|
2000
|
|
|
|
esaterako
|
|
|
Dirudienez, sektore horretan interesa duten enpresak biltzen dituen Foro Nuklearrak ez du sinetsi nahi PSOE gobernura iristen bada gerta daitekeena. Eta horrela, gogora ekarri dute Europan antzeko proposamenak egin izan direla,
|
esaterako
Alemaniako hauteskundeetan, eta gero ezerezean geratu direla. Eta, gainera, dagoen energiarik merkeena dela diote
|
|
|
Hortaz, bi kulturen arteko elkartrukaketa bat aurkezten zaigu. Gainera," Liburuan umore eta ironia fin fina nabarmentzen da,
|
esaterako
Euskal Herrian ederki ezagutzen dugun kaxiano itsua abentura galaktikoan hori bai, giro egokian kokatzen duenean." (Egunkaria VI)
|
|
|
Kaiolan sartu genuelarik, orduak ematen nituen bere portaera aztertzen,
|
esaterako
zerk pozten zuen jakin nahian, edo bere umore aldaketak zenbatekoak ziren irratia ondoan jartzen banion, edo alpistea hiru egunez kentzen banion.
|
|
|
Zenbait sofa, telebista bat etengabean Killarneyko irudiak eskaintzen, hamar bat boy scout, eta bera, sofan jarrita, nora begiratu ez zekiela. Batzuetan zaila egiten zitzaion bere gogoei eustea,
|
esaterako
sofatik altxatu eta ume haiei belarrondoko pare bat ez ematea. Egingo zuen, bai jauna.
|
|
|
Penintsulan zegoen egoera larriaren aurrean, kutsu kultural hori oso kritikatua izan zen ezen, batez ere atzerrian zeuden euskaldunek(
|
esaterako
Estatu Batuetako kolektiboek), aldizkarian eduki ideologikoagoak sartu behar zirela defendatzen baitzuten.
|
|
|
Telesforo Monzon, Manuel de la Sota eta Antonio Armentia horren adibide goiztiarrak izan daitezke, ezen laster Herria aldizkarian kolaboratzaile gisa idazten hasi baitziren. Giro horretan proiektu berriak ere agertuko dira,
|
esaterako
Gernika kultur aldizkariarena, erbesteko publikazioen artean maila altuenetarikoa lortuko zuena.
|
|
|
Hortaz, Zirkuluak Watsonen jatorrizko konduktismoa onartu eta jaso zuen, eta behavioristika edo, geroago, neokonduktismo izenaz berrizendatu zuen, nahasketarik egon ez zedin. Alabaina, bazegoen beste modurik psikologia positibizatzeko,
|
esaterako
ezagutza psikologikoaren kontzeptualizazioaren bitartez —edo portaerarena, nahi baldin bada—, enuntziatu psikologikoak gizakien egoera neurologikoei buruzko enuntziatuetara murrizteko prozedura erabiliz. Hala eta guztiz ere, murriztapen kasu orotan enuntziatu psikologiko oro hizkuntza fisikora itzul daiteke.
|
|
2001
|
|
|
Zaharrak familian oso sartuta egoten dira, eta baita lan munduan ere:
|
esaterako
armadan zaharrak asko dira gidari lana egiten dutenak, eta haien jakinduria gazteek zurgatu egiten dute. Gainera armadetan oso bertsolari onak daude.
|
|
|
Egia da, ez daude bi frontoi berdin, eta zaharren artean denek daukate nonbait akats txikiren bat, botea hemen edo han egin bote normala egitea eragozten duena; bertan ibiltzen direnek ezagutzen dute hori eta jokatzeko orduan erabili egiten dute, noski. Anoetako pilotalekuak
|
esaterako
azpian aparkalekua du; pilotariek badakite hori, eta azpiko habeak bilatzen dituzte pilota bideratzerakoan, habe baten gainean bote egin ala beste nonbaiten bote egin pilotaren mugimendua oso ezberdina izango delako.
|
|
|
Zaletasuna duenak edo adituak bestela ere izaten ditu eta bere tresnak, teleskopio handiak
|
esaterako
.
|
|
|
Eta nahi ez badu. Eta bere neskak beste batekin,
|
esaterako
arraunlari morrosko batekin, adarrak jartzen dizkiola jakin eta etxea, hainbeste diru eta ilusio kostatako etxea, beretzat soilik izango dela esanez mehatxatzen badu. Hamaika aldiz beste batekin joan denaren moralismo hipokrita erakutsiz.
|
|
|
Eskuak gerrian ipini eta alboka ikusi dut neure burua, txotxolaren moduan galdetuz inoren gustukoa izan naitekeen,
|
esaterako
Goioren gustukoa izan naitekeen. Burua alde batera bihurtu eta ileak aurpegi erdia estali dit, irribarre egin eta eskua soinaren siluetan gora eta behera eraman dut neure gorputzaren forma errebisatuz.
|
|
2002
|
|
|
Hor ditugu, adibide gisa, Sir Walter Scott-en «Ivanhoe» edo «Redgauntlet» eleberriak. Eta azken hamarkadako boom a baino lehen ere, Mika Waltari finlandiarraren «Sinuhe, egiptilainen» (1945)
|
esaterako
best-sellerra izan zen bere garaian.
|
|
|
Testuok jende askok irakurtzen dituela jakinarazi digu Borja Relaño erredaktoreak. Testu arrakastatsuenak 469 deskarga izan ditu eta hamabostgarrenak
|
esaterako
182 Denak gaztelaniaz daude. «Artez»eko Borja Relañok esan duenez, tamalez, ez dute euskarazko testurik jaso oraino.
|
|
|
Hasieratik, ordea, indar handiz hedarazi zen Gazteluko Plazaren azpian ez zela balio handiko gauzarik aterako. Agertu da, ordea, bai agertu ere, eta orain bestelako iritzi asko ari da plazaratzen,
|
esaterako
Alfredo Jaime UPNko Iruñeko alkate ohiak joan den martxoaren 1ean foru parlamentariek indusketa lanei bisita egitean aipatutakoa: «Gure garaian ez ginen ausartu aparkalekuarekin, azpian zer egon zitekeen pentsatzen baikenuen».
|
|
|
Kutxazain automatikoan txartela edo libreta sartu ondoren, pantaila batek galdetuko digu ea eragiketak zer hizkuntzatan egitea nahi dugun. Hori da
|
esaterako
BBK, Caixa, Kutxa, Vital Kutxa eta Euskadiko Kutxaren kasua. Kutxazain automatiko batzuetan, ordea, ez digute dirua atera, saldoa kontsultatu edo eskuko telefonoa kargatzeko aginduak euskaraz egiten utziko.
|
|
|
Hidrokarburoetan oinarrituak dauden disolbatzaileak(
|
esaterako
bentzenoa, edota eratorri alifatiko aromatiko eta kloratuak), oso modu zabalean erabiltzen dira industria mekanikoan, kimikan, oinetakoen industrian, eraikuntzan eta garbiketan, hala nola industriako hainbat prozesutan (koipeztatzea, pintatzea, gantzutzea eta azkenik garbitzea eskatzen dutenak). Eta esan beharra dago horrelako prozesuak industria ugaritan ematen direla.
|
|
|
ipuinen aipuetan (Bagdadeko morroia ezaguna, adibidez), laburpenetan (Txekhov, Waugh eta Maupassanten ipuinena, esaterako, Cocteauk izenekoan), eraldaketa tematiko formaletan eta perifrasietan (hala nola, Wei Lie Deshang), plagioetan (Villiers d" Isle Adam-en Torture par espérance bere Pitzadura bat elur izoztuan ipuinean), parodietan, imitazioetan, eta abar. Erreferentzia horiek gutxi balira, beste ipuin batzuek,
|
esaterako
Margaret, Heinrich (ik. G. Trakl) edo Esteban Werfell (ik.
|
|
|
Jaioterri maiteak Ameriketako emigrazioaz dihardu, era oso idealizatu batean bada ere, eta amaiera zoriontsua du honek ere. Bi eleberriek badituzte zenbait ezaugarri formal komun, hala nola ekintzen errepika eta nobelen interes puntuak txandakatzea, eta antzekotasun estilistikoak ere badituzte,
|
esaterako
pertsonaien elkarrizketen tipismoa, neologismoen eskasia eta esaldi laburrak erabiltzea (ik. Kortazar, J.:
|
|
|
Beste arlo batzuetan be,
|
esaterako
kiroletan, Bilbo punterengoa izan da mende honetan, eta orobat, Euskalerria. Fubolaren sorrerea, gagozan Estaduan, zeinek ez daki hementxe izan ez danik.
|
|
|
Mexiko Hiriak eta Txileko Santiagok aire kalitatearen eragin latzak pairatzen dituzte, legezko muga oro iraganda. Hiri horietan beruna duen erregaia erabiltzeak,
|
esaterako
Delhin eta Shangain, haurren %60k odolean berun maila altuak izatea dakar, giltzurrunetan, gibelean, berrekoizpen eta zirkulazio sisteman eraginaz. Kutsakorrenak Mexiko, Pekin, Shangai, Teheran, Kalkuta eta Bangkok direla azpimarratzen du txostenak eta bertan bizitzea egunero bi pakete zigarro erretzearen baliokidea da.18
|
|
|
Liburuxka, Euskal Herrira hurbitzen diren bisitarien artean banatzea dute helburu," Turismo bulegoetan, bailarako zenbait puntutan, museoetan eta hotel eta ostatu ezberdinetan banatuko dugu. Gero, guretzako turismoaren merkatu garrantzitsu diren azoketan ere egongo gara,
|
esaterako
orain egun gutxi FITUR en izan gara".
|
|
|
heldu eta guraso. Bakarren bat hiru" domina" edukitzera iritsiko zen,
|
esaterako
Mikel, gaztetatik politikaz kezkaturik, HBko buru izango  baitzen urtetan: heldu, guraso eta zinegotzi.
|
|
|
Lehenengo atalari dagokionez, Mari Jose Olaziregiren iritziak leku askotan ageri dira,
|
esaterako
2002ko martxoaren 26ko Diario Vascon; Ur Apalategiren eta Iñaki Aldekoaren lanak Kirmen Uribek argitaratutako Azken aldiko euskal narratiba artikulu bilduma kolektiboan daude (Bilbo 2001); Jon Alonsoren hitzak" Nobelaz, gaur eta hemen" artikulutik jaso ditut (Argia,); John Fowlesen aipua ez da literatur teoria liburu batetik hartua, Teniente frantsesaren andrea eleberritik baizik, 13... Juan Garziaren testua Lur Entziklopedia Tematikoan kontsulta daiteke, Literatura Unibertsala liburukian," Ipuina" atalean.
|
|
|
Giroa oso aldagarria izaten zen Gran Hoteleko kafetegian, eta Mentxuk gurago izaten zuen atzeko atartera hurreratu eta zuriz estalitako kristalen landare marrazki gardenetatik besaulki eta sofaz betetako gela handia gainbegiratzea, sartu aurretik. Udan
|
esaterako
saiatu ere ez zen egiten, sasoi horretan itzultzen baitziren Madrildik herriko gizon prestu eta erregimenaren txit adiskideak, eta hoteleko aulki patxadatsu haietan antolatzen zituzten luzimenduzko hitz aspertuak. Deserosotasun hori aurki berriztatuko zen, maiatzean bertan hasten baitziren itxuraldaketaren aurreneko aztarrenak.
|
|
2003
|
|
|
Izan ere, patologia batzuk ez dira azaltzen aktibitate fisikoaren tratu prebentiboa egiten baldin bada. Irunen,
|
esaterako
«Irunsasoi» izeneko proiektua jarri da martxan, eta gerora Gipuzkoara zabaldu nahi dugu «Gipuzkoa sasoian» izenean. Kanpaina horrek hiru euskarri ditu:
|
|
|
Berdin gertatzen da etengabe otitisa dutenekin: mikrobioak hiltzeko antibiotikoak hartzen dituzte, inflamazio hori benetan elikagai batekiko jasanezintasunak sortu duenean,
|
esaterako
animali esnearekiko jasanezintasunak. Jakina bere zorne jarioetan bakteriak daudela.
|
|
|
Bertan Delaruek azaltzen du nola baieztapen hori sekula ez den frogatu. Azaltzen du nola gaixotasun infekziosoak berdin gutxitu diren txertoa hartutako herrietan eta txertorik gabekoetan(
|
esaterako
Alemanian eta Japonen, gerra galtzean ez zutenak baliabiderik eduki haurrei txertoa emateko). Kontatzen du nola manipulatu diren estatistikak, gaixotasun infekziosoak gutxitzea bakunei esker izan dela esan ahal izateko.
|
|
|
Haurrek gero eta txerto gehiago hartzen dituzte, eta jaio eta ordu gutxira gainera. Txertoek sustantzia toxikoak daramatzate,
|
esaterako
merkurioa eta aluminioa, haurren nerbio sistemaren garapenari min egiten diotenak. Industria farmazeutikoak, milaka langile dituenak, gure bizitza inbaditzen du, bere irabaziak handitu asmotan.
|
|
|
Beste probintzia batzuetan ere ez ziren hain garesti ateratzen, 500 euro baino gutxiago batez beste,
|
esaterako
Malagan, Bizkaian eta Coruñan.
|
|
|
Think globally, act locally maxima ezinbesteko dugun garaiotan, beraz: eskadezagun kanpo zorra ezabatzea; bultza ditzagun, espekulazioaren, kapitalen ihesaren eta inbertsio transnazionalen kontrola bermatze aldera,
|
esaterako
Tobin tasarenegitasmoa; bultza ditzagun baita merkataritza solidarioaren sareak ere. Baina, perspektiba globala ahaztu barik, bultza ditzagun batez ere tokian tokiko garapen eredu autozentratuak.
|
|
|
Beraz, gure kasuanmerkataritzaren globalizazioaren eta liberalizazioaren garaian, politika energetikoaren eragile nagusiak ez datoz atzerritik, askok pentsa lezakeen legez, gureetxean ditugu, berton jaio zirelako. Egia bada beste enpresa transnazionalekinlehian egon direla, ESB esaterako, kasu gehienetan partzuergoak lortu ditu,
|
esaterako
Texaco, BP Amoco edo Repsol IPFrekin beren negozioak partekatuz. Beraz, egoera monopolistiko batetik merkatuaren banaketara joango gara, baina pastelenergetikoaren zati handiena %60 ekoitzi nahi du (El Pais, VI) ahaztu gabeprodukzio energetikoa biderkatuko dela eta kontsumoaren %20tik EAEn, %300erapasako garela proiektu guztiak aurrera badoaz.
|
|
|
euskararen erabilera irakaskuntzan, «haurtzaindegitik unibertsitatera»; unibertsitateari zegokionez, eskakizun zehatzak egin ziren, Irakasle eskola publikoak euskalduntzea eta «Unibertsital barruti» bakarra eta propioa osatzea97 Ekintzak arrakasta handia izan zuen, ehun mila firma inguru batu baitzituzten, baina gorabeherak ere izan ziren «zenbait nahasmendu ere sortu zela egun horren inguruan. Bada zer argitzekorik politiko taldeen eta kulturgile taldeen harremanetaz»98 Harrezkero, ohiko manifestazioen moldea gaindituz, jai kutsu nabarmenarekin plazaratu ziren euskararen aldeko ekitaldi berriak,
|
esaterako
1977an lehenengo aldiz antolatutako Kilometroak, Gipuzkoako ikastolen aldeko topaketa. Festa horrek dirua biltzeaz gain, euskaltzaleen arteko anaiarteko atsegina sortu zuen.
|
|
|
Garai hartako Euskal Herrian, gainera, garbi dago ez zirela askorik begiratzen banakoaren gogo edo nahikundeak, Etxearen iraupenerako komeni ziren elkarketak baizik. Seme maiorazkoari dagokionez,
|
esaterako
eta Umerezen arabera, ezkongairik aproposena da batere kaletarra ez den baserriko neska zintzo bat, ezkonsari onik ez badu ere. Etxeko maioraz  koa beste neska maiorazko batekin ezkontzea ez da komeni, normalean ezin baitira behar bezala eraman bi etxalde eta, gainera, horrek harrotasun ikaragarria eragin dezakeelako.
|
|
|
Ikasgaiak" soilik espainolez" emango ziren, euskara graduondoko ikastaro, master eta irakasgai hautazkoentzat utzita. Nafarroako Gobernuaren baimena zen edozein aldaketa egiteko,
|
esaterako
errotulazioa erabakitzeko, eta normalizazio plangintzaren arrasto oro ezabatu zen.
|
|
|
Beretzat joko arauen aldaketa esan nahi du, eta joko arauen aldaketa oro berez subertsiboa da. Elementu subertsibo hori nabarmenagoa da, egia esan, berrikuntza teoriko handienetan,
|
esaterako
Koperniko, Lavoisier edo Einsteinen izenei lotutakoenetan. Baina ustekabeko fenomeno baten aurkikuntzak ondorio deuseztatzaile berak izan ditzake, nahiz eta eskuarki talde txikiago batengan eta denbora tarte laburrago batez izan.
|
|
|
Eskola psikologiko horren arabera, zuzenean hautematen duguna —zentzumenei zuzenean ematen zaiena— ez da sentsazioen multzo bat, oinarrizko bizipenak baizik, bizipen gertakari batean lortzen ditugun unitate holistikoak, orokorrak, eta soilik unitate horiek legez erregistratzen direnak. Adibidez, leihotik irudi bat ikus dezaket,
|
esaterako
nire esparruko zuhaitza eta txori bat bere inguruan egun eguzkitsu batean goizeko orduetan. Bada, hain zuzen ere, esperientzia hori —bizipena— izango da erregistratua geratuko zaidana niri, eta ez ‘finagoak’ izan daitezkeen beste sentsazio batzuk.
|
|
|
Nik" hi, zertan ari haiz?"
|
esaterako
|
|
2004
|
|
|
Abenduaren 20tik otsailaren 27ra arte iraungo du. Astero sektore jakin bateko jendea sartu da, lehenengo bi txandetan
|
esaterako
epaitegiarekiko intsumisoak egon ziren. Ondoren, gazte mugimendukoak, Batasunakoak, sindikatuetakoak (ELA, LAB eta EHNE), kultur mugimendukoak, euskara mugimendukoak, giza mugimendukoak eta justizia administrazioak kalteturiko euskaltzaleak izan dira.
|
|
|
Guk gaitz ikusten dugu, baina uste dugu mugimendu batzuk etorriko direla. Orain hiru aste
|
esaterako
epaitegi honetara 12 langile berri ekarri dituzte, denak euskaldunak. Gure eraginagatik izan dela uste dugu.
|
|
|
Etxean jada badaude xurgagailuak eta belar mozkailuak, baina laster Sonyren AIBO txakurra izango dugu, adibidez. Lan arriskutsuetan aritzen diren hainbat makina ere,
|
esaterako
tripulaziorik gabeko ibilgailuak, minen ateragailuak edo hondakin toxikoen garbigailuak, robotzat har ditzakegu.
|
|
|
Gertakari handi bat gertatzen den unean,
|
esaterako
operazio militar handi bat dagoenean, nik uste dut saia daitezkeela informazioa ezkutatzen, nahasten edo atentzioa desbideratzen. Baina bestela, ez dut uste kazetariaren hitzak kontrola ditzazketenik.
|
|
|
Kasu horietan nozio horrek mami gehiago du. Hori gertatu zen
|
esaterako
Bettini eta Bartolirekin. Talde barruan tirabirak ere sortzen dira.
|
|
|
Kalean bertako hizkerarik ez da entzuten, baserritarrek bakarrik gorde dute. Batuan gehiago egiten da, gazteek
|
esaterako
horixe ikasten dute ikastoletan, baina kalekoa, bertakoa, nekazari eta mendi auzokoa adinekoek baino ez dute gorde. Kaleko hizkerak ez du berezko nortasunik baserrikoaren aldean.
|
|
|
Onenak joaten ziren, ilustratuen semeak, eta gainera inoiz aztertu ez den bertute batekin, elebidunak ziren. Elebidunak, beste kultura eta beste hizkuntza bat aurkitzean,
|
esaterako
Ameriketako indigenak, errespetatu egiten ditu. Aldiz, espainolak joaten zirenean gaztelera hutsaren jakitun, ez zuten errespetu eta arreta hori izaten indigenekin.
|
|
|
Pixka bat harrituta begiratu nion, harrigarria baitzen niretzat taxilari bat han ingelesez mintzatzea. Baina geroago konturatu nintzen Jerusalemen taxilaria izateko hizkuntza hori jakin zuela, eta taxilariek ez ezik, beste askok ere ingelesez egiten zutela,
|
esaterako
banketxeetan, taberna edo kafetegietan eta beste zenbait lekutan.
|
|
|
Ongi frogatu zuen Kuhn ek gure fisikarekin ezin dela fisika aristotelikoa ulertueta, era berean, testu homerikoen azterketan hasten denak berehala antzematen du gurekategoria filosofikoekin ezin dela mundu homerikoa ulertu. Nabarmen gertatzen da oso,
|
esaterako
arete eta agathds bikoarekin. Sokratesekin hasten den garai hartako ikuspegiariloturik, termino horiek bertute eta ontasun moduan itzultzen badira ere, itzulpen horrek ezdu ematen kontzeptu homerikoen adiera osoa, ongi homerikoaren barruan zuhurtasuna, ausardia, oldarkortasuna, bortizkeria eta, oro har, gorentasun aristokratikoari dagozkionezaugarri guztiak sartzen baitira.
|
|
|
kontzeptuala eta enpirikoa. Horregatik ezin dira kontzeptu biologikoen inguruan(
|
esaterako
genea, hautespennaturala edo makroeboluzioa) sortzen diren eztabaidak analisi filosofiko hutsez argitu, biologian bertan garatutako ezagutza enpirikoari kasu egin behar baitzaio (baita historiariere sarritan, kontzeptuak eta ideiak nola moldatu diren jakiteko). Baina horrek ez du esannahi filosofoaren lana behar ez denik, arazo kontzeptualak (funtzioa edo informazio genetikoa zer diren, adibidez) ezin baitira behakcten cdo laboratcgiko lan esperimentalen emaitzen bidcz crabaki.
|
|
|
Horiek, gainera, errazago lortzen dira, edozein ale inaustetik sortzen baitira eta askoz errazago eramaten baitira. Eta zuhaitz adarrak ez ezik, zuhaixka handiak ere erabil daitezke,
|
esaterako
mahatsondoa. Zur labur eta lodiko pieza batekin egindako lanpara egokia da gau mahaitxorako edo txoko bat argitzeko.
|
|
|
Elikagai gehienetan bezala, ohikoenak agente biologikoak dira, bakterioak nagusiki, baina birusak edo parasitoak ere aurki daitezke. Tratamendu termikoen aplikazioa,
|
esaterako
pasteurizazioa, arrisku horiek kontrolatzeko modu eraginkorra izan ohi da lehengai gisa erabiltzen den esnetik datozenean. Hala ere, fabrikazio praktika txar batzuek, batez ere tratamendu termikoaren ondorengo manipulazio edo prozesatze etapak dituzten produktuetan (adibidez, gazta edo esne hautsa), kutsadura gurutzatua edo ingurumen jatorriko patogenoak sartzea erraztu dezakete.
|
|
|
Hala ere, horri buruz egin den txosten berrienak baieztatu du, oso gutxi izan arren, baimendutako baino aflatoxina gehiago duten markak ugaritu egin direla aurreko txostenekin alderatuta. Aflatoxinak toxina naturalak dira, kakahueteak, pistatxoak, Brasilgo intxaurrak eta fruitu lehorrak
|
esaterako
pikuak edo abrikotak. Herrialde tropikaletako legamia arruntetatik sortzen dira, eta horietan fruitu lehorrak asko kontsumitzen dira.
|
|
|
Sagar zukua: bere propietateez baliatzeko modu bikaina da eta egarria baretzeko; eta ondo nahastu hainbat barazkirekin, azenarioarekin
|
esaterako
eta erremolatxa, zuku oso elikagarria eta freskagarria lortuz. Honekin:
|
|
|
Gustura irakurtzen dut Hitza. Herriko hainbat gairi buruzko informazioa bertan landuta agertzen dela iruditzen zaidalako,
|
esaterako
aurtengo Kilometroetakoa. Udalek Hitza eta euskarazko prentsa laguntzeko ez lukete inongo oztoporik jarri.
|
|
|
Psikoanalisiak, bestalde, erakusten digu zeinen garrantzitsu den inkontzienteak subjektuaren mintzoan duen eragina, inkontzientea bera hizkuntza bat bailitzan egituraturik dugularik. d) Izendapen oro orokortze edo jeneralizazio prozesu batean oinarritzen da: ezaugarri komunak dituzten objektu banako guztiak objektu generiko baten banakotzat hartzen dira, objektu generikoari dagokion izen generikoa hartzen dutelarik. e) Aristotelesek jadanik ohartarazi zuen bezala, objektu banako bakoitzari izen propio bakar bana ematea ezinezko denez(
|
esaterako
eta adibide bakar batera mugatuz, arbola baten milaka hostoetako bakoitzari izen propio bana ematea praktikan ezinezko denez), giza-ezagumenak (hizkuntza izaki ezagumenaren lanabesa, egitura eta adierazpidea) ezaugarri komunetako objektuak objektu generikotan biltzen ditu, objektu generiko bakoitzari genero izen bat demaiolarik. Izenak, hartara, genero izenak dira.
|
|
2005
|
|
|
1956ko izotzak geratu arazi zuen landaketa masibo hau, Gipuzkoako intsinis gazte asko izorratu baitzituen. Ordutik hona, batez ere lurralde honetan, koniferen dibertsifikazioa bilatu da basoberritzerakoan eta beste espezie batzuk erabili,
|
esaterako
Korsikako larizioa, Japongo alertzea eta Douglas abetoa.
|
|
|
Orain arteko tratatuen diskurtsoan edo erretorika guztian herrien aipamena egiten zenean, batez ere bigarren zentzu horretan erabiltzen zen. Hau da, herriak ziren demosaren osatzaileak eta herriak aipatzen zirenean,
|
esaterako
Europako parlamentuari buruzko osaketaz hitz egin den tratatuetan, herri horiek ez dira Euskal Herria, Galizia, Katalunia eta abar. Herri horiek Espainiako herria, Frantziako herria eta abar dira.
|
|
|
Markak azterketa ugari egin eta ondo pentsatu ostean sortzen dira: erraz ahoskatzeko modukoak izaten dira (Gatorade, Energizer, Decathlon, Schweppes edo antzerako izenak salbuespenak dira, eta atzerriko hizkuntzek gurean duten eragina erakusten digute), ia gehienetan bakarrak izaten dira (Euskal Herrian,
|
esaterako
Elkargi eta Elkarri elkarteen izenak oso antzerakoak dira, eta, batzuetan, nahasteak sortzen dira), produktuaren alde onak azpimarratzen dituzte (bio kaiku jogurta, Bertoko garagardoa edo Don Limpio garbikaria), ez dute esanahi ezkorrik izaten (inork jarriko lioke bere enpresari Lapurrak E.A. izena?), eta produktu kategoria adierazten dute (auto baten izena ezin da izan hortz orearena bezalakoa). Azken arau honi dagokionez, kontuan izan behar da produktu mota bakoitzak esparru motibazional bat duela, eta produktuaren izen komertziala esparru horri lotu behar zaiola (Leon eta Olabarri, 1992).
|
|
|
– Eta agian baita besteren batetik,
|
esaterako
hitzen distribuzio osagarriak eta bestelako kon binaketek beren jatorria ikertzeko eman lezaketen laguntzarenetik. Ikus orain Lakarra 2002 eta 2005.
|
|
|
Testuok ezagutzen dugun mediterraniar arroko beste inongo inskripzioetan agertutakoekin ez dute zer ikusirik, horietan gai publikoak, legediak edo gai pertsonalagoak (hildakoaren izena, botoak,...) agertzen direlako. Hau da, helburu erabat zehatz eta lurtarrak dituzten inskripzio eta dokumentuak dira,
|
esaterako
ohorea erakustea, oroimena gordetzea... eta ez dira bat ere mistiko edo esoterikoak. Alonso-ren lanek berriz errealitate guztiz desberdina islatzen dute, horregatik dio tartesieraz idatzitako testuak humore beltza dutela eta iberierazko hilarriak aldiz, impregnadas de emoción y poesía, que preludían la gestación de la sensibilidad andaluza?
|
|
|
–Zuek zer zarete lehenago abertzaleak ala demokratak?? Hori
|
esaterako
Ardanzaren frase bat da, zer gertatu da orain, bere frasea zen: gu gara lehenago demokratak abertzaleak baino.
|
|
|
Tipikoa izaten da isolatuta bizi diren animalietan, esate baterako lur zizareetan eta armiarma batzuetan. Taldekamendu uniformea ere arraroa da, oro har inguruneak nahikoa heterogeneoak baitira; espezie bereko aleen arteko lehia oso handia denean aurkitzen da, baita populazio sesiletan ere,
|
esaterako
koral kolonietan. Taldekako banaketa edo banaketa kutsakorra izaten da arruntena, eta faktore batzuen menpe egoten da, hala nola ingurunearen heterogeneitatea, ugalketa mota, klima eta espeziearen jokabide soziala.
|
|
|
Esandakoa ulertzeko gogoratu beharra dago, delitu pilaketa errealean zigorrren metaketa aritmetiko hutsak ez, baizik eta metaketa juridikoak agintzen duela: alegia, zigor batzuk ezarriz gero(
|
esaterako
20, 10 eta 5 urteko espetxealdiak) ez da besterik gabe gehitzen (35), azkeneko zigorrra kalkulatzeko. Muga objektibo eta gaindiezin batzuk kontuan eduki behar dira:
|
|
|
dagoeneko gertatu diren egoeratara xedapen zehatzaileak aplikatu nahi direnean. Egoera juridikoa, gure kasuan
|
esaterako
hirugarren gradua aplikatu izana, gertatu denean, xedapen zehatzaile berriak luke atzera eraginik izan. Gure kasuan, hortaz, sailkapena gertatu bada ezin da berrikusi xedapen murriztaile berriaren argitan.
|
|
|
Iraunkortasunaren kultura natura osasuntsu batean berdinen arteko bakezko eta errespetuzko elkarbizitzaz berrituriko ideia arrago baten antzera ulertu behar da. Identitate nazionalak indartzearekin batera, helburu erregional eta globalak?
|
esaterako
ingurumenaren babesa eta pobreziaren aurkako borroka, dituzten nazioz gaindiko mugimendu indartsuak sortzen eta garatzen ari dira.
|
|
|
Mendebaldeko filosofia dualismoz beterik agertu zaigu ia beti, eta hain zuzen joera hori haien aurka doa zuzenki, batik batazalekoasakona edoit xurakoa benetakoa (esentzia) dikotomien kontra. Nietzsche (Tragediaren sorrera) eta pragmatista amerikarrak izan dira gehienbat joera horren izen nagusiak,
|
esaterako
John Dewey XX. mendeko lehenbiziko hamarkadetan edota Donald Davidson, Michel Foucault, Nelson Goodman, Ian Hacking, Don Ihde, Larry A. Hickman eta Richard Rorty azkenengo hogeita bost urtetan.5 Azken hori da gogorren kritikatu duena filosofiak, batez ere epistemologia modernoak, jorratu duen munduaren ikuskera polarizatu hura: gu, gizakiok, versus natura, mundua.
|
|
|
Esaten dute konbentzituta daudela azkenean gizatiarrok Paradisua topatuko dugula mirarizko tekno aurrerapenei esker. Aurrerapen horiek tradizio hermetikoaren mitoak ere ekarriko dituzte,
|
esaterako
ziber gorputza eta hilezkortasuna eta, batik bat, jainko artifizial eta birtual baten sorrera. Erlijio modu berri horri digitalismo esaten diogu informazioaren teknologiekin eta Internetekin duen erlazioa dela eta, baina baita ere antzinako Kristautasunarekin duen antzagatik eta globalizazioaren inguruan duen ideia dela-eta.
|
|
|
Espainiako argitaletxeen elkarteen federaziorako eta Euskal Erkidegoko Editoreen Elkarterako; eta harritzekoa bada ere, urteko zifrak desberdinak dira batean eta bestean. Harritzekoa ez da bakoitzak bereak ematea eta ez bat etortzea, baina bai batzuetan ageri den aldea,
|
esaterako
2003ko liburu ekoizpenean: ia laurehun edo bostehuneko aldea dago niretik besteenera.
|
|
|
Bigarren desberdintasun seinalagarria zera da, itzulpenari buruzko politika. Batzuen kasuan nobedadeetan itzulitako liburuak agintzen du guztiz,
|
esaterako
Bruñon (ehuneko ehun) eta Ttarttalon (%91). Anaya ere itzulpenetik bizi da gehienbat (%69).
|
|
2006
|
|
|
Badira tragikoagoak ere,
|
esaterako
tratu txarrak jasaten dituen eta sinesten ez dioten emakumearena. Bere egia ez da aski agerian gelditzen, eta orduan beste ordain bat jasotzen du, esanez, berak asmatu duela hori dena.
|
|
|
Jaki horiek baraurik edo otorduetatik kanpo hartuz gero, are eragin negatiboagoa izango dute. Gantz aseetan edo koipe hidrogenatuetan aberatsak diren produktuak(
|
esaterako
aurrez prestatutako jakiak, hestebeteak, haragi koipetsuak, esne osoa, gazta koipetsuak, margarina eta gurina edo janari frijituak) oso noizean behin hartu behar dira. Janari oso minek eta espezia asko dituztenek azaleko hantura eta aknearen agerpena errazten dute.
|
|
|
Ez dakit niretzat ezustekoa den edo ez den ere, baina datu esanguratsua delakoan nago. Gustura irakurriko nuke 1960 aldera, bertsolari saio batean,
|
esaterako
Donostiako Astorian, galdera sorta berdintsuari emandako erantzun saila. Falta zaigu ordea...
|
|
|
umore aldaketak, izerditzea, insomnioa, itobeharrak eta parestesiak, gorputz adarretan bereziki besoak eta zangoak inurritu eta lokartu egiten dira. Horiez gain, sintoma genito urinarioak ere ager daitezke;
|
esaterako
baginako atrofia eta lehortasuna, eta arreta berezia eduki behar da gaixotasun kardiobaskularrekin eta osteoporosiarekin, gaitz horien kontrako neurri prebentiboak zorroztuz.
|
|
|
Dena den label guztiak ez dira guztion gustokoak,
|
esaterako
euskarak eta euskal kulturak ez dute labelik, horren dira sakratuak eta handiak non adjektiborik ez duten merezi ere. Beste hizkuntza eta kulturekin nahasian bizitzeko lehia gorrian jarrita dago euskara.
|
|
|
" Argotak legitimitate kulturalaren oinarrizko funtsak benetan hausten ditu, aurkatua baita ezberdina den nortasun sozial et kultural baten baieztapenaren ondorioz. Eta bertan adierazten den munduaren ikuspegia, klase menderatuetako kideek klasearen barruan gertatzen diren hizkuntza trukaketen mugetarantz doaz, bereziki trukaketa zainduenetan, tabernetan
|
esaterako
non indar eta gizontasun baloreak erabat nagusi diren. Gogor egite oinarri eraginkorrenetarikoa da, politikarekin batera, eta ekiteko modu nagusien aurka" 1.
|
|
|
1980 hamarkadan sortutako erakundeek, bi itxura hartu dituzte funtsean: 1) Lehen Ministroari loturiko barne instituzioak,
|
esaterako
Hizkuntza Frantsesaren Ordezkaritza Orokorra ala Hizkuntza Frantsesaren Goi Kontseilua, eta 2) kanpoari begira dauden erakundeak, hala nola, Frankofoniaren Goi Kontseilua eta, beste maila batean, Kultura eta Teknika Lankidetzaren Bulegoa.
|
|
|
3 Hizkuntza komunitatearen barruan suertatzen diren aldaketa soziolinguistikoen analisia. Landa lanean burututako ikerketa horietan, hizkuntza baten aldaketen ibilmolde soziolinguistikoen azterketa burutzen da,
|
esaterako
egitura gramatikal baten aldaketa.
|
|
|
Berrikuntzainteresgarria da gainera berdintasun materialaren ikuspuntutik, erreforma zibileksarritan aintzatetsi ohi duten berdintasun formal soila baino harago doana. ...dapen hori betetzen ez denerako zehapenik aurreikusten ez bada ere, tradizionalkiemakumeari esleitu zaizkion lanak partekatzeko betebeharra espresuki jasotzeakizan dezake eraginik gizartean, arauek indar eredugarria daukate eta; baina baitajurisprudentziaren bidez ere, artikulu horretara jo baitezake epaileak banaketa edodibortzioa eskatzen denean, betebehar hori urratu duen ezkontidea zigortzeko;
|
esaterako
pentsio konpentsatzailea kalkulatzeko orduan egin gabeko lanarenordainetan zuzenketaren bat eginez (Kode Zibilaren 97.9 artikulua).
|
|
|
Aita edo ama izateko erabakiahartzeak biziki baldintzatuko du amatasun eta aitatasunaren prozesua. Pentsatukodugu,
|
esaterako
ekografia batek ere baduela zeresanik bizipen honetan, behinikbehin jaio aurretik haurraren sexua eta ongizate fisikoa ziurtatzeko duen ahalmenagatik. Ekografia bezala, medikuntza mailan izan diren aurrerapenak izugarriak izandira.
|
|
|
Haurraren garapenarenikuspegi ekologiko transakzionala deritzonak konbinatzen ditu garapenaren ikuspegi ekologikoa (Bronfenbrenner, 1987) eta garapenaren ikuspegi transakzionala (Sroufe, 1979). Ikuspegi hau giza garapenaren alderdi ugari azaltzeko erabilia izanda, bai normaltasunaren barnekoa bai fenomeno disfuntzionalena,
|
esaterako
haurtzaroko tratu txarrak, biologikoki arriskutsuak diren egoeretan bizi diren haurrengarapena, etab. (Torres Gomez de Cadiz, 1992). Eredu ekologiko transakzionalhonetan giza garapenaren testuinguru ekologiko ezberdinak, eta sistema hauen etabertan parte hartzen dutenen arteko transakzioa kontuan hartzen dira.
|
|
|
Halaber, ez da ahaztu behar autore batzuk harago doazela eta uste dutela publizitatea arautzeko ez dela lege berezirik behar(
|
esaterako
PLO), haien iritziz produktu eta zerbitzuen komertzializazioa erregulatzen duten arau substantiboek zuzeneko babesa ematen baitiete lehen aipaturiko eskubide horiei (pertsonaren nortasunari, segurtasunari edo balio kulturalei, alegia) (De la Cuesta, 1985: 82; 1995:
|
|
|
Erosketen banaguneak agertzean, mezua egiteko eta antolatzeko unea eta hedapen unea bereizi dira publizitate informazioaren prozesutik, eta une bakoitzari dagozkion lanak subjektu ezberdinek egin ditzakete. Beraz, espazioen planifikazioa eta erosketa egiteko betekizuna agentzia ez den beste subjektu juridiko bati eman dakioke,
|
esaterako
erosketen banagune bati, eta, horregatik, agentziari dagokion publizitate sorkuntzak egiteko jarduera horrek ez du kalterik izan behar.
|
|
|
Erabilera arrunteko tokiak Moketak areto, korridore eta geletan jarri ohi dira, askotarikoak eta aldakorrak baitira. Maiz ibiltzen diren lekuetan,
|
esaterako
korridoreetan, logeletan baino moqueta erresistenteagoa behar da. Alfonbrak zurezko zoruak babesteko eta zoru gogor guztiei beroa emateko erabiltzen dira; gainera, oso apaingarriak dira.
|
|
|
Hala, guztiak daude ados Hirigintza batzordea egitearekin; ez, ordea, Guiberten proposamenarekin. EB,
|
esaterako
ez dago ados eta Aralarrek, PPk eta Aldaik euren erantzuna eman aurretik, informazio gehiago gura dute.
|
|
|
Ikus entzulego orokorrari zuzenduta antolatu ditugun ekitaldiak ondo atera dira, eta oso harrera ona izan dute. Gero, elkarte eta talde desberdinekin elkarlanean antolatu izan ditugu ekitaldiak,
|
esaterako
Txolartekoekin. Bihar goizean jende heldua deitu dugu Gaztetxera; Gaztetxea erakutsi eta urtean zehar egin ditugun ekitaldien berri eman nahi diegu.
|
|
|
Bezero horien artean denetik izan zen, pentsa daitekeen bezala: Belsen eta Auschwitzeko zuzendari eta zaindariak,
|
esaterako
–Grese, Volkenrath eta Bormann andereak, eta Kramer jauna, Belseneko Piztia deitua–, edo hiltzaile izateko haiek adinako erraztasun edo abilezia izan ez zuen beste hainbat...
|
|
|
• Bestetan,
|
esaterako
Danimarka, Alemania, Grezia, Italia, Herbehereak, Austria, Finlandia edo Suediaren kasuetan, ama hizkuntzako klaseak ordaindu eta antolatzeaz arduratzen dena harrera herria da, oro har ikastorduaren barne ikasleriaren kopurua nahikoa denean. Zenbait herritan, Erresuma Batuan adibidez, ama hizkuntzaren irakaskuntza boluntarioen gain gelditzen da, batzuetan udalaren edo karitate elkarteen laguntza jasoz.
|
|
|
Europako Batzordeak behin eta berriro azpimarratu du Jatorrizko Hizkuntzaren irakaskuntza eskolan modu integratuan egin behar dela, eskolaz edo ikastorduz kanpoko ikasketak baztertuz eta oztopo guztiak aldenduz,
|
esaterako
garraioaren zailtasunak, jolasen mozketa, aisialdia mugatzea...
|
|
|
Baina kontuz, maiz gertatu izan baita gizaki horrek ez duenean egundo uzten" jakituriaz" erreklutaturiko taldexka, nahita aski estua den" elitea", garunak astinduz aukeraturiko lagunak... amaitu izan duela duintzat hartuz bakarrik bera miresten dutenak, eta miresten duten guztiak. Eta Historiak erakusten du ezen elkar onartze mugatu bereziki petral hau taldexka
|
esaterako
intelektual frankotan nagusitu ostean berehala bilakatu zaiela hondamen bide.
|
|
|
...ebete zurbil eta ezezagun bat bailitzan, edo okerrago, zakil punta laru bat bezala, gauzak aldatuko ziren noski baina ez Goiorentzat, soilunearen tamaina gorabehera, errealitate aldakorrarena hitz eginda zeukaten bileretan, behin baino gehiagotan, Armanik esaten zuen ez dela lan ideologikoa alde batera utzi behar, besteak konforme zeuden, lehen errealitatearen araberako kontsigna garbiak genituen,
|
esaterako
produkzio bitartekoen jabetza langileriaren eskuetara pasatu behar da, orain ezinezkoa da horrelako kontsignarik, teknologia, teknologia, errepikatzen zuen Armanik, teknologia da langileen eskuetara pasatu zena, menderatu zena, baina nondik dator teknologia, nork kontrolatzen du teknologia, pentsa une batez –eta garbi gera bedi, arren, hipotesi zoro bat baizik ez dela–, onenean ere, IBM... –eta Goiok ez zuen buruaz ezetz esateko lanik ere hartzen, garbi bai garbi baitzen galdera erretorikoa zela–, prestakuntza, prestakuntza, prestakuntza da beharrezkoa alternatiba bat eratzen dugun bitartean, eratuko dugun egunerako, kostako da baina, hori ez dago ukatzerik, errealitatea konplexua eta aldakorra delako, horrexegatik beragatik hain zuzen, eta gero fabrikako lankideen eta sekzioko sugegorrien komentarioak, begira urliaren semea, lau urte baizik ez ditik eta lehengoan, nagusi izatean zer izan nahi duen galdetu eta ez al zian erantzun, ba, Hipertrolako ingeniari aurrez jubilatua soldataren ehuneko laurogeita hamarrarekin, Hi per tro la ko in ge nia ri au rrez ju bi la tua sol da ta ren ehu ne-ko la ro ta ha ma rra re kin, dena braust, baina silabak ongi markatuz eta silaba bakar batean zalantzarik edo tostorrik egin gabe, hori ez duk galduko, bizi bizi zetorrek, edo sandiaren aita hil berriarena, aita ona izan zuan, eta norbaitek inozoki galdetu, zer, seme alabekin mintzatzen zuan, seme alaben edukazioaz arduratzen zuan, kariñosoa zuan, edo zer, eta erantzuna labana kolpe bat bezala, ez, motel, ez, azkar hil zuan eta diru pixka bat utzi zian, dena zetorren ondo egun kloniko horiek iragateko, katean tapizeria jarri berriari errepasoa egiten, jostura bat tokiz kanpo han eta olio orban bat hemen, jardunaldi bakoitzean horrenbeste kotxe eta azkar ibili beharra orain gaueko txandan zebilen taldeak ehuneko hamarra ateratzen zielako produkzioan, Goiok ez zuen ulertzen, zertarako hainbeste presa gero handik sei hilabetera, merkatuaren egoera zela-eta, produkzioa mantsotu behar bazen eta fabrika hainbeste egunetan ixten bazuten, fabrika itxita zegoeneko egun libreak egun poltsarako, martxa hartan jubilazio egunean bi lan urteko zorra edukiko zuen enpresarekin, Armani, esplikatuzak hau, bizitza guztia lanean eta orain hauek zatozek dirua zor diedala, potroak, gero, bai, bazakiat denbora aldakorrak direla, baina ez nian uste sekula hainbeste aldatuko zirenik, lan egiteagatik ordaindu beharra, gaur jan ditudan lentejak datorren hilean pagatuko ditiat, zorretan jan ditiat, potroak gero, eta egunak joan egunak etorri, denak igual igualak, elkarrengandik bereizezinak, lenteja platerkadako bi ale bezainbeste, sikiera produkzio bitartekoak aitzurra eta pala ez diat esango baina hondeamakina eta barrenoa balira, horiek egitate kontrolagarriak zituan, ukigarriak, hurbilak, fisikoak, nire kapazitateentzako dimentsio ulergarrikoak, humanoak, baina orain dena egon zagok, baina sekula egon gabe, deabru ikusezin batek mugitzen ditik hariak hiperespazioko tokiren batetik, nonbait, mutilak, izorratu gaitiztek, esan ohi zuen Goiok, gaur egun dena duk birtuala, nire buruko soila izan ezik, igual, ez zaitez horregatik kezkatu, esaten zuen Armanik, ilea ugaritzeko genea aurkitu ditek saguetan, eta produktu bat atera ditek, funtzionatzen omen dik, baina ez hadi kezkatu, orain serio esaten diat, eta batez ere, ez hadi kexatu, sekula ez gaituk gaur den egunean bezala bizi, begiratu hire inguruan, Goio, noiz eduki ditiztek langileek horrelako kotxeak, noiz bidali ditiztek seme alabak unibertsitatera, noiz eduki ditek bigarren etxebizitza, noiz jokatu burtsan, noiz inbertitu, Armanik hori esaten zuenean Goiori bihotza jausten zitzaion lurrera, iruditzen zitzaiolako bere semeak arrazoi zeukala, bere semeak ezertarako balio ez zuen zahar bat zela uste zuelako, izan ere, pentsatzen zuen Goiok, ez nauk aita ona izan, azkar hil, auskalo, baina dirurik utziko ez dudalakoa segurua duk, nik ez zakiat burtsan jokatzen, orduan irri egiten zioten, ez dakiala burtsan jokatzen?, hori erraza duk, motel, ea:
|
|
|
–eta Goiok ez zuen buruaz ezetz esateko lanik ere hartzen, garbi bai garbi baitzen galdera erretorikoa zela–, prestakuntza, prestakuntza, prestakuntza da beharrezkoa alternatiba bat eratzen dugun bitartean, eratuko dugun egunerako, kostako da baina, hori ez dago ukatzerik, errealitatea konplexua eta aldakorra delako, horrexegatik beragatik hain zuzen, eta gero fabrikako lankideen eta sekzioko sugegorrien komentarioak, begira urliaren semea, lau urte baizik ez ditik eta lehengoan, nagusi izatean zer izan nahi duen galdetu eta ez al zian erantzun, ba, Hipertrolako ingeniari aurrez jubilatua soldataren ehuneko laurogeita hamarrarekin, Hi per tro la ko in ge nia ri au rrez ju bi la tua sol da ta ren ehu ne-ko la ro ta ha ma rra re kin, dena braust, baina silabak ongi markatuz eta silaba bakar batean zalantzarik edo tostorrik egin gabe, hori ez duk galduko, bizi bizi zetorrek, edo sandiaren aita hil berriarena, aita ona izan zuan, eta norbaitek inozoki galdetu, zer, seme alabekin mintzatzen zuan, seme alaben edukazioaz arduratzen zuan, kariñosoa zuan, edo zer, eta erantzuna labana kolpe bat bezala, ez, motel, ez, azkar hil zuan eta diru pixka bat utzi zian, dena zetorren ondo egun kloniko horiek iragateko, katean tapizeria jarri berriari errepasoa egiten, jostura bat tokiz kanpo han eta olio orban bat hemen, jardunaldi bakoitzean horrenbeste kotxe eta azkar ibili beharra orain gaueko txandan zebilen taldeak ehuneko hamarra ateratzen zielako produkzioan, Goiok ez zuen ulertzen, zertarako hainbeste presa gero handik sei hilabetera, merkatuaren egoera zela-eta, produkzioa mantsotu behar bazen eta fabrika hainbeste egunetan ixten bazuten, fabrika itxita zegoeneko egun libreak egun poltsarako, martxa hartan jubilazio egunean bi lan urteko zorra edukiko zuen enpresarekin, Armani, esplikatuzak hau, bizitza guztia lanean eta orain hauek zatozek dirua zor diedala, potroak, gero, bai, bazakiat denbora aldakorrak direla, baina ez nian uste sekula hainbeste aldatuko zirenik, lan egiteagatik ordaindu beharra, gaur jan ditudan lentejak datorren hilean pagatuko ditiat, zorretan jan ditiat, potroak gero, eta egunak joan egunak etorri, denak igual igualak, elkarrengandik bereizezinak, lenteja platerkadako bi ale bezainbeste, sikiera produkzio bitartekoak aitzurra eta pala ez diat esango baina hondeamakina eta barrenoa balira, horiek egitate kontrolagarriak zituan, ukigarriak, hurbilak, fisikoak, nire kapazitateentzako dimentsio ulergarrikoak, humanoak, baina orain dena egon zagok, baina sekula egon gabe, deabru ikusezin batek mugitzen ditik hariak hiperespazioko tokiren batetik, nonbait, mutilak, izorratu gaitiztek, esan ohi zuen Goiok, gaur egun dena duk birtuala, nire buruko soila izan ezik, igual, ez zaitez horregatik kezkatu, esaten zuen Armanik, ilea ugaritzeko genea aurkitu ditek saguetan, eta produktu bat atera ditek, funtzionatzen omen dik, baina ez hadi kezkatu, orain serio esaten diat, eta batez ere, ez hadi kexatu, sekula ez gaituk gaur den egunean bezala bizi, begiratu hire inguruan, Goio, noiz eduki ditiztek langileek horrelako kotxeak, noiz bidali ditiztek seme alabak unibertsitatera, noiz eduki ditek bigarren etxebizitza, noiz jokatu burtsan, noiz inbertitu, Armanik hori esaten zuenean Goiori bihotza jausten zitzaion lurrera, iruditzen zitzaiolako bere semeak arrazoi zeukala, bere semeak ezertarako balio ez zuen zahar bat zela uste zuelako, izan ere, pentsatzen zuen Goiok, ez nauk aita ona izan, azkar hil, auskalo, baina dirurik utziko ez dudalakoa segurua duk, nik ez zakiat burtsan jokatzen, orduan irri egiten zioten, ez dakiala burtsan jokatzen?, hori erraza duk, motel, ea: ...–, Goioren begietan irakurtzen zuen mesfidantzak asaldaturik, eta nork lortu zian KPI gehi bateko igoera, zer uste duk, gauza horiek traje eder bat eramateagatik lortzen direla?, ez horixe, gure indarraren kontziente direlako lortzen dituk, eta guk badakigulako nola tratatu jendilaje hori, nola erabili, nola kudeatu gure indarra, eta horrek, gaur egun, lehen ez bezalako gauzak eskatzen ditik,
|
esaterako
irudia, esaterako trajea, nire trajea hire buzoa duk, gauzak izugarri aldatu dituk, errealitatea bera aldakorra duk, lehen ere ez al genian horretaz hitz egin, trajea atrezzoaren parte duk, baina patronalaren aurrez aurrekoak gogorrak dituk, gogorrak gero, baita zera ere, esaten zioten orduan beste mihigaizto batzuek, baina ez al diok bibotea ikusi, Armaniren bibotea sarria zen, itxia, batek bert... badakik frontoian jokatzen?, ba, orduan burtsan jokatzen ere badakik, ez zakiat ba, defenditzen zen Goio, hik nahi duana esango duk baina nik frontoiarena garbiago ikusten diat, tira, orduan ez hadi gehiago kezkatu eta jokatu frontoian, eta uztak burtsa Armanirentzat, Armanirentzat?, Goio harrituta, ez duk izango, berriz irri egiten zioten, izango ez duk ba, nondik uste duk ateratzen duela bestela, horren traje bakoitzak hire pagaren erdia balio dik, Goio, mesedez, Goio, –hau Armani zen–, Goioren begietan irakurtzen zuen mesfidantzak asaldaturik, eta nork lortu zian KPI gehi bateko igoera, zer uste duk, gauza horiek traje eder bat eramateagatik lortzen direla?, ez horixe, gure indarraren kontziente direlako lortzen dituk, eta guk badakigulako nola tratatu jendilaje hori, nola erabili, nola kudeatu gure indarra, eta horrek, gaur egun, lehen ez bezalako gauzak eskatzen ditik, esaterako irudia, esaterako trajea, nire trajea hire buzoa duk, gauzak izugarri aldatu dituk, errealitatea bera aldakorra duk, lehen ere ez al genian horretaz hitz egin, trajea atrezzoaren parte duk, baina patronalaren aurrez aurrekoak gogorrak dituk, gogorrak gero, baita zera ere, esaten zioten orduan beste mihigaizto batzuek, baina ez al diok bibotea ikusi, Armaniren bibotea sarria zen, itxia, batek bertan edozer aurkitzea espero duen horietakoa, ez al diok bibotea ikusi, nik lehengoan bertatik langostino azal bat ateratzen ikusi nian, horiek babokeriak dituk, Goio, patronalaren amarru zaharrak, borrokan kontsekuenteenak direnak desprestigiatzeko, horretan ez zagok aldaketarik, hori betiko errealitatea duk, hik hain ongi ezagutzen duana, Goio, hori jokabide betierekoa duk, dena den ulertzen diat, Goio, hain zuzen lehengoan hitz egin nian horretaz beste hainbat konpañerorekin, konfiantzazkoekin, badakik gauza nola dagoen gaur egun, garai berriei egokitzeko ahalegindu beharra zagok, lehen pentsaezinak irudituko litzaizkigukeen soluzioak, ez duk afiliatuentzako plan bat, ezin zaiok horrela deitu, baina sindikatuak ez dik begi txarrez ikusten, urte luzeetako afiliazioa daramaten kideentzat duk, bakarrik, eta pentsatu diagu agian hik, bakoitzak hainbeste jarri behar dik, nahi duenak, noski, nahi ez duenak ez dik jarri behar eta ez duk deus gertatzen, gero sindikatuak eramango dik irabazien ehuneko hainbeste, gainerakoa norberarentzat, joño, Armani, esaten didazun hau, ez nuen sekula pentsatuko, ez al zaizu iruditzen pixka bat, nola esango nuke, gure estilotik, gure etikatik kanpo, etika, etika, erraz esaten duk etika, esadak, Goio, hogeita hamabost urte buzoarekin ibilita, hiru txandatan, eta uste al duk hiri kontu eske etortzeko eskubidea eduki dezakeenik inork, urlia, sandia eta berendia sartu dituk, guztiz legala duk, errealitate aldakor honetan zilegi duk kapitalaren tresnak klase ikuspegi batekin erabil ditzagun, zilegi eta logikoa, ezin gaitezkek atzean geratu, ez kezkatu etikagatik, etika arazo faltsuengatik, ez zakiat, zioen bere artean Goiok, niregatik igual ez nikek egingo, baina familiarengatik, andrea eta semearengatik, semeak uste dik bere aita tonto hutsa dela, ez duk diru asko baina bizi osoko aurrerakina duk, edo ia, ateratzen denarekin etxean obra egingo genikek eta semea bidaltzen genikek kanpora ingelesa ikastera, Armanik arrazoi dik, ez diat kezkatu behar horregatik, eta zer arraio, ez ditek esaten, ba, mihigaiztoek, Armanik ordu sindikalak aprobetxatzen dituela bere swing a edo dena delakoa hobetzeko, orduan, zergatik ez ni... ez diat kezkatu behar horregatik, baina ez, esaten zioten beste lankide maltzur samar batzuek, ez kezkatu horregatik, kezkatu beste honengatik, eta berripaper bat erakusten zioten, non esaten baitzen planta itxi eta beste norabait eramango zutela, gaur jan dituan lentejak zorretan jan dituk, bai horixe, baina kreditua bukatu zaik, ez zagok lenteja gehiagorik, garaiz baino lehen azken tanta arte zukututako limoia haiz, hik ez duk jada limoi urik ematen, kitto beraz, baina lentejak jaten segitu behar diat, hor konpon, hi, Goio, hori ez duk euren problema, jabeena, alegia, Armani, Armani, noizko alternatiba famatu hori, urteak dituk esaten duala ez dela biharko, baina ordutik bihar asko pasatu dituk, edozer baino lehen, ez gaitezen urduri jar, antola gaitezen, gainerako sindikatukook eta gainerako lankideok, orokorrean, bat datoz, egoera larria da, bai, baina guk ere indarra daukagu, manifestazio bat egingo dugu, hasteko, ezin gaituzte part botata utzi, konpromisoak dauzkate gurekin, ederki asko aberastu dira gure kontura, azken hamabost urteetan, borroka egingo dugu, negoziatu dute, negoziatzera behartuko ditugu, langileria berriro karrikaren jabe, beren ikur zaharrekin, jendea trumilka bildurik, Poliziaren karga bat edo beste, atxilotu batzuk, ez beste garai batean bezainbeste, hala ere, ez kargak eta ez atxilotuak, eta patronala eseri da sindikatuekin negoziatzera, ikusten, Goio, esaten zuen Armanik, ikusten, orain, albiste on horrekin batera badut beste bat txarra, urte on batzuen ondoren Elektrikak jaisten ari dituk, baina lanpostuei eutsi egingo zieagu, bai horixe, negoziazioak gogorrak izango dituk, negoziazioak gogorrak izaten ari dira, luzeak izaten ari dira, eta ez dirudi bide onetik doazenik, Elektrikak berriro behera, potroak, hi, negoziazio luzeak eta korapilatsuak eta halako desanimo orokorra zabaldu da fabrikan, aldez aurretik sentitutako derrota batena, kalean ere gero eta jende gutxiago, Poliziak ez du kargatzeko ez inor atxilotzeko beharrik ikusten, pintura planta hemen geratuko da, berrogeita hamazazpitik gorakoak aurrejubilatuko dituzte, eta gainerakoak kalera, hiru mila, bai, hiru mila baino beste lau milarena salbatu dugu, zer nahi duzue, ez dago besterik, baina nik berrogeita hamasei dauzkat, Armani, zorte txarra, Goio, zorte txarra, ahal izan den guztia egin dugu, baina ez dago besterik, azkenak argia amata dezala.
|
|
|
–eta Goiok ez zuen buruaz ezetz esateko lanik ere hartzen, garbi bai garbi baitzen galdera erretorikoa zela–, prestakuntza, prestakuntza, prestakuntza da beharrezkoa alternatiba bat eratzen dugun bitartean, eratuko dugun egunerako, kostako da baina, hori ez dago ukatzerik, errealitatea konplexua eta aldakorra delako, horrexegatik beragatik hain zuzen, eta gero fabrikako lankideen eta sekzioko sugegorrien komentarioak, begira urliaren semea, lau urte baizik ez ditik eta lehengoan, nagusi izatean zer izan nahi duen galdetu eta ez al zian erantzun, ba, Hipertrolako ingeniari aurrez jubilatua soldataren ehuneko laurogeita hamarrarekin, Hi per tro la ko in ge nia ri au rrez ju bi la tua sol da ta ren ehu ne-ko la ro ta ha ma rra re kin, dena braust, baina silabak ongi markatuz eta silaba bakar batean zalantzarik edo tostorrik egin gabe, hori ez duk galduko, bizi bizi zetorrek, edo sandiaren aita hil berriarena, aita ona izan zuan, eta norbaitek inozoki galdetu, zer, seme alabekin mintzatzen zuan, seme alaben edukazioaz arduratzen zuan, kariñosoa zuan, edo zer, eta erantzuna labana kolpe bat bezala, ez, motel, ez, azkar hil zuan eta diru pixka bat utzi zian, dena zetorren ondo egun kloniko horiek iragateko, katean tapizeria jarri berriari errepasoa egiten, jostura bat tokiz kanpo han eta olio orban bat hemen, jardunaldi bakoitzean horrenbeste kotxe eta azkar ibili beharra orain gaueko txandan zebilen taldeak ehuneko hamarra ateratzen zielako produkzioan, Goiok ez zuen ulertzen, zertarako hainbeste presa gero handik sei hilabetera, merkatuaren egoera zela-eta, produkzioa mantsotu behar bazen eta fabrika hainbeste egunetan ixten bazuten, fabrika itxita zegoeneko egun libreak egun poltsarako, martxa hartan jubilazio egunean bi lan urteko zorra edukiko zuen enpresarekin, Armani, esplikatuzak hau, bizitza guztia lanean eta orain hauek zatozek dirua zor diedala, potroak, gero, bai, bazakiat denbora aldakorrak direla, baina ez nian uste sekula hainbeste aldatuko zirenik, lan egiteagatik ordaindu beharra, gaur jan ditudan lentejak datorren hilean pagatuko ditiat, zorretan jan ditiat, potroak gero, eta egunak joan egunak etorri, denak igual igualak, elkarrengandik bereizezinak, lenteja platerkadako bi ale bezainbeste, sikiera produkzio bitartekoak aitzurra eta pala ez diat esango baina hondeamakina eta barrenoa balira, horiek egitate kontrolagarriak zituan, ukigarriak, hurbilak, fisikoak, nire kapazitateentzako dimentsio ulergarrikoak, humanoak, baina orain dena egon zagok, baina sekula egon gabe, deabru ikusezin batek mugitzen ditik hariak hiperespazioko tokiren batetik, nonbait, mutilak, izorratu gaitiztek, esan ohi zuen Goiok, gaur egun dena duk birtuala, nire buruko soila izan ezik, igual, ez zaitez horregatik kezkatu, esaten zuen Armanik, ilea ugaritzeko genea aurkitu ditek saguetan, eta produktu bat atera ditek, funtzionatzen omen dik, baina ez hadi kezkatu, orain serio esaten diat, eta batez ere, ez hadi kexatu, sekula ez gaituk gaur den egunean bezala bizi, begiratu hire inguruan, Goio, noiz eduki ditiztek langileek horrelako kotxeak, noiz bidali ditiztek seme alabak unibertsitatera, noiz eduki ditek bigarren etxebizitza, noiz jokatu burtsan, noiz inbertitu, Armanik hori esaten zuenean Goiori bihotza jausten zitzaion lurrera, iruditzen zitzaiolako bere semeak arrazoi zeukala, bere semeak ezertarako balio ez zuen zahar bat zela uste zuelako, izan ere, pentsatzen zuen Goiok, ez nauk aita ona izan, azkar hil, auskalo, baina dirurik utziko ez dudalakoa segurua duk, nik ez zakiat burtsan jokatzen, orduan irri egiten zioten, ez dakiala burtsan jokatzen?, hori erraza duk, motel, ea: ...gietan irakurtzen zuen mesfidantzak asaldaturik, eta nork lortu zian KPI gehi bateko igoera, zer uste duk, gauza horiek traje eder bat eramateagatik lortzen direla?, ez horixe, gure indarraren kontziente direlako lortzen dituk, eta guk badakigulako nola tratatu jendilaje hori, nola erabili, nola kudeatu gure indarra, eta horrek, gaur egun, lehen ez bezalako gauzak eskatzen ditik, esaterako irudia,
|
esaterako
trajea, nire trajea hire buzoa duk, gauzak izugarri aldatu dituk, errealitatea bera aldakorra duk, lehen ere ez al genian horretaz hitz egin, trajea atrezzoaren parte duk, baina patronalaren aurrez aurrekoak gogorrak dituk, gogorrak gero, baita zera ere, esaten zioten orduan beste mihigaizto batzuek, baina ez al diok bibotea ikusi, Armaniren bibotea sarria zen, itxia, batek bertan edozer aurkitze... badakik frontoian jokatzen?, ba, orduan burtsan jokatzen ere badakik, ez zakiat ba, defenditzen zen Goio, hik nahi duana esango duk baina nik frontoiarena garbiago ikusten diat, tira, orduan ez hadi gehiago kezkatu eta jokatu frontoian, eta uztak burtsa Armanirentzat, Armanirentzat?, Goio harrituta, ez duk izango, berriz irri egiten zioten, izango ez duk ba, nondik uste duk ateratzen duela bestela, horren traje bakoitzak hire pagaren erdia balio dik, Goio, mesedez, Goio, –hau Armani zen–, Goioren begietan irakurtzen zuen mesfidantzak asaldaturik, eta nork lortu zian KPI gehi bateko igoera, zer uste duk, gauza horiek traje eder bat eramateagatik lortzen direla?, ez horixe, gure indarraren kontziente direlako lortzen dituk, eta guk badakigulako nola tratatu jendilaje hori, nola erabili, nola kudeatu gure indarra, eta horrek, gaur egun, lehen ez bezalako gauzak eskatzen ditik, esaterako irudia, esaterako trajea, nire trajea hire buzoa duk, gauzak izugarri aldatu dituk, errealitatea bera aldakorra duk, lehen ere ez al genian horretaz hitz egin, trajea atrezzoaren parte duk, baina patronalaren aurrez aurrekoak gogorrak dituk, gogorrak gero, baita zera ere, esaten zioten orduan beste mihigaizto batzuek, baina ez al diok bibotea ikusi, Armaniren bibotea sarria zen, itxia, batek bertan edozer aurkitzea espero duen horietakoa, ez al diok bibotea ikusi, nik lehengoan bertatik langostino azal bat ateratzen ikusi nian, horiek babokeriak dituk, Goio, patronalaren amarru zaharrak, borrokan kontsekuenteenak direnak desprestigiatzeko, horretan ez zagok aldaketarik, hori betiko errealitatea duk, hik hain ongi ezagutzen duana, Goio, hori jokabide betierekoa duk, dena den ulertzen diat, Goio, hain zuzen lehengoan hitz egin nian horretaz beste hainbat konpañerorekin, konfiantzazkoekin, badakik gauza nola dagoen gaur egun, garai berriei egokitzeko ahalegindu beharra zagok, lehen pentsaezinak irudituko litzaizkigukeen soluzioak, ez duk afiliatuentzako plan bat, ezin zaiok horrela deitu, baina sindikatuak ez dik begi txarrez ikusten, urte luzeetako afiliazioa daramaten kideentzat duk, bakarrik, eta pentsatu diagu agian hik, bakoitzak hainbeste jarri behar dik, nahi duenak, noski, nahi ez duenak ez dik jarri behar eta ez duk deus gertatzen, gero sindikatuak eramango dik irabazien ehuneko hainbeste, gainerakoa norberarentzat, joño, Armani, esaten didazun hau, ez nuen sekula pentsatuko, ez al zaizu iruditzen pixka bat, nola esango nuke, gure estilotik, gure etikatik kanpo, etika, etika, erraz esaten duk etika, esadak, Goio, hogeita hamabost urte buzoarekin ibilita, hiru txandatan, eta uste al duk hiri kontu eske etortzeko eskubidea eduki dezakeenik inork, urlia, sandia eta berendia sartu dituk, guztiz legala duk, errealitate aldakor honetan zilegi duk kapitalaren tresnak klase ikuspegi batekin erabil ditzagun, zilegi eta logikoa, ezin gaitezkek atzean geratu, ez kezkatu etikagatik, etika arazo faltsuengatik, ez zakiat, zioen bere artean Goiok, niregatik igual ez nikek egingo, baina familiarengatik, andrea eta semearengatik, semeak uste dik bere aita tonto hutsa dela, ez duk diru asko baina bizi osoko aurrerakina duk, edo ia, ateratzen denarekin etxean obra egingo genikek eta semea bidaltzen genikek kanpora ingelesa ikastera, Armanik arrazoi dik, ez diat kezkatu behar horregatik, eta zer arraio, ez ditek esaten, ba, mihigaiztoek, Armanik ordu sindikalak aprobetxatzen dituela bere swing a edo dena delakoa hobetzeko, orduan, zergatik ez ni... ez diat kezkatu behar horregatik, baina ez, esaten zioten beste lankide maltzur samar batzuek, ez kezkatu horregatik, kezkatu beste honengatik, eta berripaper bat erakusten zioten, non esaten baitzen planta itxi eta beste norabait eramango zutela, gaur jan dituan lentejak zorretan jan dituk, bai horixe, baina kreditua bukatu zaik, ez zagok lenteja gehiagorik, garaiz baino lehen azken tanta arte zukututako limoia haiz, hik ez duk jada limoi urik ematen, kitto beraz, baina lentejak jaten segitu behar diat, hor konpon, hi, Goio, hori ez duk euren problema, jabeena, alegia, Armani, Armani, noizko alternatiba famatu hori, urteak dituk esaten duala ez dela biharko, baina ordutik bihar asko pasatu dituk, edozer baino lehen, ez gaitezen urduri jar, antola gaitezen, gainerako sindikatukook eta gainerako lankideok, orokorrean, bat datoz, egoera larria da, bai, baina guk ere indarra daukagu, manifestazio bat egingo dugu, hasteko, ezin gaituzte part botata utzi, konpromisoak dauzkate gurekin, ederki asko aberastu dira gure kontura, azken hamabost urteetan, borroka egingo dugu, negoziatu dute, negoziatzera behartuko ditugu, langileria berriro karrikaren jabe, beren ikur zaharrekin, jendea trumilka bildurik, Poliziaren karga bat edo beste, atxilotu batzuk, ez beste garai batean bezainbeste, hala ere, ez kargak eta ez atxilotuak, eta patronala eseri da sindikatuekin negoziatzera, ikusten, Goio, esaten zuen Armanik, ikusten, orain, albiste on horrekin batera badut beste bat txarra, urte on batzuen ondoren Elektrikak jaisten ari dituk, baina lanpostuei eutsi egingo zieagu, bai horixe, negoziazioak gogorrak izango dituk, negoziazioak gogorrak izaten ari dira, luzeak izaten ari dira, eta ez dirudi bide onetik doazenik, Elektrikak berriro behera, potroak, hi, negoziazio luzeak eta korapilatsuak eta halako desanimo orokorra zabaldu da fabrikan, aldez aurretik sentitutako derrota batena, kalean ere gero eta jende gutxiago, Poliziak ez du kargatzeko ez inor atxilotzeko beharrik ikusten, pintura planta hemen geratuko da, berrogeita hamazazpitik gorakoak aurrejubilatuko dituzte, eta gainerakoak kalera, hiru mila, bai, hiru mila baino beste lau milarena salbatu dugu, zer nahi duzue, ez dago besterik, baina nik berrogeita hamasei dauzkat, Armani, zorte txarra, Goio, zorte txarra, ahal izan den guztia egin dugu, baina ez dago besterik, azkenak argia amata dezala.
|
|
|
badakik frontoian jokatzen?, ba, orduan burtsan jokatzen ere badakik, ez zakiat ba, defenditzen zen Goio, hik nahi duana esango duk baina nik frontoiarena garbiago ikusten diat, tira, orduan ez hadi gehiago kezkatu eta jokatu frontoian, eta uztak burtsa Armanirentzat, Armanirentzat?, Goio harrituta, ez duk izango, berriz irri egiten zioten, izango ez duk ba, nondik uste duk ateratzen duela bestela, horren traje bakoitzak hire pagaren erdia balio dik, Goio, mesedez, Goio, –hau Armani zen–, Goioren begietan irakurtzen zuen mesfidantzak asaldaturik, eta nork lortu zian KPI gehi bateko igoera, zer uste duk, gauza horiek traje eder bat eramateagatik lortzen direla?, ez horixe, gure indarraren kontziente direlako lortzen dituk, eta guk badakigulako nola tratatu jendilaje hori, nola erabili, nola kudeatu gure indarra, eta horrek, gaur egun, lehen ez bezalako gauzak eskatzen ditik, esaterako irudia, esaterako trajea, nire trajea hire buzoa duk, gauzak izugarri aldatu dituk, errealitatea bera aldakorra duk, lehen ere ez al genian horretaz hitz egin, trajea atrezzoaren parte duk, baina patronalaren aurrez aurrekoak gogorrak dituk, gogorrak gero, baita zera ere, esaten zioten orduan beste mihigaizto batzuek, baina ez al diok bibotea ikusi, Armaniren bibotea sarria zen, itxia, batek bertan edozer aurkitzea espero duen horietakoa, ez al diok bibotea ikusi, nik lehengoan bertatik langostino azal bat ateratzen ikusi nian, horiek babokeriak dituk, Goio, patronalaren amarru zaharrak, borrokan kontsekuenteenak direnak desprestigiatzeko, horretan ez zagok aldaketarik, hori betiko errealitatea duk, hik hain ongi ezagutzen duana, Goio, hori jokabide betierekoa duk, dena den ulertzen diat, Goio, hain zuzen lehengoan hitz egin nian horretaz beste hainbat konpañerorekin, konfiantzazkoekin, badakik gauza nola dagoen gaur egun, garai berriei egokitzeko ahalegindu beharra zagok, lehen pentsaezinak irudituko litzaizkigukeen soluzioak, ez duk afiliatuentzako plan bat, ezin zaiok horrela deitu, baina sindikatuak ez dik begi txarrez ikusten, urte luzeetako afiliazioa daramaten kideentzat duk, bakarrik, eta pentsatu diagu agian hik, bakoitzak hainbeste jarri behar dik, nahi duenak, noski, nahi ez duenak ez dik jarri behar eta ez duk deus gertatzen, gero sindikatuak eramango dik irabazien ehuneko hainbeste, gainerakoa norberarentzat, joño, Armani, esaten didazun hau, ez nuen sekula pentsatuko, ez al zaizu iruditzen pixka bat, nola esango nuke, gure estilotik, gure etikatik kanpo, etika, etika, erraz esaten duk etika, esadak, Goio, hogeita hamabost urte buzoarekin ibilita, hiru txandatan, eta uste al duk hiri kontu eske etortzeko eskubidea eduki dezakeenik inork, urlia, sandia eta berendia sartu dituk, guztiz legala duk, errealitate aldakor honetan zilegi duk kapitalaren tresnak klase ikuspegi batekin erabil ditzagun, zilegi eta logikoa, ezin gaitezkek atzean geratu, ez kezkatu etikagatik, etika arazo faltsuengatik, ez zakiat, zioen bere artean Goiok, niregatik igual ez nikek egingo, baina familiarengatik, andrea eta semearengatik, semeak uste dik bere aita tonto hutsa dela, ez duk diru asko baina bizi osoko aurrerakina duk, edo ia, ateratzen denarekin etxean obra egingo genikek eta semea bidaltzen genikek kanpora ingelesa ikastera, Armanik arrazoi dik, ez diat kezkatu behar horregatik, eta zer arraio, ez ditek esaten, ba, mihigaiztoek, Armanik ordu sindikalak aprobetxatzen dituela bere swing a edo dena delakoa hobetzeko, orduan, zergatik ez ni... ez diat kezkatu behar horregatik, baina ez, esaten zioten beste lankide maltzur samar batzuek, ez kezkatu horregatik, kezkatu beste honengatik, eta berripaper bat erakusten zioten, non esaten baitzen planta itxi eta beste norabait eramango zutela, gaur jan dituan lentejak zorretan jan dituk, bai horixe, baina kreditua bukatu zaik, ez zagok lenteja gehiagorik, garaiz baino lehen azken tanta arte zukututako limoia haiz, hik ez duk jada limoi urik ematen, kitto beraz, baina lentejak ...–, Goioren begietan irakurtzen zuen mesfidantzak asaldaturik, eta nork lortu zian KPI gehi bateko igoera, zer uste duk, gauza horiek traje eder bat eramateagatik lortzen direla?, ez horixe, gure indarraren kontziente direlako lortzen dituk, eta guk badakigulako nola tratatu jendilaje hori, nola erabili, nola kudeatu gure indarra, eta horrek, gaur egun, lehen ez bezalako gauzak eskatzen ditik,
|
esaterako
irudia, esaterako trajea, nire trajea hire buzoa duk, gauzak izugarri aldatu dituk, errealitatea bera aldakorra duk, lehen ere ez al genian horretaz hitz egin, trajea atrezzoaren parte duk, baina patronalaren aurrez aurrekoak gogorrak dituk, gogorrak gero, baita zera ere, esaten zioten orduan beste mihigaizto batzuek, baina ez al diok bibotea ikusi, Armaniren bibotea sarria zen, itxia, batek bert...
|
|
|
badakik frontoian jokatzen?, ba, orduan burtsan jokatzen ere badakik, ez zakiat ba, defenditzen zen Goio, hik nahi duana esango duk baina nik frontoiarena garbiago ikusten diat, tira, orduan ez hadi gehiago kezkatu eta jokatu frontoian, eta uztak burtsa Armanirentzat, Armanirentzat?, Goio harrituta, ez duk izango, berriz irri egiten zioten, izango ez duk ba, nondik uste duk ateratzen duela bestela, horren traje bakoitzak hire pagaren erdia balio dik, Goio, mesedez, Goio, –hau Armani zen–, Goioren begietan irakurtzen zuen mesfidantzak asaldaturik, eta nork lortu zian KPI gehi bateko igoera, zer uste duk, gauza horiek traje eder bat eramateagatik lortzen direla?, ez horixe, gure indarraren kontziente direlako lortzen dituk, eta guk badakigulako nola tratatu jendilaje hori, nola erabili, nola kudeatu gure indarra, eta horrek, gaur egun, lehen ez bezalako gauzak eskatzen ditik, esaterako irudia, esaterako trajea, nire trajea hire buzoa duk, gauzak izugarri aldatu dituk, errealitatea bera aldakorra duk, lehen ere ez al genian horretaz hitz egin, trajea atrezzoaren parte duk, baina patronalaren aurrez aurrekoak gogorrak dituk, gogorrak gero, baita zera ere, esaten zioten orduan beste mihigaizto batzuek, baina ez al diok bibotea ikusi, Armaniren bibotea sarria zen, itxia, batek bertan edozer aurkitzea espero duen horietakoa, ez al diok bibotea ikusi, nik lehengoan bertatik langostino azal bat ateratzen ikusi nian, horiek babokeriak dituk, Goio, patronalaren amarru zaharrak, borrokan kontsekuenteenak direnak desprestigiatzeko, horretan ez zagok aldaketarik, hori betiko errealitatea duk, hik hain ongi ezagutzen duana, Goio, hori jokabide betierekoa duk, dena den ulertzen diat, Goio, hain zuzen lehengoan hitz egin nian horretaz beste hainbat konpañerorekin, konfiantzazkoekin, badakik gauza nola dagoen gaur egun, garai berriei egokitzeko ahalegindu beharra zagok, lehen pentsaezinak irudituko litzaizkigukeen soluzioak, ez duk afiliatuentzako plan bat, ezin zaiok horrela deitu, baina sindikatuak ez dik begi txarrez ikusten, urte luzeetako afiliazioa daramaten kideentzat duk, bakarrik, eta pentsatu diagu agian hik, bakoitzak hainbeste jarri behar dik, nahi duenak, noski, nahi ez duenak ez dik jarri behar eta ez duk deus gertatzen, gero sindikatuak eramango dik irabazien ehuneko hainbeste, gainerakoa norberarentzat, joño, Armani, esaten didazun hau, ez nuen sekula pentsatuko, ez al zaizu iruditzen pixka bat, nola esango nuke, gure estilotik, gure etikatik kanpo, etika, etika, erraz esaten duk etika, esadak, Goio, hogeita hamabost urte buzoarekin ibilita, hiru txandatan, eta uste al duk hiri kontu eske etortzeko eskubidea eduki dezakeenik inork, urlia, sandia eta berendia sartu dituk, guztiz legala duk, errealitate aldakor honetan zilegi duk kapitalaren tresnak klase ikuspegi batekin erabil ditzagun, zilegi eta logikoa, ezin gaitezkek atzean geratu, ez kezkatu etikagatik, etika arazo faltsuengatik, ez zakiat, zioen bere artean Goiok, niregatik igual ez nikek egingo, baina familiarengatik, andrea eta semearengatik, semeak uste dik bere aita tonto hutsa dela, ez duk diru asko baina bizi osoko aurrerakina duk, edo ia, ateratzen denarekin etxean obra egingo genikek eta semea bidaltzen genikek kanpora ingelesa ikastera, Armanik arrazoi dik, ez diat kezkatu behar horregatik, eta zer arraio, ez ditek esaten, ba, mihigaiztoek, Armanik ordu sindikalak aprobetxatzen dituela bere swing a edo dena delakoa hobetzeko, orduan, zergatik ez ni... ez diat kezkatu behar horregatik, baina ez, esaten zioten beste lankide maltzur samar batzuek, ez kezkatu horregatik, kezkatu beste honengatik, eta berripaper bat erakusten zioten, non esaten baitzen planta itxi eta beste norabait eramango zutela, gaur jan dituan lentejak zorretan jan dituk, bai horixe, baina kreditua bukatu zaik, ez zagok lenteja gehiagorik, garaiz baino lehen azken tanta arte zukututako limoia haiz, hik ez duk jada limoi urik ematen, kitto beraz, baina lentejak ...gietan irakurtzen zuen mesfidantzak asaldaturik, eta nork lortu zian KPI gehi bateko igoera, zer uste duk, gauza horiek traje eder bat eramateagatik lortzen direla?, ez horixe, gure indarraren kontziente direlako lortzen dituk, eta guk badakigulako nola tratatu jendilaje hori, nola erabili, nola kudeatu gure indarra, eta horrek, gaur egun, lehen ez bezalako gauzak eskatzen ditik, esaterako irudia,
|
esaterako
trajea, nire trajea hire buzoa duk, gauzak izugarri aldatu dituk, errealitatea bera aldakorra duk, lehen ere ez al genian horretaz hitz egin, trajea atrezzoaren parte duk, baina patronalaren aurrez aurrekoak gogorrak dituk, gogorrak gero, baita zera ere, esaten zioten orduan beste mihigaizto batzuek, baina ez al diok bibotea ikusi, Armaniren bibotea sarria zen, itxia, batek bertan edozer aurkitze...
|
|
2007
|
|
|
Euren dinamika bera dute beste askok ere,
|
esaterako
Jokin Mitxelenak edo Antton Olariagak. Liburugintzan, komikigintzan, prentsan edo kartelgintzan aritzen dira, adibidez.
|
|
|
Espainiako Estatuak 1989an legea atera zuen irrati publikoak, pribatuak eta herrietakoak arautzeko, baina elkartze irratientzat eta irrati libreentzat ez zuten araurik zehaztu. " Alemanian, Italian eta beste hainbat herrialdetan araututa daude, Ipar Euskal Herrian
|
esaterako
elkartze irrati ugari daude, legeztatuak, baina Hegoaldean legetik at jarraitzen dugu eta inork ez digu galdetu legalizatu nahi al dugun. Azkenean, botereak bere interesei erantzuten dieten komunikabideak baino ez ditu", kexatu da Ribera.
|
|
|
Bestalde, xede berezietako taldeak abian jartzeko ahaleginak egin egiten ditugu,
|
esaterako
merkatariak, finantza munduko langileak, osasun arloko langileak edo etorkinak. Talde hauek askotan metodologia, material eta ahalegin bereziak eskatzen dituzte.
|
|
|
Euskalgintzako eragileon artean etorrera horren zenbatekoei buruz askotan mintzatu izan gara, ze kopurutan eragiten ote dion euskarari, edo zenbat jendez ari ote garen. Uneotan
|
esaterako
Nafarroara heldu den migrante horien kopurua %23a dela esan dezakegu Nafarroako kasuan. Horien guztien artean esaterako 2006an %47 izan da amerikar jatorrikoa (gazteleraz gehienbat), %21 afrikar jatorrikoa (jatorrizko hizkuntza) eta %30 europar jatorrikoa (jatorrizko hizkuntza).
|
|
|
Uneotan esaterako Nafarroara heldu den migrante horien kopurua %23a dela esan dezakegu Nafarroako kasuan. Horien guztien artean
|
esaterako
2006an %47 izan da amerikar jatorrikoa (gazteleraz gehienbat), %21 afrikar jatorrikoa (jatorrizko hizkuntza) eta %30 europar jatorrikoa (jatorrizko hizkuntza). Egun Iruñean ageri diren datuen arabera, helduen artean esaterako gehiago entzun daiteke kalean
|
|
|
Horien guztien artean esaterako 2006an %47 izan da amerikar jatorrikoa (gazteleraz gehienbat), %21 afrikar jatorrikoa (jatorrizko hizkuntza) eta %30 europar jatorrikoa (jatorrizko hizkuntza). Egun Iruñean ageri diren datuen arabera, helduen artean
|
esaterako
gehiago entzun daiteke kalean
|