2001
|
|
Museoak sami kulturari eta fenomeno naturalei buruzko erakusketak eskaintzen dizkio bisitariari. Aintzira izoztuen gainean nahiz elurretan ibiltzeko samiek erabiltzen zituzten lera eta txalupa motak
|
ere
erakusten dizkigu.
|
|
Suediarren aginte garaian, Finlandia, eta batez
|
ere
Helsinki, gora egiten hasi zen, Suommelinako gotorlekua eraiki zenean. Suommelina uhartean arrantzale familia batzuk bizi ziren, eta suediarrek errusiarren meatxutik babesteko eraiki zuten gotorlekua.
|
|
Portu beretik ateratzen dira Suediarantz eta beste uharte batzuetarantz doazen itsasontzi handiak. Portuan azoka plaza
|
ere
badago, hiriko leku atseginenetako bat.
|
|
Baina azokak ez dizkie produktu freskoak soilik eskaintzen helsinkiarrei. Azokako terrazak lagunekin elkartzeko, hitz egiteko edo kafe bero bat hartzeko topaleku
|
ere
badira.
|
|
OFF Baina arkitekturarik berrienak eta goi mailako teknologiak
|
ere
finlandiar ohituren aztarna dute. Anti Matti Siikala Kone dorrearen arkitektua da.
|
|
Kakslauttanen, Saariselkatik gertu, iglu herri bat da gaur egun. Neguan benetako izotz etxeetan egin daiteke lo, orein larru eta artilezko manten artean, baina gainerako hilabeteetan, Laponiara hotza eta izotza oraindik heldu ez direnean, kristalezko iglu hauetan igaro daiteke gaua. Iglu hauek epel edukitzen dute barrualdea eta batez
|
ere
, iparreko argiari pasatzen uzten diote, latitude hauetan indar natural garrantzitsuenetakoa baita.
|
|
OFF Maiz ikusten dira ertzetan sauna duten txabolak, izan
|
ere
Finlandian 200.000 aintzira daude. Horietako bat Suur Saimaa aintzira da, Europako handienetan laugarrena, baina gehienak txikiak dira.
|
|
Horietako bat Suur Saimaa aintzira da, Europako handienetan laugarrena, baina gehienak txikiak dira. Aintziretan samiek izokinak harrapatzen dituzte, baita amuarrainak, karpak eta lutxoak
|
ere
: bizirik irauteko moduetako bat da.
|
|
Baina laponiarrendako orein hazkuntzak du garrantzi kultural eta ekonimikorik handiena. Azken urteotan baso soilketa eta aintzinako lurren galera handiak izan badira
|
ere
, laponiarrendako oraindik ere oreinak oinarrizko baliabide dira.
|
|
Baina laponiarrendako orein hazkuntzak du garrantzi kultural eta ekonimikorik handiena. Azken urteotan baso soilketa eta aintzinako lurren galera handiak izan badira ere, laponiarrendako oraindik
|
ere
oreinak oinarrizko baliabide dira.
|
|
Gaur egun Paadar familia lurretik baino gehiago turismotik bizi bada
|
ere
, oso gogoan dute Laponiaren historia: samiak lurralde bakarti hauetan barrena abiatu zirenekoa, hegoaldeko biztanleek iparralderago joatera behartu zituztenekoa, edo Bigarren Mundu Gerrak herri osoak suntsitu eta laponiar arkitektura zaharra galdu zenekoa.
|
2002
|
|
OFF Damasko, irudimena pizten duen hiri misteriotsua da: Islamaren lehenengo inperioko hiriburua izan zen, eta baita meskita mitikoaren egoitza
|
ere
. Baina, bereziki, 6.000 urteko historia duen hiria da, eta horren aztarnak txoko ezkutuenetan ere geratu dira grabatuta.
|
|
Islamaren lehenengo inperioko hiriburua izan zen, eta baita meskita mitikoaren egoitza ere. Baina, bereziki, 6.000 urteko historia duen hiria da, eta horren aztarnak txoko ezkutuenetan
|
ere
geratu dira grabatuta.
|
|
Salgaiak mando gainean jarri, eta denda artean sartzen dira. Den denak egoten dira jendez gainezka; are izozki dendak
|
ere
. Izozkiak egiteko prozesua artisau lana da:
|
|
OFF Omeiatarren Meskita orain dela 3.000 urtetik egon da hor, Hadad ekaitzaren jainko arameoa gurtzen zen garaitik, hain zuzen
|
ere
. Harrezkero, gorabehera historiko handiak jasan ditu barrutiak, baina beti izan da sinesmenen elkartasunaren lekuko, antzinatik Siriak erakutsitako erlijio tolerantziaren isla.
|
|
Gaur egun, hiru minareteak Damaskoko zerurantz altxatzen dira, eta hiriko edozein lekutatik ikus daitezke. Meskita Handiko muezina oraindik
|
ere
bere otoitza errezitatzen duen bakarrenetakoa da, eta beste meskita guztien erantzuna jasotzen du, oihartzuna balitz bezala.
|
|
OFF Hala
|
ere
, meskitak dira, zalantzarik gabe, Damaskoko zeruan eraikinik nabarmenenak. Hiriko alde zaharretik at, Meskita Handia eraiki eta hainbat mende geroago, Suleiman I.a Bikainak gune espirituala altxatzeko agindu zuen.
|
|
OFF Suleiman Bikainak eraikitzeko agindu zuen monasterioak, sukaldeaz eta biltegiaz gain, derbitxeentzako etxea
|
ere
bazuen. Derbitxeak mistikoak ziren, txilaba zuriz jantziak.
|
|
Derbitxeen dantzak Anatoliatik Siriara hedatu ziren. Gaur egun, derbitxeak euren otoitzetan ez ezik, jatetxe eta ospakizun berezietan
|
ere
dantzatzen dira.
|
|
OFF Siria hegoaldean Bosra dago, Ekialde Hurbileko hiri harrigarrienetako bat. Sasoi batean izan zen hiriburu oparoaren aztarnak gordeta dauzka, eta handik iragan ziren armaden arrastoak
|
ere
bai, baina, bereziki, erromatarren garaiko aztarnak.
|
|
Antzokia dagoen plazan hasten da hiri zaharra, alderdi guztietatik etorritakoen aztarnak dituela. Are harriagoa da egungo hiria
|
ere
bertan dagoela, etxe batzuk milaka urte dauzkaten hondarren gainean eraiki dituzte eta.
|
|
Siriak 200 km inguruko kostaldea dauka, olibondo eta baratzeekin, mediterraneoko paisaiaren erdian. Horrez gain, uharte bat
|
ere
badauka, bakarra, Tartusko portuaren aurrez aurre.
|
|
OFF Lur hauetan jarri ziren zibilizazioak Tartuseko eta Mediterraneoko beste portu askotako itsas jardueraren adierazgarri dira: kanandarrak, feniziarrak, aradiarrak, greziarrak, erromatarrak, arabiarrak, kristauak, berriro
|
ere
arabiarrak... Kultura eta erlijioen joan etorriak gerra eta indarkeria ekarri zituen, baina, aldi berean, jendearen izaeran ere aztarnak utzi zituen.
|
|
kanandarrak, feniziarrak, aradiarrak, greziarrak, erromatarrak, arabiarrak, kristauak, berriro ere arabiarrak... Kultura eta erlijioen joan etorriak gerra eta indarkeria ekarri zituen, baina, aldi berean, jendearen izaeran
|
ere
aztarnak utzi zituen. Siriarrak abegitsuak dira ezer baino gehiago.
|
|
Benetan, denbora gehiago zuen. Izan
|
ere
, gurutzatuek 30 metro sakoneko zangarroa zulatu zuten haitzean, gaztelua babesteko eta isolatuta uzteko.
|
|
OFF Gurutzatuek ondo aukeratu zuten toki hau gotorlekua eraikitzeko. Izan
|
ere
, lehenago, kurduen kaserna txikia egon zen berton. Gotorlekua muinoaren tontorrean dago, eta talaitik zeru zabala ikus daiteke.
|
|
Gotorlekua muinoaren tontorrean dago, eta talaitik zeru zabala ikus daiteke. Egun argitsuetan, itsasoa bera
|
ere
bai, antza.
|
|
Santiago hiriaren bihotzean dago, eta toki ezin hobea da hiriaren zabalkuntza ikusteko. Egun garbietan Andeetako mendilerroa
|
ere
ikus daiteke.
|
|
Santa Luzia muinoa, bere gotorlekuarekin eta begiratokiekin, Santiagoko historian bidaiatzeko tokia
|
ere
bada. Baina ezaugarririk bereziena eta gehien nabaritzen dena, dudarik gabe, eguerdiko erritu kreola da.
|
|
Baina kristautasuna Norvegiara iritsi aurretik, bikingoek herrialde osoan utzi zuten euren aztarna, gaur egun
|
ere
bazter guztietan da nabarmena. IX. mendearen amaieran, bikingoak gailendu ziren Hafrsljordeko borrokaldian, Stavangerretik gertu.
|
|
Bikingoek garrantzi handia eman zioten itsasoari, Norvegian nabari denez. Gainerako herrien artean gerrazale eta bortitz entzutea bazuten
|
ere
, bikingoek trebetasun handia erakutsi zuten ontzigintzan, eta nabigatzaile bikainak ere izan ziren. Stavenger hiri txikiak, Norvegiako beste hainbat hirik bezala, portuko jarduerari zor dio bere oparotasunaren zati handi bat, bikingoen garaiaz geroztik.
|
|
Bikingoek garrantzi handia eman zioten itsasoari, Norvegian nabari denez. Gainerako herrien artean gerrazale eta bortitz entzutea bazuten ere, bikingoek trebetasun handia erakutsi zuten ontzigintzan, eta nabigatzaile bikainak
|
ere
izan ziren. Stavenger hiri txikiak, Norvegiako beste hainbat hirik bezala, portuko jarduerari zor dio bere oparotasunaren zati handi bat, bikingoen garaiaz geroztik.
|
|
Indusketen leku an bertan, Ullandahaug etxaldea altxatu dute. Horretarako, Harri Aroan erabiltzen zituzten material berberak erabili dituzte. Norvegiarren arbasoek ogia egiteko, janaria berotzeko edo burdinazko objektuak egiteko erabili zituzten teknikak
|
ere
ikusgai dira han.
|
|
Gaur egun, petrolio aren industriari esker, Norvegia Europako herrietan boteretsuenetarikoa da. Gainera, azken urte otan, tradiziozkoak ziren hainbat industria jarduerak beherakada handia izan dute. Hala eta guztiz
|
ere
, arrantza â?, ekonomiaren motorra da oraindik ere Norvegian.
|
|
Hala eta guztiz ere, arrantza â?? ekonomiaren motorra da oraindik
|
ere
Norvegian. Kostaldeko fiordoen baldintza onei esker, piszikulturak ere goraldi handia izan du azken bolada n.
|
|
ekonomiaren motorra da oraindik ere Norvegian. Kostaldeko fiordoen baldintza onei esker, piszikulturak
|
ere
goraldi handia izan du azken bolada n.
|
|
Fiordoetako ibaiok oso ezagunak dira bertako izokinen neurria dela eta. Arrantzale batzuek 35 kilokoak
|
ere
harrapatu izan dituzte. Baina, liskarbidea ere ekarri dute izokinok, hainbat tirabira izan baitira lurretako jabeen eta izokin harrapatzaileen artean.
|
|
Fiordoetako ibaiok oso ezagunak dira bertako izokinen neurria dela eta. Arrantzale batzuek 35 kilokoak ere harrapatu izan dituzte. Baina, liskarbidea
|
ere
ekarri dute izokinok, hainbat tirabira izan baitira lurretako jabeen eta izokin harrapatzaileen artean.
|
|
Haugesund, fiordoetako iparralderako bidean topatu dugun hiri erakargarria da. XX. mendearen hasieran, asko hazi zen sardinzarraren arrantzari esker, eta oraindik
|
ere
hiri aberatsa da. O ntzigintza eta kobre meategiekin batera, arrantza ezinbestekoa da oraindik hiri ko ekonomian.
|
|
Bizitza osoko borrokak eta garaipen sonatuak hemen amaitu ziren, antza denez bertan dago ta lur emanda. 1872 urtean haren ohoretan jarri zuten obeliskoa Norvegiaren batasunaren ikurra da, egun
|
ere
.
|
|
Merkatari aleman zorrotz haiek nekez ateratzen ziren beren moilatik, gehienez
|
ere
elizkizunetarako. Bertatik hurbil zegoen harrizko eliza batean entzuten zuten meza.
|
|
Stavkirker eliza hauetako askoren portiko edo atariak, antzinako musika tresnen apaindura tailatuekin edertzen zituzten. Beraz, artelan eder horiek erakusten dute Bergeneko merkatari saiatuek kulturari
|
ere
ez ziotela muzin egiten.
|
|
Urtero, konpositore handiaren urteurrenean, musikazale batzuk eta Griegen oinordekoak haren jaiotetxean elkartzen dira. Tronldhaugen en, musikariaren bizitzaz eta gaztetandik arte ederrak maitatzeko izan zuen sentsibilitateaz mintzatu ohi dira, baita hil zen artean etxe neoklasiko hartan eman zituen udaldiez
|
ere
.
|
|
Baina, horien gainetik, atxikimendu berezia diote naturari., Gorabehera klimatikoen eragina ikusita, norvegiarrak berak eta atzerritik etorritako turistak harri eta zur gelditzen dira fiordoen paisaia izugarriaren aurrean. Batez
|
ere
, ulertzen dutenean zenbaterainoko den ezinezkoa gizakiak naturaren indarren aurka borrokatzea.
|
|
600 metroko haitz bertikala Norvegia osoko fiordorik ederrenean: Lysefjord en, hain zuzen
|
ere
.
|
|
Ikusi dugunaren arabera, gaur egun ezagutzen dugun herri norvegiarraren nortasuna iraganeko nabigatzaile ausartek, bikingoek eta merkatari trebeek osatu dute. Baina, era berean, naturari betidanik erakutsi dioten errespetuak eta maitasunak
|
ere
eragin dute Eskandinaviako herri honen izaeran.
|
2004
|
|
Sabai amaigabeak, balatondo zurezko zutabeekin, xake itxurako marmolezko zoruak, logela handi eta zabalak... Nancyk dioenez, horrelako etxe batean bizitzea pribilegioa da, eta berak ez omen luke aldatuko, ezta azkenaldian hiriaren kanpoaldean eraikitzen ari diren apartamendu moderno horietako batengatik
|
ere
. Gainera, hantxe gordetzen ditu senarraren oroitzapenak:
|
|
; hau da, ron zorrotadarekin. Egia esan, zeinahi modutara
|
ere
, bikaina da.
|
|
Gaur egun
|
ere
, opil ospetsuaren usain gozoa sumatzen da antzinako lokalean, eta ezin duzu gutxienez halako bat eskatu gabe alde egin.
|
|
Pasioz bizi du bere lana, eta makina bat ordu ematen ditu horretan. Puerto Ricoko unibertsitatean horrelako tresnak eraikitzeari buruzko eskolak ematen ditu, bere tailerrera hurbiltzen diren zenbait gazteri
|
ere
lanbidea irakasten die, eta, horretaz guztiaz gain, antzinako musika tresnak konpontzen ditu, esate baterako berriki Israel eta Txekiatik iritsi zaizkion bi stradivarius. Beraz, argi dago gizon honen profesionaltasunak Karibeko mugak ere gainditzen dituela.
|
|
Pasioz bizi du bere lana, eta makina bat ordu ematen ditu horretan. Puerto Ricoko unibertsitatean horrelako tresnak eraikitzeari buruzko eskolak ematen ditu, bere tailerrera hurbiltzen diren zenbait gazteri ere lanbidea irakasten die, eta, horretaz guztiaz gain, antzinako musika tresnak konpontzen ditu, esate baterako berriki Israel eta Txekiatik iritsi zaizkion bi stradivarius. Beraz, argi dago gizon honen profesionaltasunak Karibeko mugak
|
ere
gainditzen dituela.
|
|
Puerto Ricoko gizartea hiru kultura horien nahasketek moldatu dute, eta, beraz, hiru kultura horien aztarnak nabari dira eguneroko bizitzaren alderdi ugaritan. Leku askok garai bateko izen tainoak dituzte oraindik
|
ere
; erlijio katolikoa eta hizkuntza espainiarrek utziriko ondareak dira; eta, Puerto Ricoko musika eta gastronomia, berriz, eragin afrikarrez zipriztindurik daude. (pausa 2â?? â??) Haatik, ezin dugu albo batera utzi Ipar Amerikaren aztarna; izan ere, gerra hispanoamerikarraren ondorioz, Puerto Rico AEBen lurralde bilakatu zen, 1898an.
|
|
Leku askok garai bateko izen tainoak dituzte oraindik ere; erlijio katolikoa eta hizkuntza espainiarrek utziriko ondareak dira; eta, Puerto Ricoko musika eta gastronomia, berriz, eragin afrikarrez zipriztindurik daude. (pausa 2â?? â??) Haatik, ezin dugu albo batera utzi Ipar Amerikaren aztarna; izan
|
ere
, gerra hispanoamerikarraren ondorioz, Puerto Rico AEBen lurralde bilakatu zen, 1898an. 1917 urtetik aurrera, Estatu Batuetako herritartasuna dute uharteko biztanleek, eta, egun, Estatu Libre Elkartua da.
|
|
Eta, gainera, Yunquen bizi diren 68 hegazti motak eta 240 zuhaitz motak lagun dituela. Papagai puertoricoarra da espezie berezietako bat, baina badira bestelakoak
|
ere
: boa sugeak eta coqui a, izenaren pareko soinua egiten duen igel txiki bat.
|
|
Yunquen, abere eta landare bizitza da nagusi. Hemen ez dira abereak eta landareak besterik bizi, eta, beharbada horregatik, oraindik
|
ere
badira txoko magikoak, esate baterako bidezidor baten amaieran dagoena: Minako ur jauzia...
|
|
Pedro Fernandezek upel txiki batean gordetzen zuen berak egindako rona, eta likore hura merkaturatzea erabaki zuen, lagunek likore hura izugarri estimatzen zutela ikusita. Izan
|
ere
, lagunek bisita egiten zioten bakoitzean, Pedrok zer edan nahi zuten galdetu, eta haiek beti upeleko rona eskatzen zuten. Horrenbestez, lagunei ohore eginez, Pedro Fernandezek bere produktuari halaxe deitzea deliberatu zuen:
|
|
Negozioaren bulegoa etxaldeko errotan jarri zuten. Oraindik
|
ere
, Manuelek eta bere arrebak leku berean kudeatzen dituzte paper kontu guztiak, beren asaben argazkiez inguratuta.
|
|
du izena, eta â?. Karibeko koñakik onenaâ? eskatuz gero
|
ere
aterako dizute.
|
|
Ibsen Peraltak 28 urte baino ez ditu, baina artista trebea da, uharteko santu egile handienetakoa. Horixe du zaletasunik handiena; zaletasuna diogu, izan
|
ere
, diseinatzaile grafikoa da lanbidez, eta El nuevo dÃa egunkarian aritzen da. Denbora duenean, ordea, grina handiz jarduten du bere apartamenduko tailer txikian lanean.
|
|
Francis Drake pirata beldurgarriaren itsasontzia izan zen horietako bat. Izan
|
ere
, 1595ean, indarrez egin zuen bidea badian barrena, gotorlekuan bildurik zegoen urre eta zilar altxor handia eskuratzeko asmoz. Morroko artilleroek bete betean jo zuten Drake-n itsasontzia, eta itsasoko otsoak atzera egin behar izan zuen, galera handiak jasan baitzituen.
|
|
Pirata mitiko hark baino interes politiko eta militar handiagoak buruan, Holandako, Frantziako eta Ingalaterrako itsasontziek
|
ere
jo zioten erronka gotorlekuari mendeetan barrena; izan ere, Puerto Rico uhartearen kontrola eskuratuz gero, gainerako kolonia espainiarren ateak irekitzeko giltza ere lortuko zuten. Espainiako koroari ondasun neurrigabeak eskaintzen zizkioten herrialdeetako giltza horien artean, Mexikokoa eta Perukoa, esaterako.
|
|
Pirata mitiko hark baino interes politiko eta militar handiagoak buruan, Holandako, Frantziako eta Ingalaterrako itsasontziek ere jo zioten erronka gotorlekuari mendeetan barrena; izan
|
ere
, Puerto Rico uhartearen kontrola eskuratuz gero, gainerako kolonia espainiarren ateak irekitzeko giltza ere lortuko zuten. Espainiako koroari ondasun neurrigabeak eskaintzen zizkioten herrialdeetako giltza horien artean, Mexikokoa eta Perukoa, esaterako.
|
|
Pirata mitiko hark baino interes politiko eta militar handiagoak buruan, Holandako, Frantziako eta Ingalaterrako itsasontziek ere jo zioten erronka gotorlekuari mendeetan barrena; izan ere, Puerto Rico uhartearen kontrola eskuratuz gero, gainerako kolonia espainiarren ateak irekitzeko giltza
|
ere
lortuko zuten. Espainiako koroari ondasun neurrigabeak eskaintzen zizkioten herrialdeetako giltza horien artean, Mexikokoa eta Perukoa, esaterako.
|
|
San Juan badiatik etsaiari sarrera galaraztea. Halaxe lortu zuen bere sei maila kanoiei esker, eta baita itsasotik 42 metroko garaieran egoteari esker
|
ere
. Gotorleku militarra Espainiako ingeniari ugariren ahaleginen gailurra izan zen.
|
|
San Juan hiria babesteko, harresi bat
|
ere
eraiki zuten espainiarrek hiriaren inguruan. Murruak 80 hektareako eremua babesten zuen, nahiz eta hiriko etxe, eliza, plaza eta dendek 25 hektarea besterik ez bete.
|
2006
|
|
Lurrezko bideari jarraituko diogu. Oraindik
|
ere
iparraldeko kosta ukitugabearen inguruan gabiltza, eta hamaika bazter ditugu ikusteko.
|
|
Dagoeneko ez da urrerik ateratzen Aruban, baina badira bestelako altxor batzuk
|
ere
, zoliagoak eta uhartean zeinahiren eskura daudenak. Arikok parke nazionala dugu horren lekuko.
|
|
Palo de boneiroâ? izeneko beste zuhaitz mota bat
|
ere
oso ugaria da.
|
|
Sendabelarrak dira Arubako beste altxor bat. Aloea edo belarmintza dugu ezagunena, baina uharteko herritarrek beste sendabelar batzuk
|
ere
dezente erabiltzen dituzte.
|
|
Bushiribana, Guadirikiri, Huliba, Balashiâ? ¦ Uharteko toki ugariren izenak
|
ere
indiarrek utzitako ondare dira.
|
|
Baina indiarrek utzi dute bestelako ondarerik
|
ere
... sineskeriak, alajaina! Ezin konta ahala etxe erritu, arubatarrek oraindik ere gordetzen dituztenak.
|
|
Baina indiarrek utzi dute bestelako ondarerik ere... sineskeriak, alajaina! Ezin konta ahala etxe erritu, arubatarrek oraindik
|
ere
gordetzen dituztenak. Esate baterako, etxeko ataria behin eta berriz garbitzea egunean barrena, horretarako premiarik izan ez arren.
|
|
Esate baterako, etxeko ataria behin eta berriz garbitzea egunean barrena, horretarako premiarik izan ez arren. Uste dute, hartara, ez zaizkiela etxean sartuko ez intsektuak, ez sugeak ezta espiritu txarrak
|
ere
.
|
|
haitiarrak, dominikarrak, venezuelarrak... Guztiak
|
ere
petrolio plantako langile aritzeko. 20ko hamarkadan, jende andanak emigratu zuen Arubara, Lago Oil Companyn lan egiteko asmoz.
|
|
findegian lan egiten duten etorkinez osatutako herrixka. Herri horretako kaleetan barrena ibiliz, kolore askotako etxetxoak ikusiko ditugu, Karibeko beste uharteetan
|
ere
tipikoak direnak.
|
|
Erregai fabrikako langileen hitzordu gunea zen. Uhartera iritsi berri ziren marinelak
|
ere
tabernara joanez gero, denak elkarrekin aritzen ziren garagardo edanean eta barre algaraka. Taberna trastez lepo dago, eta dagoeneko ez da orratz bat bera ere kabitzen.
|
|
Uhartera iritsi berri ziren marinelak ere tabernara joanez gero, denak elkarrekin aritzen ziren garagardo edanean eta barre algaraka. Taberna trastez lepo dago, eta dagoeneko ez da orratz bat bera
|
ere
kabitzen. Charlieâ?, s tabernatik igaro diren guztiek utzitako oroigarriak dira.
|
|
Karibeko hondartzan, palmondoen haize leunaren ferekapean azala belztea
|
ere
Aruban bete beharreko beste erritu bat da.
|
|
Hartara, inolako zailtasunik gabe hartu ahal izango dugu arnasa urpean. Urduri samar bagaude
|
ere
... aurrera!
|
|
Ezin da deskribatu
|
ere
egin... ilargian egotea bezalakoxea da, hegan ibiltzea bezalakoa... Urpeko mundua beste mundu bat da...
|
|
Nolanahi
|
ere
, ez dira hor amaitzen Palm uharteko ur jarduera guztiak. Bada besterik.
|
|
Berriz
|
ere
uretan. Oraingoan, aire tangak itsasoan igeri daude, almadia baten kontra jarrita.
|
|
Dushi tera â? ¦ herrialde maiteaâ? ¦ halaxe deitzen diote arubatarrek beren uharte txikitxoari. Guk
|
ere
maitasunez egiten diogu diosal, baina baita nostalgia apur batekin ere.
|
|
Dushi tera â? ¦ herrialde maiteaâ? ¦ halaxe deitzen diote arubatarrek beren uharte txikitxoari. Guk ere maitasunez egiten diogu diosal, baina baita nostalgia apur batekin
|
ere
.
|
|
Mota honetako zuhaitzak erabiltzen zituzten antzinako etxeak egiteko, Arubako eraikin tipikoak altxatzeko. Zuhaitz horren zura erabiltzen zuten, bere adarrak indartsuak ez ezik, zuzen zuzenak
|
ere
badirelako. Horiek erabiltzen zituzten, beraz, etxeak eraikitzeko, makilak egiteko.
|
|
Lurreko karramarro ermitaua da. Gehienetan itsasoan egoten dira, baina uharte honetan ikusten dugunez, lurrean
|
ere
bizi dira. Zeinahi barraskilo topatu, barrura sartu, eta...
|
|
Urte horretan iritsi ziren, hain zuzen, aurreneko espainiarrak Aruba uhartera. Zeramikoei buruz, beraz, askoz
|
ere
gehiago dakigu. Kontinentetik etorri zirela badakigu, Venezuelatik, hain justu, Falcon estatutik.
|
|
Kontinentetik etorri zirela badakigu, Venezuelatik, hain justu, Falcon estatutik. Kaketioen tribukoak zirela
|
ere
badakigu, eta Arawaken hizkuntza hitz egiten zutela. Marrazki hauek Kaketioenak dira, eta 900 urte bitarteko antzinatasuna daukate.
|
|
Nolanahi
|
ere
, oso zaila da Aruban galtzea. Uhartea 30 kilometro luze eta 10 kilometro zabal baita.
|
|
Gaur egun, 100.000 lagun bizi dira uhartean... 100.000 arubatar horiek holandar pasaportea dute; izan
|
ere
, Aruba Holandako Erreinuari dagokio, Holandak 1636an uhartea kolonizatu zuenetik.
|
|
Weststraat, Zoutmanstraat, Schotlandstraatâ? ¦ Oranjestadek oraindik
|
ere
, holandar kale izenak ditu. Arubatarrak bizi diren etxe asko eta asko, gainera, holandar kolonoen garaikoak dira:
|
|
Eraikin eder hau erregistro zibila da. Hau
|
ere
kolonia garaikoa da, Arubako mediku ezagun baten etxea izandakoa. Egun, bikote ugari ezkontzen dira etxetxo berde honetan.
|
|
â?. Berriz
|
ere
maletak bizkarrean... â?
|
|
Beste Malta bat ba omen dela ta, harexen bila goaz bidaiariotako batzuk. Beste Malta hori lasaiagoa omen da, urtaroen eta nekazaritzaren erritmoan bizi da, eta hango jendea
|
ere
berezia ei da, lasaia eta eroapen handikoa... baita bizkorragoa ere. Hala diote behintzat:
|
|
Beste Malta bat ba omen dela ta, harexen bila goaz bidaiariotako batzuk. Beste Malta hori lasaiagoa omen da, urtaroen eta nekazaritzaren erritmoan bizi da, eta hango jendea ere berezia ei da, lasaia eta eroapen handikoa... baita bizkorragoa
|
ere
. Hala diote behintzat:
|
|
gozotar bat hamar maltar adina dela. Gozokoa izango zen hori esan zuena
|
ere
!
|
|
Primeran doakio, bai. Izan
|
ere
, lehenago edo geroago, ezinbestekoa da hemendik pasatzea, mandatuak egiteko.
|
|
Batzuetan, betiko puntu orratzekin ehundutako artilezko arropak saltzen dituzte. Zoragarria da oraindik
|
ere
eskuz egindako jantziak topatzea, produkzio industrialetik kanpo.... Beraz, merezi du lira batzuk horrelakoetan gastatzea.
|
|
Diotenez, Homeroren Odiseako Kalipso ninfa hondartza honetatik hurbil bizi zen, haitzulo batean, eta Ulisesi ontzia hondoratu zitzaionean bere haitzuloan jaso zuen. Guztiz maitemindu zen Ithakako erregearekin, ez zion inolaz
|
ere
alde egiten utzi nahi. Urteak joan ziren horrela.
|
|
Emakume atseginak azaldu digunez, Frencen etxean gauza magikoak gertatzen dira... Antza, oraindik
|
ere
etxeko hormetan bizi da Frencen espiritua, eta horren froga argiena atarian zut zut dagoen Frencen estatua omen da. Istorioa sinesgaitza kontatu digu Suntak...
|