|
2002
|
|
|
kanandarrak, feniziarrak, aradiarrak, greziarrak, erromatarrak, arabiarrak, kristauak, berriro ere arabiarrak... Kultura eta erlijioen joan etorriak gerra eta indarkeria ekarri zituen, baina, aldi berean, jendearen izaeran
|
ere
aztarnak utzi zituen. Siriarrak abegitsuak dira ezer baino gehiago.
|
|
2005
|
|
|
27 Hori
|
ere
aztarna bat izango litzateke. Baina 13 urte luzean, Richardek ez du ezer aurkitu.
|
|
2006
|
|
|
Pentsa genezake Goi Erdi Aroan erromatar garaitik zetozen hiriak mantendu ziren lekuetan apezpikutza izango zutela, Europa osoan gertatzen zen moduan; beraz, Iruñeaz eta Baionaz hori uste genezake, beharbada V. mendetik eta, gutxienez, VI. mendearen bukaeratik ziurra da (Jimeno Aranguren, 2003) 89 Beste lurraldeetan zer gertatzen zen jakitea zaila da, datu eskasiarengatik. VI. mendetik badira Trebiñu aldean eta Nafarroan Ebro haranean ere eremutarrek eraikitako haitzulo artifizialak (Lañu, etab.) 90; Akizen
|
ere
aztarnak daude eta Gipuzkoan lehen aztarnak izan daitezkeenak agertu dira San Andres Astigarribian. Hala eta guztiz ere, VII. eta VIII. mendeetan merobingioen eta bisigodoen iturrietan (Taioren gutuna edo San Amandoren ustezko predikazioak), baskoien irudia jentila da, baina gero eta zalantza handiagoak daude interpretazio tradizional horri buruz, eta ikusi dugu Bizkaian eta Araban egindako azterketetan aztarnak ageri zaizkigula91.
|
|
2007
|
|
|
Beste alde batetik, eta hortik aparte, sakabanaketa historiko bat ere badago HEAren sektorean, mundu honetan urte luzetan ibili garenok ondo ezagutzen duguna, eta urte gutxiagotan ibili direnek ere argi ikus dezaketena, oraindik
|
ere
aztarnak edo oihartzunak entzun egiten direlako gure euskaltegietan.
|
|
2009
|
|
|
Carlos Belmonten hasieratik jarriko duen taldeaz ezer aurreratu ez badu
|
ere
aztarna txikiak utzi ditu. Besteak beste, Elustondo itzul daiteke Rivasen tokian.
|
|
2010
|
|
|
Bestalde, Euskalerria irratiak Larreko Saria eman zion 2007an. Sakanari ekarpenaSakanan
|
ere
aztarna utzi zuen ikerlari nekaezinak. Sakanako idazleen lanak bildu zituen.
|
|
2011
|
|
|
Horrez gain, Moiren erregimeneko preso politikoen alde ere agertu zen Maathai. Gose greba egin zuen, espetxetik atera zitzaten.Afrikatik kanpo
|
ere
aztarna uzten saiatu zen. Euskal Herrian, esaterako, atxikimendua eman zion Ahotsak emakume taldearen mugimenduari.
|
|
2012
|
|
|
Hektarea globaletan neurtzen du pertsonon aztarna ekologikoa, eta horretarako, kontuan hartzen da ingurua, alegia, gure kontsumoaren inpaktua jasotzen duen ekosistemaren produktibitate biologikoa (biogaitasuna). Hala, Ane Orion bizi beharrean Hendaian biziko balitz, eta Donostiara ez, baizik eta Bidartera bidaiatuko balu egunero, bizimodu berdina eramanda
|
ere
aztarna txikiagoa eragingo luke: 23,49 hektarea global, eta 1,49 planeta.
|
|
2015
|
|
|
Sistema horiek jabeari lotutako identifikazio kode bakarra sortzen dute, eta, galduz edo lapurtuz gero, poliziara sar daiteke datu base batean. Kodeak
|
ere
aztarna ikusezina uzten duen likido bat darama, argi ultramorearentzat izan ezik. Erregistro horrek disuasio lana egin dezake; izan ere, lapurrak ezagutzen badu, hura saltzeko zailtasun gehiago izango dituela jakingo du.
|
|
2019
|
|
|
Genetikoki, zitriko guztiak Asia hego ekialdeko espezie endemikoak etxekotzearen ondorioz sortutako hibridoak dira eta, Antzinaroan mendebaldeko Mediterraneoan dokumentatu izan diren arren, Europan Goi Erdi Aroan sartu zirela dirudi, Afrika iparretik Iberiar penintsulan barna inbasio musulmanen eskutik. Euskal Herriko aztarnategi arkeologikoetan ez da haien arrastorik aurkitu eta toponimian
|
ere
aztarna eskasa utzi dute; hala ere, 1434ko Debako ordenantzak lima (Citrus x aurantifolia) eta laranja (Citrus x sinensis) aipatzen ditu, eta azken hau Zumaian ere agertua da 1584an. Azken batean, ezin da ahaztu Zuberoako kanta ezagun batek, metaforikoki bada ere, Ozazeko Jaurgain dorretxean bi zitroin doratu aipatzen dituela, eta seguru asko zitrikoek egun uste duguna baino presentzia handiagoa izan dutela euskal paisaietan.
|
|
2021
|
|
|
1968ko maiatzaz geroztik, feminismoari atxiki zitzaion, eta, kultura arloan nola, ekintzaile feminista gisa
|
ere
aztarna utzi zuen Iparraldean. Bi bideak batu ahal izan zituen, esaterako, Buhamiak koruan:
|
|
|
Kasu gehienetan harri solte batzuk baino ez dira geratzen hiri eta zibilizazio mitiko haietatik eta, gainera, tokirik interesgarrienetan harrien ahotsa baino gehiago turista talde handiena nagusitzen da. Baina zertxobait ahaleginduz gero, posible da oraindik
|
ere
aztarna bakartiak aurkitzea eta historiaren lezio isila aditzea.
|
|
2022
|
|
|
Anartean hasi ginen bilaketak egiten. Bilatu dugu AEBetaraino, eta Irlandaraino, kontaktu zenbaiten bidez. Baina ez genuen sekula
|
ere
aztarnarik aurkitu.
|
|
|
Hala ere, mutikoa bilatu eta bilatu bai, baina agertu ez; arrastorik ere ez. Baratzean ez, ukuiluan ere ez, ezta baserri inguruan ere, bizitetxean
|
ere
aztarnarik ez. Azkenean, norbaiti ganbarara igotzea bururatu eta hantxe topatu zuen, eskaileran eserita, lo seko.
|
|
|
Lasterka jo zuten biek baserri alderantz, bazter eta zoko guztiak miatuz, baina han
|
ere
aztarnarik ere ez.
|
|
|
Aurrerantzean
|
ere
aztarna energetikoaren murrizketan akuilu izan nahi dute auzoko bizilagunek. «Apustu bat da», dio Linus Finke Errekaleorreko bizilagunak.
|
|
2023
|
|
|
Afrikak zuzentzen duen ekimena da, eta kontinente osoan 8.000 kilometroko hesia sortu nahi du, Sahelen egungo desertifikazioa geldiarazteko. Ekimen jasangarriak eta ahalduntzekoak ACNURek
|
ere
aztarna ekologikoa murriztu nahi du, bai lurrean bai bulegoetan. Horretarako, hainbat proiektu ditu martxan.
|
|
|
Inguruetan, ezagutzeko modukoak dira Lezeko haitzuloa, Urkate ur jauzia, Araiako Marutegiko gazteluaren aztarnak, San Joan Amamioko baseliza erromanikoa eta hainbat monumentu megalitiko, duela milaka urte ibilitako gizakiek utzitako arrastorik nabarmenenak. Geroztik, artzaintzak, ikazkintzak eta bestelako jarduerek
|
ere
aztarna utzi dute.
|