|
2017
|
|
|
Egunero ikuskatzen du... hobeto esanda, ez du ikusten, dagoeneko ez baitu ezer ikusten, baina arratsero ateratzen ditu karpeta guztiak eta laminak ukitzen ditu, bata bestearen atzean eta beti ordena berean, buruz baitaki aspalditik zelan sailkatuta dauden... Hori besterik ez zaio axola gaur egun, eta nik egunkariek enkanteei buruz esaten dutena irakurri behar izaten diot, eta prezioek zenbat eta gorago egin, bera zoriontsuago da... zeren... hauxe da larriena, aitak ez daki ezer gure garaiko prezioez... ez daki dena galdu dugula eta bere pentsioaz hilean bi
|
egun
baino ezin gaitezkeela bizi... Gainera, nire ahizparen senarra frontean hil zuten, eta ahizpak lau ume hazi behar ditu...
|
|
|
Gaur arte ez diogu bere plazera lapurtu; bera zoriontsu da arratsaldero bere karpetak hiru orduz darabiltzanean esku artean, pertsona batekin arituko balitz bezala hitz egiten dio pieza bakoitzari. Eta gaurkoa... gaurkoa bere bizitzako
|
egunik
zoriontsuena izango litzateke, aspaldiko urtez baitago zain bere piezarik kuttunenak aditu bati erakusteko. Mesedez eskatzen dizut... ez ezazu bere zoriona hondatu!
|
|
|
|
Egunez
hortik zehar ibili ostean, gaua abaildu zenean berriro itzuli zen estatuaren babesera.
|
|
|
Halaxe, behera bota zuten Printze Zoriontsuaren estatua, eta fundidu egin zuten. Orduan, kontseilu-buruak, Herriko Nagusien Kontseilua deitu zuen hurrengo
|
egunerako
, estatua zaharretik lortutako metalarekin zer egin zezaketen erabakitzeko. Eta hauxe okurritu zitzaion:
|
|
|
Zarraparra zabalduz zihoan neurrian jendearen arreta piztu zen eta zainketa lanak ere areagotu egin behar izan ziren. Deplisi ezinezkoa gertatzen zitzaion,
|
egunik
beroenetan ere, itsasoan edo errekan bainuak hartzea: samarainoko bainu-jantzia eraman behar izaten zuen.
|
|
|
|
Egun
hartan gonbidatu asko bildu ziren nagusiaren mahai bueltan. Kurriloa izter bakarrarekin zerbitzatu zuten.
|
|
|
Hurrengo
|
egunean
, Micer Conrado, gau osoan begiak itxi ezinik egon zena, egunsentiarekin batera jaiki zen, sumindua oso sukaldariekin. Zaldira igo eta sukaldariari agintzen dio bera ere zaldi gainera igotzeko eta atzetik jarrai zekiola.
|
|
|
Kontua interesgarria zirudien, honela, hurrengo
|
egunean
, hobeto esanda, atzo gauean, trenez abiatu nintzen Saxoniako probintzia hiri jasanezin horietako batera. Geltoki txikitik kale nagusirantz nindoala paseoan pentsatu nuen ezinezkoa zela, etxe xume eta jendilaje burges txiki haien artean, Renbrandt en estanpa ederrenen eta Durero eta Mantegnaren grabatuen jabe zen pertsona bizi zitekeela.
|
|
|
Zure buruarekin haserre eta lur jota, ohera zoaz. Eta bihar beste
|
egun
bat izango denaren ametsetan igaroko duzu gaua. Ezer aldatuko denaren esperantza handirik gabe.
|
|
|
|
Egunotan
nahiko pozik ibili naiz. Pozik neure buruarekin.
|
|
|
Bakarrik esnatu zara. Orain, ordea, bihar beste
|
egun
bat izango denaren esperoan oheratu zara. Loak albait arinen hartuko zaituen esperantzaz.
|
|
|
Lehen etorkizun hobe bat eraikitzen igaro ohi zenituen
|
egunak
oro, igaro zenuen bizia oro. Orain, aldiz, gerorik ikusi ezin eta gibelera begira bizi zara, zeure oroitzapenen gatibu.
|
|
|
Baina ezinezkoa zen zurrumurru hori egia zela ikusi genuen denok, ondoko mendiko pinuek, garrasika, laguntza eskatzen zigutenean, orduan ikusi genuen dena, nola lurretik ateratzen zituzten, sustraiak apurtuz eta geratzen zitzaizkien sustrai apurrak zakuetan sartuz lur pixka batekin. Horrela egon ziren, eta hiru
|
egunetan
kamioietan eraman zituzten han zeuden milaka pinuak. Pinudi guztia desagertu zen, eragindako lurra eta sasia besterik ez zen geratzen han.
|
|
|
Han utzi gintuzten, lorez beteriko gela ilun batean. Lore denda bat zela ohartu nintzen hurrengo
|
egunean
loreak eta pinuak saltzen hasi zirenean.
|
|
|
Berak, aurrerago joan nahi zuen. Moërgell enpresako jabeek ontzi horretan agintzeko botere absolutuak eman zizkioten
|
egun
beretik, helburu bakarra baitzuen berak: Moërgell enpresaren betiereko lidergoa lortzearena, hain zuzen.
|
|
|
|
Eguna
ematen zuen bere otarra behin eta berriz marrubiz betetzen. Gorri gorriak batzuk.
|
|
|
Eta gauero,
|
egunaren
azken argien agurrekin alaba gelara joaten zenean marrubia jaten zuen aitak.
|
|
|
Eta
|
egunaren
lehen argi izpiekin, goizeroko pausu hotsak entzun orduko, zegoen tokitik jaiki eta atea zabaldu zuen.
|
|
|
Otso eta hartzei buruzko ipuinak, gazte adoretsu eta neska bahituei buruzko ipuinak. Berandurarte egoten ziren horrelako
|
egunetan
suaren inguruan, suari begira, suaren barnean mundu berriak ikusten, begiak bero, munduko zoriontasun guztia lau pareta haien barruan kontzentratuko balitz bezala. Gero lotara joaten ziren.
|
|
|
Ezkonge zen Dubio. Eta geratzen zitzaizkion familiako bakanak (lehengusina muxurdin parea) bostehun kilometrotara bizi ziren eta bostehun kilometrotara zuen familia ez zen jada bere familia, Dubiorengandik jasotzea espero zuten herentzia 73 ardotan likidotzen ari zela konturatu ziren
|
egun
berberetik.
|
|
|
Hurrengo
|
egunean
herritar guztiak joan ziren elizara. Puskasek igandeetako arr pak jantzi zituen eta hileta hasi baino lehenago elizaren atarian zegoen.
|
|
|
Apaizaren babespean zegoen eta zurgin ofizioa ikasi zuen Puskasekin.
|
Egunak
eta asteak pasatu ahala herriko jendeak kasu gutxiago egiten zion ijitoari eta hau etorri aurreko bizitza egiten jarraitu zuten jatorri ezezaguneko pertsona hura herrian ez balego bezala. Ijitoa bakardadean bizi zen, baina zoriontsua zen non lo egin bazeukalako.
|
|
|
Elur malutak goitik behera, gauerarte jarraitu zuten herria zuritzen haurren gozamenerako. Zortzi
|
egun
iraun zuen elur jasa hark eta hogei zentimetroko sakonera zegoen elurretan. Gauez hodeiek alde egin zuten izarrei lekukoa utziz.
|
|
|
Gauez hodeiek alde egin zuten izarrei lekukoa utziz. Hurrengo
|
egunean
eguzkiak elurra urtuko zuela uste zuten herritarrek, baina hodeiak goizean goizetik metatu ziren eta egunean zehar berriz ere elurra egiten hasi zen. Gaueko hamarretan hodeiek berriz ere alde egin zuten.
|
|
|
Gauez hodeiek alde egin zuten izarrei lekukoa utziz. Hurrengo egunean eguzkiak elurra urtuko zuela uste zuten herritarrek, baina hodeiak goizean goizetik metatu ziren eta
|
egunean zehar
berriz ere elurra egiten hasi zen. Gaueko hamarretan hodeiek berriz ere alde egin zuten.
|
|
|
Gaueko hamarretan hodeiek berriz ere alde egin zuten. Herritarrek ezin zuten kasualitate hura sinistu, baina eguzkiak hurrengo
|
egunean
elurra urtuko zuen esperantzaz oheratu ziren. Hurrengo egunean ordea aurreko egunetako eguraldia errepikatu zen; gaueko hamarrak arte hodeiak, hotza eta elurra, eta horrela jarraitu zuen hurrengo egunetan ere.
|
|
|
Herritarrek ezin zuten kasualitate hura sinistu, baina eguzkiak hurrengo egunean elurra urtuko zuen esperantzaz oheratu ziren. Hurrengo
|
egunean
ordea aurreko egunetako eguraldia errepikatu zen; gaueko hamarrak arte hodeiak, hotza eta elurra, eta horrela jarraitu zuen hurrengo egunetan ere. Hirurogei zentimetroko elur geruza zegoen herri guztian zehar eta eguzkia irten arte ezinezkoa zen egoera hari aurre egitea.
|
|
|
Herritarrek ezin zuten kasualitate hura sinistu, baina eguzkiak hurrengo egunean elurra urtuko zuen esperantzaz oheratu ziren. Hurrengo egunean ordea aurreko
|
egunetako
eguraldia errepikatu zen; gaueko hamarrak arte hodeiak, hotza eta elurra, eta horrela jarraitu zuen hurrengo egunetan ere. Hirurogei zentimetroko elur geruza zegoen herri guztian zehar eta eguzkia irten arte ezinezkoa zen egoera hari aurre egitea.
|
|
|
Herritarrek ezin zuten kasualitate hura sinistu, baina eguzkiak hurrengo egunean elurra urtuko zuen esperantzaz oheratu ziren. Hurrengo egunean ordea aurreko egunetako eguraldia errepikatu zen; gaueko hamarrak arte hodeiak, hotza eta elurra, eta horrela jarraitu zuen hurrengo
|
egunetan
ere. Hirurogei zentimetroko elur geruza zegoen herri guztian zehar eta eguzkia irten arte ezinezkoa zen egoera hari aurre egitea.
|
|
|
herriak maldizio bat zeukala eta ijitoa zela maldizio haren erruduna. Zortzigarren
|
egunean
egoera aldatu ez zela ikusi zutenean herritar guztiak apaizaren etxera joan ziren eskuetan aizkorak, aitzurrak, segak eta harriak zituztela. Puskas apaizarekin eta ijitoarekin zegoen momentu hartan.
|
|
|
Taberna elizatik nahiko hurbil zegoen, eliza plazako bide zaharretik gora baitzegoen eta taberna plazan bertan. Bidea laburra zen, baina aurreko
|
egunetako
elurteak aldapa labur hura guztiz busti zuen eta Puskas eta Tomas astiro jaisten ari ziren. Kezka aurpegiarekin jaisten ari ziren agure biak.
|
|
|
Plazara heldu ziren. Aurreko
|
egunetako
elurtearen arrastoak oraindik ikus zitezkeen. Gereziondoaren oinetan eta etxe ondoetan oraindik elur arrastoak ikus zitezkeen.
|
|
|
Elurra ari zuen. Ez aurreko
|
egunetan
bezala baina elur maluta txikiak pixkanaka pixkanaka plazan finkatzen ari ziren. Seigarren eguna zen elurra egiten zuela.
|
|
|
Ez aurreko egunetan bezala baina elur maluta txikiak pixkanaka pixkanaka plazan finkatzen ari ziren. Seigarren
|
eguna
zen elurra egiten zuela. Egun asko ziren, baina dagoeneko herrian ohituta zeuden.
|
|
|
Ataulf Tarqquus jaunak berak, Dubiok zuzendari orokorren bulegora jo zuen
|
egunen
batean, besteen aurrean lotsagarri utzi zuen. Baina, Dubiok irribarreaz itzuli zizkion irain ordainak.
|
|
|
Zein azkar doan denbora. Badirudi ezkontza
|
eguna
atzo izan zela, baina bi urte igaro dira ordutik. Etxean ere oso ondo konpontzen gara elkarrekin, umeak edukitzeari buruz hitz egin genuen bart gauean baina ez zait momentu egokia iruditzen gizarteko egoera nola dagoen ikusita.
|
|
|
Andreas, gogoratzen al duzu Margot eraman zuten
|
egunean
esan nizuna. Ni kontzentrazio esparru batera bidaltzeko asmoa zutela nagusiek.
|
|
|
Han agertu da nire aspaldiko laguna. Hala ere, ikusiko dudan azken
|
eguna
dela esaten dit barruko zerbaitek. Egoera latza antzeman daiteke.
|
|
|
Bularraren kontra estutu nuen eta musu eman ondoren. Loak hartu ninduen itxuraz, zeren begiak irekitzean, jada gaua
|
egun
bilakatua zen. Eta izekok gosaltzera deitu nau.
|
|
|
Hi kejetan bahas nik ze ein bijjonat ba Maite!" esaten diote beti. Baina hala ere, Maitek zerbait falta balitzaion bizi ditu azken
|
egunok
. Hutsik bezala sentitzen da.
|
|
|
Jada ezerk ez du betetzen. Eta
|
egunez
egun denbora gehiago ematen du munduak asmatzen. Gauetan oroitzapenetara joaten da bizitzera.
|
|
|
Gauetan oroitzapenetara joaten da bizitzera.
|
Egunez
egun denbora gutxiago ematen du errealitatean; bere etxe perfektuan, bere lan perfektuan, bere gizon prefektuarekin... Finean, bere bizitza perfektu horretan.
|
|
|
Aste bi! Gehienetan lau
|
egunetara
egin ohi dio bisita... medikuarenera joan behar du.
|
|
|
Goizeko haize hotzak masailak ebakitzen dizkion artean, ganibet bat bailitzan. Eta bere buruari galde egiten dio ea zein unetan hasi den
|
egun
hau existitzen, edo ea zein unetan hasi den Maite bera existitzen. Orain ordu erdi, ametsen mundu horretan, mundu hau ez zela existitzen otu zaio.
|
|
|
Udaberri asko igaro dira aitonaren izterretan esertzen nintzenetik eta gaur
|
egunera
, gehiegi agian. Nire bizitzako azken urteotan etortzen zaizkit kontu zahar guztiak berriz burura, aitonaren hitz goxoak suaren inguruan dantzan ikusten ditudanean, mutiko gaztetxo bat nintzeneko garaietan moduan.
|
|
|
Nire bizitzako azken urteotan etortzen zaizkit kontu zahar guztiak berriz burura, aitonaren hitz goxoak suaren inguruan dantzan ikusten ditudanean, mutiko gaztetxo bat nintzeneko garaietan moduan. Jendeak dio mundu hontan egoten jarraitzeko
|
egunak
bukatzear dituzunean agertzen direla zure bizitzako oroitzapenik politenak. Nik, behintzat, ziurtatu dezaket hitz horietan gezurrik ez dela ageri.
|
|
|
Eta horrela heldu zen neskatoaren gurasoak etorkizunari begira hasi ziren
|
eguna
. Alaba gizon batekin ezkontzea pentsatu zuten bizi on eta zoriontsu bat izan zezan.
|
|
|
|
Egunak
igaro ahala, hainbat mutil gazte pasatu ziren neskatoaren etxetik baina denek zuten harrokeria kutsua begietan, eta honek ez zekien zer egin. Alde batetik, bere familia pozik egotea nahi zuen alaba gizon batekin ezkonduta ikustean.
|
|
|
Horrela igaro ziren
|
egunak
, asteak eta hilabeteak, laino ilun batek Katalinen bihotza estali zuen arte. Neskatoa gaixotu egin zen, gero eta ahulago zegoen eta bere begiak dis tirarik gabe geratu ziren.
|
|
|
Azkenean, Katalinen anaiek beraiekin mendira joateko esan zioten,
|
egun
hartan ardiak eraman behar baitzituzten larre batetik bestera. Mendiko haize freskoak onura egingo zion itxaropenarekin, neskatoa anaiekin batera abiatu zen zelai orlegi erraldoietarantz.
|
|
|
|
Egun
horretan ezagutu zuen Katalinek bere anaien lagun handia zen Ibai izeneko artzain gazte bat. Larre aldaketak egiten zituztenean elkartzen ziren mendiko txabola txiki batean, gazta eta ogia elkar banatzen zuten bitartean.
|
|
|
|
Egunaren
azken argiak zelaietan zehar ikusten ziren bitartean, eguzki izpi batek Katalinek eskuan zuen malkoa zeharkatu eta ostadarraren zazpi koloreak marraztu zituen ur tantatxo hartan.
|
|
|
Nekatuta zegoen.
|
Egunak
ziren goizaldean esnatzen zela amesgaizto haren erruagatik, urteak. Giharrak gogortuta zeuzkan.
|
|
|
Ilargi beteak nahiko argitasun ematen zuen herriari begira jartzeko. Aurreko
|
egunetan
elurra sortu zuten hodeiak alde egin zuten. Belardietako zuritasunari erreparatu zion Puskasek; hain zuria, hain garbia, azukrea zirudien.
|
|
|
Plazatik nahiko urrun zeukan baserria, kilometro erdi batera. Baserriko atetik irtetean ohartu zen aurreko
|
egunetako
tenperatura ez zela asko jaitsi, nahiz eta eguzkia agertu zen aspaldiko partez. Su eten bat zen.
|
|
|
Tabernara sartu zenean ordea, Maialenek eta Maria Jesusek hain ondo tratatu zuten, bertan gelditu zela senarrarekin katilu bat esne bero lagun zuela. Handik sei
|
egunera
hil zen Puskasen emaztea gaixotasun ezezagun batek jota.
|
|
|
Aurreko
|
egunean
hain bizi ikusi zuen pertsona hil zela ezin zuen onartu, bihotza beregain bildu zitzaion, ezpainek dar dar egiten zioten eta hitz egitea kosta egitenzitzaion.
|
|
|
KANPOA.
|
EGUNA
.
|
|
|
BARRUA.
|
EGUNA
.
|
|
|
BARRUA.
|
EGUNA
.
|
|
|
KANPOA.
|
EGUNA
.
|
|
|
BARRUA.
|
EGUNA
.
|
|
|
KANPOA.
|
EGUNA
.
|
|
|
BARRUA.
|
EGUNA
.
|
|
|
KANPOA.
|
EGUNA
.
|
|
|
BARRUA.
|
EGUNA
.
|
|
|
BARRUA.
|
EGUNA
.
|
|
|
BARRUA.
|
EGUNA
.
|
|
|
BARRUA.
|
EGUNA
.
|
|
|
BARRUA.
|
EGUNA
.
|
|
|
KANPOA.
|
EGUNA
.
|
|
|
BARRUA.
|
EGUNA
.
|
|
|
KANPOA.
|
EGUNA
.
|
|
|
BARRUA.
|
EGUNA
.
|
|
|
KANPOA.
|
EGUNA
.
|
|
|
KANPOA.
|
EGUNA
.
|
|
|
Ez da erreza asmatzen nola ondo egon bertsotarako, eta noiz zauden argi eta noiz zauden lanbro. Behar bada egun batean oso saio ona egin duzu, oso ondo sentitu zara, eta hurrengo
|
egunean
pauta berdinak errepikatzen dituzu, saioaren aurretik egiten duzu lehen egindako gauza bera, baina ez zaude berdin, burua ez dago berdin. Eta nik ez dakit, faktore askok eragingo dute hor, nekeak, lekuak, motibazioak, tentsioak, nerbioak, ilusioak, gauza askok eragin dezakete.
|
|
|
BEC. BARRUA.
|
EGUNA
.
|
|
|
BARRUA.
|
EGUNA
.
|
|
|
KANPOA.
|
EGUNA
.
|
|
|
KANPOA.
|
EGUNA
.
|
|
|
KANPOA.
|
EGUNA
.
|
|
|
BARRUA.
|
EGUNA
.
|
|
|
KANPOA.
|
EGUNA
.
|
|
|
BARRUA.
|
EGUNA
.
|
|
|
BARRUA.
|
EGUNA
.
|
|
|
KANPOA.
|
EGUNA
.
|
|
|
BEC. BARRUA.
|
EGUNA
.
|
|
|
KANPOA.
|
EGUNA
.
|
|
|
BARRUA.
|
EGUNA
.
|
|
|
BARRUA.
|
EGUNA
.
|
|
|
BARRUA.
|
EGUNA
.
|
|
|
BARRUA.
|
EGUNA
.
|
|
|
BARRUA.
|
EGUNA
.
|
|
|
KANPOA.
|
EGUNA
.
|
|
|
BCBL. BARRUA.
|
EGUNA
.
|
|
|
KANPOA.
|
EGUNA
.
|
|
|
Horrek ez du esan nahi iraganari begira eta erroetara begira bakarrik dagoenik bertsolaria, eta berriz ere hau da nik uste dut gaur eguneko bertsolaritzaren ezaugarri interesgarrienetako bat: oso lurrari errotuta egonagatik oso gaur
|
egunari
eta munduari irekita dagoela. Eta benetan behar bada superbibentzi instinto bategatik ausartzen garela probatzen, bestelako disziplinekin nahasten, bestelako bertso formak bilatzen, bestelako espresio moduak, bestelako doinukerak.
|
|
|
UREPEL. KANPOA.
|
EGUNA
.
|
|
|
KANPOA.
|
EGUNA
.
|