|
2000
|
|
|
Literatura plazerra bada, nik ez dut ezagutzen inor plazerrera behartuta jotzen duenik. Beste gauza bat da
|
bideak
jartzea literatura maitatzen has daitezen. Literatura derrigortzea gero literatura gorrota dezaten zigortzea da.
|
|
|
Aipatutako bigarren errotondara itzuli eta oraingoan eskuinera jotzen badugu, berriz ere Araban sartzeko
|
bidean
jarriko gara, bertako zonalderik euskaldunenean gainera.
|
|
|
Orokorrean hitz eginda, Europako Batasunak arlo honetan duen asmo nagusia, bestelako ekonomia sektoreetan bezalaxe, ikus entzunezko komunikazioarenazpiegitura, zerbitzu eta ondasunen trukerako merkatu komuna eratzea izan da. Horrekin batera, pisuzko beste arrazoiak, Europako ikus entzunezko sektorearen garapenasustatzea, eta, azken urteotan, halaber, informazioaren gizarterako
|
bidean
jarrita, sektore honen eta telekomunikazio eta informazioaren teknologiako arloen artekobat egitea bultzatzea izan dira.
|
|
|
Aipatu dugu, halaber, subjektu baten historian bezala, taldean ere bere barne munduaren errepikapenerako joera inkontzienteen eraginez bere arazo eta hauenzergatiak azalduz joango direla; eta hala gertatzen denean irekiko da bere arazoenulermenerako atea, aldaketarako
|
bidean
jarriz, terapeuta eta kideen partaidetzarenbitartez.
|
|
|
Alde batetikmailegua ez da musikaren, zentzu tradizionalean, eta hizkuntzalaritzaren artean. ...onetan, kulturadierazpenen inguruan gauzatzen diren errepresentazio sozialen nondik norakoakaztertzeko, komunikazio sozial honetan zeinuek duten indarra analizatzeko, motahonetako jarduera komunikatiboan sartzen diren alderdiak bereizteko eta, oro har, komunikazio sinbolikoaren inguruan eta fenomeno kulturalen interpretazioan gureartean gertatzen diren interpretazio nahasiak argitzeko edo zuzeneko
|
bidean
jartzeko.
|
|
|
Lehenik eta behin, eta orain arte egin dugun eran Estatu nazioa abiapuntutzat harturik, guztiz oinarrizkoa deritzogu arazoa ulertzeko
|
bidean
jarriko gaituen galdera bati erantzuteari: nola sor daiteke Estatuaren eta bere kontrolpean dagoen lurraldeko populazioaren arteko lokarria?
|
|
|
Baina aipatutako administrazio egituren oinarriak hurrengo hamarkadan (lehenengo gerra karlista ezagutu zuen epealdian, hain zuzen) izango zuten aparteko bultzada, hezkuntza sistemaren benetako sorrera normalizazio
|
bidean
jarriko zutelarik, finkapen ideologikoaren aldetik batik bat. Izan ere, oso gatazkatsua izan zen epealdi hartan, Estatu liberala ezarri zen.
|
|
|
Irakasleek, esate baterako, ez zuten ezta titulurik ere behar (153 art.). Egoera honek zer pentsa sortzen du. Estatuaren sekularizazio nahiak ez zuen asmoen maila gainditzen, neurri handi batean bederen, eta egoera honek Estatu liberalaren eta Elizaren arteko tentsioa kistatzeko
|
bidean
jarri zuen, ondo asko dakigun bezala.
|
|
|
Op. cit; 432). Negrin ek hau ukatzen ez badu ere historikoki izandako oinarrizko irakaskuntzaren osagarri eta unibertsitateko zubi funtzioak nabarmenak baitira, irakaskuntza izaera autonomoa izatearen
|
bidean
jarri zela azpimarratu du (NEGRIN, O. (1983):
|
|
|
Hitz batean esanda, burokrazia berriaren oinarriak finkatzen ari ziren, egitura zentralistari erantzuten zion burokraziarenak hain zuzen, gure gaiari dagokionez, Estatua irakaskuntzaren kontrola ziurtatzeko
|
bidean
jarriz. Izan ere, mahai gainean zegoen arazoa boterearena zen, eta, horretarako, hezkuntza arloko kontrola guztiz funtsezkoa zen.
|
|
|
Lanera bidean, egunero legez, Seat zaharra estarterraren
|
bidez
jarri behar izan dut martxan, inork errespetatzen ez duen stop seinalea aurkitu dut beti bezala ehun metro harago, bariantea, bihurgune baten atzetik osaba Pedroren baserria. Bere ardiak ikusi ditut:
|
|
|
Azken aldiz Seat zaharra estarterraren
|
bidez
jarriko dut martxan, inork errespetatzen ez duen stop seinalea errespetatuko dut (ekintza sinboliko soil bat izan daiteke), bariantea gero, eta hain txarto peraltatutako bihurgune horren atzetik osaba Pedroren baserria ikustera ez naiz iritsiko. Seguru naiz, halere, gaur ez dela ardirik egongo larrean.
|
|
|
ohetik jaiki eta egunean gertatuko zitzaidana ia minutuz minutu ezagutzen nuen. Banekien ze arropa jantzi behar nuen, termostatoak hamar minutu behar zituela ura berotzeko, Seat zaharra estarterraren
|
bidez
jarri nuela martxan, inork errespetatzen ez duen stop seinalea ehun metro harago zegoela, bariante berria, bihurgune baten atzetik osaba Pedroren baserria. Bere ardiak ikusten banituen arratsaldean euririk egingo ez zuela ere banekien, eta gero egunero aurreratzen ninduen zoroa zegoen (kilometro batzuk lehenago edo geroago, beti erakusten zizkidan bere atzealdeko pegatinak:
|
|
|
Eta dudos nengoen berriro, Jainkoak apez izaiteko deitu ote ninduen, zeren eta nik uste bainuen ezen, apez izaiteko, gozorik ez duen ate estua iragan behar zela eta nork bere buruari uko egin behar ziola, baita lizifrinaz eta zilizioez baliaturik ere, hala behar izanez gero; ordea, zure hitzetarik bertze mundu bat igar nezakeen, zeina baitzen zabalagoa eta gozoagoa, eta zeinak erakarri baininduen hatsarretik beretik... Eta mudantza haren seinaleak neure baitaren baitan sentitzen nituen jada, zeren eta goiz hartan, etxetik jalgi eta unibertsitaterako
|
bidean
jarri nintzenean, segur bainengoen Jainkoaren deiaz, eta arratsaldeko lehen ordu hartan, aldiz, zure etxetik jalgitzerat nindoanean, ez hain segur, barrenean zerbait hautsi izan balitzait bezala. Baina, bertzeen begietan irakurtzeko gai bazina bezala eta ene haustura hartaz istantean ohartu, hala solastatu zintzaizkidan, adio egiterakoan:
|
|
|
Eta oroitzen ditut, halaber, amaren hitzak, eta haren behakoa, argi ezkutu batek liluratua zeukana, noiz eta, sermoia akabaturik, etxerako
|
bidean
jarri baikinen, jauregiko kotxean:
|
|
|
Izan ere, Nafarroaz eta katolikotasunaz aritu zen apeza, eta Nafarroak izan zuen suerteaz, noiz eta Fernando Katolikoak erresuma bereganatu baitzuen eta Jainkoaren erresuma are handiagorako irabazi; eta erran zuen: " Herri bakoitzak du bere salbatzailea, eta, hala, Fernando Katolikoa izan zen Jainkoak nafarroi igorri zigun salbatzailea, Na farroa protestantismoaren atzaparretarik libratzeko eta zerurako
|
bidean
jartzeko".
|
|
|
Zeren nik uste bainuen erlijionean eta teologian adituak ziren maisuak ediren, eta haiek erakutsi eta irakatsiko zidatela zinezko eta egiazko bidea, argirako
|
bidean
jarriko ninduena, zalantza orotarik urrun. Eta ediren nituen maisuak, baita bideak ere, ez dizut ezetzik erranen, eta ez naiz horretaz kexu ez arrangura.
|
|
|
Baina amaren hitzek ez zuten aita damurako
|
bidean
jarri, eta honek erran zion:
|
|
|
Kanta hura akabatu, entzuleen txaloak eta haien diru saria jaso, gitarra larruzko zaku batean gorde, hura bizkargaineratu, eta zorutik makila luze bat hartu zuen, pordoi bat ere izan zitekeena. Eta gu ere ostaturako
|
bidean
jarri ginen... baina, lauzpabortz urrats aitzina egin bezain fite, osaba ixtitu eta gibelatu egin zen, halako moldez, non, kantariaganat hurbildurik, besagainetik atxiki, eta erran baitzion, irritsu:
|
|
|
Eta bistan da, halaber, ezen, fruituen alderakotzat, zirkuak anitzez joriagoak eta emankorragoak izan zirela: ikusi bertzerik ez dago erromatarren denborako hainbat eta hainbat saindu eta martiriren testigantza, Erreboteko Plazan gertatuaren aitzinean, non sainduen izendegia ez baitzen ale bakarrean berretu ez emendatu... toreatzaile haietarik bat, bai, martiri eta toreatzaileen patroin izaiteko
|
bidean
jarri zitzaigun arren.
|
|
|
" Ez ahantz, seme, ezen Martin etxerako dugula, eta heu elizarako". Eta, aitari hura aditzen nionean, nik ez zekiat zergatik, baina asaldatu egiten ninduan nahi gabe, hatsik gabe geratuko banintz bezala, hainbat elizgizoni aditurikako sermoi ezin tristeagoak gogorat etortzen zitzaizkidalako, beharbada, eta sermoi haien hitzek, eliz pareten arteko ilunean, ene arima inguratzen eta kateatzen zutelako, hegaldirako
|
bidean
jarri beharrean... Eta nik, aldiz, hegaldatu egin nahi izaiten nian, hori banekian, nahiz eta artean ez nekian norat egin...
|
|
|
Baina, beltzuri egin bazion ere, nola egin baitzion segurki, ez dirudi napolitarrak haren berri izan zuenik... halako suertez, non, hitz batzuk bertzeekin josten hasten zelarik, irri ezin zabalagoa betartean, san Jenaroren mirakulu ezin mirakulutsuago hura kontatu baitzigun: nola sainduak otso bihurtu zuen damurik ez zuen bekatari handi bat, eta nola ehiztari batzuek otsoa hil zuten azkenean, bekatari handi hura infernurako
|
bidean
jartzen zutela.
|
|
|
" Banekien nik ezen Jainkoak azkenean adituko zidala", eta iduritu zitzaidan ezen munduaren perfetasuna eta munduaren akasgabetasuna ukitu nuela, zeren amaren nahi ezkutua eta enea, eta haren otoitza eta ene erabakia, esfera baten bi zatiak bezalakoak baitziren, neurriz eta tamainaz bat zetozenak, haren arima eta ene arima bezalaxe, istant hartan. Eta istant haren istantekotasunak betikotasunerako
|
bidean
jarri ninduen, denbora bere baitarik jalgi izan balitz bezala.
|
|
|
Izan ere, nagusien arteko harremanak ez dira beti onak izaiten, eta hala nahi izaiten ditu bakoitzak bere alde eta fabore, beren arteko ahakarren eta liskarren orduan, armarik onenak, zeren giristinoen arteko gudurik handienak eta gogorrenak ez baitira kastitatearen guduak, nola batzuek sinestarazi nahi baitigute, baina poltsikoarenak eta diruaren ingurukoak, eta gudu haietan armarik onenak dituenarena izan ohi baita garaitia —eta, pausa labur baten ondotik, gaineratu zuen—: Eta jakizu, azkenik, ezen, nehoiz damu bazina ere, beti egon zintezkeela gibela egiteko puntuan eta Indietarat ekarri zaituen ametsaren berratxikitzeko moduan, Potosirako
|
bidean
jarriz...
|
|
|
Eta halatsu ibili nintzen denbora batez, eta halatsu jokatu nuen, denbora hartan sortuz joan zitzaizkidan bertze ezbai guztiekin ere. Zeren eta ez bainuen ulertzen, konparazione, nola obrarik gabeko fedeak zerurako
|
bidean
jar gintzakeen, nola erraiten baitzuten protestantek, nahiz eta osaba Joanikotek erraiten zidan ezen obren bidetik obratu zituztela katolikoek bekaturik handienak, eta obrarik ez egitea zela, halatan, obra zezaketen obrarik jainkozkoena, hobe zelako, ororen buruan, alfer egoitea ezen ez gaizki egitea; baina ez nuen ulertzen, halaber, nola aita sainduak erabaki zezakeen Erromako eliztarren sineste... Eta batean baten alde egiten nuen, bertzean bertzearen.
|
|
|
Eta Antonio gogatsu zihoan, eta ni ere gogatsu nindoan, lepotik neure behatzezurren erlikiak dilindan neramatzala eta gerrikoan puinal bat, zeren eta, bertze nonbait kontatu dizudan bezala, ez bainintzen ezpatazale, eta ez nekien, halatan, hura ongi manaiatzen. Eta gogatsu nindoan eta sinetsirik nengoen ezen Jainkoak gidatuko zituela gure urratsak, nola gidatu baitzituen ene konbertsione iduriko hartan, Antonio Ibarbia ene
|
bidean
jarriz. Eta nola oroitu nintzen egun haietan Miguel de Sandovalez, Salamancan ezagutu nuen zure lagun hartaz, zeina ere baitzen Utopiaren defendatzaile sutsu!
|
|
|
" Antares-i beha duzu teleskopioa..." Eta oroitzen diat ezen, teleskopioa ukitu orduko, halako zirrara bat nabaritu nuela neure baitan, baita zirrara hura osoa eta guztizkoa egin zitzaidala ere, noiz eta begia bere lekuan ipini eta Scorpio ko izar distiratsu hura ikusi bainuen. Eta izar distiratsu hari beha nengoela ohartu ninduan ezen, Damaskora
|
bidean
jarri gabe, neure Damaskorako bidea ediren nuela, zeina baitzen, aldi berean, zientziarena... —eta, ondoan zetzan txakurrari beha, erran zuen—:
|
|
|
Paris bien veaut une messe. Zeren, san Bartolome gau hartan higanotak meneratuak izan zirenetik, Frantzia osoa katolikotasunerako
|
bidean
jarri baitzen, eta horrek ez dik jadanik itzulbiderik ez gibelat bihurtzerik.
|
|
|
" Ez, andere Graziana, zeren, sugetik ihesi, ez bainuke karramarroaren hanketan erori nahi". Kinka larri hartan, dukearen medikuaren baitan egon zitekeen salbabidea, eta erran ere zigun guztioi la lasaitzeko eta la la lasaitzeko, hura erran bezain fite kanporako
|
bidean
jarri bazen ere, eskuak galtzetarat eramanik. Ez dakit Uraitzeko jauntxoak erran ez ote zuen ezen bera ez zela sugegorrien beldur eta osabaren kakategirat zihoala, baina gainerako zaldunek berehala jakinarazi zioten ezen zaldunen lehen araua eta eginbeharra beren damen babestea zela, eta nola dama guztiak kanporat baitzihoazen, hala joan zen hura ere bere emaztearen gibeletik, finean.
|
|
|
Esker mila". Uste dut anaiari eskerrak behin emanen eta orduan eman nizkiola, eta uste dut, orobat, ezen haren nagusitasuna onartzeko eta hartarat ohitzeko
|
bidean
jarri nintzela, hartaraz gero... baita anaia behar bezala estimatzeko eta maitatzeko bidean ere, eta hala oroitzen dut bertze eszena hura, udazken batean —urte hartako udazkenean izanen zen, segur— anaia eta biok basoan jostetan ibili ginenekoa, orbelaren gainean besarkaturik, arrodaka, munduko umerik zoriontsuenak bagina bezala, urrunetik alboka baten notak eta soinuak zetozkigun bitar...
|
|
|
EGUERDIA zen, Pisatik Florentziarako
|
bidean
jarri ginenean, eta eguerdia zen, halaber, Florentziarat iritsi ginenean, non koadroari hondar pintzeladak emaiten ediren baikenuen Pedro Huizi.
|
|
|
—eta, burua goitik behera higitu eta hatza altxatzen zuela, erran zuen—: Bai, sinetsia nagok ezen zientziak libertatearen lurralderat garamatzala... eta hire pinturak ere harako
|
bidean
jarri gaitik, zinezko pintura izanen bada. Eta, egunen batean, harat helduko haiz eta zerbait izanen haiz...
|
|
|
Eta hirurak Buccioren etxerako
|
bidean
jarri, eta, harat iritsirik, frai Domenicok galdetu zion Bucciori:
|
|
|
Eta halaxe bereganatu zuen egun batean Lutherok jaun Joanes Etxegoien, urroztarren dorretxeko jauna —prozesu honetako akusatua eta herri honetako semea—, haren txakurraz baliaturik eta txakurraren baitan sarturik, engainamenduaren aitzinatzeko eta halakatzeko, maliziarik maliziatsuenaz. Baina deabrua etxean zuenak aitortu du bere falta, eta sendatzeko
|
bidean
jarri da. Eta, bere gaztigua eta penitentzia bete dezanean, etorriko da, guztiz, bide onerat, eta geure artaldekotzat hartuko dugu, zeina baita jende onest eta prestuarena:
|
|
|
|
BIDEAN
jarri nintzen, bada, Donibane Lohizunerantz, Piarres Oihartzabal kapitainarenganat, Jainkoari otoitzez nengokion bitartean eta zeruari galdegiten ezen etxean egon zedila, ez itsasoan, zeren babesik gabe bainengoen, ezkatarik gabeko arrain galdu bat bezala, munduan bakarrik, teilaturik gabe, eta zeren norbaiten beharra bainuen, neure barrenaren husteko eta neure asmoen berri emaiteko....
|
|
|
Bai, irri egizu, jaun André, ene konturat bada ere, zeren irri bakoitza heriotzari ebasten diogun bizi puska bat baita, nahiz eta batzuek erranen dizuten ezen irria deabruaren mintzaira dela, gure nigar purpuilazko lur hau are nigargarriago eginez; irri egizu, bai, zeren eta gau hartan Amsterdamen gertatuak, nitaz denaz bezainbatean, komedia baten antz handiagoa baitu, nahiz eta komedia haren harietarik tragedia bat zegoen dilindan, ni barren barrendik bizi ninduena, zeren eta errabia errabiatu batek bulkatzen baininduen neure iraganarekin hausterat: amarekin, aita Bartolomerekin eta jesuitek Iruñan irakatsi zidatenarekin, neure haragia gurutzerako bidetik ateratzen nuela, bizipozerako
|
bidean
jartzeko asmotan.
|
|
|
Ordea, amorioaren denbora bertze denbora bat da, eternitatearekin eta sekula gabeko sekularekin lotua dagoena, eta, nola behin eternitatea ukitzen duen lurtarrak uste duen, nahiz eta artean lurrean bizi izan, ezen betiko ukitu duela, eta ezin uler daitekeela, hartaraz gero, lurreko denbora bertze molde batean, hala uste izan nuen nik ezen ene arima kaio eternal bat bihurtuko zela egun guti batzuen buruan, eta hala ibili ahal izanen zela itsas gainean, akabantzarik gabeko hegaldi batean. Banuen, halarik ere, aitzinetik, Elbirarekin bizi izan nuen esperientzia, adierazten zidana ezen lurrean bizi zitezkeen eta zerurako
|
bidean
jar gintzaketen mementurik ederrenak ere euli farfailen hegoak eta haien hegaldiak bezain hauskorrak izan zitezkeela eta noiznahi den jar gintzaketela haiek, berriro ere, lurrerako bidean, nola gertatu baitzitzaidan niri neure lehen amorio harekin; haatik, badakizu nolakoa den amorioa, jaun André: hartarik libratzen garenean, uste izaiten dugu ezen ez garela berriro eroriko, zeren, zentzua berreskuraturik, ezinezkoa iduritzen zaigun; baina, noiz eta ustekabean berriro harrapatzen baikaitu, galtzen dugu bertze behin zentzua eta, zuriezina zuritu nahian, asmatzen ditugu zentzurik gabeko zentzugabekeriarik handienak, halako moldez, non bailirudike ezen zentzua galtzeari irizten diogula zentzuzkoen.
|
|
|
herri tipi batean, non arrantzale jendea bizi baitzen. Eta erran zidan ezen, masta apurtu ondoren, haizeak untzia harako
|
bidean
jarri zuela, eta erdietsi ere zuela kapitainak berak hondarrean intxaur azal iduriko haren gobernatzea, ekaitzaren ondoko barealdiak lagundurik, hondoa jo aitzin.
|
|
|
Nafarroan izan dugun lehiaketarik ospetsuena izan zen hura. Diru pribatuek hornituko dute orain sona handia izateko
|
bidean
jarri duten Juan Zelaia saiakera saria. Pamiela etxearen produktua da, euskaldun jendea buruari hazka jarri nahi duena, ile kalpar azpian pentsamendu edo iritzi, analisi edo proposamenik topatzerik bat ote den jakitera emanen diguna.
|
|
2001
|
|
|
Landareen hostoak edo fruituak ikusten ditugunean, elikagai naturalenak direla iruditzen zaigu, baina adi! Haragia ekoiztera emandako animaliek beste elikagaien ekoizpenetan dauden astakeriak ahal den azkarren aireratzen ahaleginduko dira, beraien amorrua eta agoniarako
|
bidean
jarri dituzten galera ekonomiko izugarriak ahal bezainbeste banatzeko. Laster honelako kontua besterik ez dugu izango ahoan.
|
|
|
Egileak zioenez, estatubatuarrek ez zuten asmatu eta ezta asmatzeko
|
bidean
jarri ere, beren gizartea jasotzean. Eta gezurretan ez zebilela erakusteko, zenbait adibide eskaintzen zituen.
|
|
|
Baina gauza bat da edarizale amorratua izatea, eta bestea duintasunik ez izatea, dirua hartzeko orduan mozkorrak baldintzak jarriko dizkio bere ongileari: mailegu bat behar du izan, inolaz ere ez limosna, eta beraz, hura itzultzeko
|
bidea
jarri behar dio. Horrela egingo du ongileak, eta bestea saiatuko da bere hitza betetzen, baina beti izango du trabaren bat bidean.
|
|
|
\ Gobernua: Euskal Herria bake
|
bidean
jartzeko obligazioa daukana.
|
|
|
Galdera batzuen gainean hausnarketa egiteak asmatzeko
|
bidean
jarriko du umea:
|
|
|
Iluntzean nire txanda bukatu eta etxerako
|
bidean
jarri naizenean umore txarrez nengoen oraindik. Pauso bizkorrez nenbilen, haserreagatik alde batetik eta euriagatik bestetik, eguraldi ona iragarri baitzuten gaurko eta, hori dela eta, ez baitut aterkirik eraman.
|
|
|
Besteren mandatuz, Arantzazuko batzar aurretik, harako lanak prestatu genituenok aski moduz eta neurriz mintzatu ginen, batasun
|
bidean
jar gintzaketen zenbait errepide nagusi erakusteko ustetan edo: hori ikusi nahi duenak Aita Villasantek iaz argitara zuen liburuxkan ikus dezake10.
|
|
|
Beste batzuek bai, elebitasunaren hipotesian ikusten dute etorkizuneko gizartea. Nik ikusten ez dudana da, elebitasunerako mekanismoak indarrean jarri gabe, hizkuntz desoreka erremediatzeko
|
biderik
jarri gabe, nola irits gaitezkeen inoiz elebitasunaren paradisu horretan bizitzera, hizkuntz aukera berdin eta harmoniatsuan. Ez dakit.
|
|
|
2. Eraso bide hauek berreuskalduntze prozesua eten eta atzera
|
bidean
jartzea dute helburu, baina zer lortuko dute?
|
|
|
Gu bezalako jendearen lana izango da Barne Alderdiak hartutako erabakiak ezusterik gabe eta modu ziur eta eraginkorrean
|
bidean
jartzea. Nazioarteko aberats handien interesa izango da gure klasea pozik eta neurri batean oparo mantentzea.
|
|
|
Iltzez hornitu larruzko gerrikoa, azalari gero eta hurbilago zegoen. Lehen ministroa halaber, gantza galtzeko
|
bidean
jarri zitzaien eta prentsan hedatu zen berriak, ez zuen ezer onik iragartzen.
|
|
2002
|
|
|
Ez dago gure lurraldea elkarlotzen duen garraio eta komunikabide egokirik; unibertsitatea lotsa da euskaldun hitza bera ere hartzeko; bost arautegi bereizturen menpe jarri digute euskara, eta beste hainbeste erdal telebistaren azpian. Azken hogeita bost urteotako bide politiko eta instituzionalak ez dio gure Euskal Herriari oinarrizko artikulaziorik eskaini, ez du mundura jaiotzeko
|
bidean
jarri, eta posibilista eta pragmatiko bezala aurkezten zen aukeraren porrota nabarmentzen zaigu begien aurrean, gatazkak bere horretan dirauen artean eta Estatuen Europa finkatzera doan une historikoan, bestelako erdibideak alboratuz.
|
|
|
Havel idazlea ere gaur egun Txekiako presidentea da oso zorrotz azaldu da esanez moral eta etika eza izugarria dagoela (edo egon dela) komunismoan. Badaki zertaz ari den, duela hamabost urte Txekiar errepublika diktadura komunista itxi eta ankerra baitzen eta Havelen gidaritzapean demokraziarako
|
bidean
jar dadin lortu baitu. Bi lider hauen jokaera ikusiz badirudi posible zaigula lege txiki bat orain bertan asmatzea:
|
|
|
Protagonista nagusi guztiek aitortzen dute Udalbiltza asmoa ez zela hautetsietatik sortu, alderdi abertzaleetako buruek 1998" sukalde lanetan" prantatu zutela. Asmoa egia bihurtzeko
|
bidean
jarrita, barne estatutuak osatzeko ere denborarik ez zuten izan Udalbiltzako buruek beren alderdien arteko elkarlana eten zenerako.
|
|
|
Talde horretako zinegotzien aburuz, laborariek eta upategietako arduradunek baztertu egin behar dituzte bitartekariak eta lansari duina bermatu behar diete aldi bateko langileei. Azkenik, Administrazioak kontratazioak jatorrian egiteko
|
bidea
jarri behar duela adierazi zuten
|
|
|
1990ean, Eusko Legebiltzarrean autodeterminazioaren eskubidea aurkeztu zen baina eragin juridikorik gabe, proposamen hura ez zen legezkoa izan, gauza testimoniala izan zen. Eusko Jaurlaritzak lege proiektu bat
|
bidean
jarri izan balu bataila juridikoa planteatuko zuen Auzitegi Konstituzionalean. Legeak Konstituzioaren aurkakoa joko zuen eta auzitegietan eztabaida eragin.
|
|
|
Leenago aipatu bezela, Madrilleko gobernuari ez zitzaion batere gogoko izan Iparragirreren kantu ernagarria, eta Joxe Mari kartzelatik atera arren, ez zuan onek giro egokirik izan geroztik euskal lurretan, eta erbestera
|
bidean
jarri zan. Asturias-en zear, Galiziraiño jo zuan eta azkenez Portugal-en egotalditxoa egiñaz, Ameriketarantz abiatu, 1857 urtetik geroz.
|
|
|
Legeren bat iragarriko ete daben. Lege hestutzailea, eta ardaoa be, ardaoaren zabalkundea be ixilpera
|
bidean
jarriko ete leukeen.
|
|
|
Iradokizunen jokoa zabala da, eta botereak dei egiten dio kazetariari albistea non dagoen jakinarazteko, edo gertakarian azpimarragarria zer den ikustarazteko. Maniobra lagungarriak deskubritzea eta sare horietan ez jausteko
|
bideak
jartzea, nahitaezkoa du kazetariak, bere jarduera independienteari eutsi gura baldin badio. Inoiz, iradokizunak mehatxu bilakatzen dira.
|
|
|
Hala bururatu zitzaielako, besterik gabe. Horrelakoetan, Altzatik egiten zituzten irtenaldiez oroitzen zen Sara oharkabean, herriko gazte elkarteak autobusak antolatzen zituenean, bertako eta inguruko mendigoizaleak Euskal Herriko gailur garaitsuenetarako
|
bidean
jartzeko. Eta Edurekin hautsi egin bazuen ere, Eduz oroitzen zen.
|
|
|
Okerrago egon luke, urdanga marisaltsera halakoa...!": esaldi hura etorri zitzaidan lehenik burura, baina, zorionez, burutik mihirako
|
bidean
jarri nion balazta. Esan nion:
|
|
|
Hori duk hitz egitea! Eta orain zaharrak esaten dik hobe dugula lehenbailehen jaiki eta astiro astiro autora
|
bidean
jartzea esan nion, agintariarena eginez.
|
|
|
Eta lana ongi egitekotan holakoen ekarria ezinbestekoa da, batez ere arlo askotan hizkuntza behar bezala finkatu gabe dagoen une honetan. Zuri galdetuko balizute zein den euskal telebistaren helburu nagusia, zerbitzu publiko bat eskaintzea eta euskararen ziurtatzeko
|
bideak
jartzea dela erantzungo zenuke, edo, martziano baten aurpegia jarri ondoren, ongi pasatzeko zerbait dela pentsatuko zenuke?
|
|
|
Frantzia eta Espainiako unibertsitateetan lortzen dena izaten da, gehienbat, hizkuntza eskubideen aitorpena, hori kasurik onenean, baina garapen murri tzeaneta beti agintarien kontrolpean. Are gehiago, Espainiakounibertsitatean ezarritako aldaketak orain arte ibilitakoa atzera
|
bidean
jartzen du.
|
|
2003
|
|
|
Une delikatu eta zailetan EAJk beti jarri izan du alderdia Estatuarekin konfrontazioan eta ez du bilatu arrakastarako beharrezkoa den euskal gizartearen babesa. Nik ez dut ulertzen, benetako asmoa Juan Marik diona baldin bada, nola egin daitekeen alde bakarreko proposamen bat, eta nola proposamen hori ez den inondik ere kontrastatzen, nola ez den aurkeztu baino lehen akordio
|
bidean
jartzen sozio potentzialak izan daitezkeenekin. Sozio potentzial horiek, ezker abertzalea kasu, ez dira kontsultatuak izan, ezta iritzia galdetzeko.
|
|
|
Federazioak martxan jarri zirenetik, poliki poliki laguntza gehiago lortu da, txapelketak antolatu eta errekor
|
bideak
jarri dira... Beraz orain apustuak ez du lehen zuen indarra, Urrezko Aizkora edo Euskal Herriko Txapelketa bezalakoetan bakoitzak erakutsi dezakeelako bere abildadea.
|
|
|
" Biblian bidea egitea asko agertzen da, bibliako jendea beti dago bidean.
|
Bidean
jarri eta esperientzia hori izatea garrantzitsua iruditzen zitzaigun, eguneroko segurtasuna utzi eta egunerokotasunari aurre egin eta konformatuz. Bestetik, ebanjelioan ere bi bidaiari (Emaus eko dizipuluak) agertzen dira, Jesus haien artean; hasieratik egoera horrekin identifikatzen gara.
|
|
|
Horren ondorioz, azkartu egin diranaturako prozesuak. Bestalde, gaurko globalizazio ekonomizista lurraldeareneraldaketa eta, askotan, hondamena sortzen ari da han hemen, iparrean zeinhegoan modu desberdinean egiten bada ere, funtsezko diren natura baliabideakagortzeko
|
bidean
jarriz, uretatik eta lurretik hasita. Lurraldearen eraldaketa horrekere badakar naturako prozesuen azkartzea.
|
|
|
Ezinbestean, berriz ere etxerako
|
bidean
jarri zara, ez da, ordea, betiko ordua (dagoeneko 22:30ak dira!), ez duzu betiko jendearekin topo egin, ez da betiko tokia, betiko... Ez.
|
|
|
Berak ere beharbada bidaia luzea egina zuen gogoeta labur batzuk egiteko eta ez nuen bakean uzten. Geltokian trena hartu eta
|
bidean
jarri nintzelarik, ordea, ez nuen pentsatu ere egiten etxera iristean zer aurkituko nuen –esan zuen eta hotzikara batek astindu zion gorputza.
|
|
|
Horrela, Txoritokiko tontorrera igo, hura atzean utzi, eta Aretxarako
|
bidean
jarri ginen. Txominek ehizatuak zituen ordurako hiru txori:
|
|
|
Plazako izkina aldera iristean, abiada azkartu zeharo eta tira eginez zirkulutik Finlandiarako
|
bidean
jarri ninduen. John Waynek nola botatzen zituen gaiztoak Salooneko ate zabukarietatik?
|
|
2004
|
|
|
Berriro gogoratu behar dugu Kyotoko hitzarmenaren arabera, 119 estatuk
|
bidea
jarri behar zutela bitartean gas karbonikoaren isuria %8 gutxitzeko. Baina sinatzaileek munduan isuritako gas karboniko osoaren %55 baino gutxiago isurtzen dute.
|
|
|
Aitzitik, erabiltzaileen arteko komunikaziorako bidea zela argudiatu zuten salaketaren aurka aritu ziren abokatuek. Hala ere, Napsterrek zerbitzari zentral bat zuen eta ondorioz, erabiltzaileek ekintza ilegal bat egin zezaten
|
bideak
jartzeaz salatu zuten (contributory infrigment). Doako Napsterrek bere ateak itxi behar izan zituen.
|
|
|
Mugaketa, eta, hala denean, mugarriak jartzea, aurkakotasunik gabe egiten bada, akta luzatuko da, espedientetik bananduta, eta akta horrek adieraziko ditu finken arteko banaketa lerroari buruzko inguruabar guztiak, jarritakorenak, horien norabidea eta batetik bestera dagoen tartea, bai eta sortutako ara mugarriak edo agindu
|
bidez
jarriko dizo garrantzitsuak eta horien ebazpena ere. Akta agerleek sinatuko dute.
|
|
|
Sarritan ahazten den baieztapen bat ere egin beharra dago hemen, eta da, Aranaren garaian eta geroztik, abertzaJetasuna izan deJa euskaJtzaJetasunari gehien eragin diona, eta euskara eta euskaJ kuJturaren aJdeko buJtzada horrek ez daukaJa deus fundamentaJismotik, eta aJderantziz bai asko estatu zentra Jismotik jariotzen den asimiJazio fundamentaJistaren kontrako erresistentzia tik. Zorioneko eguna euskarak euskaJ nazionaJismoaren beharrik izango ez duen hura, zorionekoa hizkuntza poJitika instituzionaJa noizbait EuskaJ He rria euskaJduntzeko
|
bidean
jarri eta euskaJdun bihurtuko duen hura, zorione koa beharrik sentitu gabe euskaraz mintzatuko den hura. Baina datuek aspaJ dion besterik erakusten dute, euskarak herriaJdeka izan duen erabiJera orokorrean apaJa izateaz gain, 1989 epeaJdian, Gipuzkoan bakarrik egiten baitu aski nabarmen gorantz,% 23tik %30era, 7 puntuko igoerarekin; Bizkaian ere egoera zerbait hobetzen da hiru puntu irabaziz, hots,% Stik% llra igaroz; Nafarroan% 7an mantentu egiten da osta osta, eta beste bietan, berriz, puntu bat egiten du behera, Araban% 4tik %3ra, eta Ipar EuskaJ He rrian% 7tik% 6ra (271).
|
|
|
Landutako lurren gutxitzeak eta traktoreen erabilerak nekazari familia asko Kaliforniara
|
bidean
jarri zituen jornalari emigrante bihurtuz.
|
|
|
Marxek() gogor ekinzion gure gizartean ezarritako egiturak eta instituzioak kritikatzcari: sistema kapitalistasuntsitze
|
bidean
jarri nahi zuen. Lortu ez bazuen erc, agcrian utz.i zuen tnorala zenbaterainoden agintari klasearen interesak babesteko arma.
|
|
|
Motoreek, behin martxan eta
|
bidean
jarriz gero, bere potentzia eta abiadurarenaraberako frenoak behar izaten dituzte. Eta modu bertsuan, agintearen gauzatzeak erehalako zentzabide erregulatzaile batzuk behar izaten ditu; eta zenbat eta autoritarioagoa izan erregimen bat, hainbat eta gogorragoak izan behar dute haiek, erregimenhori eraginkorra eta gizatiarra izan dadin.
|
|
|
Hainbat ekimenek behar besteko denbora eskatzen badu ere, eta edozein agintariri ehun eguneko epea eman behar bazaio ere, oinarrizko eskubide demokratikoen kontuan hasiera hasieratik behar du Uni bertsitatearen jarrerak argia izan, eskubide guztietan. Ildo honetatik bada garaia, ezin hobea gainera, Leioako campuseko" ateko" lagunen zauri historikoa sendatze
|
bidean
jartzeko. Ikasle presoen kasuan are gehiago, arriskuan jartzen baita horien ibilbide akademikoa.
|
|
|
Eta zazpi pauso eman ditu lehenengo, eta beste hamazazpi gero, eta herrira
|
bidean
jarri da, dardarka hasieran eta pauso sendoagoz hurrena. Eta abiatu da Pabloren etxerantz, orain plazan eta gero kale zabalean sartuz, kasu egin barik agur esaten diotenei, eta berriz sargoria etorri zaio, eguraldia ere horrela dago baina ez da eguraldiagatik, sargoria etorri zaio Pabloren etxe parean Atorra Beltzak ikusi dituenean, oraindik han, lasai, berbetan eta zigarroa erretzen.
|
|
|
Gero esan zuen: " Aitaren eta Semearen...", eta aldarerako
|
bidean
jarri zen, buru makur.
|
|
|
–Bai, perlesiak jota hil zen. Hasieran, gorputz erdia paralizatu zitzaion, eskuineko aldea; handik hiru hilabetera, berriz, hoberako
|
bidean
jarri zen, itxura batean, baina, handik beste hiruzpalau hilabetera... –eta, burua ezker eskuin mugitzen zuela, erantsi zuen–:
|
|
|
Baina ni itsutua nengoen, eta
|
bidean
jartzen zizkidatèn oztopo guztiak, atzera eragin beharrean, kitzikagarri gertatzen zitzaizkidan, aurrera eta aurrera egiteko. Eta hain aurrera egin nuen, non berandu baino lehen ezkontzea erabaki bainuen –uda hartan bertan, oporretan–, arauzko ezkontza batek Montsek jar ziezazkidakeèn adarrak eragotziko zituelakoan... edo zailduko zituelakoan, gutxienez.
|
|
|
—Goazen, beltzak! —agindu ziguten, eta
|
bidean
jarri ginen denok. Nire bizitzan aurreneko aldiz, festara nindoan.
|
|
2005
|
|
|
ondo pasatzera datorren umea etorkizuneko bertsozale, bertsolari, gai jartzaile... bihurtzen saiatuko da. Horretarako, ikasleak motibatzen asmatu du, taldean giro atsegina bideratzen eta ikasle bakoitzaren gaitasunak garatzeko
|
bideak
jartzen, metodologia eta ariketa zehatzak prestatuz.
|
|
|
Antzuolako Beheko auzotik Etxezuri baserritik hasi eta Sallabente, Arimendi eta Iturriotz baserriak igarota Uzarragako bidea hartuko dugu. Bide zaharraren magiarik ez du asfaltuzko errepideak eta horri izkin eginez mendi
|
bidean
jarriko ditugu oinak. Gure ibilbidearen lehen geralekua Lausagarreta baserria izango da.
|
|
|
Europakoak gara, baina zenbat urte ditugu europarrak izateko? Vasco españolak edo vasco frantsesak izan nahi ez eta hemendik aurrera vasco europarrak izateko
|
bidean
jarri al gara?
|
|
|
Engainatzeko nahikoa da ordea, eta nola erosoagoa den hor goian egotea hemen azpian baino, funtzionatu egiten du. Behean daudenek, emakumeek, ikusten dutena da guk zapaltzen ditugula eta askatzeko
|
bidean
jartzen direnean, lehenengo lana da gizonei aurre egitea, zeren gizonak gainean jarrita gaude hori oztopatzeko. Lortuko bagenu gure zapaltzaile rolari uko egitea eta bat egitea emakumeekin eta munduko beste gizaki guztiekin, gizaki parekideek osatutako gizarte batean egongo ginateke», azaldu du Arrizabalagak Gizon gunean.
|
|
|
aldatu zituen aduanak kostaldera, kendu batzar nagusiak, sistema judiziala ezarri eta azkenik probintzia arruntak bihurtu. 1844an Foru Diputazioak eta Batzar nagusiak behintzat indarrean ezarri ziren eta foru moldaketa aginte politikoari dagokionez bederen negoziatzeko
|
bidean
jarri zen.
|
|
|
Erakunde publikoek, berriz, lehendik dauden zerbitzuak pribatizatzeari ekin diote, eta zerbitzu pribatuak (ordainpekoak) bultzatzeari. Laburbilduz, ez dira asetzen egungo premiak, ezta gerokoak asetzeko
|
biderik
jartzen ere. Eta argi izan behar dugu etorkizuneko premia sozialak gero eta handiagoak izango direla.
|
|
|
Daukagun euskal liburugintza sistemak daukagun bakarrak eta ondo kostatuta lortutakoak, bestalde bere akatsak ditu eta baita bere zirrikituak ere. Ez dut nik proposatzen euskal liburugintza sistema goitik behera eraldatzea, ez eta apurtzea ere... berritzea, hazkunde
|
bidean
jartzea baizik.
|
|
|
Lehen froga, beraz, gainditua eta ondo gainditua eban. Gustauko litxakio bai, orain,
|
bidean
jarri orduko mesfidakorren aurpegiak ikustea, hareei berberei ahotik jaurtitako mespretxuzko berbak iruntsiarazotea.
|
|
|
Lasai lasai, udako arratsalde sargoritsu haretan, arboladipean jarri zan atzerritik etorren Madalen, indar barriak hartzeko asmotan eta aurreko sagarrondoak, ustebakoak, begi bistan ebazala ia ia loak hartu eban. Bidean zan, aurretiko mundua bertan behera itxita, ahazturaren mundura eroango eban
|
bidean
jarria.
|
|
|
Jakin neukela jakin dinotsat neure buruari, edo agian, hori jakiteko
|
bidean
jarri nintzatekela, orain arte bezala behintzat, errazoiari lehentasuna emoten badeutsat, ekintza guztiak aldez aurretik pentsau eta, gehiago oraindino, egindakoaren ondorioak aztertzeari sekulako eta, agian, merezidu dauan baino garrantzia handiagoa emoten badeutsat. Ez ete da, baina, dinotsat ostera neure buruari, ez dodala honezkero eta gehiago holako errazoibide batzuetan niretzako hain kaltegarririk jarraitzerik nahi?
|
|
|
Auzi hartan ere Boni Bonek izan baitzezakeen giltza. Ez Boni Bon sugezalea zelako, baina bai hartarako
|
bidean
jar zezakeelako, telebistako aurkezle ospetsuak mundu guztiarekin harremanak zituenez. Bai, biharamunean hitz egingo zuen Boni Bonekin, biharamunean Iritzi Miritzi saiora joan behar zuenez gero.
|
|
|
Urguilu handia behar baitzen modeloa izateko, bai horixe! Eta harrak aire gehiago eskatzen zion, eta Inesek, zekièn bide bakarretik eman zion, amonaren hauspoetarako
|
bidean
jarriz:
|
|
|
Inesek amona Kontxiren biriketarako
|
bidean
jarri zuen, ustez, barrutik jaten zuèn harra, baina amonak berehala eman zion buelta egoerari, Emiliren irriak eta onarpena bereganatzen zituela. Eta orduan, harra beregana itzuli zela ohartu zen Ines, eta are barrurago sartu zitzaiola?
|
|
|
alde batetik, eta, hainhedatuak ez izan arren, zientzia kognitiboen ondorio berriek, bestetik, zientziarenepistemologia,, diziplinartekotasuna? urrats berria garatze
|
bidean
jarri dutelabaiezta daiteke. Esaten ari garen hau Pedagogiaren argitan jarri berri dugu, gukere, laster argitarauko den Aitona gurearen Makilakixki liburu berrian, (J.Apalategi, J. M. Apalategi, M. J. Apalategi eta U. Apalategi, 2006). Makilakixkiipuinaren azterketa pedagogikoa?
|
|
|
Horri esker, Covadongako Errege Guneko zelaigunera sartu ahal izango da, ibilbide labur batean, era guztietako pertsonei eta, bereziki, minusbaliatuei. Muñigon ere bizikleta
|
bidea
jarriko da, Ingurumen Ministerioaren kontura. Ibilgailu pribatuen pilaketa saihesteko, mila aparkaleku proiektatu dira parke nazionalean.
|
|
|
Lasaitu ala areago kezkatu zalantzan ibili da, oraindik ateari eusten diola. Eta noiztik hartu dute immigraziokoek hainbesteko begiramena ilegal dagoen inor etxeko
|
bidean
jartzeko?
|