|
2000
|
|
|
Irakurleari berehalaxe otuko zaion eran, urrezko triangeluak badu Asia barneko kokapen geografikoa ezezik, beste esanahi sujerenteagorik. Egia esan, nobelaren orrialde asko eta askotan gutxi adituko du Laos, Birmania eta Tailandia arteko lur eremu
|
hari buruz
, putetxe ta bestelako lokaletan topaturiko triangeluek orrialde hauetxek gaineztatzen dituztelarik.
|
|
|
Baina hor agertzean, pentsa nornuen aurkitu nire harridurako? Txillardegi, egun haietan hegoaldeetatik ihes etorria! Lan egiten zuen enpresan grebari ekin baitzioten beharginek, haien alde jarri zen JoseLuis; ETAko buruzagietatik izanez, ez zuen arriskurik hartu behar poliziaren aurrekogaldeketa batean, eta, beraz, muga pasa zuen Hazparneko adiskide
|
hari buruz
.
|
|
|
Logikaren eta semiotikarenarteko mugak, alabaina, ez dira oso zehatzak. Batzuek eta besteek bereganatzen dutenikerketaren subjektua eta
|
hari buruz
ematen dituzten azalpenak behin baino gehiagotannahasten dira, jakinbideen izena eta sailkapen-kategoria batzuk ezberdinak izan arren.Hau dela eta, guk Peirce-ren ildoari jarraituko diogu hasierako proposamen honetaneta, autore berekoak izan arren, beste kategoria batzuk semiotika atalean kokatukoditugu.
|
|
|
Baita maisuen maisu hark ere, zeina baitzen Aristoteles handia. Zeren baitirudi —baldin
|
hari buruz
errana egia bada— ezen maisua puta batez amorostu zela eta honek manatu ziola jar zedila laur-ointka eta eraman zezala bizkar gainean Alexandro Handiaren aitzinerat, zeina baitzen Aristotelesen dizipulu... eta, jartzen zelarik maisua haren menerat, paseatu zuen, finean, zangalatraba, mando bat iduri, emazteki lizun eta desonest hura, haren nahiaren eta gutiziaren betetzeko... zuk ere nehoiz...
|
|
|
ORAINOKOAN garbi geratu da ezen kontu gaitzenetarik dela gauzen deskribatzea, zeren agor baitaitezke urak, eta agor daitezke lurrak, baina behakoa ez da nehoiz agortzen. Eta hori hala bada —eta hala da—, zeren mila orri skriba baitaitezke edozein kontuz, baita denik tipienaz ere —hari buruz ulertzen dugunaz eta
|
hari buruz
ulertzen ez dugunaz—, zer ote da amorio baten deskribatu nahi izaitea. Zenbat orri beharko nituzke Rosa de Osoriori lotu ninduen amoriozko historia haren deskribatzeko:
|
|
|
Argumentu hark Troiako zaldia izan zezakeen salbuespen, baldin herriko apezak, astoaren ordez, zaldiaren iduria erabili izan balu, jaun André... baina, txantxetarik haratago, arrazoin osoa zuen don Frantziskok: hain zen begi-bistakoa bere premisa hura, non ez baitzuen erran
|
hari buruz
maiseatzen eta lardaskatzen ibiltzea merezi. Eta benturaz horregatik iragan zitzaidan burutik sententzia hura, istanteko haize bat bezala, oharkabean.
|
|
|
Ordea, aitzinago eginen dizut. Izan ere, lehen mintzatu natzaizu, konparazione, Galileoz, baita osabak
|
hari buruz
pentsatzen zuenaz ere... eta are gehiago mintza nenkizuke orain, jakinik ezen edonoiz zuela osabak italiar zientzilaria mintzagai: ordea, zer hoberik, hartarakotz, osaba Joanikotek eta biok Italiarat eta Pisarat egin genuen bidaiaz baliatzea baino, zeren eta, Pisako dorrerat igan ginelarik, solas ezin aberatsagoa izan baikenuen, Galileoren joan-jinak gogoan?
|
|
|
" Ez, umea nintzen, eta ez naiz oroitzen, baina ni oroitzen ez banaiz ere, san Jose oroituko da, bai, zeruan, eta hori da inportantena". Eta galdetu nionean ea ba ote zekien nondik zetorkion erranari san Joseren aipua, ezetz ihardetsi zidan, deus ere ez zekiela
|
hari buruz
. Ordea, nik banekien.
|
|
|
ordea, bidaia haietan guztietan, ez zidan nehoiz arratoi batek ausikirik egin... nahiz eta behin baino gehiagotan itzarri behar izan nuen, haietarik bat edo bertze eskuan zebilkidalako, edo aurpegian edo buru gainean ere noizbait. Eta, hala eta halatan, zer erranen dizut nik gertaki
|
hari buruz
–Komentario ugari bezain luzeak egin diezazkizuket, baina bakarra eta laburra eginen dizut, denborari buruzkoa hau ere:
|
|
|
Eta nik baietz ihardetsi nizun, banekiela zerbait
|
hari buruz
, guti bazen ere, zeren eta oroitzen bainuen nola etxean izaiten genituen solasaldietarik batean apezaren borrokak izan genituen mintzagai...
|
|
|
—Bada, bertze noizbait mintza gaitezke
|
hari buruz
, baina orain ez, alde batetik, zeren luze joko bailiguke... eta, bertzetik, zeren Demostenesez ari baikinen, eta haren eta Laisen arteko pasartea irakurri nahi bainizuke orain, ongi baderitzozu.
|
|
2001
|
|
|
Gizartean arazoaren gainean luzaroan gorpuzten joan den ikuspegiaren ondorioa da bi kasuetan eta gizarte esperientzia berriak beharko dira (eta diskurtso politikoak aldatu) egoera hau aldatzeko. Autodeterminazioa bera formula demokratikoa da berez, baina bistan da gizartean
|
hari buruz
dauden iritziak bat datozela Lizarrako Akordioaren aurrean azaldu diren bi iritziekin.
|
|
2002
|
|
|
Desobedientzia besterik ez diegu eskatzen, Gandhik egiten zuen bezala. Zenbat bider hitz egin digute
|
hari buruz
–Manifestazioak ere debekatzen dizkigute, Donostian ez zuten manifestazioa disolbatu, baina deitzaileen izenak Entzutegi Nazionalaren esku jarri bai...
|
|
|
Bosgarren atala zen, agi denean, zabalena, eta bertan «aztarnategi hoietan azaldu diren 59 mueten azterketa egiten dut». Jakina, atal horren xehetasunetan luzatzen zen Jesus Altuna bera ere, baina lekurik ezak bultzata, Marzelino Aizpuruak
|
hari buruz
zioena baino ez dugu jaso. Hau da, honakoa:
|
|
|
Izan ere, nahiz eta narrazioa haren ikuspegiak gidatu, gutxi baitakigu benetan
|
hari buruz
: garrantzitsuena da bakarrik dagoela, eta bakarrik dagoen gizona, P. Valéryk gogorarazi zigun moduan, beti dago lagunarte txarrean.
|
|
|
Par.-Eta gauza bateri buruz, adinez lehen baino alde tipiagoko dena, ez othe are gazteago lehenik ere bertze gauza
|
hari buruz
gazteago zelarik ere?
|
|
|
lekhore eta berezi, zerbait handiago bat izaitea beharreko baitlizateke; alegia, handitasuna barne har lezaken zerbait. Eta zerbait handiago horrek ez ledukake bekhozbekho tipitasuna; halarik ere, hau baino handiago lizateke,
|
hari buruz
handi datekenez geroz. Eta nola nahi ere, tipia ezpaita nehon ere aurkhitzen, ezin handiaren aurkha izan.
|
|
|
Hiru atsoak era hartan kexatzen ikusita, galdetzen zuen
|
hari buruz
ezer ez zekitela pentsatzen hasi zen Pertseo. Pena apur bat ere ematen zion Hiru Emakume Urdinak halako egoeran, itsu eta galduta, jarri izanak.
|
|
|
Eta, zalantzaren bat geratzen bazitzaien, besterik ez zien esan errehabilitazio programako mediku psikiatrak ere, neurri harekiko erabateko adostasuna agertzen ziela. Eta puntu
|
hari buruz
ere argi mintzatu ginen, jakina, biok elkarrekin ateratzen hasi eta egun gutxi batzuetara. Esan nion:
|
|
|
Eta Sarak ere ez. Biek ala biek baitzekiten guztia esana zegoela gai
|
hari buruz
. Eta inoiz ere hitz egitera beharturik sentitu izan zirenean, hala nola Sarak Sergiori soldadutzan egindako bospasei bisitetan, beharrezko hitzak esatera mugatzen ziren.
|
|
|
Adibidez, Joseph Conradek ez zuela poesia atsegin, ezta Tolstoik edo Ramon Saizarbitoriak ere, eta, egian esan, niri ez zaizkit bururatzen horiek baino idazle serioagoak. Poeta kexu zen poesiaren bazterketaz eta,
|
hari buruz
hitz egitean, batzuek erabili ohi duten erdeinu tonuaz.
|
|
|
txikitan gogoko zenuen
|
hari buruz
;
|
|
2003
|
|
|
Estatu Batuek erasorako harturik duten erabakiari buruz iritzia eman aurretik, demokrazia eta askatasunaren ikuspegitik erabat osasungarria da erregimen eta buruzagi
|
hari buruz
bi gogoeta labur egitea. Lehenik esan behar da Sadam Husein tirano bat dela eta bere erregimenak Irakeko Estatuaren lurraldearen baitan bizi diren pertsonen eta herrien eskubide eta libertateak ukatzen dituela.
|
|
|
Gehienez ere eskailera buruan, edo etxebizitzako atarian. Eta gu zortzi bizilagun baino ez ginen, baina hala ere, ezer gutxi nekien berari buruz, Mari Carmeni buruz, duela gutxi zendu zen emakume
|
hari buruz
. Ia ezer ez, igogailua jarri ziguten egunetik aurrera.
|
|
|
Hots, historia, gainerako diziplinak bezala, garai eta lurralde desberdinetan nola garatu den kontuan izango dugu, ondoren euskarazko historiografia mundu horretan nola kokatzen den ikertzeko. Bereziki Euskal Herriaren inguruan eta
|
hari buruz
hizkuntza desberdinetan garatu den historiografia segituko dugu, haren baitan kontestualizatzeko euskarazko produkzioa. Euskal Herriko historiografia eleanitz horren inguruan zenbait monografia daude, balantze eta analisi desberdinak proposatuz.
|
|
|
Jarraian, alkandora kendu eta zulo beltz sakon bat erakutsi zigun ezker bularraren parean. Berriz ere miratuta gelditu nintzen bitxikeria anatomikoa zela eta, nahiz eta, diskrezioaren izenean, nahiago izan nuen
|
hari buruz
galderarik ez egin. Taldea zeharo txundituta gelditu zen.
|
|
|
Kontraesanean hazitako herri bat da geurea, eta horrexek egiten du erakargarri
|
hari buruz
arduratzea, irtenbideen lerroan urratsak ematea, nahiz eta horiek beti denen gustukoak ez izan, nahiz eta beti ondo ulertuak ez izan, nahiz eta inoiz pertsegituak izan (etxean bertan legez, baita kanpoan ere).
|
|
|
Bada, Císcar haren ipuina ezin utzi genuen bere hartan. Egon ere, Buruk
|
hari buruz
hitz egiteko deitu zidalakoan nengoen. Baina bai zera.
|
|
2004
|
|
|
Uharte xarmagarria eta Karibeko perla izenez da ezaguna. Poetek eta abeslariek
|
hari buruz
idatzi behar dutenean, Borinquen deitzen diote, hunkiturik. Horixe du jatorrizko izena; Taino indiarrek beren lurrari jarri ziotena, hain zuzen.
|
|
|
Platonen testuetan eta
|
hari buruz
idatzitakoetan dagoen lexikoa ongi ulertzeko erabatbaiiagarria da liburu bau.
|
|
|
Hala ere, horrek ez zituen inkognita guztiak argitzen. Pentsatu egin behar nuen, sakon hausnartu kontu
|
hari buruz
. Bazen afera horretan ihes egiten zidan zerbait, hala sentitzen nuen.
|
|
|
Egoerarekin ageriko loturarik gabeko pentsamendua zen. Bai, gau hartan bertan hoteleko enplegatuekin hitz eginen zuen kontu
|
hari buruz
, pentsatu zuen, aurpegia oheko epelean hondoratuz.
|
|
|
Baina zegoeneko ohituta nengoen halako erreakzioetara. Azken batean, Euskal Herrian ere barre txiki dezente entzun behar izan nituen kontu
|
hari buruz
. Lasaixeago, urdaila ongi beteta eta ostatu txukun baten helbidea sakelan atera nintzen garagardotegitik.
|
|
|
Eta, kopeta ilunduz," nola arraio nahi dik nik halakorik jakitea?", pentsatu zuen. Del Vallek sentitzen zuen bere senak zerbait erran nahi ziola gizon
|
hari buruz
. Izan ere, haren jokabidea aski bitxia zen.
|
|
|
Eusko Legebiltzarrean Euskadiko Erkidegoaren Estatutu Politikoaren proposamen a. Testu hori une hauetan Legebiltzarrean eztabaidatu da eta Kontseiluak
|
hari buruz
duen iritzia jakinarazi du, bertan parte hartzen duten alderdiei eskari zehatza eginez: euskararen normalizazioaren mesedetan, aintzat har ditzatela hemen egiten diren proposamenak.
|
|
|
Zer esanen luke Mirenek? Eta Mariak zer esanen luke amorruak eragin zion gogoeta
|
hari buruz
–Arnasa hartu zuen sakon taxiko aire epelegia biriketara barneratuz.
|
|
|
Eta Carlosek barre batekin, muxu batekin, zeharkako begirada batekin isilarazten bazuen ere, Marcki beti iruditu izan zitzaion zerbait iluna zegoela iraganari, lur
|
hari buruz
mintzatu nahi ez hartan.
|
|
2005
|
|
|
Munduaren ikuspegi zabala dauka Andonik, eta bihotza zabalagoa". Diego Garcia 2001ean hil zen, eta hona hemen Egañak
|
hari buruz
idatzi zuena.
|
|
|
Ni ez naiz bakarra, hala eta guztiz ere. Joxe Azurmendik ere ongi aztertu zuenMa rx eta liburu bikainak idatzi zituen
|
hari buruz
.
|
|
|
Lydiek bizitza paralelo bat egingo balu bezala zen. Egia esan, Inezek, haren maitalea edo idazkaria baino gehiago, neskamea balitz bezala hitz egiten zuen
|
hari buruz
. " Ez dezagun ozenegi hitz egin, Lydie lo egongo da-eta".
|
|
|
Lenago sorgiñak, heretikoak eta beste gaizkigileak agirian urkatu, erre edo zintzur-egiten zituzten, ikusle kristau onen jolaserako... Oroitzen zuen, bai, Morrison, irakurri zuen zerbait, amerikar eskandalagarri
|
hari buruz
.
|
|
|
Botanikaz gehien zekien doktorea, sakamantekas bihurturik. Mariak eta Tomasek kantu zahar bat ere ekarri zuten behin ezpainetara
|
hari buruz
zihardutenean.
|
|
|
– Nagusiak eskatu zidan heuk zer edo zer esateko
|
hari buruz
. Egunkarian ipintzeko.
|
|
2006
|
|
|
Literatura, benetakoa, berdin dio emakumeek edo gizonek egiten duten. Literatura femeninoa dela eta, ematen du mespretxuz hitz egiten dela
|
hari buruz
, eta ez nago horrekin konforme. Literatura femeninoa?
|
|
|
Hori elektrikoki neurtuta dago. Gu berriz gai gara bi urtean beste bizidun baten ondoan egon eta
|
hari buruz
ideiarik ez edukitzeko.
|
|
|
Ni etxean bakarrik utzi ordez nire izebaren eskuetan utzi ninduen. Orain askotan aitari pentsatzen dut eta
|
hari buruz
mintzatzen naizelarik, izebak erraiten du gelditzeko, hila dela.
|
|
|
–Bai. Herrikoek ere sekulakoak eta bi erraten zituzten
|
hari buruz
. Badakizu, jendea gaiztoa da.
|
|
|
Arduratuta utzi ninduzun azkeneko kartan tripako min horiez esaten zenuenarekin. Komeniko zaizu igual kartzelako medikuari bisita bat egitea; badakit zer esaten duten
|
hari buruz
, baina min horiekin jarraitzen baduzu, saio bat egin beharko zenuke, ez duzu uste?
|
|
|
Stanislawen emazte ohiarena. Tadeuszek lau hilabete eskas zituelarik utzi zituen Janutak, eta Krakoviara joan zen beste gizon batekin; Stanislawek ez du maiz hitz egiten
|
hari buruz
. Are gutxiago azken hilabete hauetan.
|
|
|
Amorratu egin nintzen: familiako lehengusu txikiak bazuen bere iritzia gai
|
hari buruz
eta nik, familiako lehengusu zaharrenak, ez.
|
|
|
galdetzen nion, erromatarrek egiten zuten moduan, bere poztasunarekin bat egiten nuela adierazi nahirik. Eta herrialde harrigarri
|
hari buruz
bildutako bitxikeria berri guztiak kontatzen zizkidan. Gaur egun, ez zait galdera ateratzen; nahita ere, ezin.
|
|
|
Zer diozu Yakin
|
hari buruz
–" Esan zure biotz orrek nola taupa egiten duen euskaraz, guk ere zure orrekin batera egin dezagun.
|
|
|
Natura, Galileorenean bezala, gizakiari algoritmoaren isiltasunean zaio ageri. Materia fisikoa ezin daiteke kontzeptualki eta dialektikoki ulertu, ezin da
|
hari buruz
artez hitz egin. Materia fisikoaz zentzuz mintza daiteke soilik giza lanaren ekoizpenaren lehengai den neurrian.
|
|
2007
|
|
|
Thierry Juteau ezaguna da geologo ona eta komunikatzaile aparta izateagatik; baina, batez ere, tximinia hidrotermalak aurrez aurre ikusteko aukera lehenengo aldiz berak izan zuelako da ezaguna. Zumaian aurkikuntza
|
hari buruz
eman zuen hitzaldi batean jarri genuen harekin hitzordua. Hala, duela gutxi, Juteauk Hendaiako bere etxean hartu gaitu, eta, patxada ederrean, bere bizipenak eta ikerketak azaldu dizkigu, adeitasun handiz.
|
|
|
Umberto Gabriele Maggi (musikaria) asmatzailea izango litzateke eta Maurizzio Maggi, (soinu-ingeniaria) grabazioa, eta mikrofonoaren lehen prototipoa asmatzea holofonikoa, Pink Floyden ‘The Final Cut’ diskoan eta Peter Gabriel, Karajan eta beste artista batzuen grabazioak.' Gaur egun, Kanada izeneko mikrofonoa merkaturatzen da Holophonea, aurrekoekiko itxurazko erlazioa, egokia da grabazio binauralak egiteko, eta musika-talde ezagunek erabiltzen dutena, erakundeak unibertsitatekoak eta hainbat ekitaldi. Sarerako jauzia Hala ere, Interneten dago soinu hori, deitu nahi da holofonikoa edo binaurala, harrera hobea izaten ari da; non gehiago hitz egiten den
|
hari buruz
, eta zerekin argitzen den erabiltzeko aukerak, bai bideoetan, bai Podcasts-en, eta multimedia blogak. Grabazioak formatu binaural eta holofonikoan entzuteko webgune ugari dago Web gune askotan entzuten da grabazioak formatu binauralean eta holofonikoan.
|
|
|
–Hitz egidazu
|
hari buruz
–esan zion. Bera ere Dioniri begira zegoen.
|
|
|
–" Militante eredugarria", segitu zuen, etsipen doinu berberaz?. " Militante eredugarria" zela da
|
hari buruz
jakin ahal izan dudan berri bakarra, Erakundeak ateratako komunikatu laburrean. –Kanutoaren keak azkura ematen zion begietan?.
|
|
|
Biharamunean, etorriberria Abegi SAko bulegoetara sartu den unean bertan hasi da ahal bezainbeste lankiderekin hitz egiten, Edurnek lapurtu zion txosten
|
hari buruz
. Lankideek ez dakite zer esan.
|
|
2008
|
|
|
Mundu txikia, partikulena, ordea, birjina da, ezer gutxi baitakigu
|
hari buruz
. Mundu hori azaltzeko xedez, zientzialariek Eredu Estandar bat proposatu zuten, baina eredu osatugabea da eta galdera ugari utzi ditu erantzun gabe.
|
|
|
Mundu txikia, partikulena, ordea, birjina da, ezer gutxi baitakigu
|
hari buruz
. Mundu hori azaltzeko xedez, zientzialariek Eredu Estandar bat proposatu zuten, baina eredu osatugabea da eta galdera ugari utzi ditu erantzun gabe.
|
|
|
Jokoek ikasteko prozesuan duten garrantzia aspalditik ezagutzen da, baina bideo-jokoen kasuan nabaria da hezkuntzarako dituzten aukerak aprobetxatu gabe daudela oraindik. 1972an kaleratu zuten Pong, lehen bideo-joko modernoa, eta
|
hari buruz
Newtonen oinarrizko fisika ulertzeko balio zuela esan zuen Carl Saganek. Ordutik hona, bideo-jokoek hezkuntzarako dituzten aukerak geroz eta gehiago aprobetxatu dira, eta horren lekuko dira Elhuyarrek 7 -10 urteko gaztetxoentzat kaleratu dituen bi CD-ROMak.
|
|
|
hain entzutetsua egin zen, izan ere, gizon hura, non probintzia osora hedatu baitzen haren fama, herriko eta bailarako mugak hautsita. Tabernetan, etxeko sukaldeetan eta festetan nornahi mintzatzen zen artzain xelebre hartaz, hain ziren gatz eta piperdunak
|
hari buruz
bala-bala kontatzen zirèn istorioak. Eta orbetarren sukaldea ez zen salbuespena, jakina, nahiz eta izeba Ursula ez zen Pernandori buruzkoetan gehiegizko jardunetan aritzen, ez istorio haien zale ez zelako, seguru ezetz?, baizik eta bere iritzia zuelako:
|
|
|
badu, bai, gure anaia honek eskua gauza horietarako! (?) Ahotan dabilkit anaiaren izena, eta beste zerbait ere esan behar dizut
|
hari buruz
; lehengoan, izan ere, ba al dakizu zer esan zidan. Apaiztu zenetik gure ezkontza bedeinkatzea izango dela gerta lekiokeen gertatzekorik ederrena(?)?.
|
|
|
1908KO ITSAS GALERAlatz
|
hari buruz
aritu zitzaidan hain zuzen ere Izeba Maritxu, Begoñako etxera bisita egin nionean. Esan zuen aitona Canuto eta osaba Ignacio Ondarroako badian bertan ito zirela, eta ez zutela haien gorputzik aurkitu.
|
|
|
Hantxe egoten zen, itzalean, lagunekin solasean. Alkandora
|
hari buruz
Carmenek esan zigun bazegoela esaera bat herrian.
|
|
|
Aitaren alegiazko beste familia
|
hari buruz
esan behar dut ez genuela gure antzeko inor aurkitu.
|
|
|
Cabaret-ak guztiz ezezagunak izan ez arren, ez zekien gehiegi ikuskizun
|
hari buruz
. Ordea, dantzarekiko zuen trebetasun eta argitasunagatik eta itxurazko edertasunagatik hautatua izan zen.
|
|
|
Zapuztu egiten zituen kontu hark. Ez zuten
|
hari buruz
hitz erdirik entzun nahi, Espainiak jarrera irmoa ageri zuelako eta ez zegoelako hartan amore emateko prest». Behin mugak zedarriturik, halaber, honako uste hau du Jorge Martinez Ramosek:
|
|
|
Nafarroakoa du guztietan maiteen. Hamaika liburu irakurri du
|
hari buruz
, eta historia istorio bihurtu du orain, Crónicas Irreales del Reyno de Navarra izeneko liburuarekin. Nafarroako Erresumako jazoerak hartu eta fikzioz jantzi ditu bertan, zehaztasun historikoa galdu gabe.
|
|
|
Tragediari buruzko saio moduko atalez beteta dago kontakizuna. Ikusten da lehenagotik ere gogoeta egina zenuela
|
hari buruz
, eta bazenuela gogoa horretaz mintzatzeko.
|
|
|
badu, bai, gure anaia honek eskua gauza horietarako! (...) Ahotan dabilkit anaiaren izena, eta beste zerbait ere esan behar dizut
|
hari buruz
; lehengoan, izan ere, ba al dakizu zer esan zidan. Apaiztu zenetik gure ezkontza bedeinkatzea izango dela gerta lekiokeen gertatzekorik ederrena(...)".
|
|
|
hain entzutetsua egin zen, izan ere, gizon hura, non probintzia osora hedatu baitzen haren fama, herriko eta bailarako mugak hautsita. Tabernetan, etxeko sukaldeetan eta festetan nornahi mintzatzen zen artzain xelebre hartaz, hain ziren gatz eta piperdunak
|
hari buruz
bala-bala kontatzen zirèn istorioak. Eta orbetarren sukaldea ez zen salbuespena, jakina, nahiz eta izeba Ursula ez zen Pernandori buruzkoetan gehiegizko jardunetan aritzen, ez istorio haien zale ez zelako –seguru ezetz–, baizik eta bere iritzia zuelako:
|
|
|
Sentsazio onak utzi zizkidan gauak. Ezer gutxi nekien
|
hari buruz
, baina izugarrizko jakin-mina pizten zidaten hainbat gauzek, eta ahalik eta azkarren buruan nerabilz  kien ezinegon eta galdera guztiak norbaitek argitzea nahi nuen. Eta norbait hori hura baino ezin zitekeen izan.
|
|
|
Hainbat oroitzapenek burua betetzen zidaten non, duela guti, orduko argitalpeneko liburu bat berraurkiturik, itzulpen baten saiatzera menturatu nintzen, eta hona Maiatz argitaletxeari esker, zuei eskaintzeko parada izaten dudan. Hona beraz" Gorrail azeriaren ibilerak", itzuli dudan liburua eta
|
hari buruz
oharpen zenbait:-Haste hastetik erran behar dut, izen guziak euskarara itzuli ditudala, ibilerak Euskal Herrian pasatu balira bezala, kasu eginez halere erdi aroko izenen zentzua ez nezan alda, eta hori, hautu bat izan da ene partetik. Liburuaren bukaeran aurkituko dituzue bi hizkuntzetako elkarrekikotasunak.-Bestalde, jakin behar da ibilera horiek XII. eta XIII. mendeko idazkiak direla eta nehork ez badaki ere xuxen nork idatziak izan diren, orduko giro eta unea aipatzen dutela.
|
|
|
Belea, berez lotsakorra zen, baina nola ez urrikaldu Gorrailek egin imintzio eta keinu minberatuez? Eta, gainera errana baitzion kantari ederra zela, alde onean zen
|
hari buruz
. Pago puntatik jautsi zen beraz.
|
|
|
Ate batzuk klaskaka hetsi ziren. Orduan Pedrok ikusi zituen bi gizon Danielen aita bortxaz eramaten, soldadu andana batek metraileta
|
hari buruz
itzulia zutela. Danielek hurbildu nahi izan zuelarik, gizonetarik batek geldiarazi zuen eskua bularrean emanez.
|
|
2009
|
|
|
Azpimarratzeko moduko pertsonaiak daude bidean: Edward Spencer Dogson euskararen ikerlari ingelesa, Azkuek baztertu zuena" sodomia" gustuko zuelako; Jean Etxepare, Aldudeko medikua, Jesukristoren aurka idazten aurrenetarikoa-Kepa Altonagak badu saio interesgarri bat
|
hari buruz
gehiago jakin nahi duenarentzat-; XX. mende hasierako Bilboko gazte abertzaleen giroa; kezka existentzialistak argitaratu zituen Pantzeske Astibia Onintze...
|
|
|
Azken batean, beste pertsona ezezaguna da norberarentzat edo informazio gutxi izaten da
|
hari buruz
.
|
|
|
Horietako bat Dolichopteryx longipes arraina da;
|
hari buruz
esaten zen lau begi zituela. Baina, harrapatu zutenean, haren begien berezitasunaz ohartu ziren ikertzaileak.
|
|
|
San Benito eta San Frantziskoren espirituan jarraitua. Fede berrian historiako Jesus soila gelditu da, hori gizon--emakume nazaretar hori,
|
hari buruz
dizipuluen ezjakintasunak asmaturiko ipuinak eta subtiltasun grekoak gehituriko metafisikak oro inausirik. Ebanjelioetako, ipuinek?
|
|
|
Gai kimiko toxikoak erabiltzen zituzten, eta hainbat langilek odoleko gaixotasun bat izan zuten. Oso gaitz arraroa zen eta hemengo mediku eta adituek ezer gutxi zekiten
|
hari buruz
. Ondorioz, haien testigantza hutsaren hurrengoa zitekeen epaiketan.
|
|
|
Lehenik eta behin, erredaktoreak bere kezka adierazten zion, zoritxarreko mendi istripu?
|
hari buruz
, baina seguru zegoen dena ongi amaituko zela. Segidan, mintzo sudurkariak jakinarazten zion ulertzen zuela aste hartako artikulua bidali ez izana, baina ez kezkatzeko, beste kazetari bat arduratuko baitzen horretaz.
|
|
|
Nazario Orbe zatitua zegoen: harro zegoen, alde batetik, bere seme hark, bere begi ninietakoak, ikasturte hartan batxilergoa bukatzekotan zegoenak, komertzioa ikasteko edo fabrikan lanean hasteko, puntu
|
hari buruz
bere zalantzak baitzituen Nazariok, gogorra behar baitzuen egiteko hura egiteko, baina baita kezkatuta ere, medikuaren kezkak kezkatuta, maila batean?, halaxe esan baitzion semeari, serio:
|
|
|
hautsi behar izan bazuen ere; semearen ezpainetatik hitz hura entzun zuenean, berriz. Euzkadi?, barrua irauli zitzaion, ikusi besterik ez zegoen zer aurpegi jarri zuen, erabateko aztoramendu batek hartu balu bezala; Reginak, izan ere, Espainia maite zuen, Espainia Handi bat, berak, hain zuzen ere, Madrilen ezagutu zuena, markes jaun-andereen eta Espainiako beste handiki batzuen bidez: ...urrin on bat usaintzen baitzuen, ausaz, hitzari berari zeriona eta markesa andereak erabiltzen zuèn kolonia frantses zerutiarrari lotua egon zitekeena, aurrean ez markesa andererik ez haren koloniarik ez zuen arren, Euzkadi hitzari lurrin ito bat zerion bitartean, simaurrarena izan zitekeena (zer besterik eskain ziezaiokeen, bada, mundu txikiak mundu zabalari?), kontrastez 7; esan nahi baita auzi
|
hari buruz
Reginak izan zezakeèn iritzia haragian errotutako iritzi bat zela, aberetasunetik gizatasunetik baino hurbilago behar zuena, zer besterik da usaimena, bada, arnasaren erdiguneraino eta haragiaren muineraino sartzen den zentzumena baizik??, eta logikan oinarritutako edozein pentsamenduk baino indar handiago zuena, ondorioz; hala, bada, Gabinok muga haiek hautsi zituen, Reginaren usaimenak egitura... berriro ahoka zitezen; horregatik, beharbada, kontua ezin serioagoa zelako, Regina zelatan egon zen egun haietan, Felipe noiz etorriko
|
|
|
Domingok luzaroan gogoratuko zituen handik aurrerakoak: bai mahaia argitzen zuèn kriseilua; bai afariaren xehetasunak, jan zituztèn hiru oilasko erreak, eta edan zituztèn garagardoak, hauek neurriz, ezohiko bilera hartan bizarduna baitzen gehien agintzen zuena, afaria eta afalondokoak berak ordaintzeko asmoa zuenez gero, eta apostoluak, anarkista egin zenean ere Kristo miresteari utzi ez zionak, bere iritzi partikularrak baitzituen puntu
|
hari buruz
: –Kristok ardoa edaten zuen, baina ez zen inoiz mozkortu??; eta bai afaltiarrek elkarri egindako aieruak eta iradokizunak ere, afalondoko tratu eta negozioen ingurukoak, zeinetaz Domingok ezer gutxi esan baitzezakeen, mundu hura ezagutzen ez zuen neurrian nekez jakin baitzezakeen mundu hura arautzen/ desarautzen zuèn hizkera, hara sartzeko aukera zabal ziezaiokeena; Domingok bazuen, baina, hura baino kezka larriagorik, afari osoan ezin kendu izan baitzuen burutik ideia bat, obsesio bat, obsesio guztiak bezala joan orduko etortzen zitzaiona, etorrera bakoitzean burura indartsuago itsasteko, argi eta garbi ikusten baitzuen, afalorduko entretenigarrien ondotik bakarrik geratuko zela emakume haietako batekin, eta orduan zer?; horregatik, afalduta gero bizardunak erabaki zuenean:
|
|
|
eta grebalari batzuk urduri jartzen hasi ziren; sindikatuek adostutakoa beso gurutzatuko greba bat zen, ekintza partikularrik gabekoa, goizero eta arratsaldero fabrikan batzarrak izaten bazituzten ere, eta gero, herrian, manifestazio baketsua; hamargarren egunean, ordea, langileen arteko lehen kontraesanak eta desadostasunak sortu ziren, anarkistak, sozialistak ez bezala, zuzendaritza estutzearen aldeko azaldu baitziren, biharamunean haiek bulegoetan bahituz, adibidez? nahiz eta, azkenean, puntu
|
hari buruz
ez zen ezer erabaki, batasun sindikalaren izenean; huraxe zen, ordea, Teofilo Mariak espero zuèn informazioa, mezu zifratu baten bidez iritsi zitzaiona, jokatzen ari zèn jokoan fitxak mugitzen hasteko:
|
|
|
31640, hori ere izan zitekeen, baina Jeanne Thibaultena da erretratua. Itzuli zirenek ez zuten ezer gogoratzen
|
hari buruz
.
|
|
|
Negar egiteko puntuan dago. Delbok eta besteek gutxi zekiten
|
hari buruz
. 1943ko otsailaren 10 eko lasterketa eroan harrapatu zutela, hori baino askoz gehiago ez.
|
|
|
Bitxia da, elkarrizketatu eta gero harreman pixka bat izan nuelako berarekin, baina eskuz hartutako oharren artean apenas dudan topaketa
|
hari buruz
ezer. –Oraindik asko emozionatzen da.
|
|
|
Euskal Herrian, David Río Raigadas irakasleak arreta berezia eskaini dio azken urteotan, eta liburu bat ere idatzia du
|
hari buruz
(Río Raigadas, David. La voz de los vascos en la literatura norteamerica.
|
|
|
Esperientzia zoragarria izan da, izugarrizko ahotsa du. Mariellek eta Katiak flamenko abeslari horretaz ezertxo ere ez zekiten, eta
|
hari buruz
ezertxo ere jakin gabe, maitemindu ziren Martinekin; flamenko diskoak entzuten ari zirela gustatu, eta haren bila joan ziren, diskoa grabatzeko. Labeque ahizpen KML Recordings zigiluak kaleratu du lana.
|
|
|
Khatamik uko egin zion hauteskunde lasterketari, erreformisten botoa ez zatitzearren, eta haren mesedea, hain zuzen ere, giltzarria gertatu zaio Musaviri presidentetza lortzeko zuen lehen oztopoa gainditzeko: gazteek
|
hari buruz
zuten ezjakintasuna; hautesleen zati handi bat baitira, eta haien botoak pisu erabakigarria izango baitu. Gainerakoak, berriz, honela konpondu ditu:
|
|
|
Arrigorriagako Santa Isabel auzoko aparkalekuan bi lekuko baino ez zeuden atentatuaren unean, baina askoz jende gehiagok ezagutzen zuen auzoan. Ezagutzen zuten hainbatek hartu zuten hitza hedabideen aurrean,
|
hari buruz
aritzeko. Ezagutzen zuen emakumeetako baten arabera, auzokoek bazekiten zein lanetan aritzen zen Espainiako Poliziaren Bilboko Informazio Brigadako inspektorea;. Eduardo auzokoa zen, betidanik, pertsona hurbila zen, lagunkoia eta beragan konfiantza eduki ahal zen?, esan zuenez.
|
|
|
Noizbait oroitzapen polita izango da?. Hitz egitean helduagoa dirudi, eta
|
hari buruz
dioten erdia betetzen bada, egunkari bilduma galanta egingo du urteekin.
|
|
|
Hobeki ezagutzen nuen egunean zutabea
|
hari buruz
idatziko nuela agindu nion neure buruari, baina bi hilabete pasatu dira lehendabiziko aldiz autora igo zenetik eta, egia esan, ez dakit gehiegi berari buruz. Zulema deitzen dela kontatu dit, Ekuadorrekoa dela, oilo granja batean egiten duela lan, eta telesailak ikustea gustatzen zaiola lanetik bueltatzen denean.
|
|
|
Domingok luzaroan gogoratuko zituen handik aurrerakoak: bai mahaia argitzen zuèn kriseilua; bai afariaren xehetasunak –jan zituztèn hiru oilasko erreak, eta edan zituztèn garagardoak, hauek neurriz, ezohiko bilera hartan bizarduna baitzen gehien agintzen zuena, afaria eta afalondokoak berak ordaintzeko asmoa zuenez gero, eta apostoluak, anarkista egin zenean ere Kristo miresteari utzi ez zionak, bere iritzi partikularrak baitzituen puntu
|
hari buruz
: " Kristok ardoa edaten zuen, baina ez zen inoiz mozkortu" –; eta bai afaltiarrek elkarri egindako aieruak eta iradokizunak ere, afalondoko tratu eta negozioen ingurukoak, zeinetaz Domingok ezer gutxi esan baitzezakeen, mundu hura ezagutzen ez zuen neurrian nekez jakin baitzezakeen mundu hura arautzen/ desarautzen zuèn hizkera, hara sartzeko aukera zabal ziezaiokeena; Domingok bazuen, baina, hura baino kezka larriagorik, afari osoan ezin kendu izan baitzuen burutik ideia bat, obsesio bat, obsesio guztiak bezala joan orduko etortzen zitzaiona, etorrera bakoitzean burura indartsuago itsasteko, argi eta garbi ikusten baitzuen, afalorduko entretenigarrien ondotik bakarrik geratuko zela emakume haietako batekin, eta orduan zer...; horregatik, afalduta gero bizardunak erabaki zuenean:
|
|
|
Nazario Orbe zatitua zegoen: harro zegoen, alde batetik, bere seme hark –bere begi ninietakoak, ikasturte hartan batxilergoa bukatzekotan zegoenak, komertzioa ikasteko edo fabrikan lanean hasteko, puntu
|
hari buruz
bere zalantzak baitzituen Nazariok– gogorra behar baitzuen egiteko hura egiteko, baina baita kezkatuta ere –medikuaren kezkak kezkatuta, maila batean–, halaxe esan baitzion semeari, serio:
|
|
|
u-ge-te-te-te-te-teeee!; giroa, beraz, gori-gori zegoen; bazirudien, gainera, UGTko militanteen artean ez zeudela kontuak garbi, pozik ez zegoèn jendearen kopurua haziz baitzihoan, itxura batean, denborak aurrera egin ahala: ..., ekintza partikularrik gabekoa, goizero eta arratsaldero fabrikan batzarrak izaten bazituzten ere, eta gero, herrian, manifestazio baketsua; hamargarren egunean, ordea, langileen arteko lehen kontraesanak eta desadostasunak sortu ziren, anarkistak, sozialistak ez bezala, zuzendaritza estutzearen aldeko azaldu baitziren, biharamunean haiek bulegoetan bahituz, adibidez... nahiz eta, azkenean, puntu
|
hari buruz
ez zen ezer erabaki, batasun sindikalaren izenean; huraxe zen, ordea, Teofilo Mariak espero zuèn informazioa, mezu zifratu baten bidez iritsi zitzaiona, jokatzen ari zèn jokoan fitxak mugitzen hasteko:
|
|
|
aberastasuna eta handitasuna –hiriburuan" norbait" izaterainoko handitasuna–, hartarako iraganarekin –Reginari txiki gertatzen zitzaiòn munduarekin– hautsi behar izan bazuen ere; semearen ezpainetatik hitz hura entzun zuenean, berriz –Euzkadi–, barrua irauli zitzaion, ikusi besterik ez zegoen zer aurpegi jarri zuen, erabateko aztoramendu batek hartu balu bezala; Reginak, izan ere, Espainia maite zuen, Espainia Handi bat, berak, hain zuzen ere, Madrilen ezagutu zuena, markes jaun-andereen eta Espainiako beste handiki batzuen bidez: ...lurrin on bat usaintzen baitzuen, ausaz, hitzari berari zeriona eta markesa andereak erabiltzen zuèn kolonia frantses zerutiarrari lotua egon zitekeena, aurrean ez markesa andererik ez haren koloniarik ez zuen arren, Euzkadi hitzari lurrin ito bat zerion bitartean, simaurrarena izan zitekeena (zer besterik eskain ziezaiokeen, bada, mundu txikiak mundu zabalari?), kontrastez7; esan nahi baita auzi
|
hari buruz
Reginak izan zezakeèn iritzia haragian errotutako iritzi bat zela, aberetasunetik gizatasunetik baino hurbilago behar zuena –zer besterik da usaimena, bada, arnasaren erdiguneraino eta haragiaren muineraino sartzen den zentzumena baizik? –, eta logikan oinarritutako edozein pentsamenduk baino indar handiago zuena, ondorioz; hala, bada, Gabinok muga haiek hautsi zituen, Reginaren usaime...
|
|
|
–Nork hitz egin dizu
|
hari buruz
–
|