|
2000
|
|
|
Bi aurkezpen saio horien arteko urtebete horretan Nafarroako euskal letretan aipuak izan ditu Castillo Suarez altsasuar gazteak. Egile
|
berrientzako
Iruñeko udalaren saria lehendabizi, eta Ernestina de Chamburci deritzana irabazi ondoren, Mugarri estaliak liburuan argitara eman ditu bere olerkiak. Enfasia egiteko moduko gertaera dela dirudi:
|
|
|
Ez da
|
berria
historiaren irakaskuntza doktrina politikoen zerbitzura erabiltzea. Ezta ere dogman oinarriturik inkisidore lanetan ibiltzea ere.
|
|
|
Lege
|
berri
hobe baten proposamenari aupada emanez hasi zuten urtea Nafarroako euskal jendeek. Ekimena oraindik euskaltzaleen esku.
|
|
|
Sustapen hitza, erabiltzen ikasi berria genuena, bat batean ahaztu behar dugu. Arau
|
berriak
datoz, karramarroen moduan atzera egiteko. Urte hasieran iniziatiba harturik zebilen euskal jendea ahal bezala ari da defentsa lanean azken hilabeteotan.
|
|
|
2000ko kultur tantak aztertzeko garaian, azken orduko
|
berrien
larritasuna dela eta, egokiago deritzot atzetik hasteari. Oro har, euskara eta euskalgintzaren alorrean garai ilunak datozkigula ezin ukatuko dugu.
|
|
|
Honela bada, eta 2000 urteari dagokiola, hauexek dira aipatu nahi nituzkeen gaiak: uholde
|
berrien
anonimotasuna, idazleen manifestuak, emakumeen opakotasuna, barietatea gaietan, kritikaren saio hutsa, eta, amaitzeko, euskal literatura kanporatzeko ahalegina, irakurzaletasunaren arazoa ahaztu gabe.
|
|
|
Uholde
|
berrien
anonimotasuna
|
|
|
" eta hori, nor da?". Han izan ziren 40 idazleetatik, zortzi hamar bat
|
berriak
ziren idazleen bilkuretan, eta berriak ziren liburugintzan ere.
|
|
|
" eta hori, nor da?". Han izan ziren 40 idazleetatik, zortzi hamar bat berriak ziren idazleen bilkuretan, eta
|
berriak
ziren liburugintzan ere.
|
|
|
Horietariko askok atera berria (edo ateratzear) dute lehen liburua (Meabe, Etxaniz Rojo, Unzueta, Merino, Estankona, Urrutikoetxea, Gabiria, Suarez, Egaña), baina gazteak izanagatik, ez dira
|
berriak
idazgintzan. Batzuek baN dute urtetako lana atzean, eta hainbatek, ipuin edo poemak argitaratu dituzte han hemenka, eta kajoiak bete bes terik dituzte, lan ineditoekin.
|
|
|
Idazle
|
berrien
, anonimoen eta talderik gabekoen joerarekin batera, joera zaharrak ere mantendu dira aldi berean.
|
|
|
Denetik hoberena da
|
berriak
atera arren (Arrieta, Meabe, Urkiza, Osoro, Rozas, Unamuno, Oñederra, Goenaga, Kaltzada, Unzueta, Elosegi, Suarez, Egaña)," zaharrak" ez direla desagertu (Urretabizkaia, Lasa, Irastortza, Landa, Borda). Orain ia 20 urte zebiltzan haiek, jardunean ari dira oraindik ere.
|
|
|
Dibortzioa sumatzen da sortzaileen eta ikertzaileen artean. Egia da euskal literaturaz arduratzen den prentsa apurrean, plazaratzen diren liburuen
|
berri
eman egiten dela, baina askotan kontrazalean datorren (eta editoreak gehiago saltzeko idatzi duen) aipua izaten da. Beste askotan, ordea, hiru egunetan eta enkarguz kolaboratzaileak idatzi behar izan duen azalpen laburra eskaintzen da.
|
|
|
Sos batean saltzen da bakarra. Erdi erdian eta letra larrietan, Almanaka; hizki txikiagoetan,
|
berri
a. Apartekorik ez, Euskarazko egunaria esamoldea. Urtea, dena den, ezin goitik edo behetik nabarmendu, ezta albotik gaineratu ere.
|
|
|
Euskarazko kultura
|
berriak
, bistan da, ezin euskararen aje horiei sendabelar hutsak eman; gaitza, zoritxarrez, aspaldikoagoa eta trinkoagoa da euskararen baitan. Erradiografiak beharrezko, eta terapia egokiak, are beharrezkoagoak.
|
|
|
Franciscana de Aranzazu, 1974); berrikiago, Miren Azkarate irakaslearen doktorego tesi bikaina argitaratu da: Hitz elkartuak eus karaz, Deustuko Unibertsitatea, Donostia, 1990 Nazioarteko hitzen euskal transkribaketaz hor da Euskaltzaindiaren Maileguzko hitz
|
berriei
buruz Euskaltzaindiaren erabakiak, Bilbao, 1986.
|
|
|
Bistan da Unamunok aldez aurretik pentsatuak zituela bere hitzaldi mergatzaren ondorioak, baina horretarako izan zitzakeen arrazoien azterketa geroagoko utzirik, gatozen euskararen aurkako esaldien mamira. ...itz gutxitan, Salamankako errektoreak euskarak kultura adierazteko ez zuela balio esan zuen, eta gainera, ezgaitasun hori hizkuntzarena berarena zela, hau da, ez zetorkiola kanpoko laguntzarik edo ofizialtasunik ez izatetik, artzain, baserritar, olagizon, marinel eta apaiz ilustraturen batzuen ahoetan oraindik kontserbatzen zen mintzaira zahar horri bere baitako egiturazko akatsek premia historiko
|
berrietara
egokitzen uzten ez ziotelako baizik, eta biziaren aldeko borrokak dinosauroak lurraren gainetik ezabatu zituen bezala, euskarak ere modu berean iraungi zuela.
|
|
|
Alde batetik, latindar edo indoeuropar jatorrizkoa ez zenez gero, uste zuen —horretan behintzat Azkue eta Sabino Aranarekin bat etorriz— horrek euskarari galarazi egiten ziola Europako kultur hizkuntza guztiek darabilten goi mailako terminologia greko latindarraz baliatzeko aukera. Bestaldetik, horien ordez neologismoak asmatu eta erabiltzeko eskubiderik ere ez zion ematen, hau da, euskal erroz eta elementuz osaturiko hitz
|
berriak
— Larramendik, Aranak eta Azkuek, adibidez, horien alde egin arren—, baina Unamunok, berba berriak eratzeko prozedurari badaezpadako zeritzolako, asmakari guztiak gaitzetsi etaterm inach o tzat arbuiatzen zituen.
|
|
|
Alde batetik, latindar edo indoeuropar jatorrizkoa ez zenez gero, uste zuen —horretan behintzat Azkue eta Sabino Aranarekin bat etorriz— horrek euskarari galarazi egiten ziola Europako kultur hizkuntza guztiek darabilten goi mailako terminologia greko latindarraz baliatzeko aukera. Bestaldetik, horien ordez neologismoak asmatu eta erabiltzeko eskubiderik ere ez zion ematen, hau da, euskal erroz eta elementuz osaturiko hitz berriak — Larramendik, Aranak eta Azkuek, adibidez, horien alde egin arren—, baina Unamunok, berba
|
berriak
eratzeko prozedurari badaezpadako zeritzolako, asmakari guztiak gaitzetsi etaterm inach o tzat arbuiatzen zituen.
|
|
|
Zure izenaren honaindian Nigar bat ixuri nuelakotz, guztizia
|
berrien
nigarra!
|
|
|
Arregi oso kontzientea da malkoa, alegia, lirika, oso landua dagoela, gai eternalek —heriotzak, maitasunak, maitasun ezak... — eragindako komunleku handi bat besterik ez dela. " Ezer
|
berririk
ez dago" esaten digu poema batean, eta hala ere ez da isiltzen, jarraitu egiten du" baina kristalaren bestaldean ikusiriko itsaso eta zerua/ ez dira engoitik berdinak" esateko. Oreka ezin zailago horretan moldatzen du Arregik bere poesigintza:
|
|
|
kultua erreferentziaz baina ez akademiko, inguruaz arduratuagatik kosmopolita, ondare unibertsaleko mitoak eta pertsonaiak bertakotasun batera ekarririk. Inon diren edertasunen miresle," baina" hark bideratzen du idaztera, badakielako" hiri
|
berrien
promesa" ez dela kimera bat, beharrezko utopia baizik. Horrek ematen dio oroitzapena etorkizunetik datorrela baieztatzeko kuraia.
|
|
|
Eskerrik asko, poeta lagunok. Zuen malkoari esker daukagu gure maluren eta pozen
|
berri
; gure begian ikusten jakin izan duzuen zuen malkoari esker gure samin pertsonalak gozatu dizkiguzue; negar egiteko beldur ez zaretelako ikasi dugu kantatzen gure saudade kolektiboa, gure fado nazionala: " Nesta vida desvairada, ser felizecoisa pouca." j
|
|
|
Kazetaritza lana literaturarekin uztartzen duen liburu honek berdin biltzen ditu bere orrietara Caracasko egunkarietako kontaktu orrialdeetako iragarki xelebreak nahiz titular handiak. Aristi erreportaietan trebatutako idazlea da, eta ironiaren irazitik pasata damaigu oraingoan ere Venezuelako bere ikuspegi guztiz pertsonalaren
|
berri
:
|
|
|
liburuaren amaieran ohikoa den bibliografiaz aparte, autorearen diskografia jasotzea, alegia. Horrela, eman dezagun, Itxaro Bordaren poesiaren zale denak musikatuak izan diren bere poema guztien
|
berri
zehatza izango du. Akats bakar bezain saihestezina du bildumak:
|
|
|
Beste ekimen batzuek itxura hobea daukate, hala nola euskara teknologia
|
berrien
esparruan sustatzeko Gipuzkoako Foru Aldundiak egindako dirulaguntza publiko batzuen deialdiak. Ikusiko dugu zer irtengo den hortik:
|
|
|
Xedea gauzatzeko asmoz, La Vanguardia Digital S.L. enpresa berria sortu zuten. Horrela prest zeuden erronka
|
berriei
aurre egiteko. Ekainaren 14an zabaldu zuten webgunea eta ekimen hau burutzeko une hartan sarean zegoen guztia arakatu zuten ereduak bilatzeko asmoz.
|
|
|
Kazeta digitala gauzatzeko prozesua mailaz mailakoa izan zen. Hasiera batean paperezko egunkaritik aukeratutako
|
berri
bakar batzuk sareratu zituzten eta poliki poliki handituz joan ziren edukien kopurua. Joan zen urtean La Vanguardia Digital ek zerbitzari propio bat sortu zuen, batik bat, taldearen produktu guztiak baliabide honen bitartez sareratzeko asmoarekin.
|
|
|
" Mailinews" goiburupean agertzen zaiguna da egunkari katalanaren beste zerbitzu interesgarri bat. Gune honetan, irakurleari etxean berak aurretik aukeratu dituen sailetako eguneko
|
berriak
doan jasotzeko aukera eskaintzen zaio. Hau da, zibernautak berak nahi dituen esparruak aukeratzen ditu eta goizero, modu zuzenean, e postaren bitartez, etxean albiste garrantzitsuenen titularrak jasotzen ditu.
|
|
|
Honela, fitxategiak formatuz aldatzeko trebetasuna jorratu zuten. Berehala jabetu ziren tresna informatiko
|
berriek
eskaintzen zituzten ahalbideez. Buru belarri ekin zioten lanari eta lan setati honen adierazle gisa aipatu behar da nabigatzaile propioa sortzera ausartu zirela.
|
|
|
Baieztapen honen adibide argia, zibernauten artean albisteak bozkatzeko erabiltzen duten prozedura dugu. Bozketaren emaitzak 15 minuturo gaurkotzen den datu base batera doaz eta hauekin internautaren gustukoenak diren aurreneko 10
|
berriekin
, bere nahiak islatzen dituen egunkari baten azala eratzen da.
|
|
|
" El diario del navegante" da web honetan nabarmentzen den beste atal bat. Internet, informatika eta zerbitzu
|
berriei buruzko
informazioa eskaintzen du eta gainera hemeroteka bat ere badu bilatzaile batekin atzeratutako berrien artean arakatzeko. " El navegante" epigrafearekin azaltzen den loturak asteko webgune nabarien helbideak jasotzen ditu.
|
|
|
" El diario del navegante" da web honetan nabarmentzen den beste atal bat. Internet, informatika eta zerbitzu berriei buruzko informazioa eskaintzen du eta gainera hemeroteka bat ere badu bilatzaile batekin atzeratutako
|
berrien artean
arakatzeko. " El navegante" epigrafearekin azaltzen den loturak asteko webgune nabarien helbideak jasotzen ditu.
|
|
|
" El navegante" epigrafearekin azaltzen den loturak asteko webgune nabarien helbideak jasotzen ditu. Gaiez gai antolatutako aurkibidea ere badu" Las estrellas del navegante" izenburupean azaltzen dena, erredakziora ailegatzen diren zibernauten iradokizunak eta helbide
|
berriak
gordetzen dituena.
|
|
|
Sareak eskaintzen duen lengoaia berriaren ezaugarrietan sakontzeko helburuarekin, gunearen atalek aurkibide bana eskaintzen dute. Zerrenda bakoitza
|
berri
desberdinen izenburuarekin eta laburpen batekin osatuta dago. Hortik aurrera, irakurleak albisteetan sakontzeko aukera du klik eginez nahi duen lotura hipertestualean.
|
|
|
Hortik aurrera, irakurleak albisteetan sakontzeko aukera du klik eginez nahi duen lotura hipertestualean. Automatikoki azalduko zaio
|
berri
osoa irudi eta guzti. 1998ko erdialdera paperezko egunkariaren 8 edizioak webgunean sartu zituzten.
|
|
|
egunkari digitalaren atzean proiektu osoaren audientzia eta gizartean duen eragina hedatzeko asmoa agertzen da, eta helburu hori lortzeko Internet bezalako komunikazio tresna bat erabiltzea oso egokia da. Honek abangoardiako teknologien erronkari erabilpen zuzena ematea eskatzen digu, eta bidenabar, aukera paregabea dugu gizartean izen ona lortu duen komunikabide berriaren inguruan sor daitezkeen diru iturri
|
berriak
aztertzen ikasteko.
|
|
|
Azken hilabeteotan El Pas Digital ek zerbitzu elkarreragile
|
berriak
sortu ditu; besteak beste, berriketa guneak (chat) edo berri taldeak (newsgroup). Martxoko hauteskundeetan jarri zuten martxan eztabaida gunea eta internautei, era zuzenean, buruzagi politiko garrantzitsuenei galderak egiteko eta hauen erantzunak jasotzeko aukera paregabea eskaini zien.
|
|
|
Azken hilabeteotan El Pas Digital ek zerbitzu elkarreragile berriak sortu ditu; besteak beste, berriketa guneak (chat) edo
|
berri
taldeak (newsgroup). Martxoko hauteskundeetan jarri zuten martxan eztabaida gunea eta internautei, era zuzenean, buruzagi politiko garrantzitsuenei galderak egiteko eta hauen erantzunak jasotzeko aukera paregabea eskaini zien.
|
|
|
Azpimarratzekoa da Grupo Correo aurrera eramaten ari den ekimena bere egunkari guztiak sarean ager daitezen, eta kalitate maila handiarekin gainera. Zalantzarik gabe, webgune hauen guztien produktu izarra hiri edo herrietako informazioa da, tokian tokiko
|
berriak
, alegia. Albiste gune hauek ikaragarrizko arrakasta izan dute Estatu Batuetako egunkarietan.
|
|
|
Sistema honekin, galdera zehatz bat mahaigaineratuz, 1.500 erantzun lor ditzakete ordu gutxiren buruan; hau bai dela komunikazio elkarreragilearen sekulako lorpena! Kazeta honetan dihardutenak harrituta gelditu ziren" Liga fantastica de Marca Digital" guneak izan zuen arrakastarekin,
|
berrien atzetik
atal bisitatuena izatera iritsi baitzen. Internauten kopuruak paperezko bertsioa jarraitzen zutenarena gainditu zuen.
|
|
|
Publizitateari dagokionean, prentsa digitala oraindik bere hastapenetan dago. Tresna
|
berriak
eskaintzen dituen baliabideak garatu behar ditu. Bitxia gertatu arren, esan dezakegu mende hasieran gertatzen zen bezala, gaur egun ere publizitateak zabaltzen duela orrialdea, mantxetaren gainean azaltzen delarik.
|
|
|
Estatu espainiarrean gertatutako aurrerapen digitalaren abiapuntua bilatzeko 1995 urtera jo behar dugu. Baliabide telematiko
|
berrien
informazio uholdea egunkarietako erredakzioetara ailegatzen den heinean, kazetariak behartuta sentitzen dira erantzun bat ematera. Hilabete batzuk pasa ondoren, 1996 urtean zehar, gai hau egunkari guztien orrialdeetan azalduko da sakonki jorratuta.
|
|
|
" Diari electronic independent" lelopean agertzen den webgune honek baditu informazio arrunta eskaintzen duten sail arruntak eta erabiltzaileen parte hartzea bultzatzen duten beste batzuk ere; besteak beste, chat direlakoak (berriketa guneak) eta eztabaidarako foroak. Zerbitzu hauez guztiez gain, Europa Press
|
berri
agentziak eskainitako azken orduko albisteen atala ere badu eta baita herrietako berriak jasotzeko gunea ere.
|
|
|
" Diari electronic independent" lelopean agertzen den webgune honek baditu informazio arrunta eskaintzen duten sail arruntak eta erabiltzaileen parte hartzea bultzatzen duten beste batzuk ere; besteak beste, chat direlakoak (berriketa guneak) eta eztabaidarako foroak. Zerbitzu hauez guztiez gain, Europa Press berri agentziak eskainitako azken orduko albisteen atala ere badu eta baita herrietako
|
berriak
jasotzeko gunea ere.
|
|
|
Zaitegiren Euskal Herrira itzultzeko erabakia, nolabait, garai
|
berrien
iragarpen bezala ere azter daiteke. Erabaki horren atzean justifikazio pertsonalak izan arren —Zaitegiren ama bakarrik bizi zen Arrasaten eta honi laguntzeko gogoa azaldu zuen idazleak—, egoera politikoaren aldaketa txiki batzuen inpresioa ere sor zitekeen, zabaltze eskas batena.
|
|
|
(Paris); 1950ean, Egiz, euskal apaizen publikazioa, 1954tik aurrera Egi billa (Paris)... Zerrenda ia Francoren heriotza bera arte luza daiteke, gerra ondorengo atzerria hirurogeiko hamarkadan sortutako mugimendu
|
berrien
olatuekin nahastuz, batik bat ETAren sortzearekin. Orokorrean, aldizkari hauek, planteamendu kulturalak gehienetan bigarren plano batean utzita, eduki eta helburu politiko oso zehatzak zituzten.
|
|
|
Orokorrean, aldizkari hauek, planteamendu kulturalak gehienetan bigarren plano batean utzita, eduki eta helburu politiko oso zehatzak zituzten. Horien helburu nagusia Hegoaldean argitaratu ez zitekeena ateratzea zen, eta horrek komunikabide
|
berrien
kalitatea gutxitzea suposatu zuen normalean. Joera hau Erregimenaren usteltzearekin batera indartu zen, ezen, lehen esan dugun bezala, eduki kulturalak libreago azaltzeko aukera ireki baitzen Hegoaldean.
|
|
|
Estruktura aldetik, Euzko Deya k egunkari arrunt baten egitura bera mantendu zuen: lehenengo orrialdean uneko
|
berri
politiko eta sozialak jasotzen ziren eta, barruan, sail desberdin batzuk(" Baiona’tik"," Naskaldiya"," Hojeando la prensa adversa"), komentarioak, erreportaiak, iritzi artikuluak, hemeroteka, publizitatea. Aipatzekoa da egitura honek antz handia gordetzen zuela 1937an zehar Bilbon argitaratu zen Eguna kazetariak izan zuen antolaketarekin.
|
|
|
Telesforo Monzon, Manuel de la Sota eta Antonio Armentia horren adibide goiztiarrak izan daitezke, ezen laster Herria aldizkarian kolaboratzaile gisa idazten hasi baitziren. Giro horretan proiektu
|
berriak
ere agertuko dira, esaterako Gernika kultur aldizkariarena, erbesteko publikazioen artean maila altuenetarikoa lortuko zuena.
|
|
|
Dena dela, Picavearen lehenengo iniziatibak, beste sektore abertzale erradikalagoekin sortu ziren diferentzien ondorioz, porrot egin zuen, Antza denez, elkarte
|
berriaren barruan
bi tendentzia sortu ziren, batzuk EAJren ortodoxiakoak eta gerra aurreko planteamenduen jarraitzaileak, eta besteak irekiagoak eta berritzaileak.
|
|
|
Etiopiak abanguardia ekarri zuen, transgresioa, irudiaren nagusia, marginalitatearen edertasuna... Poeta gazteagoen aldarri eta eredu izan zen aldi berean, belaunaldi
|
berriek
behar zuten modernotasun literarioa. Etiopia eta haren area Arestiren harriari kontrajarri izan zaio.
|
|
|
Zortea izan nuen ekain amaieran londresen egin den Institute of Basque Studies (IBS)
|
berriaren
nazioarteko lehen sinposioan egoteko. IBS Ingalaterran kokatutako unibertsitateko irakasle euskaldun batzuen ekimena da (besteak beste Imanol Galfarsoro eta Kiko Moraiz), eta nazioarteko saretxo bat antolatzen ari dira.
|
|
|
Espainiako presio mediatikoaz gain, komunikabideen inguruko beste gai batzuk ere aipatu ziren Londresko sinposioan. Jakin genuen, adibidez, Europako Parlamentuaren enkarguz txosten bat egin duela Galesko Aberystwyth unibertsitateko Mercator taldeak, Internetek eta teknologia
|
berriek
hizkuntza gutxiagotuen baitan izango duten eraginaren inguruan. Zantzu batzuk besterik ez zizkiguten eman txosten horren inguruan:
|
|
|
Ni neu, alderdi horretatik, apur bat eszeptikoagoa naiz. Duela bi hilabete inkesta baten
|
berri
jakin genuen: Kalifornian, 9 eta 17 urte bitartekoen artean, hirutik bik telebista baino nahiago du Internet.
|
|
|
jakintza gunea, bildumak, kulturgune dinamikoa, bihurtu behar dira Bibliotekak, komunikazio sare guztietara loturik, eta hiriaren informazio gune garrantzitsuena bihurturik, iragana eta etorkizunaren arteko zubia, denborarik gabeko zentroa. Jakintzaren tenplu
|
berrietan
, espazio sakratua eta lan egiteko izango dira, norberaren lana eta hezkuntza hartzeko bidea ematen saiatu behar direlako. Gizarte berrietan informazioa egitasmo estrategikoa bihurtu da etengabeko hezkuntzan murgildurik gaudelako.
|
|
|
Jakintzaren tenplu berrietan, espazio sakratua eta lan egiteko izango dira, norberaren lana eta hezkuntza hartzeko bidea ematen saiatu behar direlako. Gizarte
|
berrietan
informazioa egitasmo estrategikoa bihurtu da etengabeko hezkuntzan murgildurik gaudelako. Beraz biblioteka publikoek informazioa ez ezik jakintza lortzeko bidean sakondu behar dute.
|
|
|
Artikulu honetan liburutegi azpiegituraren eta zerbitzuen
|
berri
emango dugu eta, aldi berean, esku artean ditugun zenbait proiektu eta egitasmoren ildo nagusiak ere aipatuko ditugu.
|
|
|
Hori gogoan dugula, ezin da ahaztu liburuzainei zuzenduta dagoenBibliotekonomiaaldizkari profesionala. Bertan, dokumentazio eta bibliotekonomiari buruzko argitalpenen aurkibideen
|
berri
eskaintzen da. Bere helburua, edozein liburutegitan beharrezkoa den bibliografi informazioa lortzeko kontsulta zerbitzua izatea da.
|
|
|
Liburu horiek sareko liburutegi guztien artean banatzen dira. Horren bitartez, Euskal Autonomia Erkidegoko Liburutegi Sare Nazionala osatzen duten liburutegi publikoak euskaraz argitaratu berri diren lanez hornituko dira, eta jende guztiak euskarazko liburu
|
berriak
eskuratzeko modua izango du.
|
|
|
Liburueta fondo bildumak garrantzi handikoak dira kultura ondarearen alorrean, gizakiari eta bere inguruari buruzko zehaztasun ugari eskaintzen dituztelako, era ordenatuan jasorik jartzen baitira jendearen erabilgai, herritarrak informatzeko, komunikatzeko eta hezteko xedearekin. Helburu horiek behar bezala lortu nahi baditugu, beharrezkoa da zabalkundea egitea eta bilduma propioak eta kanpokoak kontsultatzeko aukera ematea, eta, horretarako, informazio sistema komun bat eratu behar da teknologia
|
berriek
eskaintzen dituzten abantailez ahal den neurrian baliatuz.
|
|
|
Kultura Sailak, gizarte esparru guztietan liburutegien fondo eta bildumen
|
berri
ematea, batez ere ikerketa alorrari dagokionez, ezinbestekoa ikusten du. Hori dela eta, behar beharrezkotzat jotzen da informaziorako multimedia sistema bat eratzea, euskarri informatikoez baliatuz, aipatutako fondoetara iristeko modua errazagoa izan dadin.
|
|
|
Liburutegiaren kudeaketaren emaitzak aztertzeko adierazle batzuk finkatuko dira: ...stekoa, biztanleen beharrei egokitasuna azaltzekoa), prestaturiko fondoaren portzentajea (batera mailegaturik dagoen fondoaren ehunekoa), liburutegiaren erabiltzaileak (liburutegiaren erabiltzaileen eta biztanleen arteko harremanak aztertzen dira, komunitatean liburutegiaren erabilera adieraziz), mugimenduaren tasa (mailegatu diren dokumentuak biztanleen kopuruarekin alderatuz), eskuratutako agiri
|
berriak
biztanleen arabera, euskararen egokitzapena liburutegian...
|
|
|
' Biblioteka inguruan ezarririk duen politikari buruzko informazioa eta politika hori gauzatzen duten programa desberdinen
|
berri
eskainiko da.
|
|
|
Liburutegi Nagusia Intendentziako orubean (autobus geltokiaren inguruetan) kokatzea, Alde Zaharretik metro batzuetara (baina handik kanpo), eta ongi komunikaturiko alde batean, dotazio berria hiriko auzo guztien eskura jartzeko moduan. Nolanahi ere, Yolanda Barcina Iruñeko alkate
|
berriak
hauteskunde kanpainan behin eta berriz iragarri du Liburutegi Nagusia kokatzeko gogoko duen aukera Intendentziako orubea dela, eta litekeena da artikulu hau kaleratzerako afera erabakirik egotea1.
|
|
|
Biblinleka egoerari buruzko diagnostikoa egin ondoren, lantaldeak dokumentu hauek utzi ditu prestaturik: (1) liburutegiei buruzko legearen zirriborroa; (2) Nafarroako Liburutegi Publikoen maparen zirriborroa; (3) lankidetza hitzarmen
|
berrien
zirriborroa; (4) prozeduren gidaliburua; (5) zerbitzuen kartera eta (6) kudeaketa deszentralizatzeko proposamen bat, Liburutegien Kudeaketarako bost barrutiren bidez, koordinatzaile bana arduradun dutela.
|
|
|
Liburutegiei buruzko Legea baliagarria izatea espero dugu, Nafarroako herritar guztiendako liburutegi zerbitzua bermatzeko, batetik, eta liburutegi
|
berriak
irekitzeko eskumena Nafarroako Gobernuko Hezkuntza eta Kultura Departamentuaren esku uzteko, bestetik. Etorkizunean Nafarroako Liburutegi Publikoen Mapak adierazten duen tokietan soilik irekiko dira liburutegi berriak, eta ez udalek nahi dutenean, orain arte gertatu den bezala.
|
|
|
Liburutegiei buruzko Legea baliagarria izatea espero dugu, Nafarroako herritar guztiendako liburutegi zerbitzua bermatzeko, batetik, eta liburutegi berriak irekitzeko eskumena Nafarroako Gobernuko Hezkuntza eta Kultura Departamentuaren esku uzteko, bestetik. Etorkizunean Nafarroako Liburutegi Publikoen Mapak adierazten duen tokietan soilik irekiko dira liburutegi
|
berriak
, eta ez udalek nahi dutenean, orain arte gertatu den bezala. Legearen beste helburuetako bat da egoera antolatu eta egitura organikoa ezartzea.
|
|
|
ekipo informatikoak, programak, telekomunikazioak, fotokopiagailuak, faxak, lapurketen aurkako sistemak erosi eta mantentzea. Halaber, bildumak osatzeko bide
|
berriak
: bideoak, disko konpaktoak, CD ROM, lineako datu baseetan harpidetzea, etab. Horrez gain, lehenagoko hitzarmenetan ez zen aintzat hartzen oinarrizko zenbait gai, segurtasuna kasu, bai ekipamenduena, bildumena, edo langileena beraiena.
|
|
|
Plan estrategikoak, jakina denez, erakundeek epe ertain eta luzera begira izan behar dituzten jomugak finkatzeko lantzen dira. Horregatik, landutako agiriak aztertzeko Vianako Printzea Erakundearen zuzendaritza talde
|
berriak
bere denbora hartu izanak, ez du inola ere horien bideragarritasuna baliogabetzen. Bestalde, etorkizuneko Nafarroako Liburutegi Nagusiaren kokapenaren auzi polemiko eta korapilatsua, dirudienez, orrialde hauetan adierazten denaren guztiz aurkako zentzuan ebatzi da.
|
|
|
Bide horretan testu digitalari, klasifikazio eta hipertestu bidezko nabigazioa gehitzen zaio, baita irudi, soinu eta mugimendua ere. Honek profeta
|
berri
batzuk sortzen ditu berriz ere, lehengo sistema guztia sistema digital baterantz doala aldarrikatzen dutenak.
|
|
|
Liburutegi digitalak, informazio teknologia
|
berrien
eta telekomunikazioen erabilpen intentsiboa egiten duten
|
|
|
• Nabigaziorako tresna izango diren eta edukien kontsulta egin ahal izateko dokumentu digitalak sailkatzeko eta kolekzioak osatzeko medio
|
berriak
sortuko dira.
|
|
|
Liburutegi digitala ikerketa eta irakaskuntza mundurako laguntza izan daiteke ikasketa planen informazioa zabaltzeko (programak, egin beharreko lanak,
|
berriak
...), irakaskuntza materiala erabili ahal izateko (artikuluak, datu baseak, multimedia materiala...), ikerketarako (proiektuak, aurrerakuntzak), Interneten eskura dagoen materiala kontsultatzeko loturak jarriz. Modu honetan liburutegi digitalaren eguneratzea geldiezina izango da eta bertan ikasleak bere lanak eta ikasketak egin ahal izateko lukeen guztia eskura izango luke.
|
|
|
Paperezko dokumentuen bizitza luzea denez, ezagutzen ditugu kontserbaziorako beharrezkoak dituen baldintza eta eskaerak. Dokumentu elektronikoek aldiz, problematika berezia,
|
berria
eta neurri batean ezezaguna aurkezten digute.
|
|
|
Honi erantzuteko medioak jartzen dituzte teknologia
|
berriek
. Orijinalen kopiak formatu digitalean egitea, egun errealitate bat da.
|
|
|
Azken urteotan liburutegi gehienak aldaketa prozesu bat jasaten ari dira teknologia
|
berrien
eragina dela eta. Ez dago dudarik Internetek garrantzi berezia duela honetan guztian.
|
|
|
Bizi garen herrialde garatu honetan, teknologia
|
berriak
erabat integratuak daude gure bizimoduan, eta guretzat ona den etekina ateratzen diegun bitartean benetan
|
|
|
Une honetan teknologia
|
berrien
eragina gehien pairatzen ari den langintza liburuzain, artxibozain eta dokumentalisten eguneroko zeregina dela esatea ez litzateke gehiegizkoa.
|
|
|
Informazio kudeatzaile
|
berriak
|
|
|
Horrela, zentroen kudeaketan, dokumentazio espezialduan, informazioaren teknologian, erakundeetako dokumentazioaren kudeaketan, ikerketan eta irakaskuntzan bereziki formatutako profesionalak gehitu ditugu gure lanean. Langile hauen prestaketan, aurreko programetako ohiko ikasgaiez gain eta informazio gizarte honi erantzuteko, gai
|
berriak
ikasten dira: besteak beste, dokumentu eta informazio sistema hipertestualen diseinua, direktorio eta bilaketa motorren funtzionamendua Interneten, dokumentu kudeaketen sistemak, Interneteko datu base eta informazio sistemak, patrimonio dokumentalaren zainketa eta kontserbazioa.
|
|
|
Informazio zentro
|
berriak
|
|
|
Liburutegia eta teknologia
|
berriak
|
|
|
Hau zabalegia izan daitekeenez, teknologia
|
berriek
(batez ere Interneten oinarritutakoek) eta liburutegiek izan ditzaketen harreman orokorrak besterik ez ditugu aipatuko, aurrerago esan bezala egoera eta errealitate bakoitzak bere egokitzapen berezia behar izaten baitu.
|
|
|
Teknologia
|
berriekin
sortzen diren harremanak bi norabidetan defini daitezke:
|
|
|
• Liburutegiek teknologia
|
berriek
eskaintzen dituzten baliabideak nola erabili.
|
|
|
• Liburutegiek teknologia
|
berrien bidez
beren zerbitzuak nola eskaini.
|
|
|
Desideratak (erabiltzaileen eskaerak eta iradokizunak) eskuratzeko, liburutegiak web orria edukiz gero, noski medio egokia da. Honen bidez erabiltzaileak liburu
|
berriak
eska ditzake, liburutegira posta elektronikoa erabiliz hurbildu. Ondorioz, liburuzainak desiderata guztiak antolatuak jaso ahal izango ditu, beharrezkoak diren balorazioak egin ahal izateko.
|
|
|
Historian zehar aldaketa asko pairatu dituzte liburutegi, artxibo eta dokumentazio zentroek. Garai batean ideiak eta gertaerak idazteko soporte berri eta iraultzailea papiroa izan bazen ere, gaur egun teknologia
|
berriak
ditugu egunero eskuartean. Ordenagailu baten aurrean eserita, Alexandriako liburutegiak zituen 700.000 liburukiak kopuruz txiki geratu dira, etxetik lasai eta edozein orduan kontsultagarri daukagun informazio bolumena zein den ikusirik.
|
|
|
Eta gerrara joan zen Hitlerren armadan. Errusiako frontetik Azkueri bidaltzen dion gutunak gerraren horrorea eta euskararekiko atxikimendu berearen
|
berri
ematen digu. Hannoverko bonbardaketaren ondorioz, etxea galdu zuen:
|
|
|
LARRAÑAGA, Iñaki Euskal soziolinguistikaren egoera eta bide
|
berriak
. 42/ 43 zk. (1987), 7 Euskara Ipar Euskal Herrian. Barnealdeko egoera eta etorkizuna. 54 zk. (1989), 121 Nafarroako egoera demolinguistikoa. 56 zk. (1990), 35 Euskal demografiaren bilakaera. 77/ 78 zk. (1993), 33
|
|
|
12 zk. (1979), 116 Euskal kultura 1979, Raul Guerra Garridoren arabera (Orain eta Hemen). 13 zk. (1980), 88 Bertsolaritzaren bide
|
berriak
(Orain eta Hemen). 13 zk. (1980), 91 Euskal liburugintza 1979.ean. 13 zk. (1980), 123" Alto jaialdien antolatzaileei" (Orain eta Hemen).
|
|
|
14/ 15 zk. (1980), 167 Kazetaritza eta karneta (Orain eta Hemen). 14/ 15 zk. (1980), 170 Idazle
|
berrien
bila (Orain eta Hemen). 16 zk. (1981), 70 Historia Saileko berrikuntza (UEU) (Orain eta Hemen).
|
|
|
ARREGI, Rikardo Balmes eta Kant jakinduriaren hasieran. 15 zk. (1961), 40 Ikaskuntza. 19 zk. (1965), 77 Sozialismoa modan dago. 24 zk. (1967), 36 Ezkertiar
|
berriak
. 25 zk. (1967), 9 II. Ezkertiar berriak (Jarraipena). 26 zk. (1967), 22 Che Guevara edo pentsamentua lapurtu dioten gizona. 27/ 28 zk. (1967), 9 Euskaltzaleen jainkoa ill behar dugu. 27/ 28 zk. (1967), 23 Rejioeri buruz liburu berri bi. 27/ 28 zk. (1967), 92 Etxegintzarako lurren fiskalizazioa (Nota laburrak).
|
|
|
ARREGI, Rikardo Balmes eta Kant jakinduriaren hasieran. 15 zk. (1961), 40 Ikaskuntza. 19 zk. (1965), 77 Sozialismoa modan dago. 24 zk. (1967), 36 Ezkertiar berriak. 25 zk. (1967), 9 II. Ezkertiar
|
berriak
(Jarraipena). 26 zk. (1967), 22 Che Guevara edo pentsamentua lapurtu dioten gizona. 27/ 28 zk. (1967), 9 Euskaltzaleen jainkoa ill behar dugu. 27/ 28 zk. (1967), 23 Rejioeri buruz liburu berri bi. 27/ 28 zk. (1967), 92 Etxegintzarako lurren fiskalizazioa (Nota laburrak).
|
|
|
Joxe Lizarralde). Euskal kultura 1996. 97 zk. (1996), 17 Euskal kultura 1997. 103 zk. (1997), 32 Euskal kultura 1998. 109 zk. (1998), 11 Euskal kultura 1999. 115 zk. (1999), 11 Irekitze eta ixteak: burualde
|
berriak
. 89 zk. (1995), 31 (Itz.: Esteban Agirre).
|
|
|
ERDOZAINZI ETXART, Manex Edouard Herriot. 3 zk. (1957), 97 Euskal billerak Hazparne’n (Uztallaren 23). 4 zk. (1957), 80"
|
Berri
ona" etorri zauku. 10 zk. (1959), 19" Berri ona" etorri zauku. II.Abraham fededunen aita (Jarraipena).
|
|
|
ERDOZAINZI ETXART, Manex Edouard Herriot. 3 zk. (1957), 97 Euskal billerak Hazparne’n (Uztallaren 23). 4 zk. (1957), 80" Berri ona" etorri zauku. 10 zk. (1959), 19"
|
Berri
ona" etorri zauku. II.Abraham fededunen aita (Jarraipena).
|
|
|
II.Abraham fededunen aita (Jarraipena). 12 zk. (1960), 19"
|
Berri
ona" etorri zauku (Jarraipena). 14 zk. (1961), 7" Berri ona" etorri zauku.
|
|
|
12 zk. (1960), 19" Berri ona" etorri zauku (Jarraipena). 14 zk. (1961), 7"
|
Berri
ona" etorri zauku. II.Jainkoaren erresuman sartzea:
|