|
2000
|
|
|
Eskulana, eskuez lan egitea. Horrexegatik urratu zion garrasi malkats batek eztarria; laztu, gorputz osoko ilea, bizarra kentzera joan, eta xaboi apartsua gotorki zabaltzen
|
ari zela
, bere eskuak ikusi zituenean. Ispiluak itzultzen zion irudia ezin sinetsirik, zuzen-zuzenean egin zuen behaketa, bitartekorik gabe.
|
|
|
denak, luze. Eta orduan pentsatu zuen, gosal  tzen
|
ari zelarik
, hura haluzinazio baten ondorio besterik ezin zitekeela izan, eta hala izanik ere-edo, hain zuzen, halaxe zelako-, ez zuela askorik iraungo, ezin zezakeela askorik iraun, eta gehiegikerien sareetan ez erortzeko ahalegin guztiak egin behar zituela, eta egoera hura ahalik eta modurik naturalenean eraman. Eta zein zen modurik naturalena?
|
|
|
Egun hartako lanak bukatu, eta etxera erretiratu zen. Gogoz kontra afaldu zuen, eta, afaltzen
|
ari zela
, konturatu zen ezin zituela makarroiak irentsi, haiek plateran ikusi hutsarekin sekulako goragalea etortzen zitzaiola. Gogor egin zion bere buruari baina, eta, azkenerako, denak bota zituen.
|
|
|
aurreko astean ez bezala, astelehen buruzuri euri  tsu sortu berrixean aldaketa fisikoak agertu ziren berriz ere Brown jaunarengan, kanpoko aldaketak esan nahi da, anatomiari zegozkionak. Pixa eginean
|
ari zela
gertatu zen, eta ez zion ukimenak eman azken mudantzaren berri, ezta entzumenak ere; ikusmenari esker jabetu zen zintzilik ageri zen haragi zati burumakurra ez zela bere betiko bihotzeko maitea, berea ez zelako erdaindua eta ez zelako horren beltza eta horren lodia eta horren luzea, estilizatuagoa baizik, harmoniatsuagoa. Orduantxe, eta estreinakoz, porrotaren zapore garratza sentitu zuen ezpainetan, eta erokeria bat egiteko aukera dantzatu zuen garunetan, konprenitzekoa da.
|
|
|
Baina nire uste izugarri hauek ez direla eldarnioak erakustearren, eta orain ere beti bidaialagun aldaezin izan dudan zuhurtziari eskua emanik, hitz bi soil-soilik: bazkaritarako haragia saltsan ekarri ziguten halako batean-Armando Bonilla eta biok bakarrik gelditu ginen egunean, hain zuzen-, bada,
|
ari nintzen
platerean zegoena gogo biziz jaten, batere errezelorik gabe, harik eta gogortasun batekin topo egin nuen arte. Ahotik puska bat atera, eta azazkal bat zela egiaztatu ahal izan nuen.
|
|
|
Nola iritsi zen haraino? Zer gertatzen
|
ari zen
han. Galdera horiek guztiak niretzat gorde eta, Armando Bonilla ez asaldatzearren, disimuluz, platera ondo-ondo garbitu eta eraztuna iren  tsi nuen.
|
|
|
Haritik kanpo ibiltze luze baina guztiz beharrezkoaren ondoren, itzul nadin atzera hari nagusira. Oso oker ez banago, oinaztarri eta trumoi dunbotsuaren ondorioz erori zen gargola faltsuarekin
|
ari nintzen
. Horren eskutik etorri zen zeharbidea, zeharbide izanagatik ere guztiz garrantzitsu eta salagarri zena, dudarik gabe.
|
|
|
" Orain moda-modan dagoen tximino haragia izango duk", neure artean pentsatu nuela gogora  tzen naiz, eta besterik gabe ekin nion atzera jaki benetan zaporetsuari. Handik minutu eskasera aurkitu nuenak, ordea, ilea laztu ez ezik, han zer gertatzen
|
ari zen
jakiteko ere balio izan zidan: platerean hatz puska bat aurkitu nuen bigarren hartan, bai, hatz zati handi samar bat, baina bere eraztun eta guzti!
|
|
|
Eta arestian esan bezala, azken atal honetako xehetasunez edota apaingarriez ez dudanez oroimen garbirik, bada ahapaldi hau hasteko esan dezaket une hartantxe euri langarra
|
ari zuela
-patioa toldo hori erraldoi batez estalita zegoen, hori-gorri marrakiko batez hain zuzen ere, zirku baten itxura bete-betea ematen ziona-, eta abendua zela, adibidez, eta ikusleriaren ehuneko hogeita hamarra ordurako gezurretazkoa zela, hau da, artelana edo jostailu huts-hutsa. Eta xehetasun txiki hauen ondoren, esan behar dut orduantxe hasi zela benetako borroka.
|
|
|
Entzuleek, bere baitan bizi diren edo hiltzen ez direlako hiltzen ote diren eztabaida  tzen
|
ari direla
, bat-batean, argi zerutiar orlegi moduko bat ikusi dute ate zirrikitu batetik sartzen. Poliki hurreratu dira atera; irekita dago; kezka eta zalantza dator berriz ere jendearen gogoetara:
|
|
|
Ezinbestean, eguraldia du hizpide jarraian. Eta, horretan
|
ari dela
, trumoitsu dagoela adierazi nahian-edo, zeru berundua esamoldea erabiltzen du euskara gazteleratuz. Zeru berundua, ahoan dastatzen dut metafora.
|
|
|
Ikuskizun hura aipatu nion orduantxe, eta isiltzeko agindu zidan hark, ezker besoa falta zuela, eta ezintasun hark zeharo mingosten ziola aldartea. Nik, gauzen alderdi ona ez ezik komikoa besterik ikusten ez dakien honek, galdetu nion, irrimirri apur batez baina betiere errespetuz, ea zein aldartez
|
ari zitzaidan
, kosmikoaz ala beste batez, probintziar idazle gaixo bat besterik ez nintzela eta azal ziezadala arren astiroago puntu hura. Ubel eta triste jarri zen, eta ilean artesia egiten hasi zen abilezia txalogarriz.
|
|
|
Ahal bezala berreskuratu nuen sosegua; itsuari erreparatu nion, bere amarekin maitagarri horien ipuin bat irakurtzen zuen umeari, eta bikote gazteari; surik antigualenak asebetetzen zituzten haiek, ahalkerik gabe, oihanetako piztien gisa, gordelekuan edota herioaren sastrakan begiak elkar aurkitzeko beldurrik gabe. ...i baino gazteagoa baitzen eta era berean ederki burusoildua, gogor saiatzen zen maiteñoaren eskakizunak betetzen, jubilatu urrezko txarteldun talde bati zeharka begiratzen zien bitartean; haiek, era berean, zeharka begiratzen zioten mutilari, eta pentsatzen zuten beraiek askoz ere ederkiago beteko zuketela neskatoaren erregua, mutil ezjakin hark baino; ezen, ordurako, mutila beste ezpain batzuk
|
ari baitzen
jaten, nahastuta, beste ezpain gozo eta petalo irekien antzeko batzuk. Eta halaxe, bada, Schubert bukatu zen, eta kanpora begiratzeari utzi nion, nire baitara begiratzeko; bakarrik nengoen eta ene buruari zuhurtasun osoz azaldu behar nion zergatik ahoskatu nuen konplot hitza, zergatik kanporatu nuen izen beldurgarri hura, esku anonimo batek idatzia zirudiena eta, hala ere, hain ankerra eta hurbila egiten zitzaidana.
|
|
|
" Zer gertatzen da?, zer gertatzen da?". Nire gainean zegoen Debekatuta erre  tzea kartelari erreparatu nion, eta itsuaren eztenkada jaso nuen; erretzea
|
ari zitzaidan
debekatzen. Eroarena egin nuen, jakina; areago oraindik:
|
|
|
erabili zuen tonu guztiz zinikoak ez zuen zalantzabiderik uzten: esaten
|
ari zitzaidan
: " ez dakik nora hoan, tonto halakoa; hauxe izango duk hire azken bidaia".
|
|
|
Lehen esturekin batera, jendearen buru-mekanismoak martxan jarri dira. Arrazoi bila
|
ari dira
guztiak. Bat-batean, intelektual famatu batek kamera ezkutu anker horien moda aipatu du; ez zaiei gainerakoei argudio kaxkarra iruditu eta, segituan, goitik behera miatu dute gela; ez dute, ordea, inon kamerarik aurkitu.
|
|
|
Lasai sentitzen zen han, kalean ez bezala. Era berean, egun batez jakin zuen-gauza ba  tzuk berez jakiten dira, akaso betidanik egon direlako gure baitan, gordean edo lozorroan, une jakin batean azaleratzeko-ordu haiek guztiak ez zirela alferrekoak, egonean zerbait egiten
|
ari zela
, laster argituko zitzaion eginkizunen bat; eta beste egun batez, argi izpi gorrizta haien pean, whiskya lagun, Fontaine abizena heldu zitzaion belarrietara, blues sen  tsual batean bilduta;" ongi, Fontaine, ederki", eta, gorputza jiratu ere gabe, jakin zuen berarekin ari zirela, aspaldi entzun gabea zuen abizen hura berea zela, eta irribarre batez erantzun zion Fontainek agurtzera zet... " kaixo, Rimouski, nola zu hemen, nork bidaltzen zaitu?", eta Rimouskik, era berean irribarretsu, baina Fontainen galdera erretorikoak entzun izan ez balitu bezala, maleta bat uzten dio barra gainean kontu handiz," bihar, gaueko hamarretan, 4 moilan, hitz egin bezala", eta lepoaldea estutu zion gero pixka bat, agur gisa segur aski, ez mehatxu gisa.
|
|
|
Lasai sentitzen zen han, kalean ez bezala. ...edo lozorroan, une jakin batean azaleratzeko-ordu haiek guztiak ez zirela alferrekoak, egonean zerbait egiten ari zela, laster argituko zitzaion eginkizunen bat; eta beste egun batez, argi izpi gorrizta haien pean, whiskya lagun, Fontaine abizena heldu zitzaion belarrietara, blues sen  tsual batean bilduta;" ongi, Fontaine, ederki", eta, gorputza jiratu ere gabe, jakin zuen berarekin
|
ari zirela
, aspaldi entzun gabea zuen abizen hura berea zela, eta irribarre batez erantzun zion Fontainek agurtzera zetorkion gizaseme ezagunari: " kaixo, Rimouski, nola zu hemen, nork bidaltzen zaitu?", eta Rimouskik, era berean irribarretsu, baina Fontainen galdera erretorikoak entzun izan ez balitu bezala, maleta bat uzten dio barra gainean kontu handiz," bihar, gaueko hamarretan, 4 moilan, hitz egin bezala", eta lepoaldea estutu zion gero pixka bat, agur gisa segur aski, ez mehatxu gisa.
|
|
|
Zein ingenuoa gure Diogenes zaharra! Baina utz ditzadan burubide hauek; Will Langekin
|
ari nintzen
. Eta zer esan dezaket nik, bada, William Langez, neuk gizon hura sekula ikusi ez banuen?
|
|
|
Berandu zen. Euri langarra
|
ari zuen
. Eta hilda nengoen.
|
|
|
-Ez nintzen horretaz
|
ari
, Guisfredo, no me jodas. Gure erratze moralaz ari nintzen, ez trafiko gorabeherez.
|
|
|
-Ez nintzen horretaz ari, Guisfredo, no me jodas. Gure erratze moralaz
|
ari nintzen
, ez trafiko gorabeherez.
|
|
|
Une hunkigarria izan zen hura, egun pare batean ahazten ez den horietakoa. " Negarrez
|
ari naiz
", idatzi zuen orduan bere kasa Ana Morenak, harentzat mihia zen arbelean, eta jendearen begiek eztanda egin zuten, emozioari ezin eutsirik, eta uholde gezi bero bat sortu zuen. Behean geundenoi aterkiak ekarri zizkiguten prestu asko, busti ez gintezen.
|
|
|
bai, ez, bai, ez, bai, ez... Otsotzarmendi jauna barre txikitan hasi zen; Edurtxo Caterpilar azazkalordeez hazka eta hazka
|
ari zen
harkarte aldean, asperduraren asperduraz; Deere jauna zutik zegoen, eskuak sorbalda atzean ezkutaturik, galde eta galde, herraren suak hartuta... " Hil dezatela", esan zuen halako batean Deere jaunak, batere dardararik gabe.
|
|
|
Egoerak, bada, ez zuen barne-sosegurako laguntzen. Gaiztotzen
|
ari zen
giroa guztiz, eta kontzientzia osoa nuen neure burua ez zela mamukeria txatxuetan ari. Hura ez zen behialako nire paranoietako bat.
|
|
|
Egoerak, bada, ez zuen barne-sosegurako laguntzen. Gaiztotzen ari zen giroa guztiz, eta kontzientzia osoa nuen neure burua ez zela mamukeria txatxuetan
|
ari
. Hura ez zen behialako nire paranoietako bat.
|
|
|
Puntu horretan errezeloen haria eten nuen. Berriz ere urrunegi
|
ari nintzen
harriak jaurtitzen, gure etxekoa ez zen teilatu batera. Haserretu egin nintzen neure buruarekin, eta, halakoetan beti egin dudan bezala, patrikatik lau txintxeta atera, eta, disimuluz, ipurdi azpian ipini nituen.
|
|
|
...onen haritik, hausnarketa zeina, oker ez banago, sortu baitzen aireak irentsi zuen nire esaldi ahoska  tzen hasi berri batek eragin zidan ondoez xumetik, eta hankamotz gelditu baitzen, nire minerako eta lagunen nahasbiderako, bada, orduan, argiak beren indar guztian piztuak zeudelarik-gargolen aho-zuloak ezinago artistikoki argitzeraino-, baina artean hiru aurkezleak beren paperak errepasatzen
|
ari zirela
aprobetxatuz, alboan nuen gizaseme gorraizetu samartzen hasiari bere estasi-une propialari buruz itaundu nion; ez, baina, gibelasmoz, adiskidantza estutzeko asmo soil-soilarekin baizik, eta, bidenabar, zergatik ez, haren erantzunaren arabera zein gizaseme klase zen jakiteko aukera egokitzen zitzaidalako. Nolako estasi-unea, halako gizakumea zen beste nire teorietako bat, orain, labur beharrez, azalduko ez dudana.
|
|
|
Beti bezala, Otsotzarmendi jauna izan zen hitza hartu zuena. Hor aritu zen oharkabean baina etengabe errepikatzen zituen auskalo eta auskalo artean (eta noizbehinka batek daki eta zer gerta ere bezalako leloak ere ahoskatuz), baina lasaitasunez hartu zuen hitza oraingoan, kalapita gehiegizkorik gabe, sustu jasan berriaren harra kosk eta kosk
|
ari balitzaio
bezala oraindik. Programaren xedeak eta helburuak, eta audientzia-mailaren garapen arrakastatsua ordu eta erdiz azaldu ondoren, Ana Morena andrearen aurkezpen aski teatrala egin zuen berriro, zeluloideko izar handi bat aurkezten denean bezalaxe, eskuin besoa neurriz kanpo luzatuz.
|
|
|
Ilunabarra. Ez zuen elurrik
|
ari
. Ez dut urtaroaz oroimen garbirik ere, eta barkamena eskatu behar dut horregatik.
|
|
|
Baina nireak alboratuz, eta atzera hari nagusira itzuliz, esan behar dut eguraldia ez zela ez hotz ez bero, Armando Bonilla zutik zegoela, erronkan, itzalita zegoen kamera bati finko-finko begira, eta berak hartu zuela hitza aitorpen edo hustuketa bati ekiteko asmo sendoarekin; eta esan behar dut, zinez esan ere, Deere jaunak aurrez iradoki-edo zituen basakeria izugarriak ez zirela inondik ere faltsukeria, Armando Bonillak berak delektazio psikopataz aitortu baitzituen hemen paperean idaztekoak ere ez direnak, bere izugarrian. Nire ustez, hala ere-eta uste hau ziurtasun bihurtzea nahi nuke, baina ez dut horretarako arrazoi nahikorik aurkitu-, Bonilla jauna gezurretan
|
ari zen
, plantak egiten, esan nahian bezala era guztietara larrutu behar zutenez, itaunketekin eta infamiekin eta gezurrekin txikitu behar zutenez, bada, bai, bidea erraztuko ziela, eta haien odol-egarri basatia asetuko ziela denbora puska baterako, ziren astakeriarik beldurgarrienak asmatuz eta bere ahoan jarriz; eta erakutsiz, gainera, egin zituenak gustura egin zituela, eta harro zegoela egindako izu... Nahasi samarrak-edo gertatzen bazaizkio irakurleari, barkamenak aurretik, baina oroimenak ahaztuta nahiago dituen gauzekin ez dago eskakizun handiekin ibiltzerik.
|
|
|
Oinazea ez da asmatzen. Harritu egin zen hitz haiek entzutean, eta ezezagun egin zitzaizkion eta ulerkaitz; nolanahi ere, mistizismoz beteta iruditu zitzaizkion, eta mezu ezkutu gisa adierazten
|
ari zitzaiola
apaiz batengana joateko, hark ekarriko ziola benetako barne-bakea. " Ni apaiz batengana, mekaguensandios", jarri zen su eta fu Brown jauna, irainka eta maldizioka, inoiz ez bezala.
|
|
|
Errespetatzen ote zituen gizakion legeak? Eta jarraian, hari-mataza beretik
|
ari
bailitzan: " Zergatik ez naiz poliziarengana joaten?
|
|
|
Luxuzko anteojo batzuk zeuzkan eskuineko eskuan, ezkerrez maingua baitzen, hark berak minutu batzuk lehenago adierazi zidanez. Eta adierazi, hain zuzen ere, ordoki lohi bat zeharkatzen
|
ari ginelarik
, non begiztatu ahal izan baikenituen gizairudi gogoangarriak eta aitzurketa axolagabean ziharduten aurpegi luzangak. Ikuskizun hura aipatu nion orduantxe, eta isiltzeko agindu zidan hark, ezker besoa falta zuela, eta ezintasun hark zeharo mingosten ziola aldartea.
|
|
|
Gauza da, kolunpioan kulunkatuta jaioa naizela, itsasoaren eta mendiaren amodien txokoan, eta zainez zain galtzen
|
ari naizela
amodio goxo horretan.
|
|
|
Aspaldi honetan asko kostatzen zait gauzak behar bezala gogoratzea. Imajina batzuk darabiltzat etengabe nire begien aurrean, eta nire bizitza osoa
|
ari zait
imajina horietan ito  tzen. Auto gorri bat ikusten dut, eta ez nago ni barruan.
|
|
|
Arratoien begi distiratsuak ikusten nituen ganbarako hormazuloetan, eta haiek egur gainean ateratzen zuten hotsa nabaritzen nuen gu guztion ha  tzen mugimendu bakoitzean. Ez zuen hotz handirik egiten, baina haizeak dena inguratu nahi zuen, eta atariko zuhaitzaren adar sendoen hostoak ganbarako leihatila zigortzen
|
ari ziren
. Itsasaldeko txistuak ere oso garbi entzuten ziren baserritik.
|
|
|
Igandea izango balitz bezala jantzi ninduen, ongi, baina nahiago nuen Meza Nagusiko amairik gabeko ordua, nire bihotzaren tik-takean irristatzen ziren ordu azkarrak baino. Ordu geldiak, usain sargoria bezala, zabaltzen, zapaltzen
|
ari ziren
.
|
|
|
Mahai handi bat, liburu mordoaren aurrean zuzendariaren zapelaitz-aurpegia, Migelen eta nire arnasa. Ez, gaizki
|
ari naiz
; ez dakit zapelaitzek nolako aurpegia duten; zuzendariak basurde-aurpegia zuen.
|
|
|
-... eta Kandidok ez du bakean uzten-
|
ari zen
Migel-. Atzo bertan ere, Anjel komunean pixa-beharrean zela, atea itxi zion Kandidok kanpotik.
|
|
|
Hura jo, eta nire maisua azaldu zen minutu ba  tzuetara. Egoera nahasten
|
ari zen
, eta beti izan diet beldur egoera nahasiei.
|
|
|
-Horrela, horrela bakarrik ikasten duk hik, alproja arrainia! -
|
ari zen
maisua.
|
|
|
Nolanahi ere den, lerro labur hauek ez lukete zentzu handirik izango galde egingo ez banu nola ikusten dudan egun orain ia hogeita hamar urte argitaratutako narrazioa. Ez naiz
|
ari
, jakina, euskarak eta euskal literaturak ordutik hona izan dituzten hobekuntza nabarmenez. Nitaz ari naiz, idazle naizentxo honen ibilbideaz:
|
|
|
Ez naiz ari, jakina, euskarak eta euskal literaturak ordutik hona izan dituzten hobekuntza nabarmenez. Nitaz
|
ari naiz
, idazle naizentxo honen ibilbideaz: ezagutzen al dut nire luma narrazioan zehar?
|
|
|
Gaur psikoanalisiaren modak modu mudakorragoak hartu dituen honetan, neure kabutako dibantxoan harildutako argibidea aurreratu nahi dut nik neuk: 1973 urte inguruetan, Goiko Kale kaleratu zen garaian, lurrikara bortitzena baino sekularizazio bortitzago bat bizitzen
|
ari zen
gure herria. Goiko Kale, besteak beste, sekularizazio garai hartan, literaturaren alde apustu egin zuen pertsona baten lekukotza da:
|
|
|
Bukolkeria hauek ez dute sentidurik, gure bizitza sumendi baten ikaretan kulunkatzen
|
ari zaigun
garai hautsi hauetan.
|
|
|
-Arrautzak zapaltzen
|
ari zara
!
|
|
|
Ez zuen bainu-jantzirik, nonbait. Haur batzuk
|
ari ziren
hondarrez gaztelu bat eraiki nahian, eta askaria jaten ari ziren beste batzuk. Nazka sentitu nuen.
|
|
|
Ez zuen bainu-jantzirik, nonbait. Haur batzuk ari ziren hondarrez gaztelu bat eraiki nahian, eta askaria jaten
|
ari ziren
beste batzuk. Nazka sentitu nuen.
|
|
|
Neure artean banuen itxaropen lasaia, paperontzi baten atzean ezkutatuta, Edurnek ez ote ninduen ikusiko edo. Ez nien ezer entzuten, itsasoaren hotsak eta bainuan
|
ari ziren
neskek, olatuak gerriraino iritsi eta, ateratzen zituzten kurriskek eragotzita. Mutilak belaunetaraino jaso zituen galtzak, eta jaikitzen lagundu zion Edurneri.
|
|
|
Ez nekien zer egin. Zakur bat xaxatu nuen, nire inguruan askari edo ogi zatiren bat bilatzen
|
ari zena
. Nire bakardadeak ulergarriago bihurtu zidan larunbat arratsalde hura.
|
|
|
Pentsatu bezain azkar hiltzen zitzaizkidan nire mehatxu guztiak. Inguratzen
|
ari
nin  tzaiola, pilota bat bezala biribiltzen zitzaidala iruditu zitzaidan.
|
|
|
Bereterretan
|
ari nintzelako
ezagutzen ninduen ni. Beste lagun guztiak ere ezagutzen zituen.
|
|
|
Honetan, burua nahasten
|
ari zitzaidala
konturatzen hasi nintzen. Eztarrian geldi  tzen zitzaizkidan hitzak, eta ez nuen itsuaren eskuko soinua entzuten
|
|
|
Banekien gezurretan
|
ari zitzaidala
. Belarretatik jaiki, eta ihes egin nion.
|
|
|
Denak etxean izango ziren, eta Migelek bazekien norekin alde egina nintzen. Gaua etzaten
|
ari zen
Talai-Mendiko gailurrean, eta urrutiratzen joan zitzaidan pixkanaka-pixkanaka pinudia.
|
|
|
Nik badakit, ongi jakin ere, joko hau beldurti batena dela. Zain ditut egoerak, eta leize-zuloko hotsak entzuten
|
ari naiz
. Marmarka ari zaizkit gertaerak ikusiaren ikusiaz.
|
|
|
Zain ditut egoerak, eta leize-zuloko hotsak entzuten ari naiz. Marmarka
|
ari zaizkit
gertaerak ikusiaren ikusiaz. Zelai bat da, gure zelai guztien neurri, itxura, margo eta usain berekoa.
|
|
|
-Gaizki portatzen
|
ari zara
, andereño...
|
|
|
Gu hirurok jolasean jarraitu behar genuela eta, zenbatzen
|
ari ginela
, Zapel azaldu zitzaigun, berriz, sasien artetik. Migel belarrietatik hartu, eta zelaiaren ertz batera eraman zuen.
|
|
|
Nire ahotsa ahulago sentitu nuen bigarren honetan. Huraxe zen nire benetako ahotsa, eta banekien harria eskuetatik eroriko zitzaidala, eta Migel izango zela nire ahuleziaren lekuko; eskuak indarra galtzen zihoazen, gero eta lasaiago, kirioen korapiloak askatzen
|
ari zitzaizkidan
, eta ongi baino hobekiago ezagutzen nuen eskuetan harria zuen Anjel gizajo hura. Gizajo huts sentitzen nintzen; bai, halaxe da.
|
|
|
Migelek ekarri zuen kolejiotik, eta irudi bat zuen azken orrialdetako batean: Lutero
|
ari zen
paper ba  tzuk erretzen, eta deabru baten itxura zuen Luterok, eta liburuak deabrutzat jotzen zuen Lutero.
|
|
|
Ez nintzen neure bekatuak aitortzen hasi, baina hartan
|
ari nintzela
zirudien. " Eta zer gehiago?", baina hitzik gabe gelditu nintzen.
|
|
|
Garai hartan, ez dakit noren VÃctima del secreto de la confesión liburua
|
ari nintzen
irakurtzen, eta ama nuen nire sentimenduak jaso eta bihotzean ezkutatzen zizkidan bakarra.
|
|
|
-Zertan
|
ari zara
, Migel?
|
|
|
Honetaraino iritsi gara, eta zu hor zaude, ama, lehendabiziko aulkian, orain zutik, orain eserita, orain belauniko. Eta nire hitzak, nirekin batera esaten
|
ari zara
, eta zureak zuretzat gordetzen dituzu. Gogoratzen al zara, ama?
|
|
|
Gogoratzen al zara, ama? Bai, igande arratsalde bat zen, futbolean
|
ari ginen
hilerri ondoko zelaian. Ez zegoen arrosarik, ez lilirik, ez San Jose lorerik.
|
|
|
Zelaitik ongi ikusten zen hondartza, eta jende asko zebilen bainatzen. Lehengusu Jose eta beste lagun batzuk
|
ari ginen
futbolean.
|
|
|
Zerbait ezkutua argitzen
|
ari
ote nintzen susmoa nuen. Xehetasunak aurkitzen nituen, eta xehetasunetara jotzen nuen.
|
|
|
Isilune bat, eta zigarroa piztu zuen. Haren erraina sukaldean
|
ari zen
platerak garbitzen.
|
|
|
-Kexutan
|
ari dira
beti kalekumeak, eta ez zaie arrazoirik falta. Guk hazten genituen behiak...
|
|
|
Arrosario garaia zen, eta amak zuen hi  tza. Aita arrautza frijitua jaten
|
ari zen
. Nekatuta etortzen zen lanetik eta errespetuz eta erdi isilik egoten ginen, harik eta hark hitz egiteko baimena ematen zigun arte.
|
|
|
-Zertan
|
ari zara
–
|
|
|
-Gizon egiten
|
ari zara
. Ego te absolvo...
|
|
|
Fantasmak iruditzen zitzaizkidan plastikozko poltsak zeramatzaten itzal luze haiek. Denak
|
ari ziren
etxeratzen nonbait, eta gero eta uharteago sumatzen nuen neure burua. Edozein unetan, komuneko aldetik, gizon ilunen bat irten, eta berarekin eramango ninduen.
|
|
|
Bien aurretik joan nintzen etxeraino. Migel eta Edurne lagun handiak balira bezala
|
ari ziren
hitz egiten. Nire barneko gorrotoa egunarekin batera itzali zitzaidan.
|
|
|
-Zer
|
ari zarete
–
|
|
|
Beno, nik ez nuen lo handirik egin, baina, tira!, ongi nekien nire lagunik handiena izango zela. Hurrengo goizean, igandea zen, eta mezetarako prestatzen
|
ari ginen
guztiak;" Andre Madalen ikasi behar duzu aste honetan", esan zidan aitak, eta bizarra mozten jarraitu zuen.
|
|
|
Ongi gogoratzen naiz neurekin eraman nuela mezetara, patrikan gordeta. Apaiza sermoian
|
ari zen
, eta nik patrikan sartzen nuen eskua, eta hatza pasatzen nuen zulotik zulora, abesti bat eta bestea jotzen ari banintz bezala. Elizakoak ziren gehienak, eta Meza Nagusiko abestiekin batera mugitzen ziren nire hatzak ahoko soinuaren zuloetan.
|
|
|
Ongi gogoratzen naiz neurekin eraman nuela mezetara, patrikan gordeta. Apaiza sermoian ari zen, eta nik patrikan sartzen nuen eskua, eta hatza pasatzen nuen zulotik zulora, abesti bat eta bestea jotzen
|
ari banintz
bezala. Elizakoak ziren gehienak, eta Meza Nagusiko abestiekin batera mugitzen ziren nire hatzak ahoko soinuaren zuloetan.
|
|
|
Sermoian
|
ari zen
apaiza: " ez pentsa Jesusen basamortuko egonaldia laburra izan zenik"; eta ziur nengoen Andre Madalen eta Altza, Felipe ikasiko nituela, zaila izango zitzaidan noski, baina gelan sartuko nin  tzen;" deabrua azaldu zitzaionean hiru proposamen zikin egin zizkion"; desiratzen nengoen astelehena iristeko, eskolara joango nintzen, eta lagunei erakutsiko nien, nola lortu nuen galdetuko zidaten guztiek, baina nik, harro, hura hutsa zela adieraziko nien;" gizona ez da ogiz bakarrik bizi"; hobe izango nuen, beharbada, astelehenean eskolara ez eramatea, abestiren bat ikasten nuenean eramango nuen; patrikatik atera nuen esku-ahurrean ezkutatuta, eta oso ederra iruditu zitzaidan;" Sanctus, Sanctus, Sanctus", eta meza amaitu zenean, kalera irten, eta aitari galdetu nion:
|
|
|
Dabidek egiaz tiro egin baino doi bat lehenago gertatu zen: larunbat batez Teresarekin telefonoz hitz egin eta gero, dutxa bat hartu, eta apain-apain prestatu nin  tzen Dabidekin irteteko; baina Teresari zerbait esatea ahantzia nuelako, oraingoan Dabid dutxatzen
|
ari zen bitartean
, berriro ere telefonoa hartu eta, haren zenbaki guztia markatu beharrean, DE tekla sakatu nuen, alegia, aurreko zenbaki berera deia errepikatzeko. Eta deitu banuen, deitu nuen, zeren, nik hitz erditxorik esan aurretik ere, Teresaren ahots bihurriaren ordez, ahots sentsual eta jostarin bat entzun bainuen:
|
|
|
-Dutxatzen
|
ari zinen bitartean
, neska batek deitu dit. Zurekin maiteminduta dagoela esateko deitu du, zuk ere maite duzula eta gureak egin duela...
|
|
|
7 Errepidea eta itsasoa amaitzen diren tokian telefono bat dago; handik Mary Landford deika
|
ari da
.
|
|
|
-Polikitxoago, compadre!!! -zuzendu zaio Tom, kasik oihuka, karabana bat aurreratzen
|
ari ginela
-. Abiadura muga nomás gainditzen duzunean, ezkutuan dauden poliziak sirena hots betean agertuko zaizkizu, eta hutsagatik jarriko dizuten isunak hilkutxa hotz baten antzera utziko zaitu.
|
|
|
" Ea bada, Rakel, amaitu benetan eta esan zer sentitzen
|
ari haizen
", entzuten ari naiz Teresaren ahotsa. Eta eduki ere, arrazoia dauka:
|
|
|
" Ea bada, Rakel, amaitu benetan eta esan zer sentitzen ari haizen", entzuten
|
ari naiz
Teresaren ahotsa. Eta eduki ere, arrazoia dauka:
|
|
|
Guztiarekin, Ruben ni baino gazteagoa da eta ez du Karmelori antzematen zaion esperientziaren plusa; ez dakit, esango nuke Karmelok erakarpen handiagoa erotikoagoa sortzen didala. Gainera, Bostonen egin nuen erridikulua gorabehera, ez nau deseroso sentiarazten, ez naiz bera saihesten saiatzen eta, horregatik guztiagatik, pozten naiz gure harremana ez delako apurtzen
|
ari
.
|
|
|
Ruben etika irakaslea ez, baina apaizgaia da! (nonbait, ez naiz gezurretan
|
ari den
bakarra). Hobeki esan, teologiako bost urteak amaituak ditu eta aurten da apaiz egitekoa.
|
|
|
Luze gabe, furgonetara itzuli behar izan dugu, eta harakoan Rubenek beste ezusteko bat ere eman dit. New Yorkeko egonaldiaz
|
ari ginela
, tigrearena jakin ote dudan galdegin didanean gertatu da. Eta nik, alarma piztua, ezjakinarena egin, eta ezetz erantzun diot.
|
|
|
Denbora guztian binaka ibili gara eta patuak zorionez Rubenen alboan egokitu nau (Tom Estherrekin batera ibili da: " Padrinisimo pasatzen
|
ari naiz
, ene txatxita"). Zinez, uste dut halako zerbaiten premia nuela:
|
|
|
Autobusean neure burua hain barregarri ikusirik, konturatu gabe gogoa Gasteizeraino joan zait, seguruenik hantxe eta, hain zuzen ere, autobus batean, sentitu nuelako nire bizitzako erridikulurik handiena. Bulegotik irten, eta euria goian-behean
|
ari zuen
egun batean gertatu zitzaidan. Euritakorik eduki ez, eta, etxera oinez joan beharrean, autobusez hurbiltzea erabaki nuen.
|
|
|
Une hartan zer egin ez nekiela geratu nintzen, auto batek errepideko putzu baten gainetik igaro, eta frakak blaitzen dizkizunean baino haserretuago ezdeusago. Are okerrago autobuseko hartan nire ttikitasunaren, nire desanparoaren lekukoak asko gehiegi zirelako; eta haien begietan irribarre makurren bat, haserre keinuren bat sumatu nuelako sortzen
|
ari nintzen
atzerapena zela eta. Orduan ez zitzaidan bururatu, baina gerora pentsatu izan dut bidaiariren batek txanpon batzuk uzten ahal zizkidala, baina ez.
|
|
|
Egun hartan inoiz baino beharrezkoagoa egin zitzaidan Dabiden presentzia, baina orduan bizkartzain-" luxuzko ertzain", beraren hitzetan-izateko ikastaro bat egiten
|
ari zen
, eta etxera itzuli zen arte ez nuen nire amorrazioa askatzerik izan. Arratsalde beranduan, Dabid heldu, eta dena kontatu nionean, berehala deitu zuen autobus konpainiara (orduan ere, nire ordez berak egin zituen egin beharrekoak).
|
|
|
Hilabete osoan horrela jardun beharko dudala pentsatze hutsak gaizkitu egiten nau. Bai, badakit luzatzen
|
ari naizela
eta oraindik ez dudala garrantzizko ezer esan. Tira, ba, jakizu Bruselan kostatu egin zitzaidala Rakeli antzematea.
|
|
|
3 Mary Landford bere arima eta bideo bat sartzen
|
ari da
garbigailuan.
|
|
|
Guztiarekin, lanpara itzaliak aipatu ditudan bezala, telebista itzalia ere aipa nezake. Batzuetan, gauez ematen dituzten film onak bideoan grabatzen jartzen ditugu genituen (noizbait ohituko ahal naiz lehen aldian idazten), eta niri beti egin izan zait harrigarria telebista itxuraz itzalian, pantailan ezertxo ere agertzen ez dela, filma grabatzen
|
ari
ahal izatea. Bada nik antzeko zerbait sentitu nuen Dabidek egia aitortu zidan gau hartan:
|
|
|
Bada nik antzeko zerbait sentitu nuen Dabidek egia aitortu zidan gau hartan: itxuraz gure artean ezer gertatzen ez zela (beharbada hori arrazoietako bat izango zen, hau da, gure artean ezer ez gertatzea), amodio istorio ezkutu bat garatzen
|
ari zen
, nik errealitate paralelo hartaz ezertxo ere ez nekiela.
|
|
|
Atzealdean, Ruben eta Karmelo ere eseri dira: lehenengoa Segoviakoa da eta, haren portzelanazko zurbiltasunari erreparaturik, egingo nuke bolada txarra pasatzen
|
ari dela
; bigarrena Madrilekoa da, baina duela urte asko Frantziako hiriren batean bizi da, liburuzain lanetan. Biak ere aski diskretoak dira eta bidaia apenas mintzatu gabe egin dugun arren, abiatu berritan barteko kontu batzuk entzun dizkiet:
|
|
|
Noizbait ere furgonetatzen-Danen hi  tzetan-hasi garenean, gehienok lo geratu gara. Ni, behinik behin, maniobra zakar batean esnatu naiz, furgonetako isiltasunean Dan gidaria Idoia kopilotua-beste nafarra-elkarrizketatzen
|
ari zela
. Imajina nezakeen bezala, luze gabe euskal afera ekarri du hizpidera eta Idoiak, abilezia handiz (ezagun du bera ere aspertua dagoela gai bakarraz min  tzatu beharraz), niri barregarria egin zaidan txantxa bat kontatuz moztu nahi izan du:
|