|
2017
|
|
|
Baina Herwarth purrusta egin zion, ez diozu bisitariari galdetu astirik ote duen bilduma
|
ikusteko
, dagoeneko eguerdia da. Bazkalostean ordubeteko atsedena hartzea agindu zizun sendagileak.
|
|
|
Bazkalostean ordubeteko atsedena hartzea agindu zizun sendagileak. Ez al da hobea bazkaldu eta gero
|
ikustea
bilduma. Eta, ostean, kafea hartu dezakegu.
|
|
|
Eta orduantxe ulertu nuen guztia: berak nahi zuen nik ez nezala berehala bilduma
|
ikusi
, horrexegatik asmatu nuen hitzordu bat bazkaltzeko. Esan nuen plazer handia izango zela niretzat bere bilduma ikustea, baina ezinezkoa zitzaidala hirurak baino lehen egitea, eta hiruretan pozaren pozez agertuko nintzela.
|
|
|
berak nahi zuen nik ez nezala berehala bilduma ikusi, horrexegatik asmatu nuen hitzordu bat bazkaltzeko. Esan nuen plazer handia izango zela niretzat bere bilduma
|
ikustea
, baina ezinezkoa zitzaidala hirurak baino lehen egitea, eta hiruretan pozaren pozez agertuko nintzela.
|
|
|
|
Ikusiko
duzu, plazer handia izango da zuretzat... edo disgustua. Eta zenbat eta disgustu handiagoa zuk are pozago ni.
|
|
|
Eta halaxe, ordubete geroago, bazkaria amaitu berritan Azoka Plazako hotelaren jangela txikian, urteetan aurrera zihoan andere bat sartu zen jangelan, dotore jantzia eta jakingurazko begiradaz. Berarengana hurbildu, nire burua aurkeztu eta prest nintzela berarekin batera bilduma
|
ikusteko
esan nion. Berak, ordea, erabat ahalke eta bere ama bezain aztoratuta, esan zidan nahiago zuela lehenago pare bat hitz egin nirekin.
|
|
|
Amak bidali nau zu
|
ikustera
... gertatutakoa kontatu dit... eta mesede handi bat eskatu nahi dizuegu... gure aita ikusten joan baino lehen... azaldu nahi dizuegu... Aitak nahiko du, normala den moduan, bere bilduma erakutsi... baina, bilduma... bilduma... ez dago osorik... zenbait pieza falta dira... egia esan, pieza asko falta dira.
|
|
|
Amak bidali nau zu ikustera... gertatutakoa kontatu dit... eta mesede handi bat eskatu nahi dizuegu... gure aita
|
ikusten
joan baino lehen... azaldu nahi dizuegu... Aitak nahiko du, normala den moduan, bere bilduma erakutsi... baina, bilduma... bilduma... ez dago osorik... zenbait pieza falta dira... egia esan, pieza asko falta dira.
|
|
|
Gaur egun, ordea, ezin du ibilaldirik egin, eta bere bildumak baino ez du asebetetzen. Egunero ikuskatzen du... hobeto esanda, ez du
|
ikusten
, dagoeneko ez baitu ezer ikusten, baina arratsero ateratzen ditu karpeta guztiak eta laminak ukitzen ditu, bata bestearen atzean eta beti ordena berean, buruz baitaki aspalditik zelan sailkatuta dauden... Hori besterik ez zaio axola gaur egun, eta nik egunkariek enkanteei buruz esaten dutena irakurri behar izaten diot, eta prezioek zenbat eta gorago egin, bera zoriontsuago da... zeren... hauxe da larriena, aitak ez daki ezer gure garaiko prezioez... ez daki dena galdu dugula eta bere pentsioaz hilean bi egun baino ezin gaitezkeela bizi...
|
|
|
Gaur egun, ordea, ezin du ibilaldirik egin, eta bere bildumak baino ez du asebetetzen. Egunero ikuskatzen du... hobeto esanda, ez du ikusten, dagoeneko ez baitu ezer
|
ikusten
, baina arratsero ateratzen ditu karpeta guztiak eta laminak ukitzen ditu, bata bestearen atzean eta beti ordena berean, buruz baitaki aspalditik zelan sailkatuta dauden... Hori besterik ez zaio axola gaur egun, eta nik egunkariek enkanteei buruz esaten dutena irakurri behar izaten diot, eta prezioek zenbat eta gorago egin, bera zoriontsuago da... zeren... hauxe da larriena, aitak ez daki ezer gure garaiko prezioez... ez daki dena galdu dugula eta bere pentsioaz hilean bi egun baino ezin gaitezkeela bizi...
|
|
|
Horrexegatik asaldatu da ama agertu zarenean... zeren aitak karpetak erakutsi balizkizu dena agerian geratuko zen... izan ere, ukituaz bakarrik ezagutzen dituen aspaldiko passe partouts horietan jarri dizkiogu saldu ditugun orijinalen erreprodukzioak edo antzeko laminak. Ukitzen eta zenbatzen dituenean (buruz daki zein ordenetan dauden) pozarren jartzen da, begiak zabalik
|
ikusten
zituenean bezainbeste. Hiri txiki honetako inori ez lioke gure aitak bere altxorrak erakutsiko, ez baiteritze aski duin ikusten horretarako... eta horren sutsuki maite ditu bere laminak ezen bihotza hautsiko litzaioke jakingo balu dagoeneko desagertuak direla bere eskuetatik.
|
|
|
Ukitzen eta zenbatzen dituenean (buruz daki zein ordenetan dauden) pozarren jartzen da, begiak zabalik ikusten zituenean bezainbeste. Hiri txiki honetako inori ez lioke gure aitak bere altxorrak erakutsiko, ez baiteritze aski duin
|
ikusten
horretarako... eta horren sutsuki maite ditu bere laminak ezen bihotza hautsiko litzaioke jakingo balu dagoeneko desagertuak direla bere eskuetatik. Dresdeneko grabatuen bildumako zuzendari zaharra hil zenetik, eta igaro dira urte batzuk ordudanik, zu zara bere bilduma ikusteko ohorea duen lehena...
|
|
|
Hiri txiki honetako inori ez lioke gure aitak bere altxorrak erakutsiko, ez baiteritze aski duin ikusten horretarako... eta horren sutsuki maite ditu bere laminak ezen bihotza hautsiko litzaioke jakingo balu dagoeneko desagertuak direla bere eskuetatik. Dresdeneko grabatuen bildumako zuzendari zaharra hil zenetik, eta igaro dira urte batzuk ordudanik, zu zara bere bilduma
|
ikusteko
ohorea duen lehena... Horrexegatik, zinez eskatzen dizut...
|
|
|
Ene Jauna! Arte saltzaile naizen aldetik pertsona asko
|
ikusi
ditut dohakabeki lumatuak, inflazioak era erdeinagarrian astinduak, ogitarteko baten truke familia ondare ikusgarri eta balio handikoak ostu dizkiotenak; baina oraingo honetan halabeharrak kasu berezi bat jartzen zidan aurrez aurre, barru barrutik inarrosten ninduena. Normala denez, isilik izango nintzela agindu nion nire solaskideari eta nire esku zegoen guztia egingo nuela.
|
|
|
Ondo da, hasi egingo gara; asko dago
|
ikusteko
, eta Berlingo jaunek inoiz ez dute denbora nahikorik. Lehenengo karpeta hau Durero maisuarena da eta, ikus dezakezunez, nahiko osotua dago... pieza bat ederra bada hurrengoa are ederragoa.
|
|
|
Ondo da, hasi egingo gara; asko dago ikusteko, eta Berlingo jaunek inoiz ez dute denbora nahikorik. Lehenengo karpeta hau Durero maisuarena da eta,
|
ikus
dezakezunez, nahiko osotua dago... pieza bat ederra bada hurrengoa are ederragoa. Zuk zeuk ikusi, esaterako, hemen dago zaldi handia!
|
|
|
Lehenengo karpeta hau Durero maisuarena da eta, ikus dezakezunez, nahiko osotua dago... pieza bat ederra bada hurrengoa are ederragoa. Zuk zeuk
|
ikusi
, esaterako, hemen dago zaldi handia! esan zuen karpetako lehen lamina erakutsiz.
|
|
|
Hatz puntez ukitu zuen kontu handiz, passe partout bat zen, barruan lamina huts bat zuen, hori kolorekoa, eta eskuetan eusten zion baliorik gabeko paperari bozkario handiz. Zenbait minutuz egon zitzaion begira,
|
ikusten
ez bazuen ere; lamina hutsa begi parean jarri eta adi adi begiratzen zion, eta bere aurpegiak ikusteko gauza den pertsonaren keinua adierazten zuen magikoki. Eta bere begietan, bere begi nini hiletan, bat batean, argi distira islatu zen, argi orojakilea paperaren erreflexua zen edo barrutik zetorkion sua?
|
|
|
Hatz puntez ukitu zuen kontu handiz, passe partout bat zen, barruan lamina huts bat zuen, hori kolorekoa, eta eskuetan eusten zion baliorik gabeko paperari bozkario handiz. Zenbait minutuz egon zitzaion begira, ikusten ez bazuen ere; lamina hutsa begi parean jarri eta adi adi begiratzen zion, eta bere aurpegiak
|
ikusteko
gauza den pertsonaren keinua adierazten zuen magikoki. Eta bere begietan, bere begi nini hiletan, bat batean, argi distira islatu zen, argi orojakilea paperaren erreflexua zen edo barrutik zetorkion sua?
|
|
|
esan zuen harro asko.
|
Ikusi
al duzu inoiz estanpa ederragorik. Detaileak zehatzak dira oso, argitsuak.
|
|
|
Begira. lamina jiratu zuen eta atzazalarekin atzealdeko posizioak markatu zituen, eta bertan agertzen ziren zeinuak
|
ikusi
nituen. Hemen da Nagler bildumaren zigilua, hemen Remy eta Esdaile rena; inoiz ez zuten pentsatuko lamina honen behinolako jabeek hona helduko zela, gela txiki honetara.
|
|
|
Hotzikara batek astindu zidan bizkarra agureak orrialde zuria horren sutsuki deskribatzen zidala entzutean. Ikaragarria zen
|
ikustea
azazkalarekin nola markatzen zituen, zehaztasun milimetrikoarekin, bere fantasian baino existitzen ez ziren bildumagileen zigilu ikusezinak. Eztarria ikaraz lotua nuen, ez nekien zer esan; baina nahasmen honetan murgildua nintzela, begirada jaso nuen emakumeengana eta, berriro ere, emazte zaharra ikusi nuen eskuak goian eta keinu ikarati eta aztoratua egiten zidala.
|
|
|
Ezin deskriba dezaket zein lazgarria egin zitzaidan ehun edo berrehun paper zuri eta erreprodukzio merke horiek berarekin batera ikustea; nolanahi ere, inozo tragiko honen oroimenean hain ziren benetakoak piezok ezen akatsik gabe eta zegokien ordenan deskribatzen baitzituen, pieza bakoitzari zegozkion detaileak erantsiz. Bilduma ikusezina, dagoeneko barreiatua egon behar zuena han hemen, errealitate hautemangarria zen itsu honentzat, gizon honentzat, engainatu hunkigarri honentzat, eta hain zen indartsua bere ikusmenaren sua ezen ni ere sinesten hasia bainintzen
|
ikusi
egiten zuela. Behin baino ez zen agurearen segurtasuna arriskuan izan:
|
|
|
Zaharraren alboan emaztea eta alaba zeuden, maisu alemaniarren estanparen irudi femeninoak ziruditela. Estanpako emakume haiek, Salbatzailearen hilobia bisitatzera etorriak, harri eta zur geratzen dira hilobia irekita eta hutsik dagoela
|
ikustean
, izu otzaneko espresioaz eta, aldi berean, mirariarekiko estasi errukiorra eta fedezkoa erakutsiz. Eta halaxe zeuden ama alabak ere.
|
|
|
animatuta eta hordituta zegoen, ardoa edan balu bezala. Azkenean, alde egin behar nuela esan nuenean, ikaratu egin zen, mainak egin zituen ume baten moduan eta, haserre bizi, kolpe bat eman zuen hankarekin zoruan, bildumaren erdia ere ez nuela
|
ikusi
esanez. Ama alabek eginahalak egin behar izan zituzten alde egiten utzi nezan, bestela, trena galduko bainuen.
|
|
|
Barren barrenean lotsatuta nengoen: ipuineko aingerua bezala, jende urrikaldu baten etxean sartu nintzen, itsu batek ordu batez
|
ikus
zezala lortu nuen, engainatzaile errukior eta gezurti lotsagabearen papera eginez, eta hau guztia neuk egin nuen, artelan baliotsu batzuk azpikeriaz eskuratu nahian etorri zen merkatari zikoitz honek. Hala ere, hori baino gehiago neraman:
|
|
|
Sentiberatasunik gabeko gizona da, zakarra, pentsatu zuen izebak. Ondoren, beste azalpen hoberik emateko ezinean
|
ikusi
zuen bere burua.
|
|
|
" Lokatz kolorekoa goitik behera, mihi beltz eta begi grisekin, ankerkeria azaltezinaren ispilu. Lehenik eta behin, otsoak, Bertha
|
ikusi
zuen, amantala hain zuri eta garbia zuenez, urrunetik ikus baitzezakeen. Bertha otsoa beragana zuzen zuzenean zetorrela konturatu zen eta orain, aldiz, jardinera sartzeko baimena lortu izanak nahigabetu egiten zuen.
|
|
|
" Lokatz kolorekoa goitik behera, mihi beltz eta begi grisekin, ankerkeria azaltezinaren ispilu. Lehenik eta behin, otsoak, Bertha ikusi zuen, amantala hain zuri eta garbia zuenez, urrunetik
|
ikus
baitzezakeen. Bertha otsoa beragana zuzen zuzenean zetorrela konturatu zen eta orain, aldiz, jardinera sartzeko baimena lortu izanak nahigabetu egiten zuen.
|
|
|
Korrika hasi zen, ahalik eta arinen, eta atzetik otsoa, salto eta oinkada ikaragarriak eginez. Azkenean, mirto sasi zarratu bat
|
ikusi
eta haren atzean ezkutatu zen. Otsoa sasitzaren inguruan usaintzen hasi zen, mihi beltz handi hura ahotik eskegita eta begi gris zurbilek amorru bizia erakusten zutelarik.
|
|
|
" Hain ona izango ez banintz, orain herrian egongo nintzateke arriskutik kanpo". Nolanahi ere, mirtoaren usain gogorrak ez zion aukerarik ematen otsoari Bertharen gordelekua deskubritzeko, eta gainera, sasitza hain zen zarratua, ezen denbora luzez inguruan bueltaka ibilita ere, ez bailuke inondik inora neskatoaren arrastorik
|
ikusiko
. Hortaz, neskatoa alde batera utzi eta txerritxo bat harrapatzea hobe zuela pentsatu zuen.
|
|
|
Otsoa hain hurbil
|
ikustean
, Bertha dardara batean hasi zen eta, honela, paparrean zeramatzan medailak ere dardarka hasi ziren. Portaera ona izateagatiko medailak obedientziaren eta puntualtasunaren medailen kontra jo zuen.
|
|
|
" Enaratxo, enaratxo, geratu zaitez nirekin, gaurko gaua baino ez da izango. Han, Barrenkalean, gazte ameslari bat
|
ikusten
dut bere etxeko ganbaran, mahai gainean abailduta eta paperez inguratuta. Antzerki lan bat dauka amaitzeko, baina hotz gehiegi egiten du idazten jarraitzeko.
|
|
|
Orduan, enarak, Printzeari begi bat kendu eta gaztearen ganbarako mahai gainean utzi zuen. Gaztea esnatu zenean, han
|
ikusi
zuen harribitxia.
|
|
|
" Enaratxo, enaratxo, geratu zaitez nirekin, gaurko gaua baino ez da izango. Han, Zeharkalean, neskato bat
|
ikusten
dut pospoloak saltzen. Pospolo guztiak jausi zaizkio, eta etxera dirurik eroaten ez badu, aitak jo egingo du.
|
|
|
Biharamunean, Printzearen sorbalda gainean pausatu eta urrutiko parajeetan
|
ikusitakoa
aritu zitzaion kontatzen, esaterako, mundua bezain zaharra den esfinge jakintsuarena; gameluen martxa geldoan doazen merkatariena; ebanoa bezain beltza den Mendietako Erregearena; palmera baten gainean lo datzan sugetzar berdearen kontuak, eta beste hainbat holako.
|
|
|
" Enaratxo, maitea" esan zion Printzeak," benetan ederra da kontatzen didazuna, baina nahiago dut gizon emakumeek sufritzen dutena ezagutzea. Egintzazu hegaz herri gainetik eta kontaidazu
|
ikusten
duzuna".
|
|
|
Enara hegazka hasi zen: aberatsak
|
ikusi
zituen euren jauregietan, eta eskekoak aberatsen ateetan. Ume gosetiak ikusi zituen herriko kale gorrienetan hotza pasatzen.
|
|
|
aberatsak ikusi zituen euren jauregietan, eta eskekoak aberatsen ateetan. Ume gosetiak
|
ikusi
zituen herriko kale gorrienetan hotza pasatzen. Ume bi ikusi zituen bata bestearen ondoan elkarri beroa ematen.
|
|
|
Ume gosetiak ikusi zituen herriko kale gorrienetan hotza pasatzen. Ume bi
|
ikusi
zituen bata bestearen ondoan elkarri beroa ematen.
|
|
|
Enara Printzearengana joan zen eta
|
ikusitakoaren
berri eman zion. Eta Printzeak:
|
|
|
Hala ere, gustura geratu zen lanarekin. Marrazkia
|
ikusteko
pribilegioa izan zutenen iritziz, Pinciniren maisu-lan handiena zen.
|
|
|
Entzun izango zenuten,
|
ikusi
ez baduzue ere, micer Conrado Florentziarra, betidanik izan zela gizon xahutzaile, liberal, eskuzabal, txakurzale, txorizale eta beste zaletasun askoren jabe.
|
|
|
Egun batez, Peretola herrixka ondoan belaz ehizan zebilela, kurrilo bat harrapatu zuen, eta pieza samurra eta sendoa zela
|
ikusirik
, bere sukaldariari eman zion kurriloa labean erre eta afarian zerbitza zezan. Sukaldaria, Veneziarra jatorriz eta izenez Chichibio, tontolapiko galanta zen.
|
|
|
Esan dizudana, nagusi jauna, egia berdaderoa da eta, nahi baduzu, bizirik dauden kurriloak
|
ikusita
erakutsiko dizut halaxe dela.
|
|
|
Tunante halakoa, zeure horretan jarraitzen duzula
|
ikusita
, alegia, nire bizitza osoan ikusi eta entzun ez dudana frogatu nahian, bihar bertan ikusiko dugu zuk diozuna egia ote den; baina kontrakoa frogatzen bada, zin degizut, luzaroan gogoratuko dituzula zure ergeltasuna eta burugogortasuna. Momentuz, bere horretan utziko dugu kontua:
|
|
|
Tunante halakoa, zeure horretan jarraitzen duzula ikusita, alegia, nire bizitza osoan
|
ikusi
eta entzun ez dudana frogatu nahian, bihar bertan ikusiko dugu zuk diozuna egia ote den; baina kontrakoa frogatzen bada, zin degizut, luzaroan gogoratuko dituzula zure ergeltasuna eta burugogortasuna. Momentuz, bere horretan utziko dugu kontua:
|
|
|
Tunante halakoa, zeure horretan jarraitzen duzula ikusita, alegia, nire bizitza osoan ikusi eta entzun ez dudana frogatu nahian, bihar bertan
|
ikusiko
dugu zuk diozuna egia ote den; baina kontrakoa frogatzen bada, zin degizut, luzaroan gogoratuko dituzula zure ergeltasuna eta burugogortasuna. Momentuz, bere horretan utziko dugu kontua:
|
|
|
|
Ikusiko
dugu bietako zeinek duen arrazoia ziotson nagusiak.
|
|
|
Gainera, zelan egin ihes nagusiak berak baino zaldi hobeagoa izanik? Horrela, ikaraturik begiratzen zuen alde guztietara, hanka biren gainean pausatuta zeuden kurriloak baino ez
|
zekusan
han hemen.
|
|
|
Erreka ertzean dozena bat kurrilo
|
ikusi
zituen hanka baten gainean pausatuta, halaxe egiten badute lo daudenean. Segituan, hauxe diotso nagusiari:
|
|
|
Han! Bart esandakoa egia berdaderoa zen,
|
ikusi
kurrilo haiek, hanka bakarra dute den denek.
|
|
|
Berlingo antikuario ospetsuenetakoa zen. Gerra aurretik, behin baino gehiagotan gozatu eta
|
ikusi
nituen bere dendan liburu zaharrak eta autografoak. Hasieran garrantzi gabeko gauzez jardun genuen.
|
|
|
Honela, berriro ere, lumatua sentitu nintzen, larrutua, pertsianak behera botatzeko desioaz. Aitak aitonarengandik oinordetzan hartutako denda miresgarria itzaliz zihoala
|
ikustean
lotsa sentitzen nuen: purtzilkeriak baino ez zitzaizkidan geratzen, behinolako traperoek ere nahiko ez luketena euren gurdietarako.
|
|
|
Probintzia etxe xume horietako baten bigarren solairuan zegoen, hirurogeigarren hamarkadan etxegile zoli batek arin asko altxaturiko eraikin batean. Lehenengo solairuan sastre ondratu bat bizi zen; ezkerraldean poste etxeko funtzionario baten plaka
|
ikus
zitekeen; eskuman, azkenik, portzelanazko errotulu bat agertzen zen, baso eta ekonomia kontseilariaren izenarekin. Atea suabe jo ostean, ile urdindun emakume zahar bat agertu zen buruan kofia dotorea zuela.
|
|
|
Atea suabe jo ostean, ile urdindun emakume zahar bat agertu zen buruan kofia dotorea zuela. Nire txartela eman eta galdetu nion baso kontseilaria
|
ikus
nezakeen. Harrituta eta mesfidati samar, begiratu bat eman zidan eta gero txartelari so geratu zen:
|
|
|
Aztoratuta eta lotsakor agertzen nintzen pertsona bat erabat bizirik zela sentitzean eta, aldi berean, nireak ez bezalako sentipenak zituela jakitean. Eta oraingo honetan ere hotzikara sentitu nuen begi hil horiek
|
ikusi
nituenean, hutsalari irmo zuzenduak, bekain sendo eta zurien azpian. Baina itsuak berehala eten zuen nire harridura; nire eskuak berea ukitu zuen unean bertan, agur adeitsua eta eztia eskaini zidan esku biak indarrez astinduta.
|
|
|
Piramideen gainetik igaro ostean, hirira heldu zen. Ostatu bila aritu zen harik eta Printzearen estatua
|
ikusi
zuen arte: " Hementxe hartuko dut ostatu, leku ederra da eta ondo aireztatua gainera".
|
|
|
Baina hegaz hasi orduko, hirugarren tanta bat erori zen. Orduan, gorantz begiratu eta zer
|
ikusiko
eta, Printze Zoriontsuaren begiak negarrez ikusi zituen.
|
|
|
Baina hegaz hasi orduko, hirugarren tanta bat erori zen. Orduan, gorantz begiratu eta zer ikusiko eta, Printze Zoriontsuaren begiak negarrez
|
ikusi
zituen.
|
|
|
Eta halaxe bizi nintzen, eta halaxe hil nintzen. Eta orain, hemendik goitik, herriaren miseria guztiak
|
ikusten
ditut. Bihotza berunezkoa badut ere, negar egiten dut".
|
|
|
" Hemendik goitik txabola triste bat
|
ikusten
dut hasi zen Printzea," Barruan emakume bat dago mahai aurrean eserita. Ondoan bere semetxoa dago, gaixorik:
|
|
|
Ikaragarria zen ikustea azazkalarekin nola markatzen zituen, zehaztasun milimetrikoarekin, bere fantasian baino existitzen ez ziren bildumagileen zigilu ikusezinak. Eztarria ikaraz lotua nuen, ez nekien zer esan; baina nahasmen honetan murgildua nintzela, begirada jaso nuen emakumeengana eta, berriro ere, emazte zaharra
|
ikusi
nuen eskuak goian eta keinu ikarati eta aztoratua egiten zidala. Indarrak berreskuratu eta hitz egiten hasi nintzen.
|
|
|
Hau ez da ezer esan zuen garaipen doinuz. Begira hauek," Malenkonia" edo" Pasioa", argiz beteta daude, gutxitan
|
ikusiko
duzu kalitate honekin. Begira, eta, berriro ere, atzamarrak pasatu zituen irudizko eszenatik begira freskotasun hau, tonu bero eta pikortsu hau.
|
|
|
Bi ordutik gora jarraitu zuen erakustaldi liluragarri eta berritsu honek. Ezin deskriba dezaket zein lazgarria egin zitzaidan ehun edo berrehun paper zuri eta erreprodukzio merke horiek berarekin batera
|
ikustea
; nolanahi ere, inozo tragiko honen oroimenean hain ziren benetakoak piezok ezen akatsik gabe eta zegokien ordenan deskribatzen baitzituen, pieza bakoitzari zegozkion detaileak erantsiz. Bilduma ikusezina, dagoeneko barreiatua egon behar zuena han hemen, errealitate hautemangarria zen itsu honentzat, gizon honentzat, engainatu hunkigarri honentzat, eta hain zen indartsua bere ikusmenaren sua ezen ni ere sinesten hasia bainintzen ikusi egiten zuela.
|
|
|
Haserre egin didazue beti diru guztia bildumara bideratzen nuelako; egia da, hirurogei urtetan ez garagardorik, ez ardorik, ez tabakorik, ez bidaiarik, ez bisitarik antzokira, ez libururik... beti aurrezten eta aurrezten aritu izan naiz obra hauek eskuratzeko. Baina
|
ikusiko
duzue ni ez naizenean: aberatsak izango zarete, hiriko aberatsenak, Dresdeneko aberatsenak bezain aberats, eta orduan eskertu egingo didazue nire eromena.
|
|
|
Grabatuko emakumeak Salbatzailearen intuizio zerutiarraz argituta zeuden bezala, ama alaba zaharkitu, nekatu eta dohakabe hauek ere agurearen zorion infantilaz argituta zeuden, eta lur jota, erdi barrezka, erdi negarrez. Ez dut inoiz espektakulu hunkigarriagorik
|
ikusi
. Zaharra ez zen nire laudorio hitzez aspertzen, karpeta bat hartu, gero beste bat eta, beti ere, gogotsu entzuten nire berbak.
|
|
|
Ez duzu alperreko bidaia egin. Egunero
|
ikusten
ez den zerbait ikusiko duzu... ezta Berlinenen ere... Albertinan edo ditxosozko Paris horretan baino ikusi ez daitekeen zerbait...
|
|
|
Ez duzu alperreko bidaia egin. Egunero ikusten ez den zerbait
|
ikusiko
duzu... ezta Berlinenen ere... Albertinan edo ditxosozko Paris horretan baino ikusi ez daitekeen zerbait...
|
|
|
Egunero ikusten ez den zerbait ikusiko duzu... ezta Berlinenen ere... Albertinan edo ditxosozko Paris horretan baino
|
ikusi
ez daitekeen zerbait... Bai, hirurogei urtez ibiliz gero bildumak egiten gauza asko lortu ahal dira, kalean botata ez dauden gauzak alegia.
|
|
|
Barruan zaude. Eserleku huts eta bakarti bat
|
ikusi
duzu, bertan eseri zara. Pppppiiiiiiiiiiiiiii!!!!!!!!!!!
|
|
|
Ozta ozta gerriraino helduko zaizun aurreko pareta txikiari begira jarri zara. Eta kolore bizietakoa gogoratzen duzun pareta hori, txuri beltzean
|
ikusten
duzu, eta are errudunago sentitzen zara orain.
|
|
|
Askotan uste izaten dut nire ingurukoek errealitatea
|
ikusteko
gaitasuna galdua dutela. Izan ere, errealitatea hain egiten da latza batzuetan, ezen, estali beharrean aurkitzen baikara sarri, hondoa jo ez dezagun.
|
|
|
Zure aurrean neska bat
|
ikusten
duzu. Nahigabea eta tristura agerian uzten dituen aurpegi liraina du.
|
|
|
Gaztea da oso, baina hala ere, zigarroa esku artean ukanen duela
|
dakusazu
. Eta momentu horretan bere biziak garrantzirik ez duela jakingo duzu.
|
|
|
Lehen etorkizun hobe bat eraikitzen igaro ohi zenituen egunak oro, igaro zenuen bizia oro. Orain, aldiz, gerorik
|
ikusi
ezin eta gibelera begira bizi zara, zeure oroitzapenen gatibu.
|
|
|
Ez dugu ahorik, baina zuek, gizakiok, entzun ezin dituzuen soinu asko egiten ditugu. Hasieran ez zuen inork sinisten, inork ez baitzuen ezer
|
ikusi
, entzun bakarrik. Nola izan zitekeen, guri bizia eman ziguten gizon berberek, lurrean zuloa egin eta landatu gintuztenek, basakeria hori egitea?
|
|
|
Baina ezinezkoa zen zurrumurru hori egia zela
|
ikusi
genuen denok, ondoko mendiko pinuek, garrasika, laguntza eskatzen zigutenean, orduan ikusi genuen dena, nola lurretik ateratzen zituzten, sustraiak apurtuz eta geratzen zitzaizkien sustrai apurrak zakuetan sartuz lur pixka batekin. Horrela egon ziren, eta hiru egunetan kamioietan eraman zituzten han zeuden milaka pinuak.
|
|
|
Baina ezinezkoa zen zurrumurru hori egia zela ikusi genuen denok, ondoko mendiko pinuek, garrasika, laguntza eskatzen zigutenean, orduan
|
ikusi
genuen dena, nola lurretik ateratzen zituzten, sustraiak apurtuz eta geratzen zitzaizkien sustrai apurrak zakuetan sartuz lur pixka batekin. Horrela egon ziren, eta hiru egunetan kamioietan eraman zituzten han zeuden milaka pinuak.
|
|
|
Goiz hotza zen, behe lainoa zegoen mendi artean, eta urrunean entzun genuen kamioi hotsa hurbiltzen, heriotzaren hotsa. Aurreko urtean
|
ikusitakoa
bezala izan zen. Lurretik atera, kamioi batera igo eta handik eramaten gintuzten.
|
|
|
Eraikinez beteriko leku batera heldu ginen. Hori izango zen herria seguruenik, horri buruz entzunda nuen, baina ez nuen inoiz
|
ikusi
, bizi osoan ez nintzelako menditik mugitu. Herria, gizakiak bizi zireneko, eraikinez beteriko lekua omen zen eta hala zirudien, jende mordoa baitzegoen leku guztietatik eta eraikin piloa ere bai.
|
|
|
Baina denbora pasatu ahala gero eta gutxiago egoten zen nirekin, telebista
|
ikusten
jartzen zen eta ez zidan jaramonik egiten. Egun batean opariz inguraturik esnatu nintzen.
|
|
|
Goizero
|
ikusten
zuen semea, beste jornalariak jaiki aurretik zelaietara joan, eta han aurkitutako marrubirik ederrena neskatxaren otarrean uzten.
|
|
|
Tomasek alde egin zuenean Puskas leihotik begira geratu zen. Elurra ari zuen, gutxi baina lurra berriz ere zuritzen ari zela
|
ikus
zitekeen. Begirada leihotik kendu eta barrara hurbildu zen.
|
|
|
Elur malutak gero eta bizkorrago erortzen ari ziren. Plaza zuritzen ari zen eta gereziondoaren hostoetan elur habiak
|
ikus
zitezkeen. Puskasek Maialenen begirada berreskuratu nahi zuen, leihotik kendu eta bere begietan finkatu, oraindik ez zuen lehenago emandako informazioa ulertu ahal izan.
|
|
|
Maialenen begi urdinak bere begietan finkatuta zeuden. Zerbait esatera joan zen, azalpenen bat eskatzera, baina leihotik elurra mara mara ari zela
|
ikusi
zuen eta aterantz zuzendu zen.
|
|
|
Puskasi txikitako oroitzapenak etorri zitzaizkion burura. Herriko lagunekin elurretan jolasten
|
ikusi
zuen bere burua, irrifartsu, korrikan alde batetik bestera lagunei elur bolak botatzen.Orduak egoten ziren arropa lodien babesean fikziozko gauetan. Eta gero etxera bueltatzen ziren, beheko suaren berotasunera.
|
|
|
Otso eta hartzei buruzko ipuinak, gazte adoretsu eta neska bahituei buruzko ipuinak. Berandurarte egoten ziren horrelako egunetan suaren inguruan, suari begira, suaren barnean mundu berriak
|
ikusten
, begiak bero, munduko zoriontasun guztia lau pareta haien barruan kontzentratuko balitz bezala. Gero lotara joaten ziren.
|
|
|
Ez zen haize hotza eragindako zirrara edo hotzikara bat, ez zen hanketako minak eragindako zirrara bat, irudi batek eragindako zirrara bat zen. Balbeko leihoan begi urdin batzuk
|
ikusi
zituela iruditu zitzaion, bere amesgaiztoko begiak bezalakoak. Buelta eman nahi zuen ikusi zuena gezurtatzeko, gorputza ez zen mugitzen ordea.
|
|
|
Balbeko leihoan begi urdin batzuk ikusi zituela iruditu zitzaion, bere amesgaiztoko begiak bezalakoak. Buelta eman nahi zuen
|
ikusi
zuena gezurtatzeko, gorputza ez zen mugitzen ordea. Bere ametsean bezala, ez zeukan adorerik begietara begiratzeko.
|
|
|
Eliza txikia zen eta jendez beteta zegoen jada. Bere lagunak non egongo begira jarri zen eta handik gutxira Tomas
|
ikusi
zuen atetik hurbil auzokoarekin hitz egiten. Beraiengana hurbildu zen eta pixka batean hitz egiten egon ondoren, Tomasen auzokoa bere lagun batzuekin elkartu zen lagun zahar biak bakarrik utziz.
|
|
|
herriak maldizio bat zeukala eta ijitoa zela maldizio haren erruduna. Zortzigarren egunean egoera aldatu ez zela
|
ikusi
zutenean herritar guztiak apaizaren etxera joan ziren eskuetan aizkorak, aitzurrak, segak eta harriak zituztela. Puskas apaizarekin eta ijitoarekin zegoen momentu hartan.
|
|
|
Puskas apaizarekin eta ijitoarekin zegoen momentu hartan. Apaizak leihotik
|
ikusi
zituen hurbiltzen herritar haserretuak beraien tresnekin elur artean nekez ibiltzen. Herritarrak geldiarazteko asmoz apaiza atera irten zen," Etorri hadi hi ere" laguntza eskatu zion Puskasi, baina beldurrak geldiara zita Puskas sukaldeko txoko batean geratu zen ijitoaren begirada eutsi ezinik.
|
|
|
Apaizak ahal zuen beste eutsi zien herritarrei, baina azkenerako indarrez sartu ziren etxe barrura ijitoaren bila. Sukaldera sartu zirenean, leihotik
|
ikusi
zuten ijitoak elur artean nola ihes egiten zuen.
|
|
|
Plazara heldu ziren. Aurreko egunetako elurtearen arrastoak oraindik
|
ikus
zitezkeen. Gereziondoaren oinetan eta etxe ondoetan oraindik elur arrastoak ikus zitezkeen.
|
|
|
Aurreko egunetako elurtearen arrastoak oraindik ikus zitezkeen. Gereziondoaren oinetan eta etxe ondoetan oraindik elur arrastoak
|
ikus
zitezkeen. Tenperatura asko jaitsi zen eta plazan, etxeen babes gabe haize hotzari aurre egitea gogorragoa zen.
|
|
|
Tomas aulkitik altxatu eta pauso geldoan aterantz hurbildu zen. Atea zabaltzean eskua altxatu zuen"
|
ikusi
arte" esango balu bezala. Tomasek alde egin zuenean Puskas leihotik begira geratu zen.
|
|
|
Urteetan, gixon maskal hartan erreparatu ez zutenek, haren bila hasi zen ero moduan. Hortaz, jendea laster ka
|
ikus
zitekeen pabilioi, bulego eta aparkalekuetan barrena. Alde batetik bestera zebiltzan, inolako logikarik gabe.
|
|
|
Bakardade absolutuaren ontzia, itsas hegitik habiatzen
|
ikusi
zuen une batez Ataulf Tarqquusek. Sobera damutu zen, konpetentziak aspaldi egina zuen bezala, sistema pneumatikoaz garraiatutako posta sistema ez jartzeaz, edota hainbeste barreiatzen ari zen posta elektronikoa usatzeaz.
|
|
|
Galtza tartea bustita zuen. Orban hura
|
ikusita
, irribarre urduri alkoholikoa egin zuen.
|