|
2000
|
|
|
Abildade berezia dute apaiz batzuek galdera adeitsuen bidez agintzeko, eta ezinkontra egin. Isilik egin genuen itzuliko bidaia baina, Salbatorera iristean, mojaerizainarekiko solas
|
hark
jakin mina piztuta, hala galdetu nion:
|
|
|
Atentatua egiteko moduari erreparatuta, poliziak adierazi zuen azken aldian oso gutxitan erabilitako sistema jarri zuela praktikan IRAk, beti ere hasierako susmo eta hipotesiak betetzen badira. Dirudienez, lealisten taldean norbait infiltratzea lortu zuten, eta
|
haren bidez
jakin ahal izan zuen IRAk noiz, non eta nola burutu aipatutako ekintza. Poliziak talde armatuaren aurkako operazio zabala iragarri du.
|
|
|
Baina ez, orduan ere oker nenbilen... Zeren eta, hau nekien,
|
hura
nekien, baina ez nekien ezen neure bizitzako ustekabekorik ustekabetsuenaren aitzinean nengoela. Izan ere, ni ezin nintekeen familiako bigarren protestanta izan, nola idaroki baitzidan aitak, zeren leku hura beterik baitzegoen jada... eta, izaitekotan, etxeko hirugarren protestanta baizik ezin izan nintekeen, edo laugarrena, benturaz, edo auskalo zenbatgarrena...!
|
|
|
|
Hura
jakin zuenean, amak komentario bakarra egin zuen:
|
|
|
Eta hartaz Kepler handia ohartu zuan. Zeren eta
|
hark
jakin baitzuen, Tycho Brahe zeritzan astronomo daniarraren datuetan oinarriturik, ezin esplika zitekeela Marsen orbita Kopernikoren teoriaz. Eta hala frogatu zian, studio batzuen ondorez, ezen planeten orbitak eliptikoak zirela eta ez zirkularrak.
|
|
|
Eta kontseilari haien artean mendekua nuen labana, eta gorrotoa eta urguilua zorroztarri. Eta neure mendeku nahiaren eta neure odol irakiduraren lehen abiatze eta oldartze
|
hartan
jakin nuen ezen ez ninduela nehork geldiaraziko... zeren eta ene gorrotoa eta ene urguilua naturalak ez ezik borondatezkoak ere baitziren, eta zeren gorputzean ez ezik ariman ere sentitzen bainituen.
|
|
|
Eta nik banekien hura eta segur nengoen hartaz... eta
|
hura
nekielako eta hartaz segur nengoelako, hain zuzen ere, deliberatu nuen, libertate osoz, ezen ez nintzela bertze emazteki batekin oheratuko, baldin ezti berezi baten dastatzeko ez bazen...
|
|
|
nola senarrak aurkitu zituen galtzoinak, eta nola ez zekien hark non gorde zituen... eta erran zion, halaber, ezen desgustu handia zuela, zeren ez baitzekien zer desenkusa asmatu, bentura gaixto hartan. Fraideak, berriz,
|
hura
jakin bezain fite ulertu zuen ezen herstura ezin hertsiagoan zeudela biak ere. Eta agertu zion bere kezka bertze fraide frantziskotar bati —zeina baitzen bere adiskide mamia, adinetarat heldua, jakintsua eta esperientzia handikoa, eta zeinari frai Domenico baitzeritzan—, eta honek liskar egin zion eta erantzuki.
|
|
|
Kapitainak
|
hura
jakin zuenean, erran zidan lehenik:
|
|
|
lehen aldikoz zen nirekin halako hiztegira lerratzen. Nire lepoaren gogorraz arrandiatu berri nintzaion Gurreari, baina espantu hutsa izan zen nire aldetik, eta
|
hark
bazekien. Orain Lokaleko arduraduna, bertze zenbait lankiderekin batean, ikusle nuen bulegoko beiratetik harata, itxaropenez beterik, nor baino nor, Eskalatzailearen eta bion arteko kopetakotik erredakzioko goiz udatiar aspergarria alaitzeko adina odol ateratzen ote zen.
|
|
|
Puska jakin bat hartzen zuenari cailleach bela tine deitzen zioten, hots, Beltaneko carline a, lotsabide handiko izena.
|
Hura
jakiten zenean, bildutako batzuek hari heldu eta sutara botako zutelakoa egiten zuten; baina gehienak tartean jarri eta erreskatatu egiten zuten. (...) Eta jendeak jaia gogoan zuen bitartean, hilda bailegoen hitz egiten zuten cailleach bela tine az" (Urrezko abarra, II bol., 289 orr.).
|
|
|
" Anaia nagusiarena", lotsagabe eta lasai asko erantzun.
|
Hark
bazekien ondo nik ez neukala anaia nagusirik, neu nintzela anai arrebetan zaharrena; ondo ezagutzen baitzuen gure familia. Baina" hara, hara; zoaz!" esan zidan, hemezortzi urtekoari zegokion tabakoa emanda.
|
|
|
" Ez dut egundaino hauteman gaixtaginik ibili dela gauaz mendian. Gu iduri, behartsu batzu dira beti hor dabiltzanak."
|
Hark
bazekien horretaz, artzaina izaki maiz egin baitzuen lo mendian. " Beraz, Xalbadorri jarraituz, argi zaudek bi gauza", egin nuen neure kautan:
|
|
|
Agian harengana behar zuen.
|
Hark
jakingo zuen, agian, Henriren berri. Bederen bederen handik goiti Xan, apurka apurka mahaiko hiru lagunengandik bereizi, Lazaro harengana inguratuz joan zen.
|
|
|
" Ez", esan zuen," papera... ospitalekoa da"; alabaina Junek orain halako uste onez, halako errukiz begiratzen zion;" badakit hemen izan zela", esan zuen Xanek;" inportantea da"; June jarri egin zen; hala ere, hanka ipurdipean zuela, jarrera prekario samarrean; estututa zegoen;" soil soilik, orain non den ote dakizun, galdetu nahi nizun"; Junek bekainak oso goititu zituen:
|
hura
jakin ezina zela, garbi adieraziz;" hemen azkenekoz, noiz izan zen?", saiatu zen Xan. " Hmm", esan zuen Junek," aspaldi da oso".
|
|
2001
|
|
|
Horregatik,
|
haren
jakin min morbosoari erantzuteari uko egin dio eta, horren ordez, ez al da arraroa horren zati zuzenean bidetik irtetea, galdetu dio ertzainari. Arraroa, erantzun du honek, beretzat azkarregi ahoskaturiko galdera prozesatzeko denbora irabazi nahian seguruena.
|
|
|
Goio ere etorri zen behin. Egun
|
hartan
jakin nuen nik Petit Maison deitzen zen txaletaren berri. Arrantzale batzuk lana amaitutakoan hara joaten omen ziren, argi gutxiko saloi bat omen zegoen, koloretako bonbillak baina indarrik ahulenarekin.
|
|
|
Eta laburkiro bada, areago. Gracià ¡ n en Â
|
hura
badakizu: " Lo bueno, si breve, dos veces bueno".
|
|
|
Baina ez nuen apuntatu eta orain ez dakit paper hori, nik neronek Tolosan erositako paper hori, zein den. Baina bertso saltzaile
|
hura
badakit nor zen: Pello Saikola bertsolaria.
|
|
|
Beorlegiren gizonek ez zuten eskribitzeko makinaren berri.
|
Hura
jakin izatera, are duda ttikiagoa gure osabaren espiatasunaz. Bertan bi tiro botatzeko arrazoi bat gehiago.
|
|
|
– Kontraesanez jositako bertsio
|
hura
jakin nahi nuke.
|
|
2002
|
|
|
Alderagin zeraukon gizon hari; bere anaiek gure agerraldiaren berri eman zeraukoten, eta Antiphonek, nire lehengo ethorreraz orhoiturik, ezagutu egin ninduan eta agurregin.
|
Hark
zekizkian erranera eta solhasak guri azaltzeko othoi eskatu generaukon. Lehenik, eragozpen batzu agertu zituen.
|
|
|
Egun horietan, enpresako bazkide batek bere pertsonarekiko irainak eta mehatxuak zituen beste mezu bat jaso zuen beste helbide elektroniko batetik. Egun batzuk igaro ondoren, enpresak postaren jatorria ikertuko zuen detektibe pribatu bati eskatu zion, eta
|
hark
jakin zuen langilearen posta kontutik bidali zituztela, eta, ondoren, kaleratu egin zuten. Auzitegiaren epaiak aitortzen du enpresaburuak bere langileak zaintzeko eta kontrolatzeko ahalmena duela, laneko betebeharrak bete ditzaten eta baliabide informatikoak edo beste mota bateko baliabideak gaizki erabili ez ditzaten.
|
|
|
Biharamunean eman nien Liberi eta Karmeleri, Pantxikek Sara zaintzen zuen bitartean, Leireri buruzko berria. Ez bainion zuhur irizten amona Pantxikek berri
|
hura
jakiteari, Sararenarekin hain gaizki erreakzionatu zuenez gero. Libe eta Karmele, hasieran, begiak zabalik geratu zitzaizkidan, sinetsi ezinik bezala.
|
|
|
Baina Sarak beste historia batzuk ere entzun izan zituen etxean, guztiz bestelakoak, batik bat bere amona Doloresek –amaren amak– kontatuak.
|
Haren bidez
jakin baitzuen zer zen ikurrina, haren bidez, halaber, amonaren beraren bizitza markatu zuèn gertakizunik behinena: bere senarraren heriotza, Sara eta Karmeleren aitonarena.
|
|
2003
|
|
|
Gaia zeinek jartzen duen ere alde ederra dago. Bertsolaria ezagutzen duena izan edo sena duena,
|
hark
badaki," Hau, eskola honetakoa duk, tankera honetakoa!". Zer gai jartzen duen, zuk zer karga igo dezakezun.
|
|
|
Harremanak zituzten gutunez. Eta
|
hark
bazekien Oskillasoren egoeraren berri. Eta handik ahaleginak egin zizkion, antza, Filipinetara joan zedin.
|
|
|
Haietako bat protestantea zuan, eta a zer barreak egin genituen, handik denbora batera, don Esteberen sermoia kontatu nionean! Gero, maisu bat egin nian lagun, eta
|
haren bidez
jakin nian Gandhiren berri; gazte idealista bat zuan, heziketari sekulako inportantzia ematen ziona, mundu zuzenago bat eraikitzeko bidean. Beste egun batean, azkenik, gaur bezalako egun hegohaizetsu batean Parisko zumardi baten azpian nengoela, don Anxelmoren irudia tartekatu zitzaidaan, baita hark niri buruan jotako kolpea ere.
|
|
|
Josebaren kontu hori, barkatu baina ez dizut deus ere sinisten.
|
Hark
badaki non bizi naizen eta non nabilen. Zuk aurkitu nauzun bezain erraz aurki nazake hark ere.
|
|
|
Bigarrena moldatzen da elkarrekiko adostasunetik at, dela gizabanako bakarraren borondatetik, dela inoren borondaterik gabe, sortzen direnetan. Hortaz, absente dagoen adiskidearen negozioak bere gain hartzen dituena,
|
hark
jakiteke, bere borondatepean lotzen da; tutorea behartuta dago tutoretzapekoarekiko, bata zein bestearen borondatearen gainetik; badira ere, bestelako betebeharrak, eurenetara loturik daudenen elkarrekiko adostasunik gabe osatzen direnak.
|
|
2004
|
|
|
Izan ere, literato hutsa ez ezik, saiogile bizi eta prestua ere izan zen Orixe. Modernotasunari sistemaz uko egin zion autore klasikoa izateak ez luke aski arrazoi izan behar
|
haren
jakite maila besterik gabe deskalifikatua izan dadin.
|
|
|
Asperrak jota nengoèn garai
|
hartan
jakin nuen, gainera, nire izena eramango zuèn peñaren berri: " Peña Eneko".
|
|
|
hain itsua, non berak ere bere bildumatxoak baitzituen Parisko etxean. Eta esan zidan, azkenik, nola aitaginarrebak berak,
|
hura
jakin bezain laster, gonbidapena luzatu zion R. jaunari... aizu, nik ere badut intsektu eta tximeleta bilduma ikusgarri bat, eta zergatik ez zatoz egun batean gurekin afaltzera...
|
|
|
Nik, berriro, itaunaren gunea bilatu eta zernolakobahitura zen
|
hura
jakin nahian, ea Europak berak ez ote gaituen bahituko adierazi dut, inori ezer esan ez eta bakarrik banengo legez. Bistan da halakoak sarri sarri gerta daitezkeela, batik bat norberak gauzak noiz eta nola azaldu jakin gabe diharduenean.
|
|
|
Eskutik helduta eraman zuen Bazterretxetik elizarainoko bidean, Bere anima zeruan sartu kantaren ariora. Une
|
hartatik
jakin zuen hilzorian zegoen mundu bateko partaide zela, hatsa hatsari emanik bizi zen mundua, desioa eta higuinaren artean zebilkion mundua, gorrotoa eta maitasuna erkatzen zizkion mundua, bere mundua, baina aldi berean atzerritar sentiarazten zuena. " Euskaldunen mundua aldarrikatuko zuen Harakinek" esan zuen bere artean.
|
|
|
Eta Pellok esan zuen: Asto
|
hark
bazekiela bakarrik ibiltzen, eta noski etxetik pixka bat aldendu eta elurretan galdu egingo zela eta bere senez ostatura etorri, haren ama, berak ezagutu baitzuen, handik baziren... igual hamabost urte, etortzen baitzen egunero bertara: Tomasek bordan obrak egin zituenean kakoetan porlana garraioan erabiltzen baitzuen, eta bertan parada egin ere bai askotan, lasto batzuk edo baba puxka batzuk janez kanpoan uzten zuen, berak txikito pare bat eta haren seme Tapaxek, artean umemoko bat, pipa batzuk jateko denbora...
|
|
2005
|
|
|
Izango ez nuen ba.
|
Hark
bazekien zokomiran ibiltzen nintzela baina ez askoz gehiago. Nik oso ingurukoei baino ez nien azaldu zertan ari nintzen, isilpean gorde dut egiten nuena.
|
|
|
J. Lopategi. Bai, ikusten duzu bertsolari bat aurrean,
|
hark
badaki zuk nola egiten duzun bertsotan, eta jada, nahi gabe berarentzako kantatzen ari zara. Hark zer pentsatuko duen eta nire bertsoa nola kontsideratuko duen pentsatzeak kalte egiten dit.
|
|
|
Sosa, etxeko zuzendariari zuzentzen zion.
|
Hark
badaki. Eta zein da etxe hori. Beît hun der etxea da.
|
|
|
–Ez dakit berarekin maitemindu naizen, baina
|
haren bidez
jakin dut norekin ez nagoen.
|
|
|
Hari galdetu. Ama Martinak esan zuen iluntzean etortzeko zela izeko Rosa etxera eta hari galdetzeko,
|
harek
jakingo zuela igual. Esan zuen berdel batzuk ekartzera etorriko zela izeko Rosa iluntzean eta hari galdetzeko.
|
|
|
Ba horren osaba da Fausto. Eta esan didate non bizi den, eta hari galdetzeko aitite Julianen konpetizioarena,
|
harek
jakingo duela. Hor bizi da, Saldisun.
|
|
|
Burua jaso, eta ilera begiratu nion Juliori, peto, ez begietara.
|
Hark
bazekien ezin ninduela soarekin mendean hartu, nik ez bainion inoiz aurre egiten, ikasia nuen-eta zuzenean begiratu gabe tinko eusten, ileari so iraunez.
|
|
|
Ez aita.
|
Hark
bazekielako. Hitzorduaren aiduru baitzetzan, ttattit.
|
|
|
Eta joan zen herriko apaizarekin hitz egitera.
|
Haren bidez
jakin genuen guraso gehiagok agertu zituztela kexuak, eta Sebastian apaizgaitegitik erretiratu zutela. Horrela hoztu zen apaizkume izateko gure familiako joera.
|
|
|
Gogoratu zen aitona Ramirok kontinente zaharrari zion miraz. Eta
|
hark
bazekien zertaz zebilen, urte mordoa eman baitzituen Alsaziako meategi batean. Han ere bazeuden igogailuak.
|
|
|
Amezaga zein Kresala jubilaturik eta Gerena kaleraturik, mahaia eutsi beharreko hanka bilakatu zen, zertan eta gutun trukaketan.
|
Hari esker
jakin genuen Lord Mountbattenekin batera 14 urteko biloba eta 15 urteko ontzi mutil bat ere hil zirela leherketan eta, Ingalaterrako Erreginaren lehengusua zenez, Westminsterko Abadian lurperatu zutela.
|
|
|
" Horrek hilarazi zian nire anaia". Prostatako minbizia zeukala uste zuen, eta ez zuen hil nahi, antza, nik
|
hura
jakin gabe. Noizbait idatz nezala nahi zuen, edo hala interpretatu nuen nik orduan, kontu hau egundaino isildegian gorde dudan arren.
|
|
|
Baina bazen astebete tantarik gabe, lurra gogortua zegoen, gobernadoreak ez zuen egunik onena aukeratu lanerako. Oiartzuar guztiek zekiten begi txatxu
|
hark
jakin behar zuela zehazki hilobia non zegoen, hiriburukoen aitzineko zurikeria baino ez zerabilen, zazpigarren huts egitea zuten. kapitainak apezarekin egin zuen hitz. Furgoneta bat heldu zen udalak igorritako apairuarekin, eta aitzurkariek izeien gerizpera hartu zuten, kapitainak A. idazlea eta Arruti medikua ere biltzen zituen bitartean.
|
|
2006
|
|
|
–Ezer gutxi. Iñakiri galdetuko diot nahi baduzu,
|
hark
jakingo du gehiago... –erantzun dio Maitek.
|
|
|
Domingo Abaurre gurekin heldu zen.
|
Hari esker
jakin nuen zein zen gure bidaiaren lehen geltokia.
|
|
|
Haren paparoan gurutzea dilindatzen zen eta horrek salatzen Erromako Elizarekiko menekotasuna. ,
|
hark
jakin behar zuen higanota nintzela. Ez bide zitzaion axola.
|
|
|
|
Hura
jakitean, madarikazioa leuntzen asmatu zuen maitagarriak bere bizilekua utzi eta errege jauregira abiatu zen, herrialdeko guztiak sorgintzeko eta lokarrarazteko asmoz, printzesak, esnatzean, den dena utzi bezala aurki zezan. Baina ezin izan zuen bere helburua bete:
|
|
|
Ametsak mututu ziren, munduak lilura eta zentzua galdu zituen, ez nintzen jada sirenen hotsak entzuteko gai izango: hori zen une
|
hartan
jakin eta ulertu nuena. Tupusteko tristura mingots batek hartu zidan barrena, eta inoiz sentitu ez nuen zerbait sortu zen nire barruan:
|
|
|
Buru buztan handirik gabeko jardun
|
hari esker
jakin nuen ikazkinak eragina zela barre algara haien guztien zarrapata. Zanpantzarrak zanpantzar, kontua zen gauza bat nuela alde:
|
|
|
neure ideien errotak etxerako on egiten zuen den dena, lastoa ere barne. Itsumen hura gogoratze hutsak lotsatu egiten nau orain; ez, ordea, garai
|
hartako
jakin minak.
|
|
|
Laguntzaile harekin hitz egiten nuen nire asmoez.
|
Hark
jakin zuen, beste inork baino lehen, umeez arduratu nahi nuela.
|
|
2007
|
|
|
errespetatzen nindutela. Eta bazkari
|
hartan
jakin nuen ETAkoek bide baketsu eta demokratikoetatik egin nahi zutela aurrera, eta hori zela haien erabakia. ETAkoak ez dira, Irlandan esaten den bezala," basques separatists", ezta erokeriak egiten dituen jendea ere.
|
|
|
Okerra dago, bizitako ia mende baten zama darama gainean, begiak lausotzen hasiak ditu. Hasieran fidakaitz agertu da bisitan etorri zaion kalekumearen aurrean, baina
|
haren
jakin minak piztu egin du, antza, eta gazte denborako kontuak burura etortzen zaizkion heinean bizkortu egin da; eta mihia dantzan hasi da, gaztetan bezain arin.
|
|
|
Rober zen gure gustu musikalak markatzen zituena. Hura zen zaleena,
|
hark
zekien gehiena, eta harexek esandakoa entzuten genuen guk. Eta Elvis hil zeneko urte hartan ez genuen Elvisen musikarik aditu.
|
|
|
Ez al zoaz oso presaka?
|
Harena
jakin baino lehen, zergatik utzi behar nauzu ni bazterrera?
|
|
|
Munduko Osasun Erakundearen (OME) datuen arabera, urtero sexu bidez transmititzen diren 250 milioi gaixotasun berri sortzen dira. Adituek ohartarazten dute VPH handitu egingo dela, populazioaren erdia baino gehiago papilomaren birusarekin kontaktuan egongo baita
|
hura
jakin gabe, transmisore gisa. Birlandatu umedunak Transplanteak eta haurdunaldia izan dira Granadako topaketan aztertu diren beste gaietako batzuk.
|
|
|
Itzalen aterbean babesturiko adineko gizon bat hurreratzen doa, nire ondora iritsi arte, neskatila bere barnean amildu den leku berberera, bi ikatz koskorrak niretzako zentzurik ez duen bihotz zantarrari so. Harrizko aurpegia etsipeneko imintzio batean zatitu da, burua tristeki makurraraziz, euriaren mantu goxoan desagertzen delarik, niretzat harrotza zen
|
hura
baleki bezala.
|
|
|
–" Militante eredugarria", segitu zuen, etsipen doinu berberaz?. " Militante eredugarria" zela da
|
hari buruz
jakin ahal izan dudan berri bakarra, Erakundeak ateratako komunikatu laburrean. –Kanutoaren keak azkura ematen zion begietan?.
|
|
2008
|
|
|
|
Hark
bazekien zer komeni zitzaion gaixoari, eta gaixoak obeditu egingo zuen.
|
|
|
bazen. Eta izebak Beñardo magalean hartu eta ipuinak kontatzen zizkion, hain zen iaioa eta trebea eginkizun hartan, eta hainbeste ziren esaera zaharrak, ipuinak eta bertsoak, mota guztietakoak,
|
hark
zekizkienak. Eta Beñardo, magalaren babes hartan, zoriontsu?
|
|
|
harri eta zur zegoen, egiatan, begiak zabalik eta ahoa ere zabalik? galdera bat ere bazuen, ausaz, buruan, galdera bat baino gehiago ere bai, hain handia behar zuen
|
haren
jakin minak; nobiziak, haatik, bazuen lehenagoko kezka bat, antza, halaxe mintzatu baitzen:
|
|
|
Baina aitaren partekoak oso gutxi. Beharbada horrexegatik sortzen zidan aitona
|
hark
jakin mina.
|
|
|
Azkuek idatziriko euskal eleberrigintzaren historia labur hau zuzena da, baina datu batzuk falta ditu. Egia esan Azkuek berak euskarazko nobelei buruz une
|
hartan
zekiena islatzen du, eta zentzu horretan interesgarria da. Hasteko Azkuek egoki zioen bezala, euskarazko eleberriak oso berandu hasi ziren agertzen (Lazarragaren XVI. mendeko artzain nobela guztiz galduta, ahantzita eta segidarik gabe geratu baitzen).
|
|
|
Detekzio lanerako erabiltzen bada ere, aipagarria da lastlog komandoa,
|
haren bidez
jakin baitaiteke noiz erabili den kontu bat azken aldiz, hau da, noiz izan den erabiltzaile baten azken lan saioa.
|
|
|
oso askea izan zitekeen eta oso askea zen –haizea zuen bere erabakien euskarri–, baina, aldi berean, beste anaiak baino ama zuloago ere –izeba zuloago– bazen. Eta izebak Beñardo magalean hartu eta ipuinak kontatzen zizkion, hain zen iaioa eta trebea eginkizun hartan, eta hainbeste ziren esaera zaharrak, ipuinak eta bertsoak, mota guztietakoak,
|
hark
zekizkienak. Eta Beñardo, magalaren babes hartan, zoriontsu... magaletik jauzi egin ahala beste hiru anaiak baino ausartago izan bazitekeen ere, hartan ere bi muturren jabe.
|
|
|
Nobizia harritzeko moduan egon zitekeen: harri eta zur zegoen, egiatan, begiak zabalik eta ahoa ere zabalik... galdera bat ere bazuen, ausaz, buruan, galdera bat baino gehiago ere bai, hain handia behar zuen
|
haren
jakin minak; nobiziak, haatik, bazuen lehenagoko kezka bat, antza, halaxe mintzatu baitzen:
|
|
|
(Txikitan kiniela nik egiten nion etxepeko gizon bati.
|
Hark
bazekien zeoze).
|
|
2009
|
|
|
Enpresariak erantzun zion langile asko eskualde euskaldunetakoak zirela eta nabari zela gusturago egiten zutela lan euskaraz gaztelaniaz baino.
|
Hark
bazekien nola motibatu langileak. Beste adibide bat, Kutxa bertakoa.
|
|
|
Domingok izan zuen deskalabrua, Gabino tuberkulosiak jota zegoela jakin zuenean?!,
|
hura
jakin ez beste joan baitzitzaion hankaz gora mutilari ametsen mundua, fantasmak eta izaki hutsalak baino gordetzen ez zituena: pikutara joan ziren, bai, Domingoren teoriak, Gabino baitzen. Gabino gaixoa, biriketako gaixoen erietxean etxeratua?
|
|
|
ongi zekien hori Domingok, joan ere, joan ez zitzaion, bada? nahiz eta behin ere txartelik erosi ez!, ez zaintzaile kanarioen arteko jolasa atsegin ez zuelako, burutsua ez ezik, erakargarria ere egiten zitzaion, bestela ez baitago esplikatzerik nola egoten zen inguru
|
hartan
jakin minez, txartel erosleek zer esango??, gogoan beste historia hura zeukalako baizik, gezur iruzurrekin lotua, bere jaiotegunean kanario bat leihotik sartu eta kantan hasi zitzaionekoa, halako eran, non, jakin zuenetik historia hura amak asmatua zela, abioi bat pilotatu nahi zuèn garaian jakin ere?, adur txarreko txoritzat hartu baitzuen kanarioa, are gehiago armadan egindako egonaldian eskua... horregatik hartu zuen, beharbada, jolas hartan ez jolasteko erabakia, inkontzienteak piztutako eta inkontzientearen lurretan garatutako ariketa magiko susperstizioso baten ondorio ere izan zitekeena; Domingo, baina, lanean eta bizitzan zentratuta, aspaldi ez bezalako oreka psikologiko baten jabe, gorabeherak gorabehera?, bere superstizio hura gainditzeko tenorean zegoen, ausaz; bera, ume umetatik hain txorizalea izan zena, kanario baten irudiarekin trabatua!; zer kulpa zuen, baina, txori hori polit hark?; esan nahi baita Domingok halako barne bultzada bat nabaritu zuela, txartel bat bereganatzeko; giroak ere hartara zeraman, beharbada, kanario zaintzailearen inguruan gazte batzuk baitzeuden, lagunarte berekoak, itxura batean, bakoitzak bere txartela nahi zuena, eta txartela eskuratu orduko ozenki irakurtzen zuena, gainerakoen iruzkin eta irrien artean?
|
|
|
izeba Eugeniri egindako promesa: . Izeba, aitaren apellidua galduko da, bai, baina beste bat hobea emango diet neure seme alabei noizbait?, Nazario Orberekin ezkondu zèn egunean betean bete zuena; eta oroitu zuen, azkenik, bere beste seme alabekin noiznahi praktikatzen zuèn autoestimu ariketa, zernahiren aitzakian jakinarazten baitzien etxe
|
hartan
jakin beharrekoa, etxeko goiburutzat eta lehen maximatzat har zitekeena: –Orbetar bat orbetar bat da, zer uste duzue, neska mutilak?!?.
|
|
|
Edo komedia, irri egiteko bazen.
|
Harengandik
jakin nuen Frantzian ehunka eta are milaka jende erakartzen zutela halako ikuskizunek.
|
|
|
Sauvesko baroia estatuko idazkaria zen Parisko gortean.
|
Hari esker
zekien bertze berria:
|
|
|
ABEL. Entzuidak, Unai, nik benetan eskertu nioan aitari.
|
Hark
bazekian debekatuta dagoenak erokeriak egitera bultzatzen gaituela. Baina behin ikasita, badakik emakumeak zer ezkutatzen duen, eta ez duk denborarik galtzen txorakeriatan.
|
|
|
Eibarko Armagintza Eskolan mekanika zehatza ikasi nuen, Gasteizen eta beste hainbat tokitan lan egin nuen eta kapsulak egiten zituen enpresa bateko zuzendari teknikoa izan nintzen. Enpresa
|
hartan
bazekiten, beraz, kapsulak egiten. 1990eko hamarkadan, nire kasa lan egiten hastea erabaki nuen.
|
|
|
Halako konpromiso bat dago. Nik aurten zer dudan esaten diot eta
|
hark
badaki zer ekoitzi behar duen. Bion aldeko konpromisoa da.
|
|
|
Jarraitu gaikako
|
hari
jakin bat eguneratu beharrik gabe emaitzen orria egiaztatzea, administratzea hainbat kontu aldi berean edo begiratu batean kontu guztiak kontrolatzea erabiltzaile batek sortzen duen jarduera Twitter en webgunetik egiten zailak diren ekintzak dira. Ez delako aukera plastikoengatik nabarmentzen da, ordenagailuaren mahaigainean exekutatzen diren aplikazio ugari sortu dira, eta plataforma hori etengabe erabiltzen duten erabiltzaileen eta enpresen jarduerak kudeatzeko aukerarik onena bihurtu dira.
|
|
|
2007ko martxoan hasi zuten Fujimoriren aurkako epaiketa, eta aurtengo martxoaren 20an dira epaia ematekoak.
|
Hura
jakin ondoren, bi aldeetako batek helegitea aurkeztea espero dute. Orduan, auzia beste instantzia batera igaroko da, eta bertan behin betiko erabakia hartzeko hiru edo lau aste itxaron dira, azaldu du Peruko Fiskaltzak.
|
|
|
Zorionez, kasu honetan ez da hala izango. Baina ezinbestekoa da jendeak
|
hura
jakitea.
|
|
|
Idazleak gaztetan galdu zuen ama, eta berandu hasi zen eskolan. Dena dela,
|
haren
jakiteko grinak Brasilgo intelektual handienetakoa bilakatu zuen: –Genero berri bat sortu zuen idazle honek.
|
|
|
Ezin zuen egoera jasan, eta zer egin pentsatzen ari zen garaian, Iñaki Uriari kontatu zion bere egoera, lagun mina baitzuen.
|
Hark
bazekien Imanol Murua Egunkaria ko erredaktore buru postutik eszedentzia hartzekotan zela, eta beraz, Administrazio Kontseiluarekin zein zuzendariarekin gaia landu ostean Oleagari postu hori proposatu zioten. Berari azaldu ziotenez ofizioan zuen eskarmentua, egunkari baten zuzendaritzan egindako ibilbidea eta euskararen jakintza izan ziren eskaintza egiteko arrazoiak.
|
|
|
" Ez dut ikusi ere egin nahi nire apellidua gordetzeko gai izango ez dena...!"; oroitu zuen, hurrenik, berak –Reginak– izeba Eugeniri egindako promesa: " Izeba, aitaren apellidua galduko da, bai, baina beste bat hobea emango diet neure seme alabei noizbait", Nazario Orberekin ezkondu zèn egunean betean bete zuena; eta oroitu zuen, azkenik, bere beste seme alabekin noiznahi praktikatzen zuèn autoestimu ariketa, zernahiren aitzakian jakinarazten baitzien etxe
|
hartan
jakin beharrekoa, etxeko goiburutzat eta lehen maximatzat har zitekeena: " Orbetar bat orbetar bat da, zer uste duzue, neska mutilak...!".
|
|
|
Feriante hura 1929ko festetan agertu zen lehen aldiz hirian, bi urte lehenago: ongi zekien hori Domingok, joan ere, joan ez zitzaion, bada... nahiz eta behin ere txartelik erosi ez!, ez zaintzaile kanarioen arteko jolasa atsegin ez zuelako –burutsua ez ezik, erakargarria ere egiten zitzaion, bestela ez baitago esplikatzerik nola egoten zen inguru
|
hartan
jakin minez, txartel erosleek zer esango... –, gogoan beste historia hura zeukalako baizik, gezur iruzurrekin lotua, bere jaiotegunean kanario bat leihotik sartu eta kantan hasi zitzaionekoa, halako eran, non, jakin zuenetik historia hura amak asmatua zela –abioi bat pilotatu nahi zuèn garaian jakin ere–, adur txarreko txoritzat hartu baitzuen kanarioa, are gehiago armadan egindak... horregatik hartu zuen, beharbada, jolas hartan ez jolasteko erabakia, inkontzienteak piztutako eta inkontzientearen lurretan garatutako ariketa magiko susperstizioso baten ondorio ere izan zitekeena; Domingo, baina –lanean eta bizitzan zentratuta, aspaldi ez bezalako oreka psikologiko baten jabe, gorabeherak gorabehera–, bere superstizio hura gainditzeko tenorean zegoen, ausaz; bera, ume umetatik hain txorizalea izan zena, kanario baten irudiarekin trabatua!; zer kulpa zuen, baina, txori hori polit hark?; esan nahi baita Domingok halako barne bultzada bat nabaritu zuela, txartel bat bereganatzeko; giroak ere hartara zeraman, beharbada, kanario zaintzailearen inguruan gazte batzuk baitzeuden, lagunarte berekoak, itxura batean, bakoitzak bere txartela nahi zuena, eta txartela eskuratu orduko ozenki irakurtzen zuena, gainerakoen iruzkin eta irrien artean...
|
|
|
Domingok izan zuen deskalabrua, Gabino tuberkulosiak jota zegoela jakin zuenean...!,
|
hura
jakin ez beste joan baitzitzaion hankaz gora mutilari ametsen mundua, fantasmak eta izaki hutsalak baino gordetzen ez zituena: pikutara joan ziren, bai, Domingoren teoriak, Gabino baitzen –Gabino gaixoa, biriketako gaixoen erietxean etxeratua... berandu gabe hiltzeko, beharbada! – haien aurkako argudiorik eta frogarik erabatekoena; Domingok, baina, helduleku existentzialak behar zituen, ez helduleku abstraktuak eta urrunak, hurbilak baizik:
|
|
|
Sinplea bezain garrantzitsua, jakin baikenuke gorputzarekikoak nondik hartzen duen halako indarra. Galdetu kanon estetikoetatik urrun dabilenari,
|
hark
daki inork baino hobeto hortik urruti zer esan nahi duen. Badaki artaldetik bereizteak, beronen onespena ez jasotzeak beti dakarrela sufrimendua, nolabaiteko galera.
|
|
|
Haserretu egin zitzaidan.
|
Hark
bazekiela kantuan, guk baino hobeto bai behintzat; gure poltsen hotsa entzun besterik ez zegoela konturatzeko.
|
|
2010
|
|
|
Bada, halako zerbait gertatu zitzaidan, sinets iezadazu, Gabino. Nik banekien mekanismo psikologiko haien berri, baina
|
hura
jakiteak ez ninduen kontsolatzen, kasu hartan ez, Domingoren esku moztuak kriminal bat bezala sentiarazten baininduen. Esku hura ez baitzen katu batena, ez txinpantze batena:
|
|
|
Lortu zuen oniritzia, baina oso ondo zekien oniritzi horrek ez zuela erabateko babesa esan nahi, gauzak bide onetik zihoazen bitarteko babesa baizik. . Dena garai
|
hartan
jakin izan bazen eta eskandalua piztu bazen, Gobernuak esango zuen: –Zoro hau bere kasa sartu da hor??.
|
|
|
Ez zuen ezer aurreratu nahi eta ez zuen gehiegi izutu nahi ere. Baina momentu
|
hartan
jakin zuen, ondo jakin ere, Mario arriskuan zegoela. Eta berak lagundu ziola nola edo hala.
|
|
|
Gero euskal eleberrigintzan horren berritzaile jokatuko zuen gazte
|
hark
bazekien Txillardegiko nagusi zaharra eta bere aitona, biak ere Donostiako zinegotziak, harreman istilutsuak edukitakoak zirela, baina hala ere izen hori gustatu.
|
|
|
Modu aunitzetan kenduak izaten ahal dira poteretik politiko gaiztoak, baina iraultzak nola eta zergatik gertatzen ahal diren Aristotelesek ere estudiatu zuen. Leninek iraultza zientifikoaz ere hitz egiten zuen, eta, Julio Cesarren moduan,
|
harek
bazekien atzera egiten.
|
|
|
(. Lehenengo ikusi zintudan momentu
|
hartatik
jakin nuen niretzat egina zinela, edo hala uste nuen behintzat. Banantzen gintuen muga hura latza izan arren eta nire barneko iluntasuna handitu arren oztopo guztiei aurre egitea besterik ez nuen desio).
|
|
|
Frantziako prentsan agertzen ziren berri laburrak iristen zitzaizkidan, haien sinesgarritasun hala moduzkoarekin, eta Parisa ekarri ninduen kontaktuak, aldian behin bisita egitera etorrita, kontatzen zizkidanak.
|
Haren bitartez
jakin nuen, adibidez, Josema ere mugaren beste aldera pasatu zela; taldekoen egoeraz jakin nahi izan nuen, baten bat erori ote zen, baina lagunak ez zeukan hartarainoko informaziorik. Jaime Bergararen osasunaz ere jakin nahiko nukeen, eta haren enpresaren paraderoaz, baina ez neukan nori galdetu, etxekoei nire helbiderik eman ezean; oraingoz nahiago nuen pixka batean lasai egon; iritsiko zen unea, baina momentu hartan handiagoa nuen ahazteko gogoa, jakitekoa baino.
|
|
|
Bada, halako zerbait gertatu zitzaidan, sinets iezadazu, Gabino. Nik banekien mekanismo psikologiko haien berri, baina
|
hura
jakiteak ez ninduen kontsolatzen, kasu hartan ez, Domingoren esku moztuak kriminal bat bezala sentiarazten baininduen. Esku hura ez baitzen katu batena, ez txinpantze batena:
|