|
2003
|
|
|
Nazio Batuen Giza Eskubideak Sustatu eta Babesteko Azpibatzordeak lehen aldiz onartu du enpresa guztiei zuzendutako kode etiko bat, edozein delarik ere haien tamaina edo sektore ekonomikoa. Azpibatzordeak azaldu zuenez, kode hori Giza Eskubideen 1948ko deklarazio unibertsalaren interpretazio baimendu eta egiaztatua da, “etengabe aldatzen
|
ari den
mundu bati egokitua, non enpresek funtsezko papera jokatu baitute pertsonen eta herrien oinarrizko eskubideei eragiten dieten jarduketekin”. Dokumentuak jarraibide batzuk ematen dizkie gatazka-eremuetan lan egiten duten edo pertsonen eta langileen eskubideak etengabe urratzen dituzten enpresei.
|
|
2004
|
|
|
Orain, borroka politikoa baino markatzenago dena, bere Euskal Herri zahar kutunaren suntsipena da modernitatearen uholde azpian. Euskal Herri kultural hori (Gandiagarekin batera) hiltzen
|
ari den
mundu bat da, umetan ezagutu zuena eta berak beti ere maite duena, arrotza gaurko gazteentzat: " Baserritik kalera/ etorri gara;/ gure haurrek/ ipuin bezala entzuten digute/ nekazal bizimodua".
|
|
2005
|
|
|
gizartean arazo berriren bat sortu orduko, heziketa-programetanaldaketak egite hutsarekin arazo horren irtenbidea lortuko da. Gure ikasleekeguneko 24 orduak eta urteko 365 egunak ikasgelan egonda ere, ezingolituzkete barneratu etengabe aldatzen
|
ari den
mundu baten konplexutasunaeta errealitate berriak; hori oso gogoan izan behar dugu.
|
|
2008
|
|
|
“Txomin, ororen gainetik, memoria zen niretzat, ni orduan deskubritzen
|
ari nintzen
mundu baten lekukoa”. Hala idazten du Anjel Lertxundi idazleak, Txomin Amasorrainen jaiotzaren ehungarren urteurrenean haren bizitzaren gainean familiak argitaratu duen liburuan, gerra osteko euskaltzaletasuna eraikitzeko bidean, Txomin Amasorrainen lanak izan zuen garrantziari erreferentzia eginaz.Txomin Amasorrain, Arrasaten jaio zen baina txikitan joan zen haren familia Bergarara bizitzera, eta bertan eman zuen bizitza osoa.
|
|
2009
|
|
|
Bi eguneko foroa egingo da adituekin, eta landare-barietate berrien garapena sustatzeko moduak aztertuko dira. Horrez gain, aldatzen
|
ari den
mundu batean nekazariek kalitatezko haziak izango dituzte. Ondoren, hazien segurtasuna eta elikagaien segurtasuna etorkizunean lortzeko moduei buruzko adituen ondorioak aztertzeko foroa egingo da.
|
|
2010
|
|
|
Bi naturalisten ideia berriak urez betetako ontzi batean isuritako olio tanta bat bezain ezerosoak suertatu ziren garai hartako gremiokideen artean. Ideia guztiz iraultzaileak ziren, eta, hainbatek onartu zituzten arren, askori zail egin zitzaien mentalitate estatiko eta ordenatua alde batera utzi eta etengabe aldatzen
|
ari zen
mundu baten ikuspegia barneratzea.
|
|
|
Onartuta dago, Hirugarren Munduaren kontzeptua Alfred Sauvy demografofrantziarrak (1898-1990) erabili zuela lehen aldiz 1952an, kolonizazio-prozesuakamaitutakoan independentzia lortu ta gero sortzen ari ziren herrialdeen multzoaizendatzeko. Izen horrekin, mendetan zehar, ahaztuta, zapaldua eta mespretxatuaizan ondoren, azaleratzen
|
ari zen
mundu baten indarra eta kemena adierazi nahizuen, kleroaren eta nobleziaren aurrean Frantziako Iraultzan izan zen HirugarrenEstatua gogoratuz. Mundu hori ohartuta zegoen jada bere lehengaien erreserbekzuten garrantziaz eta munduko geo-politikan zuten zeregin baliotsuaz eta gogoraldarrikatzen zuen nazioarteko harremanetan eta ekonomia-garapenean merezizuen protagonismoa.
|
|
|
Zein jarrera arauemaile hartu behar da pobrezia eta desberdintasunak gailentzen
|
ari diren
mundu batean. Pogge-k (2005) beharrezkotzat jotzen du bi galderanagusi egitea:
|
|
2011
|
|
|
«2008ko krisiaren giltzarrietako bat natur baliabideen amaiera da, bereziki petrolioarena». Hori azaltzeko, Paul Krugmanek, 2008ko Ekonomia Nobel saridunak, berriki The New York Times AEBetako egunkarian esan duena gogoratu du; alegia, ondasunen prezioa etengabeko igotzea «amaitzen
|
ari den
mundu baten seinalea» dela, «baliabideak gero eta urriago diren seinale».«Aukera galdua»Egoera horrek ekonomiaren eta ingurumenaren arteko harremana berriz aztertzeko balio beharko lukeela adierazi du Hoyosek. «Ekonomia ezin zaie gainjarri oinarri biofisikoek ezartzen dizkiguten mugei:
|
|
|
Kronologikoki filmatuko dute, eta, beraz, filmean ikusiko den ordena antzekoa izango du aktoreen jardunak, «etenik gabe».Ohar bat ere bada filma, Aiestak dioenez. «Gero eta transhumante gutxiago dago, eta sentipena daukat galtzen
|
ari den
mundu bat ote den. Gero eta gutxiago dira artzainak.
|
|
2015
|
|
|
Enbeitatarra, berak esan ohi duen bezala" izenez adina izatez", enbeitatar izate hori abertzale eta euskaltzale izan eta ekitetik igarotzen baita. Gerra urtean Muxikan jaioa, sehaskatik bertatik tokatu zitzaion deusezten
|
ari zen
mundu bati eustea. Ordudanik, eutsi, berreskuratu, birsortu, josi, eraiki eta belaunaldi berriei tresna erabilgarriak eskaintzen dabil.
|
|
|
Baina, eta hauxe da nire tesia, bestela eginez gero, euskararenak egina zegoen. Artikulazio hori egin ezean, euskarak nekez lortuko zuen estatus modernorik nazio taxura moldatzen
|
ari zen
mundu batean. Nazionalismoak gizarte-sistema integratu eta beregainekoa eraiki nahi izan du beti, hori baita, nolabait ere, gizarte modernoen moldea.
|
|
2018
|
|
|
Galtzen
|
ari den
mundu bati eutsi nahiarekin. XIX. mende amaieran Sabino Aranak abertzaletasun modernoaren oinarriak jartzean trinkotuko da haren hedadura soziala.
|
|
|
Erroa atzeragotik badator ere, aurreneko Euskal Pizkundearekin lotzen da, karlistadetako derrota eta foruen ezabatzeak eragindako galera bizipenarekin. Galtzen
|
ari den
mundu bati eutsi nahiarekin. XIX. mende amaieran Sabino Aranak abertzaletasun modernoaren oinarriak jartzean trinkotuko da haren hedadura soziala.
|
|
|
Baina, presente egon arren, ez da ardatza, geroago bezala. Diskurtso horretan, euskaltasuna eta baita euskara bera ere, agortzen
|
ari den
mundu bati eusteko bide izango dira. Gutxi asko, jendeon izatearen, identitatearen, ikuspegi esentzialista eta zurrun batekin lotuko da.
|
|
|
Aurreneko Euskal Pizkundearen oinordeko den diskurtsoarekin apurtzen du, hain zuzen, pentsamendu lerro haren bi adar nagusietan: batetik, arestian aipatu dut euskaltasun eta euskaltzaletasun hark iragana zuela miran, galtzen
|
ari zen
mundu bati eutsi nahia motibo, nostalgia zela ardatza. Norberetasun berri horretatik abiatuta, euskaltasun eta euskaltzaletasun berriak, ostera, etorkizunean jarriko du jomuga:
|
|
|
Oraindik landa eremuan bertsolaritzak estimazio handia badu ere, egia da aldaketa nabarmena izan dela. Azterketak berak aipatzen du orain dela 40 -30 urte bertsolaritza desagertzeko edo minoritario bilakatzeko bidean zen kultur adierazpen bat zela, landa guneari lotua, transmisio naturalaren bidez geroratzen zena… Gizartea hiritartzen ari zen, eta bertsolaritzak murrizten
|
ari zen
mundu bati itsatsia geratuko zela zirudien. Baina bertso eskolak agertu zirenean dena aldatu zen.
|
|
2020
|
|
|
Gugan bego Ennio Morricone. Desagertzen
|
ari zen
mundu baten soinu bandak oparitu zenizkigun; zeluloidearen xamurtasuna eta faxismoarekin amaitzeko grina pizten duten horietakoak. Paradisu zineman ikusiko gara zurekin ere. https:// t.co/ 3M4YyEfnjchttps:// t.co/ NtlYMXt3kW
|
|
|
Beti bezala, gauza interesgarriak esaten ari da krisi honen kariaz Daniel Innerarity filosofoa, bere azken liburuaren aurkezpen ekitaldiak eten beharrean aurkitu dena, portzierto. Munduaren amaiera ez, baina mundu baten amaieraren aurrean gaude, bere iritziz; zehaztuz, amaitzen
|
ari zen
mundu baten azken arnasan. Nekez ezeztatzeko baieztapena, baina, aldi berean, biribilegia; zorrotzegia, agian.
|
|
|
Ez, polit hori, esan zuen emakumeak, ura besterik ez da. Ez, polit hori, erantsi zuen gizonak, gerraren zornea da, betiko galtzen
|
ari den
mundu baten deskonposizioaren detritua. Hezetasun hau tristezia neurrigabe baten ondorioa da.
|
|
2021
|
|
|
«Galtzen
|
ari den
mundu batean galduta dabilen gizon baten istorioa» jaso du Pello Lizarraldek (Zumarraga, Gipuzkoa, 1956) Argiantza nobelan; atzera begira, baina nostalgiatik urrun.
|
|
2023
|
|
|
Strange Flowers-en planteamenduak thrillerraren ertzak ukitu baditzake ere —irakurleak ezagutzen ez dituen hari ugari biltzen dituelako—, eta, aurrera egin ahala, hari solte horiek lotzen joango den arren, ez da suspensea nobelaren ardatz nagusia. Ryanentzat interesgarriagoa da aldatzen
|
ari den
mundu batean bizi diren pertsonaien nahi, beldur eta gabezietan arakatzea, nahiz eta Irlandako herrixka horretan dena doan motelago.
|
|
|
Nola pentsatu bukatzen
|
ari den
mundu bat, nola pentsatu ahitzen ari garen mundu bat. Agian, hori da, orain eta hemen, esku artean dugun egiteko behinena.
|
|
|
Nola pentsatu bukatzen ari den mundu bat, nola pentsatu ahitzen
|
ari garen
mundu bat. Agian, hori da, orain eta hemen, esku artean dugun egiteko behinena.
|
|
|
Agian, hori da, orain eta hemen, esku artean dugun egiteko behinena. Bukatzen
|
ari den
mundu batean, finitua den planeta batean eta xahutzen ari garen edo xahutzen ari zaizkigun mundu batean, nola pentsatu. Nola pentsatu beste modu batez ez bada, eraldatuz eta irauliz.
|
|
|
Agian, hori da, orain eta hemen, esku artean dugun egiteko behinena. Bukatzen ari den mundu batean, finitua den planeta batean eta xahutzen ari garen edo xahutzen
|
ari zaizkigun
mundu batean, nola pentsatu. Nola pentsatu beste modu batez ez bada, eraldatuz eta irauliz.
|