|
2000
|
|
|
Gazte erakundeak argitaratutako liburuxkak, botere ekonomikoaren konzentrazioak euskal gazterian
|
duen
eragina aztertzen du. Sei ataletan banaturik, lehenengoan gazteen errealitatea du aztergai:
|
|
|
Datozen hilabeteetan ere hala izango dela dirudi. Bai ETAren hilketa bikoitzak zuzenean
|
duen
eraginagatik, eta baita ETAren jarduera hilkorrak segida izango bide duelako ere.
|
|
|
jarduera armatuaren ondorioz hildako gizakumeak dira eta balorazio etiko berdina merezi dute. Baina ikuspegi politiko batetik oso desberdina da noren aurka joten den, bai hildakoak ordezkatzen duenagatik, bai ekintzaren egileak bilatzen duenagatik eta baita gizartean sortzen
|
duen
eraginagatik ere.
|
|
|
Inork ez du ezustekorik hartu, eta eragin duenak ere bazekien gertatuko zela, seguruenik, iragarri ere hala aurreiragarri zaiolako. Presoen gose greban izango
|
duen
eragina ere ez da izango hari oihartzun handiagoa emateko; nola hartu parte, atzamar artean urtzen ari den prozesu zehazkabetu batean?
|
|
|
Baina garaipen kontuei beste begiratuko zaio EHren abstentzio deialdiak
|
duen
eraginari. Emaitzak ikusi behar, baina leku askotan ez da samurra izango eragin hori zein den ikustea, deialdi aktibo honez gain, abstentzioak gorabehera handiak izaten ditu eta.
|
|
|
Internet gauza ugari ari da iraultzen, haien artean ekonomia bera, informazio gizarteak ekonomian
|
duen
eraginaren gainean sorturiko mundu mailako eztabaidak aditzera eman duenez. Zibermundura sartzeak ekonomiak bere dituen hainbat arau zalantzan jartzen du, nazioarteko lehiakortasunaren hiru ezaugarri azaleraziz:
|
|
|
Begi bistakoa da gizartearen sekularizazioak mugatu eta urritu egin duela elizak beregan
|
duen
eragina, noraino eta euskaraz alfabetatu diren askok, etxeko euskaraz berbetarako gai izanda ere, idatzirako edo hizkera formalerako unean (bertsotan aipatu kasuan adibidez) batuan bakarrik topatu dutela erreferentzia. Baina urte luzez idatzitako eredu hori, ingurune zehatz batzutan bakarrik eutsi zaiona, bizkaiera batuaren ernamuina izango da ziur aski.
|
|
|
Edorta Cobreros eta Iñaki Agirreazkuenagak gaiaren inguruko hausnarketa egin eta gero, Mikel Zalbidek hezkuntza mundua du hizpide eta Josu Iñaki Erkorekak, ostera, administrazioaren esparrua aztertzen du. Amaitzeko, Javier Diaz Nocik Euskararen Legeak komunikabideetan izan
|
duen
eraginaz dihardu
|
|
|
Jazarpenak aurrera darraiela jakinarazi dio PPk EAJri. Nazioartekoari inongo garrantzirik kendu barik, Espainiako Estatuak atzerriko bidezidorretan
|
duen
eraginaren erakusle da; akaso gehiegi ere ez da izango, baina itsaso da euskal eraginaren tantoaren aurrean.
|
|
|
HONEKIN lotuta, idazlea ere gero eta kontzienteago da promozioak bere liburuaren salmentan
|
duen
eraginaz, eta elkarrizketa nahiz aurkezpenak gogoko ez dituenak ere, bere lanaren beste zati bat jotzen du liburua promozionatzea. Gure etengabe gainezkatzen dituzten produktuen artean" ni naiz, hemen nago!" esateko egin daitekeen gutxiena da.
|
|
|
HONEKIN lotuta, idazlea ere gero eta kontzienteago da promozioak bere liburuaren salmentan
|
duen
eraginaz, eta elkarrizketa nahiz aurkezpenak gogoko ez dituenak ere, bere lanaren beste zati bat jotzen du liburua promozionatzea. Gure etengabe gainezkatzen dituzten produktuen artean" ni naiz, hemen nago!" esateko egin daitekeen gutxiena da.
|
|
|
Espainiako lehen kasuen agerpenak, aldiz, Hegoaldean izan du eragina. Nahasmendu honetan gauzak argitu asmoz, egungo egoeraz gain, gaixotasun honen arrazoiak bilatu ditugu iraganean, pentsuak izan
|
duen
eragina aztertu dugu eta gizakiari ekarri dizkion ondorioak ere ditugu mintzagai.
|
|
|
Izan ere, luzera eta argumentu aldetik ezberdinak diren ipuinotan argazkien bidez gai bakarra jorratzeko aukera egin du. Hau da, ipuinotan argazkiak oroimenaren sinboloak dira, eta beraz, oroimenak gizakiongan
|
duen
eragina islatzen du.
|
|
|
Informazio teknologien inguruan muntatu den industriak ez dirudi kutsakor edokaltegarri ingurugiroarentzat. Ez ditu urriak diren lehengaiak erabiltzen, eta informatizazioak gizartean
|
duen
eragina oso positibotzat jotzen da, normalean. Bestealdetik, sare telematikoen hedapena kontrolatzen dutelako irudia ematen dute estatuek8 Eta horrela ez denean, sareak, zaharkitutako eskema nazionalen?
|
|
|
Hori frogatzeko, arazo horri buruzko argitalpenen urritasuna egiaztatu besterik ez da behar. Kontuan izan, 70/ 80ko hamarkadetan askoz ugariagoak zirela10 Ildo horretatik, nabaria da informazio teknologiak (eta robotikak) lanean izan
|
duen
eraginaren ikerketa sakonaren falta.
|
|
|
Horrez gain, liburuak oso eranskin interesgarria dauka. Eranskina sindikatuetako ordezkariaren boto partikularra da, eta bertan kritikoki azaltzen da, Internet eklanean, langileen eskubideetan, gizartean, eta abarretan
|
duen
eragina. Hona hemenzertan datzan idazki honen interesa:
|
|
|
Hona hemenzertan datzan idazki honen interesa: garrantzizko arazoa izan arren, oso gu txitanaurkitzen direla Internet ek lanean eta langabezian
|
duen
eraginari buruzko azterketa serioak.
|
|
|
Horrenbestez, pertzepzioa gorputz sentipenenmendean dago: ezin dugu inguramena sumatu hark zentzumen organoen bidezgure gorputzean
|
duen
eraginaren bidez izan ezean, sentiberatasun exterozeptiboadugu hau?. Modu berean, ezin dugu geure gorputza sumatu, dauzkagun barne sentipenen bidez ez bada, hauek sentiberatasun propio eta interozeptiboakdira?.
|
|
|
Eboluzioteoriko hau berriro ere Fisikan sostengatzen da zati batean, partikulaazpiatomikoak aztertzen dituen eta partikulak batzuk norbaitek begiratzendituenean bakarrik existitzen direla dioen harrigarrizko ondoriora heldu zen FisikaKuantikoan hain zuzen ere. Objektibitatea eskuraezina den zerbait gisa agertzen daazkenik, eta behatzaileak testuinguruan
|
duen
eragina kontuan hartzen ez dutenazterketek baliagarritasunik ez dute. Printzipio hau Mekanika Kuantikoarenazterketan jardun zuen fisikariaren izenean, Heisenberg en Ziurgabetasun Printzipioa izenaz da ezagutua, eta Zukav en hitzez esateko, hauxe inplikatzen du: ezin dezakegula zerbait behatu, zerbait hori aldatu gabe.
|
|
|
Hemen, aurrekoekin konparatuz, minimizatuago dago liderraren eragina, anaitasunezko gizarte egitura, k
|
duen
eraginaren aurrean, non dramatizazioek, eszenan bertan behintzat, rolak (liderra barne) libreki elkartrukatzea ezarri duten.
|
|
|
Caparros-ek (1993a) dioenez, talde psikoterapia analitikoak oraindik mugatugabea du bere objektua, eta, bere teoriari dagokionez, gizabanakoaren kideekikoharremana subjektu bakunaren eraikuntzan
|
duen
eraginari buruzko teoriekin lotutadago. Beraz talde analisiaren teoriak gizabanakoaren ezagutzarekin du lotura etazerikusia, eta bere teoria eta teknika ere, gizabanakoari zuzentzen zaizkionekindaude elkarreraginean.
|
|
|
Izenburuak berak adierazten duen modura, erantzuna laburra da ene kasuan: aitorpena. Alegia, nire eguneroko hainbat lanetan izan
|
duen
eraginagatiko esker onekoaitorpena.
|
|
|
Diglosia hizkuntza inposatzaile baten kontsentsu sutila baino ez dela erakutsiz, hortik gure hizkuntzaren heriotzarako bidea zein laburra izan daitekeen irakatsizigun. Eta giza taldearen edozein tamainatan egoera diglosikoak
|
duen
eragina argi etagarbi ulertu genuen, berak argi azaldu ondoren ezen, konbinatoriaren legeen araberadena galtzeko genuela, eta aldats beheran gindoazela, kontsentsu sutil hura apurtuezean. Egia esanda, lehenagotik ere intuitzen genuen egoeraren asimetria, baina intuitzen genuena forma matematikoan ikusi genuen orduan, eta horrek asko areagotu zuengure jarrera aldaketa.
|
|
|
Ukipenaren eragina gogoeta iturri hartuta gabiltzanez, zein da hiztun euskaldunenganoperatzaile pragmatikoen eremuan ukipenak
|
duen
eragina. Zein dira gazte euskaldunek lagunartean erabiltzen dituzten operatzaileak?
|
|
|
Ukipenak gazte euskaldunek lagunarteko elkarrizketan darabiltzaten operatzailepragmatikoen eremuan
|
duen
eragina arras nabarmena da. Idatzizkoaren eredu normatiboak ez dio ezer honi buruz, ez dago indarreango operatzaileen taxonomiarik etahiztunek ardura handirik gabe darabiltzate.
|
|
|
Nahiz eta, irratia hitzaren inflexioa itzultzen lagundu digula esatenan dauden gizarteen eta inprimategien kulturari dagozkionen artean dauden diferentziak txikiesten. Irratiak eta telebistak ez dute oraindik lortu egintza komunikatibo oro zuenean mcluhanismoak arrazoia eduki, erratu egin da, ahozko tradizioaren menpetan testuak
|
duen
eragina gainditzea.
|
|
|
Curriculutmaena. , eta honen barruan kulturarena, nazio identitatea sortzeko unean
|
duen
eraginarengatik, gai gatazkatsua zein neurritaraino izan daitekeen ikusteko, kontuan hartu besterik ez dago, hain egoera korapilatsua bizi duen Ipar Irlandaren adibidea (ikus FARRE, S. (1991):
|
|
|
beste nazio proiektuentzako nahitaezkoa izan behar duen bezala, hezkuntza sistemak ezarritako mugak eragiten duen neurrian eta gainditzeko edota egokitzeko premia eskatuko lukeen aldetik. Helburua aipaturikoa izanik, hezkuntza sistema frantsesera hurbiltzeko asmoa ere badugu; alde batetik, beste batzuen artean, hezkuntza sistema nazional espainiarrak eredu gisa hartu izan duelako, neurri handi batean bederen; eta, bestetik, Euskal Herriari begira, espainiarrak Hegoaldean bezala, sistema frantsesak Iparraldean izan
|
duen
eragin nabarmenengatik1 Azken finean, laburbilduz, ondoko hau dugu XIX. mendeak eman zuen eskema nagusia: hezkuntza egiturak iraunkorki finkatu ziren, lehenengo irakaskuntza, irakasleria, ikuskaritza eta hezkuntza administrazioari zegokienez bereziki, hezkuntza politikaren barruan gobernuaren jarduera ardatz nagusiak ziren neurrian, aipatutako politikak ezaugarri hauek izan zituelarik, hots, zentralizazioa, uniformizazioa, sekularizazioa, etab. Errealitate honek egoera zehatzaren aurrean jarriko gaitu:
|
|
|
Marilo Ruiz de Elvira webgunearen arduradunak, 1998ko otsailean ReD aldizkariari egindako adirazpenetan zera esaten zuen: egunkari digitalaren atzean proiektu osoaren audientzia eta gizartean
|
duen
eragina hedatzeko asmoa agertzen da, eta helburu hori lortzeko Internet bezalako komunikazio tresna bat erabiltzea oso egokia da. Honek abangoardiako teknologien erronkari erabilpen zuzena ematea eskatzen digu, eta bidenabar, aukera paregabea dugu gizartean izen ona lortu duen komunikabide berriaren inguruan sor daitezkeen diru iturri berriak aztertzen ikasteko.
|
|
2001
|
|
|
Obrak, berez, azaroan hastekoak ziren, eta horrela egin izan balitz 2003 urte bukaerarako amaituak egongo lirateke. Bi planta hauekin maila garrantzitsuan areagotu nahi da Euskal Autonomia Erkidegoaren energia hornidura, baina, ingurune horretan izango
|
duen
eragin larria kontuan izanik, Zierbena, Ezkerraldea eta Mehatzetako biztanleak hasiak dira beren ezadostasuna erakusten.
|
|
|
Sektore honetako adituek diotenez, kokagunerik onenak dagoeneko eskatuak daude. Nahiz eta energia garbia izan, eragin nabarmena izan dezake ingurumenean, ikusmiran
|
duen
eraginagatik. Halaber, garapen teknologiko garrantzitsuari esker, makina indartsuagoak erabiliz, leku gutxiago hartuz eta errota gutxiago erabiliz, ordu gutxiagotan, gaur egungo tresnekin baino energia gehiago ekoiztu ahal izango da.
|
|
|
Hori lortzeko, gaur egun hori oztopatzen edo beste era batean eramaten duten zenbait arazo gainditu dugu segur aski: alderdien zatiketa, gatazka politikoak
|
duen
eragina... Horretan asmatzea ez da erraza eta errazagoa da esatea egitea baino.
|
|
|
Irakurleak jakin behar du lur bat haratago doala, utopiaren bila zabal zabalik. Eta irakurraldi bidaian jasotzen
|
duen
eragina bizi duen egoeraren araberako izanen dela:
|
|
|
Nabarmendu beharrekoa da euskal sektore aeronautikoak Espainiako Estatuko sektore guztiaren %28 bereganatzen duela. Une honetan ez dugu atentatu horrek enpresa horietako bakoitzean izan
|
duen
eraginari buruzko daturik, baina zentzuzkoa litzateke pentsatzea enpresa nagusiak eraginda gertatzen baldin badira, sektoreko gainerako enpresek ere, gehiago edo gutxiago, kalteak jasango dituztela.
|
|
|
Zinemaren hizkuntzak, bereziki, zerikusi handia izan du abangoardiaren hizkeraren sorreran. Abangoardiak Atxagarengan izan
|
duen
eragina aztertu dugu beraz, pixka bat ahaztua zen idaztankera.
|
|
|
Ingurumenean
|
duen
eragin nagusia fauna eta landaretza suntsitzea den arren, ur baliabideak nabarmen gutxitzeak eta lurraren hondamen fisiko eta kimikoak produkzio gaitasuna dezente galtzea dakar eta horrek aldaketa sozialak eragiten ditu (migrazioak esaterako), eta ondorioz familiak desegituratu eta hiri-guneetan eragin larriak izaten dira, pertsonak hirietara joaten baitira bizi baldintza hobeen bila....
|
|
|
Osasunaren eta kirolaren arteko loturaz, behintzat, honen azterketa zabal eta zorrotza egundo argitaratu gabe zegoen espainolez: obesitatearen prebentzioa, osteoporosia, drogen kontsumoa, ariketa fisikoaren ondoriozko hipertentsio arteriala, haurdunaldian eta erditze ostean emakumearen bizimoduaren hobekuntzan kirolak
|
duen
eragina, gure indar eta erresistentzia muskularra hobetzeko zein kirol komeni zaigun eta antzeko gaiak jorratuko ditu, zehazki jorratu ere.
|
|
|
Emaitza: pertsona lasaitu egiten da eta horixe da saunak estresaren aurka
|
duen
eragina.
|
|
|
Eta suntsipen horretan gizakiak izan
|
duen
eragina erabakigarria da, izan ere, indartsuenaren legea espezieen arteko hautaketa naturaleko prozesu bat den arren, gizakion partehartzearen eraginez desagertze erritmoa naturala baino 50 bider handiagoa dela kalkulatzen da eta gizakiaren ekintzari leporatzen zaio zuzenean azken 500 urteotan 816 espezie desagertu izana.
|
|
|
Suntsipenik handiena planetako gune tropikaletan gertatzen den arren bioaniztasuna aberatsagoa baita leku horietan Europako fauna eta landaretza ere ez dira salbu geratzen habitata aldatu eta suntsitzeak lurreko ekosistemarengan
|
duen
eragin latzetik.
|
|
|
Aldaketari aurre egingo dio kontsumitzaileak nolabaiteko kezkaz, jendearen eguneroko bizitzan
|
duen
eraginagatik.
|
|
|
Oraingoz, genetikoki aldaturiko produktuak landatzeak ingurugiroarengan
|
duen
eraginaz ari dira zientzialariak eztabaidan.
|
|
|
Behaketaren eta dokumentazio txorrotx eta maniatikoaren lehendabizikonobelagiletzat har genezake Flaubert, kontuan harturik narratzailearen objetibitatezorrotza, narrazioan zehar ikusezin gertatzeraino?, edo ikusirik Madame Bovarynobelatik aurrera erromantizismo kutsua har zezakeen emozio xumeena ere nolazientifikoki aletu eta xehetzen zuen bere unitate txikieneraino; ikusirik, halaber, fantasia definigaitz eta etereoek haren destaina zorrotzena merezi zutela. XIX.mendeko bigarren zatian eta XX.ekoan izan
|
duen
eragina kontuan hartzera, berriz, aurreneko nobelagile modernotzat ere har genezake. Poesiaren unibertsoanBaudelaire k izan zuen eragina, Flaubert-ek izan zuen nobelarenean.
|
|
|
Motibazioaren inguruan egiten ari ziren ikerketen emaitza kontrajarriak zirelaeta, Clement eta Kruidener ek (1985) aipatzen dute honen arrazoiak ondokoakdirela: 1) orientazio integratibo eta instrumentalari buruzko definizioaren ingurukonahasketa; eta 2) orientazioetan gizabanakoaren inguruneak
|
duen
eragina, hau da, gizabanako horrek bere ingurunean dituen sare sozialen, bere identitate sozialareneta inguruneko beste hainbat faktoreren eragina kontuan hartzekoa izango da.
|
|
|
Elebitasun prozesua nola gertatzen den aztertzeko, gehienbat elebitasun aditibo/ sustraktibo motak azaltzeko?, egoera sozialen eta prozesu psikosozialen arteko zubi moduan aztertu ohi da gizabanakoen sare soziala (Hamers etaBlanc, 1983). Euskararen jabekuntzan
|
duen
eragina ere Cenoz eta Valencia (1993) ikertzaileek frogatu dute, bizitasun etnolinguistikoarekin eta motibazioarekinerlazionatuz.
|
|
|
1) Hezkuntzaren eremua aztertu dutenak, gehienakikuspegi soziologikoari eta pedagogikoari jarraituz (Erriondo eta Isasi, 1997); horien emaitzen laburpena Bilinguismo y educacion en el Pais Vasco liburuan argitaratu da (Etxeberria, 1999). 2) Batez ere ikuspegi psikosozialari jarraitu diotenak: Sanchez Carrion Txepetx (1987) (autore honek izan
|
duen
eragin berezia azpimarratu beharra dago), Larrañaga (1995), Arratibel (1999); lan hau testuinguru horretankokatzen da.
|
|
|
Isomeria optikoak usainaren gainean izan ahal
|
duen
eraginaz gutxi dakigu, eta iritzi kontrajarriak agertzen dira bibliografian. Esate baterako, cc ionona zenbait aldiz aztertu da, baina lortutako iritziak ez dira beti berdinak izan.
|
|
|
Perfumegintzan
|
duen
eraginean lehiakide berri batzuk agertu zaizkio Frantziari azken bolada honetan
|
|
|
Eukaliptoaren esentzia hostoen distilazioz lortzen da, eta alkanforraren antzeko usain freskagarri eta ez oso iraunkorra du. Arnasbideetan
|
duen
eraginagatik, medikuntzan ere erabiltzen da. Linaloola da osagaietariko bat.
|
|
|
Pilula hartzen den bitartean erretzeak emakume helduengan eraso akutua izateko arriskua areagotzen duela frogatu da. Ikerketaren egileek adierazi dute orain arte ez zela ezagutzen pilula antikontzeptiboak nerabeen kontsumoan
|
duen
eragina. Ikerketaren arabera, pilula hartzen duten 12 eta 17 urte bitarteko gazteen %40k erretzen dute, pilula erretzen ez dutenen %25ek baino.
|
|
|
Fruta hori oso mikatza denez, eta marmeladak eta beste gozagarri batzuk egiteko bakarrik erabiltzen denez, ez da oso arriskutsua osasunerako. Ikerketak berretsi duenez, DHD izeneko konposatu bat da pomelo zukuak zenbait botikatan
|
duen
eragina azaltzen duen osagai aktiboa, Paul B doktoreak dioenez. Watkins, Ipar Carolinako Unibertsitatekoa.
|
|
|
Nahiko koipetsua denez, kontuan hartu da obesitatea, patologia kardiobaskularra eta alterazio lipidikoak (kolesterola edo triglizerido handiak odolean) daudenean. Txerriari eman zaion elikadurak
|
duen
eragina azaltzeko, zerri iberiarra dugu.Gizentzeko fasean, larrean, ezkurrekin eta mendiko larrearekin elikatzen da. Ezkurrak gantz asegabeetan (gantz ona) aberatsak diren elikagaiak dira, eta, beraz, zerri horien haragiak gantz azido monoasegabeen proportzio handiagoa du, batez ere olioikoa, %50etik gorakoa.
|
|
|
Botikariek gogorarazten dute gizakiek eritasun horretan jokatzen duten eginkizuna birusaren zeharkako transmisioa dela, animaliei kutsatutako arropa, oinetako edo eskuen bidez transmititzen zaiena, birusa hainbat egunez bizirik irauteko gai delako kanpoan. Farmaziako Elkargoen Kontseilu Nagusiaren aburuz, arazoa ez da gizakiarentzako osasunarena, ekonomikoagoa baizik; izan ere, eragin handia izan dezake, eta, gainera, baserritarren eta hornitzaileen galerez gain, elikagaien prezioen igoera eta turismoaren sektorean
|
duen
eragina ere kontuan hartzen ditu. Txostenak dioenez, Erresuma Batutik kanpo sukar aftosoa duten animalien kasuak masiboak ez diren arren, herrialde batzuetako sindikatu abeltzainek eta politikoek behin eta berriz azpimarratzen dute sukarra izateko arriskua duten azienda guztiak (ardiak, ahuntzak, behiak eta zerriak) txertatu liratekeela.
|
|
|
Eritasun horren prebalentzia %10, 2koa da belauneko artrosiaren kasuan, eta %6, 2koa eskuko artrosiaren kasuan. Hala ere, patologia horrek 65 urtetik gorakoetan
|
duen
eragina %30etik %35era bitartekoa da. Azterlan horretako datuen arabera, 20 urtetik gorako biztanleen %14, 8k lunbalgia du; beraz, kalkuluen arabera, 4,5 milioi espainiarrek jasaten dute aldaketa hori, eta 50 urte inguruko pertsonei eragiten die, batez ere.
|
|
|
Eragin handiena izan zuen probintzia Bartzelona izan zen; 1998an 8.743 kasu izan zituen, hau da, Espainiako biriketako tumore guztien% 15,6, eta 1996 eta 1999 bitartean probintzia batean izandako kopururik handiena. Patologia horrek Bartzelonan
|
duen
eragina gutxi aldatu da lau urte hauetan, eta 7.801 kasu eta 8.743 kasu izan dira. Ondoren, Madril dago, 1999an probintziako zifrarik handiena lau urte hauetan erregistratu zuena:
|
|
|
Nahikoa frogatuta dago kolesterolemiaren kontrolean elikagaien kolesterol edukiak ez ezik, beste faktore batzuek ere eragiten dutela, hala nola, elikagaien bitamina eta mineralen ekarpena, gantz azido saturatu eta poliasegabeen edukia eta bien arteko erlazioa. Arrautzaren kasuan, erlazio hori onuragarria da odoleko lipidoen mailan
|
duen
eraginari dagokionez, hau da, gantz poliasegabearen proportzioa (koipe ona) gantz asea (koipe txarra) baino handiagoa da. Hala ere, kolesterol edukia dela eta, errezelo gehien duen elikagaietako bat da, eta horren kontsumoa nabarmen jaitsi da azken urteotan.
|
|
|
Gainera, kolesterolemia kontrolatzeko (odoleko kolesterol maila), dietako kolesterol edukiak ez ezik, beste faktore batzuek ere eragiten dute, hala nola elikagaien bitamina eta mineral ekarpena, gantz azido aseen eta poliasegabeen edukia eta bien arteko erlazioa. Arrautzaren kasuan, erlazio hori ona da odoleko lipidoen (koipeen) mailan
|
duen
eraginari dagokionez.
|
|
|
Ingurumen kutsadurak kontinente zaharreko baso masan
|
duen
eragina aztertzen du txosten batek
|
|
|
Atzo Genevan aurkeztutako Nazio Batuen Erakundeko Europarako Batzorde Ekonomikoak eta Europako Batzordeak egindako azterlan baten arabera, ingurumeneko adituek aztertutako Europako basoen ia laurdena hondatzen ari da. Europako baso masak etengabeko narriadura izan zuen 1986tik 1995era bitartean, eta, azken urte horretatik aurrera, “kalte maila handi batean egonkortu da”, adierazi du txostenak, eta Kontinente Zaharreko basoetan ingurumen kutsadurak
|
duen
eragina aztertzen du. Prozesu hori azkartu duten faktoreen artean daude meteorologikoak muturreko baldintzak, intsektuak eta onddoak eta kutsadura atmosferikoa.
|
|
|
Animaliekin egindako esperimentuetan oinarrituz, badakigu ginsenoideek ariketa egiteko denbora luzatzen dutela, proteinen sintesia estimulatzen dutela, plaketen agregazioa inhibitzen dutela, estresak urdaileko ultzerak sortzea prebenitzen dutela eta sistema immunearen jarduera handitzen dutela. Giza organismoan
|
duen
eraginari dagokionez, Japonia, Korea eta Errusia dira landare horri buruzko azterketa handienak egin dituzten herrialdeak, eta estresari (estresaren aurkako elikagaiak) eta lan errendimenduari mesede egiten dietela berretsi dute. Horregatik guztiagatik, ginsengari eragin tonikoa edo adaptogenoa duen landaretzat har daiteke; hau da, gorputzari estresera egokitzen laguntzen dio:
|
|
|
Zenbait ikertzailek frogatu dute karbohidrato ugariko dieta batek (%70etik %80ra) 48 ordutik 24 ordura murriztu dezakeela birjartze denbora. Ariketak glukogeno erreserbetan
|
duen
eragina Atsedenean, metabolismo basalerako behar den energia ia guztia gantzetatik eratortzen da, nerbio sistema zentralak eta globulu gorriek eskatzen dutena izan ezik, horiek odoleko glukosaren mendekoak baitira. Egoera horretan, energiaren hornikuntzaren balizko erlazioa %90 inguru koipetakoa izan daiteke:
|
|
|
Halatan, desberdina da Euskal Herrian eta Espainiako estatuaren gainerako lurretan hedabideek euskal gatazkaren aurrean duten eragina. Estatu mailan, erreferentzia politiko sozial nagusietatik eta gizarte ingurutik beretik sorturiko ikuspegia bat dator modu positiboan hedabideenarekin, eta askoz ere handiagoa da hedabideek jendeak gatazkari buruz dakienaren eta ezagutzen duenaren gainean
|
duen
eragina.
|
|
|
Era berean, begi bistakoa da euskal gatazkan hedabideek elkarren artean erreferentzia gisa jokatzen duten papera, hedabide batzuen portaerak besteenean
|
duen
eragina. Azkenaldi honetako kazetaritzari begiratu bat egin eta argiro ikusiko dugu liskarraren gainean nagusitu diren arau eta balioak lege kontestaezintzat hartzen direla oro har.
|
|
|
K.a. V. mendeko Atenasen rapsodaren eginbeharra olerkariak interpretatzea zen, olerkarien pentsamendua aditzera ematea, alegia. Ondorioz, herriaren lidergo kulturalean rapsodak
|
duen
eragina oso garrantzitsua zen, olerkariarena hala baitzen. Eta Platonek horrelaxe azalduko du rapsodaren eginbeharra:
|
|
|
Lehen argitaraldian sintesiaren azalpen psikologikoagoa ematen zuen eta gero funtzionalagoa den bat sortzen saiatzen da, eta ondorengo lanetan bide beretik egin zuen aurrera. Adibide bat jartzekotan, 1781ean sintesia irudimenaren produktua zen, eta irudimenaren funtzioa oro har nagusia zen; 1787an, berriz, irudimena adimenak sentimenean
|
duen
eragina baino ez da. Eta hortik aurrera Kantek nahiago izango du harmenaren eta berezkotasunaren arteko loturaz hitz egitea.
|
|
2002
|
|
|
Ikerlan honek gaurko Kontzertu Ekonomikoak kontzertu hori 1981 urteko ekainaren 1ean jarri zen abian, eta 2001 urteko abenduaren 31 arte zegoen indarrean, EAEko ekonomiaren garapenean izan
|
duen
eragina aztertu nahi du.
|
|
|
Azken hogei urteetan eragile askoren mende egon da EAEko ekonomiaren bilakaera, Kontzertu Ekonomikoaren mende, besteak beste. Ezin da baztertu beraz, ikerlanak dioenez, azken faktore bakar horrek bilakaera honetan izan
|
duen
eragina.
|
|
|
Maitasuna, nolanahi ere, aldi bitan banandua agertzen du poetak. Eremu batean, maitaleen mundua agertzen du; eta bestean, inguruko errealitateak maitale horien baitan
|
duen
eragina.
|
|
|
Mundu honen analisia egiterakoan, denok bat gatoz zientzia eta teknologiak duen garrantziaz, munduarengan
|
duen
eraginagatik, onerako eta txarrerako. Paradoxikoa da, oraindik zientzia ikusten dugula zientzialari batzuek bakarrik egiten duten zerbait balitz bezala, eta hori egiteko agintzen dietenak politiko batzuek bakarrik direla, edo enpresen jabeak.
|
|
|
«Azken Ebazpena» izeneko dokumentuan jaso zituzten ondorioak, eta testu horretako alderdi interesgarrienez arituko gara ondoko lerroetan. Esate baterako, globalizazio neoliberalaren eredua, eredu horrek herriengan nahiz langileengan
|
duen
eragina eta estrategia ultraliberal berberean funtsatzen den Europa eraikitzeko prozesua aztertu zituzten. Mahai inguruetan eta debateetan, sindikalistek garbi adierazi eta frogatu zuten" interes inperialistek" ibilarazten dutela globalizazio ultraliberalaren eredua, zein korporazio transnazionalek sortua baita, Amerikako Estatu Batuak, Europa eta Japonia bezalako indar politiko eta militar handien laguntzaz eta babesez.
|
|
|
Lehenengoak, haurren ingurunea, auzunea eta jolasak aurkezten dizkigu. Bigarrenean, neskekiko harremanak dira kontagai, eta, hirugarrenean, orduko egoera politikoak (ETAren ingurukoak, Francoren heriotza, Gernikako arbola...) haurrengan
|
duen
eragina. Oroitzapenak eta fikzioa uztartuz, estilo xume eta samurra konbinatuz," haurtzaroa denon aberria da" (ik.
|
|
|
Gaur egun genero horretan klasikotzat hartzen diren idazleak (Stevenson, Kipling, Melville...) grina biziz irakurri ditu Atxagak, eta berarentzat (Borgesentzat bezala), ez dira testuak aldatzen, haiek irakurtzeko modua baizik. Azterketa labur honetan Atxagak gazteagoentzat idatzitako testuetan sartzeko aukerarik ez badugu ere, nabarmendu nahi genuke Behi euskaldun baten memoriak (1991) eleberri laburrak haren ondoko eleberrigintzan izan
|
duen
eragina.
|
|
|
egungo euskal literatur sistema eta bertan kritikak duen leku eta presentzia. Bigarren atalerako utzi ditugu eleberrigintzaren igoerak euskal literaturaren kanonean izan
|
duen
eragina eta eleberriari buruzko ikerketetan izandako isla.
|
|
|
Faunak eta floran
|
duen
eragina
|
|
|
Oso gutxi idatzi da sumendien errautsek urtebetez azpiko haurrengan
|
duen
eraginaz, baina frogaturik dago erupzio baten ostean 4 urtez azpiko haurrek eragiten dutela mediku kontsulta gehien.
|
|
|
Asko eztabaidatu izan da kirolak haurren hazkundean
|
duen
eraginari buruz.
|
|
|
Erantzutea ez da erraza, kirola haurrentzat orokorrean ona dela frogatu den arren, ez baitago ikerketa zehatzik kirol mota bakoitzak haurraren hazkunde eta garapenen
|
duen
eraginari buruz.
|
|
|
50eko hamarkadara arte, tabakoa kontsumitzeak osasunean sortzen
|
duen
eragina aztertzen hasi ziren arte, erretzea ohitura hutsala zen, bizitzeko modu bat.
|
|
|
Petrolioak mundu ekonomian
|
duen
eragina
|
|
|
Beraz, gaur egun, lehen sektorearen pisua gero eta murritzagoa da EuskalHerrian, bai langile kopuruaren aldetik eta bai sortzen duen ekoizpenaren balioaren aldetik ere. Hori dela eta, praktikan ematen zaion garrantzia gero eta txikiagoada, kontuan hartu gabe bere pisua ezin dela neurtu oinarritzat aldagai kuantitatiboak bakarrik hartuz, hau da, balio erantsi gordinaren bilakaera aztertuz soilik.Ezin da ahaztu natur baliabideen erabilerak izaten duen garrantzia, oreka ekologikoa, soziala eta kulturala mantentzeko, elikaduraren kalitateak gizartearen osasunean
|
duen
eragina, auto hornikuntza menpekotasun ekonomikoaren aurrean duenbalioa, eta bestelako arrazoiak tartean daudelarik.
|
|
|
Lanaren ekarpena zenbat eta handiagoaizan, enpresek (produkzioa areagotzearen bidez) mozkinak lortzeko aukera handiagoa dute. Horregatik, lan indarrak mozkinen gain
|
duen
eragina aztertzeko orduan, ordainketez (kostuez) gain lan indarraren ekarpena ere hartu behar da kontuan.
|
|
|
Gizarte zibilak Euskal Herriko gizarteko zenbait neurri sozio-ekonomiko edopolitikoren sustatzaile gisa izan
|
duen
eragina ere ukaezina da. Ildo horretan, aisialdiaren eta kulturaren inguruan eratutako elkarteen jarduera garrantzitsuaazpimarratu behar da, Une honetan baliabide klasikoen (alderdi politikoak) bidezko gizartearen iritzi adostasuna handia da, beharbada, baina kontsulta zabalakegitea eta iritzi publikoari aurkeztea ere garrantzia hartzen ari dira.
|
|
|
Bestalde, 4 artikuluaren arabera, Unibertsitateak, Zentroak eta Irakaskuntzaksortzeko edo aintzat hartzeko, kontuan hartuko dira: a) ikasle biztanleria, b) sektore profesional ezberdinen beharrek eta aurrerapen zientifikoek sortutako adarberrien garapena, eta c) hirigintzako araudiaren arabera inguru geografikoanizango
|
duen
eragina.
|
|
|
Gero eta gehiago bigarren motako irakasleekin osaturik, geroeta onura gutxiagorekin, gero eta desprestigio handiagoarekin, euskal adarraren etorkizunari iraupen, kaxkarra? emango genioke, eta unibertsitateak gizartearen euskalduntzean
|
duen
eragina ere kontsideratu beharkogenuke, euskararen balioa indargabetuko lukeelako?.
|
|
|
J. L. De la Granja, S. de Pablo, J. A.Rodnguez Ranz edo J. M. Tapiz historialariak dira, besteak beste, urte horietakonazionalismoaren nondik norakoak aztertu dituzten historialariak. Dena den, eta, harrigarria baldin bada ere, Annales eskolak gure artean izan ohi
|
duen
eragina kontuan harturik?, aipatutako historialari gehienek abertzaletasunaren historia politikoa landu dute, batez ere. Beraz, hemendik aurrera ikerketa horiek kultura, ekonomia eta gizartearen alorretatik osatu genituzke.
|
|
|
Nola gertakari berak herri bakoitzean duen trataera informatiboaren azterketa hala ekoizpen mediatiko berak herri desberdinetan
|
duen
eraginaren analisia ditu helburu masa komunikazioaren azterketa erkatzaileak.
|
|
|
Lanaren egileak adierazi duenez, babes efektu hori oso dosi txikiekin lortzen da, tronboak sortzea saihesteko eta analgesiko gisa erabiltzen diren dosien antzekoak, eta istripu iskemikoak izateko arrisku handia duten pazienteei ematen zaie. Lana, esperimentalki, arratoien neuronen laboreetan egin da, eta argitaratu dena aspirinak garuneko iskemian
|
duen
eragin neurobabeslariaren mekanismoa da. Mororen taldeak urte asko daramatza horretan lanean.
|
|
|
Eguraldia, hotzak kanpoko altzarietan
|
duen
eragina edo, besterik gabe, gustuak aldatzea aitzakia ona da zura tindatzeko. Bernizek eta argizariek babes geruza bat sortzen dute, baina tonalitatea aldatzeko gai diren tindagaiek.
|
|
|
Egunero kontsumitzen den elikagai batek (ogia, adibidez) osasunean
|
duen
eragina askoz ere garrantzitsuagoa da noizean behin erabiltzen diren produktuena baino.
|
|
|
Zutitzearen disfuntzioak bi kolektibo horietan
|
duen
eragina %40koa eta %80koa da, hurrenez hurren.
|
|
|
Dokumentu horretan, besteak beste, Celia Villaloboseko departamentuari eskatu diote bere jarrera berrazter dezala eta Viagra sildenafiloa finantzatu dezala, Francisco Brordotina informonlares medikuak erabil dezan. Zutitzearen disfuntzioak bi kolektibo horietan
|
duen
eragina %40koa eta %80koa da, hurrenez hurren. Erakunde horiek hiru helburu dituzte:
|
|
|
Horixe izango da munduko erronka nagusia, Louise Fresko Nekazaritzarako eta Elikadurarako Nazio Batuen Erakundeko (FAO) zuzendariorde nagusiaren arabera. Haren iritziz, gobernu ordezkariek eta, oro har, gizarteak ur eskasiaren arazoari eta horrek elikagaien segurtasunean
|
duen
eraginari irtenbideak bilatzea sustatu behar dute. Eztabaida sozial hori sustatu eta alternatibak bilatzeko, aurten FAOren Mundu Jardunaldiak, elikadurari buruzkoa, urrian egingo denak, ordezkari guztiak elkartuko ditu “Ura:
|
|
|
Izan ere, bidaiarientzako arreta telefonoari egiten zaion erreklamaziorik ohikoenetako bat eserlekuen arteko espazio urria eta erosotasunik eza da, eta horrek gaixotasuna izateko aukerak areagotzen ditu. Arriskua, jaistean Aditu talde horrek egindako azterketan azaldutako beste gai bat gaixotasun horrek hegaldiaren iraupenarekin
|
duen
eragin zuzenki proportzionala da, bai eta istripu enbolikoa gertatzen den unea ere, gehienetan hegazkina jaistearekin bat datorrena. Eta azterketa gehienak garraiobide horretan oinarritzen diren arren, gaixotasun hori autoko edo autobuseko bidaiarietan ere gertatzen da, denbora luzean ibilgetuta egoten baitira leku murriztuetan eta mugitzerik ez dagoenean.
|
|
|
Edozein aldaketa bidaiaren irteera baino lehen egin behar da, eta bidaiariak idatziz onartu behar ditu. Bestela, kontratua penalizaziorik gabe suntsiarazi ahal izango da (ordaindutakoa itzultzeko eskatuz edo bidaia baliokide bat eginez), edo aldaketa eta prezioan
|
duen
eragina onartu. Aldaketak noiz gertatzen diren, kalte ordaina jasotzeko eskubidea izanen da.
|
|
|
Te gorria, kafeina duten beste elikagai batzuk bezala, hala nola kafea, beste te mota batzuk, kola freskagarriak, etab. haurdunaldian edo edoskitzaroan har daiteke, baina kontuz, kantitate txikitan betiere. Kafeina kontsumoak hainbat aldagaitan
|
duen
eragina ebaluatu duten ikerketak egin dira: jaiotza pisua, erditze lana, erditze goiztiarra, berezko abortua, sortzetiko malformazioa.
|
|
|
900 kasu berri Espainian, urtero, Elaren 900 kasu berri diagnostikatzen dira (egunean 2) eta gaixotasunarekin bizi diren pertsonen kopuru osoa 4.000 ingurukoa da, nahiz eta zifra horiek aldatu egin daitezkeen. Gaixotasun horrek Espainiako gizartean
|
duen
eragina 100.000 biztanleko 2 kasukoa da. Edozein pertsonarentzat ELA erosteko arriskua 1.000 probabilitateren artean dago.
|
|
|
Joaneko arriskua Estatistiken arabera, ezbeharrik handiena joaneko bidaietan gertatzen da, eta arrisku berezia dago azken kilometroetan. Kontuan hartu beharreko alderdi bat eguzkiak gidatzean
|
duen
eragina da. Ekialderantz joanez gero, hobe da egunsentia saihestea, eta mendebalderantz joanez gero, hobe da ilunabarrean ez egitea.
|
|
|
Hala ere, Pritchard Jonesek esan zuen teknika beste minbizi mota batzuk zaintzeko ere erabil daitekeela. Izan ere, frogatu zuen probak eragina duela prostatako minbizian eta haurren tumore tumoreetan probak
|
duen
eragina.
|
|
|
Bifidoak erabiltzeak, hesteetako floran ohikoak diren bakterioek, konpon lezakete Errusiako ikertzaileek, arazo horietako askok. Lehenik eta behin, antioxidatzaile gisa
|
duen
eraginagatik, eta horrek garagardoaren zahartzea atzeratuko luke. Eta, bigarrenik, metal astunak sartzeko oztopo gisa duen eraginagatik.
|
|
|
Lehenik eta behin, antioxidatzaile gisa duen eraginagatik, eta horrek garagardoaren zahartzea atzeratuko luke. Eta, bigarrenik, metal astunak sartzeko oztopo gisa
|
duen
eraginagatik. Bi alderdi horiek, B2 eta B6 bitaminekin balizko aberasteko, garagardoak osasunari kalte handiak eragin diezazkioke, minbizi mota jakin batzuei aurrea hartzeko eta hesteetako florako bakterioen kontzentrazioa handitzeko.
|