|
2003
|
|
|
Lege honetan
|
beren
beregi arautu ez diren arazoetan, ordezko arauen izaera dute, eremu substantiboan, Zigor Kodeak eta zigor lege bereziek, eta, prozedura eremuan, Prozedura Kriminalari buruzko Legeak, eta, bereziki, horren IV. liburuko III. tituluan prozedura laburtuaren izapideei buruz xedatutakoak.
|
|
|
Neurri hokuntzako gida-lerroak bete dira, horrelakoak ezarri baditu kontrola egiten duen erakunde publikoak edo profesionalak. Gida-lerro horiek bat etorri behar dira esku hartze programarekin; programa hori
|
beren
beregi helburu horretarakoleak onetsi behar du. Neurri honen men prestatu behar da, eta adingabeen epaipe dagoen gizabanakoak elkarrizketak izan behar ditu, orobat, profesional horrekin, esku hartze programan ezarri bezala.
|
|
|
l) Zentzarazpena. Neurri honen kasuan, adingabeen epaileak errieta egiten dio adingabeari; errieta horren helburua da adingabeak ulertzea
|
berak
burutu dituen egitateak larriak direla eta larriak izan direla edo izan zitezkeela, orobat, egitate horien ondorioak. Berebat, adingabeari galdatzen zaio etorkizunean halako egitaterik ez burutzeko.
|
|
|
5*) Salbuespenez, aurreko erregelan ezarritako kasuak oso oso larriak badira, eta epaiak
|
beren
beregi hori adierazten badu, epaileak erregimen itxiko barneratze neurria ezarri du urtebetetik bost urte arte; horren osagarri gisa, ondoz ondo, zaintzapeko askatasunaren beste neurri bat ezarriko du, hezkuntza laguntza eta guzti, askoz jota, beste bost urterako. Lege honen 14 eta 51.1 artikuluetan xedatutakoaz baliatu ahal izateko, nahitaezkoa da barneratze neurria benetan betetzen hasi denetik lehenengo urtea igarotzea.
|
|
|
Era berean, talde teknikoak, komenigarri baderitzo eta adingabearen intereserako gertatzen bada, txostena emango du adingabe horrek konpontze jarduera burutu edo biktimarekin adiskidetzeko ahalbideari buruz, lege honen 19 artikuluan xedatutakoaren arabera;
|
beren
beregi adieraziko ditu aipatutako jarduera horren edukia eta helburuak. Kasu horretan, ez da beharrezkoa izango txostena egitea artikulu honen 1 paragrafoan ezarritako ezaugarri eta edukiekin.
|
|
|
Horren guztiaren eretzean, adingabeen epaileak erabakia hartuko du proposatutako neurriari edo neurriei buruz.
|
Beren
beregi adieraziko ditu horien edukia, iraupena eta haiekin lortu nahi diren helburuak. Erabakia zioduna izango da, eta, bertan, beren beregi adieraziko da zeintzuk diren frogatuta geratu diren egitateak eta zein frogabidetatik lortu duen epaileak konbikzio hori.katu eta gero, epaitza ahoz aurrera daite Gainera, behin entzunaldiko saioak buke, epaitza horri dokumentatu beharrari kalterik egin gabe; Botere Judizialaren Lege Organikoaren 248.3 artikuluak arautzen du dokumentatu behar hori.
|
|
|
Beren beregi adieraziko ditu horien edukia, iraupena eta haiekin lortu nahi diren helburuak. Erabakia zioduna izango da, eta, bertan,
|
beren
beregi adieraziko da zeintzuk diren frogatuta geratu diren egitateak eta zein frogabidetatik lortu duen epaileak konbikzio hori.katu eta gero, epaitza ahoz aurrera daite Gainera, behin entzunaldiko saioak buke, epaitza horri dokumentatu beharrari kalterik egin gabe; Botere Judizialaren Lege Organikoaren 248.3 artikuluak arautzen du dokumentatu behar hori.
|
|
|
l) Adingabeek argibide pertsonal eta eguneratuak eskuratuko dituzte, euren eskubide eta betebeharrei buruz,
|
beraien
egoera pertsonal nahiz judizialari buruz, zentroetan adingabeak izan eta zentro horien barne jardunbidearen gaineko arauei buruz, bai eta eskubide horiek guztiak gauzatzeko prozedura zehatzei buruz ere, batik bat, eskaerak, kexak edo errekurtsoak aurkezteari begira.
|
|
|
Horixe erakusten dute Agiri Judizialen Itzulpenerako Batzordearen lanek; lan horiek Justizia Administrazioarekiko Harremanetarako Zuzendaritzak koordinatu ditu, eta, euren bitartez, agiriak euskaratu eta normalizatu dira. Batzorde horretan parte hartzen dute Deustuko Unibertsitateak
|
berak
, Herri Arduralaritzaren Euskal Erakundeak, Euskal Herriko Unibertsitateak, UZEIk, magistratu euskaldunek, Justizia Sailburuordetzako itzultzaile eta teknikariek, abokatuek. Horiek guztiak biziki saiatu dira Justizia Administrazioaren sistema informatikoan dokumentuen euskarazko ereduak izateko, batez ere, dokumentu horiek jurisdikzio guztietan eta bake epaitegietan maiz sarri erabiltzen direnean.
|
|
|
Honen bitartez,
|
beren
beregi, eremu honen gaineko lege aldaketa ez zegoen gehiago atzeratzerik.
|
|
|
Eta, ildo horretatik, txalotzekoa dena, hain justu ere, 5/ 2000 LOren Zioen Adierazpena (7 lerrokada) joan da hauxe aldarrikatzen duenean: «(?) Arauak hausten dituen adingabeari erreakzio juridikoa zuzentzen zaio, eta erreakzio horrek esku sartze hezitzailea izan nahi du, indar berezikoa, adinekoen zigor zuzenbidearen osterantzeko xede funtsezkoak
|
beren
beregi baztertuz, hala nola, egintzaren eta zehapenaren artean proportzioa izatea edota arauen jasotzaileei larderia eragitea.»
|
|
|
Lege organiko horrek bere buruari aitortu zion
|
beren
beregi «berehalako eraldaketaren izaera, adingabeen eraldaketarako legeria eraberritua zati batez bada ere aurreratzen duena, eta horrez geroko lege neurriak eskatzen dituena». Horren ondorioz, argi dago lege organiko honen egokiera, hauxe baita premiazko lege eraldaketa hori.
|
|
|
Lege testu horren 19 artikuluak hemezortzi urtean finkatu du zigor arloko adin nagusitasuna. Artikulu horren arabera, orobat, nahitaezkoa da adin hori baino gazteagoko adingabeen erantzukizun penala
|
beren
beregi arautzea lege berezi batean. Eskabide horri ere erantzuna emateko onetsi da lege organiko hau.
|
|
|
Oraintsu aipatu diren printzipio, irizpide eta jarraibideen ondorenez, esan daiteke lege organiko honen idazkera asmoz gidatu dutela jarraiko printzipio orokorrek: arauak hausten dituzten adingabeei aplikatu beharreko prozedura eta neurriak zigor izaerakoak dira formaren aldetik, edukiaren aldetik, ostera, zehatzaile hezitzaileak izan behar dira;
|
beren
beregi berme guztiak aitortu behar dira, bermeok konstituzio eskubideen zaintzak eta adingabearen interesari zor zaizkion eskakizun bereziek eratortzen dituztenean; arauak hausten dituzten adingabeen arloan, ondorio prozesal eta zehatzaileetarako tarte batzuk bereizi behar dira; kasu zehatzaren inguruabarrak direla-eta komenigarri diren neurriak hartzeko eta betearazteko, malgutasunez jokatu beha...
|
|
|
Nolanahi ere, Zigor Kodean eta bestelako zigor lege berezietan delitu edo falta gisa tipifikaturiko egintzei dagokie erantzukizun hori. Arauak hausten dituen adingabeari erreakzio juridikoa zuzentzen zaio, eta erreakzio horrek esku sartze hezitzailea izan nahi du, indar berezikoa, adinekoen zigor zuzenbidearen osterantzeko xede funtsezkoak
|
beren
beregi baztertuz, hala nola, egintzaren eta zehapenaren artean proportzioa izatea edota arauen jasotzaileei larderia eragitea. Horrekin eragotzi nahi da adingabearentzat ondorio makurra izan dezakeen oro, kasurako, biktimak edo beste gizabanako partikular batzuek akzioa egikaritzea.
|
|
|
Erantzun berezia behar duten egoeren artean,
|
beren
beregi arautu dira kasu zehatz batzuk; kasu horietan, adingabeak zorotasun sintomak ditu, edo, bestela, haren erantzukizuna aldarazten duten bestelako inguruabarrak gertatzen dira. Adingabea halako egoeretan izanez gero, Fiskaltzak neurri zehatzak sustatu behar ditu, adingabearen interesarekin bat datozenak; horrez gain, Fiskaltzak sustatu behar du legeetan ezarritako babes organismoak eratzea.
|
|
|
20 Tratamendu anbulatorioko neurria ezarri ahal izateko, adingabeak beresun hori gizartean bertan tratatzerik ba bizimoduan baldintza egokiak izan behar ditu, programa terapeutiko batean parte hartzeko, eta, horri esker, euren adikzio prozesuak edo psikismoan dituzten akats esanguratsuak gainditzeko. Horregatik, neurri hau aplikatzen zaie alkoholaren edo bestelako drogen menpe dauden adingabeei, baldin eta,
|
beren
onurarako, mendetadago; tratamendu horretan, osasun laguntza eta laguntza psikologikoa konbina daitezke. Neurri hau oso egokia izan daiteke, halaber, desoreka psikologikoak edo psikismoko asaldurak daudenean, eta horien tratamendua barneratzerik gabe burutu ahal denean.
|
|
2004
|
|
|
Gainera, lege batzuen manuetan agiri publiko gisa hartu dira «kontrako froga» izenekoa onartzen duten agiriak, nahiz eta onarpen hori, batzuetan, esanbidez ezarri eta, besteetan, isilbidez. Lege honek errespetatu egin ditu beste lege horietako xedapenetan ezarritakoa; baina nahitaez bereizita arautu behar izan ditu kontrako froga onartzen duten agiri publikoak eta
|
berez
oso osorik frogatutzat jotzen diren gainerako agiri publikoak.
|
|
|
Agiri itxurako irizpen eta txosten idatziak egin eta ekar daitezke; baina adituen eta lekukoen irizpen eta txosten izaera izango dute. Halaber, legeak, baztertu beharrean,
|
beren
beregi arautu ditu froga gauzatzeko tresna berriak, esate baterako, datuak, zenbakiak, eta kontuak jasotzeko egun oso zabalduta ez dauden euskarriak. Hortaz, froga gauzatzeko tresna berriak agiri frogen parekoak dira.
|
|
|
Hariari segiz, berdintasun printzipioa urra daiteke, babes judizial eragingarriaren oinarrizko eskubidea egikaritzeko orduan gordailu hori eragozpen izanik. Lehen eta bigarren auzialdietako epaien behinbehineko betearaztasuna
|
badirudi
berez nahikoa dela, errekurtso ausartegiak edo luzatzeko asmoa besterik ez duten errekurtsoak uxatzeko.
|
|
|
Behin hona iritsita, eta errekurtso bereziekin bukatzeko, gogoratu behar da jurisprudentziak edo aurrekariak benetako garrantzia duela Espainiako sisnera, aginte hori da eta izango da, kasatema juridikoan, ez euren indar lotesleagatik, baizik eta
|
beren
aginte eta eragingarritasunarengatik. Aginte horrek jatorria du erabakiaren kalitatean, horren justifikazioan eta justifikazio hori adierazteko modu arduratsuan.
|
|
|
2 Gertaera kaltegarriaren ondoriozko kaltedunak erabat zehaztuta izan edo erraz zehatz daitekeen kontsumitzaile edo erabiltzaile talde bateko kideak direnean, interes kolektibo horien babesa lortzeko legitimazioa dagokie kontsumitzaileen eta erabiltzaileen elkarteei, interes horien defentsan edo babesean diharduten eta legez eratuta dauden erakundeei, bai eta kaltedunen taldeei
|
beraiei
ere.
|
|
|
Epaiketaren objektua dela eta, eskatutako jurisdikzio babesa subjektu batzuen aurka batera bakarrik eragingarri izan daitekeenean, horiek guztiek auzikide moduan demandatuak izan dute, legeak
|
beren
beregi besterik xedatu ez badu.
|
|
|
Legeak hala baimentzen duenean, demandatzaileak hirugarrenari dei diezaioke prozesuan parte hartzeko, hori demandatua izan gabe. Kasu horretan, parte hartzeko eskabidea demandan bertan egin da, legeak
|
beren
beregi besterik xedatu ez badu. Auzitegiak onartu duenean prozesuan hirugarrenak parte hartzea, hirugarren horrek izango ditu legeak alderdiei jarduteko emandako ahalmenak.
|
|
|
Dena den, ahalorde emaileak ahalorde orokorretik gaiak eta jarduna baztertu ahal izango ditu, legearen aginduz horietarako ahalorde berezia ematea behar ez denean. Bazterketa hori
|
beren
beregi eta zalantzarik gabe jaso da.
|
|
|
Ahalorde emailearen eta prokuradorearen arteko harremanei buruz
|
beren
beregiko xedapenik izan ezean, legeria zibil aplikagarrietan mandatu kontratuari buruz jasotako arauek eraenduko dituzte harreman horiek.
|
|
|
2) Epaiketan bertaratzeko, epaiketa baino lehen presako neurriak eskatzeko edo bisten nahiz jardunaren presako etendura eskatzeko idazkietan. Abokatuari
|
beren
beregi dagozkion arrazoietan oinarritu bada bisten edo jardunaren etendura, abokatuak berak ere, ahal izanez gero, idazkia izenpetu du.
|
|
|
Auzian sortutako zerbitzu sarien ordainketa erreklama diezaiokete abokatuek,
|
beraiek
defendatutako alderdiari. Minuta xehea aurkeztu eta forma egokiz adierazi dute zerbitzu sari horiek zor zaizkiela eta ordaindu gabeak direla.
|
|
|
2 Espainiako auzitegi zibilek ez dute
|
beren
eskumenpean jarritako auzien gaineko ardurarik hartuko, honako inguruabar hauetako bat gertatzen denean:
|
|
|
Era berean, auzitegi zibilak abstenituko dira,
|
beren
eskumenpean jarritako auziak jurisdikzio arrunteko beste jurisdikzio ordena bateko auzitegien gaineko ardura direnean. Kontu Auzitegia jurisdikzio eginkizunetan ari denean ulertuko da, administrazioarekiko auzibideen arloko ordenaren barnean dagoela.
|
|
|
6) Exhortoa betetzeko, agiriak aurkeztu behar badira, horiek guztiak
|
beren
beregi aipatzea.
|
|
|
Ezesteari eman dion autoaren bidez aginduko da auziaren gaineko ardura ezetsiari itzultzea, hori dagoen moduan dagoela, eta ezeslea kostuak ordaintzera kondenatuko da, salbu eta beste erabaki bat justifikatzen duten ohiz kanpoko inguruabarrak daudenean. Intzidentea zein ebazpenek erabaki eta erabaki horrek
|
beren
beregi adierazten badu ezeslearen gaitzustea, azken horri isuna ezar dakioke*.
|
|
|
Prozesu zibilean, Justizia Administrazioko ofizial, laguntzaile eta agenteen ezespena gerta daiteke, bakarrik, legez zehaztutako arrazoiengatik eta idazkari judizialak ezesteko ezarri diren izapideen bitartez, kapitulu honetan
|
beren
beregi xedatutakoa izan ezik.
|
|
|
Aurreko paragrafoko presa jarduna gauzatzeko, baliodun dira abuztuko hilaren egunak, eta ez da beharrezkoa
|
beren
beregi horiek baliodun bihurtzea. Ordu baliodunetan hasitako presa jarduna ordu baliogabeetan jarrai daiteke, behar beharrezkoa den bitartean, eta horretarako azken horrek baliodun bihurtu beharrik gabe.
|
|
|
1) Akzio nagusiaren gaineko ardura duen auzitegiak jurisdikzioa eta eskumena edukitzea akzio metatuen gaineko ardura izateko, gaia nahiz munta dela eta. Hala ere, epaiketa arruntean bideratu beharreko akzioari meta dakioke, muntaren arabera,
|
berez
hitzezko epaiketan gauzatu beharreko akzioa.
|
|
|
Legeak
|
beren
beregi besterik xedatu ezean, prozesu ezberdinen arteko metaketa bakarrik agin daiteke, baldin eta metatu nahi diren prozesuetatik edozeinetan alderdi denak hala eskatu badu.
|
|
|
Metatu nahi diren prozesuak demandatzaile
|
berak
edo errekonbentzio egile demandatu berak eragin baditu, dela bakarrik, dela auzikidetzan, orduan metaketa ez da bidezkoa izango, prozesu bakarra eragin zitekeela ulertuko delako, aurreko paragrafoan zehaztu bezala, salbu eta hori egiaztatzen denean.
|
|
|
Metatu nahi diren prozesuak demandatzaile berak edo errekonbentzio egile demandatu
|
berak
eragin baditu, dela bakarrik, dela auzikidetzan, orduan metaketa ez da bidezkoa izango, prozesu bakarra eragin zitekeela ulertuko delako, aurreko paragrafoan zehaztu bezala, salbu eta hori egiaztatzen denean.
|
|
|
Babes zehatza eman dezakeen epaiarekiko kautela neurrien tresna izaera, eta, horrenbestez, eransgarritasuna eta behin behinekotasuna, behar bezala bermatu dira arau egokiekin. Ahaleginak egin dira, xedapen zehatzen bitartez, kautela neurriak
|
berez
bila ez daitezen, prozesu jardueraren helburu bakar edo nagusi gisa. Dena dela, azpimarratu behar da, ezarritako kautela neurrien araubidearekin, justiziapekoek euren esku dituztela orain arte eska zitzaketen kautela neurriak baino eragingarriagoak.
|
|
|
1 Auzitegiei eskatu ahal izango zaizkie prestazio zehatza egiteko kondena, eskubide eta egoera juridikoak badirelako adierazpena, azken horien eratze, aldarazte edo azkentzea, betearazpena, kautela neurriak hartzea eta legeak
|
beren
beregi zehaztutako bestelako babesak.
|
|
|
Zein galdeketa onartu eta horretan alderdiek
|
beren
kabuz parte hartzeari kalterik egin gabe, alderdiak epaiketan agertuko dira, prokuradoreak ordezkatuta eta abokatuaren laguntzarekin.
|
|
|
3) Demandari batu ez bazaio Jabetza Erregistroaren hitzez hitzezko ziurtagiria, bertan
|
beren
beregi agerraraziz, aurkakotasunik gabe, demandatzailea legitimatzen duen idazkunaren indarraldia.
|
|
|
1 Bost eguneko epean gora jo daitezke edozein motatako epaiketetan emandako epaiak, behin betiko autoak eta legeak
|
beren
beregi adierazitako bestelako autoak.
|
|
|
Aditua alderdien adostasunez izendatua izan bada, eta auzilarietatik batek berari dagokiona zainpean uzten ez badu, beste auzilariari aukera emango zaio, dela faltan den kopurua jartzeko, halakoetan
|
berak
adieraziz zein diren irizpenaren gaiak, dela gordailuan jarritako kopurua berreskuratzeko, halakoetan aurreko lerrokadan xedatutakoa aplikatuz.
|
|
|
Ukaezina da, aipatu lan hauek, eta, horiekin batera, Epaitegietako Agiriak Euskaraz Normalizatzeko Batzordeak egiten duena, euskal abokatuek
|
beren
lana jorratu ahal izateko sortutako eredu elebidunak, euskalduntze prozesuak, eta zenbait epaitegitan egiten diren Euskararen Erabilerarako Sustatzeko Planen zabalkuntza,. Sailaren barneko Justizia Administrazioarekiko Harremanetarako Zuzendaritzak kudeatzen dituen proiektuak dira guztiak?, poliki poliki, euskara sustatzen eta zabaltzen ari direla Justizia Administrazioan. Oraindik ere bide luzea egiteko duen erakundea izaki, zalantzarik gabe, gure ahaleginari eutsi diogu.
|
|
|
Legegile horrek, halaber, hobeto antolatu nahi du testuaren edukia, eta, bide horretatik, alferreko errepikapenei ihes egin nahi die: Artikuluak zenbakidun paragrafoetan zatitzeko joerari heldu zaio, hala behar denean, eta ahalegina egin da paragrafook
|
berez
esanahia izan dezaten, elkarren arteko lotura duten lerrokadekin gertatu aldera. Gehiegi zehazteko arriskuan jarri gabe, jurisdikzio organoa aipatzeko «auzitegi» terminoa, hots, organoaren izaera zehazten ez duen terminoa aukeratu da, organoa kide bakarrekoa ala anitzekoa den aintzakotzat hartu gabe.
|
|
|
j) Deustuko Unibertsitateak dagoeneko argitaratuak ditu hainbat testu zibil, eta aurrekari horiek aintzakotzat hartu dira, egun Espainiako estatuan indarrean dagoen zuzenbide zibilaren sistema osoarekin koherentzia bermatzeko. Bestalde, Deustuko Unibertsitateak
|
berak
hornitutako datu base terminologikoa erabili da, eta, horrekin batera, EUSKALTERM datu basea, Prozedura Zibilaren Legeari buruzko euskaraz argitaratuta dauden doktrina lanak, bereziki Eleria aldizkariak argitaratu dituenak, eta UZEI erakunde espezializatuak bere garaian prozesuko zuzenbideari buruz prestatutako berbategia. Halaber, Eusko Jaurlaritzako Justizia, Lan eta Gizarte Segurantza Sailaren barruan, Agiri Judizialak Itzultzeko Batzordeak aspalditik lanean dihardu, prozesu zibilaren formularioak euskaratzeko, eta, horregatik, batzorde horretan finkatutako testuak eta hemen erabilitakoak alderatu egin dira.
|
|
|
Prozedura eragiteko idazkiarekin batera ekarri behar dira ezkontza inskripzioari buruzko ziurtagiria, eta, kasuan kasuan, seme alaben jaiotzari buruz Erregistro Zibilean egindako inskripzioaren ziurtagiriak, baita hitzarmen arau-emailearen proposamena legeria zibilaren arabera, eta ezkontideak edo ezkontideek
|
beren
eskubideak oinarritzeko agiriak ere. Egitate garrantzitsuren bat ezin bada agiri bitartez frogatu, idazki horretan proposatuko da ezkontideek egitate hori egiaztatzeko baliatu nahi duten froga.
|
|
|
1 Ezgaiketari, ezkontza deuseztasunari, eta seme alabatasuna zehazteari eta aurkaratzeari buruzko prozesuetan, Fiskaltza beti izango da alderdi, nahiz eta
|
berak
prozesuok hasi ez eta legearen arabera alderdiren bat defendatzeko betebeharrik izan ez.
|
|
|
Desagertutako aita alarguna bada eta seme alaba adingabeak baditu, epaitegiak, edozein ahaidek edo Fiskaltzak hala eskatuta, tutorea jarriko die horiei; tutore horrek
|
berak
bakarrik jardungo du, protutorearen nahiz familia kontseiluaren beharrik gabe, eta ebazpen judizialaren ordezko izango dira kasuan kasuan kontseilu horri dagozkion baimenak.
|
|
|
Aurreko lerrokadan xedatutakoa gorabehera,
|
beren
beregi hipotekatutako edo bahitutako ondasunak bakarrik betearazi behar badira, eskumena zehaztuko da, lege honen 684 artikuluan xedatutakoaren arabera.
|
|
|
Betearazpenak ukitzen baditu
|
beren
beregi hipotekatutako ondasunak soil soilik, orduan, horren inguruko prozesua beste betearazpen prozesu batzuekin meta dadin, nahitaezkoa da beste prozesu horiek xedetzat izatea ondasun berberen gaineko beste hipoteka berme batzuen eragingarritasuna.
|
|
|
Errekurtso arruntak jartzearen ondorioz, jardun betearazleak ez du,
|
berez
, bere bidea etengo. Hala ere, alderdi exekutatuak jardun zehatz baten aurka errekurtsoa jarri eta horren etendura eska diezaioke auzitegiari, alderdi horrek egiaztatzen badu errekurtsoa zein ebazpenen aurka jarri eta horrek kalte konpongaitza eragiten diola.
|
|
|
1 Salaketa aurkezteak edo kereila jartzeak, bertan delitu itxurako egitateak azaltzen direnean eta egitate horiek titulu betearazleari edo nahitaezko betearazpena agintzeari loturik daudenean, ez du
|
berez
ekarriko betearazpenaren etendura.
|
|
|
3) Titulu betearazlearen arabera zorduna izan ez arren, zorra ordaintzeari
|
beren
beregi lotuta dauden ondasunen jabearen aurka, betiere lotura hori legeak agintzen duenean edo agiri fede emaileak egiaztatzen duenean. Pertsona horiei dagokienez, betearazpena mugatuko da, beren beregi lotutako ondasunetara.
|
|
|
3) Titulu betearazlearen arabera zorduna izan ez arren, zorra ordaintzeari beren beregi lotuta dauden ondasunen jabearen aurka, betiere lotura hori legeak agintzen duenean edo agiri fede emaileak egiaztatzen duenean. Pertsona horiei dagokienez, betearazpena mugatuko da,
|
beren
beregi lotutako ondasunetara.
|
|
|
Kide anitzeko auzitegietan, autoak eta epaiak emango dira, botoen erabateko gehiengoaren arabera, legeak
|
beren
beregi proportzio handiagorik aipatu ezik.
|
|
|
3) Kontsumitzaile edo erabiltzaile zehatzak bertaratu badira, epaian
|
beren
beregi eman da horiek aurkeztu uzien gaineko erabakia.
|
|
|
Antolaketarako eginbideak
|
beraietan
xedatutakoa adieraztera mugatuko dira; bertan agertuko dira eginbideok eman dituen idazkari judizialaren izenak, data eta idazkari judizial horren sinadura.
|
|
|
2 Deuseztasuna eskatzeko idazkia onartu eta gero, deuseztasun horren oinarriak badira artikulu honen aurreko paragrafoan aipatu akatsak, ez dira etengo errekurtsorik gabeko epai nahiz ebazpenaren eragingarritasuna eta betearazpena, salbu eta etendura
|
beren
beregi agintzen bada intzidenteak bere helburua gal ez dezan. Halakoetan, idazki hori gainerako alderdiei helaraziko zaie, baita idazkiarekin batera ekarritako agirien kopia ere, agiriok, kasuan kasuan, egiaztatzen badute akatsaren oinarri den eskaera.
|
|
|
Hurrengo tituluetan
|
beren
beregi aipatzen diren borondatezko jurisdikzio egintzetara hedatzeko modukoak dira aurreko artikuluetako xedapenak, haietako bakoitzari buruz agintzen denaren aurkakoak ez badira.
|
|
|
Behin lekukoek agerraldia eginda, agiri itxia emango zaie, horiek agiria azter eta zin egin dezaten bertan
|
beren
izenarekin agertutako sinadura eta izenpekoa legitimotzat hartzen dituztela; eta sinadura hori noiz jarri eta orduko egoera bera dutela.
|
|
|
Testamentugileak erreferentzia egiten dionean
|
berak
eskuz idatzitako oroitidazkiari edo sinatuta bakarrik dagoenari, hori identifikatzen duen bestelako ezaugarri berezirik adierazi gabe, orduan, behin 1969 artikuluan aipatu agiriekin batera aurkeztuta, epaileak aginduko du testamentugilearen letra ondo ezagutzen duten hiru lekukok hori aitortzea; izendatu ahal izango ditu, berebat, oroitidazki horren ondorioz onuradun izan ez diren ahaideak.
|
|
|
Lege honek ez ditu bazter utzi justizia zibilean protagonista diren profesionalen esperientzia, ikuspuntuak eta proposamenak. Alabaina, lege honek kontuan hartu ditu, gehienbat,
|
beren
eskubide eta interes legitimoentzat jurisdikzio babes eragingarria eskatu dutenak edo eska dezaketenak.
|
|
|
Barne igorpenak ahalik eta gehien gutxitu dira, eta, batez ere, zein manutara igorri eta horren inguruan ezer esaten ez dutenak. Artikuluak zenbakidun paragrafoetan zatitzeko joerari heldu zaio, hala behar denean, eta ahalegina egin da paragrafook
|
berez
esanahia izan dezaten, elkarren arteko lotura duten lerrokadekin gertatu aldera. Gehiegi zehazteko arriskuan jarri gabe, jurisdikzio organoa aipatzeko «auzitegi» terminoa, hots, organoaren izaera zehazten ez duen terminoa aukeratu da, organoa kide bakarrekoa ala anitzekoa den aintzakotzat hartu gabe.
|
|
|
Horregatik, oraindik kasu askotan ahalbidetzen da alderdiak auzitegiaren eskumenpean jartzea, baina hobetu egin da demandatzailea eta demandatua auzitegiaren eskumenpean isilbidez jartzeko araubidea. Esangura horretan, demanda jarri, hori onartu eta demandatua epatu baino lehen,
|
beren
beregi ezarri da atariko eginbideak gauzatzea, edo kautela neurriak eskatu, eta, hala denean, horiek erabakitzea.
|
|
|
Zigor arloko epaitu aurrekotasunaren tratamendua zentzuzkoagoa izan dadin, eta, aldi berean, oinarririk gabeko kereilek eta salaketek zigor prozesuan bidegabeko geldiarazpenak eta atzerapenak eragin ez ditzaten,
|
beren
beregi ezarri da erantzukizun zibila, luzapen etengarriak eragin kalte galeren ondorioz, baldin eta epai penalak adierazi badu agiria egiazkoa dela edo horren faltsutasuna frogatu ez dela.
|
|
|
Komunikazio egintzak arautu dira modu antolatuan, argitasunez eta esangura praktikoarekin. Horrela lortu nahi da auzilariek eta
|
beraien
ordezkariek, euren guztien onerako, eginkizun aktiboago eta eragingarriagoa izatea. Gainera, modu horretan, auzitegien lana arinduko da, auzitegiok ez baitute bidegabeko kudeaketa lanik egin behar, eta, batez ere, izapidetza bera atzeratzen duten «hutsarteak» ezabatu baitira.
|
|
|
Lehen auzialdian epaia emateko epeei dagokienez, hamar eguneko epea ezarri da hitzezko epaiketarentzat, eta hogei egunekoa, epaiketa arruntarentzat.
|
Berez
, epeok ez dira oso laburrak; bai, ordea, zentzuzkoak eta betetzeko modukoak. Halakoetan, kontuan izan behar da, aipatu prozesu arrunten egitura berria dela eta, auziak ezagunak direnez gero, epaileek ez dutela zertan prozesuaren amaieran horiek aztertu edo berraztertu.
|
|
|
Legeak, oraina gogoan eta geroa ahaztu gabe, leku egin die sistema elektroniko, telematiko eta antzekoez baliatuta aurkeztutako idazki nahiz agiriei, bai eta jakinarazpen egintzei ere. Dena dela, justiziapekoei eta herritarrei ez dizkie sistema horiek ezarri, eta
|
beren
beregi arautu ditu komunikazio sistemok erabiltzeko eskakizunak. Aipatu sistemak erabiliz zein egintza gauzatu eta egintza horiek ondore guztiak izan ditzaten, nahitaezkoa da erabilitako tresnek honako hau bermatzea, alegia, komunikazioa eta komunikatutakoa benetan egin dituela horietan egile moduan agertzen denak.
|
|
|
Froga zamaren gainean, legeak gainditu ditu orain arte izan den arau orokor bakarraren terminoak. Termino horiek
|
berez
esangura urria zuten; horregatik, horien ordez, jurisprudentziak eztabaidarik gabe onartutako kontzeptuak sartu dira legean.
|
|
|
Haatik,
|
berez
prozesuko eskubide eta bermeak diren oinarrizko eskubideei dagokienez, guztiz zentzugabea izango litzateke kasuan kasuko urratzeari aurre egiteko, zuzenbideak jurisdikzio arruntean ezartzea, hala prozedura paralelo bat edo batzuk, nola oinarrizko eskubidea urratu eta konpondu gabe utzi duen prozesuaren atzetik beste prozesu bat. Esan beharrik ez dago lehenengo irtenbidea zentzugabea dela.
|
|
|
Horri kalterik egin gabe, Fiskaltzak edota
|
beren
burua kalteduntzat jotzen duten alderdietatik edozeinek, hiru hilabeteko epe luzaezinean, autoa aurkaratu ahal izango du, epaiketa adierazle egokian.
|
|
|
Agirian ezarritako baldintzen araberakoa izateagatik onartzeko moduko proposamena aurkeztuz gero, epaileak onartu egingo du hori, bai eta eskaintza hobetzeko geroago egiten direnak ere. Ekitaldia amaitu ondoren, errematea eskaintzaile bakarrari edo onenari adjudikatuko dio, salbu eta enkantea egitea eskatu duenak hori onartzeko eskubidea
|
beren
beregi bere buruarentzat gorde duenean; kasu horretan, espedientea ikusiko da, hiru eguneko epean, interesatzen zaiona eska dezan.
|
|
|
Mota horretako espedienteen aurka gora jotzeko errekurtsoa jarriz gero, hori ondore bakarrean onartuko da, titulu hoko ezarri izapideen bidez gauzatuko da.netan
|
beren
beregi izendatutako kasuak baztertuta, eta gora jotzea intzidenteetara
|
|
|
Idazki horri erantsiko zaizkio beste sarrera portu batean
|
berak
eskatuta zein protesta eginbideren izapideak egin eta horiek, bai eta Nabigazio Egunkaria ere.
|
|
|
Adituak izendatu ondoren, edo horiek ofizioz izendatuta, hori bidezkoa izanez gero, kargua onartu eta zin egingo dute, kodearen 947 artikuluak ezarri moduan, eta epaileak epe laburra emango die
|
beren
txostena aurkezteko.
|
|
|
Halaber, enbargoa desegiteko hirugarrengotza jar dezakete, legeak
|
beren
beregi ezarritakoaren arabera, ondasun bat edo batzuk alderdi exekutatuarenak direlakoan enbargatu eta enbargatutakoak nahitaez diru bihurtzearen aurkako eskubideen titular direnek.
|
|
|
3)
|
Berez
, ondare edukirik ez duten ondasunak.
|
|
|
Administratzaile judizialak aurreko administratzaileak ordezten baditu eta besterik xedatzen ez bada,
|
berak
izango ditu ordeztuek izan ohi dituzten eskubide, betebehar, ahalmen eta erantzukizun berberak. Halere, administratzaile judizialak baimen judiziala du, enpresaren partaidetzak edo enpresak beste enpresa batzuetan dituenak, ondasun higiezinak, eta organo judizialak, euren izaera edo garrantzia dela eta, esanbidez aipatu ondasunak, besterendu edo kargatzeko.
|
|
|
«Urratzaileak bere jokabideari ekiten badio, jabeen batzarako arauzko deialdia egingo da, eta, horrek baimena eman eta gero, lehendakariak bukarazte akzioa jarri ahal izango du haren aurka; artikulu honetan
|
beren
beregi agindu ez diren arazoetan, akzio hori epaiketa arruntaren bitartez gauzatuko da.»
|
|
|
Adopzioa, gaitasunaren aldaketa judizialak, konkurtso, porrot edo ordainketa etendurari buruzko adierazpenak, absentzia edo heriotza, naziotasunarekin edo auzotasunarekin zerikusia duten egitateak, eta, orokorrean, inskribatzeko modukoak diren gainerakoak, jaiotza inskripzio egokiaren orri bazterrean inskribatuko dira, horien inskripzioa Erregistroko beste atalen batean egin behar dela
|
beren
beregi ezartzen ez bada.
|
|
|
Amaren edo aitaren zalantzarik gabeko idazkia egotea, eta, bertan, seme alabatasuna
|
beren
beregi aitortzea.
|
|
|
Abizenen aldaketa gubernatiboak eragina du subjektuengan, guraso ahalaren gain eta
|
beren
beregi adostasuna eman duten gainerako ondorengoengan.
|
|
|
Espainiako naziotasunarekin batera atzerriko naziotasunen bat duenak adingabe denetik, Espainiako naziotasunaren galera inskribatzeko, behar bezala egiaztatuko da, aurreko artikuluak zehaztutakoaren arabera, zein den interesdunari bere adingabetasunetik eratxiki zaion atzerriko naziotasuna, eta
|
beren
beregi Espainiako naziotasunari uko egiten diola.
|
|
|
Bizilekuaren edo herritartze agiriaren ondorioz naziotasuna eman eta emate hori kopiatzen denean, edo aukera nahiz berreskuraketa inskribatzen denean,
|
beren
beregi ohartaraziko da interesdunaren seme alabek, haren guraso ahalaren menpe daudenek, Espainiako naziotasuna aukeratzeko eskubidea dutela, Kode Zibilaren 19 eta 20 artikuluen arabera.
|
|
|
Ezin da aipamenik egin jadanik inskribatuta dagoen egitateari buruz; egindako aipamena ofizioz ezereztuko da, inskripzioa aipatuta, eta inskripzio horrek,
|
berez
duen balioaz gain, Erregistroko aipamen balioa izango du.
|
|
|
Lekukoek sinatutako idazkunak jasoko ditu, haien izena, abizenak, egoitza eta
|
beren esku
hartzearen izaera.
|
|
|
Agintariak izendatzeko,
|
beraien
izaera bakarrik aipatzen da, eta nazio esparrukoak ez badira, lekua.
|
|
|
Ama bezala agertutakoari
|
beren
beregi ohartaraziko zaio, jakinarazpena egiten zaionean, seme alabatasunarenreztu ahal izango dela, hamabost egu aipamena epaiaren bidez bakarrik ezenetan ez badio adierazten arduradunari seme alabatasunaren berririk ez duela. Jakinarazpena jaso duenak ezin badu sinatu, bere eskabidez lekuko batek sina dezake; osterantzean, jakinarazpenean eskuineko eskuaren hatz lodi, erakusle eta erdikoaren aztarnak jarriko dira.
|
|
|
Adopzioaren ondoriozko abizenen aldaketak eragina du subjektuengan, guraso ahalaren gain eta gainerako ondorengoengan, eskrituran bertan edo hurrengo bi hilabeteetan hori
|
beren
beregi adosten badute. Adierazpenak 198 artikuluko erregelak beteko ditu.
|
|
|
Abizenen aldaketa orok eragina du guraso ahalaren menpe dauden subjektuengan eta
|
beren
beregi adostasuna eman duten gainerako ondorengoengan ere bai.
|
|
|
Inskribatzeko moduko egitateak nori buruzkoak izan eta horiek beroriek, edo
|
beren
jaraunsleak.
|
|
|
Epaile arduradunak baimena emango die hori eskatzeko interes legitimo eta arrazoi oinarriduna dutenei bakarrik. Ziurtagirian adieraziko dira eskatzailearen izena, hori emateko ondore soilak eta arduradunak
|
beren
beregi emandako baimena. Horrek bere kabuz egingo du ziurtagiria, zuzenean bere ardurapean dagoen erregistroan.
|
|
|
Ezezko ziurtagirietarako; horiek nahitaez aipatuko dute eskatzaileak
|
beren
beregi adierazitako epea.
|
|
|
Kontsulatuetako erregistroetan edo Erregistro Zentralean egin beharreko jaiotza inskripzioetan, jaioak duen Espainiako naziotasuna egiaztatuta ez badago, inguruabar hori
|
beren
beregi agerraraziko da.
|
|
|
Inskripzio horren eskatzaileak edo eskatzaileek adierazi dute,
|
beren
erantzukizunpean, ez dutela inskripziorik eragin jaioterria zein izan eta bertako Erregistro Zibilean; horrekin batera ziurtagiri bat aurkeztuko dute egiaztatzeko ospitale zentroko zuzendaritzak ere ez duela inskripziorik eragin erditzea gertatutako lekuan.
|
|
|
Inskripzio horietan
|
beren
beregi agerraraziko da, oharrei dagokien zatian, legezko ondore guztietarako inskribatutakoaren jaioterria izango dela idazkuna zein udalerritan egin eta berori.
|
|
|
Lege zaharraren menpe egindako ziurtagiriek
|
beren
eragingarritasunari eusten diote, horiek onartzeko legeria berriak ezartzen dituen murrizketei kalterik egin gabe.
|
|
|
Espediente edo errekurtsoaren gainean behin betiko ebazpena ematen ez den bitartean, sustatzaileek edo alderdiek
|
beren
uzietan atzera egin dezakete idatziz edo ahoz, eginbidearen bidez behar bezalako agerraldia eginda.
|