|
2000
|
|
|
Sukaldean, kafesne beroa zain nuen mahai gainean, eta irekiak marrubizko eta mertxikazko erreximenta poteak. Sutara behar baino makurtuagoa, tostada gurindunak prestatzen
|
ari zen
ama.
|
|
2001
|
|
|
Bufaloek esne askirik ez bazuten, bularra ematen
|
ari ziren
amei kentzen zieten. Orain ohitura hori galdu da.
|
|
|
Beste txabola batean eraileek haurrari bular ematen
|
ari zen
ama bat hil zuten. Neska gazte bat, riflea hanka tartean, baginan barna sartu eta tiroz josi zuten.
|
|
|
Lagunek barre egiten diote, neskatxa ez da aldamenean harro-harro erakutsi nahi izaten ditugun horietakoa? eta bere ama ere," Noiz ezkondu behar duk" ka beti
|
ari zaion
ama, ez du semea ezkontzeko bidean ikusteak gehiegi alaitzen. Barrenak agintzen diona batetik eta zer esanak bestetik dituela, nora jo?
|
|
2002
|
|
|
Dena den, dieta aberatsak murrizketa horiek orekatzen dituenez, arriskurik ez dago baina, halaz ere, horien kontsumoa kontrolatzea komeni izaten da nutrizio-alorreko premia handiak dituzten pertsonen kasuan: hazten ari diren haurrak eta nerabeak, emakume haurdunak eta umea edoskitzen
|
ari diren
amak, digestio-aparatuan arazoak nozitzen dituzten pertsonak, elikagaien hainbat nutriente behar bezala aprobetxatzea galarazten duten egoerak, etab.
|
|
|
Aita erredakzioan izandako elkarrizketaren berri ematen
|
ari zitzaion
amari. Ni partiturak sartzen ari nintzen eskolako poltsan.
|
|
|
-Nora zoaz? -Galdezka baino, erreguka
|
ari zait
ama, ez nadin aitaren atzetik joan.
|
|
2004
|
|
|
Hizketan
|
ari ginen
ama eta biok.
|
|
|
Ordu batzuk lehenago bizi izandako gertaera bera zen gutxi gorabehera: esan nahi baita aita gaizki esaka
|
ari zitzaiola
amari, laidoka eta irainka, modu txarrean; amonaren ordez, baina, nik neuk hartu nuen aiztoa eszena hartan, hil ezazu aita, hil ezazu aita...; eta, lepo egitera nindoakion, baina bat-batean baloi bat hegan etorri eta hizketan hasi zitzaidan, bere aho txikia rekin:
|
|
|
Eta taberna ere jira eta bira hasi zitzaion... Eta, izuturik, besoak eta ezpainak eta gorputz osoa dar-dar, sukaldera joan zen, non eltze bat babarrun kozinatzen
|
ari baitzen
ama... Eta honek eltzeari tapa kendu, eta aitak banpiro bat eta mila banpiro ikusi zituen bertatik ateratzen.
|
|
2005
|
|
|
Berriro konorteratu nintzenean, oholtxo pare batez loturik neukan hanka, zurrun. Petrikiloa kristalezko ontzi txiki bat ematen
|
ari zitzaion
amari.
|
|
|
negarrez hasi zen, zartaketa kosmiko. Zilkoi hertzeak lotzen zuen oraino jende-puska txiki eta ahula ume-ontzia haizatzen
|
ari zen
amari. Orduan ekaitz, negar, ihortziri eta hasperen minberak ozenegi, Martiz zutitu zen; labana zorroztu berriaz zilkoi-hertzea ukaldi finko batez ebaki zuen.
|
|
2006
|
|
|
Saltzaileen aldetik, etxearen jabea dago, ordura arte bere habia izandako lekua uzteko batere gogorik ez duen emakumea, beti Afrika aldean dabilkion senar antropologoarekin duen harremana hausteko gogoak azaltzen; eta etxe hori lehenbailehen eskuz aldatzea lortuz gero izango dituen irabaziekin Greziara oporretan joatea besterik nahiko ez lukeen saltzailea. Balizko erosleen aldetik, berriz, bere seme eskizofrenikoari baretasuna eskainiko dion txoko baten bila
|
ari den
ama, bere buruari etengabe galdetzen diona gaixotasun horrekin jaiotako semearen susmo txarrak uxatzeko beraien bizitzatik aldendu zen senarrak noiz izango ote duen haiengana itzultzerik; eta pertsonaia nagusia, Asier, egun horretan bertan bere buruaz beste egiteko asmoa duen gazte bestenaz erabat isila. Eskizofrenikoa den arren, ondotxo daki aitak beragatik utzi zuela etxea, eta hauxe esan nahiko lioke amari:
|
|
|
Orain, NBEko agentziak 7.000 tona elikagai behar ditu bost milioi dolarreko diru-kopuru baten truke, hurrengo sei hilabeteetan Tindoufen bizi diren 90.000 sahararrei elikadura-laguntza ematen jarraitzeko. Era berean, laguntza osagarria behar dute bost urtetik beheitiko eta gaizki elikatutako 11.200 umek eta bularra ematen
|
ari diren
amek. 34.000 ikaslek baino gehiagok hartzen dute parte eskoletako elikadura-laguntzako programetan.
|
|
|
Amaren begiradagatik, berebiziko garrantzia zuen nire erantzunak, goiz osoko nire mututasuna urratuko bainuen. Eta bide batez, aitarekin hitz egiteko balio zezakeen paseotxoak, hori kalkulatzen
|
ari zen
ama; hartaraino, ezagutzen nuen.
|
|
2008
|
|
|
hanka astunak lurra zanpatzen han eta hemen, iraulitako altzariak, ostikoz botatako ateak, harkaitzek ere oihartzuna bihurtzeraino, eta gero gizonak kamiora atera ziren banan-banan, ez ginela inon ageri esanez. Orduantxe, kapitainaren diruekin
|
ari ginela
ama eta biok asaldatu gintuen txistu huraxe aditu genuen ostera, argi eta garbi iluntasunean, baina oraingoan bi aldiz errepikatua. Itsuaren turuta-edo izango zelakoan nengoen, eskifaiari erasora deitzen ziona; baina orain jabetu nintzen herrixka ondoko muinotik zetorren seinalea zela, eta, bukaneroengan izan zuen eraginagatik, arrisku hurbilaz ohartarazten zituela.
|
|
|
Janeiroko State University of Rio de Janeiroko ikertzaileek orain arte trans gantzei buruz eta bularra ematen
|
ari diren bitartean
amek seme-alabei egiten dieten transmisioari buruz ezagutzen denaz haratago joan nahi izan dute. Laborategiko animaliekin egindako azterketa zorrotz baten arabera, partzialki hidrogenatutako landare-olioz elikatutako emeek amantatutako arratoiek arazoak dituzte bihotz-funtzioan.
|
|
|
Katedralatik abiatu beharra da. Xabierren jantziak konpontzen
|
ari da
ama. «Egon zintzo, e!».
|
|
|
Eskegi eta altxatu egin naiz. Aitari jaka kentzen
|
ari zaio
ama. Oso mehetua dago, pixka bat kuzkurturik, eguzki laukiek goitik behera argitzen dute.
|
|
2009
|
|
|
Bestela, onartu beharko nuke zerbait oso gaizki egiten ari naizela. Edo oso gaizki egiten
|
ari naiz
amarena edo oso gaizki egiten ari naiz enpresa buruarena. Lehentasunak jarri behar direla?
|
|
|
Ile kizkur eta gorpuzkera gihartsuko gazte bat zuhaitz azpitik
|
ari da
amaren esanak entzuten, burumakur. Badaki bera dela hizketa gaia.
|
|
|
Hamasei urte zituen ordurako eta sukaldera sartu zenean, hain zen handia, haren gorputzaren itzalak ama ikaratu egin zuen. Harrikoa egiten
|
ari zen
ama, neskamea desagertuta zegoelako haserre. Orduan buelta eman eta semearen eskuak ikusi zituen.
|
|
|
Domingok ez zekien zer oihuz
|
ari zitzaion
ama, bereaz edo Teofilo Mariarenaz; guztiaz ere, Domingok bere buruaren alde egitea erabaki zuen, jakina; une hartan, gainera, nork daki bizi-sena eta iraun-nahia negar-malko batzuk kanporatzearen komenientziaz mintzatu ez ote zitzaizkion, horregatik irristatu baitzitzaizkion mutilari bi malko masailetan behera, apika.
|
|
|
Domingok ez zekien zer oihuz
|
ari zitzaion
ama, bereaz edo Teofilo Mariarenaz; guztiaz ere, Domingok bere buruaren alde egitea erabaki zuen, jakina; une hartan, gainera, nork daki bizi-sena eta iraun-nahia negar-malko batzuk kanporatzearen komenientziaz mintzatu ez ote zitzaizkion... horregatik irristatu baitzitzaizkion mutilari bi malko masailetan behera, apika.
|
|
|
Horren gainean, ni ez nintzen hura bezin trebe. Ez dakinuelako presisoki zertaz aipatzen
|
ari zen
Ama. Nik amodioaren gainean ez nuen gauz haundirik izagutzen, eta aldiero bezala ez izagutze horrk beldur ematen zian.-Tenorea aitzinerat joaki da, mugitu beharko dugu hemendik orain agudo.
|
|
2010
|
|
|
–Eta Mario hori, mutil jatorra, ezta? , esaten
|
ari zitzaion
ama orain, hegazkina martxan jarri eta aireratze pistara abiatzen zen bitartean.
|
|
|
Zuhaitz bakarraren gerizpean zeuden abere guztiak. Sandokan txikia zupa-zupa
|
ari zen
amaren errapetik. Bihotza uzkurtzen zidan ikuskizunak eta ama izan nahi eta ezinaren minez begiak bete.
|
|
|
ITXASO.-Zorrotzegi epaitzen
|
ari zara
ama. Agian ez dakizu zure aita...
|
|
|
a) Derrigorreko desagertzea pairatzen ari diren haurrez jabetzea, edo haurrez jabetzea, horien gurasoak nahiz lege-ordezkariak derrigorreko desagertzea pairatzen ari direnean, edo haurrez jabetzea, halakoak jaiotzen direnean derrigorreko desagertzea pairatzen
|
ari den
ama gatibu dagoela;
|
|
|
Sukaldean sartu zenean ogi xigortua jaten
|
ari ziren
ama eta Pepelu. Brinko batean jaiki zen Maite:
|
|
2011
|
|
|
Baina bestetik, azpiegitura ireki eta berehala kexak herritarren aldetik: kexak bertako langileek ume bati janaria ematen
|
ari zitzaion
ama bati kargu hartu diotelako, kexak bizikleta batekin bertara sartu nahi izan duen hiritarraren aldetik, kexak non jesarri ez dagoelako, kexak ilunegi dagoelako, kexak leku hotza delako... Plaza gisa saltzen dena ez dago plaza gisa erabiltzeko pentsatua, eta ezta ere bertan egoteko pentsatua (bankurik ia ez, iluntasuna...).
|
|
|
Eta, amari begietara so eginik, Leonek sinetsi egin zion? masailetan beheiti malkorik ez zuen arren, negarrez
|
ari baitzen
ama, dudarik ez.
|
|
|
Eskuak estutu zituen. Triste eta misteriotsu begiratu zien sartzen
|
ari ziren
amari eta Laurari.
|
|
|
EIDER.-Normala da zu mesfidati egotea, baina horrek ez dizu eskubiderik ematen bere harreman sentimentaletan muturra sartzeko. Pasatzen
|
ari zara
amarekin. Berak ere gorriak ikusi ditu.
|
|
|
Zientzialarien ustez, lau hilabetetik aurrera hauteman dezakete haurrek zapore gazia edo amaren esnearen gozo tipikoa ez den zaporea. Hori dela eta, bularra ematen
|
ari den bitartean
amak elikagai solidoen kontsumoa mugatu eta baldintzatu dezake. Edoskitzaroan ama jateak baldintzatu egin dezake haurtxoaren elikagai berrien kontsumoa Lehen ebidentzia esperimentalak hipotesi hau du oinarri:
|
|
|
Lasai bedi aurrerazalea, ez naiz teknika eta zientzia ukatzen ari. Ez naiz
|
ari
amaren umetokira bueltatzeko bulkada instintibotik. Ez naiz ari Garoa edo Kresala XXI. mendera ikono gisa ekartzeaz.
|
|
2012
|
|
|
Eta harekiko pixkanaka-pixkanaka adioa eta degradazio egoera honek sortzen duen sufrimendu latza. Sufrimendua amarentzako eta sufrimendua alabarentzako ikusirik zein modu bortitzean
|
ari zaion
ama galtzen, desagertzen.
|
|
|
Giltza sarrailan sartzen
|
ari nintzela
Amak ireki zuen atea. Gogoz besarkatu genuen elkar, bero.
|
|
|
Zuk ez duzu ondo ulertzen, Max..., baina agian nik neuk ere ez dut ulertzen guztiz, ez baitago... gauza horiek ulertzeko modurik, ez dagoelako perspektibarik... Edonola ere, gaurkoz tuberkulosiaren aurrean portatzen
|
ari naiz
amaren gonatik tiratzen duen umearen antzera... Batzuetan iruditzen zait nire burmuina eta nire birikak ados jarri direla nik jakin gabe...».
|
|
|
beren bular hustuak estutzen zituzten, erditzean negarrez ari ziren. Soka batetik tiraka
|
ari ziren
amak, sokaren beste aldean inor ez zegoela ikusteko gero. Jo eta jo ari ziren kanpaiak.
|
|
|
b) Lagunek parre egiten diote, neskatxa ez da aldamenean harro harro erakutsi nahi izaten ditugun horietakoa? eta bere ama ere,. Noiz ezkondu behar duk?-ka beti
|
ari zaion
ama, ez du semea ezkontzeko bidean ikusteak gehiegi alaitzen. (ZIN:
|
|
|
Lagunek parre egiten diote, neskatxa ez da aldamenean harro harro erakutsi nahi izaten ditugun horietakoa? eta bere ama ere,. Noiz ezkondu behar duk?-ka beti
|
ari zaion
ama, ez du semea ezkontzeko bidean ikusteak gehiegi alaitzen. (ZIN:
|
|
|
– Lagunek parre egiten diote, neskatxa ez da aldamenean harro harro erakutsi nahi izaten ditugun horietakoa, eta bere ama ere,. Noiz ezkondu behar duk?-ka beti
|
ari zitzaion
ama, ez du semea ezkontzeko bidean ikusteak gehiegi alaitzen. (ZIN:
|
|
|
Lagunek parre egiten diote, neskatxa ez da aldamenean harro-harro erakutsi nahi izaten ditugun horietakoa? eta bere ama ere,. Noiz ezkondu behar duk?-ka beti
|
ari zaion
ama, ez du semea ezkontzeko bidean ikusteak gehiegi alaitzen. (ZIN:
|
|
|
Lagunek parre egiten diote, neskatxa ez da aldamenean harro harro erakutsi nahi izaten ditugun horietakoa? eta bere ama ere,. Noiz ezkondu behar duk?-ka beti
|
ari zitzaion
ama, ez du semea ezkontzeko bidean ikusteak gehiegi alaitzen. (ZIN:
|
|
|
Lagunek parre egiten diote, neskatxa ez da aldamenean harro harro erakutsi nahi izaten ditugun horietakoa? eta bere ama ere,. Noiz ezkondu behar duk?-ka beti
|
ari zitzaion
ama, ez du semea ezkontzeko bidean ikusteak gehiegi alaitzen. (ZIN:
|
|
|
IBIk mimoxo-mimoxo besarkatzen du JOKIN, ondo daki gaizki pasatzen
|
ari dela
amarengatik.
|
|
|
ERNESTO.-Ze
|
ari zara
amaren ordenagailuarekin?
|
|
|
Jogaz erditzeko prestakuntza: diziplina honen bidez, erditzen
|
ari den
amari erditzen ari den bitartean gehien esku hartuko duten muskuluak entrenatzen erakutsiko zaio, bai eta haurra kanporatzeko kontzentrazio-eta erlaxazio-moduak ere. Stretching bidezko erditzea:
|
|
|
Amaren esneak haurraren bizitzako lehen etapan behar dituen elikagai guztiak ematen ditu, eta, batez ere, garatzeko behar dituen mineral eta bitaminak ematen dizkio. Mikronutriente horien maila egokia izan dadin, bularra ematen
|
ari den bitartean
amaren dietak osasuntsua eta orekatua izan behar du, horrela, emakumeak behar dituen bitamina eta mineralak hartzen baititu. Hala ere, kasu berezietan, badira aparteko ekarpenak behar dituzten amak, ondoren zehazten den moduan.
|
|
|
Ama semetxoari begira dago, baina amaren begiradan ez dago tokirik harentzat. Semea ez den norbait ikusten
|
ari da
ama. Ez dira egun asko amaren maitalea hil dela, eta semearen senak antzematen du amaren begiradan dagoena amorantea dela, semea ohart da amak berari begiratzen diola, baina ohart da, halaber, amaren eta amorantearen arteko zubia dela bera, ez beste ezer.
|
|
|
Aingeru korrika abiatu da taxia hartzera, herrenak uzten dion neurrian korrika. Buruan ozen errepikatzen
|
ari zaio
amaren telefono deia, ama negar batean. Taxistak berriro galdetu dio ea nora joan nahi duen.
|
|
2013
|
|
|
Bere ama Joxepa zenak hala deitzen omen zion. Ados, larranbiloaz
|
ari garenean
amari kasu egitea komeni da.
|
|
|
Berehala ohartuko gara, entseatzen?
|
ari dela
amari nola esango dion Garbiñerekin ezkontzera doala.
|
|
|
Amagandiko edoskitzeak, haurtxoak kalitate hobeko amets batez gozatzea lortzen du Amaren esneak ematen duen onuretako bat haurrei hobeto lo egiten laguntzea da. Hala ere, egia da bularra ematen
|
ari den
amak gau osoan etenik gabe atseden hartzeko unea atzeratzen duela, Espainiako Pediatria Elkarteko Amagandiko Edoskitze Batzordeak azaltzen duenez. Bi baieztapen horiek kontraesankorrak izan daitezke, baina ez dira batere onak, lo hobeto egiteak ez baitu esan nahi lo egin gabe lo egin behar denik.
|
|
2014
|
|
|
Parte hartzen
|
ari den
ama batek, Uxuek, honako berbak egin zituen: " Gehien baloratzen duguna da umeen artean lortu dugun kohesioa.
|
|
|
Bederatzi hilabeteetan, haur askok txandaka hitz egiteko trebetasuna garatzen dute, helduek bezala, bai ahoskatuz bai eta entzuten
|
ari direnean
amari intentsitatez begiratuz ere.
|
|
|
Haurra atseginez
|
ari da
amaren bular kurruskatsua hartzen.
|
|
|
Zotinka. " Txomin" entzun du Xabik, argiago ezin, etengabe
|
ari baita
ama ohearen kontra Txominen izena oihukatzen, baina Xabiri beste gela batean balego bezala ailegatzen zaizkio oihuok.
|
|
|
Afaria prestatzen
|
ari zen
ama, ke hodei trinko bat zegoen sukaldean, eta, sarritan bezala, telebista ikuslerik gabe piztuta zegoen.
|
|
|
Garçon erara moztutako neskaren burua dakusa atzetik, goiko aldean puntan hazten zaizkion ileak, alkandora marraduna, eta orain bururantz hurreratzen den eskua, atzamarrez hazka egiten diona belarriari, berriz mahai gainean pausatzeko. Burua ezkerrera biratu du, sukaldeko atetik sartzen
|
ari den
amari begiratzeko, eta amaren ezpainak zerbait esanez," amaitu ezazu lehenbailehen", nahiz eta, den orduagatik, seguruen ez duten inora joan behar izango.
|
|
|
Lana galdu dugu biok Etxera itzuli behar izan dut minbiziak jota hiltzen
|
ari zen
amaz arduratzeko, eta aita Aitari buruz txintik ez.
|
|
2015
|
|
|
Leku huts bat utzi zidaten haien artean, haurrak eta biok urrats batzuk atzera egin genituen bitartean, perspektiba bila. Kasik plazaren beste aldean, zer botoi sakatu behar zuen azaltzen nion bitartean, haren bila
|
ari zen
amaren oihuak aditzen hasi ginen, Carlo! Carlo!, nahikoa urrun eta herabe hasieran, ezin asaldatu eta ozenago ondoren, umea argazki-kamera eskutan ikusi zuenean.
|
|
|
Ez zuen ama ekarri behar hizpidera, baina, ekarri duenez, oraindik arnasa nabarmen hartzen ari den traje urdinaren barruko gizon horren gorputza, espaloi gainean odolusten
|
ari den
amaren gorpua iruditu zaio lipar batez. Bera da ia arnasarik gabe geratu dena.
|
|
|
Pitilina zen. Zuk urtebete inguru izango zenuen eta fardela aldatzen
|
ari zen
ama.. Putz egin nizun hanka tartean eta zure pitilina gogortu egin zen.
|
|
|
Sinistu ezinak diren irudiak etorri zaizkit begietara: ...raketsean asfaltatutako bidean gora, eskuak altxatuta, garaipenaren bila; lurrean korrikarik egiten ez duten arrainak heriotzaren iragarle imajinatu ditut; paretak alderik alde pasatzen dituen mutila deabruarekin tratuan, liburu bat dela medio; aita bat eta haren semea ikusi ditut, bilatu gabeko Gerraren ondorioak lurperatzen; eta moja sartu nahi izan zuen alaba bakarra, bakarrik, besoetan hiltzen
|
ari zaion
Ama jaso ezinik, hunkituta ikusi dut negarrez. Amaren begiratuaz hunkituta.
|
|
|
Tabernako barran unibertsitateko liburuak garraiatzen dituzten gazteak eta botak porlanez zikinduta dauzkaten langileak tartekatzen dira. Gure ondoan eserita, besoetako haurra edoskitzen
|
ari da
ama bat, emakume kuadrilla baten erdian. Paisaia aldetik, arkitektonikoki nahiz kulturalki, jaioterria gaur bizileku duen herriaren aldean guztiz ezberdina dela dio.
|
|
|
Lanez gainezka zeudenean, okindegi batean ematen zioten amari lana; okindegi horretan gozokiak ere egiten zituzten, enkarguz batez ere. Aitaren zortzigarren edo bederatzigarren urtebetetzea zen garaian okindegian
|
ari zen
ama. Bertakoa izango zen nire aitak jango zuen lehenengo tarta.
|
|
|
Irudia: martiak 15 Merkurioan aberatsak diren arrainak saihestea Arrainak nutrizio-onura handiak dituenez, funtsezko elikagaia da bularra ematen
|
ari diren
amen dietan. Hala ere, haurdunaldian bezala, edoskitzaroan, emakumeek ez lituzkete espezie batzuk kontsumitu behar. Zehazki, Kontsumoaren, Elikagaien Segurtasunaren eta Nutrizioaren Espainiako Agentziak gomendatzen du ezpata-arraina, hegalaburra eta lutxoa dietatik kentzea edoskitzaroan. Arrain horiek jateak handitu egiten du haurrari bularra ematen dieten amentzat onartutako gehienezko merkurio-kantitatea gainditzeko arriskua.
|
|
|
Zertan
|
ari da
ama?
|
|
|
Oso film dibertigarria ikusten
|
ari ginen
amarekin eta Bradekin.
|
|
2016
|
|
|
Bat Ludvicec izenez bataiatu zuten eta Vincec jarri zioten besteari. Urtebete inguru zutela, bi umeak terreina batean bainatzen
|
ari zen
ama, egunero bezala, auzoko emakume batek atea jo zuenean. Atera zen harekin bi hitz egitera, baina berriketaldia luzatu egin zen eta, itzuli zenerako, umeetako bat itota aurkitu zuen.
|
|
|
–Bazkaria prestatzen
|
ari da
ama, baina seguru zerbait susmatu duela. Badakizu ezer ez zaiola oharkabean pasatzen.
|
|
|
Nik ate atzetik entzun nien pare bat aldiz. Eskubidea nuen jakiteko zer egiten
|
ari ziren
ama aurkitzeko, ezta?
|
|
|
Armak eskuan borrokatu zirenak baino askoz gehiago: armada hori osatzen dute egun batean esan zutenek zerbait egin behar zela kexatzen ez den, daukagun guztia eman digun eta hiltzen
|
ari garen
Ama babesteko!» Félix Rodríguez de la Fuente (1928-1980), naturalista eta ingurumen-dibulgatzaile espainiarra. 10 «Egia esan, dena horretara mugatzen da:
|
|
2017
|
|
|
Bakarrik egoteko gogoa zuen, liburu eta lagun artetik ateratzeko eta etxetik une batez ihes egiteko. Claudiarekin oso eskertua zegoen, bere alaba balitz bezala zaintzen
|
ari baitzen
ama kanpoan zegoen bitartean. Izan ere, Luna alabatzat zuen Claudiak, harekin bizi izan zen txikitatik eta bostek familia bat osatzen zuten:
|
|
|
Castro behar nuen ikusi. Garajeko ateak hesten
|
ari nintzelarik
ama ataritik marmarika entzun nuen," ez xira joanen aro honekin, zer ihizi uste duxu izanen dela, elur. eta ez dituxu xakurrak hartzen. Edo zerbait gertatu dea?".
|
|
|
Bilbora iritsi ginenean etxeraino lagundu genion Karrari. Pikorta gorriz beteriko umea negarrez
|
ari zen
amaren besoetan. Bazkaltzen gelditzeko gonbita egin zigun Karraren neska-lagunak, baina familiaren intimitatea errespetatu nahi izan genuen.
|
|
|
Aita eta ama balkoira atera ziren erretzera. Aitak seinalatzen zion puntu urrun batera begira
|
ari zen
ama.
|
|
|
Cenere, acero, nocciola, agrifoglio, lauro... Luka bideko zuhaitzak izendatzen
|
ari zen
amak mutikotan erakutsi eta ordutik esan gabeko hitzekin, nire haurtzaro industrialean existitzen ez zirenekin. Bidezidor usaintsuetan galdu ginen, bideko bankuetan eseri.
|
|
|
Zoaz ohera, bihar ezingo duzu-eta jaiki. Ebatzi gabeko enigmen saio bat ikusten
|
ari da
ama telebistan, aitak gaueko turnoan lan egiten du. Goizean sarreran aurkituko ditut larruzko bere zapata belkrodunak eta txalekoa.
|
|
2018
|
|
|
Jaso dudana omentzeko ariketa egin dut. Bat-batean uzten diozu izan zaren eta eman dizuten horrekin guztiarekin borrokatzeari, konturatzen zara
|
ari zarela
amaren edo aitaren jarrerak hartzen. Eta orduan erabakitzen duzu horri ukorik ez egitea, hori txertatzea zugan eta eskerrak ematea, zeren badaude gauza batzuk oinordean hartu ditugunak, erabilgarriak eta onak eta praktikoak, nahiz eta muzin egiten diegun, batez ere gazteagoak garenean.
|
|
|
Eta orain ere, zergatik galdetzen didazu beti nobi-o-ei buruz? Eta lehengoan zergatik galdetu zenion Oihaneri beren umea neska-ala-mutila izango den, e, ama?». Urrezko Globoetako garaikurra balitz lez astintzen du alabak koilara parea, letxuga orriak bandejan jartzen
|
ari da
ama. «Ai!
|
|
|
Beraz, zertan oinarritzen da Kristeva gorputz femeninoari amatasun teleologia bat egozteko gorputz hori kulturara azaldu aurretik? Galdera hau honela jartzean dagoeneko auzitan jartzen
|
ari gara
amaren gorputzaren kontzeptua eratzeko Kristevak darabilen premisa, hots, Sinbolikoaren eta semiotikoaren arteko bereizketa. Amaren gorputzaren jatorrizko esanahia Kristevarentzat esanahia bera baino lehenagokoa da; hortaz, haren ikuspegitik ezin daiteke esan amatarra esanahi bat dela, et, hortaz, aldagarria dela kulturaren arabera.
|
|
|
Joseba ohetik aulkira eta aulkitik ohera nola pasa ikasten
|
ari zen
ama-semea gelan sartu zirenean.
|
|
|
Hainbeste, ezen tunel bisioa izan nuen Jakesi agur, agur, agur, joan beharra daukat esan eta kotxera iritsi bitartean. Hainbeste, ezen negar egiteari ekin nion Gasteizetik ateratzen
|
ari nintzela
amaren deia jaso nuenean. Aitak kontatutakoa konfirmatu nahi zuen nirekin, egoeraren larriaz jabetu, hegazkin-txartel bat erosi behar ote zuen tentuz galdetu, baina nik ezin nion gauza handirik kontatu, ez nekien asko, umea txarto zegoela, sukar handia, garondoa zurrun, probak egin behar zizkioten, eta ni urrun nengoen, ez nengoen han, berarekin, epaitegi batean nengoen, ez, okerrago, gizon lirain batekin bazkaltzekotan, eta moztu beharra nuen, deituko nion beranduago, gauzak argitzen zirenean.
|
|
|
Nola egingo nuen, bada, horrelakorik txinatar itsusi eta ahul horrekin? Badakit hortxe dagoela neba zaharrena, atearen kontra jarria, adi, badaki zertan
|
ari den
ama, badaki neskatxa biluzik dagoela, joka ari zaiola, halaxe jarraitzea nahi luke, gehiago, askoz ere gehiago, arriskura iritsi arte. Amak badaki hortxe dagoela nire neba zaharrenaren nahikari hori, nahikari ilun eta izugarri hori.
|
|
|
Bilera eskatu eta hitzordua adostu dute Uxue Barkos lehendakariak eta atxikipena itzultzeko eskatzen
|
ari den
ama taldeak. Bihar batzartuko dira.
|
|
|
Txostena irakurtzen hasi da. Mutila gosaltzen
|
ari da
ama eta anaia gazteagoarekin. Hamabost minutu.
|
|
|
“Ez zaik ba ezer falta”, guraso gazteek umorez esan lezaketen zerbait, “Ez zaik ba ezer falta eta elkarrekin gozatuko diagu falta zaian guztia”, pentsatzen du bere artean. Hori esan nahi duen begirakunetik edaten du haurrak, deus jakin gabe zer
|
ari zaion
ama edatera ematen: jakin gabe dakiguna.
|
|
|
Bera denborarik gabeko parajean bizi da, doi-doi daki zer den haztea eta, hori ere, bere inguruko helduek azpimarra berezia jartzen dutelako horretan. Hori esan nahi duen begirakunetik edaten du haurrak, deus jakin gabe zer
|
ari zaion
ama edatera ematen: jakin gabe dakiguna.
|
|
2019
|
|
|
Kale birtualean aurkitutako gizajo bati tripak ateratzen
|
ari zitzaion
ama sartu zenean. Telefonoa eskuan zeraman emakumeak, eta begiak zabal-zabalik zeuzkan.
|
|
|
–Ez zaitez itsutu, esaten
|
ari zen
ama, baina ez zebilen eskean?, unibertsitatea dirua da. Nondik aterako dugu?
|
|
|
Pentsatu baino beranduago heldu da etxera beraz, zazpiak laurden gutxiagotan. Aita ordenagailuan topatu du, irakurtzen
|
ari da
ama, ez daki lanekoa edo bestela, ez dio galdetu.
|
|
2020
|
|
|
Kasu batzuk oso gogorrak egin zaizkit. Hiltzen
|
ari zen
amak alabari musua eskatu eta alabak ezin musurik eman amaren heriotzean, esaterako… Lanean indarra atera egiten da, baina halako kasuen aurrean oso eraginda itzultzen nintzen etxera. Negar batean aritzen nintzen gero.
|
|
|
Beheko plaza giro barean zen hirurak heldu zirenean. Ume batzuk olgetan
|
ari ziren
amen zaintzapean, eta Mikeli garai ez oso zahar bateko oroitzapenak ekarri zizkion irudiak. Orduan, aita ikusi zuen banku batean eserita, bakarrik, eta harenganantz inguratu zen.
|
|
|
Goiz hartan bertan etxe inguruan hartutako belar batzuk erakusten
|
ari zitzaidan
ama. Berdeak, beste guztiak bezalatsukoak.
|
|
|
Lorrainek telebistatik begirik kendu gabe jarraitu zuen. Connell edanda zegoen, ez du gogoan zer ikusten
|
ari zen
ama. Astiro-astiro, Lorrainek esan zion:
|
|
|
Zurea! Munduko piezarik ederrena osatzen
|
ari zara
amarentzat! Eta hura bukatutakoan...
|
|
2021
|
|
|
Ertzainek eraman zuten atzera amarengana. Negarrez
|
ari zen
ama. Umea lapurtu ziotela eta umea lapurtu ziotela egiten zuen oihu.
|