|
2010
|
|
|
Kezkatzeko eta izutzeko moduko giroa, inolako zalantzarik gabe!
|
Nola
egin diezaiokegu aurre holako errealitateari?
|
|
|
Hasieran eskatu zuten guztia errepikatu zuten hitzez hitz azken saioan. Han ikusitakoa ikusi eta entzundakoa entzun,
|
nola
liteke, auzipetuoi begira, keinurik txikiena ere ez egitea gureganako zelanbaiteko errukia eta gizatasuna azalduz?
|
|
|
Eta hau guztia lege eta demokraziaren izenean!
|
Nola
liteke holako astakeria. Jesusen hitzak datozkit gogora:
|
|
|
¡ Sepulcros blanqueados!?
|
Nola
arraio hitz egin dezaket nik horrela tratatu nauen/ gaituen gizonarekin, nire defendatzailea ondoan ez badut? (Hiru aldiz egun ezberdinetan, norbaitek?
|
|
|
(espainiarrak, latinamerikarrak e.a.) maitatzea eta askatasun bidean ibiltzen laguntzea.
|
Nola
–Beraiei astia emanez, eskolak (euskara, gaztelera, alemana....) eskainiz, kapilauaren laguntzaile izanez e.a. Bide eta bidexka asko dago.
|
|
|
Ni guztiz itxaropentsua izan naiz lehen egunetik guri egindako bidegabekeria hau dela-eta. Ez dakit ez noiz eta ez
|
nola
, baina justizia noizbait egingo zaigula sinetsirik nago, erabat. Nola bizi bestela pozik, gorrotorik gabe, mendeku goseak harrapatzeke, beste askori (Euskal Herrian eta kanpoan) egindako bidegabekeriei begira eta lagundu guran, mundu zuzenagoa eta gizatiarragoarekin amesten eta bere alde lan egiten?
|
|
|
Ez dakit ez noiz eta ez nola, baina justizia noizbait egingo zaigula sinetsirik nago, erabat.
|
Nola
bizi bestela pozik, gorrotorik gabe, mendeku goseak harrapatzeke, beste askori (Euskal Herrian eta kanpoan) egindako bidegabekeriei begira eta lagundu guran, mundu zuzenagoa eta gizatiarragoarekin amesten eta bere alde lan egiten. Besterik ere bada:
|
|
|
KKKko ereduan, ostera, Arraiñe dugu (Arraiñeko sujeta). Aldaera guztiak,
|
nola
ez, Arengarai toponimoaren laburdurak dira.
|
|
|
9?
|
Nola
ote da Do?/ Du, eskuidatzian bigarrenaren aldeko frogak nabariagoak dira.
|
|
|
Ekitaldi akademikoaren aipamen laburra eginez hasiko gara, bertan zenbait hitzaldi labur eman zirela esanez, garai hartako giroa kokatzeko eta orduko protagonista batzuen hitzak entzuteko aukera izanik, hala
|
nola
orduko errektoretzako ordezkari gorena izandako Goio Monrealenak, bera izan baitzen euskal lerroari bultzada ofiziala emateko ohorea izan zuena. Gaur egungo errektoretzako ordezkariak ere bertan izan ziren, Iñaki Goirizelaia errektorea buru.
|
|
|
Denak utzi ta etorri nintzan, Lur au ikusi nai nuan! Aritz tantayak, pago lerdenak,
|
Nola
ez izan goguan!
|
|
|
¡ Amatxo! Nik
|
nola
esanZenbat gozatutzen detan!
|
|
|
Baina ostera, basamortuetako Orientean ikasten dut gizarte antolamendu politiko klasistak, marxismoan esaten den moduan, hau da, joera akumalativo garbikoak, eta Orienteko cultura metatzailea ikasten dut nik gerraren eta patriarkatuaren hazia bezala, eta baita ikasten dut nik joera horren arrazionalizatze bat jabego pribatuaren inguruko legediarekin. Baina jada Grecia klasikoko sofistek (gerraren universal bihurtzaileak) komentatzen dute
|
nola
, segurutik Orienteko zivilizazioari begira, nola arrazionalizatze horrek ez duen lortzen borroka, naturalean, ageri dena erabat legedi logikoaren barruan sartzen, hau da, indartsuenen nagusigoa ez da sustituitzen behar den moduan legedi horrek erakusten duen jakituriatik.
|
|
|
Baina ostera, basamortuetako Orientean ikasten dut gizarte antolamendu politiko klasistak, marxismoan esaten den moduan, hau da, joera akumalativo garbikoak, eta Orienteko cultura metatzailea ikasten dut nik gerraren eta patriarkatuaren hazia bezala, eta baita ikasten dut nik joera horren arrazionalizatze bat jabego pribatuaren inguruko legediarekin. Baina jada Grecia klasikoko sofistek (gerraren universal bihurtzaileak) komentatzen dute nola, segurutik Orienteko zivilizazioari begira,
|
nola
arrazionalizatze horrek ez duen lortzen borroka, naturalean, ageri dena erabat legedi logikoaren barruan sartzen, hau da, indartsuenen nagusigoa ez da sustituitzen behar den moduan legedi horrek erakusten duen jakituriatik.
|
|
|
oparotasunak historikoki alferkeria ekarri duela, eta alferkeriak atzeratzea dakarrela, relajatzeagatik). Klasikoek bitartean, gerren bitartez zabaltzen joan direla, gaur egun nagusigoa eurek dutelarik duda izpirik gabe (Elizako hierarkiak Jesusen parabolen mezua aintzat hartuta,
|
nola
parabolek gogora ekartzen duten despotismo orientala, Elizako hierarkiak ere kultura klasista hori ezinbestekotzat jo du, ohartu gabe universal bihurtu du, kulturetan bera bada ere txarrena, ahaztuz Jesusek nola argitzen dien apostoluei jendeei parabolaz mintzatzea, hau da: paraboletan mintzatzen zaie bestela konprenitzen ez dutelako, begiak dituzte ikusteko eta ez dutelako ikusten eta belarriak dituzte aditzeko eta ez dutelako aditzen.
|
|
|
oparotasunak historikoki alferkeria ekarri duela, eta alferkeriak atzeratzea dakarrela, relajatzeagatik). Klasikoek bitartean, gerren bitartez zabaltzen joan direla, gaur egun nagusigoa eurek dutelarik duda izpirik gabe (Elizako hierarkiak Jesusen parabolen mezua aintzat hartuta, nola parabolek gogora ekartzen duten despotismo orientala, Elizako hierarkiak ere kultura klasista hori ezinbestekotzat jo du, ohartu gabe universal bihurtu du, kulturetan bera bada ere txarrena, ahaztuz Jesusek
|
nola
argitzen dien apostoluei jendeei parabolaz mintzatzea, hau da: paraboletan mintzatzen zaie bestela konprenitzen ez dutelako, begiak dituzte ikusteko eta ez dutelako ikusten eta belarriak dituzte aditzeko eta ez dutelako aditzen.
|
|
|
Falaziazkoa da trazu ezinago laburretan deskribatu dudan kultura klasikoa, klasista, joera akumulativoak eragina, konsideratzea universala dela (Jesusek ez du halakorik egiten!). Egia da ezen bertan teorizatu dela ondoen universaltasunaz, baina universaltasuna misterioa denez
|
nola
demontre lotu daiteke kultura bat (gaiztoena dena gainera), zabalduena bada ere, universaltasunari?, ezinezkoa da. Eta universaltasunaren argumentu falaziazko hori erabiltzen dute espainolistek euskal nazionalismoaren kontra, eta argumentu falsua da (euskal kulturan, adibidez, hizkuntzan badugu aurkitzen halako aztarna bat erakusten duena kultura zahar hori birbanatzailea zela, eta da persona adierazteko lagun esaten dela).
|
|
|
Eta universaltasunaren argumentu falaziazko hori erabiltzen dute espainolistek euskal nazionalismoaren kontra, eta argumentu falsua da (euskal kulturan, adibidez, hizkuntzan badugu aurkitzen halako aztarna bat erakusten duena kultura zahar hori birbanatzailea zela, eta da persona adierazteko lagun esaten dela). Eta espainolistek (ni ez nago obsesionatua euren kontra) euren kultura universaltzat hartzen dutenean ez dakite zer universal bihurtze klase egiten duten, ikusi besterik ez dago nolakoa den hainbatetan kultura klasiko hori (kultura klasista eskandalosua ere dela esango nuke nik), eta beste aldetik
|
nola
izango da universala kultura bat besteak ignoratzen baditu?, ezagutza universal batek, definizioz, den dena, salbuespenik gabe, ezagutzen du, baita Euskal Herria ere, eta hola..
|
|
|
Eta
|
nola
hipotesiak asko ahal diren konturatzeko beste bat ipiniko dut gero dedukzioak egiteko, beste historiaren filosofia egiteko. Har dezagun hipotesitzat denok garela diferente, hau da principium individuationis delakoa.
|
|
|
Hori diot nik. Eta daukat ezen zientzia fikzioa egiazki zientzia bat izan daitekeela, eskubide osoz gainera, estudiatzeko gertatu daitezkeen problemak eta
|
nola
kompontzen diratekeen.
|
|
|
Irakasle asko eta asko inork ahozkoan trebatu barik hasten dira unibertsitatean irakasten, baita irakaskuntzako gainerako mailetan ere. Ondorioz, ageriko gabeziak dituztela abiatzen dira euren zeregin profesionalean, hala mintzamenean
|
nola
ozen irakurtzean.
|
|
|
Ohartzen gara, gainera, irakurketa bera entzun egingo dutela, ez irakurri; eta entzun egiten dugunean, informazio handi bat hitzetatik euretatik baino
|
nola
esaten direnetik ateratzen dugu. Hainbesteraino non, idatziko testu ederra alperrik gal lezakeen irakurle monotonoak.
|
|
|
Gaur Etxepare aztertuko dugueta kantura jo, orok// behar luke pensatu. Iangoikoak
|
nola
duyen// batbedera formatu, bere irudi propiara// gure arima kreatu;... ikasleetarik askok barreari ematen zion; ordea, azaltzen nienean: jakizue nire ondorik zeuek abestu behar duzuela, irriak eta barreak desagertu egiten ziren automatikoki, euren burua tarima gainean kokatzen zuten-eta.
|
|
|
Altzaga' tar Toribi, Orixeolerkaria, Juxto Oyarzabal ezaguna eta Olaizola' tar Joseba txauneskindaria? (. Bertsolari Gudaketa
|
nola
egingo dan?, Argia,, 1 or.). Ikusten dugunez, azken orduko aldaketak egon ziren epaimahaian
|
|
|
12?. Ariztimuño jaunak bertsolari gudaketa antxiña antxiñan egiten zan bezela egingo dala dio. Eta
|
nola
egingo dan esan ondoren ematen zaio asiera bertsolari gudari? (Argia,, 1 or.).
|
|
|
(...) Besoak, biak motzak zituan bizkaitar onek; esku muturretik moztuak. Jaten ez nuan beiñere ikusi; ez dakit
|
nola
manejatzen zan; ba, a dirua ederki kontatzen zuan. Brusaren patrikaran ibiltzen zituan sosak; esku mutur batekin aterako zituan andikan; zabala zuan, ba, esku muturra, ta ga, ean aterako zituan, da beste esku muturrarekin botako zituan zure eskura pezetaren ganbioak.
|
|
|
Zeren dirudienez elkartasuna ez baita nahikoa, gaur egungo sozialismoetan ikasi ahal izan den moduan, gogorik pizteko lanaren alde, gizakia kultura metatzailean oso zekena baita, eta hori ezin da egun batetik bestera aldatu. Eta galdera inportantea da ea
|
nola
demontre egoera oparoetan (demografian ere eragin daiteke, zeren gehiegi bagara gaitzagoa baita oparotasun kondizioak lortzea), nola demontre egoera oparoetan, non historikoki gizakia eskuzabala bihurtzen den, eta baita alfertu ere egiten den, mantentzea lanaren kultura bat, eta ez erortzea horrela eta bai aurrera egitea. Hori da nik lantxo honetan (sei artikulurekin osatua) lagatzen dudan interrogante handia.
|
|
|
Zeren dirudienez elkartasuna ez baita nahikoa, gaur egungo sozialismoetan ikasi ahal izan den moduan, gogorik pizteko lanaren alde, gizakia kultura metatzailean oso zekena baita, eta hori ezin da egun batetik bestera aldatu. Eta galdera inportantea da ea nola demontre egoera oparoetan (demografian ere eragin daiteke, zeren gehiegi bagara gaitzagoa baita oparotasun kondizioak lortzea),
|
nola
demontre egoera oparoetan, non historikoki gizakia eskuzabala bihurtzen den, eta baita alfertu ere egiten den, mantentzea lanaren kultura bat, eta ez erortzea horrela eta bai aurrera egitea. Hori da nik lantxo honetan (sei artikulurekin osatua) lagatzen dudan interrogante handia.
|
|
|
3 komentarioak hamaika egiten ahal dira guzti horretaz, eta bat egingo dut amaitzeko. Sozialismo moderatua proposatu dut (sendotasunez erreformak bultzatzen dituena, eta hori da niretzat bide egokiena zeren bakean garatzen ahal baita, demokrazian adibidez, eta ejerzitoek errespetatuz demokrazia), baina jada jakituriazko liburuetan bada esaten
|
nola
gobernu gaiztoek amaiera ez desiatuak edukitzen dituztela usuenean, eta bata izan daiteke iraultza, zeinaren posibilitatea nik ez baitut ukatzen. Beraz, nik, gaur egun, nire teoriak ontzat hartzen dituen sozialismo erreformistarekin bat egiten dut, baina, haiek esaten dutenaren kontrara, ezin dut ukatu, logika garbian, iraultzaren posibilitatea ere.
|
|
|
Beraz, nik, gaur egun, nire teoriak ontzat hartzen dituen sozialismo erreformistarekin bat egiten dut, baina, haiek esaten dutenaren kontrara, ezin dut ukatu, logika garbian, iraultzaren posibilitatea ere. Modu aunitzetan kenduak izaten ahal dira poteretik politiko gaiztoak, baina iraultzak
|
nola
eta zergatik gertatzen ahal diren Aristotelesek ere estudiatu zuen. Leninek iraultza zientifikoaz ere hitz egiten zuen, eta, Julio Cesarren moduan, harek bazekien atzera egiten.
|
|
|
4 Eta lektoreak ikasi behar du, amaitzeko,
|
nola
nik etika katolikoan estudiatzen den vicio baten inguruan soilik zentratu naizela nire lehen historiaren filosofian, eta bigarrenean alferkeria hartu dut hipotesitzat. Vicio eta bekatu askoz gehiago daude (harrokeria ere aipatu dut, adibidez, eta horregatik proposatzen dudan sozialismoak joera aristokratikoa izan lukeela deritzot, harrokeriazkoa ez dena niretzat), vicio eta bekatu askoz gehiago daude, ordenatua dagoela haien estudioa, eta hor ere lana ez da makala, izanik helburua ezagutza universala, hau da, perfekzio morala, zeina ezinezkoa den kosmos honetan, nahiz eta betebehar argia den hobetzea bilatzea, bistan dago.
|
|
|
Behin baino gehiagotan aipatu zuen Patxik, globalizazioak eta teknologia berriek dakarten iraultza? eta honek
|
nola
eragiten duen transmisio prozesuan. –Euskara ahozko jarduna delarik, ezin bestekotzat jotzen da etorkizunari begira hortik abiatzea?
|
|
|
54Lekuona, Manuel: Literatura oral vasca, 95 or. Alkainen semeak kontatzen du
|
nola
prestatu zituen txapelketako lehenengo bertso biak aitak: –Donostia' n lendabiziko bertsolari txapelketa antolatu zutenean, orduko agintari jaunak nere aita joatea gogotik nai zuten, eta ala eskatu zioten.
|
|
|
Amets Arzalluz lapurtarra, txapeldunorde gelditu zena. Txapela lortu ez arren, esan dezakegu bigarren postu hori lorpen handi ere handia izan zela Iparraldeko bertsogintzako partaide guztientzat; txalogarria eta eredugarria, kontuan hartzen badugu, orain urte batzuk
|
nola
zegoen Iparraldeko bertsolaritza. Ondo egindako lanaren saritzat har daiteke, zalantza barik, bigarren postu hori, berandu baino lehen lehenengo bihur daitekeena.
|
|
|
Bertsolari ona zen Matxin! Ddarddara bazuen kantuan aritzean eta hari begira egoten nintzen, baina hari baino gehiago,
|
nola
deabru bertsoak ematen zituen, nondik ateratzen zituen!? (Elustondo, Miel Anjel:
|
|
|
Aipatuta daukagu
|
nola
irabazi zuen Matxinek lehenengo sari bat Sara herrian, 1910 urtearen bueltan. Hurrengo ahapalditxoan, senpertarrak horren berri ematen digu.
|
|
|
Beste detaile garrantzitsu bat da Joussek
|
nola
tratatzen duen Matxin bere klaseetan; izan ere, sarri aipaturiko erreferente bat bezala aurkezten die ikasleei. Gehiago ere esan dezakegu, Joussek mirespenez eta karinoz hitz egiten duela Matxinez, begirune handiz.
|
|
|
X. X.: . Bertsolari Gudaketa
|
nola
egingo dan?, Argia,, 1 or.
|
|
|
|
Nola
ikusten duzue euskararen presentzia sare sozialetan?
|
|
|
Guzti hori dela eta oso zaila egiten zaigu gazteek zenbateraino erabiltzen duten euskara zehazki jakitea. Egin eginean ere hizkuntzaren erabilera
|
nola
gauzatzen den jakiteko ezinbestekoa dugulako harremanak norekin, nola eta non gauzatzen diren jakitea.
|
|
|
Guzti hori dela eta oso zaila egiten zaigu gazteek zenbateraino erabiltzen duten euskara zehazki jakitea. Egin eginean ere hizkuntzaren erabilera nola gauzatzen den jakiteko ezinbestekoa dugulako harremanak norekin,
|
nola
eta non gauzatzen diren jakitea.
|
|
|
Eta erantzun bat merezi duelakoan nago, eta horretarako nago ni nire filosofia universalistarekin. Badakit zer dioen san Pablok, hau da, kontuz ibili behar dela filosofiekin datozenekin, baina san Pedrok, beste epistola batean, badio
|
nola
kristauak beti gertu egon behar duela edozeineri bere fedearen arrazoiak emateko. Jarrai dezadan bada nire filosofia desarroilatzen.
|
|
|
Nolabait errateko Jon Sudupek aipatzen ditu gaur egungo filosofiaren olatuaren buruan dabiltzanak, eta erran behar da ezen ez direla oso beroak erlijioa estudiatzean, erlijiogabeak direla erran daiteke, positivisten moduan erlijioa arkaismoen artean lurperatu nahi dutela dirudi, eta Habermas ateoak asmatua omen du pentsamendu postmetafisikoarena, erraten ezen pensamendu horrek integratu lukeela bere baitan fenomeno erlijiosoa ere. Ez dakit nik
|
nola
, zerbait bigarren mailakoa edo, historia zaharrean ageri den baliorik ez duen ilusioren bat (aztiek jucio sinteticoak a priori egiteko bilatze ezinezkoa). Agian marxismoan erraten den moduan kultura materialaren superestruktura bezala, eta egia izan daiteke, baina hemen ere topo egiten dugu, nik behintzat bai, erlijio monoteistarekin, salbuespen batekin.
|
|
|
Komentatu nahi nuke gauza bat. Behin apaiz batek, eta ez bera bakarrik, zioen hitzaldi batean
|
nola
Jesus bere burua zein zen deskubritzen joan zela poliki poliki, baina, nik diot, hori hola izan bazen automatikoki deduzitzen ahal da ezen Jesus ez dela Jainkoa, zeren Jainkoak ez baitu zein den deskubritzen, omniscientea baita. Gu ez gara omniscienteak, jakina denez, eta guk ez dugu gure buruaren ezagutza universalik, eta horregatik ezin izan gaitezke divino, eta, nik diot, ezta beharrik ere ez dugu.
|
|
|
Hitzaldi batean niri Donostiako elizbarrutiko apaiz batek esan zidan horrek, nire ondorio erlazioak, ez zuela importantziarik, ez zidan astirik ere eman berba egiteko. Eta aurretik errana zidan jakintsua nintzela, bada jakintsu iruditzen banintzaion
|
nola
moztu zidan nire parte hartzea debate hartan?. Nik orain oroitzen naiz san Pabloren erran bat non zioen Jainkoak humilak ere aukeratzen dituela, eroak ere, inor harrotu ez dadin Haren aurrean.
|
|
|
Nik orain oroitzen naiz san Pabloren erran bat non zioen Jainkoak humilak ere aukeratzen dituela, eroak ere, inor harrotu ez dadin Haren aurrean. Baina nik aukeratu dudan fedebidea, dirudienez, ez da eskriturista horien gustokoa, bistan dago, haiek, niretzat, fede motivo argi bat deuseztatzen ari dira,
|
nola
egongo dira nirekin nik euren argumentazio ilustratu, arrazoizkoak, hankaz gora jartzen baditut?.
|
|
|
Gainera, adierazgarria da ohartaraztea,
|
nola
161 orriaren azpiko oharrean jartzen duen kapituluko kideek, arazo bat, sekretupean edo isilik gordetzea zin egin zutela?
|
|
|
Hau monasterioa ongi zaintzen saiatu zen; hala, 1814an fraideak itzuli zirenean, berehala ekin ahal izan zioten eremutar bizitzari. Durangoko borrokaren ondoren() frantziarrak Larreako komentuan sartu ziren eta kuartel bihurtu zuten; ez dago esan beharrik
|
nola
aurkituko zuten jabeek gerra amaituta berriro hara etorri zirenean.
|
|
|
laztanaren eskuaz: . Batzuetan neure buruari galdetzen diot
|
nola
jakin duzun ni hain maitasun handiz, hain samurtasun handiz hezitzen, egi egia baita ez zenidala pasatzen uzten akats bat bera ere. Ez zenidan sekula ere haserre egiten arrazoi gabe, baina erabaki bat hartzen zenuenean ez zenuen sekula ere atzera egiten?
|
|
|
ETAren gainean ere, nuke esan. Ez dut ETAko inor ezagutzen eta gaiari buruzko liburuak existitzen diren arren, ETAren historiari, helburuei, filosofiari eta ekintzei buruzkoak dira, eta ez dute aipatzen barrutik
|
nola
funtzionatzen duen, normala den moduan, antolakuntza sekretu bat baita. Hori dela eta, ezagutzen ez dudan zerbaiti buruz ez nuenez idatzi nahi, erabaki nuen Patxik ETArengandik independentea izango zen talde bat antolatu behar zuela.
|
|
|
Urteak eta urteak egin ditudalako artistak promozionatzen eta lan honetan esperientzia izanik, badakidalako
|
nola
egiten den.
|
|
|
Betidanik nahi izan nuen enpresa bat egituratu eta
|
nola
doan ikustea.
|
|
|
Izugarri gustatuko litzaidake euskal argitaletxeren batekin harremanetan jarri eta euskarara itzulita, Euskal Herrian ere argitaratu ahal izatea? Ea
|
nola
paratzen den etorkizuna! Liburua Frantziako liburu dendetan ere badago salgai baina ondo saldu ahal izateko, frantsesera itzuli nuke?
|
|
|
Euskal politika, polizia, ekintzak, presondegia, sasiarteko eta isilpeko lana?,
|
nola
jabetu zara gai horietaz guztietaz?
|
|
2011
|
|
|
Gerra Zibilari buruzko ikerketa orokorrak badaude, baina hutsune handiak daude herrietan gertatu zenari buruz. Zehazki, gutxi aztertu da gerra osteko errepresioaren mekanismoak herrietan
|
nola
funtzionatu zuten, eta horien ondorioak. Beraz, ikerketa honen helburua da Gerra Zibilak Markinan eta Xemeinen izan zuen eragina aztertzea, eta, horrekin batera, fronteetan hil zirenen, erbesteratuen, bonbardaketen edo tiroen ondorioz hil zirenen, fusilatu zituztenen, ilea moztu zieten emakumeen edota espetxean urteak egin zituztenen memoria bizirik gordetzea; bereziki, frankismoaren kontra eta askatasunaren, demokraziaren eta Errepublikaren alde borrokatuta, errepresioa jasan zuten markinarren eta xemeindarren memoria gordetzea.
|
|
|
Gertatutako guztiaren aurrean, hainbat galdera sortzen zaizkit:
|
nola
azaldu gertatukoa. Nola ulertu hile batzuk aurretik elkarrekin bizi zirenen arteko salaketak?
|
|
|
nola azaldu gertatukoa?
|
Nola
ulertu hile batzuk aurretik elkarrekin bizi zirenen arteko salaketak. Non dago gerra osteko herritarren arteko bortizkeriaren oinarria?
|
|
|
Non dago gerra osteko herritarren arteko bortizkeriaren oinarria?
|
Nola
apurtu zen gizarte kohesioa hain modu bortitzean?
|
|
|
Dena dela, ia talde bat ziren; interes batzuk komunean zituzten kategoria sozial gisa jarduten zuten; eta, ondorioz, talka egiten zuten batzuen eta besteen helburuak, interesak eta estrategiak. Horrela, antolaketa arazoak izan zituzten matxinatu frankisten aurka borrokatzerakoan, udal arazoak konpontzerakoan edo elkarbizitza antolatzerakoan; are gehiago, ia talde bat ziren heinean, istilu asko izan zituzten herriko tradizionalistekin eta eskuindarrekin
|
nola
jardun behar zuten zehazterakoan (Frontea geldirik egon zen zazpi hileetan 15 tradizionalista atxilotu zituzten, baina berehala askatu zituzten EAJ koek egin zuten presioaren ondorioz) (Onaindia, 1937). Aldiz, tradizionalistak eta herriko jauntxoak interes talde bat ziren, eta argi zituzten zeintzuk ziren euren interesak eta interes horiek lortzeko bideak.
|
|
|
Zein izan zen errepresio honen oinarria?
|
Nola
ulertu hile batzuk aurretik elkarrekin bizi zirenen arteko salaketak, isunak, atxiloketak edo fusilatzeak?
|
|
|
Eta hortik Espainako beste unibertsitateetara zabaldu zen, batez ere bere ikasleen bitartez. Bere argitaratutako lanek argi uzten dute
|
nola
landu behar den alor hori gaurko ikerketaren bideak jarraitu nahi badira.
|
|
|
Lekuok badute bere xarma eta erakargarritasuna beste toki batzuek lez, hara
|
nola
: Berdariko basoa, Malkorburuko, Kattalinzubiko erreka zuloa, Aizkoateko koba ataria, Iruzuloetako putre apala, Sugarzulo, zerako zera eta bakoitzak erantsi ditzakeen beste hainbat toki edo gune.
|
|
|
Kantatzerat niazu berri triste baten, orok entzunen dute suieta
|
nola
zen.Holako krimarikan ez dugu ikhusten, zerua eta lurra batzuek harritzen.
|
|
|
Lino berak gogoratzen digu
|
nola
umetan liburuekin zaletu zen:
|
|
|
Linok, 14 zituela, Euskeraren edertasunak izenburuaz idatzi zuen lan bat, 1927an Euskal Esnalea aldizkarian argitaratu zena.
|
Nola
euskaltzaletu zen Linok berak diosku:
|
|
|
Berehala horretarako arduradun zirenak lehen platera zerbitzatzen hasi zitzaizkigun. Bigarren platerarekin batera Xiberuko Zohardia elkarteko kantariak Zuberoako kantore ederrak abesten hasi ziren, eta beraiekin batera,
|
nola
ez, han geunden guztiok. Desertako pastiza eta kafearekin batera lehen dantza jauziak hasi ziren.
|
|
|
sufritu duenaren izua erakusten zutentxaketa zahar baten botoiekin egindako hartzaren begiek.Salako paretanalderantziz gurutziltzatutako kristo beltzarana.Komuneko baineranaurkitu zuten bere gorpua azkenik.Kristalezko anfora baten barrenean zegoen uzkurturik.Inork ezin zezakeen asmatu
|
nola
sartu zenedo nola sartu zuten bertan.Kristalaren gaindi, bizkar biluzian, letra larriz idatzia irakur zitekeen:. Ez ezazue anfora hautsi, ez nazazue hemendik atera, geratzen zaidan espazio urri haunire oroitzapenetarako gorde gura dut?.
|
|
|
sufritu duenaren izua erakusten zutentxaketa zahar baten botoiekin egindako hartzaren begiek.Salako paretanalderantziz gurutziltzatutako kristo beltzarana.Komuneko baineranaurkitu zuten bere gorpua azkenik.Kristalezko anfora baten barrenean zegoen uzkurturik.Inork ezin zezakeen asmatu nola sartu zenedo
|
nola
sartu zuten bertan.Kristalaren gaindi, bizkar biluzian, letra larriz idatzia irakur zitekeen:. Ez ezazue anfora hautsi, ez nazazue hemendik atera, geratzen zaidan espazio urri haunire oroitzapenetarako gorde gura dut?.
|
|
|
|
Nola
berreraiki behar da memoria historikoa. Zein metodologia erabili behar da euskal gatazkaren kontaketa egiterakoan?
|
|
|
2010eko otsailaren 19an prentsan irakurri ahal izan genuen (edo irratian entzun edo telebistan ikusi)
|
nola
IUPACek (Kimika Puru eta Aplikaturako Nazioarteko Batasuna) 112 elementuari ofizialki kopernizio izena eta Cn sinboloa esleitu zizkion. Artikulu honetan azalduko da nola ematen zaizkien izena eta sinboloa elementu kimiko berriei.
|
|
|
2010eko otsailaren 19an prentsan irakurri ahal izan genuen (edo irratian entzun edo telebistan ikusi) nola IUPACek (Kimika Puru eta Aplikaturako Nazioarteko Batasuna) 112 elementuari ofizialki kopernizio izena eta Cn sinboloa esleitu zizkion. Artikulu honetan azalduko da
|
nola
ematen zaizkien izena eta sinboloa elementu kimiko berriei.
|
|
|
Jakina da
|
nola
naturan, substantzia asko dauden arren, elementu kimikoak gutxi batzuk baino ez direla, ehun eskas, eta elementuok, identifikatu ahala, izena eta sinboloa hartzen joan direla. Izen horien jatorria anitza da, eta izenok, besteak beste, honela sailkatu daitezke:
|
|
|
Elementuen aurkikuntzaren historia Kimikaren historiaren atal bat da, eta Kimikaren historiarekin batera doa. Horrela badakigu, jakin,
|
nola
elementu gehienak XIX. mendean aurkitu, identifikatu, isolatu eta izendatu zirela.
|
|
2012
|
|
|
lantzeari, galdera bat gidari:
|
nola
erabili testu antolatzaileak modu estrategikoan, bai eguneroko ekintza komunikatiboak gauzatzeko, bai euskal prosa eguneratzeko (Corpus Batzordea, 2008:
|
|
|
Hiru. Galdegaiaz eta iruzkinaz gain, badaude beste zenbait elementu hitz ordena ontzean kontuan hartu beharrekoak; hara
|
nola
, testu antolatzaileak, mintzagaia eta aditza.
|
|
|
Eta, batez ere, zabalik uzten dugu, irakurleak berak bere bidea egin dezan. Norberak bilatu behar baitu
|
nola
urratu eta egin bere bidea: nola eskuratu apurka apurka gaitasun komunikatiboa eta nola erantzun ahoz nahiz idatziz euskaldunon arteko komunikazio beharrei.
|
|
|
Norberak bilatu behar baitu nola urratu eta egin bere bidea:
|
nola
eskuratu apurka apurka gaitasun komunikatiboa eta nola erantzun ahoz nahiz idatziz euskaldunon arteko komunikazio beharrei.
|
|
|
Norberak bilatu behar baitu nola urratu eta egin bere bidea: nola eskuratu apurka apurka gaitasun komunikatiboa eta
|
nola
erantzun ahoz nahiz idatziz euskaldunon arteko komunikazio beharrei.
|
|
|
Nire ustez, beti entzun izan nion atseginez. Bera
|
nola
moja izatera etorri zen kontatzen hasi zitzaidan, ebanjelioak dioen hau irakurriz besterik gabe: –Gehiago dira deituak aukeratuak baino?.
|
|
|
Bizkaiko foru zuzenbideak jasotzen duen ezkontzaren ondasun jaurpidea da. Bikote bat ezkonduedo izatezko bikote egiten bada, eurek erabakitzen dute ondasunak
|
nola
erregulatu. Ezer itundu ezean, bizkaitar forudunei foru komunikazioa ezarriko zaie.
|
|
|
Hortaz, hizkuntzen arteko gatazketan botere gatazkak daude. Are gehiago, batzuek erabakitzen dute noiz, norekin eta
|
nola
erabil edo ikas dezakegun guk geure hizkuntza. Batzuek, boterea erabiliz, erabakitzen dute gure herriari nola deitu behar diogun.
|
|
|
Are gehiago, batzuek erabakitzen dute noiz, norekin eta nola erabil edo ikas dezakegun guk geure hizkuntza. Batzuek, boterea erabiliz, erabakitzen dute gure herriari
|
nola
deitu behar diogun. Ondorioz, une honetan ez dugu baldintza nahikorik normalizazio prozesua burutzeko.
|
|
|
Gatazken konponbidean hizkuntzari zentraltasuna edota erreferentzialtasuna emateak ondorio hobeak ekarriko ditu, eta hori egiaztatu ahal izan da
|
nola
antzinaroan hala historia garaikidean zehar. Hain zuzen ere, horrexegatik jarri behar eta nahi dugu euskararen, Euskal Herriko berezko hizkuntzaren auzia agenda guztietan, garai berriari begira egoki koka dadin.
|
|
|
Aristotelesek cosmos goragoko hori aintzat hartuz forma inmutableak itsatsi egiten zituen bakoitza bere objektu materialari (hylemorfismoa), eta hor jada bazen posible zientzia egitea. Baina definizio unibertsalak ziren forma inmutable horiek, objektuen esentzia adierazten zutenak, eta
|
nola
cosmos material honetan ez diren, dena baita mutablea, nik hartzen ditut nola hipotesis bezala lan zientifikoa egiteko (eta beti hobegarriak direlako, beraz inperfektuak beti; ez bakarrik socratismoan, baita predikatuen logikan ere, hau da, predikatuen logikan ipiniz gero dira bariable horiek hipotesiak bezala operazioetan, suposatzen dugularik egiazko definicio unibertsalak direla, beraz egiazko... Baina formalizatzerakoan nola beti abstraitu egiten dugun materiatasuna, sekula ez gara iristen, definizio gero eta hobeak egiten ahal badira ere, hain zuzen horregatik sekula ez gara iristen cosmos materialaren definizio unibertsalera, egiazki hitz eginez ez dago modurik, beste molde batean esanda, cosmos material honetako ezer, materialismo estrikto batean, unibertsal bihurtzeko (hori misterioa da), eta erraza da arrazoia ematea, cosmos materiala mutablea da berez, aldatze bat da etengabea, eta ez dago modurik aktibitatea den cosmos material hau ezagutzeko unibertsalki.
|
|
|
Aristotelesek cosmos goragoko hori aintzat hartuz forma inmutableak itsatsi egiten zituen bakoitza bere objektu materialari (hylemorfismoa), eta hor jada bazen posible zientzia egitea. Baina definizio unibertsalak ziren forma inmutable horiek, objektuen esentzia adierazten zutenak, eta nola cosmos material honetan ez diren, dena baita mutablea, nik hartzen ditut
|
nola
hipotesis bezala lan zientifikoa egiteko (eta beti hobegarriak direlako, beraz inperfektuak beti; ez bakarrik socratismoan, baita predikatuen logikan ere, hau da, predikatuen logikan ipiniz gero dira bariable horiek hipotesiak bezala operazioetan, suposatzen dugularik egiazko definicio unibertsalak direla, beraz egiazko unibertsaltasun batetik beti azpian), eta hortik, hasten baldin banaiz ere me... Baina formalizatzerakoan nola beti abstraitu egiten dugun materiatasuna, sekula ez gara iristen, definizio gero eta hobeak egiten ahal badira ere, hain zuzen horregatik sekula ez gara iristen cosmos materialaren definizio unibertsalera, egiazki hitz eginez ez dago modurik, beste molde batean esanda, cosmos material honetako ezer, materialismo estrikto batean, unibertsal bihurtzeko (hori misterioa da), eta erraza da arrazoia ematea, cosmos materiala mutablea da berez, aldatze bat da etengabea, eta ez dago modurik aktibitatea den cosmos material hau ezagutzeko unibertsalki.
|
|
|
Baina definizio unibertsalak ziren forma inmutable horiek, objektuen esentzia adierazten zutenak, eta nola cosmos material honetan ez diren, dena baita mutablea, nik hartzen ditut nola hipotesis bezala lan zientifikoa egiteko (eta beti hobegarriak direlako, beraz inperfektuak beti; ez bakarrik socratismoan, baita predikatuen logikan ere, hau da, predikatuen logikan ipiniz gero dira bariable horiek hipotesiak bezala operazioetan, suposatzen dugularik egiazko definicio unibertsalak direla, beraz egiazko unibertsaltasun batetik beti azpian), eta hortik, hasten baldin banaiz ere metodo induktiboarekin, logika formala egiten ahal dut, predikatuen logika hain zuzen ere, eta hor badaude ariketak kasu partikularretatik abiatuz (kuantifikadore partikularra edo esistentziala), restrikzioa salbatuz, unibertsal bihurtzeko (kuantifikadore unibertsala sartzeko), eta kasu paradigmatikoa da triangeluarena (edozein triangeluren definizioa beti da bera). Baina formalizatzerakoan
|
nola
beti abstraitu egiten dugun materiatasuna, sekula ez gara iristen, definizio gero eta hobeak egiten ahal badira ere, hain zuzen horregatik sekula ez gara iristen cosmos materialaren definizio unibertsalera, egiazki hitz eginez ez dago modurik, beste molde batean esanda, cosmos material honetako ezer, materialismo estrikto batean, unibertsal bihurtzeko (hori misterioa da), eta erraza da arrazoia e... Zientzia baina, metodo hipotetiko deduktiboaz (zienziaren edozein unetan suposatu egiten dugu egindako objektu materialen definizioak unibertsalak direla, hau da, suposatu egiten dugu definizio horiek inmutableak direla, inmutable izan ez arren materialismoaren perspektibatik ikusita, eta nik neure ajustea hemendik egiten dut) eta zientzia baina metodo hipotetiko deduktiboaz egiten ahal da (suposatu ostean termino bat objektu material baten definizio unibertsala dela, eta hola garai bakoitzekoak, eta hor unibertsal bihurtzea ere posible bada, badaude ariketak kuantifikadore unibertsala sartzeko, baina erroan objektu materialak dira metodo socratikoarekin definituak), eta zientzia hori beti da hobegarria, eboluzionagarria delako beti da taraduna, bere helburu maximoa trabatua duelako ezinbestez.
|
|
|
d. Guzti hori (berriro diot); socratismoaren definizio unibertsala bilatzeko moldea, eta
|
nola
definizio unibertsal perfektuak ezinezko diren orduan unean uneko definizioak dira niretzat inmutable balira bezala, hori da metodo hipotetikoaren hastea, izanik hori modu bakarra zientzia egiten hasteko; baina definizio hoberik beti da posible, eta hori da nire modua kausa formala komprenitzeko cosmos material honetan, nondik ez dudan intuiziorik egiten beste goragoko batera (materialismo estrik... Eta predikatuen logikan kuantifikadore unibertsala sartzeko modua, materialismo estriktoan ezinezkoa, baina formalizatu ostean (bariableak diren objektuen definizioak unibertsaltzat hartuz, izan ez arren) posiblea da restrikzioa itxiz gero, eta ariketak badaude.
|
|
|
Eta hola, zeren ni ez naiz espertoa asunto horietan. Baina hemen ere ikasten ahal da
|
nola
nik ez dudan apurtzen teorizazio kanonikoekin, hau da, agustinismoarekin eta tomismoarekin, kontinuitatea da nire filosofia, katolikoa dena. Denok gara diferente, eta ni honela ari naiz (eta seguridadea edukitzeko prest nago nire filosofia ukatzeko, eta ez masokismoagatik, eta bai espero dudalako argitze definitiboa, cosmos honetan ezin dena zeren gure ezagutza sekula ezin izan baitaiteke unibertsala cosmos materiala dugunean estudiogai, hor dakusat nik tara bat guztion baitan, bekatu jatorrizko bezala ere ezagutzen dena zirkulu teologikoetan, non ni ez naizen sartzen, eta hortik norberaren buruaren ukazioa ez izatea masokismoa).
|
|
|
Gu materiazkoak gara, eta gure nortasuna, gure bakoitzaren principium individuationis delakoa, gure materiazko izaera misteriotsuan gauzatzen ei da.
|
Nola
ezagutu dezakegu gure materiazkotasuna gero eta gehiago. Hain zuzen, kausa formalaren bitartez, zeina infinituraino, potentzian, ezagutzen joan gaitezkeen, gero eta zehatzago.
|
|
|
Nik diodana bateragarria da, agian aldaketa batzuk, txikiak, ajusteak, ipinita, bateragarria da aristotelismoarekin, tomismoarekin. Substantziaz esaten denarekin, kausa materiala eta kausa formala
|
nola
dauden objektuetan batasun perfektu batean, substantzia esaten zaiolarik halako batasunari.
|
|
|
Baina Jainkoak badu halako bizidun bakoitzaren definizio unibertsal hori, guretzat misterio dena, baina Harentzat ez, eta ezagutza unibertsala du Jainkoak, cosmos material honena eta baita bizidun guztiena, banan banan, denona (denok baikaude cosmos material honetan). Haren baitan zientzia ez da
|
nola
infinitua potentzian, sekula ez dena iristen bere helmugara, eta bai da Haren zientzia nola infinitua aktoan, helmugan dago jada betidanik, horregatik da, formen emailea?, formen emaile perfektua (Bera da eta Santu den bakarra).
|
|
|
Baina Jainkoak badu halako bizidun bakoitzaren definizio unibertsal hori, guretzat misterio dena, baina Harentzat ez, eta ezagutza unibertsala du Jainkoak, cosmos material honena eta baita bizidun guztiena, banan banan, denona (denok baikaude cosmos material honetan). Haren baitan zientzia ez da nola infinitua potentzian, sekula ez dena iristen bere helmugara, eta bai da Haren zientzia
|
nola
infinitua aktoan, helmugan dago jada betidanik, horregatik da, formen emailea?, formen emaile perfektua (Bera da eta Santu den bakarra).
|
|
|
Esan dugu principium individuationis kausa materialean dagoela, baina arima kausa formala bada gehiago,
|
nola
Jainkoarentzat kausa formalaren ezagutza unibertsala posible den, garbi dago hori, orduan, ariman, hil eta gero, bada principium individuationis ere ageri, nahiz eta hori kausa materialaren gainean kokatzen dugun, hiltzean usteltzen eta hauts bihurtzen den gure materiazkotasunean. Eta arima, hiltzean, separatu egiten da kausa materialetik, zeina usteldu egiten den, hautsa bihurtu.
|
|
|
Ez da Elizaren betiko mezua aldatzen, baina bai aktualizatzen. Berdin gertatzen da nire filosofiakin, nik esaten dut ajusteren batzuk egiten ditudala, baina termino aristoteliko bat erabiliz ajuste hori (edo horiek) interpretatua izan daiteke
|
nola
aktualizatze bat.
|
|
|
Ez dugu, hitz batean, cosmos materialaren ezagutza unibertsalik, ez dugu igarotzea den cosmos material honen esentziaren ezagutzarik, beste termino bat erabiliz. Eta misterio zaigu ezagutza hori, zeina definizioz pribaziogabea den, eta
|
nola
pribazioa den gaizkiaren kausa orokorra, horrek ekartzen gaitu ondorioztatzera ezen cosmos honen ezagutza unibertsala misterio santua dela.
|
|
|
Azken batean nik daukat ezen, cosmos honetakoa izateko, nire lantxo hau dela ezagutzaren teoriarik konpletuena, edozein arlotan aplikagarria zientzien progresoa
|
nola
den argitzeko, eta baita nora doan dena ere argitu egiten da. Papelerara ez, beraz, pixka bat rustikoa den arren nire estiloa, batere erretorikoa ez dena.
|
|
|
Fundazio honek, historia barruko zenbait gertakariren artean, hala
|
nola
gerratean eta bestelako aldi larrietan, izandako ibilbidea eskaintzen ditu. Era berean, ospakizun garrantzitsu ugari ere jasotzen ditu.
|
|
|
Horrez gain,, bizipenak? edo dei ditzakegun zenbait zer interesgarri ere aurkezten dizkigu, hala
|
nola
, komunitatearen eguneroko erlijio bizitza, Jainkoaren presentzia eta isiltasuna, nobizioen heziketa,. Ohitura Santuak, deituen egitekoa eta ezarpena, eta abar.
|
|
|
Patata frijitu bakoitzak pergaminoa zirudien. Eta hortz artean sostengatzearekin batera karraska egin zezaten uzten zien, berariaz edukitzen zituen ahoan mantso mantso, karraska gora eta karraska behera, horrela uneak
|
nola
apurtzen eta arrakalatzen zihoazkion frogatuz. Marrazten zuenean, orduan ere poltsako patata frijituez oroitzen zen, euren arkitektura aldakorra artistikoki iradokorra baitzitzaion.
|
|
|
Haien ustez benetako gizonek benetako lanpostuak dauzkatenak ziren, adibidez, medikuak, enpresariak eta abar. Gainera, zeharo detaile zalea zen eta, horrela, alozak zituzten prakak janzten zituen eta presillaz, lepo zerrendaz, ordezko botoiz eta galartzuz josita zihoan, mahai inguruetan eta abarretan izaten zen, ia beti zerbitzu ateetatik sartu irtenak egiten zituen eta,
|
nola
ez, sekretu aitorrezinez betetako barne poltsikoak zeramatzan. Arrazoi hauengatik ere txikitzat eta ziztrintzat zuten.
|