|
2003
|
|
|
Eta, ildo horretatik, txalotzekoa dena, hain justu ere, 5/ 2000 LOren Zioen Adierazpena (7 lerrokada) joan da hauxe aldarrikatzen duenean: «(?) Arauak hausten dituen adingabeari erreakzio juridikoa zuzentzen zaio, eta erreakzio horrek esku sartze hezitzailea izan nahi du, indar berezikoa, adinekoen zigor zuzenbidearen osterantzeko xede funtsezkoak
|
beren
beregi baztertuz, hala nola, egintzaren eta zehapenaren artean proportzioa izatea edota arauen jasotzaileei larderia eragitea.»
|
|
|
Nolanahi ere, Zigor Kodean eta bestelako zigor lege berezietan delitu edo falta gisa tipifikaturiko egintzei dagokie erantzukizun hori. Arauak hausten dituen adingabeari erreakzio juridikoa zuzentzen zaio, eta erreakzio horrek esku sartze hezitzailea izan nahi du, indar berezikoa, adinekoen zigor zuzenbidearen osterantzeko xede funtsezkoak
|
beren
beregi baztertuz, hala nola, egintzaren eta zehapenaren artean proportzioa izatea edota arauen jasotzaileei larderia eragitea. Horrekin eragotzi nahi da adingabearentzat ondorio makurra izan dezakeen oro, kasurako, biktimak edo beste gizabanako partikular batzuek akzioa egikaritzea.
|
|
2006
|
|
|
Esan gabe doa, halaber, auzialdiaren absoluzioa ohitura gaiztoa dela; ohitura horren eretzean, estatuak ezin zuenean lortu herritarrak bere burua errudun aitortzea, orduan herritar hori bizi guztirako liberto moduko bat bihurtzen zen, kuriaren benetako mendeko; desohorearen estigmarekin markatuta geratzen zen. Hori guztia dela medio, kode berrian
|
beren
beregi baztertu eta debekatzen da ohitura hori, aurretiaz zientziaktez, lege berriaren xedapenak eraginga berak, 1872ko Legeak eta indarreko bildumak kondenatu zuten bezala. Usrriak izango dira, praktika hori berriro gerta ez dadin, agerian zein mozorrotuta, gure ohitura judizialetan.
|
|
2007
|
|
|
Nolanahi den ere, egile batzuen arabera, legegintzarako herri ekimena konstituzio eraldaketarako aplikatu daiteke. Izan ere, EKren 87 artikuluko 1 eta 2 paragrafoak 3 paragrafoari lotuta interpretatuz gero, esan behar da 87.3 artikuluak konstituzio eraldaketa ez duela
|
beren
beregi baztertzen legegintzarako herri ekimenetik (baina beste gai batzuk baztertu egiten ditu, besteak beste, lege organikoei dagozkien gaiak, tributu kontuak eta nazioartekoak, eta grazia onurabideari buruzkoak). Era berean, martxoaren 26ko 3/ 1984 Lege Organikoaren 2 art.ak, legegintzarako herri ekimena arautzen duenak, ez du konstituzio eraldaketa beren beregi baztertzen (baina beste gai batzuk baztertu egiten ditu, besteak beste:
|
|
|
Izan ere, EKren 87 artikuluko 1 eta 2 paragrafoak 3 paragrafoari lotuta interpretatuz gero, esan behar da 87.3 artikuluak konstituzio eraldaketa ez duela beren beregi baztertzen legegintzarako herri ekimenetik (baina beste gai batzuk baztertu egiten ditu, besteak beste, lege organikoei dagozkien gaiak, tributu kontuak eta nazioartekoak, eta grazia onurabideari buruzkoak). Era berean, martxoaren 26ko 3/ 1984 Lege Organikoaren 2 art.ak, legegintzarako herri ekimena arautzen duenak, ez du konstituzio eraldaketa
|
beren
beregi baztertzen (baina beste gai batzuk baztertu egiten ditu, besteak beste: lege organikoei dagozkien gaiak, tributu kontuak eta nazioartekoak, grazia onurabideari lotutakoak, EKren 131 art.ko plangintza legeari dagozkionak eta aurrekontuen legeak).
|
|
2008
|
|
|
Konstituzioak 87.3 artikuluan
|
beren
beregi baztertu du tributu legeak herriaren ekimenez aldatzeko aukera. Artikulu horrek dioenez, «ekimen herrikoia ezin erabil daiteke lege organikoaren menpeko gaietan, tributu autuetan, nazioarteko arazoetan edota grazia onurabidearen esparruan».
|
|
2011
|
|
|
Biztantze eskubide hori lege aginduz eratxikiko zaio, baldintza berberetan, desgai den senipartedunari, horrentzat beharrezkoa izan eta hildakoarekin batera bizi bada, salbu eta testamentugileak bestelakoa xedatu edo eskubide hori
|
beren
beregi baztertu duenean; hala ere, biztantzeko eskubidearen titularrak ezin izango du eragotzi gainerako senipartedunak bertan bizitzea, hori haientzat beharrezkoa den bitartean.
|
|
2018
|
|
|
Jean Etxepareren hautu hori ez zen etorri soilik ingurukoek eredu supradialektalak erabiltzen zituztelako nola halako tradizio literarioa taxutuz, baizik eta, gehienbat, arrazoi pragmatikoak zirela-eta. Etxeparek, beraz, jakinaren gainean eta
|
beren
beregi baztertu zuen Ademaren hautua euskalki propioaren alde. Horretarako zituen arrazoi" literarioak" 1922an eman zituen argitara, zeharka bada ere," Euskararen batasunaz" idazlan guztiz interesgarrian.
|
|
2023
|
|
|
Horiek horrela, tributuak sortzeko orduan legeak muga batzuk errespetatu behar ditu. Konstituzioak 87.3 artikuluan
|
beren
beregi baztertu du tributu legeak herriaren ekimenez aldatzeko aukera. Artikulu horrek dionez," Herri ekimena ez da bidezkoa izango, lege organikoei dagozkien gaietan, zerga kontuetan edo nazioartekoetan, ezta grazia pribilegioari buruzkoetan ere".
|