|
2000
|
|
|
Unamunoren Arriagako gertakari ezagunarekin (euskara ohore guztiekin ehortzi behar zela
|
esatean
, oihuka erantzun ziotenekoa) abiatu duzu kronika. Azkeneko kronikan, mende amaierara helduta, euskararen egoeraren aurrean irakurleak «baikor agertu nahiko» lukela eta badagoela «pozerako arrazoirik» diozu, «Bilbo Unamunok ezagutu zuena baino hagitzez euskaldunagoa» dela.
|
|
|
Alderdi sozialistak ez du inolako konplexurik PPrekin bat etortzeko. Esaterako, euskal herritarron bizikidetzarako markoa estatutua eta autonomia dela
|
esatean
, edota etorkizunean bizikidetza ziurtatu dezakeen estatuaren marko juridiko politikoa gauzatzerakoan ere.Zer esanik ez, PPrekin ezberdintasun handiak ditugu; proiektu ezberdinak defenditzen ditugu. Aurrerantzean eztabaidatu behar dugun guztia eztabaidatuko dugu; bat ez etortzea gauza normala izango da baita ere.
|
|
|
" Guretzat Castro Ibar Ezkerra da nolabait eta lotura hori ez da gaurkoa". Arrazoi du Ormazak Castro eta Bizkaiaren arteko lotura historikoa dela
|
esatean
, hurrengo orrietan azaldu dugun bezala. Baina egia da, halaber, gaur gaurko arazoa dela Castrok bizkaitarren etorrerarekin bizi duena.
|
|
|
Xabier Amurizak eztabaida etxera eroaten dela dio: " Hori ezin da etxera eroan, ze prestigioa eskolak dauka, eta umea asteazkena zuzena dela
|
esatean
etxeratzen bada, aitita amamak zelan eutsi eurenari. Eguaztena zulora doa, debatea ezin da etxera ekarri".
|
|
|
Ez zurea ongi edo gaizki ateratzea. Ofizioak agintzen digu halako tolerantzia bat izatea, derrigorra da, eta derrigorra
|
esatean
ez da gauza gogor bat, da gauza polit, atsegin eta gratifikantea. Nahiz eta ados ez egon, egun hartan izango gara kontrario baina lagunak.
|
|
|
Espazialitate postmodernoaren kontzeptu horrekin lotuta dago bidaiaren metafora Uriberen hitzetan, eta bidaiaren gaia aldiz, aurreko liburuei buruz hitz egiterakoan etengabe aipaturiko irudia izan da, eta exilioa den bidaiarena da beharbada liburu honetan hartzen duen funtsezko tornua, Han izanik hemen naiz liburuari jarraiki. Azkorbebeitiak ere" bizitza erbestea da" zitatzen du eta bat dator J.L. Otamendirekin(" Nora itzuli?, Argia, 1996, 1.566, 96 II)",
|
esatean
poesia liburu honetan" erbesteak kategoria sinbolikoa eta metafisikoa hartzen duela." (J.S. Irakurketa proposamen bat, 84 or.)
|
|
|
–Jaquitunacdinuenez?
|
esatean
, J.A.Mogelberaezotedugogoan.... Izanliteke,
|
|
|
Zer da, bada, gutxiengo egoeran dagoen taldea? Erantzuna erraza ez bada ere, printzipioz nolabaiteko akordioa egon daiteke talde batek biziberritzeko duenborondate kolektiboa dela
|
esatean
: hau da, nolabaiteko esfortzu kolektiboa, aldezaurreko arbasoen eta etorkizuneko aspirazioen arteko jarraipena adierazten duena (Weinreich 1986).
|
|
|
–Aitzindariek? berrogeita hamarreko hamarkadan beren lana isolatuki burutu zutela eta elkartzen hamarkadaren amaiera aldera bakarrik hasi zirela
|
esatean
, adostasun orokorra dago. Argigarria da hauek gehien aipatzen dituzten autoreak ezagutzea:
|
|
|
Txillardegik berak Huntaz eta Hartaz liburuan6 ezin argiagozioen: . Ezkertarrek uste dute, beraz, ba dala garaia euskaldun herriak lehenengo aldizbere burua altxa dezan; eta hau
|
esatean
ez dugu milimetro bat ere atzera joan nahi,, lege zahar, bila, denbora, zoriontsu?
|
|
|
Entziklopediaren arabera, operatzaile
|
esatean
, beren eragin eremuan dauden besteegitura linguistikoak modifikatzen dituzten espresio linguistikoez ari gara.
|
|
|
Frankismo osoa zegoen ados, Espainia Berriak hizkuntza ofizial bakarra beharzuela, eta berori ezarri egin behar zela
|
esatean
(II. Errepublikak egindakoa ezabatuz); baina horretarako metodo, erritmo eta prozeduretan ez ziren guztiak irizpide berekoak.Irekitxoenak ez zeuden konforme lehendik, inolako gatazkarik gabe, indarrean zeudenerabilpen ohitura eta jokamoldeak beste gabe mozteko.
|
|
|
Beraz, XIX. mendeko fisikari teoriko ospetsuenetariko batek, Maxwell abizena zuenak, matematikoki aurkitu zituen uhin elektromagnetikoak, eterean hedatzen ziren uhinak, hain zuzen ere. Historialari gehienak akort dira irratia 33 urte geroago (1901ean) sortu zela
|
esatean
.
|
|
|
Connemaran beharbada, edo beste edonon. Ralphek ondo adierazi zuen bezala, bihotz bakarra gara, beraz ondo ari nintzen bihotzaren erdia Irlandan utzi dudala
|
esatean
.
|
|
|
Ez zait berriz gertatuko. Eta hori
|
esatean
nire gidari ari natzaio begiratzen. Konkretuago esanda, azaleko argazkiari.
|
|
|
Egia esan, nik bakarrik egiten dudan lehen bidaia handia da eta, primeran nabilen arren, gogor samarra ere egiten zait azaldu du Rubenek" gogor" hitza
|
esatean
airean komatxoak marrazten zituela.
|
|
|
Rubenek asko estimatu du nire jarrera. Askatu beharra zeukala esan dit, eta pozten dela nik aitorlearen (hitz hori
|
esatean
, eskuekin komatxoak marraztu ditu airean) lana egin izanaz. Ni, ordea, ez naiz hain lasai geratu, azken batean aitortu gabe atxiki baititut neure egoera eta arazoak, eta azkenean hauxe besterik ez diot azaldu:
|
|
|
Nire ustez inportanteena maitatzeko dugun ahalmena kamusten ez uztea da zehaztu du Rubenek," kamusten"
|
esatean
eskuekin airean komatxoak marrazten zituela, eta maita  tzeko aukerak bilatzea segitu du niri begira.
|
|
|
Ematen du oporretan ere estresaturik ibili beharra daukatela adierazi du Rubenek, estresatu aditza
|
esatean
, eskuarekin airean marratxoak marrazten zituela.
|
|
|
Sentitzen dut, baina irakasleok orain oporretan gaude. Oporretan hitza
|
esatean
eskuekin marratxoak marraztu ditu airean eta berehala, begirakunea apaldu aurretik, haren eta nire begiradak istant iheskor batean gurutzatu egin dira.
|
|
|
jarraitu du begirada apalduz. Aitor  tzen dut axolagabekeriaz jokatu nuela eta lotsagorritu egiten naiz hau
|
esatean
, baina gure presidenteari nirekin une atsegin askoak igaro zitzakeela agindu nion, ezin argiago agindu ere, arazoen zama pixka bat arintzen lagunduko niola eta, horrekin batera, ez nuela inondik ere haren familiaren estabilitatea kolokan jarriko, nik berarekin egotea aski bainuen; baina presidenteak guztietan uko egin zidan, guztietan adierazi zidan ez zuela nahi. Eta Clintonen aldeko goraipamenekin amaitu du.
|
|
|
Orduan inoiz baino kontzienteago egingo zara existentziaren mirariaz, argi baino argiago ohartuko zara zure baitan dagoen bizitzaz, bizitzaren misterioaz. Hitz hori
|
esatean
komatxoak marraztu ditu airean. Eta hain gauza xumea dirudien hori, adibidez, nire ustetan otoitz egiteko modu bat da.
|
|
|
Gainera, hark ez daki apaizgaiok ohituta gaudela Bakarnerekin lo egiten. Izen hori
|
esatean
eskuekin berriro komatxoak marraztu ditu airean, eta begietara so eginez jarraitu du, eta hari fideltasun handia diogula. Estherrek ez daki ni heterosexuala naizela...
|
|
|
Beste ikuspuntu batetik, lehen mailako, bigarren mailako eta hirugarren mailako hizkuntzak bazirela
|
esatean
, bereizkeriazko teoria hau ezin hobeki zetorkien europarren eta iparramerikarren politika kolonialei. Izan ere, hauek, Asiako, Amerikako eta Afrikako herri jatorren gaineko zapalketa eta lapurreta lotsagarria justifikatzeko, haiek behe mailako arrazatzat jotzen zituzten, psikikoki eta hizkuntzaz ere atzeratutzat, horrela haien nortasuna, kultura eta hizkuntza desegiteko eta asimilatzeko ahalegina, ezjakintasunaren eta basakeriaren aurkako gurutzada berria balitz bezala aurkeztuz.
|
|
|
Bat etorri behar dugu herriek euren artean lotura txikiak zituztela
|
esatean
; Estatuen artean harremanik ez. Gerla zen herriok gerturatzeko bide bakarra, elkar hiltzeko tenorean zirenean.
|
|
|
Ayerren subjektu ideia sentimen esperientzietara murriztu zitekeen zerbait zen. Hortaz, subjektuari buruz zerbait esatea sentimen esperientziei buruz zerbait
|
esatean
zetzan, eta, orduan, kontraesana zen gorputzik gabeko subjektuen inguruan mintzatzea.
|
|
|
Hitz erlijiozkoak ere erabiltzen dira modu honetan berean, antza, konparazio edo alegoria gisa. Bada, Jainkoaz mintzatzen garenean eta Jainkoak dena ikusten duela
|
esatean
, eta bere aurrean belauniko jarri eta otoitz egitean, badirudi gure hitz eta ekintza guztiak alegoria handi eta landu baten zatiak direla, eta alegoria honen bidez irudikatzen dugu Jainkoa botere handiko gizakia dela eta bere grazia lortzen saiatzen garela, eta abar. Baina arestian aipatu ditudan esperientziak ere deskribatzen ditu alegoria honek.
|
|
|
(1) auziari dagokionez, esan zuen" eder" hitza kasik ez dela erabiltzen eztabaida estetikoetan: " egoki" erabiltzeko joera gehiago daukagula, adibidez," Horrek oraindik ez du ematen oso egokia"
|
esatean
, edo kanta baterako emandako akonpainamendu baten aurrean esaten dugunean" Horrek ez du balio: ez da egokia".
|
|
|
pentsamendu alairen bat egun on
|
esatean
.
|
|
|
baina lurrunez beteko dizut aurpegia kaixo
|
esatean
|
|
2001
|
|
|
Nahita ezkoa bihurtzen da horrelako txapelketetan bikote faboritoetaz hitz egitea, gehienek munduko txapelketa honetarako faboritoak Iparraldeko bikoteak diren Etxalus Irastorza eta Baronio Cuvet direla
|
esatean
bat datoz. Iban Osa zestalariak Alberdi I eta Enbil ere aipatzen ditu eta Katxin Uriartek bikote gehienak faborito direla aipatzen du:
|
|
|
Baina herritarrarengandik hurbilago daude, Bioaniztasunaren eta ingurumenaren aldeko neurri jakinez gain, eta horiek elkarrekin harremanetan direla eta garapen jasangarriaren bila, erakunde ekologistak bat datoz honako hauek
|
esatean
: desertizazioa arintzea lortzeko ezinbestekoa dela uraren erabilera ona egitea eta, batez ere, zur tropikal eta exotikoen kontsumoa arrazionalizatzea eta produktu horiek erostean etiketan NBEaren Itunak eskaturiko kontrolak pasa direla egiaztatzen duten etiketa esigitzea.
|
|
|
beti leial izango nauzu?, disjuntiba baten aurrean ikusten dugu geure burua: edo hizkuntz adierazpidea kontuan hartu, edo hiztunak hori
|
esatean
egiten duen egintzari erreparatu. Esaldi bezala, emaitza gramatikala da eta era abstraktuan azter daiteke, bazter utzita hiztuna, hartzailea edo egoera.
|
|
|
Nabaria da beren mezuak luzetara, hau da, berbaldi mailan, emateko ohitura. Luzetarakoa
|
esatean
, agerikoa ere esan nahi da, hots, esplizitua.Badirudi, zenbaitetan,, debaldekerietan, edo, gehiegikerietan?
|
|
|
hauxe ondorioztatzera eraman zuten, alegia, Garain GoiErdi Aroan hiribilduen itxurako inongo habitat bildurik ez zela egon. Zentzu honetan egileak Garcia de Cortazar ekin bat egiten du, alde atlantikoko villa direlakoenaipamenak monasterioa adierazteko erabiliko zirela
|
esatean
. Horrela, esaterako, Mundaka hasiera batean villa gisa izendatu bazen ere, urte batzuk beranduago monasterio modura aipatu zen.
|
|
|
Praka bakeroak edo goian aipaturiko bi abesti horiek modan daudela
|
esatean
, ale asko eta asko saltzen direla esan nahi dugu. Baina beste batek arrazoi osoz esan dezake musika klasikoa eta gona luzeak ere boladan daudela.
|
|
|
Higiezinen arloko adituak bat datoz
|
esatean
2002 urtea ere ez dela urte ona izango etxebizitza berri bat erosi behar duen batez besteko espainiarrarentzat. Interes tasek aldaketa handirik izango ez duten arren —segituko dute bakean— eta pisuen prezioaren igoera neurrizkoagoa izango den arren, etxea ordaintzeko erabili behar den familia errentaren ehunekoa handitu egingo da, eta gauza bera gertatuko da batez besteko familia batek etxebizitza batean gastatu ditzakeen milioien eta merkatu prezioaren arteko distantziarekin.
|
|
|
Hortik zer dugu? Ez dut uste guztira ehun bertso gorde direnik (eta bertso
|
esatean
lerro esan nahi dut) edo gehienez berrehun, eta horiek ere zatika eta bakanka heldu zaizkigu. Teatroaz beste horrenbeste esan behar; orain badakigu, Oihenarti eskerrak, hamaseigarren mendean pastoralak eta bestelakoak bazirela Baxenabarren ere, ez Zuberoan bakarrik, eta Oihenartek berak ematen digu horien egile baten edo besteren izena eta obra batena ere bai, Artzain gorria; baina izena baizik ez dakigu zoritxarrez eta artzain hori nor zenik ere ez.
|
|
|
Eta Efeso beste hiri bat baino gutxiago al da? Baina zuk, lon, dirudienez, Homero artez eta zientziaz gora dezakezula
|
esatean
egia badiozu, orduan bidegabea zara.
|
|
2002
|
|
|
Hori esanik, esan behar dut, argi eta garbi, nik ez dudala" historiko" tzat jotzeko moduko deus ere ikusi azken txapelketa honetan, non eta epiteto hori dohan banatzen hasten ez garen, kirolean eta egin ohi den gisan. Jon Sarasuari lapurtutako hitzez esanda, ez dakit arrazoi dudan diodana
|
esatean
, baina arrazoiak baditut diodana esateko, eta banan banan aletu nahi nituzke arrazoiotako batzuk.
|
|
|
Gauza batzuetan ados daude, bestetan iritzi desberdinekoak dira. Baina guztiak bat datoz krisia aspalditik datorrela eta irtenbideak ere luze joko duela
|
esatean
. Baita Euskal Herriak harrera ona egin diela azaltzean ere.
|
|
|
Eurak ere bat datoz, arazoa, klase politikoan ez ezik, gizarte osoan dagoela
|
esatean
. Garbi dute, «cacerolazo»a bezalako manifestaldien arrazoia zein den:
|
|
|
Ez beti. Demokrazian tresna bezala lekurik baduen
|
esatean
, gauza berberaz hitz egiten ari al gara. Badaude ulertzeko era ezberdinak.
|
|
|
«Ez pentsa. Nahiko ortodoxoa naizela esan ohi dut, alderdiaren aparatua
|
esatean
ez dut berean interpretazio gaiztorik ikusten. Aparatuak beharrezkoak dira, kontua da alderdien aparatuek zer nolako funtzionamendua duten, normalki ez dute jendeak uste dutena».
|
|
|
Izan ere, gorea edo zinema zantar, lizun eta odoltsuarekin erlazionatzen da askotan. " Lagunei sei litro odol prestatu behar ditudala
|
esatean
barre egiten dute; badirudi kubatak jartzen dituen tabernari baten lana serioagoa dela", dio Gorkak.
|
|
|
A. ITURBE: Esaldi bat modu batera edo bestera
|
esatean
edo idaztean, kazetariak berak hartu behar dio neurria horri.
|
|
|
Berbok
|
esatean
, ate baltzak musturrak okertu ebazan. Ixilune laburraren ostean, barriro ekin eutsan.
|
|
|
Bai, an gure errekartean ez da egon makala gaur goizion erantzun eban Modesta etxekoandra maratzak. Eta hori
|
esatean
, esku bataren ganea igurtzitzen ziardun beste eskuaren azpiaz. Bere albotxutik asto galanta yoan, gayez ta gauzaz beterik otzara biak tuntur ebazala.
|
|
|
Eta hori
|
esatean
, bizkarraldean ekarren eskua aurreratu, eta mantar bategaz estalduta ekarrena agertu eutsen han egozan guztiei.
|
|
|
Bien bitartean, munduko primateek beren hartuemanez eta elkarrekiko indarrez eta ahaleginez, pakea zaindu nahi. Primate
|
esatean
ximin/ gizon ulertu behar zela. Ximinek ere, kasko urdinak eratuko.
|
|
|
Laborategiko azterketak erakutsi zituen emaitzen desberdina kontuan izaki, nekez asma daiteke kalitate eta prezioaren arteko erlazio hoberena zein den
|
esatean
.
|
|
|
–Mailarik gorena??
|
esatean
, lepo labainetik heldu diot gaiari: batetik, jakintzaren barrutiari mugak zabaltzen eta zabaltzen ari delako gizakia, bereziki, gai batzuei buruzkoak?; eta, bestetik, ezagutzaren mugekiko aurreanedo atzean ibiltzearena ezin erabaki daitekeelako era berean, fisikaz edo politikazjardun, logikaz edo erlijioaz ari.
|
|
|
Mundu merkatuen gurutzada jasaten duten herriek, birkolonizazio ekologikoa? jasaten dutela
|
esatean
, ez zaio soilik erreferentzia egiten destino merke izateari, baita txirotasuna betierekotzen duten hamaika aldagairen iturburu izateari ere. Horretaz eta horrek ekar ditzakeen, aukerez?, ikus:
|
|
|
Jakina, izena duena bada, esan ohi dugu euskaldunok, baina izena duen horrek existentzia objektibagarria eta funtzionala edo fikziozkoa izan ditzake. Mahaia esaten dugunean, objektu erreala ordezkatu ohi dugu, normalean, lau hankaren gainean horizontala den gainazala erakusten duen altzaria?; etorri diogunean, gizakiak egin dezakeen funtzioa dugu gogoan, leku batetik besterainoko desplazamendua bat ohi dena?; bihar
|
esatean
, oraindino jaiotzeke dagoena daukagu gogoan, denboraren neurketa kronologikoan, oraindik ikuskizun dena, existentziarik ez duena, ikusgaia ez duena; baina hor dago, nola gure buruan hala besteenetan?.
|
|
|
hitzez esandako hori azpimarratzen dute. Umeekin ari garenean, esate baterako, handia
|
esatean
esku beso biak hartuta biribil erraldoi bat marrazten dugu airean. Hitzaren osagarri moduan darabiltzagu keinu horiek; ilustratzaileak dira eredu horretako keinuak.
|
|
|
Eskolastikak argi hitz egin zuen veritas est conformitas rei et intellectus
|
esatean
; hots, egiak bat egin behar duela objektuagaz eta ezagutzagaz.
|
|
|
Ezkontza batean agintariak, gaurdanik senar emazte zarete?
|
esatean
, ez du bakarrik ezkontzaren faktua deskribatu; pertsona biren egoera zibilean aldaketa bat ere probokatu du.
|
|
|
Errakuntza ezagutzan dago (daltonikoa erratuta dago, semaforo gorriaren aurrean bidea zeharkatzean); gezurra diskurtsoan (bankaria gezurretan dabil, interesek gora egingo ez dutela
|
esatean
, tipoak mugikorrak izanik, bihar etzi sasi guztien gainera jauzi egingo dutela baitaki).
|
|
|
Konnotazioa, ostera, denotazioaren osagarria da. Konnotazioa
|
esatean
,, berezko, duen esanguraz gain, berbak testuinguru jakinetan har dezakeen esanahi berezia ulertzen dugu.
|
|
|
Semeak zergatik dei diezadake ama, eta Filomelak, berriz, ezin dit ahizpa esan?? Hau
|
esatean
oreinkume bat irensteko asmoz basoaren sakontasunean sartzen den tigre emea zirudien. Proknek semea hartu eta jauregiko bazter urrunenera eraman du.
|
|
|
Bestalde, tiranoak berak ebatzi zuen noraino zen zorionekoa. Bere lausengatzailetariko batek, Damokles-ek, hitza hartu eta haren ondasun aberaskiak, agintaritzaren gorena, haren eskuarteak, jauregiaren edertasun bikaintasuna gogora ekarri eta inoiz inor zoriontsuagorik ez zela egon
|
esatean
, «Nahi duzu, Damokle,, esan zion, bizimodu honi atseginezkoa deritzazunez gero, beraz gozatu eta nire zoriona dastatu?».
|
|
|
Dena den, sistema batzuetan, Unix/ Linuxeko ispell programa hedatuan esaterako, stemming izeneko prozesu sasilinguistikoa burutzen da, bere bitartez, hitz bat eman eta dagokion lema edo erroa lortuz. Sasilinguistikoa
|
esatean
hau da adierazi nahi dena: lema lortzeko prozesua ez ohi da oso zehatza, eta erroreak edo desbiderapenak onartzen dira, konputazionalki oso metodo sinpleak erabiltzen baitira:
|
|
|
Nolanahi ere, esku hartzeak ez daude “konplikaziorik gabe”. “Askotan, oftalmologo baten arrakasta paziente bati ebakuntzarik ez egitea
|
esatean
datza”, laburbiltzen du Luis Fernández Vega Oviedoko Instituto Oftalmologiko Fernández Vega ezagunaren zuzendariak. Espezialisten arabera, kirurgiaren arrakasta hainbat faktoreren araberakoa da.
|
|
|
Hemen sartzen dira haragia, urdaia, arrautzak eta beste elikagai hiperproteiko batzuk jaten badira soilik emaitza azkarrak emango dituztela agintzen dutenak, eta karbohidrato ugariko elikagaiak ahal den gehiena kentzen edo mugatzen dituztenak, hala nola zerealak eta deribatuak (arroza, pasta, ogia), patatak, lekaleak, barazkiak eta frutak. Nutrizioan adituak bat datoz
|
esatean
proteina gehiegi eta karbohidrato gutxiegi hartzeak hezurren deskaltzifikazioa errazten duela eta giltzurrunetan kalteak eragin ditzakeela. Baina nekea eta zorabioa ere eragin dezakete karbohidratorik ez izateagatik, glukosa, dieta horietan urritasuna duen substratua, baita organismoak gogokoen duen energia iturria.
|
|
|
* Jateko ohiturak dieta osasungarri eta orekatuaren eredura egokitzea. Espezialista guztiak bat datoz
|
esatean
mehe egoteak zenbait sakrifizio dakarrela (bereziki kiloak pilatzeko joera genetikoa dutenentzat), eta gehiegizko pisua saihesteko modu seguru eta eraginkor bakarra bizimodua aldatzea dela. * Eguneroko elikaduran oinarrizko elikagai talde guztiak hartu:
|
|
|
Hala, emandako dosia agente immunizatzaile baten osagarri gisa erabil liteke txertoaren eragina areagotzeko, batez ere, kontuan hartzen bada, etorkizunean aplikatzeko, elikagai gisa emanez gero, sendagai eskuragarriago bat lortuko litzatekeela, hozte iraunkorrik gabe, edo hura emateko ekipo medikorik gabe. Emaitza itxaropentsuak Adituek diote oraindik goizegi dela balorazioak egiteko, baina bat datoz printzipio ona dela
|
esatean
. Halaber, azpimarratu dute saiakuntza klinikoak hasierako fasean daudela, arratoiekin, eta pertsonengana iritsi arte emaitzak espero direla.
|
|
|
Kalte materialak pertsonalak, oraingoz, 13 hilerazpikoak ezin izan dira Alemanian ebaluatu, baina milaka milioi eurotara jaurtiko dira. Gerhard Schröder kantzilerrak, atzo, populazioaren elkartasunera eta estatu federatu guztien arteko lankidetzara jo zuen, une honetan behar dena «ahalegin nazional» bat dela
|
esatean
. Berlinek atzo ordaindu zuen ehun milioi laguneko lehen zatia, eta laguntza programak beste horrenbeste milioi euro hartzen ditu kreditu bigunetan, eta 10 milioi euro kalte larriak jasan dituzten nekazariei berehala.
|
|
|
Ontziratzea ukatzeagatik, hegaldia bertan behera uzteagatik eta atzerapen handiagatik ematen diren konpentsazioak Europar Batasuneko erregelamendu baten bidez berrikusiko dira, eta Europako Parlamentuak eta EBko Ministroen Kontseiluak onetsi dituzte. Guztiak bat datoz
|
esatean
gaur egungo overbooking konpentsazioak ez direla nahikoak: 150 euro 3.500 kilometro baino gutxiagoko hegaldietarako eta 350 euro distantzia handiagoetarako.
|
|
|
Terapia genikoa Ikertzaileek bizkarrezur muina (terapia genikoa barne) konpontzeko ireki dituzten ikerketa ildoetako bat besterik ez da, baina gogoan izan behar da esperimentazio fasean daudela. Nolanahi ere, adituak bat datoz
|
esatean
edozein tratamenduk sendatzeko estrategiak konbinatzea ekarriko duela ezinbestean. Bestalde, epe laburrean, kirurgia, estimulazio elektrikoa eta entrenamendu teknikak erabiltzen dira galdutako funtzionaltasunaren zati bat itzultzeko eta kaltetutako pertsonen bizi kalitatea hobetzeko.
|
|
|
Hala, bada, atariko azterketa horren egileek diote “Prestige” k benetako “itsas faunarentzako hondamendia” eragin duela, baina badakite, halaber, “Prestige ren petrolio freskoaren azpian, kontrolik gabeko ehunka isuritako txapote fosila dagoela, eta Fisterraren aurretik pasatzen diren milaka ontziek, urtero, beren sentinak bide betean garbitzean eragin dituztela”. Kutsadura horrek, zalantzarik gabe, arrastoa uzten du itsaso eta ozeanoetan, eta adituak bat datoz
|
esatean
desagertzeko arriskuan dauden mundu osoko espezie ia guztiak atzera egitearen arrazoi nagusietako bat dela.
|
|
|
–Baserritarrak, bai. Alexek lanarena
|
esatean
gizonak ez omen zuen ezer arrarorik sumatu, gaixo itxura hura izan arren, eta lasai utzi omen zizkion giltzak. Alex noiz edo noiz azaldu omen zen harrezkero, ermita aztertzeko edo.
|
|
|
Andres Illana, Euskadiko Otso Elkartekoa zuzen dabil hau
|
esatean
: " Lehendabizi, otsoak izan diren garbi jakin behar da".
|
|
|
Dagoeneko hire anaia eta Orrondo falta dituk, baten batzuekin hizketan geldituta. Hau
|
esatean
, burua bueltatu zuen iragan berri zuten bihurgunera, bere hitzak egiaztatzeko bezala. Eta ezin egongo gaituk denbora guztian falta direnen kezkatan.
|
|
|
Definizio estuenak hala dio: " zerbaitez edo norbaitez iseka egiteko era, adierazi nahi denaren kontrakoa
|
esatean
datzana". Baina, ironia, modu zabalago batean uler dezakegu, esate baterako, umore fina eta zorrotza, aldi berean gaiztakeria puntu bat duena.
|
|
|
Zein da, egun, euskal literaturgintzaren arazorik larriena? Aditu gehienak bat datoz
|
esatean
euskal literaturgintza osasuntsu dagoela azken urteetan. Inoiz baino idazle gehiagok argitaratzen du; argitaratzen diren liburuetatik askotxo kalitatezkoak dira; genero ia guztiak jorratzen dira —ezberdintasunak nabarmenak badira ere—; aspaldian hasitakoak idazteari jarraitzen zaizkio eta belaunaldi berriak sortzen ari dira apurka apurka; izan ere, gure historian lehenengoz belaunaldien arteko transmisioa gauzatzen ari da literaturgintzan.
|
|
|
Unibe rtsitatearen behineneko eginkizuna tituludunak prestatzea dela
|
esatean
, jakina, ez dugu esan nahi eginkizun bakarra duenik. Ezta gutxiago ere.
|
|
2003
|
|
|
Bisita hartatik ez zen pertsona bera atera, tximistak jota bezala irten nintzen». Pertsonalki oriotarra ezagutu dutenak bat datoz Oteizak liluratu egiten zintuela
|
esatean
. «Bere mundua oso erakargarria zen, baina berea zen eta horregatik, arriskutsua.
|
|
|
Goihenetxeren arabera, hitzaurre horrek, hastapen gisa, identitate nazional aldi berean euskaldun eta nafar baten hazia izan zezakeen17 Batetik, Nafarroa Garaia galdu eta mende erdira idatzitako testu honetan, Satan
|
esatean
, akaso Gaztela katoliko eta usurpatzaileari egiten zitzaion erreferentzia, haren aurkako gerra proposatuz; eta beraz nafartasun militante bat erakutsiz. Ala, beharbada, Nafarroa Beherean kalbinismoaren aurka zeuden bertako zenbait jauntxo katolikoz ari zen, edozein kasutan inplizituko nafartasun eredu protestantea aldarrikatuz.
|
|
|
Bestetik, Leizarragak. Heuscaldunac berce natione gucien artean ezgarela hain basa?
|
esatean
bere burua euskaldun gisa agertu eta euskaldungoak egokitze kultural bat egin beharra (idazkerara heltzea) eskatzen zegoen, atzean ez geratzeko. Leizarragak kontzientzia bide zuen, maila idatzira igaro ezean, herri bat ahozko tradizioekin eta usadioekin soilik, ez zela gainerako nazio modernoen mailan geratzen, baizik azpirago, basati mailan.
|
|
|
Bestalde, Caro Barojak (1981), Larramendiren hiztegiko lexiko espezializatu gehiena halabeharrez asmatua dela kuestionatuz, planteatu izan du hitz horietako askok Antzinako Erregimeneko kontzeptuak eta garaiko errealitate historikoak islatzen dituztela, gerora, errealitatearen aldaketak, hitz horien erabilera eza eta desagerpena ekarri bide badu ere. Gure aldetik, Larramendiren hitz guztiei fede eman ez arren, bat gatoz Caro Barojarekin auziak hobeto aztertzea merezi duela
|
esatean
, hortik, agian, euskaldun historialariontzat baliagarri izan daitekeen lexiko interesgarria berreskura dezakegu eta.
|
|
|
Izan ere,, energia?
|
esatean
, bi kontzeptudesberdinez ari baikinen bera eta neu, hitz berberari zeinek bere arlokoaren adieraemanez. Berak, kemen?
|
|
|
Hain zuzen, Gabonetan pisua handitzen duten pertsona gehienek ez dute dieta berezirik behar data horien aurreko egoerara itzultzeko; nahikoa da ohiko jarduera berreskuratzea, dio Soriguer ek. Nutrizioko espezialistak bat datoz
|
esatean
ez dela eraginkorra dieta zorrotzak egitea jaien ondoren. “Horrek pisua handitzeko erraztasun gehiago ematen die uzten dutenean”, esan du Fernando Urdialesek, medikuntza estetikoan adituak.
|
|
|
Gainera, esan du teknika horiek ez direla guztiz eraginkorrak, botiken kontrako erreakzioak dituzten pazienteen %40k baino ez baitute detektatzen. Antibiotiko betalaktamikoak Ikertzaileak bat datoz
|
esatean
gaur egun eskura dagoen laborategiko teknikak ez duela antzematen medikamentuei alergia dieten pazienteen ehunekoa larruazaleko testen berdina denik. Eta metodo berriaren erabateko eraginkortasuna lortzeko, zientzialariak antibiotiko betalaktamikoen egitura kimikoak aztertzen ari dira, paziente alergikoen antigorputz espezifikoek ezagutzen baitituzte.
|
|
|
Armando Reyesek, Malagako Unibertsitateko Medikuntza Fakultateko Biokimika eta Biologia Molekularreko Saileko irakasleak, nabarmendu du “seme alaba bat izatea erabakitzen duen bikoteak emankortasun maila jakin bat duela, gene horren polimorfismoen konbinazio posibleen arabera”. Ikertzaileak bat datoz
|
esatean
bikote baten emankortasun eta ernalezintasun portzentajea, besteak beste, gene horren konbinazio eta aldaera desberdinen araberakoa dela. Reyesek dio MTHFR genearen polimorfismoen konbinazio posibleek eragina dutela genearen ugalketa gaitasunean.
|
|
|
Txosten hori Europar Batasuna prestatzen duen ISO15189 arauan oinarritzen da. Adituak bat datoz
|
esatean
analisia dela paziente bat tratatzeko kontsultatzen duten lehen adierazlea. Besteak beste, diabetea, anemia bat detektatzea, alergiak antzematea, tratamendu baten eraginkortasuna egiaztatzea eta infekzio bat identifikatzea dira urrats hori errazten duten aukeretako batzuk.
|
|
|
Horretarako, presako eta programaturiko osasun garraioaren baldintzak, oharrak, antolaketa eta kontrola bateratu eta egokitu nahi ditu, Jaime del Barrio Osasun, Kontsumo eta Gizarte Zerbitzuetako sailburuak adierazi duenez, gida José Cánabro de Servicio enpresako zuzendari kudeatzailearekin batera aurkezten den bitartean. Bi arduradunak bat etorri ziren arau horiek prestatzeak komunitateak osasun prestazio publikoak etengabe hobetzeko duen interesari erantzuten diola
|
esatean
. Horietako bat larrialdiko osasun garraioa da, programatua eta programatu gabea, doan ematen den zerbitzua.
|
|
|
Ortorexiako koadrorik puru eta larrienak dira, eta horien sintomatologia nahaste fobikoa duen bera da. Aditu gehienak bat datoz
|
esatean
gizarteak ortorexiarako “joera flotatzailea” duela, eta joera hori handitu egin dela azken urteotan, elikadura krisiek komunikabideetan izan duten oihartzunarekin, hala nola “behi eroen” krisiarekin.
|
|
|
Ikerketaz arduratzen diren zientzialariek, orientazioarekin zerikusia duten zenbait proba egin ondoren, ikusi zuten emakumeek, beren mailarik baxuenean hormona femeninoak dituztenean —hau da, hilekoan—, gizonen batezbesteko berberak lortzen dituztela. “Rubin” zientzia aldizkarian argitaratutako artikulu batean, Bochumeko Unibertsitateko psikologo eta neurologoak bat datoz hilekoaren zikloan garun lobuluen arteko asimetria areagotzen dela
|
esatean
. Gizonen artean, asimetria hori nabarmenagoa da funtsean.
|
|
|
Hala ere, babes mekanismo horiek ez dira aski pertsona gehienentzat eta, are gehiago, eguzkitan denbora luzean egoten direnentzat. Dermatologian eta alergologian aditu asko bat datoz
|
esatean
eguzki erradiazioari buruzko oinarrizko arazo batzuk ezagutuz gero, hondartzan ez litzatekeela ordu eta ordurik egongo. Larruazaleko kartzinomak agertzea arriskutsua da, baita azala garaia baino lehen zahartzea ere, alergia motako beste alterazio batzuekin batera.
|
|
|
Hala, eguneko erdiko orduetan (12:00etatik 16:00etara) eguzki izpien eraginpean ez egotea, betaurrekoak, kapelak eta arropa erabiltzea eta babes kremak erabiltzea gomendatzen da. Oinarrizko gaiak Izan ere, dermatologian eta alergologian aditu asko bat datoz
|
esatean
eguzki erradiazioari buruzko oinarrizko arazo batzuk ezagutuz gero, ez litzatekeela ordu eta ordurik egongo eguzkitan. Larruazaleko kartzinomak agertzea arriskutsua da, baita azala garaia baino lehen zahartzea ere, alergia motako beste alterazio batzuekin batera.
|
|
|
Kaltzioa funtsezkoa da hezurra mantentzeko eta gaixotasunari aurrea hartzeko. Adituak bat datoz
|
esatean
kaltzio ugariko dieta hartu behar dela, nahiz eta osagarri horiek beharrezkoagoak diren 70 edo 75 urtetik gorako biztanleentzat, hori baita aldakak erortzeko edo hausteko arrisku handiena duen sektorea. Kaltzio iturri nagusia esnea, gazta, brokolia, jogurtak, sardinak, itsaskiak eta fruitu lehorrak dira.
|
|
|
Nabarmen hobetzeko moduko gauzak ditu”. Nolanahi ere, adituak bat datoz
|
esatean
beharrezkoa dela aniztasunari arreta emango dion hezkuntza egoera berri bat —gero eta ugariagoa, etorkinak gure herrira iristearekin batera— ikasleen barruan egotea eta gazteak eskola ingurunean integratzea —lotura gelekin eta beste hezkuntza laguntza batzuekin—, bai eta ikasleak eta irakasleak motibatzea ere.
|
|
|
Esan zuen Luvinok. Eta gauza jakin batzuk
|
esatean
gustura geratzen da pertsona, eta orduan geratu zen gustura Luvino.
|
|
|
Luze gabe jakinarazi zidaten Monika edadeko gizon batekin ikusi zutela. Edadekoa
|
esatean
ni baino zaharragoa zela esan nahiko zuten. Hasieran zeharka eta enbarazu pixka batekin eta argixeago ondoren, hiriburuan nituen adiskide bakanak eta ikastetxeko lankideren bat edo beste hasi zitzaizkidan argibideak ematen.
|
|
|
Pasadizo oso elaboratuen bidez mintzatzen omen zen bere iraganaz, eta azken egun horretan ere hitz totelka bezala mintzatu omen zitzaion, Sophiek, bere emazteak alegia, atzera egitea erabaki zuela esateko eta beldur zela ez ote zuen salatuko. Hori
|
esatean
, estalki batean bildurik, ipuin sorta luzatu omen zion eta egun batzuk barru bere autobiografia ekarriko ziola agindu. Esan zuenagatik baino gehiago, lotu gabe utzi zituen xehetasunak lotuz jakin omen zuen Monikak edo irudikatu omen zuen bere gordelekua zapuzteko zorian zuela eta babestokirik gabe, egun argitan, ez zela bizitzeko gai izango eta gutxiago idazteko; landare batzuek argiari aiher eta gorroto dioten bezalaxe, badaudela pertsonak ere izenari, famari eta jendaurreari beldur diotenak, eta Romain Gary ere ez zela gauza izango urtetan jantzita zeraman mozorrorik gabe ibiltzeko.
|
|
|
Zuek, inolako esplikaziorik gabe, zakur bat bezala bazterrera utzi eta abandonatu ninduzuenak. Eta zuek
|
esatean
, zu ere barruan zaude. Ez ezazu inolako zalantzarik izan.
|
|
|
Predikari guztiak bat datoz umeei eskola" pixka bat" eman behar zaiela
|
esatean
, irakurtzen ikasi arte gutxienez, eta baita neskei ere. Eskolara ezin joan daitezkeenean, igandeetan ikasi dute dakien baten laguntzaz.
|
|
|
gueien gueienez eguin cenduana da, esan motel motel, ta erdi esanean gueldi egoteco, alangoric ez eguiteco, baya zuec gura eguite, ta ichi eguiten. Bene benetan gura izan ezpacendue ez eveen eguingo eta alan guzurra diñozue
|
esatean
zuen borondatearen contra, eta zuec gura etzenduela izan zala (Zabala, B: 54).
|
|
|
Lehen eta orain, euskalduna beti enbarazuan, esango luke gure amamak, agian. Lotsatu egiten gara
|
esatean
: geu gara euskaldunak, eta ez dugu horrela esaten; adieraztekotan, gu ere bagara euskaldunak ahoratzen dugu.
|
|
|
Gogoan Mundakako Bernardo Garro ‘Otxolua’ idazlea eta itzultzailea nuen hori
|
esatean
. Ipuin polita idatzi zuen Donibane egun bati buruz.
|