|
2000
|
|
|
Orain dela 40 urte trikitixa gutxiago entzuten zen, eta orain noiznahi eta edozein lekutan aurki dezakegu. Horrek agian izango
|
zuen
eraginik, ez dakit. Ez dut ulertzen oraingo gazteek zergatik ez duten armonika jotzen, niretzat behintzat oso relajantea da, eta asko inspiratzen nauena.
|
|
|
Psikologianlizentziatua, Gestalt Psychologiek korrontetik jaso zuen formazioa edo heziketa.Korronte hau nagusi izan zen gerra garaiko Alemaniako Psikologia akademikoan.Prestakuntza akademiko sakona izan zuen, K. Goldstein, Werteimer eta antzekoakmaisu izan zituelarik. Fritz engan izan
|
zuen
eragina nabaria da, batez ere Gestaltaridagokionez. Hasieran Laura ez zegoen ados ikuspuntu terapeutiko berriari GestaltTerapia izena jartzearekin, korronte honetatik eratorritako ekarpenak ez zutelakoizen hau justifikatzen.
|
|
|
Perls ek Gestalt Terapian izan
|
zuen
eraginaz gainera, Gestalt Psikologiatikoinarrizko bi printzipio hartu zituen, Irudi Hondoa eta Bukagabeko Gestalt ideiak, hain zuzen ere.
|
|
|
Freud-engan 1914ko gerrateak zuzenean eragin zuen. Gerra eta heriotzariburuzko gogoeta berriak?, edo 1919ko. Gerra neurosiari buruzko simposiumerakoaitzinsolasa? sortzean, eta elaborazio teoriko sakonagoetan ere izan
|
zuen
eragina, bereziki. Plazerraren printzipiotik harago, lanean, non gizakiaren barne egituratzean heriotza bulkaden partehartze eta eragina planteatu zuen, edo 1921ko. Giza masen psikologia eta Niaren analisia?
|
|
|
Baina haurrengan legez, zinemak adinekoen artean ere izan
|
zuen
eraginik. Begiradak, keinuak, esamoldeak, gauzak azaltzeko eta adierazteko moduak... imitagarribilakatu ziren.
|
|
|
Ordura arteko bizimodua abeltzaintzan oinarrituta egon bazen ere, XI. eta XII. mendeetan Europa osoan gertatutako hazkunde demografikoak behartuta, laboreen azalera handituz joan zen, eta ondorioz, gizakiak ingurunean
|
zuen
eragina geroz eta handiagoa izan zen. Horrela, XIII. mendearen erdialdean hain zen handia nekazaritzaren garrantzia, uzta txar batek gosete izugarria eragin zezakeela.
|
|
|
hezkuntza egiturak iraunkorki finkatu ziren, lehenengo irakaskuntza, irakasleria, ikuskaritza eta hezkuntza administrazioari zegokienez bereziki, hezkuntza politikaren barruan gobernuaren jarduera ardatz nagusiak ziren neurrian, aipatutako politikak ezaugarri hauek izan zituelarik, hots, zentralizazioa, uniformizazioa, sekularizazioa, etab. Errealitate honek egoera zehatzaren aurrean jarriko gaitu: identitate nazionalak sortu ziren, besteak beste, estatu hizkuntzaren inposizio politika zela medio curriculum nazionalak izan
|
zuen
eragina begien bistatik galdu gabe. Estatuaren egitura burokratikoaren hedakuntzak hezkuntza administrazioaren ezarpena ahalbideratu zuen nabarmenak ziren alderdietan, hau da, irakaskuntza maila ezberdinetan, irakaslerian eta ikuskaritzan, azken honek kontrol lan aipagarria bete zuelarik eskola errealitatearen eta Estatuaren politikaren artean.
|
|
|
Ipar Euskal Herrian izango
|
zuen
eragin zuzenagatik, 1850eko legea garatu zuen 1851eko Reglement pour les écoles publiques du Département des Basses Pyrénées delakoa ere aipatu genuke.
|
|
|
Eta astoa edo katua behar zuen osorik —asto osoa edo katu osoa—, zeren eta asto erdiarekin eta katu erdiarekin ez baitzegoen nehorat ere joaiterik, hondamendurat eta ondikorik ondikozkoenerat ez bazen. Eta neure kezka hura ezin azaldu nion osaba Joanikoti, ez niolako, alde batetik, jaun Marcelek enegan
|
zuen
eraginaren aztarnarik eman nahi, eta, bertzetik, banekielako, lehendanik ere, haren ihardespena: egia bat eta bakarra zen, bai, eta hura protestantismoa zen, zientzia beti ere oinarri.
|
|
|
14 Einsteinen gain enpirismo logikoak izan
|
zuen
eraginaren inguruko zehaztapen gehiagorako, ikus EINSTEIN, A.: 1921, Geometrie und Erfahrung, Berlin, Verlag Julius Springer:
|
|
|
Wittgensteini lotu zioten printzipio hura, zalantzarik gabe33, baina neurriz gain. Egiaztagarritasuna bateragarria da Tractatus arekin, eta corpus koherente bat osa dezakete batera, baina ez
|
zuen
eragin handirik izan Wittgensteinen beste printzipio askoren gain. Vienako Zirkuluko partaideek horrenbeste azpimarratzeak badirudi azalpen pragmatiko bat izan dezakeela:
|
|
|
Orduan fisikariarentzat objektiboa zena filosofoaren arabera behagarria zenarekin bat zetorren. Emaitza hau lortzeko, dena den, bide luzea jarraitu behar izan zen, ikusi bezala; bide honek filosofian nahiz fisikan ere izan
|
zuen
eragina: fisikan, teoria klasikotik erlatibitatearen teoria orokorrera ailegatu zen; filosofian, aldiz, ikusmolde kantiarrarekin hasi eta positibismoan bukatu21.
|
|
2001
|
|
|
Bigarren Mundu Gerraren ondoren Agirrek 1937an
|
zuen
eragina berreskuratu zuela aipatu da hainbatetan. Honela, Irujok protagonismoa galdu zuen, Kontseiluak eta erakunde hark prestaturiko autonomia estatutuak bezala.
|
|
|
XV. mende hasieratik aurrera denak ziren aiton seme, Ahaide Nagusiek ez zuten zertan estamentu berezi bat defendatu beharrik. Noski, Kaparetasun Unibertsala juridikoa zen huts hutsean eta desberdintasun ekonomikoetan ez
|
zuen
eragin berezirik izan, baina hiribilduek gatazkan irabazitako apustua zela esan genezake.
|
|
|
XIX. mendearen erdialdean zetaren merkataritzan buru belarri sarturiko frantziar baten bizitzaren inguruko xehetasunak agertzen dira bertan: ...zpena gehitzeko beharrezkoak zituzten zeta haren arrautzak lortzeko egin behar izan zituenak, munduaren beste aldean irudikatzen zuen Japonia urrun eta ezezagunera joatea barne; han hartutako ezagutzekin erabili behar izan zuen trikimailua; zeta bezain leuna izaten zekien emakume misteriotsu batekin bizitzea egokitu zitzaion sexu harreman berezia, eta gertaera horrek bere ezkon harremanetan izango
|
zuen
eragina...
|
|
|
Alboko erorketa eragin ondoren, CD markako maletako gurpilaren plastikozko euskailua puskatu egin zen, baina horrek ez
|
zuen
eraginik agertu gurpilaren funtzionamenduan.
|
|
|
Puskatze horietako bakar batek, ordea, ez
|
zuen
eraginik izan gurpilen funtzionamenduan.
|
|
|
Gure ikuskera lotuta dago (lotura kulturalaz ari naiz) beste ikuskerekin etabaita hainbat artegintzak eskaini dizkiguten ereduekin ere (literaturak eta zineakeskainitako ereduekin, batez ere): Walter Scott-ek bere ondorengo nobela historikoguztietan izan
|
zuen
eragina, eta, ordutik, Erdi Aroko ezein istoriotan, literarioetanzein zinematografikoetan, ez da torneorik falta.
|
|
|
XIX.mendeko bigarren zatian eta XX.ekoan izan duen eragina kontuan hartzera, berriz, aurreneko nobelagile modernotzat ere har genezake. Poesiaren unibertsoanBaudelaire k izan
|
zuen
eragina, Flaubert-ek izan zuen nobelarenean.
|
|
|
Ezinda A. Lertxundiren 90eko eleberrigintzaz jardun Obabakoaken argitaratzeak oriotarrarengan eragin zuen gogoeta bazter utzita. Izan ere, astindu hark ez baitzuenLertxundi Obabakoaken itxurako lanik idazten jarri; ordea, bere ordura artekoibilbidea etenarazi
|
zuen
eragin hark. Obabakoak argitaratu eta gutxira,. Obabarengarrantziaz?
|
|
|
Erabilera, tradizioa, hiztunen jardunak eta aurrerabidea zituen kontuan. Eta aurrerabide horretan, gaztelaniak euskal hiztunongan
|
zuen
eraginak kezkatzen zuen, ohartzen baitzen gaztelaniak bizi gaituela, begi bistakoa egiten baitzitzaion gaztelaniak bizi duela, neurri batean eta hondo hondoan, guk darabilgun euskara.
|
|
|
27 Honen gutun lagunak, Jose Paulo Ulibarri, beronen Gutunliburua faksimilez irakur daiteke orain (Gasteiz, 1975)?, beste inork baino askozaz gorago jo zuen, baina, zenbait arrazoirengatik, ez
|
zuen
eragin handiagorik izan bere mendekideen artean (K.M.O.).
|
|
2002
|
|
|
(2.5 irudia). Hirurogeikohamarkadako hazkundeak lau herrialdeetan izan
|
zuen
eragina, baina bereziki Araban eta Nafarroan; azken horiek industria hartu zuten beren jarduera ekonomikonagusi gisa eta Euskal Herriko industrian zuten garrantzia areagotu zuten. 1974an, bai Arabak bai Nafarroak bakoitzak Hego Euskal Herriko produktu industrialarenehuneko hamabi inguru hartzen zuten.
|
|
|
Zehazki emakumeari dagokionez, lanak gutxi izan dira orain arte, euskal historiografian behintzat. Aipatubeharrekoak dira, besteak beste, Lola Valverde (1991), Jose Antonio Az piazu (1995) eta Maite Lafourcaderen lanak, azken hau Ipar Euskal Herriaren ka suan8 9.Lola Valverdek eta Maite Lafourcadek Euskal Herrian emakumeak izandakokondizioa aztertu dute, herentzia sistemak haien gain izan
|
zuen
eraginaren etalegeak ematen zien kondizioaren ikuspuntutik. Jose Antonio Azpiazuren lanakinformazio ugaria ematen digu emakumeak parte hartzailetzat zituzten esparruezberdinei buruz, nahiz ekonomiari buruz, nahiz etxeei zegokienari buruz, nahizerlijio munduari buruz.
|
|
|
Ikerketa horrek argitu zuenez, jendeak bere maila kulturalaren arabera erosten zuen egunkaria eta entzuten zuen irratia. Irratiak egunkariekiko jarrera ona zutenen irrikia pizten zuen eta horiek egunkaria erosten zuten; besteengan ez
|
zuen
eraginik irratiak. Irratia ez zen, beraz, egunkari saltzaileak beldur zitzakeen ezjakinentzako eskola.
|
|
|
Landatutako laborantzetan, bai Frantzian bai Britainia Handian, astindu egin zuten ahateek beren aldaketa kontrolatuaren lau urteetan. Lignina gutxiago izateak ez
|
zuen
eraginik izan intsektuen eta organismo patogenoen erasoaren aurrean.
|
|
|
Gainera, Unesaren arabera, eragindako konpainiei jakinarazi zaie LDZren txostenaren aurkako errekurtsoak jar ditzaketela. “Ez
|
zuen
eraginik izan” Hala ere, ugazaba elektrikoak berretsi zuen ez zela akordiorik izan handizkako merkatuan elektrizitatearen prezioa igotzeko, eta gertatu zena sisteman “disfuntzioak” eta egun horietan erregistratutako zirkunstantzien batura izan zela. Haren datuen arabera, enpresa elektrikoek “modu egokian” jokatu zuten, eta, nolanahi ere, prezioen igoerak “ez zion ezertan eragin” azken kontsumitzaileei.
|
|
|
Egunerokotasunaren eszena hark lasaitu egin zuen alde batetik. Zirudienez, Manuelen ihesaldiak ez
|
zuen
eraginik izan kuartel barruko bizimoduan. Bestetik, kuartelean gizatasun kutsu bat antzemateak harritu egin zuen.
|
|
|
Zergatik bururatu zitzaidan xelebrekeria hori, ez dakit. Agian zuzendariaren melokotoi aurpegiko ile barbanak izango
|
zuen
eraginik.
|
|
2003
|
|
|
Liburua kronika bat da, zentsura zela-eta garai hartako giroa nekez islatu daitekeelako ZERUKO ARGIAko orrialdeetan garai hartan agertzen zenarekin soilik. Hori dela eta Pilar Iparragirrek Frankismo garaiko giroan kokatze aldera, eta giro horrek euskal kazetagintzan eta bereziki ZERUKO ARGIAn izan
|
zuen
eragina argitzeko azalpenak ematen ditu aldizkariko artikulu desberdinez lagundurik.
|
|
|
Idaren mugimendu bakoitzari, hitz bakoitza ebakitzeko zuen erari, haren ezpain gorri eta betile luzez inguraturiko begiei, gorputzaren atal garrantzitsu bakoitza erdi agerian uzten zuen jantziari eta axolagabeki gurutzatzen zituen haitzurdinezko zango luzeei, sentsualtasuna zerien. Honek egiten zuen gauza bakoitzak besteengan
|
zuen
eragina ondo neurtuta zeukan. Bera haren ondoan hasiberria baino ez zen; eskerrak Unaxen arreba izanik, lehiarako beharrik edukiko ez zuena...
|
|
|
euskarari buruzko atala. Bertan, hizkuntzaren normalkuntza unibertsitarioa defendatu zuen, hizkuntza finkatuz, irakasleak prestatuz eta gizartean
|
zuen
eragina sakonduz. Horretarako unibertsitatearen araudiak euskararen estatutua izango zuen.
|
|
|
Polemikaren atzean euskararen normalizazioaren inguruko teoria desberdinak zeuden13; baina, bere garraztasunean, eztabaidak ez zuen ondorio nabarmenik izan unibertsitatean lantzen ziren hizkuntza ereduetan; neurri handi batean, ordurako finkaturik zeudelako (beren hutsune eta guzti). Baina izan
|
zuen
eragina UZEIren dinamikan eta hiztegigintzan, oro har14, hiztegi espezializatuen bidea moteldu egin baitzen, baita UZEIren hasierako dinamika ere, talde desberdinen integrazioa bilatzen zuena. Moteltze hori, Joseba Intxaustiren ustez, «segurtasun ekonomiko eta instituzionalik ez zaizkiolako eskeini» gertatu zen, eta horren ondorioz, terminologia lanek pisu nabaria hartu zuten, baita administrazioek eskatutako enkarguzko lanek ere15 Jaurlaritzaren aurrekontuak igo ahala, euskararen alde lan egiten zuten erakundeentzako laguntzak ez ziren erritmo berean igotzen; bestalde, erakunde berriak sortzeak, HABE esaterako, haserre bizia piztu zuen sektorean.
|
|
|
oso gutxi hitz egin da ezker abertzaleak euskararen plazan erakutsitako hegemoni militanteak beste hainbat sektoretan izan
|
zuen
eragin desmotibatzaileaz. Deskribatzen ari naiz, juzgatzen baino.
|
|
|
Lan honetan lortutako datuetatik abiatuta, ilargi faseekin korrelazioa egin zen; izan ere, Salvador Núñezek azaldu zuenez, larrialdi zerbitzuetan bertan ere, ilargi betea edo ilargi fase bereziren bat dagoenean, esaten da “gaur mugituko da”. Lanaren egileek jakin nahi zuten zer zegoen egiazki Ilargiak jokabide oldarkorretan
|
zuen
eraginaren mitoan. Lana egiteko, ilargiak aztertu zituzten betiereko, berriko eta erdiko faseetan, eta ikusi zen ez dagoela inolako harremanik ilargi argitasunaren eta indarkeriaren biktima kopuruaren artean.
|
|
|
Ana Pastorrek zuzentzen duen sailaren azken datuen arabera, une honetan 100.000 espainiarretik 116 baino gehiago ari dira birusaren ondorioak jasaten, eta oraingoz ez da gorabehera handirik izan ospitaleetako larrialdi zerbitzuetan. Kopuru hori azken denboraldian gripeak izan
|
zuen
eragin puntu maximora hurbiltzen ari da pixkanaka; urtarrilaren erdialdean, 100.000 pertsonatik 140ri eragin zien. Osasun sareko alerta aktibatuko litzateke gaixo kopurua 100.000 pertsonako 250 inguru kutsatzen direnean.
|
|
|
Hotz bafada batek harrapatu gintuen eta ni ondoezik sentitu nintzen. Beharbada bagoi hartan berogailua pizteko astirik ez izanak izango
|
zuen
eraginik. Ez dakit.
|
|
|
1816 eta 1830 urte bitartean batez beste urteko 10 herri misionatu zituen, Zarauzko misiolari guztiek urtean egiten zuten herena baino gehiago. Bere hitz jarioak eta herritarrengan
|
zuen
eragin nabarmenak eraman zituen frantsesak Independentzia Gerratean, aipatu bezala, Etxeberria beren kausaren alde bereganatu nahi izatera; ukatzeagatik espetxean igaro zituen hainbat hilabete. Bizirik zegoela, bost liburu argitaratu zituen euskaraz, guztiak erlijio gaietakoak; ez zuen, ordea, hizkuntzalaritza landu, eta bere euskarazko idatzi eta predikuen ustezko zabarkeriak hainbat kritika ekarri zizkion, horien artean Zabala bere kidearena.
|
|
2004
|
|
|
PPk atentatuaren ondorengo gertakariez eman zuen erantzunak izan
|
zuen
eraginaz hausnartu nuen. Niri kosta zitzaidan atentatua ETArena zela sinestea.
|
|
|
Geroztik Aranak Euskal Pizkundean izan
|
zuen
eraginaz mintzatzean, ge hienek iritzi bera ematen dute. Itziar Lakak hasiera hasieratik aitortzen du uka ezina dela Aranak euskalari eta euskaltzale batez ere, eragile gisa bizkaie raren erabilera idatzian izan duen eragina, eta hori, bere ustez, politikari abertzalea izatetik datorkio:
|
|
|
arra zarena, zehazki. Arana euskalariaz diharduten gehienek azpimarratzen duten tesia baita haren baitan hertsiki loturik datozela ideia politikoak eta teoria lin guistikoak, Euskal Pizkundean izan
|
zuen
eraginaz hitz egitera goazen hone tan, behartuak gaude Sabino abertzaleaz, euskalariaz eta euskaltzaleaz jardu tera.
|
|
|
Apopilotzak fenomeno gisara irakurketa ugari izan ditzake. Nik emakumeen lanarekin (patronen lanarekin) duen hartu emana aztertu dut, eta jarduera honen bitartez patrona gisara lan egin zuten emakumeek Hernaniko historiari eginiko ekarpenera inguratu naiz. jarduera hau egoki ulertu ahal izateko, ezinbestekoa da emakume hauek bizi izan zuten testuingurua ulertzea, hau da, bai industrializazio prozesuak, eta, nola ez, frankismoak, genero harremanetan izan
|
zuen
eragina ikustea.
|
|
|
Depresioak behe mailan eragina izateaz gain, klase ertainarengan ere izan
|
zuen
eragina. Askok lana, aurrezkiak eta segurtasunaren zentzua galdu zuten.
|
|
|
Lana egiteko aukeratu dugun gaia 1929ko Depresioa eta horrek argazkigintzan izan
|
zuen
eragina da. Gai hau aukeratzearen arrazoia AEBen historiari buruz daukagun zuloa pixka bat betetzeko asmoa izan da.
|
|
|
Mundu mailan, lehen mundu gerraz geroztik, ekonomia kapitalistaren zuzendaritza, Ingalaterraren eskutik, Ipar Ameriketara pasatu zen. Ondorioz, AEBetako Depresioak herrialde industrializatu guztietan izan
|
zuen
eragina; eragin are gogorragoa AEBen ekonomiaren menpekotasunean bizi ziren lurraldeetan. Baina beherakada AEBetan bertan oso bortitza izan zen, eta aurreko oparotasun garaia zela eta min psikologikoa ere handia izan zen.
|
|
|
Militarrak, Espainiako historian hainbat alditan egin duten bezala, gobernua aldatzeko altxatu ziren, baina altxamendua gerra zibil odoltsu eta errukigabea bihurtu zen. Hiru urtez gerrak Espainiako toki guztietan izan
|
zuen
eragina, zuzenean edo zeharka. Baztanek, nahiz eta frontea urrun izan, gerra zeharka jaso zuen.
|
|
|
Eta arteak adierazten duena emozioaren bidezadierazten duenez, artistak ezin du aldez aurretik ezagutu zer sortuko duen; teknikariak, aldiz, bai.Artea kontzeptu ireki gisa: Morris VreitzWittgenstein ek objektu estetikoaren kontzeptuan eta kontzeptu irekiari buruzkolanean izan
|
zuen
eragina garrantzi handikoa izan zen artearen teorian. Hori oso ongi nabarida Morris Weitzen kasuan.
|
|
|
Platondar nozio hori neurri batean beretudutc teoria modemoek, eta ez beti oso egoki. Balio du, dena den, Platonen eragina zenbaterainokoa den ikustekoeta jakileko.Totttas AkinokoaPlatonen Edertasunarcn Teoriak, batez erc, Hiponako Agustihengan (San Agustin) izan
|
zuen
eragina; harrezkeroko kristau pentsalariei gehien eragin diena alabaina Aristotelcsizan da. Artcaren Teorian edertasunarenean baino aise gehiago?. Formek esperientziarenmundua transzenditzcn dutela dioen platondar tesia ukatzen du Aristotelesek eta, FormarenIdeia nolabait onartzen badu ere, Izadian kokatzen ditu gizakiak, csperientziaren munduan.Hots, Aristotelesek ez die existentzia independentea esleitzen Formei.Jocra hoirck Tomas Akinokoaren idazlanctan izango du kristau adierazpenik biribiIcna.
|
|
|
Kaltzitriolaren hipotesia Edari karbonatatuen kontsumo handiak eragindako kaltzio urritasuna errakitismo arrisku handiagoarekin lotu da Ildo horretan ikerketa gehiago daude, baina zenbaitek dio kaltzioa egoki irenstea dieta egoki batean gertatzen dela; beraz, azken arrazoia horixe izango litzateke, eta ez beste bat. Horregatik, Oregon Health & Science Universityn (AEB), 1200 miligramo kaltzio osagarri sartzeak haurdunaldian eta haurdunaldiaren ondoren emakumeengan
|
zuen
eragina aztertu zuten. Ikertzaileek diotenez, aldi hori, pisua handitzeagatik eta gero galtzeko zailtasunak izateagatik, emakume askorentzat markatua dago, «obesitatearen hasiera markatzen duena» da.
|
|
|
Azken txantxa horrek baserrietan oilaskoentzako lehen txerto programa ezartzea eta milioi bat hegazti inguru ezabatzea eragin zuen. 2003ko otsailean hegaztien gripea Herbehereetan hauteman zen, eta, neurri txikiagoan bada ere, Alemanian eta Belgikan ere izan
|
zuen
eragina. Horren ondorioz, milioika hegazti sakrifikatu ziren (batez ere oilaskoak eta, neurri txikiagoan, indioilarrak) eta herrialde horietako hegaztien esportazioak debekatu egin ziren zenbait hilabetez.
|
|
|
Uste baino 300.000 urte lehenago asteroideak izan
|
zuen
eragina aztertzen du lan honek.
|
|
|
Duela 65 milioi urte inguru Yucatanen (Mexiko) 180 kilometroko diametroa zuen kraterra ireki zuen asteroideak, beharbada, ez
|
zuen
eragin, ustez, dinosauroen desagerpena, Gerta Keller geologoak zuzendutako zientzialari talde multinazional batek egindako ikerketa baten arabera. Gaur AEBko Zientzien Akademia Nazionaleko “Proceedings” aldizkarian agertzen den lanak uste baino 300.000 urte lehenago izan zuen eragina, eta horrek baztertu egingo luke meteoritoa dinosauroen amaieraren eragile gisa.
|
|
|
Duela 65 milioi urte inguru Yucatanen (Mexiko) 180 kilometroko diametroa zuen kraterra ireki zuen asteroideak, beharbada, ez zuen eragin, ustez, dinosauroen desagerpena, Gerta Keller geologoak zuzendutako zientzialari talde multinazional batek egindako ikerketa baten arabera. Gaur AEBko Zientzien Akademia Nazionaleko “Proceedings” aldizkarian agertzen den lanak uste baino 300.000 urte lehenago izan
|
zuen
eragina, eta horrek baztertu egingo luke meteoritoa dinosauroen amaieraren eragile gisa. Hala ere, bi autorek uste dute datuak ez direla behin betikoak.
|
|
|
Bidaiari horietako asko aire zubiaren erabiltzaileak ziren. Elektrizitate horniduraren akatsa 16:45ean gertatu zen, eta aireko kontrolatzaileen pantailetan izan
|
zuen
eragina; hala ere, ez zen inoiz hegazkinekin kontakturik galdu, Espainiako Aireportuen eta Aireko Nabigazioaren (AENA) iturrien arabera. Hiru pistek lanean jarraitu zuten eta aireportua ez zen itxi.
|
|
|
aspaldian Sueziaren menpean, eta azkeneko mendean Errusiarenean. Gorago esan dudanez, geografiak parte bat izan
|
zuen
eraginen balantzan; eta Kareliako suomitarrak errusitartu ziren bezela, Botniako kolkoaren itsasertzekoak, sueziartu egin ziren.
|
|
|
Mundu osoko salaketak, tokian tokiko eraginarekin. Gurean ere, gure esparru telematiko txikian, izan
|
zuen
eragina. Indymedia Euskal Herrian ez ezik, sustatu.com, paperezko prentsa eta bere edizio elektronikoetan eta zenbait posta zerrendatan eragina ukan zuen.
|
|
|
Horregatik ez ei litzateke beharrezkoa izango horrelako prozesu bati berriro ekitea gaur egun zientziaren garapena handia delako eta bere bidea ez bakarrik askatasunez baizik eta nagusitasunez ere burutu dezakeelako. Egia esan, garai haietan zientziaren garapena bera eta gizartean
|
zuen
eragin zuzena ahulagoa zen eta benetan boteretsua zen sinesmen erlijiosoen eta era dogmatikoan ezarritako egien indarra; hartara, arrisku handia zegoen zientziaren aurrerapausoak gerizpetuak edo oztopatuak izateko. Dena dela, erraz jabetuko gara errozko zalantza egiteak zailtasun bertsua biltzen duela gaur egun eta atzo eta berdin dela baliotsua eta premiazkoa.
|
|
|
Baina zegoen lekuan egitasmo hau aurrera eramateko modurik ikusten ez zuenez, denboraldi bat Parisen medikuntza eta legeak lantzen pasatu ondoren, ikasketak bukatzean eta, berak esango zuen moduan, bere maisuen menpetasunetik alde egiteko urteak bete bezain laster, bidaiatzeari ekin zion. Izango
|
zuen
eragina erabaki honetan, seguruenik, bere izaera deserrotuak eta baita bere senideenganako lotura ahulak ere —bere aitarekin, eta baita anaia eta arrebarekin ere, izango zuen harreman hotza zela-eta, beti urrundu samar egon zen eurengandik—; baina seinala daiteke, halaber, lagungarria izango zitzaiola erabaki hori hartzeko orduan bere eskola bizitzak emango zion bakardadean egoteko zale...
|
|
2005
|
|
|
Konbentzioarena esperientzia berria da. Nizaren kasuan, Funtsezko Eskubideen Kartari buruz erabili izan zen, baina Kartak ez
|
zuen
eragin indarrik izan. Beraz, Tratatu baten kasurako lehenengoz egiten den esperientzia da.
|
|
|
Diskoa osatzen duten bost olerkiok Lauaxetak Lorcari bidali zizkion 1936ko urtarrilean. Bertan, olerkari euskaldunak bere hiru poema euskaratzeko baimena eskatu eta bere lanean izan
|
zuen
eragina aitortzen dio Granadako artistari. Liburuxka osoa Nikolas Lekuonaren margo eta argazkiekin osatzen da.
|
|
|
Sukaldaritza ekintza sozial erabatekoa delakoan daudenez, hori agerian uzteko Euskal Herriko Sukaldaritza lanean honako gaiak jorratu dituzte: sukaldaritzaren historiaurrea, erromanizazioa, musulmanak eta Nafarroa, Santiago bidea, euskaldunak eta itsasoa, Amerika eta euskal elikadurari egindako ekarpenak, otordu komunitarioak gure herrian, Frantziako iraultzak gastronomian izan
|
zuen
eragina, gai horretan garapen industrialak eta turismoak izandako eragina, emakumezko sukalkinak euskal sukaldaritzan, urtaroak eta jakiak, txakolindegi askaldegiak, sagardotegiak, gastronomia kofradiak, euskal sukaldaritza berria, eta ardoak Euskal Herrian.
|
|
|
Horregatik dugu lan honen lehenengo mugarria. Arestik ipuingintza ere jorratu zuen neurrian, alor honetan eragin eskasa izan bazuen ere, benetako aitzindarien artean koka dezakegu, bere literaturak ekarri zuen berrikuntzarengatik eta ondoren izan
|
zuen
eraginarengatik. Bizkaiko euskal idazleen artean joera berritzailea azaldu zuen lehenengoa dugu.
|
|
|
Indiako Bhopalen orain dela hogei urte gertatu zen hondamendiaren ondorez, Union Carbide enpresan izaniko gai kimikoen ihesak 15.000 lagun hil zituen, zifra ofizialen arabera, eta egun ere ezbehar haren ondorioak nozitzen dituzten 120.000 gizakiren baitan izan bide
|
zuen
eragina.
|
|
|
Hemen isiltze bat izan zen eta hori pobretze bide bat da. Kontrarreformak hemen izan
|
zuen
eragina terriblea izan zen, erabat utzi gintuen Europako eta modernitatearen norabidetik aparte. Espainia osoan, baina bereziki Euskal Herrian.
|
|
|
38 Aztertutako testuetan Zamanillo k zeltar aztarnak aurkitu baditu ere, bere ustez zeltar fenomenoak ez omen
|
zuen
eragin gehiegi eduki penintsulan.
|
|
|
Puntu honetara iritsirik Revista de las Provincias Euskaras en emaitzen gainako gogoeta kritikoa egin behar dugu. Izan al
|
zuen
eraginik aldizkariak. Gu baiezkoan gaude.
|
|
|
Aldizkariaren emisoreak (nork), eta edukiak (zer) ikusi ostean, zazpigarren atalean aldizkariak jendartean izandako harrera edo errezepzioa landu dugu (nori). Azkenik, bederatzigarren ataleko laburpen ondorioetara jo aitzin, zortzigarrenean Revista k utzi
|
zuen
eraginaz hausnarketa egin da. Amaitzeko, hamaikagarren atalean, eranskin gisa jaso dira aldizkariaren azal desberdinak eta aurkibideak.
|
|
|
Estentsio indarrak gogorragoak ziren estentsio indar orokorrak eta lumaren estentsio indarrak gehitzen ziren norabidean (N S, Itsaso Gorria eta Adengo golkoa) eta motelagoak E W norabidean (Etiopiako rifta). Luma gorakorrak riften sorreran izan
|
zuen
eragin zuzena baieztatzeko bi ezaugarri erabiltzen dira. Alde batetik, bolkanismoa faila normalak agertu aurretik hasten dela, eta bestetik, puntu hirukoitza lumak eragindako konkorduraren erdian kokatzen dela.
|
|
|
Bi urrats bolkaniko nagusi bereizten dira. Lehenengoa, orain dela 62 Mu gertatu zen; hasiera batean Groenlandiaren mendebal dean izan
|
zuen
eragina eta ondoren ekialdean garatu zen. Bolkanismoaren migrazioa luma gorakorraren gainean kokatutako plaka kontinentalaren mendebalderanzko mugimenduaren ondorioa da.
|
|
|
Britainiako basamen tuaren gehiengoa bi prozesu orogenikotan eratu da. Orogenia kaledoniarra da zaharrena, Behe Paleozoikoan garatu zen (570 Mu) batez ere, eta ur azpian metatutako sedimentu sakon eta arroka bolkanikoen gainean izan
|
zuen
eragina. Material horiek tolestuta agertzen dira hego mendebalde ipar ekialde norabideko mendikatean, Erdialdeko eta Ipar Gales, Lake District eta Eskozia zeharkatuz.
|
|
|
Atzo bertan, munduan gehien erabiltzen den berehalako mezularitza zerbitzuak funtzionatzeari utzi zion herrialde batzuetan. Erorketak batez ere Latinoamerikan eta AEBren zati batean izan
|
zuen
eragina. eta Asia.
|
|
|
Ez zuten beste ezertaz hitz egin. Errezitaldiaz eta Itziarren interpretazioak Juanjorengan izan
|
zuen
eraginaz besterik ez. Baina Itziarri, patuak batu zituela iruditu zitzaion.
|
|
2006
|
|
|
Hiriak zikinak zeuden, baina pertsonak ere ez ziren askoz gehiago garbitzen. Berpizkundetik aurrera gorputzaren pertzepzio itxiagoak izan
|
zuen
eraginik horretan. Gainera medikuek pentsatzen zuten urak, batez ere beroak, organoak ahultzen zituela, gorputza babesik gabe uzten zuela eta, azaleko poroetatik sartzen bazen, era guztietako eritasunak ekar zitzakeela.
|
|
|
Lur planetako biztanlegoari erdia baino gehiagori min eman zion, nahiz eta gripe horren eraginez hildakoen kopurua leku batetik bestera dezente aldatu zen. Eta, noski, Euskal Herrian ere izan
|
zuen
eragina.
|
|
|
Han ezagutu zituen Tomas Anabitarte hernaniarra eta beste batzuk. Askatasunaren bidea liburuan Comete sareak Euskal Herrian izan
|
zuen
eragina aztertzen da, bertan parte hartzaileen borrokaren berri emateko.
|
|
|
Prezioak, lehenago merkeago zirenez, behin behingoz igo egin behar zuten: igoera hark horregatik izan
|
zuen
eragina produktu guztietan eta ez bakarrik masa kontsumoko ondasun eta zerbitzuetan.
|
|
|
Eta ez bakarra. II. Mundu Gerraz gutxi idatzi damundu mailan izan
|
zuen
eraginerako. Eta euskaldunak, ez gutxi ere, egon zirenbertan.
|
|
|
Testu horretan Logroñoko forua eman zitzaion Bilbon egin zen hiribilduari; gainera, gutun hauetan ohi zenez, ohitura txarrak kentzen zizkion hiribildu berriari eta bere mugak finkatzen ziren; horrez gain merkataritzarako eskubideak ezartzen dira; elizaren errentak erdibanatzen ziren Santa Maria Begoñakoa eta Santiago Bilbokoaren artean (zeinen hamarrenen zatiarekin geratzen zen jauna, jaun moduan). Baina ez da ezer esaten ofizioen aukeraketaz, ohikoa izaten zena garai hartako hiri gutunetan (Monreal, 1974), beraz, zuzenean ez
|
zuen
eraginik gure testuarekin.
|
|
|
Zergatik aipatu barik utzi «kapitalismorik modernoenaren» adibide hain garbia? Kontu egin behar da Euskal Herriko kasuak auzitan jar zezakeela bere tesi zentrala, zeina protestantismoak kapitalismoan izan
|
zuen
eragin erabakigarriaz mintzo den. Izan ere, gure herria oso katolikoa izanik ere, kapitalismoa oso garatuta zegoen.
|
|
|
Baina, badago hirugarren ikuspegi bat16: Marx, Weber-ek izan
|
zuen
eragin anitzetako bat baino ez zen izan. Bestelako eraginak ugariak eta garrantzitsuak izan ziren:
|
|
|
Kant eta Nietzsche filosofoak, besteak beste. Nietzsche-ri dagokionez, garrantzitsua da heroiari eman zion garrantzia, eta Weber-en lanean horrek izan
|
zuen
eragina, banakoek gizarte modernoaren egitura eta burokraziari aurre egin behar zietela azpimarratzean. Marxismoak eta alemaniar soziologoak sustrai filosofiko ezberdinak dituzte, beraz:
|
|
|
Max Weber-ek munduko erlijio handiak aztertu zituen. Gizarte zientzietan ezagunenetakoa den obran (Etika protestantea...), erlijioak, protestantismoak hain zuzen, gizarte aldaketan, eta zehatzago esanda, kapitalismoaren sorreran izan
|
zuen
eragina aztertu zuen. Protestantismoa, eta zehatzago esanda bere adarra den puritanismoa, Mendebaldean garatu den kapitalismo industrialaren iturri nagusietakoa izan da, gure soziologoaren ustean.
|
|
|
Erresuma Batuko, Australiako eta Seychelles uharteetako ekologoak ondorio horretara iritsi ziren, 1995 eta 2005 bitartean, koralezko arrezifeen 50.000 metro koadroko azaleran 21 leku aztertzean. 1998an, Indiako Ozeanoan, Seychelleetan koralen %90 baino gehiago hil zituen berotzeak epe luzean izan
|
zuen
eragina erakusten duen lehen txostena da. Halaber, erakusten du arrezife horietako asko ez zirela berreskuratu, eta asko algek estalitako hondakin bihurtu zirela, zientzialariek diotenez.
|
|
|
2003an, birus horren epidemia batek munduko 32 herrialde eta eskualdetan izan
|
zuen
eragina
|
|
|
Leku batzuetan ere eros daiteke buztina kontsumitzeko. American Journal of Clinical Nutrition aldizkarian argitaratutako lan batek, 1979an, geofagiak Mississipiko landa eremuetan
|
zuen
eragina erakusten zuen. Egileek aurkitu zituzten biztanleek buztina ateratzen zuten 25 tokiak, eta zenbatu zuten emakumeen% 57k eta bi sexuetako haurren% 16k buztina hartzen zutela, baina ez gizonezko heldu eta nerabeek.
|
|
|
aitaren eta nire arteko etena hain zen handia, ezen ez ni hurbilduko nintzen harengana ez aitak lortuko zuen ezer ni bereganatzeko. Hark esandakoak ez
|
zuen
eraginik izango niregan, nik erantzundakoak ere ez zuen aita aldatuko.
|
|
|
Jardun horrek eta tankera horretako aitaren aldeko beste hainbat jardunek izaten ote
|
zuen
eraginik nigan. Ez dakit.
|
|
|
Zibilizazio mizenikoari Europar zibilizazioa deitu dio Gordon Childe ikerlariak, hain zuzen ere, bere ustez, ekialdeko zibilizazioetatik bereizten baita ohitura eta moldeetan. ...ra etorri da Childe; izan ere, beti aipatu da Mizenasko zibilizazioak ekialdeko beste zibilizazio batzuekin izan duen harreman sendoa eta, hori azpimarraturik, autore batzuek Egeorako ere asiar ekoizpen moduaren kontzeptua aplikagarria izango zela pentsatzera ere iritsi dira70 Baina, Childeren ustez —Mizenasek Egipto, Mesopotamia eta, oro har, ekialdearekin izan zuen harremana eta handik jaso
|
zuen
eragina handia eta ukaezina izan arren—, Europako zibilizazio autonomo baten jaiotzaz hitz egin daiteke71.
|
|
2007
|
|
|
Egin dioten beste kritika da protagonistaren hoztasunak ez duela laguntzen ikuslea berekin identifikatu dadin. Agian Matt Damon en antzezkeran zuzendariak izango
|
zuen
eragina. De Nirori funtzionatu zion The Godfather II n.
|
|
|
Argalak ETAn izan
|
zuen
eragina aipatu ohi da, hura biziko balitz ETAren bilakabidea beste bat izan zitekeela.
|
|
|
Bakoitzaren lerrokatze politikoak ere izango
|
zuen
eragina zenbat ibilian...
|
|
|
Lehenengo hiriak Pirinioen barrenean izango
|
zuen
eragin gehiago, eta bigarrenak Nafarroako lautadetan.
|
|
|
Lehenengo, erromanizazioaren eraso sakona jasan zuen, batez ere erromatarrek Osca (Huesca) fundatu zutenetik. Geroago, bisigodoen eta frankoen etorrerak ere izango
|
zuen
eragina euskal hizkuntzaren atzeraldian, nahiz populu hauek ziurrenik gutxi sartuko ziren Pirinioen erdi eta sartaldean. Edozelan ere, erromantzearen bultzada gero eta indartsuagoa gertatuko da inguru guzti horretan.
|
|
|
1837ko Konstituzioan ez bezala, Estatuaren konfesionaltasun katolikoa aldarrikatu zen berriro. Botere banaketari dagokionez, 1845eko Konstituzioak ganberen autonomia argi eta garbi murriztu zuen eta koroak horien gain
|
zuen
eragina handitu. Azkenean, oinarrizko eskubideen arauketa 1837ko Konstituziora bildutakoa zen, inprenta delituak epaitzeko eskumenari dagokionez izan ezik, hori orain ez baitzegokien zinpekoen epaimahaiei (moderatuek salatu zuten epaimahaiok permisiboegiak zirela gobernuaren agintea eta politikarien eta norbanakoen ohorea eta intimitatea ahultzen zituzten informazio eta kritika batzuekin).
|
|
|
Berun intoxikazioak Erromatar Inperioaren gainbeheran izan
|
zuen
eragina ikertu du Michigango Unibertsitateko Jerome Nriagu zientzialariak, eta, haren kalkuluen arabera, goi mailako erromatarrek hartzen zuten berunaren% 60 ardotik zetorren. Zenbat ardo hartzen zuten kontuan hartuta, aberatsek egunean 250 mg berun hartzen zuten.
|
|
|
Hamelingo xirularia datorkit gogora Txema Viñasprez oroitzean, hark saguekin bezalako eragin hipnotikoa sortzen baitzigun honek gitarra hartzen zuen bakoitzean. Miretsi egiten nuen, lagun handitzat izan nuen, eta ni bide batera nahiz bestera eramateko gaitasuna ere izango zuen, baina, zorionez, hipnosi egoerak amaitu egiten dira halako batean, eta Txemak nigan
|
zuen
eragina ere bai; nire fedea koloka jartzearekin batera, gu denok Txemarentzat bere proiekturako tresna besterik ez ginela iruditu zitzaidan, baina baliteke alderantziz izatea ere, hots, bere proselitismo lanerako instrumentuak ginela kon turatzean hastea nire ordura arteko sinesmena ere zalantzan jartzen. Berdin dio honezkero.
|
|
|
Ordre> nouveau; mugimendu federalista izan zen Ordre> Nouveau> eskualdeen berezitasun eta eskubieei eustearen alde agertu zen. La, ttek berak aipatu zuen Ropsek 1932an egindako bilerak izan
|
zuen
eragina, adieraziz Aintzina> deitu kazeta ttipiak biltzar hortarik jalgi zituela bere funtsezko ideiak68.
|
|
|
1934an Staviskyren iruzur, nantzieroa74 suertatu zen. Iruzurrak, ekonomian baino gehiago, politika alorrean izan
|
zuen
eragina. Ezkertiarrak izan ziren kalte handiena jasan zutenak, Garat eskandaluaren eragileetariko bat izan baitzen.
|
|
|
Batetik, estadioakzehaztu zituen, haurren erantzunei buruz eginiko interpretazio subjektiboetanoinarrituz, eta horrek subjektibotasuna eta beste zenbait arazo ekar ditzake.Halaber, zenbait autorek Furth en teoria kritikatu dute garapenean eragina dutengizarteko eta kulturako faktoreei behar adinako garrantzia ez emateagatik (Younisseta Damon, 1992; Broughton, 1981; Labou Vief, 1992; Shaffer, 1999). Azkenik, nahiz eta Furth ek ezagutzaren garapenean haurraren eta helduaren arteko eragintrukearen garrantzia onartu, ez
|
zuen
eragin trukearen eragina behar bezala aztertu.
|
|
|
Egoera honetan, Bilboko oligarkiak Madrileko erakunde politikoetan
|
zuen
eraginari esker, azkenik, Calvo Sotelo Ogasun Ministroak onespena eman zion bosgarren Ekonomia Itunari, zeina 1925eko ekainaren 9ko Erret Dekretuaren bidez onetsi baitzen. Aurreko Itunek ez bezala, bosgarren honek erregelamenduak garatu zituen, 1926ko abenduaren 24ean, hain zuzen.
|