2005
|
|
00 Australiaren
|
bi
heren ezpala baino lehorragoak dira. Harriak, harea eta sastrakak baino ez, bost milioi kilometro koadrotan zehar.
|
|
10
|
Bi
metroko sakoneran aire girotuko gela daukate familia guztiarentzat. Toki segurua da gainera, sutea datorrenean ezkutatzeko.
|
|
27
|
Bi
metroko zuloak egin dituzte lur barrurantz. Erregina eta larbak ganbera sakon, fresko eta babestuenetan daude.
|
|
Ur hau orain dela denbora asko erori zen, ekialdean, euri zaparradetan.
|
Bi
milioi urte behar izan ditu apurka apurka harkaitz porotsua zeharkatu eta, gero, erdialdean agertzeko.
|
|
25 Aska inguruan, txori gehiagorekin batera, ezagutzen ez zituen
|
bi
txori zeuden. Perikitoak ziren, bai, baina ez betikoak.
|
|
17 Bikainetako bat Real Club MarĂtimo el Abrada, Bilboko Abra portuan zeuden
|
bi
klub nautiko nagusiak bateratu ondoren sortua: Real Sporting Clubeta Real Club NĂ¡utico del Abra.
|
|
18 Eta hemen gaude Andres eta
|
biok
, ea zaldi gainera igotzea lortzen dudan.
|
|
05 Norbere burua janzteko eta hiriaren historia hobeto ezagutzeko, bertako museoetatik
|
bi
garrantzitsuenak bisitatzera joango gara. XIX. mendera arte hiriak ez zuen aberastasun handirik, baina aurrerabidea itsasotik iritsi zen, merkataritzako ontziteriari eta kontserbei esker.
|
|
Bizkaiko meategietako burdinaz egina, arkitektura eta ingeniaritzako maisulan ikusgarri hau Alberto de Palaciok taxutu zuen. 1893tik, itsasadarraren alde
|
biak
lotzen ditu. Zubiaren goiko aldean irekitako pasarelatik ikuspegi paregabea dago itsasadarraren alde bietara eta Kantauri itsasora.
|
|
1893tik, itsasadarraren alde biak lotzen ditu. Zubiaren goiko aldean irekitako pasarelatik ikuspegi paregabea dago itsasadarraren alde
|
bietara
eta Kantauri itsasora.
|
|
08.05
|
Bien
bitartean, berokuntza zentral eta guztiko zorroa tokirik erosoena da bizitzeko.
|
|
Australian 50 milioi kanguru baino gehiago dago. Gizakiak baino
|
bi
aldiz gehiago.
|
|
15.23 Baina makila malgu
|
biren gainean
ibiltzen ikastea ez da txantxetako gauza.
|
|
15.58 Zenbat eta handiagoa, ordea, zailagoa da hanka handiak zorroan gordetzea.
|
Bi
hilabete barru betiko irten du.
|
|
Horrela, bizi bizirik agertzen dira berriro. Astebete edo
|
biren buruan
, hosto berriz janzten dira.
|
|
25.19 Harrigarria dirudi
|
bi
mila ta bostehun kilometroko ibai luzea hain estua izatea... eta eurite garaia denean.
|
|
32.31 Urtero, ikaragarrizko hegazti multzoak heltzen dira hona jan eta ugaltzeko.
|
Bi
milioi mika antzara gogor lehiatzen dira, toki apurtxo bat lortzeko, ahate, lertxun, ibis eta beste uretako hegazti batzuekin. Batzuek urpeko belarra jaten dute, beste batzuek krustazeoak eta arrain txikiak.
|
|
Baliteke lehen australiarrek bertan kanguruak ehizatzea ere. Gaur egun, ia
|
bi
mila kilometroko luzera duela, inoiz izan den koral multzorik handiena da.
|
|
45.08 Laurehun koral mota, neurri, kolore eta itxura guztietakoak; eta haien artean,
|
bi
mila arrain espezie baino gehiago.
|
|
46.24
|
Bi
mila kilometrotan zehar, koral guztiek, denek batera, arrautzak eta esperma askatzen dituzte. Itzelezko multzoak.
|
|
Katagorria
|
bi
borroketan hozkatu dute, baina zauriak izan arren, bere lur zatia kontrolpean du oraindik. Sugeak beste nonbaitera jo du janari bila.
|
|
Bero handia egiten du, eta
|
bi
orduz bilatuondoren, aurkitu dituztesugegorriaren arrastoak.
|
|
Oso amaiera txarra izan da
|
bi
borrokalarientzat eta guretzako ere zaila da irabazlea zein izan den bereiztea.
|
|
Desertuko baranoak
|
bi
kobra ezustean harrapatu ditu, estaltzerakoan. Arra alde egiten saiatzen da, baina barano gosetiak ez du amore emango, sugeak txistuka ari diren arren.
|
|
Arra alde egiten saiatzen da, baina barano gosetiak ez du amore emango, sugeak txistuka ari diren arren. Baranoak badaki diela
|
bi
kobrei batera aurre egin, hortaz, banandu egin behar ditu.
|
2006
|
|
Lankideekin eta, afariak antolatzen zituzten, lagun artean. Emaztea eta
|
biok
ere izan ginen behin edo behin bilera horietan. Pozik bizi ziren, etorkizunari begira, ikuspegi zabalarekin.
|
|
Industriaren gainbeherarekin batera, langabezia gora zihoan etengabe. Egun
|
birik
behin atentatuak zeuden, hildakoak zeuden. Eta autogobernua eragozteko gertaera eta erabakiak etengabeak ziren estatuaren aldetik.
|
|
Hori ikaragarria da! Hau da, sasoi hartan gobernu ordezkari nintzela, egun
|
birik
behin hildako bat edo gehiago zeuden; hiru, lau guardia zibil... Eta Guardia Zibilaren erantzuna ere bazegoen...
|
|
Fruitu lehorrak irekitzeko,
|
bi
harri erabiltzen dituzteĂ¢? ¦ Txinpantzeek erreminta jokoa behar dute horretarako: mailua batetikĂ¢? ¦ eta ingudea bestetikĂ¢? ¦ Beraz, bi harri maneiatu behar dituzte aldi berean.
|
|
Fruitu lehorrak irekitzeko, bi harri erabiltzen dituzteĂ¢? ¦ Txinpantzeek erreminta jokoa behar dute horretarako: mailua batetikĂ¢? ¦ eta ingudea bestetikĂ¢? ¦ Beraz,
|
bi
harri maneiatu behar dituzte aldi berean.
|
|
Ă¢? ¦Oso zeregin konplexua da animalientzat, izan ere tresnak ez ezik fruitu lehorra ere esku mendean izan behar duteĂ¢? ¦ Taldean bizi dira eta, txinpantze gazteek, haurtzaroan nahiz nerabezaroan, arreta handiz begiratzen dute helduek egiten dutenaĂ¢? ¦ Horrela
|
bi
tresnak nola maneiatu ikasten dute apurka apurkaĂ¢? ¦ Hiru, lau, bost, sei, zazpi urte begira pasa ondoren, hasten dira urrak harriekin apurtzen, bestela ez lukete hori egiterik lortuko.
|
|
Nik
|
bi
jokaera ikusi izan ditut. Badira lehenik harria aukeratu, eta gero fruitu lehorrak biltzen dituzten txinpantzeak; eta badira fruituak bildu, eta apurtzeko tresnen lekura eramaten dituztenak ere.
|
|
Bossouko txinpantzeek ingude mugikorrak erabiltzen dituzte, eta tresna horiek
|
bi
funtzio betetzen dituzte: ingudearena batetik eta mailuarena, bestetikĂ¢? ¦ Boli Kostako Banco parkean, txinpantzeak ingudetzat hauxe erabiltzen ikusi nituenĂ¢? ¦
|
|
Analogia izugarria da. Tresna hauek berdin berdinak dira, nahiz bata orain
|
bi
milioi urtekoa eta bestea egungo txinpantzeena izanĂ¢? ¦ Horrek esan nahi du, beti ehiztaritzat hartu ditugun gizakiek fruituak ere jaten zituztela.
|
|
Guk ere egin dugu halakorik, azken
|
bi
milioi t' erdi urteotan.
|
|
Milioika urte pasa dira gizakia
|
bi
hankatan zutitu zenetik eta hona. Eta denbora horretan tresnak egiten jardun du, mundua mendean hartzeko.
|
|
Lehenengo lanabesak orain
|
bi
milioi eta erdi urte egin zituen gizakiak, eta gaurdaino uste izan dugu, animaliak ez zirela gaitresnak guk bezala egin eta erabiltzeko.
|
|
Indiako Ozeanoan nahiz Ozeano Barean, karramarroen ezkutubitxi honek
|
bi
helburu nagusi ditu: babesa eta erasoa.
|
|
|
Bi
atzapar zortziren aurka izan arren ez da kikilduko.
|
|
Hilabete batzuk dituztenean, kumeak amaren atzetik joaten dira janari bila, zeropeko tenperaturari gero eta aldi luzeagotan aurre eginez.
|
Bi
urtez, amaren esnetik eta hark ekartzen dien haragitik biziko dira. Kumeek, ordainetan, egiteko bakarra dute:
|
|
Ama ahul dago bere baraualdi luzearen ondorioz, eta azkar berreskuratu behar ditu galdutako proteina ta mineralak. Bere
|
bi
kumeek ingurune latzari aurre egiteko lain izan behar dute. Jateko premia dute, eta goseak daude.
|
|
Amak du ehizaren ardura. Baina
|
bi
hartz txiki itsatsita dituzula ehizan egitea ez da gauza erraza. Janaria eskuratzeko aukera ongi dator beti.
|
|
HOST VO:
|
Bi
plateren artean, txukuntze saio bat egiten du, hartz zuri zintzoak behar duen bezala. Bainuaren ondoren, oraingo honetan, loaldi goxo bat.
|
|
Baina jaio berritan kumeen pisua nekez izaten da kilo batetik gorakoa. / Kumetxo babesgabe hauek
|
bi
urte luze egiten dituzte amaren ondoan.// HOST VO: (01 03 04) Eta halako basati ospea izanik ere, piztia serio serioak ere ez dira.
|
|
/ Haizeek orduko 160 kilometroko abiaduran astintzen dute mortua. / Urek ia
|
bi
metro sakon diren izotz puskak jotzen dituzteĂ¢? ¦HOST VO: (01 05 03) Ă¢? ¦eta etengabe karraskak sortzen, lau hilabete irauten duen gauaren erdian.01 05 19 00TAKE 601 05 20 00HOST VO:
|
|
(01 38 17) Hartz hauen familia bizitzan, kumeak amaren ardurapean daude, eta arra bere buruaz baizik ez da arduratzen. Horra hartz ama bere
|
bi
kumeekin ehizan; ar bakarti bat dute atzetik segika. Jatekoa urria denean, hartz zuriek beren kidekoak ehizatuko dituzte, eta bi kumeak otordu egokia izango dira ar gosearentzat.
|
|
Horra hartz ama bere bi kumeekin ehizan; ar bakarti bat dute atzetik segika. Jatekoa urria denean, hartz zuriek beren kidekoak ehizatuko dituzte, eta
|
bi
kumeak otordu egokia izango dira ar gosearentzat.
|
|
Ez du aukera handirik borrokan irabazle ateratzeko. Ar heldua, batez beste, emea baino
|
bi
hiru bider handiagoa izaten da. Kume hauek gai dira orain Artiko gogor honetan moldatzeko, baina hartz heldu bati aurre egitea beste kontu bat da, amaiera tragikoa izan dezakeena.
|
|
Hala, hiru metroko hartz erabat hazia, 30 urte arte bizi daiteke aske. Eta helduek mehatxu gutxi izaten dute,
|
bi
hankako harrapariena okerrena: gizakien mehatxua.
|
|
HOST VO: Nebak ez bezala, eme gaztetxo zorioneko honek aurrea hartu dio zoriari, eta
|
bi
urte bete ditu. Ia prest dago bere kabuz bizitzen hasteko, ehizan ikasi baitu, amaren mugimendu guzti guztiei behatuz.
|
|
Carlisle, bai.
|
Bi
mila metroko sumendia.
|
|
Bai.
|
Bi
mila metro pasatxo ditu.
|
|
txandaka ibili direla
|
bi
herrialde handi horiek, eta gaur egun
|
|
|
bien
aztarnak bat eginik egotea. Lezio polita ematen digu
|
|
Hemen batzen dira
|
bi
itsaso, bi kontinente eta bi plaka
|
|
Hemen batzen dira bi itsaso,
|
bi
kontinente eta bi plaka
|
|
Hemen batzen dira bi itsaso, bi kontinente eta
|
bi
plaka
|
|
zeharkatu zutenak.
|
Bi
mila urtean zehar sakabanatu ziren
|
|
|
Bi
mila ta bateko otsailaren hemeretzian lehertu zen
|
|
Garai batean,
|
bi
mila metroko izotzak estaltzen zuen haran
|
|
inuitek; amerikarrek, berriz, azken muga. Texas baino
|
bi
|
|
joango gara: txirikorda baten antzera luzatzen dira
|
bi
mila
|
|
[01.47.45] Horra
|
bi
sumendien arteko istmoa ere: argi
|
|
ikusten da uharte hau
|
bitan
zatituko duela itsasoaren
|
|
Flotagailu zuri bat. Sare batean katigatu dira
|
bi
igaraba.
|
|
[01.39.07] Maniobra egiten ari dela
|
bi
igarabak askatzea
|
|
ditu sareak. Bizkor ibili behar da,
|
biak
ito baino lehen.
|
|
bestela...
|
Bi
eskuekin helduko diot... Mesedez...
|
|
bagina...! Nolanahi ere,
|
bi
salbatzen direnerako...
|
|
[01.43.30]
|
Bi
igaraba, salbaturik. Hutsaren hurrengoa da
|
|
gainean, baita urazpian ere.
|
Biak
murgiltzen dira. Amak
|
|
[01.47.36] [isilka] Ez dago larru eraginkorragorik.
|
Bi
geruza
|
|
Azken
|
bi
egunotan zelatan dabil Hanagita aintziran, altzeak
|
|
Bai, garai berean bizi izan ziren
|
biak
, duela hemezortzi
|
|
Baina ukaezina da atmosfera taozeanoak berotzen ari direla, deltetako ura igotzen, izotzakurtzen, euriteak gogortzen, basamortuak aurreratzen etabasoak atzeratzen.KONTALARIA [01.02.06] Ushuaia Naturatik Nicolas Hulot etorri daAmerika ipar mendebaldera, gure planetari tenperaturahartzera. Garai batean,
|
bi
mila metroko izotzak estaltzenzuen haran hau. Orain, hondar batzuk besterik ez dageratzen.OUT:
|
|
01:03:21: 03 DURATION: 00:00:14: 23NICOLASTexas baino
|
bi
aldiz handiago da, Frantzia baino ia hiru aldizhandiago, eta seiehun mila bizilagun ditu, besterik ez.Zer esan nahi duen horrek. OUT: 01:03:36: 01 TAKE 5 Track 1IN:
|
|
gara: txirikorda baten antzera luzatzen dira
|
bi
mila kilometroan,
|
|
irudiak? Izan ere hamar urtean, bost milioitik
|
bi
milioira
|
|
00:00:28: 18CLAUDE [01.12.05] Ongi etorri, Nicolas! Azken
|
bi
mila ta hirurehunurtean, zeu zara inskripzio hauetara iritsi den hirugarrengizona.NICOLASEz da izango! CLAUDE [ON] Benetan! Ni, bigarrena izan naiz.
|
|
Gaur egun, hiru panelbakarrik ikus ditzakegu.
|
Bi
horiek seiehunda laurogeigarrenurte ingurukoak dira, Taharqa faraoiaren garaikoak: Nubiakoerrege eta Egiptoko errege izan zen, aldi berean.NICOLASZer da:
|
|
Tira, ez da nola esango nizuke? Ă¢, burdinazko iltze moderno bat: brontzezkoa da, zeharo jana.Ba, brontzezko iltze horrek
|
bi
mila urtetik gora ditu. Urrezkoxafla hegoaldera begira zegoen, eta egun osoan islatzenzuen faraoiaren handitasuna.OUT:
|
|
Eta ikusten duzuAmon jainkoa, lehentxeago erakutsi dizudan gauza batenbarruan. NICOLASSugea ari da irteten... CLAUDEHori da.
|
Biok
egon garen kobra ospetsua da.NICOLASEta gainekoa. CLAUDE [01.18.23] Gainekoa, oso inskripzio interesgarria da: lekuhonen jatorria adierazten digu.
|
|
Hauxe da, beraz, Kahata erregina. Beste munduko
|
bi
jenio
|
|
|
bi
mundutako errege erreginak, Egiptokoak eta Nubiakoak.
|
|
lur azpian,
|
bi
mila ta seiehun urtez. Oso ongi kontserbatu
|
|
[01.31.52] Gogotik saiatuta, zientzialariek osatu dute
|
bi
|
|
Niloren
|
bi
besok inguratzen dute SaĂ¯ uhartea. Ibaiko uharte
|
|
|
bi
milagarren eta mila ta zazpiehungarren urteen artekoak.
|
|
Gizonak eta emakumeak:
|
biak
dotoretzen ziren.
|
|
Ba zera:
|
bi
hauek zerikusia dutela batak bestearekin...
|
|
Hasteko,
|
bi
plaka tektonikoren [OFF] arteko talka ez oso
|
|
sorrera ekarri du. Eta gainera, [ON]
|
bi
zona klimatiko bat
|
|
uhartearen hegoaldean.
|
Bi
gau daramatza Bob Cranstonek
|
|
[OFF] Neurri askotakoak dira:
|
bi
eta lau metro bitartekoak.
|
|
|
Bi
garro luze oratzaileak luzatzen dituenean, Humboldt
|
|
ditu eta txipiroiak
|
bi
gehiago. Garroekin heltzen diote
|
|
[OFF]
|
Bi
txipiroi dira harrapakin batentzat, eta lehia sortu da
|
|
egin gabe. [ON] Azkenerako,
|
bi
txipiroi zebiltzan amuan,
|
|
|
bi
metro pasa ditu, eta egundoko ahalmena, harrapakinak
|
|
euria urtean behin edo
|
bitan
baino ez egin arren.
|