|
2000
|
|
|
Axola zitzaidana arazo demografikoa zen, izenburuan agertzen diren faktoreek jendearengan
|
zuten
eragina. Apokalipsisen oinarritu naiz eta laugarren zaldia, heriotzaren aulkian, zergak jarri ditut, gure historiaren balizko alde idilikoa baztertuz.
|
|
|
Blom ek eta Gumperz ek9, Norvegiako herri txiki batekohiztunen eredua aztertuz, elkarrizketa mailako alternantziaz hitz egin zuten. Ikerketahorretan, Norvegiako biztanle hauek alternantzia elkarrizketan lortu nahi
|
zuten
eraginaren arabera egiten zutela frogatu zuten (kasu honetan, hizkuntza bereko aldaeradesberdinen artekoa zen alternantzia). Honela, adiskidetasuna adierazteko, hiztunhauek eredu kolokialaz baliatzen ziren; aldiz, urruntasuna edo seriotasuna adierazteko, eredu formalaz.
|
|
|
FMren garapena, transistoreen aplikazioa, estereofonia eta magnetofonoaren asmatzea (Cebrián, 1994, 37). Lauek izan
|
zuten
eragin handia informazio irratian.
|
|
|
bizi baino biziagoa, sendoagoa, tonifikatuagoa". Eta hitz horiek New Yorken niregan izan
|
zuten
eragin bera izan dute Las Vegas honetan ere.
|
|
|
Telekomunikazio sareen gizarteratze eta komertzializazioaren inguruan informazio ugari sortu zen teknologia berri hauek liburutegietan izango
|
zuten
eragina zela eta. Positiboki ikusten zen gaia, eta antolakuntza oinarrian jarriz, informazioa eskuratzeko modu zabal bezala liburutegia ikusten zen.
|
|
2001
|
|
|
Ez dut uste analisikontrastiboa hemen justifikatu behar denik; eta, urteetan hizkuntzen arteko aldeakaztertzeko erabili bada ere, oraingo honetan kulturen arteko aldeak aztertzeko erabili nahi dugu. Analisi kontrastiboaren teoria planteatu zuenean, Lado k hizkuntzakbere osotasunean alderatzea proposatu zuen; hasiera hasieratik, analisi mota horihizkuntzen alderdi linguistiko eta gramatikalak alderatzeko erabili zen; eta, ustez, alde horiek hizkuntzen ikaskuntzan izango
|
zuten
eragina aurreikusteko erabilibazen ere, Lado k hori baino gehiago nahi zuen, eta ez bereziki ordena horretan.Sistema osoak konparatzea proposatzen zuen berak. Sistema horien alderik iluneneta ezkutuena kulturarena da, dudarik gabe.
|
|
|
Bestalde, sistema politikoko sektore demokratikoen eta ezkertiarren diskur  tso publikoa islatzen zuten hedabide berriek. Lotura hauek argiro azaltzen dute nolako eragina izan zuten hedabideek estatuko ordezkatze sistema politikoa eta instituzionalizazioa legitimatzerakoan; argitu ere egiten dute Gobernu zentralekiko" eskuduntza gatazkak" edo alderdi nazionalisten eta ez nazionalisten arteko tirabirak instituzionalizazio horren barnekotzat joak izan zitezen izan
|
zuten
eragina. Halatan, bat etorri ziren hedabideak sistema politikoaren asmo nagusiekin eta egoera berrian nagusi ziharduten arauak islatu zituzten, aldi berean, gizartearen iruditegian legitimatu eta sendotzeko berealdiko laguntza ematen zutelarik.
|
|
2002
|
|
|
Beraz, lehenbiziko aldiko bilkuretan argitasun eta zehaztasunak zernolak eta eztabaida tipiak bahetuko. Bigarren aldikoek, ordea, izango
|
zuten
eragin sendo eta indartsua, ernagarria eta erabakien ordua ere, etorkizuneko Ximinartea antolatzeko eta Ximinbidearen garapen eta hedapen gorena mamitzeko, anartean Gizarteak izandako nagusigoa berdintzea iritsi arte.
|
|
|
Horretaz gain, azterketa horiek erakutsi
|
zuten
eragin zuzena duela leku ezberdinetako minbiziagatiko heriotzekin eta arnas aparatuarekin edo gaixotasun kardiobaskularrekin duen harremana ere garbia eta zehatza dela.
|
|
|
Deskribatu ditugun bi adibide horietan, gizabanako horiek bizirik jarraitu
|
zuten
eragindako zauriak jasan ondoren, gezi punta gorputz arrotz modura zeramatela. Aipatu ditugun kasu horiez gain, beste zortzi aurkitu dira.
|
|
|
Orain amaitzen den ekitaldian, KPIaz gain, Biztanleria Aktiboaren Inkesta aldatu da, Kontabilitate Nazionala aurkeztu arte. Prezioak hartzean, INE 2001 urtean beherapenek, sustapenek eta deskontuek
|
zuten
eragina kontuan hartzen hasi zen hurrengo urtean urteko konparazioa egin ahal izateko, baina datuak gorde egin ziren, ekitaldi berekoak ez ziren bi indize argitaratzea segurtasun juridikorako arriskutsutzat jotzen zelako. Ondorioz, beherapenek KPIaren hileko bilakaera eragin dute gorabehera handiekin, baina garestitzea urtearen azken txanpan azaleratu da.
|
|
2003
|
|
|
Aitortuko dut beraz gogotik, kontziliotik lekora, Jainkoaren Herria hurbildu zaiola, asko gisatara, herri xeheari eta jende xumeari: Pacem in terris eta Populorum progressio k, adibidez, izan
|
zuten
eraginik munduan zehar eta gutarik hurbilago ere, Franco hil aitzineko urte berean, 1974an.
|
|
|
Gauzak denontzat aldatu baitira.(?) Baina hemendik aurrera gaitake gehiago engaina bere sasi neultrasunarekin»7 Euskara batuaren arauemaile moduan errespetatzen zuen Euskaltzaindia Alvarezek, baina ez euskara normalizatzeko bide gidari moduan. Aurrerago ikusiko dugunez, eztabaida horiek izan
|
zuten
eragina UEUren eta Euskaltzaindiaren arteko harremanetan.
|
|
|
Euskaldun zahar asko ez zen identifikatu dinamika berriarekin eta ez ziren integratu euskaldun alfabetatuek sortutako kultura mugimenduan. Eztabaida horiek ez
|
zuten
eragin zuzenik izan UEUn, nahiz eta, berehala ikusiko dugunez, Iruñeko lehenengoko urteetan, makina bat ikaslek mintza-praktikarako gunetzat hartu bertako gela eta karrajuak.
|
|
|
Joseba Intxausti, Jakin ekoa zen, eta talde horrek euskalgintzan ari ziren eragile desberdinak elkarlanean jarri nahi zituen, orduko aldizkari baten hitzetan «ezker eta eskubiaren konfiantza» irabazten saiatzen ziren. Nire ustez, jarrera horiek izan
|
zuten
eragina UEUn, iritzi eta ideologia desberdinetako pertsonen arteko lankidetza bultzatu baitzen, UEUra irakasle etortzeko bereziki. Alde horretatik, UEUk bat egin zuen Joxe Azurmendik arestian aipatu dugun idazlanean idatzitakoarekin:
|
|
|
Bost astetan, 100.000 pertsonatik 18k izan zuten eragina, eta gaur egun, berriz, 116k. Aurreko urtean, berriz, 15ek izan
|
zuten
eragina; aurreko astean, berriz, 75ek 100.000 biztanleko. Joera hori, gainera, ezezaguna da azken sei urteetan, oso gutxitan gainditzen baitzuen 100.000 biztanleko 40 pertsonen muga urriko azken astean eta azaroko lehenengoan.
|
|
|
Gripeak Espainiako biztanlerian duen eraginaren erritmoa goranzkoa da. Bost astetan, 100.000 pertsonatik 18k izan
|
zuten
eragina, eta gaur egun, berriz, 116k. Aurreko urtean, berriz, 15ek izan zuten eragina; aurreko astean, berriz, 75ek 100.000 biztanleko.
|
|
|
Ipurmasailetan malgutasun puntu erorberago bat sumatu niola uste izan nuen gero, eta ibiltzeko moduan halako eramankizun nekatuago bat ere bai azkenik. Baina ezarian edo oharkabean sumatzen nituen gertakari edo egitate horiek (Monikak nigan auskalo zer aldaketa sumatuko zituen) ez
|
zuten
eraginik izan gure maitasunean.
|
|
|
Nire hitzek izan
|
zuten
eraginik; irainzaleak isildu egin ziren behinik behin. Gizon segailak, isilune eder hura aprobetxatuz, berriro esan zuen:
|
|
|
En sus palabras, y en sus obras se declararon constantemente fieles a la religión, a la Patria y al Rey D. Fernando VII". Izan ere, frantsesak saiatu, saiatu ziren misiolariek herriarengan
|
zuten
eragin moralaz baliatzen. Misiolari ezagunetako bati, Jose Kruz Etxeberriari, esaterako, Jose Bonaparte erregeari obedientzia aldarrikatzeko sermoi bat egin zezan agindu zioten.
|
|
|
Gizarte eragileen parte hartzearen ikuspuntutik begiratuta, 2001ean Porto Alegren abiatutako Munduko Gizarte Foroa aurretiko ekimen haiek baino askoz ere zabalago eta konplexuagoa da. Dena den, politikoki esperientzia haiek izan
|
zuten
eragina izatetik urrun dago oraindik. Aspalditik hitz egiten zen Davosko Munduko EkonomiFo roaren ildotik gizarte mugimendu mailako ekimenen bat sustatzeaz.
|
|
2004
|
|
|
Ikerketa mioblastoen hazkuntzekin egin zen, hots, muskulu zuntza sortzen duten enbrioi zelulekin. Arratoi osasuntsuen bidez injektatu ziren garunean, eta ez
|
zuten
eragin negatiborik izan. Majumder ziur dago “teknika bera erabil daitekeela beste zelula ama mota batzuen azken funtzioa aldatzeko”.
|
|
|
Testua enpresaren barne informazioari buruzkoa da, eta 70eko hamarkadaren hasieran Alemanian tabakoaren efektuekin lotutako esperimentu sekretuak egiteko instalazio batzuk kontratatu zituela kontatzen du. Emaitzak oso gutxitan argitaratu ziren, eta agertu zirenek ez
|
zuten
eraginik kalteetan. Enpresak egitura konplexu bat egin zuen Alemaniako laborategiarekin inolako harremanik izan ez zedin, nahiz eta “The Lancet” lanean exekutibo batzuek bazekitela ziurtatzen den.
|
|
2005
|
|
|
Historian aurrera jarraitu dugu. Finisterrera joatea edo Santiago Bidea egitea bezala ezagutzen den hori dela-eta, kanpokoek euskal jendearengan izan
|
zuten
eragina oso garrantzitsua izan omen zen.
|
|
|
Nemesio Etxaniz eta Telesforo Monzon narratiba laburra gerra osteko lehenengo urteetan bultzatu nahian; Martin Ugalderen Iltzailleak (1961) Venezuelan argitaratutako bilduma, gure artean Hego Amerikako ipuingileen eragina jasotzen duen lehenbiziko ipuin bilduma hain zuzen; Jean Etxepareren Mendekoste gereziak eta beste (1963); Gabriel Arestiren Ipuinak (1979) eta Jon Miranderen Gauez parke batean ipuin izugarriak (1984). Lanok ez zuten izan beharbada izan
|
zuten
eragina. Martin Ugaldek erbestean ondu zuen bere bilduma eta Euskal Herrira ez zen zabaldu.
|
|
|
Ospitalean geratu eta hainbat odol analisi egin zituzten zortzi boluntario osasuntsuk egin zuten. Oliba olio birjinaren eta oleiko ugariko ekilore olioaren dietan
|
zuten
eragina konparatzea zen lana. Emaitzen arabera, ekilore olioaren dietaren ondoren sortutako kilomikroiak (azido oleiko asko eduki arren, zehaztasun intrigagarri bat) denbora gehiago egoten ziren odolean oliba olio birjinaren dietan sortutakoak baino.
|
|
|
Gainera, neskek neskekin jolasten dute, mutilek mutilekin jolasten dute eta mutilak lehian aurkezten dituzte. Lanaren helburua jostailuen publizitatearen presentzia eta haur eta nerabeek izan
|
zuten
eragina kuantifikatzea zen. Haren ondorioen arabera, haurrentzako publizitatearen %8, 4k indarkeria edo oldarkortasun elementuren bat zuen, “aktoreek edo jostailuak berak egina”.
|
|
|
AEBetako hainbat komunikabidetako ekipo informatikoak, besteak beste, CNN eta ABC kateak eta “The New York Times” egunkaria, Microsoften Windows 2000 sistema eragileari eragiten dioten birus informatikoek eraso zituzten atzo. CNNko eta New Yorkeko egunkarietako arazoak 90 minutuan konpondu ziren, eta haien operazioek ez
|
zuten
eraginik izan. Birusek ere lortu zuten Estatu Batuetako Kongresuko ordenagailuak itzaltzea, eta arazoak sortu zituzten Associated Press (AP) berri agentziaren eta Caterpillar nekazaritza makineriaren enpresan, Illinois estatuan.
|
|
|
La Paz, Usulután eta San Miguel bezalako departamentuetan bikoiztu egin dira iazkoen aldean. Uztailaren amaieran, datu ofizialen arabera, 2.301 pertsonak
|
zuten
eragina herrialde osoan, hau da, iaz garai berean baino %12 gehiagok. Gainera, azken bost urteetan 5 eta 9 urte bitarteko haurrak izan dira kaltetuenak, eta 2004an 2.000 inguru izan dira.
|
|
|
Inflexio puntua 1995etik aurrera gertatuko zen, urakan patroi askoz aktiboagoekin. 2003 bitartean 32 zikloi handi erregistratu ziren, baina hiruk bakarrik izan
|
zuten
eragina AEBn. indar guztiarekin. Portaera zikliko hori izan arren, ez dira falta berotze globalaren eta munstro natural horien ugaltzearen arteko erlazioei buruzko hipotesiak planteatzen hasi diren ikertzaileak.
|
|
|
Andonik berdin jotzen zuen txistua, atabala, eskusoinua... elementu gaitza zen, ez batek edo bik, askok esanen lizukete pozarren joan izan ginela frontera haren hotsean. Eduki
|
zuten
eraginik dantza erakutsi haiek inglandarren artean, kontzientzia txarra arintzen laguntzen zien guri penny ale batzuk emateak, inbasoreak etxetik kasatu duenarekiko elkartasun horrek. Euskal haurrak aterpetzeko batzordeak sortu zituzten lord eta lady guztiek, kiroltasun handiz txalotzen zuten gureen footballa beren umeen aurka jokatzen zutenean, zelako esku zartak dantzatzen zutenean!
|
|
2006
|
|
|
Kolpe ahaleginean inplikatuta zeuden batzuek ondoko egunetan salatu zuten frantsesen laguntzagatik atera zela onik lehendakaria. Txad barruko etnia eta klanen arteko lotura eta gatazkek ere izan omen
|
zuten
eragina honetan. Matxinoen artean baziren zaghawa etniako militarrak, eta horietakoren batek haizatu ahal izan zuen sekretupeko txoria, Itno bera zaghawatarra da eta.
|
|
|
Egile klasikoek Erdi Aroko egileengan izan
|
zuten
eraginaren ondorioz antzinako euskaldun basati horien irudia erakusten zuten kronika, biografia eta bidai narrazio batzuk ikusi eta aztertu ostean, Erdi Aroan garatu ziren beste kronika mota bat aztertzera sartuko gara, euskal lurretan gertatutako gatazka eta bando gerrateen gaia landu zuten kronikak, hain zuzen ere. Testuinguru honetan, bi kronika komentatuko ditugu:
|
|
|
edo Heren izeneko hiru taldetan antolaturik zeuden (heren edo tertzio buruak Bermeo, Bilbao eta Durango ziren). Hiribilduetan jaunaren ofizialek ezin
|
zuten
eragin, edo era mugatuan soilik, eta hiribilduek, gainera, beren ofizial propioak zituzten: alkatea (epailea zena), errexidoreak (hiribilduaren antolaketan eta ordenantzak egiten laguntzen ziotenak alkateari) erreximentua osatuz; zinpekoak (aurrekoak bezala auzokideek aukeratuak) eta probestea (erregeak izendatutako noble bat) justizia betearazteko.
|
|
|
39). Beste arazo bat da jakitea zein neurritan bereganatu zuen gizarteak erlijioa, eta zein sakontasunekin, zein taldek
|
zuten
eraginik handiena (eliteak seguru asko), oraindik gordetzen ziren ohitura eta erritu zaharrak (ez bakarrik Aldaieta, Finaga edo Elortz moduko hilerriak, baita ingurune kristauan agertzen diren ohitura ez kristauak, Momoitioko elizaren inguruan agertutako estalki monolitiko zulatuak, esate baterako) (García Camino, 1992 eta 2002 eta Jimeno Aranguren, 2003).
|
|
|
Irudia: walla2chick/ Flickr Omega 3ek bihotz hodietako osasunean izan
|
zuten
eraginari buruzko beste ebidentzia hurbilago bat Norvegiakoa izan zen, II. Mundu Gerran Alemaniak izan zuen inbasioaren garaian; izan ere, hornidurarik ez zegoenez, biztanleriak nabarmen aldatu zuen bere dieta, haragi kontsumoa murriztuz eta arrain kontsumoa areagotuz. Aldaketa horrekin batera, bihotz iskemiak eragindako intzidentzia eta hilkortasuna oso azkar murriztu ziren.
|
|
|
Haren iritziz, “ordenagailua da modu bakarra ikasleei XXI. menderako beharrezkoak diren trebetasunak benetan eskuratzeko”. Proiektu honetarako inspirazioa 1999an etorri zitzaion Negroponteri, Kanbodiara egindako bisita batean, berak eta bere emazteak emandako ordenagailuek baliabiderik gabeko haurrengan izan
|
zuten
eragin erabakigarria egiaztatu zuenean. Berehala, kostu txikiko ordenagailu eramangarri bat sortzeko aukerari buruzko kalkuluak egiten hasi zen, ordenagailu konbentzional baten prezioaren erdia publizitate eta marketin gastuekin lotuta dagoela jakinda.
|
|
|
Kontsumorako eta beste helburu batzuetarako etxeetarako kredituei dagokienez, inkestaren arabera, erakundeek eskaintza handitzeko joerari eutsi zioten. Horretan eragina izan zuten faktore nagusiak lehiarekin zerikusia zutenak izan ziren, bai eta igurikimenek oro har jarduera ekonomikoarekiko
|
zuten
eragin positiboa ere. Oraingo hiruhilekorako, kontsumorako kreditu berriak onartzeko eta gainerakoei eusteko irizpideetan beste erlaxazio bat aurreikusten da.
|
|
|
Ez zen xehetasunean sartu, are eta irrigarriago geratzeko beldurrez. Bere hitzek, ordea, uste ez
|
zuten
eragina eduki zuten saltzailearengan: joño, diplomazi balixaren bidez iritsi badira...
|
|
2007
|
|
|
Leonardo jakiek osasunean
|
zuten
eraginaz ere kezkatzen baitzen. Hala jasotzen da behintzat Codex Romanoff lanean.
|
|
|
Emaitza horrek hainbat galdera piztu zizkigun gogoan harturik gero eta ozenago entzuten dela beste inguruneetan hizkuntzaren formari erreparatzea komeni dela diotenen ahotsa; bai baitzirudien, komunikazioaren komunikazioaz, hizkuntzaren forma lantzeko ariketak zeharo zokoratu behar zirela. Pikabeak, bere aldetik, bost hilabetez iraun zuen esku hartze programa abiarazi zuen ikasleen ikas estilo eta ikas estrategiak jorratu eta ikasgelatik kanpoko erabilera ohituretan
|
zuten
eragina aztertzeko. Ez zuen loturarik atzeman idazmenari eta irakurmenari dagokionez, bai ordea, mintzamenaren arloan.
|
|
|
Esprit> eta Ordre> Nouveau> taldeek bereziki 1930.eko hamarkadan izan
|
zuten
eragina; gazte intelektual katolikoak bildu zituzten eta pertsonalismoa, deszentraliazio sozial eta kulturala eta tokiko berezitasunen babesa defendatu zituzten, garaiko arazo ekonomiko eta sozielei aurre egitea helburu izanik. Ikusten dugun legez, 1930.eko hamarkadako talde ez konformista deituriko mugimenduok eragin handia izan zuten La, tteren pentsabidean:
|
|
|
Vygotsky ren lana 1915 urtean hasi zen, Hamlet, Danimarkako printzearen tragedia lanarekin, eta1935ean amaitu zen Haurtzaro zaila lanarekin (Arranz, 1998). Nahiz eta bere lanak bitarte horretan argitaratu, haren planeamenduek ez
|
zuten
eragin handirik izan1980ko hamarkadara arte. Vygotsky k adimenarengarapenean kulturak duen eragina azaldu nahi izan zuenbere lanetan, eta horretarako, psikologia teoria marxistarekin uztartu nahi izan zuen; hain zuzen ere, Marx-ek etaEngels ek (1953) hominizazio prozesuari eta gizakiakbeste animalietatik bereizten dituzten ezaugarriei buruzegindako ekarpenekin.
|
|
|
Handik gutxira, bitaminak agente antioxidatzaile gisa duen potentziala egiaztatu zen, eta frogatu zen haren antioxidazioa zela behatutako onuraren kausa. Tamaina handiko azterketetan, antioxidatzaileak zituzten azpiestudioak erabiltzen hasi ziren, hipertentsio arterialean
|
zuten
eragina egiaztatzeko, baina emaitzak etsigarriak izan ziren. bitamina ere, antioxidatzailea, C baino eraginkorragoa izan zen, eta ez zen inoiz justifikatu bitamina horiek hipertentsioaren kontrako tratamendurako laguntzaile espezifiko gisa sartzea.
|
|
|
Hori dela eta, ikertzaileek Parkinsona argi diagnostikatu zaien ia 1.000 gaixoren historia pertsonala ezagutu dute, edo antzeko sintomak dituzte arrisku faktoreak partekatzen dituzten ikusteko. Faktore ugari Gaixoak Europako bost herrialde edo eskualdetakoak dira, Italia, Suedia, Errumania, Malta eta Eskozia, eta bizitzan zehar disolbatzaileei, pestizidei, burdinari, kobreari eta manganesoari buruz izan
|
zuten
eraginari buruzko datuak bildu ziren. Beste faktore asko ere hartu ziren kontuan, erretzen zuten edo gaixotasunaren eragina jasotzen duen hurbileko ahaideren bat zuten.
|
|
|
Arratoietan egindako ikerketan, kapsaizina eman zen lidokainaren deribatu batekin, erabilera arrunteko anestesiko lokal batekin. Injekzioek 30 minutuan izan
|
zuten
eragina, eta mina arintzeak zenbait ordu iraun zuen. Minerako Duela gutxi ‘Nature’ aldizkarian argitaratu den azterlan baten arabera, kapsaizinak lagunduko du sodio kanalak (QX) blokeatzen dituen lidokainaren deribatu bat neuronetan sar dadin.
|
|
|
Bernardok ez du baztertzen antipsikotiko klasikoak famatuak izatea kontrako ondorioengatik, pazientearen osasun fisikoa nahiz betetze terapeutikoa eta, ondorioz, preskripzioaren eraginkortasuna baldintzatu baititzakete. «Lehen belaunaldiko antipsikotikoak nerbio sistema motorrean
|
zuten
eraginagatik nabarmentzen ziren, eta kontrolik gabeko zurruntasun edo dardara motaren alterazioak eragiten zituzten (sintoma klinikoak, estrapiramidalak). Bigarren belaunaldiko antipsikotikoek minimizatu egin zituzten arazo motor horiek, eta haien eragin kaltegarriak metabolismoaren eremura bideratu ziren».
|
|
|
Aipatu indar harremanen aldaketa orokorrek euskal politikan izan
|
zuten
eragina, eta ondorioak Espainiako bertsuak izan ziren. 1947tik antikomunismoa bilakatu zen gai nagusia, eta 1948an komunistak Euskal Gobernutik kanporatuak izan ziren, indar errepublikano eta estatutisten batasuna hautsiz.
|
|
|
• Estatutu sinatzaileen artean baino ez
|
zuten
eraginik, eta hori dela eta, babes bereziegia jasotzen zutela egozten zitzaien.
|
|
|
Medikuntzak eta filosofiak ideal naturalistan izan
|
zuten
eraginarekin batera, beste gertakari politikoagoa agertzen da, beraz, giza begi berriaren heziketan: gorputz ereduak, gorputz jarreren esangurak —neurria, duintasuna, lotsa edo beldurra erakusten zen keinu jakin batzuen bidez— esparru militar eta atletikoan gauzatzen eta definitzen dira; haietan, helendarren heziketa programak gorputz eredu jakin batekin jartzen zuen hoplita izan behar zuen gazteak366 Hoplita eredugarriak osatu behar dituen gimnasioan sozializatzen dira, hain zuzen, irudi arketipikoak:
|
|
2008
|
|
|
Garai batez, Elizak eta haren moralak euskal letren ikertzaileen artean
|
zuten
eragina kontuan izanik, ez zen harrigarri Etxaidek Echepareren neurti tzen defentsaren> egiteko gisa horretako argumentu desenkusagarrien eskain
|
|
|
Antzeko egoeretan egongo ziren gainerako udalkideak ere, eta zentzu horretan logikoa da zenbat eta urte gehiago igaro, 1847ko hautesleen presentzia murrizten joatea, eta zerrendan agertzen ez ziren beste batzuk azaltzea. Zerrenda hau eguneratu egiten zen udalhauteskundeak egiten ziren bakoitzean, baina horren aztarnarik ez da gorde, eta iturri aberatsa galtzen dugu heriotzak zein errenta aldaketek hauteslerian eduki
|
zuten
eragina aztertzeko.
|
|
|
Ikuspegi erlijioso horietaz gain, haurtzaroaren berezitasuna eta garrantzia azpimarratu zuten ikuspegi filosofikoak sortu ziren. Gure diziplina zientifikoan izan
|
zuten
eragina kontuan izanik, bi egile azpimarratu nahi dira horien artean. Hain zuzen ere, Locke() eta Rousseau().
|
|
|
1 Garapenaren psikologiaren sorreran, honako ezaugarri hauek izan
|
zuten
eragina:
|
|
|
Porrotaren lehenengo arrazoia, baina ez bakarra, sorpresa elementuaren huts egitea izan zen, frankisten hegazkinek euskal gudarien mugimenduak antzeman zituztelako. Sorpresa faltan, beharbada, beste elementu batzuek ere izan
|
zuten
eragina, hala nola ofizial batzuen leialtasunik ezak35 eta biztanleriaren morala altxatzeko Euskal Armadak Bilbon egindako disimulorik gabeko desfileak (Amilibia, 1977: 114).
|
|
|
Txoke neurri horien barruan sartzen da, halaber, 400 euroko zerga beherapena zergadunentzat. Zenbatespenak, asteazkenean azalduak, %1, 8ko hazkundea izan zen 2008an, eta %1, 7koa 2009an, Estatu Batuetan etxebizitzaren sektorearen beherakadak eta kreditu krisiak izan
|
zuten
eragina dela eta. “Hazkunde handixeagoarekin lerrokatuta gaude”, esan zuen Solbes ek, eta gogorarazi zuen Espainiako Bankuak azken txostenetan %2, 4ko aurrerapena aurreikusi zuela, eta ehuneko hori oraindik txikiagoa dela Estatu Batuetan.
|
|
|
Bere esanetan, Europan atzera eta aurrera ibili ziren herri guztiak pasa dira Euskal Herritik: erromatarrak, bisigodoak, zeltak, arabiarrak,... Eta, batez ere, erromatarrek gurean izan
|
zuten
eragina azpimarratu zigun. Erromatarrak bost edo sei mendez egon ziren gurean, eta honen gaineko hamaika adibide eta ondorio kontatu zizkigun.
|
|
2009
|
|
|
Datu horiek erakusten dute egungo Euskal Autonomia Erkidegoaosatzen duten lurraldeek jasan zuten heriotzen proportzioa Espainian errepublikaren alde egin zuten beste lurralde batzuetakoa baino txikiagoa izan zela, bainaerraza da azaltzen zergatia. Hainbat faktorek izan
|
zuten
eragina, garrantzitsuenakbi dira: euskal gizartean zegoen hurbiltasun sozio erlijiosoa eta ezkerraren ahultasuna izan ziren.
|
|
|
Batetik, gatazkako gastuei aurre egiteko, bestetik, matxinoen aldekoei kalte ordainakemateko eta, batzuetan, oraindik «liberatu» gabeko lurraldeetatik heldutakoeiematen zitzaizkien ondasun horiek alokairuan. Batzordearen esku geratzen zenjasotako errentaren %15 Gipuzkoan guztira 2.481 pertsonari ireki zitzaien espedientea, eta etxe, ondasun, fabrika, lur eremu eta akzio ugari konfiskatu ziren; 76udalerritan izan
|
zuten
eragina desjabetzeek. Batzordeak bere jarduerak 1940kootsailera arte luzatu bazituen ere, 1939ko otsaileko Erantzukizun Politikoen Legeaindarrean jarri zenean amaitu zen berez haren zeregina, eta Erantzukizun Politikoen Auzitegiei transferitu zitzaizkien bideratutako auziak.
|
|
|
Aldizkaria Donostiako liberalena zen eta astelehenero eta ostiralero kaleratzen zen Ignacio Ramon Barojaren inprimategitik. Euren mezua eta ideiak Gipuzkoako nekazariengana ailegaraztea zuten helburu liberalek8, baina ez
|
zuten
eragin handiegirik izan. Banaketa arloan zituzten arazoak argudiatuta, urte bereko ekainean bertan behera geratu zen aldizkariaren argitalpena.
|
|
|
2008an, University of North Carolina at Asheville, Department of Health and Wellness, Nutritional Revicitytik, eta esnekiek edo kaltzio gehigarriek gorputz pisuan duten eragina ebaluatzen zuten 49 ikerketa zientifiko aztertu ondoren, esan zuen eskura dauden azterketa klinikoetatik datorren gaur egungo ebidentzia gehienek ez diotela laguntzen kaltzioaren edo esnekien kontsumoak duen hipotesiari. Adituen esanetan, azterketa horietatik 41ek ez
|
zuten
eragin positiborik izan, bik pisua handitu zutela erakutsi zuten, horietako batek koipe hazkuntza tasa txikiagoa izan zuen eta bostek bakarrik ikusi zuten gorputz pisu totalaren galera. Beraz, oraingoz, esan daiteke ez dagoela kaltzioari laguntzen dion ebidentzia zientifikorik lipolisian edo gorputzeko gantzaren mobilizazioan laguntzaile gisa; beraz, ezin da gomendatu mineral horren ekarpen gehigarria horretarako.
|
|
|
Fabriken inguruan hazitako hirietan ere jatekoaren behar baitzuten, arrantzaren garrantzia areagotu egin zen. Eta aurrerapen teknologikoek ere izan
|
zuten
eraginik arrantzarako eta itsas garraiorako, lurrunezko itsasontziekin, adibidez.
|
|
|
Loreen inguruko zaletasuna ere aldatzen doa. Urte osoan, badira lorezainentzat egun seinalatuak, hala nola amaren eguna eta San Valentin eguna, baina, gaur egun, horrelako datek ez dute duela urte batzuk
|
zuten
eragina. Bada oraindik horrelako oparitxoak izatea atsegin duenik, baina jada ez da lehen bezala denen ohitura.
|
|
|
Iragan legegintzaldian, lege berriek Haize Energiaren Planean
|
zuten
eragina jakiteko, planak berrikusteko eskatu zion Eusko Legebiltzarrak Jaurlaritzari. IKT enpresak egin zuen ikerlan hori, eta egindako txostena Legebiltzarreko batzordeetan aurkezteko eskatu dute legebiltzar talde guztiek.
|
|
|
Osasun arloko langileek ez dute bero hartu txertatze kanpaina. Gripeak ez du oraindik hartu iragartzen
|
zuten
eragina. Gizartean ere, iritziak ez dira txertoaren aldekoak.
|
|
|
Ze, ustez, askatasun hori orduko gizartean emandako hainbat eta hainbat gertakariren atzean baitago: Erlijio Gerrak, Erreforma eta Kontrarreforma (bi horiek Iparraldean ere izan
|
zuten
eragin handia), Colonek Amerika" aurkitzeak" (horrek orduko munduaren kontzepzioa buruz behera jarri zuen: nor ziren bertako biztanleak?
|
|
2010
|
|
|
Lagun multzo fidela du Azkoitikoak, eta buruz buruko partida guztietan izan ditu alboan. Eta Ezkurraren aurka animoek izan
|
zuten
eragina. Bi erremontisten arteko aldea agerikoa zen arren, Matxinek gogotsu ekin zion, eta ez zuen amore eman.
|
|
|
Bertako Tabakoaren Aurkako Legeak lantokietan erretzea debekatu zuen, eta lehen arauak ezarri zizkien taberna eta jatetxeei. Baina azken horienganako arauak lausoegiak izan ziren, eta ez
|
zuten
eraginik izan Hego Euskal Herrian. Eusko Jaurlaritzak onartu nahi duen lege aldaketak hori zuzendu nahi du, eta debekua zorrotz ezarri.
|
|
|
Europako Batasuneko gutxiengoen talde linguistikoak hobeki ezagutzearren, Batzordeak azterketa bat egiteko agindu zuen, EuroMoSAiC. ziren hizkuntzen statusaren adierazle eta ezaugarri horiek besterik ez
|
zuten
eragiten ondorio juridikorik. deklarazioak sailkapen horrekin hautsi eta horien gaineko ezaugarri bat erabili zuen: berezko hizkuntza. horren arabera, hizkuntza baten berezkotasuna adierazten zuen, lurralde zehatz batean hizkuntza horrek duen antzinakotasun edo historikotasuna, baina ofizial gisa aintzatetsitako beste hizkuntzen aldean, berezko hizkuntza izateak ez zion ezer eransten. bestalde, deklarazioaren arabera eskubide indibidualak eta kolektiboak banaezinak eta elkarren mendekoak dira, hau da, hizkuntza eskubideen dimentsio indibiduala eta kolektiboa ezin dira bereizi. gainera, elkarren osagarri dira hizkuntza komunitate baten barnean garatzen baitira, taldeak, eta aldi berean, komunitate horren barnean norbanakoak erabiltzen du hizkuntza eta hartaz baliatzen da. horrela, bada, norbanakoen hizkuntza eskubideak ezin dira gauzatu komunitate eta hizkuntza talde guztien eskubideak errespetatzen ez badira. aipatutako berrikuntza horietaz gain, nabarmendu behar dugu hizkuntza eskubideen deklarazio unibertsala eskubideetan oinarritzen den dokumentua dela, eta beraz, ez dituela derrigortasuna, debekuak edota beharrak ezartzen. egungo argazKia
|
|
|
Bestalde, 2009an Guggenheim Bilbao Museoaren iharduerek EAEko ekonomian izan
|
zuten
eragin ekonomikoaren inguruan, bisitari bakoitzeko 225,97 euroko batez besteko gastua suposatu du.
|
|
|
Hiru onddo belaunaldik landareen hazkuntzan
|
zuten
eragina aztertu zuten ikerketan. Lehenengo belaunaldia onddo horren bi espora alek eratu zuten; horien ondorengoek bigarrena, eta bigarren belaunaldiko espora guztiekin hirugarrena sortu zen.
|
|
|
Adibidez, 900 MHz-eko maiztasunean (telefonia mugikorrean erabiltzen den ohiko maiztasuna), gehienezko potentzia dentsitatea 450. W/ cm2 izatea proposatu zuten. Muga horiek gomendioak dira, eta, horiek ezartzeko, ordura arte egindako ikerketa guztiak aztertu zituzten, ikusteko organismo bizidunek zer baliotatik gora erakusten
|
zuten
eraginen bat. Bada, gehienezko mugak balio haiek baino 50 aldiz txikiagokoak izatea erabaki zuen ICNIRPk.
|
|
|
Oraindik, hala ere, azterkizun dago indar hori nola urtu eta desegin zen. XIX.mendeko gerla karlistek izan
|
zuten
eraginik, noski, baina ez dakigu arrazoi hori nahikoa ote den auzia osotoro azaltzeko.
|
|
|
Lehena1956ko Lurzoruaren Legea da, estatu espainiarreko hirigintza eskubidearen sorreratzat jotzen dena9; bigarrena, 1975eko erreforma legea eta lege horren testu bateratua, 1976koa, Errege Dekretu bidez onartua; eta hirugarrena, azkenik, EstatukoEspazio Naturalen Legea da, 1975ean aldarrikatua, Lurzoruaren Legearen erreformaren aldi berean ia. Bi lege horiek ez ditugu aztertuko; izan ere, trantsiziodemokratikoaren etorrerarekin eta Autonomien Estatuaren ezarpenarekin, apenasizan
|
zuten
eraginik, bereziki EAEn.
|
|
|
Hizkuntza goiztiarraren diagnostikoan CDI asko erabili arren, erabilera batzuetarako, tresna zehatzegia izan daiteke (Pérez Pereira eta Reches, 2007) item asko dituelako (CDI jatorrizko bertsioak 500 item baino gehiago ditu eta CDI 700 baino gehiago). ...aila altuko gurasoen seme alabek azaltzen duten joera altuago puntuatzeko CDIren eskala guztietan (Fenson et al., 1993; Arriaga, Fenson, Cronan eta Pethick, 1998; Jackson Maldonado et al., 2003; Pérez Pereira eta García Soto, 2003; Kern, 2003; Barreña, et al., 2008); dena den, gurasoen hezkuntza mailaren eragina ez da beti norabide horretan antzeman; izan ere, Reese k eta Read ek (2000) aurkitu
|
zuten
eragina kontrako norabidean ere, hau da, puntuazio altuagoak hezkuntza maila baxuko gurasoen seme alabetan. Horregatik guztiorregatik, Fenson ek eta kolaboratzaileek (2000) CDIren bertsio laburrak sortu zituzten.
|
|
|
Lanean, 6 eta 7 urte bitarteko 13.908 adingaberekin egindako lanean, lehenengo urtean parazetamola edo antibiotikoak hartu zituztenen datuak erregistratu ziren, eta ikusi zen lotura bat zegoela botika horien eraginpean egotearen eta ekzemaren garapenaren artean, bai asma duten haurretan, bai asmarik gabe. Parazetamol eta antibiotikoen artean Autoreek egiaztatu zutenez, lehen urtean parazetamola hartu zuten haurren erdiek ekzema izan zuten, antibiotikoak hartu zituztenen %66k baino gutxiagok, eta, gero, dermatologian
|
zuten
eragina. Proportzioa, ordea, ez zen handiagoa bi botiken konbinaziotzat hartzen bazen.
|
|
|
Eskualde horretan sortzen dira kisspeptinak, pubertaroaren hasierako lehen pausoa eragiten duten proteina txikiak. Zientzialariek ez
|
zuten
eraginik aurkitu saguetako pubertaroan, leptina batzen zaion molekularen adierazpena kisspeptina sortzen zuten nerbio zeluletan modu selektiboan ezabatzen zenean hipotalamoan. Ondorengo analisiek erakutsi zuten leptina lotzen zaion molekularen adierazpena garuneko eskualde bat dela, nukleo aurremamilar bentral deritzona.
|
|
|
Aurkeztutako 68 espedienteetatik 59 kontratuak aldi baterako eteteko ziren, 9 kontratuak hausteko eta murrizketako bakarra. Aurkeztutako espediente horiek 3.432 langile hartu dituzte (langile batzuk behin baino gehiagotan) eta haietatik 2.452rengan izan dute zuzeneko eragina.Kontratuak aldi baterako eteteko 58 EEEk iaz Sakanan izan
|
zuten
eraginari dagokionez, 2.859ko plantilatik 2.176 langileri eragin zien. UGT k zabaldutako datuen arabera, kontratua hausteko iaz aurkeztutako 9 EEEk 572ko plantila hartu zuen eta 275 langileri eragin zien.
|
|
|
Aiarako (Araba) elkarteko kide Joseba Llanosek ere ikusten du aldaketa hori: Sortu ziren garaian
|
zuten
eragin soziala eta gaur dutena ezberdina da. Tokatzen da diskurtsoa berreraikitzea eta egin beharrekoa birpentsatzea.
|
|
|
Eusko Jaurlaritzak kargua hartu zuen egun berean, Espainiako Bankuak interes tasa %8ra igo zuen, eta diruaren prezioa, artean pezetarena, %0, 65 garestitu zuen, prezioen igoerak eta BEZ puntu bat igotzeak izan
|
zuten
eragin inflazionistari eusteko. Espainiako ekonomia zurrunbilo larri artean zebilen eta pezeta moneta ahula zen Europan.
|
|
|
Hartan ere ederki ikusten da zer nolako garrantzia izan zuten batez ere Üdoipeako olak eta Burkegiko meatzeta ugariek Larrainen. Baita nafar olajaunek han izan
|
zuten
eragina ere. Begira Joxepe Killaberri larraintarra Iruñeko kartzelan sartu zuten urte bereko aipu honi:
|
|
|
Ardatz nazionalaren ordez, nazio mugak gainditzea proposatu zen, muga nazionalak bi arazo nagusi zekartzala argudiatuz: lehena, literatura nazionala soilik irakasteak oztopatu egiten zuela kanpoko literaturek herrialdeko autoreengan
|
zuten
eragina aztertzea; bigarrena, ikasleei ez zitzaiela aukerarik ematen beste literatura batzuetan idatzitako maisulanak ezagutzeko (id.).
|
|
|
Baina agiri horrek baino gehiago, Jakinen sartu ginenok hasi genituen harreman berriek izan
|
zuten
eragina. Lehengo taldearekin ez genuen sekula inolako arazorik izan.
|
|
|
306. Albert Einsteinek erlatibitatearen teoria formulatzen zuen. Urte hartan, Sigmund Freudek bizimodu sexualari buruzko hiru entseguak argitaratu zituen, eta Max Weberrek," Protestantismoaren etika eta kapitalismoaren izpiritua" saiakeran, kulturak eta erlijioak gizartearen bilakaeran
|
zuten
eragina erakusten zuen...
|
|
2011
|
|
|
«Bere lagunak ziren, etxera etortzen ziren, eta handik nenbilen ni ere». Haiek artea ikusteko zuten beste modu horrek ere izan
|
zuten
eraginik beregan. «Oso garrantzitsuak izan ziren niretzat.
|
|
|
Bigarren zatian, industria eraikinaren bilakaera arkitektonikoa bildu du. Hirugarrenean, berriz, garaian garaiko gerrek olan, Aezkoan zein inguruko haranetan izan
|
zuten
eragin kaltegarria kontatzen du.Aezkoako mendietan daude Euskal Herriko baso nagusietakoak. Haran horretan daude Mendilatz eta Tristuibartea natura erreserbak eta Iratiko oihana.
|
|
|
Isidoro Martinez entrenatzaileak hutsartea eskatu, eta eraso jokoa zuzendu zuen. Aginduak berehala izan
|
zuten
eragina, 7 0eko partziala lortu baitzuten etxekoek. Atsedenaldian 16 ziren aurretik.
|
|
|
Iparrorratzaren arrosa, olioz betetako ontzi batean kokatu zuen, itsasontziaren kulunken eragina txikitzeko. Eta, burdinazko itsasontziek iparrorratzaren imanean
|
zuten
eragina ezeztatzeko, Thompson esferak deituriko burdina gozozko bi esfera gehitu zizkion.
|
|
|
Ondorioz, bi gatazka horietan arrazoi zuzenak eragindakoa izan zen nazioarteko inplikazioa, hau da, gatazkan zegoen herrialdearen interesek eragina, eta ez hirugarren nazio esku hartzaile baten interes berekoiak. Ezin da esan ezkutuko agendarik egon ez zenik, baina egon ziren neurrian ez
|
zuten
eraginik izan emaitzan.
|
|
|
Tartean, makina bat anekdota: ...olapioen eskola hutsean bildutako talde handia, garaiko superprodukzioen eran; Historias del Kronen eko gazte gautxorien abenturek gizartean sortutako zalaparta eta harridura; Kalabaza Tripontzi ko fotograma andana margotzearen lan titanikoa, baliabide gutxi eta katxondeo askorekin; Yoyes ez filmatzeko Helena Tabernak jaso zituen presioak; ezkutuko miresle baten eskutitzek Medemen film batean izan
|
zuten
eragina; Aupa Etxebeste! tik kanpo geratu zen eszena surrealista; 80 egunean eko protagonista argentinarra, azken bertsioan bizkaitar bihurtua?
|
|
|
bezalakoekin lehiatzea lortu. Unehartan, Jose Maria Gorordo EITBko zuzendari nagusi izendatu zuten(). Bere agindupean jazotako aldaketek irratietan izan
|
zuten
eragin gehien, batez ere etabereziki, Radio Euskadin. Saio gehienak kendu eta albistegiak eta kirol tarteak bainoez zituen mantendu, eta indartu.
|
|
|
Sarasolak prestatutako hiztegiek batez ere hizkuntzalarientzat izan zuten garrantzia. Aldiz, erabiltzaileen artean, euskaraz idatzi nahi zuten irakasle, idazle, euskalduntzen eta alfabetatzen ari zirenenen artean Kintanaren hiztegiek izan
|
zuten
eragin handiena.
|
|
|
10)). Erregimenarentzat susmo handirik ez
|
zuten
eragiten, eta euskaldunen artean oihartzun handiko obrak ziren Itxaropenarenak, baita Kuliskakoak ere.
|
|
|
Ongi elikatutako biztanleriari ez zaio bitamina gehigarririk gomendatzen, organismoan dituen ondorio negatiboengatik. Bitaminek minbizian
|
zuten
eragina aztertu zuen lehen azterketetako bat “ATBC Study” izan zen (Alfa Tocoferol akronimoa,). Finlandian egin zen 1994an, eta ia 30.000 gizon erretzaile aztertu zituen.
|
|
|
" Duela urte batzuk langile asko ibili ziren Pagatza industrialdea eta etxeak egiten", dio Basaurik obra horiek ostalaritzan izan
|
zuten
eragin baikorra azaltzerakoan; eta zera gehitzen du Iñaki jatetxeko Begoña Arreitunandiak: " Langile haiek ordu erdi izaten zuten libre eguerdian, eta etortzen ziren kafesnea hartzera edo pintxoa jatera; tailerrekoak ez dira etortzen, errelebotan egiten dute lan, eta bazkaldu ere etxean".
|
|
2012
|
|
|
Izan ere, erromanikoa ez zen arte estatiko bat, eta izan zuen garapenik mendeak joan eta mendeak etorri, eta Nafarroa ere bada aldaketa horien lekuko. Erromesek ere izan
|
zuten
eraginik. Izan ere, IX. mendetik aurrera indartu egin zen Erromara eta Santiagora erromesaldiak egiteko ohitura, eta santu erlikien gurtzea ere bai.
|
|
|
Banuen halaber gertaera guztiz ohargarri baten berri, alegia, Usher arrazaren leinuak ez zuela inoiz albo adar iraunkorrik sortu; beste hitzetan, familiaren ondorengoak denak ziren zuzenekoak, eta horrelaxe gertatu izan zen beti, oso gorabehera txiki eta laburrekin. Gabezia horrek, egin nuen neure artean, buruan nerabilelarik zeinen antzekoak ziren jabetzaren nolakotasuna eta biztanleena, eta mendeen joanean ez ote
|
zuten
eraginik izan batak bestearen gainean; gabezia horrek, hau da, albo adarreko ahaiderik ez izateak, eta horren ondoriozko aitarengandik semearenganako igorpenak, desbiderapenik batere gabe, parekatu bide zituen bata eta bestea, harik eta, jabetzaren jatorrizko izena aldaturik, «Usher Etxea» izen bitxi eta nahasgarria bihurtu zen arte, erabiltzen zuten baserritarren buruan nonbait familia bera et...
|
|
|
Jakin badakigu itzulpenaren teoria hermeneutikoen barruan aipatu ditugun autore guztiak postmodernotzat jotzea eztabaidagarria gerta litekeela, batez ere goi mailako kulturako arte-lanekiko agertzen zuten jarrera modernoa kontuan hartzen badugu. Halere, haien zenbait ideia atal honetan azaltzea interesgarria iruditu zaigu itzulpenagintzaren epistemologia postmodernoaren garapenean izan
|
zuten
eragina erakusteko.
|
|
|
Ez dira horiek (Nietzsche, Baudelaire, Poe eta Kafka) Miranderengan eragina izan duten bakarrak, baina nabarmenenak aipatu nahi izan ditugu adibide gisa, Mirandek itzulitako lanek bere sorkuntza lanetan izan
|
zuten
eragina nolabait erakusteko.
|
|
|
Aipatu euskal itzultzaile horien hausnarketen alboan, beraz, Joseba Sarrionandiaren proposamenak guztiz berritzaileak gertatuko dira. Jon Mirandek eta Gabriel Arestik euskal itzulpengintzari egindako ekarpenak eta haien sorkuntzazko lanek eta itzulpenek Sarrionandiarengan izan
|
zuten
eragina ahaztu gabe, esan genezake Sarrionandia izan zela itzulpenaren alorrean ikuspegi postmoderno bat eskaini eta ikuspegi hori praktikara modu koherentean eraman zuen lehen itzultzailea. Sarrionandiaren itzulpengintza berritzailea gertatu zen, lehenik eta behin, itzulgaien hautaketari dagokionez.
|