|
2000
|
|
|
Futbolean izugarrizko fitxajeak eta kontratuak ordaintzen
|
ari direla
ikusten ari gara azken boladan. Pilotariek, noski, ez duzue tamainako kontraturik, baina hobera egin al dute, eta bizitzeko lain al dira?
|
|
|
Sinplifikatzea da korronteez bakarrik hitz egitea. Bertsolaria autore bezala tratatua izan dadin nahi nuela
|
ari nintzen
ikusten azken urteetan; eta nola konbinatu autore izate hori taldean eta beste batekin kantatzearekin...
|
|
|
Antzeman daitekeenez, urteen poderioz ehotzen ari zen sarea asko ari zen fintzen, eta aipatutako adibide hauek Estatuaren enborretik adarrak nola sortzen
|
ari ziren
ikusteko aukera eskaintzen digute. Izan ere, Estatuaren kontrolpean dagoen lurraldearen antolaketak (probintziak) administrazioaren eskusartzea errazten du; eta Burgos-ek154 aipatzen zuen, el dogma político de la unidad?
|
|
|
Baina azkenean bai. Atea bere gibelean ixten
|
ari zela
ikusi zuen azkenengoz Maite, oraindik adi, gelara sartzean Txemaren lehen erreakzioa zein izango zen zain. Askotan egona zen Eiderren gelan, batez ere pisua erosi baino lehenagoko garaietan, eta denbora gutxi falta zen biak batera bizitzen hasteko, zoritxarreko istripua gertatu zenean.
|
|
|
Kontua ez da hori: une honetan, mundu guztia urruntzen
|
ari zaidala
ikusten dudan honetan, ez daukat inortxo ere nire benetako laguna dena. Ezta neure burua ere.
|
|
|
Eta, arestian erran badizut ere ezen jendeak, osaba Joanikoten eta Lutheroren tormentuen aitzinean, irri eta oihu egiten zuela, guztiak ere festa batean baleude bezala, Pedro Huizik, aitzitik, ez zirudien alegera, nengoen tokitik hura ezin seriosago nekusanez. Eta, are gehiago, zeren oroitzen baitut ezen, ene behako haietarik batean, eskuak betarterat eramaiten ikusi nuela, ikusten
|
ari zena
ikusi nahiko ez balu bezala. Eta, Lutherori sua piztu eta oraren nigar-zaunka beldurgarri haiek aditzen genituela, jendartetik ateratzen ikusi nuen, kementsu eta adoretsu, ibilmodu ezin fermu eta sendoagoan...
|
|
|
Baina aita Bartolomek ez zuen ikusten
|
ari zena
ikusi nahi, eta ez zuen aditzen ari zena aditu nahi... eta, eskuak eta hatzak begien aitzinean eta belarri-zuloetan paraturik, dantzalekutik alde egin zuen, bakarrik uzten ninduela.
|
|
|
-esate baterako, behin Patxirekin Gasteizko Florida parkean izan nuen hitzordua: Patxik hango kristalezko tabernan zerbait hartzera gonbidatu ninduen, oso ederra bai  tzen, epeletan kafe bat hartu bitartean, kanpoan elurra nola
|
ari zuen
ikustea; eta, zer mila sorgin, ederra baitzen norbait zuregatik txora-txora egina dagoela jakitea, eta emeki-emeki lehen musua emateko nola makurtzen zaizun ohartzea, nahiz eta gero doi bat gogoz kontra zeure burua baztertuz erantzun (orduan nik ez nuen beste amodio baten beharrizanik sentitzen, baina atsegina gertatu zitzaidan Patxik nirekiko agertu zuen, nola esango nuke, miresmena?; Patxi haiz... Hala ere, gero ez nintzen ausartu Dabidi egia esatera; ez dakit, haren erreakzioaren beldur izan nintzen eta, bestalde, argi neukan ez zela ezer gertatu eta, halaber, ez nuela Patxiren laguntasuna galdu nahi.
|
|
|
-nonbait, hasiera-hasieratik, Luisek adoretu zuen niregana hurbil zedin, baina Rubenek ez zuen halako laguntasunaren beharrik (Las Vegasen, azkenik, aitortu zidan Luisek aspirina bat eta kondoi bat eman zizkiola ni benefiziatzeko; baina haren harropuzkeriaz aspertua, Mesa Verdeko kanpinean afaltzen ari ginela, Luisek coca-cola bat edaten
|
ari zela
ikusirik, ezkutuka berari bota zion, berez, ni ble-ble jarri behar ninduen aspirina-Mesa Verdeko hartan ez al nuen bada Estherrekin ipurtargiak biltzen harrapatu...?-eta, zera, kondoia, geroko jostaldi batean erabili genuen.
|
|
|
Alferrik
|
ari zela
ikusirik, idazkariari ezer esan gabe barrura jotzea erabaki zuen. Hainbat euskaltzain aurkitu zuen barruko gela batean bildurik.
|
|
|
Sartzen ikusi ez zuen bezala, irteten ere ez zuen ikusi Lauaxeta harrera-gelako idazkariak. Jada Lauaxeta kanpoan zela, haize-boladatxo bat sentiturik, burua altxatu eta kanpoko atea ixten
|
ari zela
ikusi zuen. Ate inguruan inor ez zegoenez, bere paperetara bildu zen berriro berehala, kezkarik gabe.
|
|
|
Lupok zerbait esan zion Beleri; edo, mintzatzen ariko bailitzango aho-keinu batzuk egin zituen, haren bozaren hotsa ez baitzen bederen Xanengana heldu. Beharbada harrituta zeuden Xan, etorri berritan, beraientzat apika hain heltzen gaitza zen Junerekin hala-hala
|
ari zela
ikusiz. " Mutil hura", esan zuen Xanek," hitz egidazu beste mutil hartaz".
|
|
|
Guztiaz ere, beren egotemodu hura ez zitzaion Xani egokia iruditzen: zer esan behar zuten besteek, eurak hantxe geldirik, txutxumutxuka
|
ari zirela
ikusita. Gari belarrian ari zitzaion:
|
|
|
Aterarazi genian behintzat bere gordelekutik... Orduan aitaren tunbaren atzean katu beltz bat hexur bat marruskatzen
|
ari zela
ikusi genian. Gero, etxera ailegatu eta ama bastante deprimituta zegoela, aber katu beltz hark deprimitu ote zuen, galdetu zioan Henrik.
|
|
|
Elur-izpika ari zuen orain, errepidea kapa lodi batez estalita zegoen. Xanek, kobertizora inguratuz, haren leihatila ertirekitik, barruan, estufa baten ondoan, mono horidun enplegatu bat potajea jaten
|
ari zela
ikusi zuen. Enplegatuak bera ikusi zuelarik, apur bat inkorporatu zen, leihatila gehixeago ireki, ahoa beteta zeukala, izutu-antzean begira gelditu zitzaion; Xanez nahikoa inpresio txarra hartua behar zuen.
|
|
2001
|
|
|
Euskal gazteen jatortasuna oso hedaturik zegoen garai hartan, Z. ARGIAk zioenaren arabera, behintzat: " Zertan
|
ari
ikusten ez ditugunak aipatzen, egunero gure ondoan dauzkagunak eta zer egiten duten ikusten ditugunak emen eukita?", galdetzen zuen bat-batean," edonun, gutxien uste dan txokoan, uri aundietan nahiz erri txikietan, langille artean bezela estudiante artean, nunnahi" topa zitezkeen gazte haietaz gogoratzeko.
|
|
|
Ez dakit, agian kanpoaldean gauzak hobeto bide doaz (eta esate baterako Italian esan dezakete" Italia va bene") baina hemen inguruan ez. Azken hilabeteotan garbi aski
|
ari baikara
ikusten zentru baino gehiago eskumako partidua den PP gaizki baino gaizkiago ari dela gauzak egiten eta hainbeste arazotan hankasartze itzelak ari dela burutzen. Eta iadanik Aznar ez da ari" España va bien" lelo hori gehiago errepikatzen.
|
|
|
DANI une horretan bertan iristen da kaletik. Denak arretaz entzuten
|
ari direla
ikusten du.
|
|
|
MIREN jiratu, atea zabaldu eta ANGELA sukaldetik sartzen
|
ari dela
ikusiko du, sakeleko telefonoa belarrian duela. Arropa sexya darama den goizerako.
|
|
|
IMANOL fotokopiak ateratzen
|
ari dela
ikusten dugu, oso larriturik. Telefonoaren hotsa.
|
|
|
Lehenengoan, molde grafiko etaadierazgarria eskuratzen saiatuko gara; ea laguntzen digun hizkuntzaren ikuspegiosoa atzematen. Bigarrenean, hizkuntzaren zientziak nola
|
ari diren
ikusiko dugu, apurka-apurka, hizkuntzaren ikuspegi oso hori berreskuratzen, konduktismotikabiatu eta lau garapenetan gauzatuz. Eta, hirugarrenean, zenbait ondorio aterakoditugu.
|
|
|
7 Euskalduntze-prozesua areagotzen
|
ari dela
ikusirik, eta jarraituko duela ereuste izanik, badirudi ondoko bi egoera hauek direla etorkizunean azpimarragarrienak, behin eta euskararen ezagutza ziurtatuta dagoenean hainzuzen: 1) Alde batetik, sozialki, euskararen erabileraren, premia?
|
|
|
–Barrutik usteltzen
|
ari zarela
ikusten dudalako. Eta barruak usteltzen hasten direnean onena garrasi egitea da.
|
|
|
Egongelako ateko kristala anis-botilez egina iruditu zitzaion beti. Pertsona batzuen itzalak
|
ari zen
ikusten atearen beste aldean, anis-kristalaren beste aldean. Arrazoiketa arin bezain sobrioa egin zuen orduan:
|
|
|
‘Berarekin hizketan egon naiz, ’ kontatuko du lemazainak. ‘Hotza egiten duela esan diot, Ez du hainbesteko hotzik egiten erantzun dit, ordezko aingura batekin zeozer egiten
|
ari zela
ikusi dut baina ez diot garrantzirik eman, ez naiz konturatu katea ebakitzen ari zela. Gero karelean ikusi dut, aingura hori jasotzeko ahaleginetan.
|
|
|
Orain pixka bat argitzen hasi den bezala, Felipe II.aren invenciblek eta gainerako istiluek hemengo arrantza, bale edo bakailaoaren arrantza, alde honetakoa, zeharo lur jota utzi zuten eta gelditu zirenak hara joan ziren eta hangoa ugaldu egin zen; gero Luis XIVgarrenak, hemen lehen gertatu zen bezala, dena berriz hondatu zuen arte. Axular nolako jendearentzat
|
ari den
ikusteko aski dugu beste norbait hartzea eta har dezagun lehen esan bezala zenbaiten ustez Euskal Herriko lehenbiziko burgesa ematen digun liburua. Izan ere, lehenbiziko burgesa Peru ez, baizik izatekotan Mogel izan zen.
|
|
|
Gehiengoaren iritziaren pertzepzio horrek erakartzen du jendea, gehiengoan integratua egon nahi duelako eta gizarte isolamendua, marjinazioa eta estigmatizazioa saihestu nahi dituelako. Beste aldean, beren jarrerak galtzen
|
ari direla
ikusten dutenak, adorea galdu, eta ustez garaitzen ari den iritzira aldatzen dira, edo isildu egiten dira. Horrenbestez sortzen da espiral-prozesua:
|
|
|
Hau areagotu egiten da gainera euskara bera hainbat eta hainbat esparrutan, hezkuntzan, lan munduan... urratsak ematen
|
ari dela
ikusten duenean. Baina batez ere, gizartearen gehiengoak euskararen aldeko eta euskararen normalizazioaren aldeko apustu garbia egiten duela jabetu direnean.
|
|
|
Arestian gela lortzeko borrokan ikusitako estatubatuarretako bat zen. Hasierako marmarrak buila eta algara bihurtu ziren, eta Guebokinderrek, eztabaida andeatzen
|
ari zela
ikusirik, moztu egin behar izan zuen dei honekin: has bedi neofitoen zeremonia!
|
|
2002
|
|
|
" Poesia metafisikoa ez dela leitzen esan izan didate, eta nik uste dut baietz. Urtero Inglaterran, Zeelanda Berrian edo Australian argitaratzen dena eskuratzeko ahalegina egiten dut, eta hangoa ikusi besterik ez dago une honetan zer egiten
|
ari diren
ikusteko; esate baterako, nobela jada ez da kontakizun hutsa, gogoeta mordoa dute beren baitan". Hemengo bideak" itxiegiak" direla uste du Ezkiagak, lan mota batzuei bakarrik egiten zaiela bidea eta hori ere bada arrazoia bere lanak lehiaketetara aurkezteko:
|
|
|
ETAkoak izatearen akusazioa egiten zaie eta halako akusazioak espetxea dakar berarekin. Ez da harrigarria Garzonek halakorik egitea, bai da harrigarria gizartea halakoetara nola ohitzen
|
ari den
ikustea, eta nola ez den ia ezer gertatzen. Egoerak korapilatzen jarraitzen du.
|
|
|
Bukaerari dagokionez, denetan hoberena Tefal izan zen: haria jasotzeko mekanismoa, usainen kontrako iragazkia daukan estalkia, honen perimetro osoan goma (itxidura hermetikoagoa) eta plastikozko egitura sendoa; frijitzen
|
ari dena
ikusteko leihoa dauka baina, kondentsazioaren aurkako mekanismorik ez duenez, ikusgarritasuna dezente eragozten da.
|
|
|
Orain aberats eta behartsuen arteko aldea handitzen
|
ari dela
ikusten dugu, herrialdeen artean edo herrialde beraren baitan; baina egoera horrek aukera paregabe bat ematen digu: alderdi onak globalizatzeko aukera.
|
|
|
Pertseo begira geratu zen, begiekin iluntasuna zulatu beharrean. Izan ere, ilunpera ohiturik zeuzkan begiak ordurako, eta, Zilarbizik esandako aldera begiratuz, zerbait edo norbait hurbiltzen
|
ari zitzaiela
ikusi ahal izan zuen argi askorik gabeko basamortu hartan. Han urrutian, beraiengana zetozela ikusi zituen Hiru Emakume Urdinak, gero eta hurbilago.
|
|
|
Zilarbizi, ikusten
|
ari zena
ikusita, barregurari eutsi ezinik zegoen: Amesgaitz eta Hezur-triskatzaile saia eta saia, non aurkituko Izuikara euren ahizpak eskuan zeukan begi distiratsua, eta dena alferrik!
|
|
|
Bigarrenik, gizarte modernoa eta gizarte garaikidea desberdintzeko beste aldagai bati egingo zaio tartea ondoko orrietan. Familia nuklearra ardatz harturik, zer-nolako aldaketak ematen
|
ari diren
ikusiko da familiaren baitan, baina betiere, iritsiera zabalago bat helburu izanik. Zehazki, gizarte modernoarekiko ea hausturarik atzeman daitekeen frogatu nahiko da.
|
|
|
– Bildots bat
|
ari haiz
ikusten, ez astoa; eginkizun guztietarako otzana duk, ez dik horzkarik egingo, ez eta ostikadarik jaurtiko; astotxo horren larruaren barnean aiurri oneko gizon bat bizi dela esan zitekek. Ez duk zaila hori ikustea; aurpegia hanka artean sartzen badiok, heuk igarriko diok zer nolako egonarria erakusten duen.
|
|
|
Melokotoi-fabrikatzaileen zailtasunei kontserbako mandarina-ekoizleenak gehitu behar zaizkie egun hauetan. Ekoizle horiek Txinako lehiakideak Estatu Batuetako merkatutik aldentzen
|
ari direla
ikusi dute. Lantegi batzuek dagoeneko %30 murriztu dute beren jarduera, soberakinen metaketa geldiarazteko.
|
|
|
Alazne, agian, estu zegoelako; Imanol, beharbada, zerbait gertatzen zela edo gerta zitekeela sumatzen hasia zelako. Gero eta garbiago
|
ari zen
ikusten mutila haren guztiaren nondik norakoa. Gero eta garbiago, Alazneren ustezko mezua.
|
|
|
Zer galdetu zidaten, zer erantzun nien, baina xehetasun gehiegirik gabe, banekien-eta aita sutan jarriko zela, bestela. Hala ere, nire kontakizunak aurrera egin ahala, aita haserretzen
|
ari zela
ikusten nuen. Eskuak bolantean, begiak errepidean, isil-isilik entzun zidan, ezpainak hozkaturik eta arreta handiz.
|
|
|
Oso aldarte onean esnatu nintzen hurrengo egunean. Telebista piztu eta MTV musika-katean Los del RÃo-ren" Macarena" higuingarria ematen
|
ari zirela
ikusteak ere ez zidan egun hartako umore ona zapuztu. Motxilak atondu eta arrapaladan abiatu ginen metrorantz, goiz eguzkitsuak eskain  tzen zizkigun aukera guztiak ahitzeraino dastatzeko prest.
|
|
|
Euskal Herria ere ez da egoera horretatik at gelditu. Fakultate berri horiek zein erraz irekitzen
|
ari diren
ikusita, ez dirudi gaur egun praktikan oztopo juridiko eta ekonomiko asko daudenik. Beraz, gauzak horrela izanda, ez dirudi euskal unibertsitatea sortzeko arazo praktikoak lege aldetik eta betebehar ekonomiko minimo batzuetatik etorriko liratekeenik.
|
|
|
Izuga rrizko eredu txarra herriko gaztetxoentzat unibertsitariook parra-parra erdaraz
|
ari direla
ikustea. Gaztetxook ere azkenean ez dute euskara aintzakotzat hartzen.
|
|
|
Bere izenaren deiadarra entzun zuen aurrez eskuma aldeko bazter ilun batetik, eta hasiera batean aitaren antza zeukan gizonezkoa gerturatzen
|
ari zitzaiola
ikusi zuen. Zentimetro gutxitara, eskukada jo zion bizkarrean, eta ezaguna balu legezko berbak esan zizkion, Joseluri hain toki ilunean tonukera lar altukoa iruditu zitzaion ahotsaz.
|
|
|
Amaitubako edalontzia mahaitxo gainean utzi zuen, Fonseca eskumako eskua goratuta hurreratzen
|
ari zitzaiola
ikusita. Mentxuk edan barik lagatako burbon hondarra eztarriratu zuen.
|
|
2003
|
|
|
Maiatzaren 13 hartan, ezker abertzaleko jende askok Ibarretxe abertzalearengan sinetsi zuen, eta bide demokratikoetatik burujabetzarako pausoak eman zitezkeela ikusi zuten. Aurten egingo den zehaztapenean Ibarretxeri botoa eman zioten ezker abertzalekoek 2001eko euren hautua berresten
|
ari dela
ikusiko dute.
|
|
|
Eibar-Gasteiz autobideko lanak ikusten ditudanean, begiak ixten ditut. Beasain-Durango korridorean Ormaiztegi-Zumarraga zatia nola egiten
|
ari diren
ikusten dudanean etxetik, begietako mina egiten zait. Azpiegiturak modernizatu beharraz zalantzarik ez dut.
|
|
|
Espazio basatiak, hau da, pertsonarik iritsi ez den Lurreko zatiak, gero eta gutxiago dira, eta oraindik ere bere horretan dirautenak, gizakiaren eraginez, azalera urritzen
|
ari zaiela
ikusteko arriskuan daude.
|
|
|
–Beti fier, leal eta kortes/ Eskalduna kantabre da sortzez,/ Izena du xoilki kanbiatu,/ Bainan ezta arraza mendratu.? Hola bada, XIX. mende erdialdetik aurrera, kantabrismoaren diskurtso historikoa herritar euskaldunen artean hedatzen
|
ari zela
ikus dezakegu. Ziurrenik Iztueta edo Hiribarrenen euskarazko historia lan urri eta xumeen bidez baino gehiago, erdal iturrietatik heltzen ziren topiko historiko hauek.
|
|
|
Hogeita hamar urteko ingurumen-borrokaldiak ezagutuz gero, hainbat arazo ezdirela konpondu, eta, gainera, larritzen
|
ari direla
ikusten da. Hona hemen adibidebatzuk:
|
|
|
Hona hemen adibidebatzuk: Aldaketa klimatikoen lehenengo zantzuak
|
ari gara
ikusten eta KiotokoProtokoloa da tresna bakarra arazoari eusteko. Dena den, alderdi guztiek onartzendute lehenengo aurrerapausoa baino ez dela.
|
|
|
Eta ondorioak ez dirasoilik ekonomikoak. Hazkunde ekonomikoaren dinamikak energiaren kontsumoaareagotu egiten du eta nahiz eta aurrerapen teknologikoak izan, ondorio sozioekologiko larriak
|
ari gara
ikusten, nagusiena aldaketa klimatikoa izanik. Dena den, Prestige itsasontziak Kantauri aldean utzitako gerizpe usaintsu beltza arazo berdinadu.
|
|
|
Han barruan egongo zen Malco lanean. Okurritu zitzaion Matiasi Museora joan beharko zuela egunen batean, koadro famatua ikustera eta, batez ere, koadroarekin gertatzen
|
ari zena
ikustera.
|
|
|
Bote amorratuak ematen hasi zen, harik eta pilotak erabakia bere kabuz hartu eta errepidera ihes egin zuen arte. Pilotaren bila joan zenean, gizon bat hurbiltzen
|
ari zela
ikusi zuen Matiasek, errepidearen erdi-erditik, oinez.
|
|
|
Haurren inkonszientea era berezi samarrean osatzen da; izan ere, neure ametsean eskola baitzen tortura--lekua, gure herriko eskola" nazionala". Aldapan gora nindoan, eta hara iritsitakoan barruan gertatzen
|
ari zena
ikusten nuen. Neskatoak ikasmahaien gainean, martirizatuak.
|
|
|
Begia zorrotz eduki behar izaten da lan honetan. Zeharrez, buru-belarri irakurtzen nor
|
ari den
ikusi egin behar izaten da, nork-non-nola utzi duen esku poltsa, edota bidaiariek paisaiari nahiz albokoei, bereziki albokoei nola begiratzen dieten. Behin harrapakina hautatuz gero, ez da lan nekeza.
|
|
|
Auzoan gertatzen
|
ari dena
ikusita, dutenaren (duzuenaren) balioaz ongi jabetu, eta galduz gero gerta litekeena zuhurki neurtu.
|
|
|
Horregatik da larria, baliagai materialak —diru laguntzak— ukatzea baino areago, Nafarroako agintetik euskara gutxiestea, duen funtzionalitate sozial apurra ukatzea, presentzia publikotik desagertaraztea, kultur ondare gisa duen balioa mesprezatzea, eta gizarteak oraindik ere adierazia dion sostengua higatu nahi izatea. Baina, batez ere, benetan izutzeko modukoa da guztiaren muinean dagoen ideia nagusia, gutxitan espreski aditzera emana, baina jarraibide gidari gisa jokatzen ari den honako mezu suntsitzailea zabaltzen
|
ari dela
ikustea: deus ez da galduko Nafarroan euskara galtzen bada.
|
|
2004
|
|
|
Futbolean aritu gara pixka batean, denen gozamenerako. Hasierako mutil talde txikia handitzen doa, inguruko umeek mutil talde bat gu bezalako atzerritar batzuekin jolasten
|
ari direla
ikusi dutenean. Segundo batzuetan hasierako zortzi bat laguneko taldea berrogei bat inguruko talde bihurtu da.
|
|
|
–Langai dago beste eredu bat, hizkuntzaren ekologiaren planteamendu bat, lurraldetasuna ulertzeko beste modu bat, hizkuntzaren ahalmen sortzailean oinarritutako ikuspegi bat. Etorkizuna alde kualitatiboetan eta ez hainbeste kuantitatiboetan jokatzen
|
ari garela
ikusteko argitasun bat?. 328
|
|
|
Eta galtzen
|
ari garela
ikusten baduzu, bozgorailua erabili.
|
|
|
Azkenaldian oilo pila
|
ari gara
ikusten.
|
|
|
Prak tikan, ordea, demokratiko eta modemoak autoizendatzen diren estatu gehienek errentagarriak ez diren inmigrazio-boltsak baztertzeko edota kanpora uxatze ko joera erakusten dute. Begiratu besterik ez dago Erdialdeko Europara eta au zo-estatuetara zer gertatzen
|
ari den
ikusteko. Horregatik, gure inguruko poli tikari profesionalen eta intelektual organikoen diskurtsoak akademikotik baino askoz gehiago du hipokresia eta maltzurkeriatik, estatu-botererik ez duen na zio batí inmigratuak bertakotzat hartzea eskatzen baitzaio, datozela Espainia tik edo nonahitik, inolako baldintzarik jarri gabe, hots, eskubide guztien jabe eginez, baina ez betebeharren erantzule.
|
|
|
Nazioarteko hedapenaren diseinu sozialari buruzko benetako hausnarketansakontzeko eta neurriak hartzeko garaia iritsi da. Pixkanaka-pixkanaka Korporazioko eta kooperatibetako arduradunen arreta areagotzen
|
ari dela
ikus daiteke.Adierazgarria da zentzu horretan, 2003ko Kooperatiben Biltzarrean kanpo-hedapenaren alderdi sozialaren ildo nagusiak eztabaidatu izana. Hala ere, pentsatzen duguauzi horren inguruan ez dela benetako gogoeta eta eztabaida oraindik zabaldu.
|
|
|
Glaziarrek, beren desplazamenduari esker, oso sistema dinamikoa osatzen dute, material asko higatu, garraiatu eta sedimentatzeko gai dena, eta funtsezko eginkizuna betetzen dute planetako eskualde askotan ura, nekazaritza eta energia hidroelektrikoa hornitzeko. Horien artean, Europako gainerako eskualdeak, bere glaziarrak igeri-bidean gutxitzen
|
ari direla
ikusten baitu. Izan ere, Europako hamar glaziarretik ia bederatzi atzeraka daude, eta Alpeetakoak, kontinenteko mendikaterik handienekoak eta formazio horietako gehienak hartzen dituenak, beren azaleraren heren bat eta masaren erdia galdu dute dagoeneko, eta azken 5.000 urteetako mailak gainditu dituzte.
|
|
|
Aldarte horrekin ez dago bertsotara joaterik. Unea gerturatzen
|
ari zela
ikusten nuen, eta egun hartan, taula gainean nengoenean, hauxe da unea, pentsatu nuen. Egoera hartan botatako bertsoa izan zen.
|
|
|
Eta 1.494 ume joaten badira kubierta ertzera, malo. Baina nork esango die ume horiei ez joateko barandara, beharbada ama azkenekoz
|
ari direnean
ikusten.
|
|
|
Nire atzean eskailerako gizonaren talka entzun nuen. Maleta berreskuratuta, ez nuen unerik ere galdu gizona zertan
|
ari zen
ikusteko. Betertzetik, argia ikusi nuen sukaldean.
|
|
|
Baina etsipen eta ezintasun adierazpen ororen gainetik, mezu baikorra eta itxaropentsua zabaltzen du: " Ahantzi nahi ditut etsipen kantuak/ Herri zapaldu honen intziri-nigarrak —dio errepiketan— Esperantza kantatzen ez naiz asperturik!" (NPI, 66 or.). Izan ere, herria zutitzen, iratzartzen, oldartzen
|
ari dela
ikusten du, eta borroka horrek Euskal Herri berri bat, mundu berri bat ekarriko duela ziur da(" Populu bat...", HH, 63 or.;" Itxaropena", BP, 26 or.;" Sinesten dut", NPI, 64 or.). Mundu berri baten itxaropenak iraultza aldarrikatzera darama Erd ozaintzi; iraultza da herriaren irtenbide bakarra. Poesia bu rruka baten elea dela zioen eta berea hala da.
|
|
|
Azken garaiotan euskal kulturan oro har eta, bereziki, euskal literaturgintzan bizi izaten
|
ari garena
ikusirik, barraketako tiobibo errusiarrean ez ote gauden pentsatzekoa da. Albiste esperantzagarriak eta albiste etsigarriak batabestea ren segidan heltzen zaizkigu, eta zaila da azken balantze bat egitea.
|
|
|
—Orain ukuilura sartu beharko dugu behi beltz guztiok —esan nion geroxeago, Antiaju Berde, behin ere baino bizkorrago ibiliz, aginduak ematen
|
ari zela
ikustean. Guardiek segituan obeditu zioten:
|
|
2005
|
|
|
Berehala, 33 zenbakian, zerra eta mailu hotsak ontziolako leihora darama gure begirada. Ateak beti zabalik ditu tailer honek, eta XVI. mendeko bale txaluparen erreplika nola egiten
|
ari diren
ikus dezakegu bertatik bertara (ikus koadroan) eta haritz lurrun sarkorrak tentatuta, barrura sartu gara tailerra eta erakusketa ikustera.
|
|
|
Horrek bere eragina izan du biriketako minbiziagatiko heriotza-tasetan ere. Adituek dioten bezala," biriketako minbiziaren epidemiaren hasiera
|
ari gara
ikusten Espainiako estatuko emakumeetan".
|
|
|
Ez genekien filmak zein harrera izango zuen. Harrera ona izan dela eta, hemen, leihatilan funtzionatzen
|
ari dela
ikusita, orain kanpora joan nahi dugu, beste pauso bat eman. Gu ahal den pelikula onena egiten saiatu gara eta konplexu barik alde guztietara bidali nahi genuen.
|
|
|
Beraz, pausoak kontuz eta tentuz ematea beharrezkoa gertatuko da eta hor ere ebaluazioak izan beharko luke oinarri. Hots, aurreragoko pausoak eman aurretik zer lortzen
|
ari garen
ikusi behar genuke, zer hobetu litekeen aztertzen eta identifikatzen saiatuz.
|
|
|
Dieta betetzeko ez da inondik ere lagungarria, esaterako, zuk salda eta tortillatxo soila hartzen duzun bitartean, zure aurrekoak sekulako oturuntza irensten
|
ari direla
ikustea, edo tentazioan ez jausteko hamaika ahalegin egiten dituenari elikagai debekatuak behin eta berriz eskaintzea.
|
|
|
Adineko pertsona horiek balizko aurre-jubilatuen taldean sartzea hurbiltzen
|
ari zela
ikusten zuten, kezkaturik ikusi ere: ez zekiten zein adinetan egokituko zitzaien.
|
|
|
Biologia, geologia, fisika eta kimika eta beste gizarte eta giza zientzia batzuk, hala nola ekonomia, zuzenbidea, etika edo politika. Ekologia modernoak Charles Darwinen eboluzioaren teoriaren garapenarekin izan zituen bere printzipioak; izan ere, ingurumena etengabe aldatzen
|
ari dela
ikusi zuen, eta hobekien egokitutako organismoak hautespen naturalaren mekanismoaren bidez bizi direnak direla, organismoek beren ingurunearekin duten elkarrekintzaren garrantzia nabarmenduz. 1869an, Ernst Haeckel alemanak “Ekologia” terminoa sortu zuen, Greziako “oikos” ahotsa (bizitzeko etxea edo lekua esan nahi duena) eta “logos” erroa (zientzia edo ikerketa esan nahi duena) erabiliz.
|
|
|
Badago beste adibiderik? «Azken 30 urteetan, Mediterraneoko mendebaldeko azaleko tenperatura gradu bat igo da batez beste, eta 0,12 gradutik 400 metroko sakonerara» Gauza bera
|
ari dira
ikusten berdelarekin, Mediterraneoan bi espezie baitaude: berdela (Scomber sκus) eta doministikua (Scomber japonicus).
|
|
|
Elikagaien Segurtasunerako Espainiako Agentzia (AESA) prest dago elikagaien publizitate guztia “zaintzeko”, ez bakarrik haurrei zuzendutakoa, bere ustezko dohainei buruzko informazioa ematerakoan “gehiegikeriak” gertatzen
|
ari direla
ikusita, atzo jakinarazi zuen Félix Lobo presidenteak. Atzo haurrei zuzendutako edari eta elikagaiei buruzko publizitatearen autorregulazio-kodea indarrean sartu zela aprobetxatuz, Lobok esan zuen “orain badirudi elikagaiek gaixotasunak sendatzen dituztela, eta ikuspegi hori ez dela zuzena”.
|
|
|
Hainbat txokotan elurra urtzen
|
ari zela
ikusi nuen. Karlos Felixen eta bion arteko borrokalekuan lokatza ageri zen.
|
|
|
Egun osoa ez zen zortzi ordukoa, baizik eta hamarrekoa, edo hamabikoa batzuetan; nagusiak eskupekoak ematen zizkigun ordu osagarrien truke, zergak saihesteko, eta diru  tza ederra ateratzen nuen haiei esker; handik denbora gutxira, inportazioko Golf bat erosi nuen, istripua izandakoa, oso prezio onean; karrozeria berritu nion, eta motorra puntuan ipini; berria baino hobeto utzi nuen. Gurasoak harro zeuden nitaz, bizkor" aurrera  tzen"
|
ari nintzela
ikusten baitzuten, nahiz eta akiturik iristen nintzen etxera, dutxatu, afaldu eta telebistaren aurrean sofan eserita egon besterik egiteko gogorik gabe. Hain zuzen ere, sofa berria oparitu nien gurasoei, eta orobat koloretako telebista.
|
|
|
Orduan, modernitatearen balore legitimitzaileak, askatasuna, berdintasuna eta justizia? merkatu librearen jarduerarantz lerratzen
|
ari direla
ikusten dugu. Lehenago demokraziaren oinarria herriaren subiranotasuna baldin bazen, orain merkatu librea da oinarri hori, eta nazioz gaindiko kapitalen interesa da demokrazia globala arautzen duena.
|
|
|
Hemen Deustu auzoan nahikoa dira euskaraz dakitenak. Elkarrekin euskaraz egiten
|
ari direla
ikusi, hurbildu eta zorionak emateko ohitura dut: " Ni zaharra naiz eta poztu egiten naiz zuoi euskaraz entzunda".
|
|
|
Martizek borobilaren bihotza zirudien sua piztu zuen. Xirmenduz zein buruxkaz sustatu sutetik hastapenean, ke marra meharra bermatzen baldin bazen, ondotik su nasaia, ausarta eta tematsua emendatzen
|
ari zela
ikusten zuen Pierra etxeko premu iragarriak. Amak eman xamangoa nabalaz karrakatu zuen Nakok:
|
|
|
Bordara iritsi ahala, Leon pozez oihuka
|
ari zitzaizula
ikusten zenuen, baina ezin zenizkion esaten zituenak entzun. Hainbestekoa zaparrada eta trumoi hotsa.
|
|
2006
|
|
|
Nik beti esaten dut landareak guri barrez ari direla. Barrez
|
ari dira
ikusten dutelako zer egiten dugun. Nik landare bat etxean lorontzi batean baldin badut, eta kanpoan nagoela pentsatzen badut landare hori itsusia dela eta zakarretara botako dudala, badira ikerketak frogatzen dutenak landareari automatikoki alarma pizten zaiola, nik pentsatze hutsarekin.
|
|
|
Gelditzeko eskatzen ziotenei ez zien kasurik egin, ezta bere aitari berari ere. Oraingoan, gobernua Iranen inguruan giroa nola prestatzen
|
ari den
ikusita, Krugmanek uste du plana jadanik martxan dela. Eraso hori egiteko arrazoi ekonomikoak-nagusiki petrolioa-aipatu izan dira eta baita geopolitikoak ere, Iranen bonba atomiko-nahia alegia.
|
|
|
Gerra hauetako gehienak «asimetrikoak» baitira, nagusitasun militar handi batek ez dakar garaipena berez. Libanon ikusi da, eta Iraken
|
ari da
ikusten.
|
|
|
Erretzaileentzako berariazko tokia duten kerik gabeko espazio publikoetan, jendea erretzen
|
ari zela
ikusi zen, baina zein tokitan erretzen ari zen?
|
|
|
ezagutu izan ditut. Baina lehen aldiz
|
ari naiz
ikusten
|
|
|
Azken urteetan gazte askok uzten zuten herria hiriria joateko. Zegamako biztanleria zahartzen
|
ari zela
ikusita, Udalak hainbat ekimen jarri zituen martxan (herri erakargarri, bizitzeko erosoa lortu nahian).
|
|
|
Hala ere, aurretik ere baziren ahaleginak, XIV mendetik, hiribildu batzuen sorrerak adierazten digun moduan (Elorrio, Errigoiti, Mungia eta Larrabetzu nekazariak jaunen erasoetatik babesteko sortu baitziren). Jaunek, beren errentak jaisten
|
ari zirela
ikusita, eraso egin zieten nekazariei eta beraien artean eta hiribilduen aurka borrokatu ziren, eta hiribilduetan bertan ere bando desberdinak borrokatu ziren botereagatik. Eraso hauen arrazoia errentak berreskuratzea eta berriak lortzea zen eta lurraldearen gainean kontrola eta boterea izatea (beraz, hasieran uste zena baino mugimendu konplexuagoa da eta ez jaunen arteko borroka hutsa).
|
|
|
30eko hamarkadan Ikerkuntza Sozialerako Institutuarekin kolaboratzeaz gain, musikari eta kulturari buruzko aldizkarietarako egin zuen lan. Totalitarismoa eta juduen kontrako jazarpena hazten
|
ari zirela
ikusita, Adorno-k Oxford-era egin zuen ospa 1934an, eta Merton-ekin aritu zen irakasle. 1938an, Gretel Karplus-ekin ezkondu eta urtebetera New York-era emigratu zuen; jada bertan kokatuta zegoen Institutuarekin kolaborazioa asko estutu zuen.
|
|
|
Egia esan, Auzitegiak kontuan hartzen ditu, akusatuaren adierazpenak ez ezik, baita polizien lekukotza ere; izan ere, poliziek ziurtatu zuten 2001ean lehenengo isurketak atzeman zituztela, hondakin horien ibilbideari akusatuaren granjaraino jarraitu ziotenean. Azken horretan, 2002 urtean ekoitzia, baltsa gainezka egiten ari zela eta mindak isurtzen
|
ari zirela
ikusi zuten. Gainera, poliziek analisien emaitzak eta egun horretan bertan egindako argazkiak aurkeztu zituzten.
|
|
|
Zer zentzutan da datu-base hori erabilgarria kontserbatzeko? «Informazio genetikoari esker, gaur egun zer gertatzen
|
ari den
ikus dezakegu, hainbat espezie batera eta haien arteko elkarreraginak» Izan ere, tresna bat ematen digu espezieak aztertzeko, baita iktioplanktonaren etapan ere (arrain arrautzak eta larbak planktonaren organismoetan sartzen dira, mugikortasun jakin batera iritsi arte). Genetikari esker, ezbairik gabe identifika daitezke espezieak iktioplanktonaren fasean, eta horrek kala nola dagoen, nola eboluzionatuko duen jakiten laguntzen du.
|
|
|
Eta gehiago bururik jaso ez! Hori gertatzen
|
ari dela
ikusten badut, berehala alde egingo dut; uko egingo diot telebistari eta hor irabazten den dirutzari. Ze dirua egiteko makina bat da telebista!
|
|
|
Berokia, jertsea... alkandora ere kenduko lukeela pentsatu du. Amaren ilearen sustraietara begiratu eta ile zuria hazten
|
ari zaiola
ikusi du. Tindatu egin beharko diotela pentsatu du.
|
|
|
Zer esango nien, bada, gurasoei? Gure istorio laburra nola bilbatzen
|
ari zen
ikusita, ohartzen nintzela Mirrari esker niretzat beteago egongo zela aurrerantzean Garraitzeta. Grabaturik neukan Mirra bihotzean, zaldiaren ferra galipotean bezala.
|
|
|
Objektu berri bat dakarrela iragartzen didan bakoitzean, orpaluatik lortutako pozoia egon litekeela haren baitan etortzen zait burura, eta, arreta galduz gero, gauzarik txarrena gerta dakiokeela Mikeli. Eta, era berean, hori ere bai, aztertu ostean museora edo dagokion lekura eramateko edo bidaltzeko piezaren bat prestatzen
|
ari dela
ikusten dudanean, lasaitua hartzen dut. Hurrengora arte, betiere; badakidalako hurrengo bat etorriko dela.
|