|
2001
|
|
|
Nahikoa frogatuta dago kolesterolemiaren kontrolean elikagaien kolesterol edukiak ez ezik, beste faktore batzuek ere eragiten dutela, hala nola, elikagaien bitamina eta mineralen ekarpena, gantz azido saturatu eta poliasegabeen edukia eta bien arteko erlazioa. Arrautzaren kasuan, erlazio hori onuragarria da odoleko lipidoen mailan
|
duen
eraginari dagokionez, hau da, gantz poliasegabearen proportzioa (koipe ona) gantz asea (koipe txarra) baino handiagoa da. Hala ere, kolesterol edukia dela eta, errezelo gehien duen elikagaietako bat da, eta horren kontsumoa nabarmen jaitsi da azken urteotan.
|
|
|
Gainera, kolesterolemia kontrolatzeko (odoleko kolesterol maila), dietako kolesterol edukiak ez ezik, beste faktore batzuek ere eragiten dute, hala nola elikagaien bitamina eta mineral ekarpena, gantz azido aseen eta poliasegabeen edukia eta bien arteko erlazioa. Arrautzaren kasuan, erlazio hori ona da odoleko lipidoen (koipeen) mailan
|
duen
eraginari dagokionez.
|
|
|
Animaliekin egindako esperimentuetan oinarrituz, badakigu ginsenoideek ariketa egiteko denbora luzatzen dutela, proteinen sintesia estimulatzen dutela, plaketen agregazioa inhibitzen dutela, estresak urdaileko ultzerak sortzea prebenitzen dutela eta sistema immunearen jarduera handitzen dutela. Giza organismoan
|
duen
eraginari dagokionez, Japonia, Korea eta Errusia dira landare horri buruzko azterketa handienak egin dituzten herrialdeak, eta estresari (estresaren aurkako elikagaiak) eta lan errendimenduari mesede egiten dietela berretsi dute. Horregatik guztiagatik, ginsengari eragin tonikoa edo adaptogenoa duen landaretzat har daiteke; hau da, gorputzari estresera egokitzen laguntzen dio:
|
|
2004
|
|
|
Ez diete inolako onurarik ekartzen kontsumitzaileei, eta inoiz ez dute ezabatuko gosea munduan». Giza osasunean
|
duen
eraginari dagokionez, aditu honek azterketarik eza eta kaltegabetasuna kritikatzen ditu. Ez da oso ohikoa zientzialarien artean jarrera horren alde agertzea.
|
|
|
Hala ere, txostenak adierazten du etxebizitza erosteko kreditua moteldu egin dela 2004ko bigarren hiruhilekoan(+% 17,1), 2003 urtearen amaieran eta 2004 urtearen hasieran izandako azelerazio handiaren ondoren. Egoiliar den sektore pribatuan kreditua nabarmen zabaltzeak entitateengan
|
duen
eraginari dagokionez, Espainiako Bankuak gogorarazi du prozesu horrekin batera ez dela antzeko hazkunderik izan gordailuetan. Hori dela eta, banku arteko kanpo finantzaziora eta balio jaulkipenera jo behar dute, “pasiboaren kostuei eta, beraz, haren marjinei kalte eginez”.
|
|
2006
|
|
|
eta, bikotearen egokitzapenari? eta supergaitasunaren garapenean
|
duten
eraginari dagokionez, emaitzek ezdute informazio nahikorik eskaintzen behin betiko ondorioak ateratzeko.
|
|
|
Mikrouhinen mugak Tenperaturaren banaketan uniformetasunik eza da mikrouhinen eragozpen handienetako bat, produktuaren azken kalitatean eragiten baitu. Mikrouhin labeek mikroorganismoetan
|
dituzten
eraginei dagokienez, duela urte batzuk egindako azterlan batzuen arabera, litekeena da hilgarritasuna eragiten duten efektu ez termikoak egotea. Hala ere, gero frogatu da mikrobioen desaktibazioa elikagaiaren barruan sortutako beroaren ondorio dela, eta mikrobioen inaktibazio kurbak ohiko tratamendu termikoen antzekoak dira.
|
|
|
Horrekin, «erauzketa prozedurak, barietateak eta biltzeko unea erabaki ahal izango dira, bai eta printzipio aktiboak isolatzeko prozesu osoaren gida ere», onartu du Francisco Antonio Macías Domínguez UCAko katedradunak. Proiektuan sartzen da jarduera biologikoa duten konposatuen azken edukian piper, aloe vera eta mahats barietateek duten eraginaren ebaluazioa, bai eta azken edukian
|
duten
eraginari dagokionez ekoizpen aldagai batzuk ere. Aditu taldeak ia bi hamarkada daramatza plante eta mikroorganismoen arteko elkarrekintza ekologikoetan parte hartzen duten 500 substantzia organikotik gorako bioaktibitatea isolatzen, karakterizatzen, sintetizatzen eta ebaluatzen.
|
|
2007
|
|
|
a) Enpresan dauden arriskuak prebenitzeko planak eta programak egin, abian jarri eta ebaluatzean parte hartzea.loko prestakuntzaren egitasmo eta anto Horretarako, batzordean eztabaidatuko dira, abian jarri aurretik eta arriskuak prebenitzeko
|
duten
eraginari dagokionez, plangintzari, lanaren antolaketa eta teknologia berriak sartzeari, lege honen 16 artikuluak aipatzen dituen babes eta prebentzio jardueren antolaketa eta garapenari, eta prebentzio arlaketari buruzko proiektuak.
|
|
|
Geroagoko ikerketek frogatu zuten ondorio positiboak, berez, ezin zirela alkoholaren kontsumoarekin lotu, ardoaren kontsumoarekin baizik, eta, zehazkiago, ardo beltzarekin. Elikagai horrek gaitasun antioxidatzailea duten zenbait substantzia ditu, eta naturako beste produktu batzuetan ere badaude (frutak, barazkiak), baina ardoaren kontzentrazioa eraginkorragoa da bihotzerako eta osasunerako
|
duen
eraginari dagokionez. Ardoa, ordea, ez da, berez, ekintza hori lortzeko erabiltzen den produktua (hartziduragatik edo jasaten dituen prozesuengatik); aitzitik, ardo beltzaren barietate helduak dira benetan interesgarriak.
|
|
2010
|
|
|
Erradiazio infragorriak jakien ezaugarri organoleptikoetan
|
duen
eraginari dagokionez, azaleko proteinen koagulazioa, uraren lurruntzea, azukreen karamelizazioa, lipidoen oxidazioa edo Maillard erreakzioa gerta daitezke; eta horren ondorioz, jakiaren ehundura, kolorea, usaina eta zaporea aldatzen dira. Aldaketa hauek batik bat elikagaien azalean gertatzen dira, lehen aipatutako barneratze ahalmen urriagatik.
|
|
|
Mikrouhinek elikagaien ezaugarri organoleptikoetan
|
duten
eraginari dagokionez, aipatu behar da ohiko labean (erradiazio infragorria) kozinatutako elikagaiarekin konparatuta, mikrouhin labekoa ez dela hain erakargarria (100 ºC ko tenperaturak lortzen direnez Maillard erreakzioa ez da gertatzen, eta abar). Esan daiteke mikrouhinen bidez kozinatutako elikagaia uretan egositakoaren antzekoa dela (ikusi 13 gaia).
|
|
|
Krisiak BPGaren hazkunde potentziala %10, 6 murriztu du gure herrialdean. Murrizketa horren% 8,4 atzeraldiak enpleguan
|
duen
eraginari dagokio, eta% 2,1, kapital kostuetan. Hala jasotzen du erakundeak bere kide diren estatuek egiten dituzten egiturazko erreformak gainbegiratzeari eta haien hazkundean duten eraginari buruz urtero egiten duen txostenak.
|
|
|
Ferrerren arabera, arrisku maila zehaztu arte putzuak zigilatzen ez badira, giza kontsumorako ura kutsatu egin daiteke. Ingurumenean
|
duen
eraginari dagokionez, eragindako eremua esterilizatu egingo da. Osagai asko kutsatutako ubideen hondoan utz daitezke, eta, lehenago edo geroago, eragin kaltegarria izango dute, nahiz eta agerian ez egon.
|
|
2011
|
|
|
2003az geroztik funtzionatzen du, eta Richter eskalan sei graduko lurrikarak, uholdeak, gas likidotuaren leherketak, urakanak eta hegazkinen talkak jasateko prestatuta dago. Osasunean
|
duen
eraginari dagokionez, oraindik ez du behar adina datu epidemiologiko. Hala ere, 1985ean eraikitako Suediako antzeko zentral batean egindako azterketek ez dute detektatu erradiazioari lotutako gaixotasunik inguruko biztanleen artean.
|
|
|
nahiz eta ez den frogatu epe laburrean ingurumenean edo etxean egon ohi diren mailekiko esposizioak ondorio kaltegarriak izan ditzakeenik, ez dakigu epe luzera zer gertatzen den erakusketa jarraituekin, nahiz eta ez diren oso garrantzitsuak. CEMek osasunean
|
duten
eraginari dagokionez, argi dago uhin infragorrien eraginpean egoteak begietako narritadura eta begi lausoak eragin ditzakeela. Erradiofrekuentziaren eta mikrouhinaren erradiazio maila handien eraginpean dauden langileen narritadura kasuak ere ezagutzen dira, baina ez dago frogarik ondorio horiek biztanleria orokorraren eraginpean dauden mailetan erregistratzen direla.
|
|
|
Imagen: Carbon Trust Produktuak aldatu egiten dira karbono aztarnetan, eta, horregatik, bat edo bestea aukeratzea erabakigarria izan daiteke klima aldaketan
|
duen
eraginari dagokionez. Zenbait adituk dieta osasungarria eta karbono gutxikoa egiteko metodoak ere gomendatzen dituzte.
|
|
2012
|
|
|
Lehengo azterketak baliagarriak dira Lehiakortasun Planean eta Zientzia, Teknologia eta Berrikuntza Planean (PCTI 2010) garatzen diren konbergentziaestrategiak kuestionatzeko; izan ere, ez da hobekuntza kualitatibo edo kuantitatiboriklortu gure berrikuntza sistemaren baldintza, baliabide eta pertsonei dagokienez, ezta horrek jarduera industrialean
|
duen
eraginari dagokionez ere.
|
|
|
Asma, ariketa fisikoa eta immunitate sistema Ariketa arinak nola murriztu dezake asma krisi baten arriskua? Badirudi jarduera fisiko erregularrak eta moderatuak sistema immunologikoan
|
duen
eraginean dagoela erantzuna. Horri esker, bronkio hantura eta, beraz, asma krisia eragiten duten molekula immunologikoen kopurua murrizten da.
|
|
|
Eman ditzakezu adierazpen horien adibide batzuk? Lehen baimenetan, landare esterolak aipatzen dira, kolesterol maila jaisteko
|
duten
eraginari dagokionez; adierazpen horiek dagoeneko erabiltzen dira. Gaur egun, elikagaietako edozein osasun adierazpen EFSAk egiaztatu behar du.
|
|
2013
|
|
|
Zer egin dezakete gurasoek egoera negargarri horren aurrean? Christopher Ferguson doktorea, dozenaka ikasketa publizitateak helduen eta haurren portaeran
|
duen
eraginari dagokionez, itxaropenak daude. Jaki osasungaitzen publizitateak haurrengan eragin nabarmena duela onartzen badu ere, Ferguson aseguratua gurasoek eragin garrantzitsua izango dutela «elikadura osasuntsuari buruzko epe luzeko mezuan koherenteak badira».
|
|
2014
|
|
|
«Emaitza horiek interesgarriak izan daitezke buffeten arduradunentzat, baina eskola, unibertsitate edo laneko kafetegietan osasun publikoa hobetzeko ere interesa dute». Hala eta guztiz ere, NHS Choices eszeptikoa da gehiegizko pisua edo obesitatea duten pertsonengan estrategia horiek
|
duten
eraginari dagokionez, nahiz eta zalantzarik gabe horrek biztanleen osasunean izan dezakeen eragina. Nolanahi ere, erreferentziazko atari honen azken hausnarketa errepikatzeko modukoa da:
|
|
|
Bertan onartzen da «etxeko laranja zukuaren bitamina ez dela oso egonkorra», eta, gainera, bitamina hori asko murrizteko «muturreko baldintzak» erabili behar direla, adibidez, zukua 120 ºc tan berotu behar dela. Bitaminak bitaminan
|
duen
eraginari dagokionez, berrikuspen horrek berak adierazten du «C bitamina ezin hobeki kontserbatzen dela zukuan 12 ordura arte, nahiz eta zaporea mingotsuagoa izan daitekeen». Ezinbestekoa al da bitamina hartzea laranja zukutik abiatuta?
|
|
|
Kontzeptu hori Klima Aldaketari buruzko Gobernu arteko Aditu Taldeak (IPCC) erabiltzen du klima parametroetan aldaketak eragin ditzaketen kanpo perturbazioak aipatzeko. Osasunean
|
dituen
eraginei dagokienez, jakina da giza kartzinogenoa dela. Airearen poluzioa Europan, azken datuak EEmaren txostenak dio, politikek, oro har, airearen kalitatea hobetu duten arren, poluzioa oraindik ere ingurumen osasunaren arrisku nagusia dela.
|
|
2015
|
|
|
Gizakiak Lurraren historian
|
duen
eragina dago Antropozenoaren atzean. Horretaz bakarrik hitz egiten al da pelikulan?
|
|
2018
|
|
|
Etorri berriek herriko euskararen egoeran
|
duten
eraginari dagokionez ere, aurrekoaren iritzi bertsua dutela baiezta dezakegu. Ondarroarren %21, 7k eta bermeotarren %41, 6k erantzun du neurri handian eragiten duela.
|
|
|
Haien lanaren alderdi guztiak aztertu, eta saiatzen naiz neurtzen nolako jokabidea duten gainerako langileekin. Azken batean, garrantzitsua da ikuspegi argi bat izatea haiei buruz, bai alderdi teknikoei dagokienez, bai etxeko giro orokorrean
|
duten
eraginari dagokionez. Damu dut hala esan beharra, Kenton andereñoa, baina iruditzen zait arduragabekeriaz jokatu duzula alderdi horietan.
|
|
2019
|
|
|
Horrez gain, zeramika arrastoak ere agertu dira, oro har XVIII. eta XX. mendeen artean datatuak; etxeko hondakinak ongarri gisa erabili izanaren ondorioa liteke (Poirier, 2013). Honek guztiak jauzi kualitatibo bat adierazten du, landa komunitateen jarduera ekonomikoek ingurugiroan
|
duten
eraginari dagokionez, natura eraldatzeko gaitasun nabarmena erakusten baitute.
|
|
|
Bestalde, fruta eta barazkietan produktu kimikoak erabiltzen dira laboreak kalterik eragin eta uztak gal ditzaketen izurriteetatik babesteko. Substantzia horiek oso kontrol zorrotzak izaten dituzte erabiltzen diren dosiek osasunean
|
duten
eraginari dagokionez, eta Europako erreferentziazko erakundeek (EFSA, esaterako) etengabe berrikusten dituzte. “Nekazaritza tradizionaletik datozen elikagaiak kontsumitzea guztiz segurua da, eta fruta, barazki eta barazki kopuru askotarikoa eta nahikoa eskuratzeko aukera ematen du”, erantsi du Illanasek.
|
|
2020
|
|
|
Miguel Ángel Lurueña elikagaien teknologoak azaltzen du: “Osasunean
|
duen
eraginari dagokionez, alde txikia dago etxeko haragiaren eta industriako haragiaren artean. Izan ere, produktua itotzen bada, seguruagoa da industriarena, hidrokarburo aromatiko poliziklikoen (HAP) kopurua kontrolatzen delako.
|
|
|
Bai hantura bai oxidazio estresa minbiziari lotutako bi prozesu dira. Hala ere, nahiz eta dietako osagai sukoiek edo antioxidatzaileek eragin nabarmena izan koloneko minbizia izateko arriskuaren gainean, emaitzak ez dira erabakigarriak bularreko minbizian
|
duten
eraginari dagokionez. Proiektu honek berretsi egiten ditu arlo horretan egindako beste ikerketa batzuen emaitzak.
|
|
2023
|
|
|
Ebidentzia akademiko zorrotzenek ez dute zalantzarik gazteen osasunean
|
duen
eraginari dagokionez; baina gehiago jakiteko, sakondu dezagun azterketa horietako batzuetan.
|