|
2000
|
|
|
Orokorrean hitz eginda, Europako Batasunak arlo honetan duen asmo nagusia, bestelako ekonomia sektoreetan bezalaxe, ikus entzunezko komunikazioarenazpiegitura, zerbitzu eta ondasunen trukerako merkatu komuna eratzea izan da. Horrekin batera, pisuzko beste arrazoiak, Europako ikus entzunezko sektorearen garapenasustatzea, eta, azken urteotan, halaber, informazioaren gizarterako
|
bidean
jarrita, sektore honen eta telekomunikazio eta informazioaren teknologiako arloen artekobat egitea bultzatzea izan dira.
|
|
|
EZBAIKA elkartearen txosten hori kirol arloko hainbat aditurenarteko mahai inguruaren laburpena da. Nazioarte mailan euskal nortasunaren ikurra izan daitezkeen kirol selekzioek izan duten garapena eta
|
bidean
aurkitzen dituzten oztopoak jaso ditugu. Horrela, gure ustez, nahiko nabarmen ondoriozta daiteke, kirol munduan euskal selekzioek jasaten duten betoek nagusiki izaera eta jatorripolitikoa dutela.
|
|
|
Liburu honekin Ezbaika elkarteak oinarrizko ekarpena egin nahi du, gureeskubide kolektiboak gauzatzeko
|
bidean
, horretarako alderdi abertzale desberdinenproposamen politikoekin batera ildo bereko adituen ikerketak argitaratuz. Liburua, era berean, dokumentua ere bada.
|
|
|
Nazionalitate kontuak, jarraian ikusi ahal izango dugunez, estatuaren etabere menpe dauden herri eta nazioen arteko liskar iturri dira oraindik ere. Arestianaipatu dugun bezala, estatuaren bilakaeran, nazio estatu izateko
|
bidean
berebizikogarrantzia dute bai gailentzen den naziotasunak eta baita honi dagokion eta unehorretatik aurrera bere adierazle agerikoa izango den nazionalitateak ere. Naziotasuna onartuz gero, nazionalitate jakin bat esleituko zaio estatu horri, nazioarteanbermatua izatean onetsia izango dena.
|
|
|
Elkarteko kideen esanetan, datu zehatzak eskuratzea zaila badaere,, egunero 400 bat bider inguru erakusten da dokumentu hau? (Alaña, 2000). Horien artean, esanguratsuena, dudarik gabe, hiritartasunari dagokion eskubide gorentzat jotzen den bozkatze garaian ere jada ENA erabili izana izatea da, azken hauteskunde europarretan gertatu den bezala (Euskaldunon Egunkaria,). Onarpen
|
bidean
, orain arte zortzi udalek agiria ontzat eman dute ofizialki identifikatzeko prozeduretan. Berriki, euskara eta ENAren erabilera tarteko auzitaratutakokasuan, epaiak agiria balekotzat jo du pertsonak identifikatzeko.
|
|
|
ondasun eta zerbitzuen nazioartekomerkataritza arautzen ibili dira. Finantzen kasuan ez bezala, erakunde horiek aintzat hartu zituzten estatuen neurri protekzionistak beren negoziazioetan, mugasariendesagerpena lortzeko epe luzeko helburu horren
|
bidean
; eta ondorioz, mugasariengutxiagotzeaz gain, egokitze eta harmonizazio konponketak egunorokoak dira.Ondasun fisikoen merkataritzaren aferaz gain, ikustezinen eta zerbitzuen nazioarteko salerosketen araudiak aztertzen ari da MME: idazleen eta gainerako sortzaileartistikoen eskubideak, ustiapen lizentziak, itsas garraioaren araudiak, ikus entzunezko hedabideenak, eta abar.
|
|
|
Beraz, gure lehen asmoa, oso luzea izango den gai espezializatuetan euskaltestugintza eskaintzearen
|
bidean
pauso batzuk ematea da.
|
|
|
Baina sentipenetik pertzepziora daraman
|
bidean
funtzio tonikoa ere badago, alegia, giharren funtzioa. Eta gaur egun badakigu giharren uzkurdura kronikoarenfuntzioa sentipena deuseztatzea dela, hari existentzia ematen dion energia absorbatuz.
|
|
|
Atxekimendu honen ezaugarrienartean komunikazioa, hizkuntza (sinbolizazioa), ingurunearekiko moldaketaaloplastikoa (teknika) eta, azken finean, kultura azpimarra daitezke. Baina berezikigoiztiartasunaren ondorio nagusia, kumearen osotasunaren
|
bidean
, bukaezina denbidean, bestearen derrigorrezkotasuna da. Gizakia ez da izaki bukatua, animaliakbezala, osatzeke dagoena baizik.
|
|
|
Aipatu dugu, halaber, subjektu baten historian bezala, taldean ere bere barne munduaren errepikapenerako joera inkontzienteen eraginez bere arazo eta hauenzergatiak azalduz joango direla; eta hala gertatzen denean irekiko da bere arazoenulermenerako atea, aldaketarako
|
bidean
jarriz, terapeuta eta kideen partaidetzarenbitartez.
|
|
|
baina beti norabide berean okertuta, helburubererantz zuzenduta: euskal nortasunaren berpizterako
|
bidean
okertuta. Zuzen, beraz.
|
|
|
Izan ere, euskalduna (berria) izanik, euskaltzalea, kulturgintzan aritua eta literaturaren munduanmurgilduta egonik, ezinezkoa izan baitzait hemen edo han zurekin topo ez egitea, ubikuitatearen sekretua baitzeneukan. Nik topo nola egin dudan kontatu nahi nuke, nire kasuan bezalaxe beste askorenean ere, zeu izan zarelako
|
bidean
behin eta berrizagertu izan den erreferentzia.
|
|
|
artikuluari kontrapuntu kritikoak jarri beharrean aurkitzenda: . Berriro ikusten dugu harrituta, normalkuntzarako
|
bidean
oso garrantzitsu direnHezkuntza, Osasuna eta Ertzaintzaren alorrak, orain arteko Plangintzatik at utzidirela. Zergatik?
|
|
|
Bestalde, Euskararen berreskurapen prozesuari begira guztiz ezkor eta aurpegiiluneko ikusiko luketenen aurka, bestelako aurpegiaz ageri zaigu Txillardegi, JosuneAristondo ren. Euskararen Normalizazio
|
bidean
urrats berriak, izeneko artikuluarenberri ematean:
|
|
|
Egun hauetan gaurkotasuna duen genomaren adibidea iruditu zait egokia, kulturarenedukiak, egiturak eta bizitza argitzeko
|
bidean
.
|
|
|
Tamalez euskaldun gehienek, euskal arazoari buruz kezkatu izan direnak ere, arazo politikoa zena auzi politikoa zela uste izan dute. Egia da, ekar ditzakeen baliabideak direla-eta, garrantzi handiko bitartekoa dugula egitura politikoa gure kulturaerdiesteko
|
bidean
. Baina auzia kulturala da:
|
|
|
Bada, azken helburutzat nork bere garaipena eta garaipen soziala lortzea dutenek, nahikari hori lortzeko, erreparorik gabe,
|
bidean
traba edo oztopo egiten diotenguztiak txikitzen dituztela esaten diot. Gertakari honek badirudi, nolabaiteko koherentzia logikoa duela, bai eta moralitate zinikoa ere.
|
|
|
Bigarren aldean, era erraz eta praktiko batez, saltoki bat euskalduntzeko
|
bidean
neurrizehatz batzuk proposatzen dira.
|
|
|
Arestian esan dut euskaldunek laguntza ederra eman dezaketela merkataritzaeuskalduntze
|
bidean
. Euskaldunaren eskubidea da salerosketak bere hizkuntzan eginahal izatea.
|
|
|
Alde batetikmailegua ez da musikaren, zentzu tradizionalean, eta hizkuntzalaritzaren artean. ...onetan, kulturadierazpenen inguruan gauzatzen diren errepresentazio sozialen nondik norakoakaztertzeko, komunikazio sozial honetan zeinuek duten indarra analizatzeko, motahonetako jarduera komunikatiboan sartzen diren alderdiak bereizteko eta, oro har, komunikazio sinbolikoaren inguruan eta fenomeno kulturalen interpretazioan gureartean gertatzen diren interpretazio nahasiak argitzeko edo zuzeneko
|
bidean
jartzeko.
|
|
|
Testuinguru liskartsuetan errepresentazio kulturalakgizartearen nortasuna mugatzen eragile nagusienetakoak direla eta guztiz eraginkorrakdirela defendatzen dugu. Eta erabide kulturalari dagokionez, kulturaren esangurakerrepresentazioen sorkuntza bidean, errepresentazioen gizarteratze praktikoan etaerrepresentazio sozialen oharmen
|
bidean
gauzatzen direla uste dugu.
|
|
|
Hona, gure kasu partikularrean erabilgarriakdiren kategoria analitikoak ekarriko ditugu soilik. Hala ere, berehalako erabilgarritasuna izan ez arren, kasu batzuk aipatuko ditugu, geroko azalpenen
|
bidean
lagungarriakizan daitezkeelako.
|
|
|
Kategoria horiek ohikoak dira hizkuntzalarien artean, baina, guztiz berriak dira gure musikariakademikoentzat. Azken hauengana zuzentzen dira kontzeptuei buruzko azalpenak, ulertzeko
|
bidean
lagungarriak izan daitezkeelakoan. Goazen, bada, harira.
|
|
|
Hori dela eta, kosta ahala kosta egiten du aurrera, Mendebaldeko mitologia musikal ofizialean oinarrituriko eta iritzi sasizientifikoen laguntzazirauten duen musikologia ofizialak uzten dituen zirrikituetan zehar. Beraz, artikulu hauJose Luis Alvarez Enparantza musikaria omentzeko izateaz gain, musikologia bestemodu batean ulertzeko
|
bidean
lagungarria izatea ere nahiko genuke.
|
|
|
Zortzigarrena, gure gaia den soinuen alorrean, gizakiok oso eraginkorra densistema garatzen dugu. Soinu patroia atxikitzen dugu gure adimenean, ekoizpeneanegon litezkeen interferentzia eta baldarkeria guztiak saihesteko
|
bidean
, eta honela, patroi hauen antzeko soinuak erabiliz, eraginkorki komunikatzea ahalbideratzen dugu.Beraz, hiztun arrakastatsua izateko, patroi hauek eraikitzeko prozesu bat jarri behardugu abian, kasik jaiotzearekin batera. Honetarako aukera guztiak aurreikusten ditugu, edozein hizkuntzatako soinuak bereizteko moduan jartzen dugu gure adimena; baina, ondoren, murrizketa prozesu batean murgiltzen gara, dago (z) kigun hizkuntz (et) akosoinuak bereizteko soil soilik (seigarren puntuan emandako arrazoiengatik).
|
|
|
Esan dugun bezala, orduko hizkuntzalaritzaren jakintza
|
bidean
bururik argienakbegiz jo zituen bere argudioak funtsatzeko. Horien esanak eta idatziak zehatz etamehatz aztertu ondoren, hizkuntzaren inguruan aldi hartan, euzkozaleen?
|
|
|
Alderantziz baizik: hiztunaren subjektibitatea hizkuntzazko sozializazioaren
|
bidean
eraikita dagoela, eta, horrenbestez, naziotasunaren sentimenik errotuena euskaran bertan datzala.
|
|
|
Indar hori ez da, inondik inora, lilura hutsa, hain gutxi, ideala?: izan ere, gizakiak, bere gogoeta
|
bidean
gauzak bereizi eta antolatuz, proiektu teknikoak osatzenditu; eta, hauek mamitzeko lanak burutu ahala, emaniko mundu naturalaren itxurafuntsean, esentzialki eta zinez aldatzen du, mundu kultural gizatiarra sortuz.
|
|
|
Irratilariak ohi baino gehiagotan baliatu behar luke zerbitzu hau. Berriemaileak karpeta tematikoetan, hemerotekan edo audio artxiboan maiz kontsultatzen badu, gaurkotasunezko gertakari izan daitezkeen ospakizun eta data adierazkorren bila jar daiteke, baita gertaeren aurrikuspenen egiaztatze
|
bidean
eta gertakari garrantzitsuen hari narratiboen arrastoen atzetik abiarazi ere; hala nola, gertakarien ondorioak orainaldian zein diren, iraganeko proiektuak zertan diren etab.
|
|
|
igorleak bezero edo jasotzaile hautatuei igortzen dizkie datuak, hots, zerbitzu baten harpidedunei. Datuak zirkulatzeko hautu horien kariaz, argi dago push izeneko teknologia garatzeko
|
bidean
egongo dela, etorkizunean kartara egindako irrati zerbitzu erakargarria izateko moduan.
|
|
|
Irrati uhinen existentzia aurresana izan zen, enpirikoki ediren aurrez. 1868an James Clerk Maxwell fisikari eta matematikari eskoziarrak elektromagnetismoari buruzko legeak finkatu zituenean lehenbiziko urratsak eman ziren irratia sortzeko
|
bidean
. Daniel Czitrom ek (1985, 71) gogoratzen digun bezala,. Kablerik gabeko telegrafiarako oinarri zientifiko definitiboa ez zen sortu, ez kondukziotik, ezta indukziotik ere, espazioan zehar doazen uhin elektromagnetikoen kontzeptutik baizik?.
|
|
|
Gain honetan, errepidea utzita, larre eta txilardi artetik iparralderantz jo behar da, gainez gain Bernalta mendira heldu arte. Norabide berean jarraituz, Neolitoko eta Brontze Aroko hainbat tumulu eta trikuharri ikus daitezke Cotobasero mendirako
|
bidean
. Cotobasero menditik, Karrantzako haranaren perspektiba zabalaz gain, Ordunte mendien ikuspegi ederra eta Calera errekaren arroa ikusteko aukera bikaina dago.
|
|
|
Hemendik La Calerara kilometro erdi besterik ez da geratzen, baina
|
bidean
eten bat eginez gero eta errekara hurbilduz, Calera errekak eratzen dituen ur jauziak ikusteko aukera dago. Salduero eta Zalamako urez hornitutako erreka garbi honetan ibaiertzetako baso bikaina ikus daiteke.
|
|
|
Lehenik eta behin, eta orain arte egin dugun eran Estatu nazioa abiapuntutzat harturik, guztiz oinarrizkoa deritzogu arazoa ulertzeko
|
bidean
jarriko gaituen galdera bati erantzuteari: nola sor daiteke Estatuaren eta bere kontrolpean dagoen lurraldeko populazioaren arteko lokarria?
|
|
|
tartean izanik. Beharbada, Estatuaren funtzionamendura hurbiltzeak jarriko gaitu arazoa ulertzeko
|
bidean
(oraingoz Estaturik ez duten nazioen egoera ez dugu kontuan hartuko, baina, zer esanik ez, kasu hauetan ere Estatuak badu bere presentzia eta eragina, aldarrikapen gisa zein etsai moduan13). Estatuek eskuartean izan duten aparteko tresna dugu eskola, oinarrizko eskola?.
|
|
|
(1 art). Jokoan dagoen Nazioarekiko identifikazioak duen garrantzia ezagutzeko bidea eskaintzen digu egoera horrek; zentzu honetan uniformizatzearen
|
bidean
izandako arrakastaren arrastoa antzeman daiteke, neurri handi batean behintzat, esate baterako, Revue pédagogique k 1833an frantses abertzaletasunarekin zuzenean lotzen eta txalotzen zuen eskolako eskuliburuen homogeneitatean, hau funtsezkoa baitzen dotrina, dissolvantes, en aurka egiteko94.
|
|
|
Baina aipatutako administrazio egituren oinarriak hurrengo hamarkadan (lehenengo gerra karlista ezagutu zuen epealdian, hain zuzen) izango zuten aparteko bultzada, hezkuntza sistemaren benetako sorrera normalizazio
|
bidean
jarriko zutelarik, finkapen ideologikoaren aldetik batik bat. Izan ere, oso gatazkatsua izan zen epealdi hartan, Estatu liberala ezarri zen.
|
|
|
Irakasleek, esate baterako, ez zuten ezta titulurik ere behar (153 art.). Egoera honek zer pentsa sortzen du. Estatuaren sekularizazio nahiak ez zuen asmoen maila gainditzen, neurri handi batean bederen, eta egoera honek Estatu liberalaren eta Elizaren arteko tentsioa kistatzeko
|
bidean
jarri zuen, ondo asko dakigun bezala.
|
|
|
Op. cit; 432). Negrin ek hau ukatzen ez badu ere historikoki izandako oinarrizko irakaskuntzaren osagarri eta unibertsitateko zubi funtzioak nabarmenak baitira, irakaskuntza izaera autonomoa izatearen
|
bidean
jarri zela azpimarratu du (NEGRIN, O. (1983):
|
|
|
Hitz batean esanda, burokrazia berriaren oinarriak finkatzen ari ziren, egitura zentralistari erantzuten zion burokraziarenak hain zuzen, gure gaiari dagokionez, Estatua irakaskuntzaren kontrola ziurtatzeko
|
bidean
jarriz. Izan ere, mahai gainean zegoen arazoa boterearena zen, eta, horretarako, hezkuntza arloko kontrola guztiz funtsezkoa zen.
|
|
2001
|
|
|
binomioaren bi elementuak, forma eta ekintza?, biak, bereganatzen eta uztartzen dituelako, beste mailabatean eta sintesi berrian. Izan ere, kontua ez da bien arteko oreka konpromisozkoari eustea edo bien artean, erdi
|
bidean
, gelditzea, bakea lortzearren. Bakoitzari berea aitortzea baizik.
|
|
|
LARRINGAN, L. M. (1998): . Testuen analisirako zenbait nozioren kontzeptualizazio
|
bidean
–, in I. Idiazabal eta L. M. Larringan (arg.) 1998, 49
|
|
|
Ardi beltzek, ordea, nabarmenak izan arren, ez lukete artalde osoaren itzalabereganatu behar. Beraz, esan daiteke, salbuespenak salbuespen, ikasle gehienekgogo onez jardun dutela aurten proposatutako
|
bidean
eta ondo ulertu dutelaegindako planteamenduaren funtsa.
|
|
|
03 mintegia: egitasmoa eta memoria autoebaluazioaren
|
bidean
(20 ordu, 5talde: 72 irakasle).
|
|
|
– arerioa, edo objektu desiratua lortzeko
|
bidean
gainditu beharrekoeragozpen ikaragarria (gramatika),
|
|
|
... Eta hortxe,
|
bidean
aurkituko dezu Gudarien enparantza. Badakizu nondagoen?...
|
|
|
Saxoien aurka sarritan eta ia etengabe borrokatu bitartean, bere mugetako lekuegokietan goarnizioak jarri ostean, ahalik eta armada handienarekin erasotu zuenEspainia. Pirinioetako oztopoa gaindituta, bere
|
bidean
aurkitu zituen gaztelu etagotorlekuek men egin zioten. Esan daiteke bere armada ia inolako kalterik jasotzekebueltatu zela, zenbait arazo salbu.
|
|
|
Kasu batzuetan gaur egun arte ailegatu diren jarduera erritualetan, eta PedroI.arengan Jaun Done Mikelen bitartekotzari esker gauzatutako mirakulua bezalakotestigantza historikoetan oinarrituz, kristautasunaren aurretiko aracellitaniengurtzak ugalkortasunarekiko kultuaren ezaugarriak izan zitzakeela aditzera eman duJose Maria Satrustegik57 Arruazuko antropologo eta lagun minaren teoriarekin eznator bat. Dedukzio metodologia hau praktika erritual taumaturgikoetako gurtzapaganoa izan zuten lekuetan kokatzen diren beste santutegietara estrapolatuz gero, kristautasunaren aurretiko medikuntza herrikoia sakonki ezagutzeko
|
bidean
egongo ginateke. Ikus dezagun antzeko adibide bat:
|
|
|
Aski urruti sumatzen ditut, gehienak. Gibelera utzitakomugarriak dira, urratutako
|
bidean
. Bertzelakoak baitira orain buru barnean darabiltzadan kezkak eta egitasmoak.
|
|
|
Bestalde, aitortu beharra dago, gisa berean, Kortazarreneboluzionismo esentzialistak literaturaren ulermen idealizatua, eta, hortaz, ideologikoa, dakarkigula. Ohiturazko eleberritik errealismo sozialera eta errealismo sozialetik fantasiara, eleberria, euskal eleberria, literaturtasunerantz hurbilduz doa aurrerapenaren
|
bidean
sartuta. Etapa hauekguztiak ez dira bere garaiko euskal sistema literarioaren beharren arabera epaitzen, literaturaunibertsalaren ideologia eternoaren arabera baizik.
|
|
|
Markuletak, halaber, landa munduko pertsonaia topikoak lantzen ditu, esatebaterako, betiko sorgina, gizon heldu ezkongabea, komunikazio eta elkarezagutzarik ezean oinarritutako mutilen koadrilak, aldibateko topaketa sexualak, haurtzaroko bizipenak, heziketa sentimentala; ñabardura politikoa duten kontrolak... Tokikoa denetik unibertsalera doan
|
bidean
garatzen dira ipuinhoriek.
|
|
|
direa? Teoria batzuk sinestehorren gainean eraiki dira, Jondoni Paulok Damaskorako
|
bidean
eta San AgustinekKartagena aldean zedarrituriko erranen ildotik.
|
|
|
Unibertsitatean hastean, neskak askoz arduratsuagoak dira mutilak baino, eta baztertu egiten dute literatura.Ikasketetan zentratzen dira eta gainontzeko zaletasunak bigarren mailakoak bihurtzen dira. Kontua da, gehien gehienek ez dutela sekula berreskuratzen literatura, eta
|
bidean
literaturgile asko eta oso onak galtzen dira. Neskatila horiek, hala ere, ez dira erantzukizuna duten bakarrak.
|
|
|
Gasolina zerbitzugunegitik urruntzean, usain berezirik ez zeukaten kale batzuetan zehar ibili ginen, eta
|
bidean
usainei buruzko kimika gogoeta batzuk egiteko aukera izan genuen. Lotura ionikoen bidez loturiko egitura kristalinoek ez daukate usainik, metalek bezalaxe, beraien bapore presioa edo hegazkortasuna guztiz arbuiagarria delako.
|
|
2002
|
|
|
Erregimen frankistaren politika ekonomikoaren orientabidea muturretik aldarazi ez zuten neurrien multzo horrek, hala ere, eragile ekonomikoen jarduera bideratu zuen, industriaren hazkundearen ahalmenei probetxua ateratzeko
|
bidean
; hainzuzen, neurri horiek inguruko herrietan urte horietan gertaturiko tiraldi ekonomikoak eragin zituzten, eta aski izan ziren garapena oztopatzen zuten traba batzukdeuseztatzeko.
|
|
|
1974an, bai Arabak bai Nafarroak bakoitzak Hego Euskal Herriko produktu industrialarenehuneko hamabi inguru hartzen zuten. Industrializazio gutxieneko herrialdeakgarapen industrialaren
|
bidean
sartu ziren orduan, industriaren tamainan herrialdegaratuenekiko aldea murriztuta. Haiekiko aldearen murriztea txikia izan bazen ere, buelta eman zitzaion aurreko faseetako joerari, alegia, industriaren arloko aldeaksakontzeko joerari.
|
|
|
Gaztelako salgaiak Europarako nahiz Amerikako kolonietarako ontziratzeazgain, Bilboko Portua izan zen Burgos eta Medinan kontzentraturiko artile gehienakontinenteko beste herrialde batzuetara eramatea bideratu zuena; eta gauza beragertatu zen Gaztelako irinarekin edo Errioxako ardoarekin, Amerikara
|
bidean
maizaskotan Bilbon ontziratu baitziren. Gasteizkoa zen Burgostik Bilbora joateko biderik errazena, eta merkatu gaien trafiko horretaz onura handiak eskuratu zituen Arabako hiriburuak.
|
|
|
Bestalde, gaur egun EAEko gas naturalaren sektorea pribatizazio
|
bidean
da.Horretarako Gas de Euskadi, BilboGas eta gainerakoen aktiboak Naturcorpsozietatera pasatuko dira.
|
|
|
Alabaina, euskal ekonomiako zerbitzuen eta industriaren artekotasuna gehituegin da eta horrek zerbitzuen hedapenerako
|
bidean
lagundu du. Baina industria oinarria zabala izanik eta euskal ekonomiaren eraldaketa prozesuan sektoreartekointegrazioaren bidea luzea izan ez dela kontuan hartuta, industriarekiko erlazioarenitzalean sortu eta hedatzen diren produkziorako zerbitzuek potentzialtasun handiaerakusten dute etorkizunera begira.
|
|
|
2001 urtean lan erreformarako lege berriaren eskutik, iraizpen kostuakjaistearen
|
bidean
sakondu da. Bidegabeko iraizpenen kalte ordaina murriztu da etalan egin den urte bakoitzeko 33 egunera jaitsi da.
|
|
|
Horretan aldaketarik egon ez den arren, merkataritzarenteknologia edukian gorako joera sumatzen da. Ondorioz, Europako sare produktiboan euskal ekonomiaren espezializazioa ongi finkatuta agertzen da, kapital etateknologia eduki ertaineko produkziogintza izanik horren gakoa, etorkizunerakoelkartruke
|
bidean
hobekuntzen izpiak sumatuz. Hurrengo kapituluan agertzen denez, horretarako erabakiorra da Hego Euskal Herriko ekonomiaren gaineko hainbatpolitikaren eskumena euskal eragile eta erakundeen eskuetan egotea, eta, batik bat, ekonomia politiken diseinua taxutzen den gunean bertan, hots, Bruselan?
|
|
|
Larrazabal, J. M. (1977);. UEUtik Euskal Unibertsitaterako
|
bidean
–, Jakin 1: 36
|
|
|
, (1978): . Euskal Unibertsitateranzko
|
bidean
U.E.U. bidegidari?, Zehatz2: 7
|
|
|
Deustuko Unibertsitatean 2000ko otsailean onartutako Euskara Normalizatzeko Planaren helburu orokorra Hiru Urteko Planean() markatutakobidean sakontzea da, Unibertsitateko komunikazioan euskararen erabilera normalaerabat zabaltzeko eta ikasle guztiei hizkuntza gaitasun profesionala lortzeko aukera eskaintzeko. Hortaz, euskara unibertsitateko hizkuntza bihurtzeko
|
bidean
landubeharreko bi esparruak jasotzen dira planean: komunikazioarena eta irakaskuntzarena.
|
|
|
Datu horiek argi uzte dute Euskal Unibertsitaterako
|
bidean
zeregin handia dagoela liburugintzan. Goi mailako irakasgaietan ingelesezko liburuak erabilgarriakdiren arren, eta askotan gomendagarriak?, zalantzarik ez dugu oinarrizko terminologia finkatzeko hiztegiak ez direla aski, eta testuliburuak behar direla.
|
|
|
Orokorki hitz eginda, oinarrizko irakasgaien beharrak asetzeko bezainbestelibururik ez da argitaratu; zer esanik ez, arlo klinikoarekin lotura estuagoa dutenbeste irakasgaien kasuetan. Horrek normalizazioaren
|
bidean
oztopo berria dakar, zeren osasungintza arloan murgilduriko profesionalek terminologia egokia (bateratua eta Euskaltzaindiak onarturikoa) ikasteko aukerarik ez baitute. Alde batetik, testuliburuak egin baino lehen, garrantzizkoagoa izango litzateke terminologia finkatzea osasun hiztegi batean.
|
|
|
Gure ustez, unibertsitate publikoak profesional prestatuak eta prestuakformatu behar ditu gizarteko arlo profesional zehatz batzuetan lan egiteko, etahorretarako erabiltzen dituen giza baliabideak eta baliabide ekonomikoak, ahaliketa baxuenak izan behar dira. Beste hitz batzuetan esanda, enpresek dituztenoraingo eta etorkizuneko beharrak asetzeko profesionalak prestatzea, eta horilortzeko
|
bidean
ahalik eta ikasle gutxien baztertuta gelditzea. Hori guztia lortzeko, hainbat azpiprozedura hartu lirateke kontuan:
|
|
|
Saileko elkarbizitzaren hizkuntza normalizaziorako
|
bidean
, zure ustez zeinportaera eredu komeni da euskara erabiltzeko gai direnen aldetik sailekobileretan?
|
|
|
Izan ere, azken finean, prospektibazko gogoetak estrategiazko ekimenabideratzeko balio behar du1; erronka gisa hartu den eta lortu nahi den etorkizunhorretarako
|
bidean
gaur egun bertan burutu beharreko ekimenak argitzeko baliobehar baitu gogoeta horrek. Prospektibazko helburuarekin koherente izateko, etazentzu betea izan dezan, etorkizunerako erronka horiek definitzerakoan topatzendiren arazo guztientzat edo ia guztientzat aukeratu behar da irtenbidea emangodien testuinguru bat.
|
|
|
irakasleen hizkuntza heziketarako plana eratzea eta irakaskuntza beharbezala gauzatu ahal izateko laguntza eskaintzea. Horiek denak
|
bidean
eta martxandaude, egia esateko.
|
|
|
Bat zetozen ere, Euskal Herrianunibertsitatea izatea ezinbesteko urratsa zela baina ez zela Euskal Unibertsitatea.izango esaterakoan. Koldo Mitxelenaren kezka, ostera, prozeduran,
|
bidean
zetzan.Gogoeta horiek plazaratu zituztenetik, ia hogeita hamar urte igaro dira. Harezgeroztik, UPV/EHUk hainbat urte eman ditu, eta UPNA/ NUPek, bere aldetik, hamarretik gora.
|
|
|
segitzen duen,, ghettoren infernu?
|
bidean
otedagoen edo, unibertsitate paradisurantz, abiatu ote den.
|
|
|
Eta
|
bidean
hasteko: sail berezituak eta curriculum berezitua.
|
|
|
egindako plangintza ere. Ez ditut datu horiek hemenerrepikatuko, ordea, ez eta dauden oztopoak eta segurutik
|
bidean
oraindik oraintopatuko ditugun eragozpenak ere.
|
|
|
Eta
|
bidean
hasteko: sail berezituak eta curriculum berezitua.
|
|
|
egindako plangintza ere. Ez ditut datu horiek hemenerrepikatuko, ordea, ez eta dauden oztopoak eta segurutik
|
bidean
oraindik oraintopatuko ditugun eragozpenak ere.
|
|
|
Nolanahi den, 1995ean UPV EHUk prestaturiko aurreproiektua gaur egungoegoerari jarritako adabakia baino ez litzateke, nola edo hala oraingo egoera itogarrian amasa pixka bat hartzekoa. Izatekotan, lehenengo pausoa litzateke, behin behinekoa, geroago prestatuko den proiektu osotuagoaren
|
bidean
eman beharrekoa. Zeren, benetan egin beharrekoa, unibertsitate lege propioa sortzea baita, herrimodura zor zaizkigun eskuduntzak praktikara eramatea ahalbidetuko diguna.Prozesu korapilatua izango dela dakigun arren, jadanik batzuek aldarrikatzen dutenUnibertsitate Nazionalerako bidean, naziotzat Euskal Herria hartuz, noski. Euskal Autonomia Erkidegoa bera ere has daiteke unibertsitate lege hori prestatzen, bertako lurraldeko mota guztietako unibertsitateei zuzendurik, publikoeizein pribatuei?, bertako herritarren eta nazio osoaren zerbitzurako ordenamenduorokorra ezarriz.
|
|
|
Izatekotan, lehenengo pausoa litzateke, behin behinekoa, geroago prestatuko den proiektu osotuagoaren bidean eman beharrekoa. Zeren, benetan egin beharrekoa, unibertsitate lege propioa sortzea baita, herrimodura zor zaizkigun eskuduntzak praktikara eramatea ahalbidetuko diguna.Prozesu korapilatua izango dela dakigun arren, jadanik batzuek aldarrikatzen dutenUnibertsitate Nazionalerako
|
bidean
–naziotzat Euskal Herria hartuz, noski. Euskal Autonomia Erkidegoa bera ere has daiteke unibertsitate lege hori prestatzen, bertako lurraldeko mota guztietako unibertsitateei zuzendurik, publikoeizein pribatuei?, bertako herritarren eta nazio osoaren zerbitzurako ordenamenduorokorra ezarriz. Gure ustez, premiazkoa da jadanik bide horretatik abiatzea.
|
|
|
Orain arte adierazitakoarekin kultur arloaren gabeziak nabarmendu badiraere, ez da gure asmoa euskal kultura eta unibertsitate kulturgileen inguruan ariketaantzu eta errukarria egitea, abiapuntutzat hartzen dugun egoeraren mugak, hortaz, egoeraren aldaketarako posibilitate errealak? zeintzuk diren azpimarratzea baizik.Zentzu horretan, txostenean gorde den arrazoitze hariari jarraiki, behin behinekointelligentsia euskalduna eratzeko
|
bidean
, interesgarria deritzogu unibertsitatedesberdinetan lan egiten duten kultur sortzaile euskaldunak egituratzeko eta taxutzeko saioari; baina, betiere jakinik ezen, kultura eta kultura sostengatzen dutenkoordenada sozialak aldatu ezean, intelligentsia horrek izaera prekarioa eta kolokakoa izango duela halabeharrez. Betiere ezaguturik, arlo kulturala ezin daitekela eraiki botere sozial eta politikoen gabeziaren gainean5 Kontziente izanik ezen, azkenean, Euskal Herriko unibertsitateetako irakasleria elebidunak oinarri sendoagoak eraiki behar dituela erabateko interes komunak partekatzen dituen taldegisa aritzeko, murgildurik baitago bere zereginean nagusiak diren interes talde, hizkuntza talde, eta diziplina, kultur eta akademia harremanen sare askotarikoenbarruan, eta horiekin guztiekin lehiatu/ partekatu beharra baitauka, osagai?
|
|
|
UPV EHUri dagokionez, bi Euskara Plangintza izan ditugu azken urteotan, eta gaur egun ez dugu ikusten horizonte garbirik gure hizkuntzak behar duenlehentasunezko tokia izan dezan. Laurogeita hamarreko hamarkadan zehar garatuzen I. Euskara Plangintza gure hizkuntzaren normalizazio
|
bidean
UPVn eginikolehen saiakera sistematikoa izan zen, baina, oro har, ez zen nahikoa izan euskal irakaskuntzaren hedapenerako oinarri sendoak eta ibilbide progresiboak ziurtatzeko.
|
|
|
2) gramatikak aukerak ematen dizkio ikasleari hipotesiak, garapen
|
bidean
egitendituenak, frogatzeko; 3) ekoizpen prozedurek, ulermenekoek ez bezala, alderdisemantikoak eta sintaktikoak garatzeko aukerak ematen dituzte.
|
|
|
Prozesu horretan emandako urratsen lekuko dira
|
bidean
sortu eta oraindik eregeure gela eta materialetan islatuta azaltzen diren hurbilpen metodologiko nagusiak. Horien artean mugarri nagusitzat hauek aipatuko genituzke:
|
|
|
Ahozko bat bateko jarduna lantzeko
|
bidean
guk egindako esperientziarenune batean ikasle bati proposatu geniona gogoratu gura dugu. Honako bidehau jorratzea hobetsi genuen laugarren urratsetarako:
|
|
|
Esperientzia horiez da eredu bat. Egindakoak asko dauka hobetzeko eta sakontzeko, baina eredu batmoldatzeko
|
bidean
zenbait alderdi praktikan jartzeko balio izan du, eta aurrerabegira zenbait lan ildo argitu eta zehaztu dizkigu.
|
|
|
«Testuaren eta ahozkotasunaren arteko lotura kontaketan dago, ozenki egindako irakurketan, alegia. Zubi hori daukagu lantzeko idazmenaren eta ahozkotasunaren artean; ahozkotasunetik idazmenerako
|
bidean
, erraztasuna, gogoa, erregistrobien arteko desberdintasuna nabaritzea, hori dena, ahalbidetzen da; alderantziz, idazmenak horrela ez du ahozkotasuna zeharo estaltzen eta arlo horretarako bideaseinalatzen digu irakurketa ozenak; zubi interesgarria da, beraz, bai ahozkotasunetik idazmenera pasatzeko, bai idazmenean trebatzean ahozkotasunarekiko loturak ez etenarazteko» (1993: 47).
|
|
|
Goian aurkeztutako nozioak saio praktiko batean uztartzeko saiakera bat egin genuen. Lehenengo eta behin, ahoz gora irakurtzea lantzeko
|
bidean
gure saioarenabiapuntuak gogoratuko ditugu. Gero, non, zein baldintzatan zein baliabiderekinlan egin genuen deskribatuko dugu, eta irakurketa saioen ezaugarri garrantzitsuenak azalduko ditugu.
|
|
|
Bereizketa interesgarriaplanteatzen du, bestetik, burguesia patrimonial eta burguesia funcional deritzenenartean. Gizarte egituraren azterketaren
|
bidean
–baina asmo eta lorpen zabalagoekin, kokatu behar ditugu Luis Castells-ek eta Antonio Rivera-k elkarrekinargitaratu dituzten zenbait lan (1995, 1998).
|
|
|
datuek ustelkeria berri bat agerian utzi dutela. Hamaika aldagai hartu behar dira kontuan, loturak egin euren artean eta horrela arrazionalitate burokratikoa, arrazoitik gutxi duena, zalantzan jarri gizarte egitura berri baten
|
bidean
.
|
|
|
Beraz, lan honetan ere, aukera bat egiten da. Proposatuko denaren arabera, gizarte perfektura iristeko
|
bidean
, modernizazioaren dinamismo autonomizatua muturreraino eramatearekin modernitatearen zutabe izan diren ziurtasuna, homogeneizazioa, progresuarekiko adostasuna edo eragin eta arrisku ekologikoekiko abstrakzioa birrindu egiten dira. (Horregatik, noski, betaurreko zaharrak darabiltzatenen ahotan morala, ordena eta beste nagusitzea).
|
|
|
Beharra, ekidinezintasuna eta ontologizitatea ahalbidetzen ditu: denbora ardatz honetan (lineala, jarraikorra, atzeraezina) proiektu ilustratu eta askatzaileak eta honen
|
bidean
sortu efektu kolateralek, ondoeza eta hondamendia ezinbestean sortzen dute (Sánchez Capdequí, 1996: 271).
|
|
|
–Mendebaldeko gizon zuriaren harrokeria hain da harroputza eta hain dago itsu, ezen ez omen baitu segundo bakar batez ere prozesuak eskuetatik ihes egiten ahal diolako posibilitatea kontsideratu?. Gogoeta nahitaezkoak dira, orain arteko
|
bidean
, ikerketak eta saiakerak areagotu ahala, Harrison Ford-ek bere kode moralean, edukitzekotan, balio demokratikoak eta giza eskubideak ezezagunak izan dakizkiekeen erreplikanteen aurrean porrot egin baitezake. Alonsok amaieran erantsiko du:
|
|
|
Lehenengo jarrerak, aldaera ezberdinak baditu ere, oro har, industria gizarteak sortutako arriskuak ez ditu mehatxutzat jotzen, are gehiago, sorkuntza teknikoan aurrera jarraitzeko pizgarriak dira: teknika berriei ateak zabaldu zaie irtenbiderako
|
bidean
. XIX. mendeari berariazkoak izan zaizkion ezaugarriak berriro ekoitziko lirateke jarrera horrekin eta, beraz, industria gizartearen aldeetako bat, kontramodernizazioa, ez du aintzat hartuko.
|
|
|
Gizarte zientzien fakultatetik iragan den ikaslearen harridurarako, Emile Durkheim, Karl Marx, Max Weber, Talcott Parsons, Jürgen Habermas, Claus Offe, Max Horkheimer, Theodor Adorno eta, noski, Niklas Luhmann zaku berean. Baina ez umezurtz, testuinguru teoriko eta epistemologiko berrirako
|
bidean
, Ulrich Beck soziologo alemaniarra oinarri hartu eta gertuko zein urrunagoko pentsalarien laguntza izango baita.
|
|
|
Ia berrehun emisora txiki ditut gaur egun zerrendatuta, batzuk desagertuak dira dagoeneko, eta beste batzuen existentzia ezin izan dut frogatu,
|
bidean
geratu ote diren jakin ezinik, egitasmo soilak izan direlako, edo oso epe laburrean existitu direlako edota izen ezberdinak hartu dituztelako?, edota, jarraitzen duten batzuei buruz,, ikerketan agertu direnei buruz, adibidez?, izena eta kokapena besterik ezin izan ditut jakin, ahaleginak egin arren. Beste batzuek, berriz, seguru aski ezkutuan jarraituko dute, nire asmoa izandako guztiak agerraraztea izan den arren.
|
|
|
Bizkaiera batuan emititzen dau. Euskera hutsean emititzearena bada, euskara sustatzeko eta normalizatzeko
|
bidean
ezaugarri garrantzitsua, eta horrez ganera, kontuan hartzen badogu publizidadea euskeraz pentsatu eta gauzatzen dala, oraindino inportanteagoa izan daiteke egiten dan lana. Baina euskerazko publizidadea behar beste ondo garatuta ez dagoen arloa da oraindino18.
|
|
|
«Horrez gain, programazino guztia bizkaieraz eskaintzen dauen bakarra ere bada. Etxekotik baturantzako
|
bidean
zubia egiten dau»19 Agian horregatik oso arrakasta handia lortu du Bizkaiko kostaldeko herrietan zein nekazaritza lurraldeetan; eskualde horietan entzule euskaldunak identifikatuagoak sentitzen omen dira bizkaieraz ari diren esatariekin, Donostian kokaturiko Euskadi Irratiko kutsu gipuzkoarra duen batueraz mintzatzen direnekin baino. Entzuleria heldua da bereziki, eta berari zuzentzen zaio programazioa, zeinean euskal musika herritarra eta tokiko informazioa biltzen diren.
|
|
|
Gure IrratiaXiberoko Botza bultzatu zutenen asmoa Ipar Euskal Herri osorako irratia sortzea zen; proiektu hori, ordea,
|
bidean
geratu zen. Dena dela, aipatu den moduan, beste bi emisorak, k eta Irulegiko Irratiak?
|
|
|
aurka, egoera ez zen egokiena euskarazko proiektuak aurrera eramateko. Hala eta guztiz ere, euskaldun nafarrak beren komunikabideak sortu eta bultzatzeko prest agertu ziren, eta oraindik egiten ari diren ibilbideari ekin zioten,
|
bidean
laguntzak baino oztopo gehiago aurkitu izan dituzten arren.
|
|
|
Baina nazioartekotzerako
|
bidean
emandako urratsik handiena Estatu Batuek egin zuten lehen mundu gerra zela eta. 1914 urtean, munduan erakutsi ziren film guztietatik %85 Estatu Batuen diruaz ekoitzi ziren.
|
|
|
Modu argian, XVI. mendetik aurrera hasten gara ikusten hizkuntza kode politiko moduan. Alegia, komunikatzeko eta kultura sortu eta ezartzeko baliagarria izateaz gain, hizkuntzak eginkizun berria hartzen du modernitatearen
|
bidean
: tresna politikoa izatearen ezaugarri soziala.
|