|
2000
|
|
|
7 Eta nahasten dituzun bi hitz bereizteko (sartu atera, piztu itzali, gelditu gidatu, galdetu galdu, esate baterako) zer trikimailu erabiltzen duzu? Galdera
|
hau
hasiberrientzako da, ez. Hitz horiek irudi bihurtzen saiatzen nintzen.
|
|
2001
|
|
|
Pillay epaileak orain 59 urte ditu, eta buru belarri ari da lanean justiziaren alde beti. Emakume horren ustez,
|
hau
du orain arteko lorpenik nabarmenena: gerrako bortxaketak genozidioaren eta gizadiaren aurkako krimenen artean sarraraztea.
|
|
|
Emakume indiar
|
honek
43 urte ditu orain. 1995ean alderdi politiko bat sortu zuen, kasta marjinatuen alde lan egiteko eta, geroztik, diputatu da.
|
|
|
1995ean alderdi politiko bat sortu zuen, kasta marjinatuen alde lan egiteko eta, geroztik, diputatu da. Emakume
|
honen
bizitza gogorra izan da, hunkigarria.
|
|
|
Gauzak horrela, aitak berriro Puttillal higuingarriari itzuli zion. Ordurako
|
hau
berriro ezkondua baitzen, esklabu lanetara behartu zuen. Gau batean, hirira joateko aitzakian atzipetu eta ibai bazterrean abandonatu zuen Phoolan zoritxarrekoa.
|
|
|
1842an, 29 urte zituela, Nabucco ospetsua estreinatu zuen. (Nork ez du dutxan opera
|
honen
pasarteren bat edo beste abestu). Opera horrek egundoko arrakasta izan zuen, 57 bider antzeztu zen La Scalan, Vienan, garai hartako hiriburu politiko eta kulturalean, aurkeztu baino lehen.
|
|
|
Dramaturgo ingelesaren antzera, pertsonaia galeria hilezkorra utzi digu Verdik bere azken lanean. Opera
|
honen
amaieran, pertsonaia guztiek fuga bat kantatzen dute, Verdiren gazte garaiko doinuak eta fugak gogoraraziz: ' Tutto nel mondo è burlà/ l' uomo è nato burlone, burlone...' 1901eko urtarrilean hil zen Milanen.
|
|
|
Fundazioaren esku geratu zen liburutegia ere. Hala dio Andoni Esparzak erreportaje
|
hau
egiteko baliatu dugun Bertizko Jaurerria (Bidasoa Ikerketa Zentroaren Koadernoak, 3 zenbakia) liburuak: ' Ziga kultura handiko gizona zen, eta gaztelania eta euskaraz gain, bertze hizkuntza batzuk ere bazekizkien:
|
|
2002
|
|
|
Aita alemana zuen, lanbidez argazkilaria, eta Matilde Calderón mexikarrarekin ezkondu zen. Haurrari geroago Frida bihurtuko zen Frieda izena jarri zioten;
|
hau
da, bakea.
|
|
|
José Clemente Orozcorekin, David Alfaro Siqueirosekin, eta batez ere, Diego Riverarekin.
|
Honek
43 urte zituela, eta Fridak 22, elkarrekin ezkondu ziren. Biak alderdi komunistako kide ziren.
|
|
|
Donostian izan zen Eusko Ikaskuntzak gonbidatuta. Egonaldi
|
honetan
azaldu zituen gaiak: biodibertsitatea, biodemokrazia, zientzia erantzulea...
|
|
|
Vandana Shiva fisikaria da, filosofoa eta idazlea. Une
|
honetan
Indiako Dehraun go' Research Foundation STRP (Science, Technology and Natural Resource Policy)' erakundearen buru da. Orain dela 49 urte jaio zen emakume hori erreferentzia puntu bihurtu da munduko biodibertsitatearen alde ari direnen artean.
|
|
|
Dena dela, protesta ekitaldiak burutzen genituen biltzarrak egiten zituzten hotelaren aurrean, zenbait lelo aldarrikatuz: ' globalizazio
|
honek
pobretasuna sortzen du, jendea lanik gabe uzten du, makroprodukzioek kalte izugarri diote ingurugiroari'. Eta egia da protesta horien ondorioz Merkataritzako Erakunde Mundiala hasia dela esaten globalizazioak lagundu egiten diola garapen ekonomikoari eta ingurugiroa babesten duela.
|
|
|
Hain zuzen ere, gerra garai
|
honetan
hori planteatzea utopia hutsa dela esaten zaionean, Vandana andreak batez ere gerran inolako errurik eta zerikusirik ez duen jendeak sofritzen duela erantzuten du. Atzo Iraken, gaur Afganistanen, eta bihar non?
|
|
|
Ia ehun urte zituela, oroitzapen liburu bat argitaratu zuen. Lan horretan laburbildurik dago emakume adoretsu eta trebe
|
honen
bizitza polemikoa eta liluragarria.
|
|
2004
|
|
|
Pablo Neruda nor izan zen eta zer egin zuen hitz gutxitan azaltzea ezinezkoa da, hainbeste eta hainbeste idazlan argitaratu baitzituen eta hain eragin handia izan baitzuen hiritar aske izan nahi zutenen artean. Dena dela, oso laburki bada ere, zertzelada bat edo beste azalduko dugu hemen goi mailako idazle
|
honen
lanari eta bizitzari buruz.
|
|
|
Aldarrikapen ugari egingo ditu, esaterako, aita, edo aitaren sendia, ez dela haurraren jabe' oihukatuko' du eta 1988an haurrak gizabanako direla argitaratuko. Honelako eta beste hainbat salaketa bideratzeko asmoz emakume
|
honek
Irango Haurren Defentsarako Elkartea sortu zuen: besteak beste, nesken adin penala 8 urtetik 13 urtera igotzea lortu zuen; gurasoak banatuz gero, zazpi urte bitarteko haurren zaintza amak izatea beti (ordura arte, bi urtetik gorako semeen eta zazpi urtetik gorako alaben zaintza aitak jasotzen baitzuen); ezkontzeko gutxieneko adina 13 urte dira, garai batean 9 urtekoa zena.
|
|
2005
|
|
|
HABE. Hainbat dira orain arteko euskal literaturaren historiak. Zer ekartzen dio berririk liburu
|
honek
euskal literaturaren historiari?
|
|
|
Baina Koldo Mitxelenak esaten zuen' Ze harrigarria ezta? sasoi horretan ordurako Lehen Mundu Gerra pasata, abangoardia, korronte guztiak. eta gizon
|
hau
horrelako gauzak idazten'. Gu mundu horretan bizi ginen, eta Txomin Agirre zen oraindik eredu.
|
|
|
Askotan komeni da Durangoko Azoka eta horrelako lekuetan egotea ikusteko jendeak zer eskatzen duen, zentzuk diren bere arrazoiak. Joaten zara Durangora eta jendeak nobelak eskatzen ditu;
|
honetan
ere' homologatuta' gaude, oso. Hemengo sortzaileak, dauzkagun idazleak gutxi dira eta nobela genero exijente bat da.
|
|
|
Utopiak beti norabide bat markatzen du. Ilustrazioak bazekien nondik etorri behar zuen gizarte
|
honen
onbideratzea: arrazoiaren ildotik desagertuko dira superstizioak, intolerantziak, erlijioak.
|
|
|
Toledokoak baita ere,' Torre de San Lorenzo',' Calle del Carmen',' Calle del Horno de los bizcochos'. Garai
|
honek
Tillac en iberiar garaia osatzen du, eta garai horretakoak dira baita ere Madrileko eta Cordobako 21 emakume erretratu eder. 1914a gerra urtea da, baina bularreriak jota frentetik urrunago igorri zuten, eta gero etxera.
|
|
|
Tillac en ibilbidea ikertu nahi duenak Baionako Euskal Museora joan beharra dauka, han daudelako artistaren hainbat liburu eta marrazki, baita Donostiako San Telmo museoan ere, nahiz eta han oso marrazki gutxi aurkituko dituen. Museo
|
honek
1990ean Tillac en 194 lan izan zituen ikusgai. Paul Faure idazleak, aldiz, oso bilduma ederra osatu zuen Tillac en ilustrazioekin.
|
|
|
Berlinen ere bizi izan zen arte ikasle garaian, eta Parisen mimo ikasten ibili zen Marcel Marceau handi eta mitikoarekin, eta Munichen zer lortuko eta, Municheko Max Planck Institutuan Astrofisika Doktore egitea. Wallace Bain kazetariaren eskutik emakume ikusgarri
|
honen
berri izango dugu; Santa Cruz Sentinel egunkaritik hartu eta laburtu dugu ondoren doakizuena.
|
|
|
Ez da besterik' esan zuen behin. 40 urteko emakume
|
hau
malabarista da, eta pailazoa. Beraz, bere ikuskizunak badu zirkotik, baina baita arte komediatik ere.
|
|
|
Beraz, bere ikuskizunak badu zirkotik, baina baita arte komediatik ere.
|
Honekin
zerikusi gutxi du astrofisikak. ' Astrofisika izugarri gustatzen zait, baina atxikiegia dago militar arloari, eta hori ez dut batere atsegin.
|
|
|
Hor hasi zuen munduko bazter guztietara, Mugarik gabeko Pailazoekin lankidetzan, eramango zuen bidaia. Izan ere, talde
|
honek
errefuxiatu landa askotan parte hartu du kontinentez kontinente. Kalifornian, aldiz, Iman Lizarazuren beste alderdi bat ezagutzen dute:
|
|
|
Ezagutza, edertasuna. dena barrura. Ahalik eta gehiena ikasi nahi dut, eta ikasitakoa erabili gauza xumeak, baina onak, egiteko mundu
|
honetan
'. (http://www.euskalkultura.com ataritik hartua)
|
|
2007
|
|
|
Bere aita Rodrigo Borgia izan zen, ondoren Alejandro VI.a Aita Santua izango zena. Aita Santu
|
honek
lau seme alaba izan zituen. Bera, Zesar, ez zen zaharrena izan, eta garai hartan nagusiak bakarrik zeukan karrera militarra egiteko aukera, eta berari elizgizon izatea tokatu zitzaion.
|
|
|
Bere arrebarekin, berriz, hartu emanak izan zituen, sexu harremanak, eta
|
honen
senarra Aragoiko Alfontso hiltzeko agindua eman zuen, dirudienez, arrazoi politikoengatik.
|
|
|
Bere aita hil zenean, Julio II.a egin zuten Aita Santu.
|
Hau
bere etsai amorratua zen eta kartzelan sartu zuen. Bi aldiz ihes egin zuen eta azkenean Nafarroan aurkitu zuen babesa erregea bere emaztearen anaia zelako.
|
|
|
Bi aldiz ihes egin zuen eta azkenean Nafarroan aurkitu zuen babesa erregea bere emaztearen anaia zelako.
|
Honen alde
borroka egin zuten Lerinen.
|
|
|
Bizitza bitxi eta ikusgarri
|
honek
gainera pasarte benetan harrigarria ere badauka: dirudienez, Borgiatarren garaian margotu ziren Jesukristo askoren irudien eredu Zesar Borgia bera izan zen, eta irudi horrek eragin handia izan omen du handik aurrera gaur egun arte margotu eta irudikatutako Jesukristoren itxuran.
|
|
|
Duela 500 urte Nafarroan hil zuten printze ospetsuaren biografia laburra ematen dute irratsaio
|
honetan
. Machiaveloren" Printzea" liburuko eredua bera izan omen zen.
|
|
|
Bere aita Rodrigo Borgia izan zen, ondoren Alejandro VI.a Aita Santua izango zena. Aita Santu
|
honek
lau seme alaba izan zituen. Bera, Zesar, ez zen zaharrena izan, eta garai hartan nagusiak bakarrik zeukan karrera militarra egiteko aukera, eta berari elizgizon izatea tokatu zitzaion.
|
|
|
Bere arrebarekin, berriz, hartu emanak izan zituen, sexu harremanak, eta
|
honen
senarra Aragoiko Alfontso hiltzeko agindua eman zuen, dirudienez, arrazoi politikoengatik.
|
|
|
Bere aita hil zenean, Julio II.a egin zuten Aita Santu.
|
Hau
bere etsai amorratua zen eta kartzelan sartu zuen. Bi aldiz ihes egin zuen eta azkenean Nafarroan aurkitu zuen babesa erregea bere emaztearen anaia zelako.
|
|
|
Bi aldiz ihes egin zuen eta azkenean Nafarroan aurkitu zuen babesa erregea bere emaztearen anaia zelako.
|
Honen alde
borroka egin zuten Lerinen.
|
|
|
Bizitza bitxi eta ikusgarri
|
honek
gainera pasarte benetan harrigarria ere badauka: dirudienez, Borgiatarren garaian margotu ziren Jesukristo askoren irudien eredu Zesar Borgia bera izan zen, eta irudi horrek eragin handia izan omen du handik aurrera gaur egun arte margotu eta irudikatutako Jesukristoren itxuran.
|
|
2008
|
|
|
Lacoste entzutea nahikoa da krokodilo bat gogora etortzeko, krokodilo baten ikurra daraman nikia, hain zuzen. Baina, nor izan zen ikur
|
honen
sortzailea. Jean René Lacoste izaneko kirolari bat izan zen egilea.
|
|
|
Jaiotzez paristarra, baina jatorriz Donibane Lohitzuneko familia batekoa zen. Elastiko krokodilodun
|
honek
75 urte bete zituenean jatorri euskaldun hauxe erakutsi zuten antolatu zituzten ospakizunetan. Esate baterako, euskal jantzietan inspiratutako bilduma berria aurkeztu zuten New Yorken egindako moda erakustaldian.
|
|
|
Eta hala gertatuz gero, krokodilo azalez eginiko maleta bat oparitu behar zion. Prentsa amerikarrak apustu
|
honen
berri izan zuen eta the crocodile goitizena jarri zion. Gainera, tenisean jokatzeko moduak ere goitizen horrekin primeran zetorren René Lacoste tenis pistan oso bizkorra zelako eta aurkaria beti presiopean edukitzen zuelako, krokodiloek egiten duten modura.
|
|
|
Horretarako, puntako diseinatzaileak kontratatu zituzten. Eta 2000 urtetik aurrera Christophe Lemaireren esku dago eginkizun
|
hau
. 75 urteurrena ospatzeko, Lacosteren sortzaileak euskal jatorria zuela jakinik, moda linea berri bat diseinatu eta New York en erakutsi zuen Christophe Lemairek.
|
|
|
Henri Cochet, Jean Borotra eta Jacques Brugnonekin batera, Les mousquetaires izeneko taldean parte hartu zuen eta 1927an aurreneko aldiz Davis kopa irabaztea lortu zuten. Garaipen
|
honen
ostean, bitan irabazi zuen Lacostek Britainia Handiko Wimbledon txapelketa eta beste hainbestetan Estatu Batuetako Opena.
|
|
|
Biloba eta birbiloba askok osatzen dute Lacoste familia handia. Horietatik hiruzpalauk egiten dute lan arropa enpresa
|
honetan
. Gaur egun, zapatilak, erlojuak, kosmetika, betaurrekoak... denetarik aurki dezakegu bere izenpean.
|
|
2009
|
|
|
Hark zioenez, gizakien kopurua janariena baino azkarrago ari zen ugaltzen eta azkenean biztanleriak murriztu beharra izango zuen, goseak, gaitzen ondorioz ala gerrak eraginda. Ideia
|
honi
helduta, espezie berrien garapenerako bitartekoak eta prozesuak adierazteko teoriaren giltza aurkitu zuen.
|
|
|
Ideia
|
hau
hipotesitzat hartuz, Darwinek hogei urte igaro zituen datuak biltzen eta saiakuntzak egiten. Bitartean, makina bat liburu irakurri zuen:
|
|
|
etxeko animalien hazkuntzazkoak, baratzagintzazkoak, historia naturalekoak... Etxeko usoak gurutzatuz esperimentuak egin zituen; hazien garraioa ikertu zuen; landare nahiz animalien banaketa geografiko eta geologikoa aztertu zuen,
|
hau
da, eskuartean zuen gaiarekin zerikusirik zeukan guztia bere begien aurrean ipini zuen. Lan sakon haren emaitzak eratu eta ordenatu egin zituen eta arlo honetan iaiotasun berezia azaldu zuen; baita ekintzen esanahia bereganatzen ere.
|
|
|
Etxeko usoak gurutzatuz esperimentuak egin zituen; hazien garraioa ikertu zuen; landare nahiz animalien banaketa geografiko eta geologikoa aztertu zuen, hau da, eskuartean zuen gaiarekin zerikusirik zeukan guztia bere begien aurrean ipini zuen. Lan sakon haren emaitzak eratu eta ordenatu egin zituen eta arlo
|
honetan
iaiotasun berezia azaldu zuen; baita ekintzen esanahia bereganatzen ere. Darwin oso abila zen lanerako hipotesiak asmatzen, baina gertaeren aurrean ez zituen sekula begiak ixten.
|
|
|
Hasieran, teoria
|
hau
zela eta, jende asko ikaratu egin zen. Izan ere, giza arrazaren ideia erlijioso nahiz filosofikoak zalantzan jartzen zituen, hein handi batean behintzat.
|
|
|
Antzutasun horren zergatia ulertzea zaila da, baldin eta denok enbor beretik gatozela kontsideratzen bada. Baina inork ez zion garrantzirik eman Huxleyk adierazitako zailtasun
|
honi
eta lanarekin eta denborarekin argituko zelakoan, alde batera utzi zen.
|
|
|
Harridura giroa gainditu eta gero, garai hartako biologoak Darwinen bidea onartuz joan ziren eta eboluzioa adierazteko hautespen naturala aski zela pentsatzen zuten. Dena dela, onarpen
|
hau
ez zuten aho batez eta denok batera egin. Kontinenteko etnologo ospetsuenak, Virchow ek, alegia, ez zuen teoria hau onartzen.
|
|
|
Dena dela, onarpen hau ez zuten aho batez eta denok batera egin. Kontinenteko etnologo ospetsuenak, Virchow ek, alegia, ez zuen teoria
|
hau
onartzen. Hala ere, Alemanian bertan Darwinen ideiek arrakasta ikaragarria izan zuten, eta ez naturazaleengan bakarrik.
|
|
|
politika gaietan jarrera aktiboa izateko beharrera, emakume helduaren psikologiara eta belaunaldien arteko borrokara. Eleberri
|
hau
feminismoaren Bibliatzat eta literatur obra klasikotzat hartu izan da, baina idazleak berak esan izan du bere asmoa ez zela politikoa izan baizik eta literarioa: " Tradizio ingeleseko emakume idazleak jakin badaki, eta edozein modutara eskertu luke, badela zerbait emakume borrokarik egin gabe bere lanak argitaratu eta balioesteko bidea irekiko diona.
|
|
|
Ingalaterran emakume idazleak mendez mende izan ditugu. Baina,
|
honen
jakitun naizen eta eskertzen dudan aldetik, neure egin nahi dut Virginia Woolf-en uste hura: emakume idazleak libre izango dira idazten hasi eta emakume modura ari diren edo ez beren buruari galdetzen ez diotenean." Doris Lessing Amerikako Arte eta Letren akademiko eta Amerikako Estatu Batuetako Arte eta Letren Institutu nazionaleko kide zen.
|
|
|
emakume idazleak libre izango dira idazten hasi eta emakume modura ari diren edo ez beren buruari galdetzen ez diotenean." Doris Lessing Amerikako Arte eta Letren akademiko eta Amerikako Estatu Batuetako Arte eta Letren Institutu nazionaleko kide zen.
|
Honetaz
gain, Royal Society of Literature ko ohorezko kide ere bazen. Literaturaren munduko sari handienetakoak irabazi zituen:
|
|
|
Bidegileei buruzko bildumak, nahitaez, bidegile bat behar hauspo emaile: Mikel Atxaga; bera izan da, 1997az geroztik, bilduma
|
honen
koordinazio eta zuzendaritzaz arduratu dena. Horiez gain, itzulpen asko egin ditu Urnietako kazetari eta idazle honek, George Monlauren Mundua guztioi erakutsia, kasu.
|
|
|
Mikel Atxaga; bera izan da, 1997az geroztik, bilduma honen koordinazio eta zuzendaritzaz arduratu dena. Horiez gain, itzulpen asko egin ditu Urnietako kazetari eta idazle
|
honek
, George Monlauren Mundua guztioi erakutsia, kasu.
|
|
2010
|
|
|
" Alderdi instintiboa da, apenas garatu duguna eta diktadoreek giza taldeak beren esanetara jartzeko baliatzen dutena. Tragedia guztiek hemisferio
|
honetan
dute iturburu, desberdin den ororen mesfidati den alderdia". Hain zuzen, bere tesiaren bidez, burmuinaren bi hemisferioetatik bat bestea baino garatuago, helduago dagoela defenditu zuen.
|
|
|
Emakume konprometitua Zientzialari aparta
|
honen
egitekoen artean arazo etiko eta sozialak konpontzeko egitasmoak sustatzea ere badago. Afrika gosea, pobrezia eta izurriteek jotako kontinentea da eta testuinguru honetan emakumeen heziketa ezak ikaragarri kezkatu izan du zientzialaria.
|
|
|
Emakume konprometitua Zientzialari aparta honen egitekoen artean arazo etiko eta sozialak konpontzeko egitasmoak sustatzea ere badago. Afrika gosea, pobrezia eta izurriteek jotako kontinentea da eta testuinguru
|
honetan
emakumeen heziketa ezak ikaragarri kezkatu izan du zientzialaria. Bere usteen arabera, eroso bizi diren herrialdeen eginkizun da, dudarik gabe, herrialde behartsu hauei garapena eta aukerak eskuratzen laguntzea.
|
|
|
Hortaz, Rita esan txarrekoa dela esan dezakegu, esana betetzen ez dela ona, hain zuzen. Kasu
|
honetan
, gaztelaniazko desobediente hitzaren adiera hartzen du. Eta gaztelaniako obediente adjektiboa euskaraz esaneko edo esan oneko. Diktadoreak giza taldeak beren esanetara jartzeko eskuineko hemisferioaz baliatzen dira.
|
|
|
Norbaiten esanetara jartzea egiturak norbait horren zerbitzura jartzea esan nahi, berak esandakoa betetzeko prest gaudela, hain zuzen. Aukera gehiago daude, hala ere, ideia
|
hau
adierazteko. Gaztelaniazko a las órdenes de, obedeciendo a, al servicio de ordain hauexek ditugu:
|
|
|
lan horretan 1919tik aritua. 1968ko abenduaren bederatzian Oslon, Olav erregearen aitzinean, René Cassinek Bakearen Nobel Saria ukaiten du Aase Lioanes anderearen eskutik,
|
hau
Nobel batzordearen burua delarik Norvegiako legebiltzarrean. 1969ko abenduan Estrasburgon giza eskubideen nazioarteko Ikastetxea sortzen du:
|
|
|
Oharra: Biografia
|
honek
lan honetan du oinarri: RENE CASSIN() BIZITZA ETA LANAK, Jean Louis Davant (2010) (www.euskaltzaindia.net) Ikus, halaber, Marc Agik:
|
|
|
Oharra: Biografia honek lan
|
honetan
du oinarri: RENE CASSIN() BIZITZA ETA LANAK, Jean Louis Davant (2010) (www.euskaltzaindia.net) Ikus, halaber, Marc Agik:
|
|
|
Halaxe du jasoa Jean Louis Davant-ek Piarres Charriton apezak Rene Cassini 1966an Parisa egin zion bisitaren berri ematen duen eskutitzean: " Espainiako euskaldun aterpetu politikoei kasu egiten zien Frantziako euskaldun apez bezala agertu naizenetik, atera jin zait harrera egitera, ene harridurako kantu
|
hau
abestuz: " Boga, boga, Marinela!... Bai Indietara!...
|
|
|
Mandelaren bizitzaren garai
|
honi
dagozkionak Maritxu Muruak idatzi berri duen Nelson Mandelaren biografiatik atera ditugu.
|
|
|
1980ko hamarkadan MK apartheid erregimenaren aurka gerrilla gerran aritu zen, eta borroka
|
honen
ondorioz, ehunka zibil hil zen. Mandelak berak aitortu izan du, ANCk ere apartheidaren aurkako borrokan Giza Eskubideak hautsi zituela.
|
|
|
Hala bada, abiatu zen katemea Gizasemeren atzetik, eta
|
hau
bere etxera heltzean, txabolako lastozko teilatura igo zen katemea, jauzi eginda.
|
|
|
2007an hil zen Andrée de Jongh (Dédée), 91 urte bete berritan. Bigarren Mundu Gerra garaian, Espainiako gerra Zibilaren ondoren, nazien aurkako Comète sarearen kide izan zen emakume adoretsu eta eskuzabal
|
honek
, totalitarismoaren aurkako lanean euskaldun prestu eta bulartsuak izan zituen gatazkakide.
|
|
2011
|
|
|
Eta bere familiako emakume asko izan ziren pintore eta lehen argazkilarien modelo ezagun. Gainera, familia
|
honek
bazuen beste ezaugarri aipagarri bat: etxean liburutegi erraldoi bat zuten.
|
|
|
To the Lighthouse eleberrian ikusten da batez ere opor giro hori. Eleberri
|
honi
eta honen aurreko Mrs Dalloway eleberriari esker hasi zen Virginia kritikarien laudorioak jasotzen. Beren originaltasuna aipatzen zuten, eleberrien poetikotasuna.
|
|
|
To the Lighthouse eleberrian ikusten da batez ere opor giro hori. Eleberri honi eta
|
honen aurreko
Mrs Dalloway eleberriari esker hasi zen Virginia kritikarien laudorioak jasotzen. Beren originaltasuna aipatzen zuten, eleberrien poetikotasuna.
|
|
|
Eta maiz, oso alai, alaiegi. Itxuraz, nahasmendu bipolarra zuen Woolfek, aldarte aldaketa handiak, eta baita
|
honekin
lotutako beste gaitz batzuk ere. Sir Leslie Stephen hil zenean, Virginiak izandako depresio aldia zela eta, etxea saldu zuten Vanessak eta Adrianek.
|
|
|
Bloomsburyko taldea osatzen zutenak. Talde
|
honetakoa
zen baita Leonard Woolf ekonomialaria, idazlearen senarra izango zena.
|
|
|
Virginia Woolfek bere burua hil aurretik
|
hau
idatzi zion bere senarrari: Sentitzen dut berriro erotzera noala.
|
|
|
Alde guztietatik begiratuta, norbait izan daitekeen guztia izan zara. Ez dut uste bi pertsonen arteko zoriontasun handiagorik izan daitekeenik... gaitz larri
|
hau
azaldu arte. Ez dut borrokatzeko indarrik.
|
|
|
Haur denboran apaiz euskaltzalez inguratua bizi izan zen Labeguerie. Aita Lafitte aipatu behar da denen gainetik,
|
honek
eragin handia izan zuen harengan. Apaizak sortu zuen Aintzina aldizkaria, eta Labegueriek dantza eta inauteriei buruzko artikuluak bertan plazaratuko ditu.
|
|
|
21 urte zituen Labegueriek orduan. Pertsona ezagunak ibili ziren agerkari
|
honen inguruan
: Marc Legasse, Aita Donostia, Piarres Xarriton, Madelein Jauregiberri?
|
|
|
Eta Mitxel Itzainak (Elkarlanean, 1999): . Ordura arte iparralde
|
honetan
etxea zen kantatzen, ama edo baserritar mundua goresten. Labeguerie mezu aldatzaile dator, abertzale edo sozial mezua, beharbada Larzabal baten ildotik?.
|
|
|
Ludger Mees, EHUko euskara errektore-orde berria dugu. Alemaniarra jatorriz, historia katedradun
|
honek
euskara maila ikaragarri jasoa du. Elkarrizketa honetan Ludgerrek bere euskalduntze bide bitxia azaldu digu eta unibertsitatea euskalduntzeko asmoen eta ikuspegiaren berriere luze eta zabal aritu da.
|
|
|
Alemaniarra jatorriz, historia katedradun honek euskara maila ikaragarri jasoa du. Elkarrizketa
|
honetan
Ludgerrek bere euskalduntze bide bitxia azaldu digu eta unibertsitatea euskalduntzeko asmoen eta ikuspegiaren berriere luze eta zabal aritu da.
|
|
|
Hasieran euskara ezagutzen ez duenak, ikasten hasten denean, ez daukalako heldulekurik.
|
Hau
da, nahiz eta ezagutu ingelesa, alemana edota gainontzeko hizkuntza asko ezagutu, ni gogoratzen naiz aurreneko asteetan euskaltegiko klase haietan elkarrizketa labur bat entzuteko eta bikotekidearekin errepikatzeko kasete bat jartzen zigutenean, badakizu: ' kaixo, zer moduz, ni Ludger naiz' eta horrelako gauzak, hemengo jendeak hori jada entzunda zeukanez, ez zeukan inongo arazorik esaldi hura errepikatzeko.
|
|
|
Nik, ordea, nola ez nekien non hasten zen hitz bat eta non bukatzen zen hurrengoa, benetan tontoa bezala sentitzen nintzen klasean, ez bainintzen gauza izaten ezta esaldi bakar bat errepikatzeko ere. Hala ere, irakasleei galdera pila bat eginez, pixkanaka pixkanaka, euskararen egitura nireganatu nuen eta gainontzeko hizkuntza guztietan gertatzen den bezala, hori egiten denean,
|
hau
da, barneko egitura horren logika barneratzen denean, hortik aurrera euskararen ikasketa normala izan zen.
|
|
|
L. M. Batzuetan gure familiak Babelgo Dorrea ematen du, zeren azken finean denetarik hitz egiten baita. Normalean laurok,
|
hau
da, bi semeak, emaztea eta laurok elkarrekin gaudenean, euskaraz hitz egiten dugu. Nik neuk nire bi semeekin alemanez hitz egiten dut, emaztearekin normalean euskaraz hitz egiten dut, eta esate baterako aiton amonak daudenean, emaztearen gurasoak daudenean, erdaldunak dira eta, gaztelaniaz.
|
|
|
L. M. Zehazten hasi genuke. Une
|
honetan
, neurri handi batean, ez dut uste elitea euskalduna denik erabat eta nik uste dut, edo susmoa daukat behintzat, nahiz eta diskurtso publikoak bestelakoak izan, elitean dauden batzuek oraindik bere buruan hori daukatela: euskara dela mitinetan goraipatu behar den fenomeno bat baina, eguneroko bizimoduan balio ez duena.
|
|
|
L. M. Jauzi kualitatibo bat emateko garai iritsi da. Unibertsitate
|
honek
ez ditu gizartearekin oso harreman sendoak eta gizarteak ez daki Unibertsitatean zer egiten dugun. Orain nik uste dut garaia iritsi dela, euskara errektoreordetzan, euskal adar eta arlo horretan zer baliabide dauzkagun ikusi eta gizarteari zer eskain diezaiokegun aztertzeko.
|
|
|
Hortaz, eta adibide bat jartzearren, zergatik ez dugu pentsatzen Unibertsitate mailan ba ote daukagun zerbitzuak eskaintzeko nolabaiteko institutu bat sortzeko aukera?
|
Hau
da beste jauzi kualitatibo bat emateko garaia iritsi dela esaten dudanean adierazi nahi dudana, adibide bat aipatzearren.
|
|
|
Adibidez, auto bozina edo anbulantzia baten sirena hotsa metro batera jarrita, edo dantzaleku baten hotsa, edo rock emanaldi batena, trumoiarena, edo moto baten ke hodiarena. Industria, aireportu, autoz jositako bide eta antzeko zarata guneetatik gertu ikasten dabiltzan atzendu egiten dira irakurtzen ikasterakoan, oldarkorragoak dira, nekatzen errazagoak, liskartsuagoak, bakartiagoak, eta besteekin ez dira hain aise erlazionatzen.
|
Hau
da, askok uste dute kutsadura akustikoak ikasbidea eta giza garapena erasotzen dituenez, hori gerora kaltegarria izango dela hazten direnean.
|
|
|
Arkitekturan horrelako eta bestelako neurriak antzoki, areto eta antzekoetan hartu dira, gehienez ere. Baina gaurdaino ez da prebentziozko neurriekin jokatu,
|
hau
da, hiri plangintzetan hotsa ez da jo gai kutsakortzat. Eraikuntzan segun zein zoru kalitate darabilten, errepideak nolako gairekin egiten diren, esaterako, hots gutxi edo gehiago sortuko da.
|
|
|
ÄBeno, gaurkoan tabernen ordutegiari buruz hitz egin behar dugu. Beste behin ere ika mika sortu baita gai
|
honen inguruan
. Eusko Jaurlaritzak Egizu garaian izeneko kanpaina aurkeztu du jendeak kontzientzia har dezan eta bertan gisa honetako mezuak irakur daitezke:
|
|
|
Beste behin ere ika mika sortu baita gai honen inguruan. Eusko Jaurlaritzak Egizu garaian izeneko kanpaina aurkeztu du jendeak kontzientzia har dezan eta bertan gisa
|
honetako
mezuak irakur daitezke: ' Orain hamar urte Nirvana entzuten nuen, orain zortzi Mano Negra, orain hiru Jarabe de Palo, eta orain Britney Spears.
|
|
|
' Orain hamar urte Nirvana entzuten nuen, orain zortzi Mano Negra, orain hiru Jarabe de Palo, eta orain Britney Spears. Beti egin izan dut lo gutxi;
|
honek
, ordea, azpiko tabernarekin du lotura zuzena. Egizu garaian'.
|
|
|
Ostalariek gogor kritikatu dute Jaurlaritzaren kanpaina esanaz gaueko iskanbilaren errua beren bizkar uzten dutela kaleko zarata isilarazteko neurri erabakigarriak hartu beharrean. Zalantzarik gabe, soka luzea duen gaia da oraingo
|
hau
, batez ere azken boladan iskanbila dezente eragin dituena, eta horregatik erabaki dugu gure tertulia mahaira ekartzea. Ez du konponbide erraza eta horixe da gure tertuliakideekin ba. zer esango dugu. gogoeta egin nahi dugun gaia da.
|
|
|
Hitz egin ere normalean altuegi hitz egiten dute. Baina, bueno, dena den, zarata mota
|
hau
nahiko ondo eramaten dut. Gehien molestatzen nauena da, zera, sustoa ematen didaten zaratak.
|
|
|
Zegama herritik (296 m) abiatu eta Otzaurte gainera (652 m) heltzen da lasterketa. Mendate
|
honetatik
aurrera, ingurune zoragarri batean zehar, bide eta xenda liluragarrietan barrena, zuhaizti ederrak pagadiak gehienak, haitz biziko malkar zakarrak eta mendi larreak tartekatzen dira. Teknikoa eta zailtasun handikoa da benetan.
|
|
|
Horrez gain, De la Fuentek aurreratu zuen nazioarteko konpainia gehiagorekin harremanetan daudela eta seguruenik 2012an AEBetako Carnivale enpresaren barku batzuek geldialdia egingo dutela Bilbon. Estreinako joanaldian ferry
|
honek
Ingalaterrako turistak izan zituen bidaiari eta kamioi eta guzti bidaiatu zuten garraiolariak pozik zeuden, oro har, ontzi berri honek emandako zerbitzuarekin; hala jakinarazi ziguten kazetarioi, baina ez ziren iritzi berekoak Santurtziko ostalariak. Izan ere, orain barkuak bidaiariak Zierbenan hartzen dituenez, jaitsi egin da Santurtzin, herrian, gelditzen diren bidaiarien kopurua; eta horren kexu dira bertan negozioak dituztenak.
|
|
|
Horrez gain, De la Fuentek aurreratu zuen nazioarteko konpainia gehiagorekin harremanetan daudela eta seguruenik 2012an AEBetako Carnivale enpresaren barku batzuek geldialdia egingo dutela Bilbon. Estreinako joanaldian ferry honek Ingalaterrako turistak izan zituen bidaiari eta kamioi eta guzti bidaiatu zuten garraiolariak pozik zeuden, oro har, ontzi berri
|
honek
emandako zerbitzuarekin; hala jakinarazi ziguten kazetarioi, baina ez ziren iritzi berekoak Santurtziko ostalariak. Izan ere, orain barkuak bidaiariak Zierbenan hartzen dituenez, jaitsi egin da Santurtzin, herrian, gelditzen diren bidaiarien kopurua; eta horren kexu dira bertan negozioak dituztenak.
|
|
|
Hasieran, helduak ziren kalera irteten zirenak. Baina, azken urtean, gazteak ere gehitu dira ekimen
|
honetara
eta, gaur egun, adin guztietako jendea aurki daiteke pintxo poteoan. Arrasaten soilik ez Arrasaten izandako arrakasta ikusita, tabernari askok berehala ezarri zuten promozioa beraien herrietan.
|