|
2000
|
|
|
Eta kanoi
|
hura
buru-buruan sartu zitzaion eta, nola aita baitzen, izaitez, aseezina, hala gogoratu zitzaion ez ote zen luzeegia kanoien tratuan sinaturikako lau urteko epe hura, zeren ehungarrenaren ondotik baitzetorren ehundabatgarrena... harik eta berant baino lehen argi bat piztu zitzaion arte, aterabidean jarri zuena: Patientia vincit omnia, baina gure aita ez zen pazientzia handiko gizona, eta, handik astebete eskasera, errege egunean, erran zuen:
|
|
|
Apez funtzionarioa, ene aspaldiko laguna, prest zegoen.
|
Hura
buru jarririk, gainerakoek —lanbidekoek eta bertzeek— segizioa osatu zuten zerraldoaren ondotik. Ene paretik ziztu bizian iragan ziren, juxtu-juxtu astia emanda panteoi hurbilenaren gibelean kukutzeko.
|
|
|
Dabiden aldaketa gorabehera, nik beti maitatu izan dut, beti miretsi izan dut
|
haren
buru argia, beti sentitu izan naiz seguru haren alboan. Egiaz tiro egin zidanean, ordea, zalantza sortu zitzaidan:
|
|
|
Bele berriz, suspertuago zegoen; bera izan zen, esate baterako, Xani, behar izan zuelarik, eskatu gabe ogi zati bat eskaini ziona. Bazuen Bele
|
hark
buru apepinatuaren tontorrean ile-muilo bihurri bat, eta aldian aldian, itxurazko motiborik ez zela, irri egiten zuen: ustez irri gaixto bat, beti azio txarren bat barrundatzen ariko balitz bezala; zeinerako, bestalde, guztiz inkapablea zirudien.
|
|
|
" Barka zure gelan hola sartu izana", esan zuen apalki.
|
Haren
buru apepinatuaren erdian, bi begiño beltzek diz-diz egiten zuten; alta, ez zen mintzatzera deziditzen. Xanek pauso batzuk eman zituen gelan.
|
|
2002
|
|
|
Egitura aldetik, bildumagile batek, Leturia narratzailearen eta irakurlearen arteko norbaitek, transkribatutako egunkari moduan dago idatzita eleberria. Sartreren aipatutako eleberrian edo La familia de Pascual Duarten bezala, bildumagile horrek ez du zalantzarik bere iritzia emateko eta gisa guztietako azalpenak emateko zenbait gertakizunen aurrean, hala nola protagonistak udan ez idaztea edo
|
haren
buru-hilketaren inguruko datuak. Gure irakurketa orientatu nahian bezala, bildumagilea saiatzen da bereak egiten irakurlearen balizko dudak edo galderak:
|
|
|
Aurkikuntza
|
haren
buru, Madrilgo Complutense Unibertsitateko katedradun eta Burgosko aztarnategiko zuzendari-kide Juan Luis Arsuaga paleoantropologoak lantokian hartu du aldizkari hau, uztail erdialdean.
|
|
2003
|
|
|
Azaroan Herriko Defentsa Batzordea osatu zen, eta berari zegokion
|
haren
buru izatea. Uko egin zion.
|
|
2004
|
|
|
Galdera
|
hark
buru barnean durundi egin zion Del Valleri une luze batez. Eta agentea harritu egin zen berehala erantzunik ez aurkitzeaz.
|
|
2005
|
|
|
1872an Valladoliden denboraldi bat egin zuen. Bertan masoi elkarteekin harremanetan ibili zen, Gasteizera itzultzean logia berri bat sortu eta zenbait urtez
|
haren
buru izateko. Aldizka Madrilera ere ihesaldiak egiten zituen, bertako politika, teatro eta kultura giroa maite baitzuen.
|
|
2006
|
|
|
Eta benetan sentitu zuen libra bateko harriaren pisua lepo gainean, onartu nahi ez bazuen ere, amari aurretik ere zerbait gertatzen ote zitzaion kezka buruaren gainean bueltaka zeukalako. Hilzorian dagoen aberearen gaineko putre taldearen modura zeukan kezka
|
hura
buru gainean bueltaka, eta horrek errudun sentiarazi zuen. Bere burua ospitaleko komuneko ispiluan ikusi zuen lehen aldian jakin zuen erruduna zela, ama ingresatu arte ez zuelako onartu aurretik ere piztuta zeukala argi gorri bat, eta bere buruan zegoela amari zerbait gertatzen ote zitzaion galdera.
|
|
2007
|
|
|
Batzuetan kritikatzen duen adina, beste batzuetan sinpatia frankoz aipatzen du, bereziki Hume edo Kant-ez ari bada (eta, bide batez, Kant-ek hori. Antropologia pragmatikoa? izendatu zuela, gogoratuko dugu) 684, zerk ez duen, berriro, begirunearekin epaiketa kritikoa alboratzen685 Bidaiarien inpresio, herrien arteko ezinikusi eta topikoen saiosaltsa horren irakurketak(, literatura ligera y poco amena?) ia beti desengainatu duen arren686, behin baino gehiago
|
hartaz
buru argiak (Hume, Kant, Schopenhauer) eta autore handiak baliatu izanak (Cervantes, Quevedo, Lope, Calderón, Gracián) 687, Caro Baroja-ri ez dio uzten Herrien Psikologia modu hori jaramonik batere egiteke beste gabe zokoratzen.
|
|
|
Pedro erregearen autoritarismoaren kontrako matxinadak noblezia udal-oligarkiekin batu zuen, eta biek Gaztelako gobernuan parte-hartze handiagoa eskatu zuten.
|
Haren
buru Alburquerque bera (laster hilda) eta Enrique de Trastámara jauna (Enrike ii.a, Alfontso xi.aren bastardoetako bat) izan ziren. Erregeak amore eman behar izan zuen, eta Toron geratu zen gordeta; baina laster lortu zuen ihes egitea eta ekimena berreskuratzea, eta gerra zibila piztu zen, erregea hiltzean amaituko zena.
|
|
2008
|
|
|
aurpegiera ederki aldatu zitzaion bederen, haren begi ingurua batez ere, begirada zorrotz bezain esanahitsua guztiz kamustu baitzitzaion ama nagusiari behingoan, tuntun aurpegia ere jarri zuen une batez, frai Millanek esaldiaren bigarren zatia bukatu ahala?, baita esanahiz hustu ere, apika. Ama nagusia, beraz, ez zen ohiko ama nagusia, izaki blokeatu bat baizik, haren buruak ere zuri behar zuen une hartan?, lehenbailehen desblokeatu behar zuena?
|
haren
buru-estimuarekin lotutako kontu batek ere behar zuen tartean kontrapisu gisa, komunitateko mojak berari begira baitzituen ordurako, barregarri geratzeko posibilitatea ere hantxe?, halako moldez, non, segundo laburretako noragabetasunaren ostean, bizitzak beti eskaintzen dio beste aukera bat bizi nahi duenari?, halaxe esan baitzuen:
|
|
|
Kultura horrek beti eta derrigor esangura politikorik ez bazuen ere, erraz identifikatzen zen espainolismoarekin. Hola, adibidez, 1919an Mutrikun diputatu maurista bati egindako omenaldian, kaleetan espainiar banderak jarri eta harrerazko manifestazio bat antolatu zen,
|
haren
buru «una españolísima extremeña» jarriz, zeina «iba ataviada de charra» eta pasodoble baten doinuari segituz ibiltzen baitzen392 Mauristak, esan beharrik ez dago, Errestaurazioko Espainia ofizialaren defendatzaile eta euskal autonomiaren aurkakoak ziren.
|
|
2009
|
|
|
Ada bezalako zortzi-bederatzi urteko haur bati zail gerta zekiokeen goia behearekin nahasten zuèn aitaren esaldia ulertzea, baina ez
|
haren
buru-mugimendua, ezezko biribil bat adieratzen zuena, ezta amaren buru-mugimendua ere, aitak egindako mugimenduari jarraitu zitzaiona eta aitaren ezezkoari baiezko bat ematen ziona: esan nahi baita bi ezezko jaso zituela Adak segundo baten buruan; handik bizpahiru segundora, gainera, beste bat jaso zuen, aita, Ada argibidean jartzeko-edo, honela mintzatu baitzen:
|
|
|
Euskaltzaindiaren izenenan, Xabier Kintana euskaltzainak eta Akademiaren idazkariak ongi etorria eman zien Adituen Komiteko kideei eta Komitearen izenean Stefan Oeter irakasleak,
|
haren
buru denak, eskerrak eman zizkion Euskal Akademiari izandako harreragatik eta adierazi zuen Europako Gutunaren Adituen Komiteko kideentzat ohore handia dela haren Bilkura egiteko Euskaltzaindian ostatu hartu izana.
|
|
|
Ada bezalako zortzi-bederatzi urteko haur bati zail gerta zekiokeen goia behearekin nahasten zuèn aitaren esaldia ulertzea, baina ez
|
haren
buru-mugimendua, ezezko biribil bat adieratzen zuena, ezta amaren buru-mugimendua ere, aitak egindako mugimenduari jarraitu zitzaiona eta aitaren ezezkoari baiezko bat ematen ziona: esan nahi baita bi ezezko jaso zituela Adak segundo baten buruan; handik bizpahiru segundora, gainera, beste bat jaso zuen, aita, Ada argibidean jartzeko-edo, honela mintzatu baitzen:
|
|
|
Hura erokeria; irudimen literarioak sortutako ipuintzat irakurri ohi nituen kontuen antzekoak errealitatean gauzatu nahi zitian jende hark; uste zitean ez zakiat zer indar telurikorekin bat egiten zutela, sinboloen eta istorio harrigarrien bidez; istorio haiek, beren ikuspegitik, benetan gertatuak zituan, noski.
|
Hura
buru-salda, hura. Eta gure Sara tartean; horrek izorratzen nindian.
|
|
2010
|
|
|
Norbait sartu da etxean. Ikus ezazu hor?!?; nola ez zitzaidan, bada, eszena
|
hura
buru-buruan grabatuta geratuko, gure bizitzako mundualdia ezerk baino hobeto laburbiltzen badu?; filosofoak zioen bezala, geure burua ezagutzen ahalegindu beharko genuke, baina geure baitan beti aurkitzen eta beti aurkituko dugu beste ni arrotz hori, beste izen bat ere baduena, ausaz?, geure buruaren ezagutzan noiznahi tartekatu eta ezagutza bera eragozten diguna behin eta berriro, geure ahalegi...
|
|
|
Oraingoan, behin betiko. Dena dela, Gasteizko urte hura ongi etorri zitzaion, kultura-erakunde interesgarria eta
|
haren
buru zen pertsona ezagutzeko zoria izan baitzuen: –Kardaberaz Bazkuna?
|
|
|
Akordetan naiz, orduko 1973ko Alfabetatze kanpainetan, Imanol Berriatua Bermeora eramanik h-a dela-eta sorturiko itzelezko nahastea baretze aldera, Aita Luis Villasante ekarri genuela Arantzazutik. Edo entzuleak haserre barruntatzen zituelako edo frantziskotarren abituak hartara bultzatzen zuelako, behin ere ez zion aurpegira begiratu, ez andrazkori, ez gizonezkori; orain lurrera, orain sabaira mugitu zen
|
haren
buru hiletsua, olatu handiek lerabilketen txalupen balantzan.
|
|
|
Norbait sartu da etxean. Ikus ezazu hor...!"; nola ez zitzaidan, bada, eszena
|
hura
buru-buruan grabatuta geratuko, gure bizitzako mundualdia ezerk baino hobeto laburbiltzen badu?; filosofoak zioen bezala, geure burua ezagutzen ahalegindu beharko genuke, baina geure baitan beti aurkitzen eta beti aurkituko dugu beste ni arrotz hori —beste izen bat ere baduena, ausaz—, geure buruaren ezagutzan noiznahi tartekatu eta ezagutza bera eragozten diguna behin eta berriro, geu...
|
|
2011
|
|
|
Gogora etorri zitzaion nola astean lau arratsaldez egunkaria irakurtzen zion gizon zahar elbarri bati, hura lorategian lo zegoela. Ohituta zegoen jada kotoizko burkoan
|
haren
buru ahula ikusten, begi-zuloak, aho irekia eta sudur zorrotza. Hura hiltzen bazen ere, bera ez zen astetan konturatuko; axola ere gutxi.
|
|
|
Zernahi den, ez ginuen erakustunaz erranguratzekorik:
|
haren
buru gaitza, haren aho ederra, haren antzearen hedadura! Erran arau hartzen ginazkon solasak lumaz.
|
|
|
Beldur zen hurbilduz gero gurpilen bat zulatuko genuen burdina puskailetan, garabi azpiko bagoien karrilartean geratu zen gu gorpu meta hartan, “Bost minutu! ”, armadura preziatuena erreskatatzera igorririk. Zerbitzua egin zidaten bakailaotarako eskunarruek, oratu genion, atera genuen metal bihurrituen artetik xafla hilgarri meta
|
hura
buru gainera jausi gabe, ekarri genuen sarera, bildu genuen, “Arrastaka ez! ”, jaso genuen, alboraka ibiliz ekarri genion trofeoa Aleksandrari lapa sortuz biok autorainoko hogei metro haietan, ganoraz heltzeko agindu zidan Txurdok hortzak estuturik, altxatu genuen apur bat gorago maleteroan sartzearren, manta gainean paratu genuen kontuz. “Hori, eskultura bat izango dela? ”.
|
|
2012
|
|
|
Hauteskundeak irabazteko aukera duen beste taldea ND kontserbadorea da.
|
Haren
buru Antonis Samaras ikusi nahi du Bruselak gobernuan, baina hala gertatuko balitz ere, hainbat buruko min sortuko lizkioke. Izan ere, Samarasek atzo nabarmendu zuenez, Espainiaren erreskateak eta Frantziaren jarrera aldaketak aukera emango dio berari ere austeritate programaren baldintzak samurtzeko.
|
|
|
Adibide batzuk: ...en hirukoitza baino gehiago; Euskal Herrian diren abiadura handiko hiru proiektuetan gastatu nahi dena (10.000 milioi bat euro) bider bi; Espainiak ikerketan urtebetean gastatzen duena baino lau aldiz gehiago… Eta bai, badirudi Espainiako ekonomia ministro Luis de Guindosek ondo ikasiko zuela Lehman Brotherseko hondamenditik, 2007an AEBetako Gobernuak erortzen utzi zuenean, bera baitzen banku
|
haren
buru Espainian eta Portugalen.
|
|
|
Eta errege-zigilua zuten bere kredentzialak erakutsi eta begien aurre-aurrean jarri zizkidalarik, hamar minutu inguruz hitz egin zuen, batere haserre itxurarik gabe, baina bai nolabaiteko tinkotasunez; sarri egiten zuen keinu aurrera, gutxi gorabehera milia erdira zegoen hiribururantz, geroago jakin nuenez?, ni hara eramatea erabakia baitzuen Maiestateak Kontseiluan. Hitz gutxitan erantzun nion, baina alferrik, eta aske nuen eskuaz keinu egin nuen beste eskurantz (baina jaun bikain
|
haren
buru gainetik, berari edo beraren segiziokoei min egiteko beldurrez), eta gero neure burura eta gorputzerantz ere bai, askatasuna nahi nuela adierazteko. Nahikoa ongi ulertu zidala ematen zuen, buruaz ezezkoa egin baitzuen, eta preso bezala eraman behar nindutela adierazteko moduan heldu zion bere eskuari.
|
|
|
Orain, zenbait azalpen eman behar ditut sekula ezagutu ez dudan gizabanako baten bihotz barreneko sekretuak jendaurrean zabaltzera bultzatu nauten zioen gainean. Gutxienez haren adiskidea izan banintz, edonork ulertuko zukeen benetako adiskidearen arinkeria maltzurra; baina behin bakarrik ikusi nuen neure bizitza osoan, gurdibide batean; horrenbestez, ezin dut haren aldera sentitu adiskidetasunaren mozorropean ezkutaturik egon ohi den gorroto ulergaitz hori, zeina lagun hurkoaren heriotzaren edo ezbeharraren zain baitago
|
haren
buru gainera gaitzespen, aholku, iseka eta auhen jasa batez oldartzeko, txingor-erauntsiaren antzera.
|
|
|
Kultura-ugaritasun horihizkuntza-dibertsitatean ez ezik, ohituretan, foru tradizionaletan eta beste hainbatezaugarritan ere adierazi izan da hastapenetan. Aniztasunaren kudeaketari aurreegiteko, estatuak?
|
haren
buru izan diren elite edo talde nagusien bitartez, hautuakegin behar izan ditu:
|
|
|
Azken urteotan, nabarmen hazi da familia-mota hori; izan ere, adingabeak dituzten etxeen% 14k guraso bakarreko familia-unitatea osatzen dute. Kasuen ia %90ean, emakume bat da
|
haren
buru. Legeak prestazio edo laguntzen bidez babesten ditu, bereziki egoera sozioekonomiko ahulagoan badaude, eta etxebizitza eskuratzen laguntzen die edo lana eta familia bateratzen laguntzen die.
|
|
|
Trapua aipatu didanean, nire auzoko espaloian agertu zen andreaz gogoratu naiz. Bata arrosa bat zeukan soinean, eta glassex poteak putzu urdina eratua zuen
|
haren
buru lehertuaren ondoan.
|
|
2013
|
|
|
Edalontzia pausatzera joan zenean, bere aurrean ikusi zuen gizonezkoa berriro, bere aurpegitik metro erdira, gorputza makurturik berarengana hobeto iristeko, bi eskuak mahai gainean jarrita. Zuzen, tinko, gogor so egin zion orduan Katiari, eta honek segituan halako berotasun itzela nabaritu zuen aurpegi osoan, hainbesteraino non ematen zuen indar kiskalgarri
|
hura
buru barruraino, erraietaraino sartzen zitzaiola.
|
|
|
Nahi ez izanda ere, soldadu espainiar arrunt batena zen
|
haren
buru barnea. Ez nuen nire gogoeta harekin partekatu.
|
|
|
Beira puskak dabilzkio eztarri barrena urratzen. Mailu batek ingudea aurkitu du
|
haren
buru muinean. Jadanik ahantzi zaio zer herritatik abiatu den gaur goizean.
|
|
|
–Deitura-deia egina dago muga inguru guztian. Bertze konpainia bat altxatu dugu Luzaideko, Erroibarko eta Esteribarko etxe guztietako gizonekin, eta ni nauzu
|
haren
buru. Arriskua iragaten delarik etxera itzuliko dira gizonak.
|
|
|
Austria-Hungariak, Alemaniak ez bezala, barne arazoak bazituen. Austria-Hungariako inperioa 1867an sortu zen, eta Austriako enperadore Frantzisko Josef izan zen inperio berri
|
hartako
buru. Inperioak hainbat nazio biltzen zituen bere baitan, estatu eskubideak zituztenak, eskubide horiek ez zituztenak eta gutxiengo nazionalak.
|
|
|
Ez zen izen itsusia, baina berak ez zuen sekula erabiliko. Hozkia ematen zion gizon
|
haren
buru barruko platino pusketan pentsatzeak.
|
|
|
Hondoa, urarekin kontaktuan, oso-osorik aurkitu zuten. Gizon talde
|
haren
buru, Sebastian Vizcaino joan zen-Richard F. Pourade historialariaren hitzetan, a Basque soldier of unusual talents, 22" talentu harrigarriko soldadu euskalduna"-, aurrerago Kaliforniaren historian garrantzi itzela izango zuena. Espainiarrekin Flandesen borrokan ibilia zen Vizcaino, Mexikora joan eta merkataritzari lotu aurretik.
|
|
|
Trapua aipatu didanean, auzoko espaloian agertu zen andreaz gogoratu naiz. Bata arrosa zeukan soinean, eta glassex poteak putzu urdina eratua zuen
|
haren
buru lehertuaren ondoan.
|
|
2015
|
|
|
Urteagarekin batera, Pia Alkain arkeologoa eta Aranzadirekin hainbat ikerketetan parte hartu izan duen Enrike Lekuona ingeniaria izan ziren lehen mendi irteera
|
hartako
buru. Bakoitzak boluntario talde baten ardura hartu zuen, eta bi metro luze eta metro bat zabal hartzen duen hiru miaketa gune finkatu zituzten.
|
|
|
Eta orduan gertatu zen, gogoan zeukan, bat-bateko berpizkunde hura, bat-bateko su-galda hura, haren botak goraipatzean?, bizitasuna eta gauza arruntekiko interesa berreskuratzea, baina hura ere joan zen eta aldatu zen. Ramsay jauna etengabe ari baitzen aldatzen, ezertxo ere gorde gabe? azken fase honetara iritsi arte, Lilyrentzat berria eta hain suminkor jokatzeagatik lotsa sentiarazi ziona, orain bai baitzirudien Ramsay jaunak alde batera utzi zituela kezkak eta handinahiak, erruki-itxaropena eta goraipamen-egarria, eta beste lurralde batean sartu zela, eta jakin-minez edo, bere buruarekin edo beste norbaitekin elkarrizketa mutuan, bultzada sentitu zuela prozesio txiki
|
haren
buru izateko, bistatik galdu arte. Bai aurpegi berezia!
|
|
|
Gogoko zuen gizonek gauez hondartza haizetsuan leher egitea eta izerditzea, olatuen eta haizearen kontra beren giharrak eta garuna neurtuz; gogoko zuen gizonek hala lan egitea, eta emakumeak etxeaz arduratzea, ume lokartuen alboan eserita, gizonak itotzen ari ziren bitartean, han kanpoko ekaitzean. Hala igartzen zion Jamesek, hala igartzen zion Camek, hari so eginda, elkarri so eginda?,
|
haren
buru-imintzio eta ernetasun eta ahotseko doinuagatik, eta ahotsera zetorkion azentu eskoziarraren aztarnagatik, nekazari itxura emanez, Macalisterri itauntzen ziolarik hamaika itsasontzi haiei buruz, ekaitz batean badiara bildu beharra izan zutenak. Hiru hondoratu ziren.
|
|
|
Aurpegia da, ordea, argazkiko detailerik onena: zimur guztiak nabarmentzen zaizkiolako eta
|
haren
buru zuriak handitu egiten duelako bere imajina.
|
|
|
Aitak azkenerako utzi zituen erregearen eta erreginaren gaineko azalpenak. Erregeari buruz xake jokoko pieza nagusia zela erran zidan, horregatik jartzen zela lehen lerroaren erdi-erdian eta horrexegatik zeramala zurezko koroatxo
|
hura
buru gainean.
|
|
|
–Gure ametsa da munta dezaten Europa bat...
|
Haren
buru, gobernu bat... Gobernu haren hegal-pean jendetze guziak, bakotcha berearen jabe.
|
|
|
8 Lehenengoari erantzunez, diot, arima hau Jainkoaren borondateari loturik balego beti, argi dago ez litzatekeela galduko; baina deabrua zorrozkeria handiekin dator, eta on itxuran, arima beronen gauza gutxi batzuetan deserrotu egiten du eta beste gauza batzuetara eramaten du, ez direla txarrak buruan sarturik, eta apurka-apurka adimena ilunduz eta borondatea motelduz eta
|
harengan
buru-estimua haziz, batetik eta bestetik Jainkoaren borondatetik urrunduz eta bere borondatera ekarriz.
|
|
|
Zorte txarra izan dut etxe horretan. Nik ez dakit zer kalte egiten dien
|
haren
buru denak, berorrek ama prioreari eginiko gutunean dioen bezain gaizki egoteko, gauzak konpontzeko gure aita bezalako prelatu batek esan zuena egitea nahiko baitzen. Berezkoa iruditzen zaie elkar ulertze eskasa, eta ezin naiz geratu berorri errua bota gabe, haiengan ahalmen handia duela konturatzen naizelako, ama Briandarekin egiten zen ahalegina egingo balitz, beste era batera egongo bailirateke gauzak.
|
|
|
Irriño bat eginez biratu zen tabernaria kafe makinarantz eta, une hartan, bera izan zitekeela desegokituen presidenta pentsatu zuen Zuazok. Nola ez zitzaion aurretik bururatu, esate baterako metroan hipotesiak egiten ari zela, tabernaria bera zatekeela elkarte misteriotsu
|
hartako
buru. Afaloste guztietan izaten naiz bertan, zioen lehendakariaren mezuak.
|
|
2016
|
|
|
Psikiatrikoan ez nion bisita bakarra ere egin, barruan nengoelako jada:
|
haren
buru barruan ahots bihurturik. Gero barruan eta kanpoan nengoen.
|
|
|
bay hambaterano non gutan den gucia condemna baiteçaquegu" (‘Baptismoaren administratzeco forma’). Descartesentzat (1596-1650), platoniko moderno eta sanagustindarra bera, Natura makina bat da(" bizirauteko makinaz" mintzo da Dawkins), 255
|
haren buruz
buru gizaki goiari hura menperatzea dagokio. Gizakia bera, Natura/ materia heinean, ez da makina besterik; espiritu gisa, haren espazioa askatasuna eta kultura da.
|
|
|
—Tiroa eman ziona organizazioa izan huen, ez ni. Organizazioak agindu bat eman zian eta ni ninduan ekintza
|
hartan
buru. Egin nezakeen bakarra egin nian.
|
|
2017
|
|
|
Lehenik Gipuzkoako udalen aurka ekin zion, berreuskalduntzeko haien ahalegin koordinatu bikaina (kontratazio publikoetako hizkuntza irizpideak, helduen euskalduntzearen doakotasuna, komunikazio euskalduna…) zangotrabatzeko. Aldundia jomugan zuen, insurrekzio euskaltzale
|
haren
buru zelakoan, baina ezin. Aldundian, ordura arteko araua aldatu gabe praktikatu genuen gure hizkuntza politika berria, eta legealdi amaieran onartu genuen politika hori jasoko zuen erabakia.
|
|
|
Manuel Antonio Leundari behin, nonbait, katua falta izan zitzaion etxetik. Bila hasi eta kaineria-zuloren batean aurkitu zituen
|
haren
buru, hanka eta larru. Norbaitek lapurtu zion susmoa egin zuen.
|
|
|
Erantzi zituen arropak, jaurti zituen hartxintxarretara, eta itsasoan sartu zen. Ilargiaren argitasun ahularen azpian
|
haren
buru puska uretan sartu eta atera ikusi nuen, murgil-igerian; noizetik noizera garrasi egiten zuen, zaunka, irrintzi edo kukurruku. Gau desertu horretan, itsasoan bera bakarrik bainatzen, Zorbaren arima animalietara ari zen itzultzen...
|
|
|
Denda tiki-takaz beteta zegoen, kilkerrak bezala iraileko belar artean, eta horman
|
haren
buru gainean zintzilik zegoen erloju handia aditu nuen. Begiratu egin zidan, bere begia handia eta lausotua eta larritua lentearen bestaldean.
|
|
|
Beltzen askapen mugimendu berri bat sortu da Estatu Batuetan, eta emakumeak izan dira
|
haren
buru. BLMren sortzaileek, hain zuzen ere, emakume beltz queer-tzat dute beren burua, eta ahots eta ikuspegi berezi eta bestelako bat eman diote egiten duten politikari.
|
|
|
Josebari uxarazi egin dio Txatorekiko traizio sentsazioa Begok adituaren tonuan “queer ikasketak” aipatu dituenean –mundua oihu bizi beharra–
|
haren
buru gainetik bota dion konplizitate begiradak. Oraindik gogoratzen du San Frantziskoko bidaiatik bueltan Begok Kenneth zertan ari zen galdetu zionean, Cultural Studies aipatzen hasia zen garai hartan, Begok muturra okertu eta “lesbiana beltz eta gizenak promozionatzen” bota zuela, Txatoren haserrerako.
|
|
|
Multzo hau jabetu zen Domintxaineko eskolaz duela 27 urte, ordu arte eskola
|
haren
buru zen Goyhenetche apezak eginak zituen zorrak osoki bere gain harturik. David Aldalur, sortzez Biriatuarra eta FSSPX-ko apeza, da eskola horren buruzagia 2011z geroztik.
|
|
2018
|
|
|
Bedaioko behizain batek 1992an kontatu dio Garmendia Larrañagari (1994: 83) nola ikusi zuen Balerdiko Sugarra bere gordelekutik irteten eta,
|
haren
buru gainean pasa ondoren, Lizartzako leizeta aldera ezkutatzen: sugarrak suzko barra bat utzi omen zuen atera zen lekutik aienatu zen lekura arte.
|
|
|
lehenengo aldiz. Martin Garitano ahaldun nagusia bera joaten zen ordezkaritza
|
haren
buru. Ainhoa Beolak azaldu du oposizioko kideak ere erakarri nahi izan zituztela aldaketa hartara:
|
|
|
Kolpe latza izan arren, beste neska bere senera itzuli eta Naomi ileetatik harrapatzen saiatu zen, baina hark ez zion aukerarik eman eta oihua pasabide osoan zabaldu zen Naomiren oina beste neskaren hankartean lehertu zenean. Minez bihurritu orduko Naomiren ukondoa jausi zen
|
haren
buru gainean.
|
|
|
Altxatu zuen prentsa, kendu zituen kartoiak, eta begiztatu zuen bere obra, harro eta pozarren. Giza larruan emakume baten irudia ikus zitekeen gorriz inprimaturik, pelikano bat
|
haren
buru gainean; hegaztia mokoka ari zen bere bularrean, lumen artean zulo bat zabaldu nahirik-edo; andreak bihotz bat zeraman eskuan, sua eta garra zeriola; gonatik eta beste eskutik helduta, hiru ume txiki.
|
|
|
Arian-arian, lerro eta biribil guztiek irudi bat osatu zuten: emakume bat, eta,
|
haren
buru gainean, pelikano bat; hegaztia mokoka ari zen bere bularrean, luma zuri haien artean zulo bat zabaldu nahian-edo. Emakumeak bihotz bat zeukan eskuan, sugarretan, eta hiru ume txiki zituen gonatik tiraka.
|
|
|
Hiruetan hogeita hamar urtetan sarturik, aski nabaria zen
|
haren
buru-endekapena; sendagileen erranetan falta de riego omen zen, odola ez omen zitzaiola behar bezainbertze iristen burura edo, bederen, hori zen guk konprenitzen genuena, artean alzheimer eta holakorik sekulan aditu gabeak ginen.
|
|
|
Eta, koblakari eta profeta, mendiko gerlariak burdinazko boza entzunarazten zuen artean, bere beso azkarra bulta batez hedaturik egon zen gizon gazte liluratuarenganantz, zeinaren gorputz mehea makurtzen baitzen, iman batek erakarri ukan balu bezala. Eta erraldoia zutik zegoen mendiko gailurrean, Umezurtzari, ilusioak garaiturik, iduri zitzaion urruntzen eta handitzen ari zela,
|
haren
buru ezinago ederra zerura eraman arte. Han, eskaldoek aipatzen duten Odinen itzala bezala edo artetatik Pirinioetako koblakariei agertzen zaien Aitorren itzal zaharragoa bezala, ikuspena, une batez geldirik, mantso jaitsi zen lurrera eta errealitatearekin desagertu zen.
|
|
2019
|
|
|
bizitza gazte hura, ederrenik ederrenean moztua, etena, hautsia, desegina, txikitua, zapaldua, oinperatua...? Ideia guzti haiek pasatzen ziren
|
haren
buru berotik.
|
|
|
Arratoirik handiena agurearen sorbaldara igo zen, eta, gizonaren bibote gris luzean kulunkatu eta botoi-begi beltzen ondotik igaro ostean,
|
haren
buru gainera iritsi zen.
|
|
|
Ni sekula ez naiz zutaz aspertuko, eta sekula ez zaitut abandonatuko. Beti egongo zara seguru hemen, nirekin, beste amaren adats beltz bustiak
|
haren
buru inguruan flotatzen zuen, ozeano barreneko izaki baten tentakuluen antzera.
|
|
|
Haren marmolezko gainazalaren gainean, denetariko kontserbak zeuden pilatuta, baita haragi nahiz arrain gazituak ere. Aldare pagano nahasi
|
haren
buru, berriz, baskula urtetsu bat. Urrats bat harago, edaritegia:
|
|
|
Larruts aita (egurgile eta saskigilea); Larruts semeak (utziak jada kraka eta kedarra) ganaduak larratu zituen inoren kontura; Larruts bilobak ongi irakurtzen zuen, ez zekienaren kontuak eramaten zituen, eta lurraren zerbitzari izate hori baliatzen zuen, jende pobrearen erredentzioa lortzeko. Xurkorekin batera Hermandad Societaria fundatu zuen,
|
haren
buru izan behar baitzuen. Ediktu eta bandoetan pregonatutako haren deskripzio fisikoak" gorpuzkera ona, kolore sanoa baina zeharo iluna larruazala, ile beltz-beltza eta txukun eta garbi jantzia" erakusten zuen.
|
|
|
Urrian ja, Bordeletik heldutako zaldizko eta soldadu ondo armatuek menderatu zituzten errebelde desarmatuak. Azaroaren 8an hil zuten Matalas Lextarreko plazan eta luzaroan eskegi zuten
|
haren
buru ebakia Mauleko sarreran, herriarentzako ikasgai.
|
|
2020
|
|
|
Matilde eta Felicitas adin berekoak dira, gelakideak, eta Angela neska guztiek ezagutzen zuten, hiru urte zaharrago izan arren. Hamabi urte besterik ez zituen eta ideia karlisten defendatzaile sutsua zen, moja guztiek zeukaten ikasle maite eta kuttuntzat,
|
haren
buru argia ez ezik, konpromiso politikoa eta jaiera kristaua ere etengabe goretsiz. Angela eskolako neskatila guztien eredu zen, Matildek halako miresmenik ez bazion ere.
|
|
2021
|
|
|
Auzi judiziala egin zelarik, operazio
|
haren
buru izan zen polizia bi urteko presondegira eta lau urteko inhabilitaziora kondenatua izan zen. Barne ikerketa ere eraman zuen Ertzaintzak, baina Josu Erkoreka Eusko Jaurlaritzako Segurtasun sailburuak jakinarazi du barne ikerketa hori hetsi dutela ikertzen ari ziren sei ertzainetarik bosten kasuan.
|
|
|
RNI aurreko agintaldiko koalizioan zegoen, eta datorren legealdirako
|
hura
buru duen lantalde bat osatzeko modu ezin hobean da, bozetako emaitzei esker. Marokoko errege Mohamed VI.ari dagokio orain hurrengo pausoa ematea, hark izendatu behar baitu gobernua osatzen saiatzeaz arduratuko den gobernuburua; betiere, babesik handiena lortu duen indar politikokoa.
|
|
|
Iñigo Cabacas gomazko pilota batek jo ostean hil zen, 2012ko apirilean, Ertzaintzak Bilbon jendearen kontra oldartu ostean. Auzi judiziala egin zen, eta operazio
|
haren
buru izan zen polizia zigortu zuten bi urtera eta lau urteko inhabilitaziora. Barne ikerketa ere ireki zuen Ertzaintzak, eta Josu Erkoreka Eusko Jaurlaritzako Segurtasun sailburuak atzo Eusko Legebiltzarreko batzordean jakinarazi zuenez, barne ikerketa hori ere itxi egin dute ikertzen ari ziren sei ertzainetatik bosten aurka.
|
|
|
CDU/ CSUko Laschetek ere argudio bera erabili izan du,
|
hura
buru duen aliantza datozen negoziazioetako beste protagonistekin ados jarri izan delako. Baina herenegun inoizko emaitzarik txarrena jasotzeak, eta horrek alderdian eragin dituen gatazkak eta eztabaidak Berdeek eta FDPk nahi ez duten desegonkortasunaren erakusle bilaka litezke.
|
|
|
Ekonomia eta Enpresa Garapenerako Departamentuaren menpekoa da Sodena enpresa publikoa, eta
|
haren
buru da Mikel Irujo Amezaga kontseilaria. Hark egoki jo du Sodenaren administrazio kontseilua enpresa arloko profilekin indartzea.
|
|
|
Gauza pare bat baino ez zeukan buruan Simonek. Simone baitzen haren izena eta, esan bezala, gauza pare bat baino ez
|
haren
buru hutsean: larrutan amaitzen ziren gazte-etxeko jaiak, hots, denak, eta itxura hobetuko zioten gehigarriak.
|
|
|
Euskadin bizi zen une politikoa edozein izanda ere, eta GALek boterean zituen konplizitate hain nabarien aurrean, premia etikoa nagusitu zen botere politikotik egoera jasanezin
|
haren
buru gidarien aurka selektiboki erantzuteko, edozer izanik ere horrek ekar lekiguken erantzuna. Hori izan zen Enrique Casas senatariaren exekuziorako planak ekarri zituena".
|
|
2022
|
|
|
Azenari, Jakue, Joan eta beste sei lantzadunekin zebilen talde
|
hartako
buru. Txomin gazteluan gelditu zen zaldunen kapitain eta Jakue zen ezkutari berria.
|
|
|
Volodimir Zelenski Ukrainako presidenteak eta
|
hura
buru duen Herriaren Zerbitzaria alderdiak nagusitasunez irabazi zuten Ukrainako barruti gehienetan. Donbassen eta Odesan, berriz, Juri Boiko errusiazaleak lortu zuen boto gehien, eta hark gidatutako hauteskunde plataformak.
|
|
|
eskuinaren hauteskunde programan esan genuen bezala, Italiak ez du toleratuko gehiago immigrazio klandestinoaren eta kontrolik gabeko porturatzeen negozioa», idatzi du Salvinik Twitterreko bere kontuan.
|
Hura
buru duen ministerioak du porturatzeen eskumena.
|
|
|
Estatuaren indarra ezin da lagun-taldeko indarkeria-trukean txertatu, nahiz eta Pat Vincentek hasieran hala erantzun zion hari. Kale-politiketan polizia da Potentzia Handia, eta batek ezin du estatuaren aurka egin
|
hari buruz
buru aurre eginez, oso indartsua izanda ere. Paul Grayren gurasoek autobidean modu eraginkorrean inprobisatutako taktika da ikasi beharrekoa:
|
|
|
Alleyne jaunak, berriz, biraturik zeukan aulkia, Delacour andereñoaren aurrez aurre egoteko, eta eskuineko hanka ezkerreko belaun gainera alaiki emanda. Korrespondentzia mahai gainean utzi eta burua makurtu zuen gizonak errespetuz, baina ez Alleyne jauna, ez Delacour andereñoa, ez ziren konturatu
|
haren
buru-makurtzeaz. Korrespondentziaren gainean kolpetxo batzuk jo zituen Alleyne jaunak hatz batekin, eta, gero, gizonaren aldera zuzendu zuen hatz-kolpea, zera esateko bezala:
|
|
2023
|
|
|
Zuria I.a erregina (1385-1441) hil ondotik, bere seme Karlosek (14211461) hartu behar zuen koroa, baina bere aita ados ez zenez, gatazka sortu zen. Koroaren usurpazioarengatik bi talde osatu ziren, batek printzearen legi timitatea defendatzen zuena,
|
haren
buru printzearen kontseilari zen Juan Beaumontekoa, Donibaneko ordrearen burua, Luis Beaumontekoa Leringo kon dea, bestaldetik Aragoiko aristokraten aldekoak, agaramontarrak, Nafarroako Petri mariskala horien artean, besteak beste. Urte luzeak izan zi ren gatazka urte horiek.
|
|
|
Alemaniako autoritate nagusia Kontseilu Inperiala zen, eta
|
haren
buru, Austriako Fernando. Enperadoreak ezin zuen egin nahi zuena, printzeek exijentzia asko jartzen baitzizkioten.
|
|
|
Behin hori esanda, Ukrainako presidenteak erabaki zuen tropa gehiago bidaltzea Donetsk eskualdeko hiri estrategikoa defendatzera. Wagner mertzenario taldeko paramilitarrekin ari da Errusia han erasoa egiten, eta
|
haren
buru Jevgeni Prigozhinek atzo Zelenskiri eskatu zion agindu dezala tropak handik erretiratzeko, hiria «ia guztiz inguratuta» baitute.
|
|
|
Kopururik jakinarazi gabe, Rowleyk aitortu du zenbait agente ikerketapean daudela edota behin-behinean lan egiteari utzi diotela; hori bai, uko egin dio instituzional hitza erabiltzeari
|
hura
buru den erakundeko arrazismoaz, misoginiaz eta homofobiaz aritzeko.
|
|
|
Kopururik jakinarazi gabe, Rowleyk aitortu zuen zenbait agente ikerketapean daudela eta behin-behinean lan egiteari utzi diotela; hori bai, uko egin zion instituzional hitza erabiltzeari
|
hura
buru den erakundeko arrazismoaz, misoginiaz eta homofobiaz aritzeko.
|
|
|
Berez, asmoa zen Korsikako mugimendu nazionalistako alderdiek proposamen bateratua egitea, baina asteotako adierazpenek zalantzan jarri dute helburu hori. Core in Fronte independentistak eta PNC Korsikako Nazioaren Alderdia autonomistak, esaterako, adostasun eta zehaztasun falta kritikatu diote Simeoniri eta
|
hura
buru duen Femu a Corsicari, baita aho batez ez aritzeko nahia ere; hortaz, ikusteko dago azkenean zertan geratuko den. Edonola ere, Korsikako hedabideen arabera, alderdi horien arteko bilkurak aurreikusita daude uztailaren 4ko Asanblearen ezohiko saioaz aritzeko, eta deliberazio komun bat negoziatzeko.
|
|
|
Berez, asmoa zen Korsikako mugimendu nazionalistako alderdiek proposamen bateratua egitea, baina asteotako adierazpenek zalantzan jarri dute helburu hori. Core in Fronte independentistak eta PNC Korsikako Nazioaren Alderdia autonomistak, esaterako, adostasun eta zehaztasun falta kritikatu diote Simeoniri eta
|
hura
buru duen Femu a Corsicari, baita aho batez ez aritzeko nahia ere; hortaz, ikusteko dago azkenean zertan geratuko den. Edonola ere, Korsikako hedabideen arabera, alderdi horien arteko bilkurak aurreikusita daude uztailaren 4ko Asanblearen ezohiko saioaz aritzeko, eta deliberazio komun bat negoziatzeko.
|
|
|
Gobernuak ez du Sonkoren aurka bakarrik egin:
|
hura
buru duen Lanaren, Etikaren eta Senidetasunaren Aldeko Senegalgo Abertzale Afrikarrak (PASTEF) alderdia ere legez kanpo utzi du. Atzo eman zuen horren berri Antoine Felix Diome Barne ministroak.
|
|
|
Asmakizun
|
haren
buru saharar bat jarri zuten: Jalihenna uld Rachid.
|