|
2016
|
|
|
36
|
Pertsonen
deiturak
|
|
|
Informazioetan azaltzen diren
|
pertsonak
identifikatzeko, kazetariak kargua/ lanbidea adieraz dezake, edo izen abizenak, edo datu biak. Izen abizenak ematen dituenean, kazetariak pertsonaren eta horren irizpidearen eta hizkuntzaren errespetuz jardun behar du.
|
|
|
Informazioetan azaltzen diren pertsonak identifikatzeko, kazetariak kargua/ lanbidea adieraz dezake, edo izen abizenak, edo datu biak. Izen abizenak ematen dituenean, kazetariak
|
pertsonaren
eta horren irizpidearen eta hizkuntzaren errespetuz jardun behar du.
|
|
|
3.2 Euskal Irrati Telebistak ezin dezake ezarri bere irizpidea abizendunaren irizpidearen gainetik.
|
Pertsona
batek garbi utzi badu, modu batez edo bestez, bere abizena grafia jakin batekin idaztea nahi duela, euskarazkoa izan zein gaztelaniazkoa izan, EiTBn errespetatu egingo dugu.
|
|
|
Euskaltzaindiaren 76 araua: Latin eta greziar
|
pertsona
izen klasikoak euskaraz emateko irizpideei buruzko erabakia.
|
|
|
ko, behar beste iturri erabiliko dira. Guztiz baztertzekoak dira baieztapen edo datu zehaztugabeak eta oinarririk gabeak, batik bat
|
pertsonen
duintasuna eta irudi eskubidea urratu edo gutxietsi dezaketenak, eta erakunde publikoetan nahiz pribatuetan bidegabeko kaltea edo ospe galera eragin dezaketenak. Guztiz baztertzekoak dira adierazpen eta kalifikazio iraingarriak.
|
|
|
18 art.
|
Pertsonek
informaziorik ez emateko eta galderei ez erantzuteko eskubidea dute, eta errespe
|
|
|
gortu. Salbuespen dira EiTBko hedabideen programazioaren promozioak, betiere dagokion
|
pertsonaren
oniritziarekin eta gainerako informazioek izaten dituzten berme berberekin. Ez da hirugarrenen ordainsari, eskupeko edo oparirik onartuko, horren helburua informazio edo iritzi jakin bat sustatzea, bideratzea, moldatzea edo zabaltzea izan badaiteke.
|
|
|
24 art.
|
Pertsonen
intimitate eskubidea eta irudi eskubidea errespetatu egingo dira, batez ere nahi
|
|
|
gabea eta samina dakarten egoeretan eta gertaeretan. EiTBko informatzailea bertaratzen denean, muturluzekeria saihestu behar du, eta, informazioaren jarraipena egiteko, errespetua eta adeitasuna izango die
|
pertsonei
.
|
|
|
nean, zorrozki beteko da errugabetasun presuntzioaren printzipioa. Halaber, zigor prozeduraren batean akusatu edo kondenatu duten
|
pertsonaren
senitartekoak eta lagunak ezin daitezke identifikatu, nahi ez badute, eta ez da pertsona horien irudirik edo soinurik zabalduko.
|
|
|
nean, zorrozki beteko da errugabetasun presuntzioaren printzipioa. Halaber, zigor prozeduraren batean akusatu edo kondenatu duten pertsonaren senitartekoak eta lagunak ezin daitezke identifikatu, nahi ez badute, eta ez da
|
pertsona
horien irudirik edo soinurik zabalduko.
|
|
|
EiTBko profesionalek ez dituzte bere egin behar kazetaritzan edo gizartean diskriminazioa desenkusatzen edo minimizatzen duten jokabideak. Era berean, indarkeriara bultza dezaketen hitzak eta
|
pertsonen
duintasuna eta osotasun fisiko eta morala iraindu edo kaltetu ditzaketen adierazpenak baztertu egingo dituzte.
|
|
|
40 art. Profesionalek ez dute sekretu profesionalaren lotura izango
|
pertsonen
bizitzaren eta askata
|
|
|
Kontsulta prozesuaz arduratu den Hauteskunde Batzordeak erredakzio kontseiluetako kideen aukeraketa antolatu du orduan. Batzorde horretan ezin daiteke egon erredakzio kontseiluren baterako hautagaitza aurkezteko asmoa duen
|
pertsonarik
. Ordezko modura, Erredakzio Estatutuaren lanketan parte hartu duten profesionalak izan daitezke Batzordeko kide, eta, inor geratuko ez balitz, informazioaren profesional boluntarioak.
|
|
|
Estilo Liburu hau prestatzen,
|
pertsona
hauek hartu dute parte:
|
|
|
g.
|
Pertsonen
ohorea, izen ona, irudia eta intimitatea errespetatzea.
|
|
|
Informazioa eskuragarri edukitzea funtsezko eskubide bat da, eta
|
pertsona
guztiei dagokie. Eskubide horren titularrak herritarrak dira, eta komunikabideak eskubidea gauzatzeko euskarriak dira.
|
|
|
Aldi berean, informazioetan gertakizunak, iritzia lantzeko gakoak eta herritarren intereseko berriak bildu behar dira. Herritarren interesekoa izatea gaiaren baitan eta protagonista diren
|
pertsonen baitan
egongo da.
|
|
|
Eskubide horien bermatzailea denez gero, EiTBk zorrozki zainduko du albistean azaltzen diren
|
pertsonak
ez gutxiestea, haien izen ona ez kaltetzea edo haien sinesgarritasuna ez suntsitzea informazioetan zabaltzen diren mezuen edo esateko moduen bidez. Hari horretatik, zorrozki zainduko du webguneetako eta ingurune multimedietako erabiltzaileen jarduera, edukien eta iritzien sortzaile diren aldetik. Egin litekeen kaltearen balorazioan, protagonisten proiekzio publikoa hartuko da aintzat.
|
|
|
Informazio eskubideak ez ditu
|
pertsonak
datuak ematera edo adierazpenak egitera behartzen. Printzipio orokor gisa, errespetuz hartuko da isilik geratzea edo kazetarien galderei erantzuteari ezetz esatea.
|
|
|
EiTBren hedabideek parte hartze demokratikoa,
|
pertsona
guztienganako begirunea, herritar taldeekiko errespetua, gizabide heziketa, elkartasuna eta espiritu kritikoa sustatzen lagunduko dute.
|
|
|
Erabakiak irizpide profesionalen arabera hartuko dira, eta ez irizpide konfesionalen arabera. EiTBk ez du
|
pertsonarik
edo talderik diskriminatuko sinesmen erlijiosoengatik.
|
|
|
d. Kasuarekin zuzeneko zerikusia ez duten bestelako iturriak (proiekzio publikoa duten
|
pertsonak
, e. a.).
|
|
|
Halaber, ez da emango biktima edo erasotzailea identifkatzea edo kokatzea ahalbidetzen duen daturik: adibidez, etxebizitzaren kanpoaldea, lantokia, e. a. Interes informatiboa edo gertakarian parte diren
|
pertsonen
entzutea arrazoi nahiko izan daitezke haien izenak emateko, arduradun editorialen baimenarekin.
|
|
|
Adingabe eta gazteentzako informazioek gainditze pertsonala, bereziki, prestakuntzan oinarritutakoa?, berdintasuna, elkartasuna eta errespetua sustatuko dituzte. Adingabe eta gazteentzako informazioetan baztertzekoak dira indarkeria jasotzen duten irudiak,
|
pertsonen arteko
harremanetan esplotazioa erakusten dutenak, eta tratu umiliagarria edo sexista agertzen dutenak.
|
|
|
Zaila da arau baten bidez zehaztea
|
pertsonak
noiz arte diren gazteak. Hori dela eta, testuinguruak argituko du zelan erabili haur, nerabe eta gazte terminoak.
|
|
|
Euren jarduera profesionalean lekukoak bilatzen dituztenean, kazetariek ez diete estereotipo murriztaileei jarraituko. Lanbide edo jarduera batzuetan presentzia handiagoa izanagatik ere, ez dira nazionalitate jakin bateko
|
pertsonak
bilatu behar gai jakin bat ilustratzeko.
|
|
|
Arlo horretan, desgaitasuna eta gaixotasuna dira kontuzko ildoetako bi, eta berorien tratamendua ezin da topikoetan erori. Informazioetan,
|
pertsona
desgaitu eta gaixoen ezagutza sustatuko da, eta pertsonon garapenaren, gainditze pertsonalaren eta integrazioaren berri emango da. Zentzu horretan, albistegietako azpidatziek eta eitb.eus eko albiste idatziak entzuteko aukerak informazioaren eskurapena bermatzen diete pertsona gorrei edo pertsona itsuei.
|
|
|
Arlo horretan, desgaitasuna eta gaixotasuna dira kontuzko ildoetako bi, eta berorien tratamendua ezin da topikoetan erori. Informazioetan, pertsona desgaitu eta gaixoen ezagutza sustatuko da, eta
|
pertsonon
garapenaren, gainditze pertsonalaren eta integrazioaren berri emango da. Zentzu horretan, albistegietako azpidatziek eta eitb.eus eko albiste idatziak entzuteko aukerak informazioaren eskurapena bermatzen diete pertsona gorrei edo pertsona itsuei.
|
|
|
Informazioetan, pertsona desgaitu eta gaixoen ezagutza sustatuko da, eta pertsonon garapenaren, gainditze pertsonalaren eta integrazioaren berri emango da. Zentzu horretan, albistegietako azpidatziek eta eitb.eus eko albiste idatziak entzuteko aukerak informazioaren eskurapena bermatzen diete
|
pertsona
gorrei edo pertsona itsuei.
|
|
|
Informazioetan, pertsona desgaitu eta gaixoen ezagutza sustatuko da, eta pertsonon garapenaren, gainditze pertsonalaren eta integrazioaren berri emango da. Zentzu horretan, albistegietako azpidatziek eta eitb.eus eko albiste idatziak entzuteko aukerak informazioaren eskurapena bermatzen diete pertsona gorrei edo
|
pertsona
itsuei.
|
|
|
Desgaitasunen edo gaixotasunen bat duten
|
pertsonak
aipatzean, terminologia egokia erabili behar da, enfasia pertsonarengan ipinita. EiTBren hedabideetan,, gorreria duen pertsona?,, alzheimerra duen pertsona?,, autismoa duen haurra?
|
|
|
Desgaitasunen edo gaixotasunen bat duten pertsonak aipatzean, terminologia egokia erabili behar da, enfasia
|
pertsonarengan
ipinita. EiTBren hedabideetan,, gorreria duen pertsona?,, alzheimerra duen pertsona?,, autismoa duen haurra?
|
|
|
Desgaitasunen edo gaixotasunen bat duten pertsonak aipatzean, terminologia egokia erabili behar da, enfasia pertsonarengan ipinita. EiTBren hedabideetan,, gorreria duen
|
pertsona
–,, alzheimerra duen pertsona?,, autismoa duen haurra, eta halako esapideak erabiltzea gomendatzen dugu, eta gaitza azpimarratzen duten etiketa generikoak baztertzea(, gorrak?,, eskizofrenikoak, e. a.).
|
|
|
Desgaitasunen edo gaixotasunen bat duten pertsonak aipatzean, terminologia egokia erabili behar da, enfasia pertsonarengan ipinita. EiTBren hedabideetan,, gorreria duen pertsona?,, alzheimerra duen
|
pertsona
–,, autismoa duen haurra, eta halako esapideak erabiltzea gomendatzen dugu, eta gaitza azpimarratzen duten etiketa generikoak baztertzea(, gorrak?,, eskizofrenikoak, e. a.).
|
|
|
Printzipio orokor gisa,
|
pertsona
guztiek, oihartzun publikoa dutenek barne, gaixotasunak edo gaitz fisiko nahiz psikikoak ezagutzera ez emateko eskubidea dute. Pertsonak baimentzen duenean edo interes publikoak justifikatzen duenean baino ezin daiteke informazio medikoa argitaratu.
|
|
|
Printzipio orokor gisa, pertsona guztiek, oihartzun publikoa dutenek barne, gaixotasunak edo gaitz fisiko nahiz psikikoak ezagutzera ez emateko eskubidea dute.
|
Pertsonak
baimentzen duenean edo interes publikoak justifikatzen duenean baino ezin daiteke informazio medikoa argitaratu. Gainerako kasuetan, intimitatea gailentzen zaio informatzeko eskubideari.
|
|
|
Gaixorik edo osasun etxeetan dauden
|
pertsonen
irudiak edo adierazpenak jasotzeko eta zabaltzeko orduan, zorrotz errespetatuko zaizkie duintasuna, intimitatea eta pribatutasuna. Pertsona horien baimena da aldez aurretik.
|
|
|
Gaixorik edo osasun etxeetan dauden pertsonen irudiak edo adierazpenak jasotzeko eta zabaltzeko orduan, zorrotz errespetatuko zaizkie duintasuna, intimitatea eta pribatutasuna.
|
Pertsona
horien baimena da aldez aurretik. Halaber, gomendagarria da sendagileen iritzia kontuan hartzea.
|
|
|
Halaber, gomendagarria da sendagileen iritzia kontuan hartzea. Eskubideok berdin errespetatu dira
|
pertsona
horiek kalean edo anbulantzian artatzen dituzten kasuetan ere
|
|
|
Kontu handiz jokatuko da kolektibo bereziki sentiberak(
|
pertsona
bergizarteratuak, droga mendekoen senide eta adiskideak, adingabeak...) mindu ditzaketen informazioak edo irudiak ematen direnean.
|
|
|
Droga mendekotasuna edota bestelako adikzioak dituzten
|
pertsonen
irudiek duintasuna errespetatu behar dute, eta anonimotasun eskubidea zaindu.
|
|
|
Drogen eraginpean dauden
|
pertsonak
elkarrizketatzeko, funtsezko justifikazioa behar da. Elkarrizketa emititzeko, elkarrizketatuaren adostasuna eta Albistegi Zuzendaritzaren baimena dira.
|
|
|
Ez da «diseinuzko drogak» adierazpidea erabiliko laborategian sortutako droga sintetikoak aipatzeko. Izan ere, diseinu terminoa erakargarria izan daiteke zenbait
|
pertsonarentzat
.
|
|
|
Artxiboko materialak eta irudien errepikapena kontu handiz baliatuko dira,
|
pertsona
jakin baten gaineko pertzepzio okerrik ez eragiteko. Adibidez, hordituta grabatu zuten pertsona baten irudia ezin daiteke eman alkoholismoaz hitz egiten den bakoitzean.
|
|
|
Artxiboko materialak eta irudien errepikapena kontu handiz baliatuko dira, pertsona jakin baten gaineko pertzepzio okerrik ez eragiteko. Adibidez, hordituta grabatu zuten
|
pertsona
baten irudia ezin daiteke eman alkoholismoaz hitz egiten den bakoitzean.
|
|
|
Auzipeturik, poliziak erreklamaturik edo espetxeraturik dauden
|
pertsonei
elkarrizketak edo grabazioak egin ahal izateko, aldez aurretik editorearen baimena da.
|
|
|
Errugabetasun presuntzioa delitu batez akusaturiko
|
pertsona
guztiek duten eskubide bat da, pertsonok aurrez errugabetzat
|
|
|
Errugabetasun presuntzioa delitu batez akusaturiko pertsona guztiek duten eskubide bat da,
|
pertsonok
aurrez errugabetzat
|
|
|
Gauza jakina bada
|
pertsonak
epailearen aurrean onartu duela gertakarietan parte hartu duela, orduan, egile aitortua esan daiteke.
|
|
|
Ez da atxiloketa edo prozesu judizial batean inplikatutako
|
pertsonen
identifkazioa eman behar, datu hori zabaltzea justifika dezakeen entzute edo proiekzio publikoa dutenean izan ezik. Egokitzat jotzen bada, informazioa testuinguruan kokatzen lagunduko duten inizialak edo datuak eman daitezke, baina horrek ez du kolektibo jakin bat estigmatizatzeko balio behar.
|
|
|
Gidatzeko orduan izan beharreko arretaren inguruko mezuak zabaltzeko,
|
pertsona
ospetsuak erabil daitezke esaterako, lasterketa pilotuak?. Baliabide eraginkorra izan daiteke bide segurtasuna sustatzeari begira.
|
|
|
Ez da txikiagotuko
|
pertsona
ospetsuek eragindako istripuengatik izan dezaketen erantzukizuna.
|
|
|
Zuzeneko emankizunean, hasi baino lehenagoko eta amaitu osteko uneetan, arretaz jokatu behar da, pantailan ageri diren
|
pertsonek
zuzenean ari direla ez jakiteak sor ditzakeen egoera deserosoak saihestearren. Jarraibide hori bereziki garrantzitsua da ekitaldia zuzenean ematen denean, bai telebista bidez, bai bideo jario streaming bidez.
|
|
|
Ez da zilegi, zuzeneko konexioaren aitzakian,
|
pertsonengana
gerturatzea eta pantailan agerraraztea, egiazko baimenik eskatu barik eta uko egiteko aukera eman barik.
|
|
|
Galderak hainbat aditu edo
|
pertsona
inplikaturi egiten bazaizkie, erantzunak aurkezten direnean ez zaie ikus entzuleei pentsaraziko benetako inkesta egin denik. Benetako laginketarik egin ezean, ez da esan behar «galdetutako adituen erdiak», «galdetutako informazio iturri gehienak» edo antzekorik.
|
|
|
3.5 Ez da
|
pertsona
izen, leku izen edo sigla ezezagunik aipatuko. Era berean, ez da zifra gehiegi erabiliko, testua iluntzen baitute.
|
|
|
Ez da usterik edo iritzirik adierazi behar kontakizunean bildutako gertakariei buruz. Nolanahi ere, batzuetan, esteka bat ezar daiteke (testua, bideoa zein audioa),
|
pertsona
ospetsu batek gaiaz uste duenaren berri jakiteko. Aukera hori iritzi generoen barruan baino ez da erabiliko, eta balio informatiboa, alegia, albistearen ulerpena handitu egiten duenean baino ez.
|
|
|
Elkarrizketetan, EiTB gertaeretako protagonistekin mintzatzen da, eta aktualitateko
|
pertsonarik
esanguratsuenak eta interesgarrienak aurkezten dizkie ikus entzuleei. Elkarrizketa da generorik egokiena plataformen arteko sinergiarako.
|
|
|
2.9 Kontu handiarekin hautatu behar da elkarrizketa egiteko tokia. Soinua, argiak,
|
pertsonen
igarotzea eta gainerako guztiak behar bezala atontzeaz gainera, kontuan eduki behar da tokia ondo egokitzen ote zaien gaiari eta zabaldu nahi den mezuari.
|
|
|
Kronikaren kontakizuna nika zein hirugarren
|
pertsonan
egin daiteke, edo, bestela, guka jardun daiteke, ikus entzuleak erakartzeko.
|
|
|
Kronika kokatzen duten erreferenteak behin baino gehiago aipatu behar lirateke: adibidez,
|
pertsonen
izenak, gertaera non izan den, eta gaia.
|
|
|
Irudiak kopiatzea eta zabaltzea hain erraza izanda, ia ezinezko egiten da
|
pertsona
bati anonimotasuna itzultzea.
|
|
|
Nolanahi ere den,
|
pertsonak
kasu hauetan grabatzea baimentzen du legeak:
|
|
|
–
|
Pertsonaren
irudia osagarria baino ez denean.
|
|
|
Ezinbestean, baimena da toki pribatuetan grabatzeko, eta toki publikoetan grabatzeko ere bai, intimitate eskubidea urratzeko arriskua egonez gero. Esaterako, erlijio esparruak, ikastetxeak, merkataritza guneak, aireportuak, ospitaleak eta antzekoak publikoak dira, baina toki horietan egiten diren jarduerak
|
pertsonen
pribatutasunari edo intimitateari atxikita daude. Horrelako tokietan grabatzeko, lehenbizi informazio eskubidearen eta intimitate eta irudi eskubideen arteko balantzea aztertu behar da.
|
|
|
Arreta bereziarekin jokatu behar da adingabeak, segurtasun indarretako kideak, mehatxatutako
|
pertsonak
edo dena delako arrazoiagatik izena isilpean gorde behar zaien pertsonak grabatzean. Editoreak neurtu du grabazio horren balio informatiboa, eta berak erabakiko du emititu ala ez.
|
|
|
Arreta bereziarekin jokatu behar da adingabeak, segurtasun indarretako kideak, mehatxatutako pertsonak edo dena delako arrazoiagatik izena isilpean gorde behar zaien
|
pertsonak
grabatzean. Editoreak neurtu du grabazio horren balio informatiboa, eta berak erabakiko du emititu ala ez.
|
|
|
EiTBren Estilo Liburuan jarduera profesionalerako eskaini diren jarraibideak: 20 Adierazpenen hizkuntza tratamendua, 36
|
Pertsonen
deiturak, 37 Euskal Herriko toki izenak. Horrez gainera:
|
|
|
56 EiTBk
|
pertsona
guztiei bermatuko die ohorea, izen ona, irudia eta norberaren eta familiaren intimitatea zaintzeko eskubidea7 Arreta berezia jarriko da adingabeei 8 etabestelako kolektibo ahulei dagozkien kasuetan.
|
|
|
58 EiTBk ez ditu zabalduko
|
pertsona
edo familia baten bizitza pribatuarekin zerikusiaduten gertakariak, datuak, irudiak edo dokumentuak, baldin eta haren ospeari edoizen onari eragiten badiote, edo haren intimitatean sartzen badira.
|
|
|
EiTBren telebistetan eta kanal multimedietan
|
pertsona
publikoen edo nabarmentasun eta ospe handiko profesionalen karikaturak ager daitezke, gizartean onartzen denarekin bat badatoz.
|
|
|
EiTBko kazetariek ez diote inori gertakaririk leporatuko, eta ez dute inoren gaineko iritzirik adieraziko hitzez edo egitez, baldin eta horrek nola edo hala
|
pertsonaren
duintasunari kalte egiten badio, haren ospea gutxiesten badu edo haren izen onaren kontra egiten badu.
|
|
|
62 Aurreneko betebehar profesionala egia errespetatzea da, intimitaterako eta
|
pertsonen
ohore eta irudirako eskubideak eta errugabetasun presuntzioa bermatuta; horrez gainera, adierazpenak, dokumentuak eta irudiak metodo zilegiekin lortuko dira.
|
|
|
Ahal dela, ez da emango ekintza edo delitu batean inplikaturik egon daitezkeen
|
pertsonen
daturik eta irudirik. Horri buruzko erabakia hartu aurretik, kalterik sortuko den eta kaltea konponezina izango den baloratu da.
|
|
|
Egia ager dadin, herritarrek gertaerak ahalik eta zehatzen ezagut ditzaten, eta
|
pertsonen
eskubideak babestuta egon daitezen, informazioetan azaltzen diren atxilotuak zein egoera juridikotan (baldintzapeko kartzelan, kargu gabe aske, edo karguekin aske) geratzen diren jakinarazi behar zaie ikus entzuleei.
|
|
|
Sekretu profesionala, kazetariak ez ezik, kazetariarekin harremana edukitzeagatik iturriak identifikatzeko datuak ezagut ditzaketen
|
pertsonek
ere gorde behar dute. Sekretu profesionalak, iturriaren izena ez ezik, beraren identitatearen berri eman dezaketen oharrak, dokumentuak eta bestelako euskarriak ere babesten ditu.
|
|
|
EiTBk parte hartzeko plataformak jarriko ditu herritarren esku, eta emandako iritziak errespetatzea bermatuko du. Errespetu hori hirugarrenentzat ere izango da, eta, horregatik, ez die tokirik egingo beste
|
pertsona
, talde edo erakunde publiko nahiz pribatu batzuk irain ditzaketen iritziei edo adierazpenei.
|
|
|
|
Pertsona
bati EiTBren hedabide baterako iritzia edo adierazpenak eskatzen bazaizkio, garbi azaldu zaio bere hitzak zelan eta zertarako erabiliko diren, eta beren beregi jakinaraziko zaio zein saiotan, egunetan eta ordutan emitituko diren. Hitzok bestelako saio eta tarteetan erabil daitezke, horretarako baimena jasotzen bada.
|
|
|
90 Erantzuteko eskubidea Euskal Irrati Telebista Herri Erakundea sortzeko Legean13 dagojasota, eta informazio batek bidegabe kalte egin diela uste duten
|
pertsona
naturaledo juridiko guztiak babesten ditu14 EiTBko Zerbitzu Juridikoari dagokio eskubidehorren aplikazioa interpretatzea eta baloratzea.
|
|
|
Aipatzen den
|
pertsonaren
jarduera publikoari, artistikoari edo zientifkoari lotzen bazaio.
|
|
|
Adierazpen askatasunaren bermeei dagokienez, ezin dezakete euren burua bidegabe kaltetutzat jo edozelako jarduera publikoa egiten duten
|
pertsonek
jarduera horri buruzko iruzkin batean aipatzen dituztenean, baldin eta iruzkinean legeak onartzen dituen printzipio eta eskubideak errespetatzen badira.
|
|
|
Zuzenketa da herritarrak babesten dituen beste eskubideetariko bat. Zuzentzea komunikabideari dagokio,
|
pertsona
edo talde bati kalte egiten dion akats edo errakuntzaren bat egiten edo zabaltzen denean.
|
|
|
Halaber, honela ulertuko dute iraina:
|
pertsona
bati gertakari edo ezaugarriren bat egoztea, haren ospea edo estimazioa kaltetzeko asmoz.
|
|
|
Errugabetasun presuntzioak agerian egon behar du informazio hauetan; gauzak horrela,
|
pertsona
guztien intimitate, ohore eta irudi eskubidea informazio eskubidearekin uztartu behar da.
|
|
|
Ahalik eta azkarren informatuko da larrialdiez (setioak, gatibuak hartzea, hegazkinak edo
|
pertsonak
bahitzea...). Hala ere, gomendagarria da emisioa behar den denbora atzeratzea, nahi ez diren irudiak eta soinuak ez zabaltzeko, batez ere amaiera zein izango den aurreikusi ezin daitekeenean.
|
|
|
Oro har, ez da zabalduko mehatxatutako
|
pertsonen
identitatearen berri, horretarako baimena eduki ezean.
|
|
|
Halaber, ez da ezagutzera emango atentatuak edo erasoak egiteko erabil daitekeen daturik edo
|
pertsonen
segurtasuna arriskuan jar dezakeen xehetasunik. Zuhurtziarik handienaz jokatuko da errepresio, jazarpen edo heriotza arriskua dagoenean.
|
|
|
Interes informatiboak soilik justifikatzen du exekuzio, sarraski edo hilketen irudiak ematea. Hildako
|
pertsonen
duintasuna errespetatuko da betiere. Oso eduki bortitza duten irudiei dagokienez, audientziari horren berri emango zaio aldez aurretik.
|
|
|
Biktimen hitzek bi alderdi izan ditzakete, bereiziak. Batetik, zuzenean kaltetutako gizabanako modura, lehenengo
|
pertsonan
hitz egin dezakete gertatutakoaz, eta euren mina azaldu. Bestetik, adierazpen politiko edo sozial bat egin dezakete, kritikekin, eskariekin edo aldarrikapenekin.
|
|
|
Lan segurtasuneko arau hausteei buruzko informazioa biltzeko lantoki batera joan eta grabazioak egiten direnean, beti errespetatuko da
|
pertsonen
irudi eskubidea.
|
|
|
Kazetariek eta arduradun editorialek informazio sasizientifikoa (esoterismoa, produktu miragarriak, astrologia...) eta zientifikoa bereizi egin behar dituzte. EiTBk ez du praktika zalantzagarririk sustatuko, batik bat
|
pertsonen
osasunean eta ongizatean kalteak eragiteko arriskua egonez gero. Era berean, akademiko, zientzialari eta profesional independenteekin egiaztatu du informazioa, eszeptizismo zientifikoan jarrita.
|
|
|
iturriaren izena, kargua eta ibilbideari buruzko beste datu batzuk emango dira, ikus entzuleek iturriaren itzala ebaluatu ahal izan dezaten. Ikus entzunezko komunikabideetan ohikoa den hizkuntza ekonomiak, ordea, bide ematen du informazio iturriaren identifikazioa laburtzeko, batik bat, oso
|
pertsona
ezagunez ari bagara. Dena dela, informazioa iturri jakin bati egotzita ere, albistearen egileak ez du erantzukizun gutxiago izango.
|
|
|
Adierazpen anonimoak egin nahi dituzten
|
pertsonak
salbuespenezko egoeretan soilik grabatuko dira, betiere editoreak gainbegiratuta.
|
|
|
|
Pertsona
guztiei errespetatuko zaie informazio iturri ez bihurtzeko eskubidea.
|
|
|
2.1 EiTBk beti errespetatzen du adierazpenak egitekoa den
|
pertsonaren
hizkuntza hautua. Albisteakeuskaraz eta gaztelaniaz lantzen diren informazio saioetan (ETBko albistegietan, irratiko saiotransbertsaletan, e. a.), kazetariak hizkuntza bietan mintzatzera gonbidatuko du elkarrizketatua:
|
|
|
2.5 Informazio ekitaldia amaitutakoan, EiTBko kazetariak adierazpen gehigarriak eskatuko dizkioprentsaren aurrean azaldu den
|
pertsonari
euskarazko/ gaztelaniazko albistegietarako, ekitaldian aukerarik izan ez bada.
|
|
|
Printzipio orokor modura, emisioko hizkuntzan ez dagoen materiala azalpen bidez txertatuko da. Nabarmentasun bereziko
|
pertsonak
eta/ edo adierazpenak, telebistan, azpidatzi egingo dira, eta irratian, testuinguratu. Gainerako kasuetan, kazetariak editorearekin edo arloburuarekin kontsultatu du.
|
|
|
itzulpena pantailaren behe aldean idaztea. Nabarmentasun bereziko
|
pertsonak
eta/ edo adierazpenak eskaintzeko, funtsezko teknika da azpidazketa telebistan. Ez datza itzulpen hutsean:
|