estatuen dokumentu ofizialei uko eginez. ENAtaldeak DNIak gobernu zibiletara itzultzea proposatzearekin bat, ABK taldeak beste urrats bat emandu, eta hartara, espainiar eta frantses nazionalitateei uko egiteko deialdia luzatu du, Nazio Batuen Erakundeak 1948an onartutako Giza Eskubideen Aitorpen Unibertsalaren 15 artikulua13 oinarri harturik.
|
|
|
Terminologiari dagokionez, ikus 36 orrialdeko oin oharra. Dena den, liburuan terminologiahori erabili den arren, artikulu honetan, egileak idatzitako terminoak berak egindako forman utzi dira, kasu honetan eztabaidarako
|
biderik
egokiena, terminologia hori errespetatzea delakoan (zuzentzailearen oharra).
|
|
|
ondasun eta zerbitzuen nazioartekomerkataritza arautzen ibili dira. Finantzen kasuan ez bezala, erakunde horiek aintzat hartu zituzten estatuen neurri protekzionistak beren negoziazioetan, mugasariendesagerpena lortzeko epe luzeko helburu horren
|
bidean
; eta ondorioz, mugasariengutxiagotzeaz gain, egokitze eta harmonizazio konponketak egunorokoak dira.Ondasun fisikoen merkataritzaren aferaz gain, ikustezinen eta zerbitzuen nazioarteko salerosketen araudiak aztertzen ari da MME: idazleen eta gainerako sortzaileartistikoen eskubideak, ustiapen lizentziak, itsas garraioaren araudiak, ikus entzunezko hedabideenak, eta abar.
|
|
|
Finantza munduan, aldiz, erabateko askatasun ekonomikoaren izenean, azkenhogei urteotan, interes tasari eta eragiketa finantzarioei zegozkien lege murrizkorrak ezabatzen joan dira,, finantzarizazioa? deritzon prozesuari
|
bidea
erraztuz. Hauda, interes tasa eta inflazioa handiak direnean, hazkunde ekonomikoaren apaltzeak, (ekoitzitako eta saldutako ondasun eta zerbitzuen gehikuntza txikia edo negatiboadenean) hazteko aukera eman ohi die finantzei.
|
|
|
Horregatik, indarrez gauzatu nahi den kultur ezabatzearen aurrean, izaera desberdinduaren ukaziori jaurkitzen, kanpotik baldintzaturiko gizabanakoen zeinherrien existentzia askatzen joateko, mota guztietako
|
bideak
zilegi bezain etikodira, baita erresistentzia armatua bera ere.
|
|
|
Horregatik, mendebaldeko estatuetako demokrazia ordezkatzaileak traizionaturiko gizataldeen (eta nazioen) askatasuna bermatzeko, autodeterminazio eskubidea zuzenbide bihurtzerik beste
|
biderik
ez dago.
|
|
|
Aurrez aurre ditugun estatuekin, nahiko gauza zailada hori. Dena den, gure ustez, horrelako prozesu batek ez dauka atzerapausorik.Garai batean euskal herritar askok esan zuten Euskal Herrian zeuden eskola nazionalak ez zituztela begi onez ikusten, eta beren ikastola propioak antolatu zituzten.Urteak pasatu dira, eta marko arrotz batetik datozen erakundeek subentzionatu egiten dituzte ikastolak gaur egun.
|
Bide
praktikoen bitartez ematen diren pausoak, berehorretan gelditzen dira. Bai Madril eta bai Paris guk hartutako erabakiak errespetatzera behartu behar genituzke.
|
|
|
Herritartasuna bi mailatan finkatzen da: maila ekonomikoan, herritar bakoitzak baditu Estatuarekiko betebeharrak (zerga kontuak) etaeskubideak ere (Estatutik jaso ohi den gizarte asegurantza, hezkuntza,
|
bideak
etahorrelakoak). Herritartasunaren bigarren dimentsioa politikoa da; alegia, norberakomunitate baten partaide sentitzen da eta hori hauteskundeen bitartez gauzatzendu.
|
|
|
3) Prozesu hain sakonak Euskal Herriko herritarren babesa izan dezan, erabakitako
|
bideak
demokratikoa izan behar du izan, erabat.
|
|
|
Euskal selekzio autonomikoak sortzeko aukera Gernikako Estatutuan ageri da, baina honek ez du esan nahi hauek Euskal Selekzio Nazionalak direnik. Hala ere, mahai inguruan izandako guztiek selekzio autonomikoen
|
bidea
jorratzea positibotzatjo zuten, nahiz eta hori benetan posible ez izan, maila politikoaren laguntza eskasadela kausa. Izan ere, Euskal Selekzio Nazionalak sortzeko aukera, Euskal Herriarenerrekonozimendu politikoaren baitan kokatzen da; gaur egun gertatzen ez dena.
|
|
|
– Beste maila batean, profesionalek ere errebindikatu dute euskal selekzioa (JosebaEtxebarriaren kasua, adibidez), nahiz eta
|
bidea
itxita egon. Alternatiba ez da,, Espainiako selekzioari uko egitea.
|
|
|
BURUJABETZA ESKURATU AHALIZATEKO
|
BIDEAK
|
|
|
kera bat egitea behintzat. Hori litzateke, beraz, alderdi politikoen
|
bidetik
egin beharrekoa. Gainera, gure ustez, norberak gauza lezakeen planteamendua herriari eskaini litzaioke, lehenago aipatu ditudan herriko sektore horiei?, aztertzekoeta jorratzen joateko.
|
|
|
Beraz, gure lehen asmoa, oso luzea izango den gai espezializatuetan euskaltestugintza eskaintzearen
|
bidean
pauso batzuk ematea da.
|
|
|
Bestalde ondorengo
|
bideetatik
eta beste ikuspuntuetatik abiatu diren terapiaaplikatu batzuen berri, hala nola familia terapia eta terapia sexualaren berri, emannahi izan dugu.
|
|
|
Bere bulkadetako batzuek nekez lortzen dute zentzua hartzea, orientabide bat irudikatua izan ostean errealitatean aurkitutako objektu baterantz; horrek deskarga energetiko egoki eta plazer gisa bizitakoa eragin ohi du. Badirudiakatsen bat dagoela gorputzaren esperientziak era psikikoaz, funtzioimajinarioaren
|
bidez
–lantzeko gaitasunean, haiei esanahi bat ezin emandakiekeelarik, hartara, hurrengo esperientzietarako erreferentziak eraikitzeko.Irudikapen psikikoak gidatu ez dituen bulkadak ezin dira behar den bezalakanporantz bideratu harreman edo erlazio baten bidez; aitzitik, bulkadek gorputza, haren organo eta funtzioak hartzen dituzte lagun, sintomak eta gaixotasunaksortzeko.
|
|
|
–Bi
|
bide
horiek sinkronizatu egin behar dira, terapia eraginkorra izan dadin.Horrek barne hartzen ditu ametsen interpretazioa eta transferentziaren arazoakonpontzea. Baina, beste zenbait terapia formatan ez bezala, gorputza zimendua da, eta horren gainean eraikitzen dira Niaren funtzioak, hots, nork bere burua ezagutzea eta adieraztea?
|
|
|
Baina sentipenetik pertzepziora daraman
|
bidean
funtzio tonikoa ere badago, alegia, giharren funtzioa. Eta gaur egun badakigu giharren uzkurdura kronikoarenfuntzioa sentipena deuseztatzea dela, hari existentzia ematen dion energia absorbatuz.
|
|
|
Askatu ezin daitekeen edozein emozio stress bat da organismoarentzat; askapena bilatzen duen presio iraunkorra da. Tristezia eta zauri afektiboakmalkoen
|
bidez
arintzen dira. Negarrak barneraturiko guraso debekuren batekintalka egiten baldin badu, normalean negarra adierazten duten giharrak uzkurtuegiten dira, eta justu kontrako funtzioa betetzen dute; aho, eztarri, bular etasabeleko giharrak izaten dira horiek.
|
|
|
–(...) nortasunaren integrazioa lortzeko benetako
|
bidea
, gizakiaren existentziaren espresio gorena da. Zentzu gutxien duen ametsak, zentzua du ametsegitean, eta gainera egia dela uste dugu?. 20
|
|
|
Rogers-ek bere bezeroak esan duen esaldi edota soinu berbera errepikatzen du, adostasuna erakutsiz. Gestaltean erretroalimentazioa edoatzeraelikadura bizipen esperientzia
|
bidez
egiten da, prozesu terapeutikoanbezeroak sentitu eta bizitzen duen zatiarekin.
|
|
|
Nahaste neurotikoguztiak, gizabanakoak bere burua eta inguruaren arteko orekari eusteko etaaurkitzeko gaitasun ezagatik gertatzen dira. Neurosiaren bidez gizabanakoak bereburua mundu erasotzailetik babesten du, eta hori da egoerari aurre egiteko hartzenduen
|
biderik
onena. Honela, autorregulazio zentzuari eta orekari eusten saiatzenda, berak zorte gabeko irizten dion egoerari aurre egiteko.
|
|
|
erabiltzen ditugu, Gestaltak ulertzen dituen moduan, noski. Teoriahau Zinker ek landu zuen, prozesuaren
|
bidea
honela azalduz:
|
|
|
Erretroflexioaren bidez prozesua eten daiteke, eta ekintzarik ez gauzatu.Energia horrek bere
|
bidea
eramaten ez badu, norberaren aurka bihurtzen da, baipsikologikoki bai fisiologikoki ere.
|
|
|
Fritz ek zuzenean onartu zuen, bere lehen terapeuta izan zen K. Horney reneragina: . Horney rengandik terminologiaz konplikatu gabeko giza konpromisoajaso nuen?. 6 Hala ere, nahiz eta Fritz ek inoiz ez aipatu, Horney ren
|
bidez
jasotakoeragina Alfred Adler-ena zela esan ohi da.
|
|
|
Azkenik, Harold Searles aipatuko dugu; bereziki eskizofrenikoekin lan eginzuen psikoanalista estatubatuar honek, eta eskizofrenikoen familiak aztertzenlehenengoetakoa izan zen, nahiz eta gero, familiaren garrantzia azpimarratu arren, bere arreta fokua gizabanakoarengan jarri zuen, eta ez familian. . Norbaitzoratzeko sei
|
bideak
–deskribatu zituen (Searles, 1959).
|
|
|
Andolfi k urte batzuk Estatu Batuetan prestakuntzan igaro ondoren, 1974eanbere Familia Terapiaren Institutua sortu zuen, eta 1977an bere lehen liburua, LaTerapia con la Famiglia (Andolfi, 1985) argitaratu zuen. Haley eta Minuchin engandik (honekin Philadelphia Child Guidance Clinic ospetsuan lanean arituzen) eragin berezia jaso izana aitortzen da, nahiz eta Whitaker en eraginarenaztarnak ere sumatu, bereziki bere probokazio eta erronka tekniken garapenean.Terapeuta aldakuntza eragile modura hartzen duen Minuchin en ideiaazpimarratzen du, baina familiak bere
|
bidearen
egile eta protagonista izan beharduela baieztatzen du, familiak bere baitan gorderik dituen ahalmen terapeutikoaksustatuz, Haley k egiten zuen modura. Etengabe eraldatzen ari den sistema irekibat da familia, aktiboa, autogobernatzeko gai dena eta beste sistemekinelkarreragitera irekita dagoena; eta familiaren zurruntasunak familia barneko etafamiliaz kanpoko bilakaerara egin beharreko egokitzea eragozten duenean sortzenda patologia.
|
|
|
Printzipio hau Mekanika Kuantikoarenazterketan jardun zuen fisikariaren izenean, Heisenberg en Ziurgabetasun Printzipioa izenaz da ezagutua, eta Zukav en hitzez esateko, hauxe inplikatzen du: ezin dezakegula zerbait behatu, zerbait hori aldatu gabe. Objektu behatua aldatugabe, naturak bere
|
bidea
nola jarraitzen duen behatzen bazterrean (eraginik izangabe) jardun dezakeen behatzaile independenterik ez dago (Zukav, 1991, or. 123). Teorizazio hauen inguruan sortzen den hausnarketak Bateson enganako itzulerabat eta komunikazioaren teorien berriztatze bat dakar berekin, eta orientaziozientifiko ezberdinetan garatutako jarrera epistemologikoa den Konstruktibismoaren Familia Teoriaren aplikazio... Oinarrizko baieztapenarenarabera, errealitatea ez da existitzen, hura aurkitu nahirik gizabanakoak hurbildukolitzaizkiokeen egia absolutu modura; aitzitik, gutako bakoitzak eraikitzen du beregizarte testuinguruan.
|
|
|
Beren argitalpenetan agertzenzituzten emaitza bikainak, gaur egun oso eztabaidatuak dira. Formatu terapeutikoa, terapeutak lagunduta eta aurretik finkatutako etxeko lanen
|
bidez
, bikotearenhitzezko eta ez hitzeko komunikazioaren areagotzean oinarritzen zen funtseanMaster en eta Johnson-en proposamena.
|
|
|
Gaur egungo terapia sexuala ulertu ahal izateko, beharrezkoa da gizasexualitateari buruzko azterketa zientifikoen
|
bide
historikoa, oinarrizkoenabederen, ezagutzea.
|
|
|
Beren lanahonela banatzen da: ...arpen handiena ekarri zuena, b) gizasexualitatearen arazoen deskribapena, bai gizonengan bai emakumeengan agertzendiren arazoen taxonomia zehaztuz; haietatik abiatuz, garai horretan berriztatzaileazen terapia sexualerako metodo bat proposatu zuten (Master eta Johnson, 1970). Soilik ikuspuntu historikoak ematen digu lan hori kritikoki baloratzeko etahasieran aurkeztu zuten triunfalismoa gainditzeko
|
bidea
. Dena dela, gaur egungoterapia sexualaren egoera ulertzeko, kontuan hartu behar dira, ezinbestekoerreferentzia dira-eta.
|
|
|
Gehiago deskribatuz, irudimenezko pertsonaiek ez dute pertsona bat edo pertsona baten bizitzaren alderdi bat derrigorrez errepresentatzen; gainera, beti ez datozbat ageriko eszenako pertsonaiekin; bertan izan daitezke edota baita honela azalduere: pertsonaiarik ez egotea, pertsonaiaren zatia, pertsonaia zatiez osatua izatea... Batzuetan subjektuaren irudimenezko pertsonaiak daudela ikusten dataldekideengan;, eszena dramatikora
|
bidea
irekitzeko modu desegokia, da hori (Martinez Bouquet, 1977 116 or.).
|
|
|
Beraz, identifikazio eta kontraidentifikazio proiektiboak talde batean bestesubjektuen
|
bidez
irudimenezko pertsonaiak, agerrarazteko, funtsezkomekanismoak direla esan daiteke.
|
|
|
Fantasiak ahalbidetzen du bulkadazko hautematetatik pentsamendu osaturainoko
|
bidea
. Fantasiarekin izakia esanahien mundura irekitzen da.
|
|
|
Rosales en definizioa hartzen badugu, taldeko (edo banakako) psikoterapiarenteknika bat da, eta funtsean inprobisazio dramatikoa erabiltzen du keinu etahitzaren
|
bidez
–(Rosales, 1990, 19 or.).
|
|
|
Atxekimendu honen ezaugarrienartean komunikazioa, hizkuntza (sinbolizazioa), ingurunearekiko moldaketaaloplastikoa (teknika) eta, azken finean, kultura azpimarra daitezke. Baina berezikigoiztiartasunaren ondorio nagusia, kumearen osotasunaren
|
bidean
, bukaezina denbidean, bestearen derrigorrezkotasuna da. Gizakia ez da izaki bukatua, animaliakbezala, osatzeke dagoena baizik.
|
|
|
Asetasuneko lehen esperientzia atsegin horren oroimenak, berriro esperimentatzera bultzatzen du izakia, eta subjektu orok jaiotzerakoan bizi izandakoharremanak, kanpo munduarekin eta bere objektuekin eta batik bat horienerrepresentazioekin,
|
bide
irekia uzten dio desirari (Freud, 1900). Beraz, desirafuntsezkoa da edozein harremanetan:
|
|
|
Aipatu dugu, halaber, subjektu baten historian bezala, taldean ere bere barne munduaren errepikapenerako joera inkontzienteen eraginez bere arazo eta hauenzergatiak azalduz joango direla; eta hala gertatzen denean irekiko da bere arazoenulermenerako atea, aldaketarako
|
bidean
jarriz, terapeuta eta kideen partaidetzarenbitartez.
|
|
|
Hala, beraien zentroetan eta jardueran, taldeetan gertatzen ziren fenomenoakbehatuz eta aurreko autore batzuen talde esperientziaz baliatuz, psikoanalistentzako debekaturik zeuden
|
bideetatik
abiatzen ausartu ziren, psikoanalisiaren hastapeneta teknika talde egoerara moldatuz.
|
|
|
Egile hauek 1905ean kokatzen dute talde psikoterapiaren hasiera. Garai hartanPratt (1905) ikastaro batzuk egiten hasi zen tuberkulosiak jotako gaixo taldeetan.Sugestioaren
|
bidez
pazienteek onera egingo zutelakoan, erregimena betetzea zenhelburua.
|
|
|
Zerbait bereziagoa merezi zuen. Egunak joan egunak etorri, estutasunasentitzen hasi nintzen, zerbait idatzi beharra eta, aldi berean, ezina sumatzen bainuen.Izan ere, alferkeria sentitu nuen gai tekniko bati buruzko zerbaiti ekiteko, eta aldebatera utzi
|
nuen
bide hori. Erdi etsita nengoela, azkenean, zerbait pertsonalagoidazteko ideia hurbildu zitzaidan, eta itolarrian dagoen naufragoaren antzera, azkenahalegin batean salbatuko ninduen oholari eutsi nion, bertara lapen erara itsatsiz.Horixe nuen irtenbidea:
|
|
|
baina beti norabide berean okertuta, helburubererantz zuzenduta: euskal nortasunaren berpizterako
|
bidean
okertuta. Zuzen, beraz.
|
|
|
Kasu bat aipatzearren, nire esperientzia propioari dagokionez guztiz interesgarrieta motibatzaile suertatu zitzaidalako bederen, egoera diglosikoaren tratamenduan etakontsentsu maioritarioak matematikoki dakarkigun desagerpenaren azalpena ekarrikodut gogora. Diglosia hizkuntza inposatzaile baten kontsentsu sutila baino ez dela erakutsiz, hortik gure hizkuntzaren heriotzarako
|
bidea
zein laburra izan daitekeen irakatsizigun. Eta giza taldearen edozein tamainatan egoera diglosikoak duen eragina argi etagarbi ulertu genuen, berak argi azaldu ondoren ezen, konbinatoriaren legeen araberadena galtzeko genuela, eta aldats beheran gindoazela, kontsentsu sutil hura apurtuezean.
|
|
|
Izan ere, euskalduna (berria) izanik, euskaltzalea, kulturgintzan aritua eta literaturaren munduanmurgilduta egonik, ezinezkoa izan baitzait hemen edo han zurekin topo ez egitea, ubikuitatearen sekretua baitzeneukan. Nik topo nola egin dudan kontatu nahi nuke, nire kasuan bezalaxe beste askorenean ere, zeu izan zarelako
|
bidean
behin eta berrizagertu izan den erreferentzia.
|
|
|
Hori 1967an gertatu zen. Hamar bat urte geroago, ikusiko genuen berriz ere, JoseLuis ezkerreko abertzaleen artean, beharrik!?, zeinetatik hainbatek eta hainbatek argieta garbi aldarrikatzen baitzuten berenak egiten zituztela Marx-en ideiak eta
|
bideak
.
|
|
|
Bidarrain berean diote (Arana 1986, 108) Saindiaren harpeko
|
bidea
hetsi zutelaauzo etxekoek, Harrusekoek, hara joaten ziren beilariei dirua ordainarazteko edo, betiere hango sosak hartu zituztela eta Saindiak punitu zuela etxekanderea. Jarririk omenzegoen arratsean supazterrean, senarraren beha, eta denbora gaizto egin zen.
|
|
|
Edozein abere itxura hartzen ahal ei dute sorginek, zaldi, asto, txerri, txakur...; baina katuarena dukete kutunena. Askotan kontatzen da katu bilakaturik lapurretanibiltzen direla, edo jendeak izuarazteko haien
|
bidera
irteten, edo tximiniatik jausten, laminak legez, janari eske. Hola xifritua izan denak katuari kolpe bat ematen dio etazauritu; eta biharamunean herriko lagun bat, komunzki atso bat, hilik edo kolpatuaagertzen da katua zauritua izan den leku berean, zango edo beso batean gehienetan.Horrela jakiten da lagun hori sorgina dela eta katu bihurtzen dela.
|
|
|
Hipotesiak egin ditzakegu.* Teofilori buruzko susmoak eta harekin biziriko esperientziak nahiko durduzagarri etabortitzak ziratekeen auzoentzat, sinbolo azkar baten bidez adierazteko beharra sentizezaten. Mitoak eskaintzen zuen
|
bidea
baliatu ahal izateko egin behar ziren aldaketekez diote irudiari eraginkortasuna galarazten, kasu hartan bederen. Gizonaren sorgintasuna fermuki sinetsia zenean, ezinbestekoa zen sorgin soinekoa hari janztea, arrasneurrikoa ez bazuen ere.
|
|
|
ere zalantzak suspertzen dizkio Txillardegiri, Kataluniakoa eredutzat harturik hemengo egoera politiko soziala ahazten ote duenedo: Ez da ideia desegokia Kataluniaren
|
bidea
orpoz orpo ezagutzea eta jarraitzea.Beharbada ohar hau egin genezake(...): izkutatu, edo gutxietsi bederen, egiten delaerabakizunen izari politikoa.
|
|
|
artikuluari kontrapuntu kritikoak jarri beharrean aurkitzenda: . Berriro ikusten dugu harrituta, normalkuntzarako
|
bidean
oso garrantzitsu direnHezkuntza, Osasuna eta Ertzaintzaren alorrak, orain arteko Plangintzatik at utzidirela. Zergatik?
|
|
|
Bestalde, Euskararen berreskurapen prozesuari begira guztiz ezkor eta aurpegiiluneko ikusiko luketenen aurka, bestelako aurpegiaz ageri zaigu Txillardegi, JosuneAristondo ren. Euskararen Normalizazio
|
bidean
urrats berriak, izeneko artikuluarenberri ematean:
|
|
|
Txepetxenak ezezik, beste hainbat soziolinguista ospetsuren ekarpenak aldizkariaren orrietara ekartzen saiatu da, saiatu ere, Txillardegi, horien liburuen berriemanez, horiei elkarrizketak eginez, etab. Era berean, eta
|
bide
beretik, deitoratu egitendu bere sarreretako batean Jazten aldizkaria azkarregi isildu izana.
|
|
|
Soziolinguistikak euskararen fenomeno sozialak barrutik ezagutzera eraman beharbagaitu, ezin ditugu kanpoko esperientziak ahaztu, hizkuntza gutxituak edo erabileramurritzekoak normaltzeko egin izan dituzten
|
bideak
, alegia. Aldizkariaren erredakziotik Txillardegiren zuzendaritza lana ezagutu izan dugunok, zinez berretsi beharradaukagu berak gai horri eman izan dion garrantzia.
|
|
|
Haizea, berez, fenomeno atmosferikoa izanik, beste fenomeno batzuekin harremanetan dago. Harreman horien berri haize izen batzuetan ere agertzen da, nahiz ezden izenak ipintzeko
|
bide
erabiliena. Guztira, holako 18 erantzun bildu dira.
|
|
|
Egun hauetan gaurkotasuna duen genomaren adibidea iruditu zait egokia, kulturarenedukiak, egiturak eta bizitza argitzeko
|
bidean
.
|
|
|
Tamalez euskaldun gehienek, euskal arazoari buruz kezkatu izan direnak ere, arazo politikoa zena auzi politikoa zela uste izan dute. Egia da, ekar ditzakeen baliabideak direla-eta, garrantzi handiko bitartekoa dugula egitura politikoa gure kulturaerdiesteko
|
bidean
. Baina auzia kulturala da:
|
|
|
Ingurumenak badu garrantzia. Lehenbiziko inpresioek baldintzatuko dituzteondorengoak hartzeko
|
bideak
. Ezagupen prozesuaren bitartez hartuko dugun oro, hasierakoaren konparazioan hartzen da eta sailkatzera doa gure baitan poliki eratzenden sarean.
|
|
|
Sortzez ohituta daude nonbait, etadaukatenaren berri azalpenetan egiten ez dakite. Horretan bizi ez direnak, aldiz, ezindute kanpotik dastatu eta ez dute erraz horretarako
|
bidea
. Batzuek badakigu eta nahidugu goxotasun horretaz herri magalean bizi.
|
|
|
|
Bide
honetatik jarrai dezaket hainbat zita ekartzen, han eta hemen irizpideakastero ateratzen dira-eta; baina uste dut aski dela gaiaren gaurkotasuna adierazteko.Euskal Herrian kultura eta balioei buruzko hausnarketa sakona, zabala eta bizkorradenok bultzatu behar dugulakoan nago, gure kultura eta nortasuna etorkizunerantzbideratzeko. Euskal genoma kulturala biziaraziz lan egiten duten zelulak badira, nahizeta egitarau zehatz baten barnean ez egon.
|
|
|
Baina Don Juan horrek, hemen, Txillardegik ez Kierkegaard, Ortega aipatzen du harrigarriro? , bizitza autentikoahautetsi beharrean, inautentikoa hartu du
|
bidetzat
–. Mikel bat, edo Jon bat, etab., bizitza dastatzen biziko da, harik eta noizbait agian ezkondu egingo den arte, bizitzahobeto dastatzeko?.
|