|
2000
|
|
|
Emaztearen heriotzaren berri modu lazgarrian ezagutu zuen. Emazteak telegrama bat bidali zion Castellongo espetxera ebakuntza bat egin behar
|
ziotela
esanez. Telegrama hura ez zuen eskuratu, ordea.
|
|
|
Mixel Lagegerieren «ahots eta gitarraren biluztasunak frankismoaren kontrako panfletorik gogorrenaren zama du», baina Iparraldean frantximant saldu bati eman
|
ziotela
botoa zioten abertzaleek.
|
|
|
Aspaldian donostiartua bada ere, herri kidea eta lehengusu propioa dut. Gaztetan norbaitzuk" El pajas" deitzen
|
ziotela
badakit; bere" pajamentalak" egiteko ohiturari zitzaiola pentsatzen dut.
|
|
|
1996tik Euskal Preso Politikoen Kolektiboak borroka mugagabe bati hasiera ematen
|
ziotela
jakinarazi ziguten. Bitarte honetan borrokamolde ezberdinak burutu dituzte.
|
|
|
Danielek 14 urte zituela Arte Ederrak ikastera eraman zuen aitak. Hasi eta segituan, bertako Madrazo irakasleak esan zion bere semeari ezin
|
ziotela
deus gehiago erakutsi, kultura baino ez zuela behar. Hala," Madrid la nuit" egunkarian hasi zen lanean eta, 18 urte zituela, Parisera alde egin zuen margolari gisa lan egiteko.
|
|
|
Batzuk izango zituzten buruan, ziur aski. Gauza da, pixka bat beheraxeago, honela
|
ziotela
: " Batasuna beharrezkoa dugu.
|
|
|
Portugalek badu sekulako literatura, eta sekula saririk jaso gabea. Mundu guztiak esaten zuen egunen batean portugaldar bati emango
|
ziotela
, eta haien artean gaur egun nor da obrarik luzeenetakoa eta prestigiorik handienetakoa duena. Saramago.
|
|
|
Izanere, kontalari ospetsua izan zen Benita Handi, horregatik ezaguna auzoan, bilobek ongigogoratzen dutenez; eta haren ahizpa Juanak ere, Araneko hilbegiran egon zen izeko, kondaira piloa bazekien. da haiek
|
ziotela
mitoa gertakariari egokitu.
|
|
|
Ezezkoa eman diot; ez nuela ezagutzen eta, gainera, tabernan izan zuen jokaera arraroa ez zitzaidala batere gustatu. Erantzun dit barkatzeko, mahaian jarrita berarekin zeuden lagunek esan
|
ziotela
guregana joateko. Duncanek, batez ere mozkortuta dagoenean, berba larregi egiten duela, eta ez zutela nahi bere hizjarioarekin ni molestatzerik.
|
|
|
Bazkalondoan kondenatuen ziegarat eramanen haut, non egun batez egonen baihaiz, eta ogia baizik ez duk izanen janari, ura edari! —eta hitz haiekin batean, Mattin ikusi nuen, anaia, eskuek betartea estaltzen
|
ziotela
, irria atxik ezinik, ezin hobekiago erakusten zidalarik, gisa hartan, ezen batzuen zorionak bertzeen zorigaitza duela sorburu eta iturburu.
|
|
|
Eta, hala, egun batean, aitak astebeterako kondenatu zuen ziega itsu hartarat morroi bat, Urbiaindik mozkorturik itzuli zelako eta biharamunean bere egitekoei buru egin ahal izan ez zielako. ...enak— aditu zituela han barruan, eta amets batean bezala ikusi zituela haiek guztiak —ikatza baino beltzagoak—, infernuko garren artean kiskaltzen eta oihu desesperatuak egiten; eta, honelatan, mozkor hark amestu edo asmatu idurietarik hartu zuen ziega ilun hark fama are ilunago hura, jauregiko bertze morroien eta neskameen kontsentimenduarekin; eta ez hauek erran ziotelako sinesten
|
ziotela
, baina bai isilik geratu zirelako, irririk eta trufarik egin gabe morroi mozkorrari gai hartaz solasten zenean, erakusten zutelarik, gisa hartan, ezen sinestetik hurbilago zeudela ez sinestetik baino. Eta Mattin eta biok ere halatsu geunden, zeren eta artean umeak baikinen, imajinazinoaren edozein fantasia sinesteko prest.
|
|
|
Baina, erabil zitzakeen arrazoin guztien gainetik, osaba Joanikotek hura erran zuen, eta haren hitzen eragina berehalakoa izan zen. Eta, hala, so egin nion aitari, eta aurpegia kareztatu berri
|
ziotela
iduritu zitzaidan. Eta ez zen aitarena izan lehen hitza, baina amarena.
|
|
|
Orain arte aditzerat eman dizudanagatik kontsidera eta estima dezakezu ezen jendeak arlotetzat eta erdi txepeltzat hartzen zuela bere apeza, baina ez, zeren, egia bada ere eliztarrek harekin irri egiten zutela —eta ez guti—, egia da, halaber, ez
|
ziotela
hari irri egiten; eta nola, bertzalde, ateraldi haietarik haratago, gizon seriosa baitzen, herritarren zerbitzuan bizi zena, haien behar spiritualei buru egiteko edo baserri urrunenetako eriei ere astoaren gainean bisita egiteko disposizionean beti ere, hala, don Frantziskok aldeko zituen, oro har, jendearen maitasuna eta onespena.
|
|
|
Eta, euria goian behean ari zuela, mendi landetan bazkan ari ziren komarkako behi guztiak hurbildu ziren, halako batez, eliz ingururat. Behar ote zuten urbiaindarrek hura baino seinale garbiagorik, jakiteko ezen san Mamerto kendu behar zutela aldare nagusitik eta santa Klara jarri haren orde, nola egin baitzuten herritarrek handik egun gutirat, artisau bati santa Klararen iduria egiteko mandatua emaiten
|
ziotela
...?
|
|
|
Eta emazteki harenganik atsegin izaiten nuen, halaber, haren umorea ere, zeren bere buruari ere irri egiteko gai baitzen, halako moldez, non noiznahi den erraiten baitzigun ezen, alargundu ondoren, hiru gizonek eskatu
|
ziotela
eskua, baina haiek guztiak gibelat bihurtu zitzaizkiola, noiz eta jakin baitzuten ezen etxea eta etxeko errentak miserikordietako obrentzat zituela, zeren hura izan baitzen haren senarraren —zeinari jaun Ricardo Meneses baitzeritzan— azken nahia, eta berak zin egin baitzion bai bere buruari eta bai bere senar izan zenari ere ezen bete eginen zuela haren hitza. Eta gero, txantxetan eta irria ezpainetan, solasaldi haietan biltzen ginenoi beha, erraiten zigun:
|
|
|
matematika, astronomia... baita animaliei buruzko tratatu bat ere, haien jokabideak eta kontuan harturik: hartarakotz, orri pila bat zuen, guztiak ere letra tipiz beteak eta datuz eta oharrez josiak, eta bere ametsa zen ezen liburu hura, noizbait, han Frantzian argitaratuko
|
ziotela
eta musde Pierre Gassendi zenari eskainiko ziola —zeren hiruzpalu urte lehenago hil baitzen filosofo ezaguna, osabak Collège de France n irakasle izan zuena— eta hargatik famatuko zutela. Baina bere mementuan mintzatuko natzaizu luzeago osabaren eta Pierre Gassendiren arteko harremanez, eta lot nakion arestian utzi hariari.
|
|
|
Eta, osaba eta Pedro liskar hartan zeudela, Piarres Oihartzabal kapitaina etorri zen egun batean, eta berri gaixto hura eman zion osaba Joanikoti: Montpelliertik gibela egotzi
|
ziotela
liburua, nahasiegia iduritu zitzaielako eta ilunegia, baita arbitrarioa ere animaliei buruzko hainbat iritzitan. Eta, Bordeleko unibertsitateko irakasleak gomendaturik, zeina Piarresen laguna baitzen eta kontu hartan ararteko lanetan ibilia, kapitainak bertze hiruzpalau liburu zekartzan, jakin zezan osabak non zegoen eta norat iritsia zen zientzia.
|
|
|
Zeren, ez al zen, bada, osaba Joanikot heresea, eta ez al zen, halatan, izurri ororen izurri eta iturri, hobendunen hobendun eta kulpanten kulpant? Eta ez al zen zilegi, hartaraz gero, edozein gauza, eta ez al zuten hargatik ikusleek osaba hatzez seinalatzen eta beren hatza fletxa bihurtzen, beren baitako gaitz guztiak jaurtikitzen zizkiotela, zeren zinez baita errazago geure miserien eta geure itsuskerien kulpa eta ho bena bertzeei egoztea eta leporatzea geure buruari baino, eta erraiten
|
ziotela
ana thema sit, haren aldean on eta onest senti zitezen, nola senti baitziren?
|
|
|
—Bi metro baino gertuagotik su egin
|
ziotela
erran hidan atzo.
|
|
|
Denek zakitek hemen. Eta autopsia egin behar
|
ziotela
, hori ere neronek oroitarazi behar. Gertakari sailetik pasatu diren guztiek zakitek horrela agertzen diren hilei, aurkitu eta 24 ordura egiten dietela autopsia...
|
|
|
Ikaraz gelditu zitzaion begira kirol autoari, ez dakigu sei kilo balio zituelako edo 230 zaldi zeuzkalako zain martxan jartzeko. Ohartu zen gogoz kontra jarri zuela martxan motorra, eta eskuek sekulako nagusitasuna erakutsi
|
ziotela
segituan, pilotu profesional baten adinakoa. Eta nondik, ordea, diru haiek guztiak ezer itxurazkorik egin gabe!
|
|
|
Gertatu da, ordea, basamortuaren erdi erdian geundela, eta han lurra oso laua zela, batere sastrakarik gabea, eta Adelak ez zuela non ezkutatu. Hala gauzak, bide bazterretik gehiegi urruntzeko aukerarik ez, eta hantxe jardun behar izan du, denon begien bistan, jertse batez burua estaliz eta handik igaro  tzen ziren autoek tutua jotzen
|
ziotela
.
|
|
|
Bai, Henriren bila heldu zen hirira. Eta espero zuen, lagun haiek argibideren bat emango
|
ziotela
. Ordea, haiek ere isildu ziren:
|
|
|
Junek kopa bat ekarri ziolarik, okasioa profitatuz, neska sotilki geldiarazi zuen. ...ek, apur bat makurtuz, pixka bat izuturik begiratu zion;" zuk Henri ezagutuko duzu"; Juneren begietan distira bat izan zen; bai, ezaguna zukeen; ez zuen hala ere baiezkorik esan; aurpegia luzatuz, zuhurki, suspizione apur batez begiratu zion;" haren laguna naiz", esan zuen Xanek; Junek ahoa pixka bat ireki zuen; ez zuen hala ere deus esan; oharturik eta osabak eta bi mutilek ez
|
ziotela
aditzen: " Motatik heldu berri naiz", erantsi zuen Xanek.
|
|
|
Isilantzeko solasean hasi zirela nabarituz Xanek, pudorez, begirada apartatu zuen. Handik pixka batera, armarioko ispiluan, ilun hartan, Elik eta konkorrak elkarri musu bat ematen
|
ziotela
begitandu zitzaion; edo, halakorik izan ez bazen ere, behintzat bien bisaiak oso juntu egon ziren momentu batez. Gerotxoago berriz, Eli zigarroa hautsontzian uztearren jiratu zelarik Xanek ikusi zuen, konkorra bere belarria Eliren eskulepoaren kontra marruskatzen ari zela.
|
|
|
" Kalera ez al zen ateratzen?". " Ez; gero aitak esan zuen, Henrik bazuela susmoa, jarraitu egiten
|
ziotela
eta... horregatik joan zela". " Joan zen egunaz... gogoratzen al zara?", galdetu zuen Xanek.
|
|
2001
|
|
|
Agian, giza ezarkuntzatxiki batzuk baino ez dira. Dena den, honek guztiak ondokoa baino ez duerakusten, alegia, lurraldearen okupaziorako ereduari dagokionez, nukleoek aurreko aldi bateko ereduari jarraitzen
|
ziotela
.
|
|
|
Kontuan hartu ezen arma honi frankoek erabiltzen zutelako jarri
|
ziotela
francisca izena.
|
|
|
izenburua jarri zion kazetari batek bere artikuluari, nireliburu aurkezpenaren berri emateko. Garbi dago kazetariari, beste ezerk bainogehiagok, nire adinak eta sexuak erakarri
|
ziotela
arreta; eta horixe bera azpimarratu nahi izan zuen. Hala ere, ez zen bakarra izan.
|
|
|
Irudia: Jenna Araudi berriak kontuan hartu zuen kontsumitzaileek garrantzi handiagoa ematen
|
ziotela
elikagaien kalitateari, bereziki jatorri geografiko jakin bat zutenei. Horregatik, Europar Batasuneko arauak nabarmendu zituen helburuen artean zegoen kontsumitzaileei produktuen jatorriari buruzko informazio hobea eta segurua ematea.
|
|
|
Carmen Floresek esan zuen pazienteak “giza akuri” gisa erabiltzeko aukera hori, Valladolideko eta Malagako ospitaleetan ez ezik, beste zentro batzuetan ere egin zela. Tratamendu hori jaso zuen pazienteetako batek azaldu zuen 2000 urtean dieta mediterraneoa gomendatu
|
ziotela
kolesterola jaisteko, eta 2001eko otsailetik medikuak zeribastatina konprimituak errezetatu zizkiola. Era berean, medikuak armairu batetik" zuzenean hartzeko" pilulak atera zituela esan zuen.
|
|
|
Bere mina nahikoa zitzaion maite zuen gizonaren negarraren samina jasateko. Ebakuntzaren ondorioz bularra kenduko
|
ziotela
esan zion medikuak eta bularrarekin batera maitasunik gabe geratuko zela erabaki zuen Danielak. Horregatik, Unairi beste gizon batez maitemindu zela esan zion.
|
|
|
Eguneko lehendabiziko irribarrea. Bakoitzak bere estrategiak asmatzen ditu bizirauteko, ulertu dut, eta marokoar honek itxura horrekin atea errazago irekiko
|
ziotela
pentsatuko zuen seguruena. Bere ilearen kolorea aldatuz jendearen bihotzaren kolorea ere aldatuko zuela.
|
|
|
Ez zuela hilerrira joan nahi esan zion Lucasek Mariari, nekatuta zegoela eta olinpiadak ikusi nahi zituela telebistan eta, astirik izanez gero, Annapurnako espedizioaren artikulua irakurriko zuela aldizkarian, erdia falta zitzaiola. Gero azaldu zion larri zebilela espedizio-kide bat eta atzera egiteko esan
|
ziotela
lagunek eta ekaitza hur zegoela Annapurna aldean, zeruari begira zekitela hori espediziokoek eta euren minutuko 120 taupadei galdetuta ere bai.
|
|
|
Marcosek lanera deitzeko aprobetxatu zuen tarte hori. Zenbakia markatu orduko konturatu zen zentralean hartuko
|
ziotela
telefonoa; handik bere departamentura desbideratuko zutela deia eta, azkenik, azpi departamentura. Denbora larregi iruditu zitzaion eta zentraleko idazkariari esan zion:
|
|
|
udaberria zen eta harria berotu gabe zegoen. Egurrezko banku batera aldatu zen, lagunek errieta egingo
|
ziotela
ondo zekien arren. Baina hildakoen jenioa gozoagoa da.
|
|
|
" Entzun duzu, Lucas, 4.000 milioi koadro bat. Alegia, tipo bati enkargua egin
|
ziotela
XVI. edo XIV. mendean. Carlos, Felipe edo Duncan erregearen ilobari erretratua egin behar ziola.
|
|
|
Eta poliziari deitu zion, zarataka ari zirela goiko pisuko auzokoak, ezin zuela loak hartu, madarikazioak bota zizkiotela berari eta Eliza Amaordeari, eta kopa bat txanpain jaurti
|
ziotela
. Poliziak esan zion baietz, benetan auzoko gaiztoak zituela, beldurgarriak, baina momentu hartan lan handia zegoela komisarian eta ezin zirela joan; nahi izatera, hala ere, pozik lagunduko ziola kontraerasoa prestatzen:
|
|
|
Geroago jakin zuen ezkerreko giltzurruna kendu
|
ziotela
. Egun gutxiren buruan, beste bederatzi lagunek gauza bera esan zioten poliziari.
|
|
|
Aspalditik senarrak eta haren etxekoek tratu txarra ematen
|
ziotela
salatzen omen zien alabak.
|
|
|
Arrebak lizunkerietan ari zirela. Familiari desohore ekartzen
|
ziotela
.
|
|
|
Goio han egon zen, gurdiei begira, idiak ardilarrua buruan, aittitte painelua buruan, auzokoak eskuarez edo sardez ekinean. Loak hartu eta amets egin zuen zaku bat ekarri
|
ziotela
, giza edo abere gorputz zatitu bat, eta berak ez zekiela zer egin, eta ezin zuela zakua abandonatu, zakur edo piztiaren batek eramanen zuelakoan. Eta orduan beste zaku bat ekartzen ziotela, eta ez zuela irekitzeko ausardiarik, noren gorpua ote zen beldurrez, eta gero beste bat.
|
|
|
Loak hartu eta amets egin zuen zaku bat ekarri ziotela, giza edo abere gorputz zatitu bat, eta berak ez zekiela zer egin, eta ezin zuela zakua abandonatu, zakur edo piztiaren batek eramanen zuelakoan. Eta orduan beste zaku bat ekartzen
|
ziotela
, eta ez zuela irekitzeko ausardiarik, noren gorpua ote zen beldurrez, eta gero beste bat.
|
|
|
Gauza jakina da seiek begiratu
|
ziotela
burura: eta artzainaren ahoa eta ezinago aproposak irudituko zitzaizkien.
|
|
|
Denek bazekiten egia esaten zuela; ba  tzuek bazekiten gizon hari" Jainko" esaten
|
ziotela
.
|
|
|
Berotasun hezea sentitu zuen ezpainetan, ku  tsu garratz bat. Patrikan sartu zuen eskua musuzapia ateratzeko, eta orduan jabetu zen ezin ziola musuzapiari eutsi, hatzek ez
|
ziotela
emandako aginduei erantzuten. Hotzarengatik endurtu zitzaizkiola pentsatzen ari zen une berean, hari busti lodi batzuk irristatu zitzaizkion kopetatik sudurrera; eta, segituan, gabardinaren patrikatik erortzen ziren lehen tanta gorriak putzu bihurtu ziren, eta emakumeak, behingoagatik, atsekabez beterik baina minik gabe, meza lehenbailehen amai zedila desio izan zuen.
|
|
|
Esan dezagun, ordea, kazetarien artean abiarazi zen prozesu itxaropentsu haren higadurak zer ikusi handia izan zuela ezker sozialak oro har bizi izan zuen higadurarekin. PSOE Gobernura iritsi zenean, gizarte mugimenduek hats egin eta atzerakada geldiezinari eutsiko
|
ziotela
zirudien arren, PSOE alderdiak ez zuen bere boterea eta bere legitimazioa erabili mugimendu haiek berrindartzeko baizik eta lurperatu eta, haien ordez, instituzioetatik bultzatuko zen aldaketa zioen gezur handia hedatzeko.
|
|
|
Joan baldin bazen joan zen, ongi lotsatua bueltatu ere bai. Ea zer galdetzen zion, ez ote zekien gizon hura nor zen, aber ez zen oroitzen nola ibili zen sanferminetako igande hartan, Lesakatik bueltan, arraso mozkortua eta espantuka, elizari su eman behar
|
ziotela
erraten.
|
|
|
Nire buruak buila bertzerik ez zuen aditzen, mahaiburu batean Anjelitaren ondoan jarrarazi nindutenean. Soineko beltz distiratsua zuen, ongi lisatua eta goitituak iduri zuten bularrei itsatsia bezala, begiek ere dir dir egiten
|
ziotela
. Nireen ispilu, segur aski, erredura fin bat sumatzen bainuen haietan, ardo ttanttarik probatu gabea banintzen ere (ezin!), bertze gainerako guziak ez bezala.
|
|
|
Zer tranpa, ordea! Mainguari aisa irabaziko
|
ziotela
pentsatu eta haiek erori artean! Ez eta baika, zorra pagarazi zieten arte.
|
|
|
sinesteari utzi
|
ziotela
esan zion amak
|
|
|
Australiako basoan egurretan egon balitez! Pertsona normal batek nekez uler ditzakeen gauzak esaten zituzten, eta guztiz erotuta zeudela erabakiko nukeen, baldin eta beren jarduera estrainio horri probetxuren bat eta are plazera ateratzen
|
ziotela
konturatu izan ez banintz. Nola juzga psikiatrari ordaindu gabe bere buru arazoak garbitzen dituena?
|
|
|
Iritzi kontrajarriak zeuden horri dagokionez, zerbait entzun bai baina esan denaren zentzua erabat ulertu ez denean gertatzen den bezala. Batzuek esaten zuten baietz, argi ulertu
|
ziotela
, bere ahotik, ajea erabat sendatzeko botika edo erremedioa ezagutzen zuela, eta guri erakusteko prest zegoela; beste batzuek zioten ez zuela inolaz ere horrelakorik esan, hori B egiazko hitzen interpretazio oso zabal eta baikorra zela, B benetan esan zuena zela batzuetan, hau da, baldintza jakin batzuk gertatzen zirenean, eta orduan bakarrik, sendatzen zuela bestondoa, eta baldintza horien barrua... Beraz, ez zegoen erabateko adostasunik, eta hortik hainbatek ateratzen zuen ondorioa zen B, puntu horri zegokionez, nahita eta berariaz anbiguo agertu zela.
|
|
2002
|
|
|
Beharbada hotz hotzean ez
|
ziotela
kasu gehiegirik egingo eta, badaezpada edo, adorea ematea erabaki bide zuen:
|
|
|
Otsailaren bukaeran, prentsan argitaratuta agertu den moduan, bilera bat egiten saiatu zen Nafarroako zenbait arkeologok erakundearen jokaera babestu zezan. Ez zuen emaitza positiborik lortu, eta ez da gutxi arkeologoek emandako ezetz hori kontuan hartuz gero jaten ematen dien erakundeari eman
|
ziotela
ezezkoa. Horrek berak ere adierazten du egiten ari diren astakeriaren tamaina.
|
|
|
Baiezkoan gelditu ginen. Baina, liburuaren «Apologoa» zela-eta, laster iritsi zitzaidan zentsura kontua Durangotik bueltan, atzera botatzeko agindu eman
|
ziotela
«Egunkaria»tik. Hura nire amorrazioa, lehenaz gain.
|
|
|
Izan ere, idazle galestar honen iritziz, ipuin horiek, kontatu zizkiguten bezala, nahikoa deskafeinatuta daude, eta haien bertsio ona heavyagoa da. Adibidez, Mari Errauskinek jauregiko dantzalekuan bazterrak harrotu zituela, Edurnezuri auto stopez ibiltzen zela, Hiru Txerritxoek Txanogorritxori laguntza eskatu
|
ziotela
, Txanogorritxok otsoari egundokoak egin zizkiola...
|
|
|
Ez zen esan guk geure gain hartzen genuela ardura hori, baizik eta gizarteak helburu horrekin bat egiten duela iruditzen zitzaigula eta guk ere horrekin bat egiten genuela. Bilboko Euskaldunako lehenbiziko Biltzarrean esaten zen gizarteak bere dinamika zeramala eta, aldi berean, bazirela egitura formal eta politiko batzuk, baina hauek ez
|
ziotela
erantzuten gizarteak gaur egun daraman dinamikari eta nahiari. Beraz, gure ekarpena nazio bezala indartzea da, nazio bezala indartuz gero, gero eta kontraesan gehiago geldituko da agerian eta ikusiko da marko honek ez duela balio.
|
|
|
Eta Joanne Rowling idazleak ezezkoa eman zion asmo honi. Zorionez, bazeukan Harry Potter zinemara eraman nahi zuen jende gehiago, Warner Brothers kasu, eta askoz hobeto konpondu omen zen hauekin, hitz eman ziotelako beraiek eginiko filmeetan eskuhartzerik izango zuela, filmeen jarraipen zehatza egiten utziko
|
ziotela
, protagonistak ingelesak izango zirela eta gertatu beharreko guztia Ingalaterran gertatuko zela.
|
|
|
ETA K bazekien zer zetorkion, Batasunak eduki zitzakeen bide guztiak itsutzeko bazekien neurrira egindako lege bat aprobatuko
|
ziotela
. Hala eta guztiz ere, ekin egin du eta badirudi jarraituko duela, beraz Jainkoak konfesatuta harrapa gaitzala...
|
|
|
Mediku txostenak' Proctitis ulcerosa moderadamente activa' zuela zioen. Beharrezko tratamendua emango
|
ziotela
hitzeman zuten baina okerrera egin zuen. Martxoan larri ospitaleratu zuten.
|
|
|
22 1980ko hamarkadako eztabaida literarioei dagokienez, bistakoa da lege baldintza berrietan sortuz zihoazen euskal unibertsitate gune berriek bultzada eman
|
ziotela
hausnarketa kritikoari. Gogora dezagun, 1981ekoa dela Euskal Filologiako lehenengo promozioa eta 1989an lortu zutela Iparraldean, Baionako fakultatean, ezagutza ofiziala euskal ikasketek.
|
|
|
Stavkirker eliza hauetako askoren portiko edo atariak, antzinako musika tresnen apaindura tailatuekin edertzen zituzten. Beraz, artelan eder horiek erakusten dute Bergeneko merkatari saiatuek kulturari ere ez
|
ziotela
muzin egiten.
|
|
|
Nekazari eta abeltzainen eskeletoak eta beren arbaso izaniko ehiztari eta biltzaileenak elkarren ondoan jarrita konturatu ginen haziak ereiteak eta abereak zaintzeak ez
|
ziotela
gizakiari bizitzeko esperantza luzatu, ezta osasuna hobetu ere.
|
|
|
Egia da pertsona askoren desagertzeak, heriotzagatiknahiz erbesteagatik? aukera kendu
|
ziotela
Nafarroari behar zen lan eskua izateko, hain zuzen ere hildakoak gazteak eta haietako asko prestakuntzadunak zirelako: nekazaritza arloko liderrak, intelektualak eta agintariak. Horrek, zalantzarik gabe, eragina izan zuen lan indarraren egoeran.
|
|
|
1990eko otsailean jaso zuen itxeko lehenengo mehatxua. Orduan, Telekomunikazioetako bi teknikari heldu ziren emandegira, eta bost eguneko epean tresneria desmuntatu eta emititzeari utzi behar
|
ziotela
agindu zieten. Urte bereko apirilean, ixteko agindua heldu zitzaien bigarren aldiz; Gobernadore Zibilak sinatuta, gainera.
|
|
|
Tradizioaren arabera, ur bareak lehorrean utzi zuenean umeak utzita zeuden uberka aldakorra, inguruan diren mendietatik egarriz zetorren otsemeak umeen negarra zetorren tokirantza aldatu zuen bere bidea eta hain otzan eskaini zizkien umeei, azpian hartuta, errapeak, non mihiaz miazka aurkitu baitzituen erregearen artaldearen artzainak; Faustulo omen zuen izena eta horrek eraman omen zizkion ukuiluetara Larentia emazteari, heziketa eskain ziezaien. Badira uste dutenak Larentiari berari deitzen
|
ziotela
artzainek otsemea, emagaldua zelako; eta hortik sortu ei ziren hala istorioa nola mirakulua.
|
|
|
Ikerketaren aurkezpenean, Erresuma Batuan egindako beste lan batzuen berri eman zen. Lan horiek erakutsi zuten aknea zuten pazienteen %60k noizbait iseka egin
|
ziotela
, eta %38k baieztatu zuten arazoak harreman pertsonalak zaildu zizkiela. Nabarmendu beharreko beste datu bat da “kaltetuen arteko langabezia indizea gainerako biztanleriarenaren bikoitza dela”, dio Estaunek.
|
|
|
Familiak, hasiera batean, eta hedabideek jaso dutenez, adierazi du irakasleek bazekitela adingabea arrautzari alergia ziola. Ikastetxeak, bestalde, komunikatu batean adierazi du irakasleek bazekitela haurra alergikoa zela eta “horregatik ematen
|
ziotela
beste janari bat”, Antena tv ri azaldu zioten moduan. Horrela deskribatu dugu gertaera, eta kausa alergiko bati buruzko susmoak berresten badira, badirudi saihestu ahal izan zela adingabeak jasandako arrisku alergikoa prebenitzeko neurriak muturreraino eraman izan balira.
|
|
|
Josu R k bere gain hartu zuen ibilbidea aukeratzearen ardura. Traukori pausoa aurreraturik, ohiko bidetik jo zuen, Kalebarritik alegia, eta besteek zin  tzoki jarraitzen
|
ziotela
ikusirik, hurrengo kale gurutzean zein norabide hartu pentsatzeari ekin zion. Oraingoan, ordea, zailago egin zi  tzaion erabakitzea, zeren aukera biei alde on eta txarrak aurreikusten baitzizkien.
|
|
|
gure arteko zatikako bilkuretan maiz euskara zen erabiltzen zen hizkuntza bakarra. Nik badakit, hala ere, aparra zeriela oihuka ari ziren gazteño haguntsu eta erdezu haiek gazte guztiak ez zarete inola ere antzekoak kontu hauetan ez
|
ziotela
honi inolako garrantzirik ematen, euskara bazter batean utzirik, nahiago baitzuten bai Euskaltzaindian bai EHUn politikoki hurbilago, euskaraz jakin nahiz ez, hori bigarren mailakoa denez gero, senti zezaketen beste norbait. Horiek deitzen ditut nik elkarrizketari kortejanteak, haizea aldeko dutenean leunkerietan ibiltzen direnak.
|
|
|
– Ez zuen sekula biktimarena egiten, horretarako arrazoiak izan arren. Gauza jakina zen gerraostean organista kargua utzarazi
|
ziotela
, bai udalak eta baita elizak ere. Duintasun itzela gorde zuen beti, edozertara ere.
|
|
|
Espreski esandakoen hariari ere lotzen zitzaion, burua eskuek sostengatuta, ukondoak belaunburuen gainean, Mentxuren adimen erdi anestesiatuak. Ez zioten argibiderik eman, kuartelillora edo Bilbora ote zeroaten, eta txukun janzten utzi
|
ziotela
behintzat, bultzakada gutxi batzuen laguntzaz kaleratu aurretik.
|
|
2003
|
|
|
Aldizkariaren etorkizunaz mintzo zen. Erronka berri bati ekin behar
|
ziotela
zioen. Aldizkariak moldaketa beharra zuela, alde batetik aurrera begira irekiko zen mundu berriari begira eta bestetik kazetagintza berriaren aurrean ere.
|
|
|
«Karpeta morea»n, berriz, neskatila afrikar horrek jadanik hamabi bat urte ditu, eta Euskal Herrian gurasotzat dauzkanen karpeta batzuetan bere jatorrizko familiaren berri tamalgarriak aurkituko ditu. Adibidez, aita gerran hil
|
ziotela
; eta zortzi urterekin armak hartzera behartu zuten anaia espetxean sartu zutela eta han hil zela; eta bere ama, Usoarekin eta ahizpa ttikiarekin aireportura joan bai, baina geroztik desagertu egin zela...
|
|
|
Etxez etxeko ikastolen sustatzaileekin harremanetan jarri zen Garamendi. Horiek zin egin zioten, zortzi umeko talde bat Algortan sortuz gero, eurek andereño bat bidaliko
|
ziotela
. Horrela sortu zen Algortako San Nikolas ikastola 1963an, Gotzon Garamendiren etxean.
|
|
|
«Egunkaria»ren itxieraren ondoren, garbi geratu zen gizarteak itxiera gaitzetsi duela eta euskarazko egunkaria kalean egotea eskatzen duela. Egunkari berriaren proiektuan dihardutenek garbi zuten aldeko giro horri eutsi behar
|
ziotela
, denborarekin gauzak hoztu egiten direla eta garrantzitsua zela uda ez pasatzen uztea proiektua kalean ipini gabe.
|
|
|
«Modu horretan desalojo bat zena erreskate bihurtu zuten modu lotsagarrian» dio Danik, «eta desalojo batean biktimak izatea erantzukizun handia da, baina erreskate batean horrelako gauzak gertatzen dira». Barrutik kanpoan esaten zena entzuten zuten (Daniri, besteak beste, «pinuzko kaxa» ekarriko
|
ziotela
oihukatu zioten) eta asteazkenean garbi ikusi zuten zeintzuk ziren kanpokoek bete beharreko aginduak: kosta ahala kosta etxe horiek ez ziren zutik egongo ostegunean.
|
|
|
A ze parea! Iruditu zitzaion unearen haraindikotasunari izugarrizko begirunerik eza zor
|
ziotela
; baina hobe horrela. Agian aro bati amaiera emateko, bata txerriz janztea, playboy untxiaz bestea, ez zen egokiena; edo agian bai, zergatik ez.
|
|
|
Ez zitzaion gustatu andre hura, ez. Emakume harroputza ematen zuen eta alabaren gorabeherek ezer gutxi axola
|
ziotela
pentsatzen hasia zen. Elkarrizketak bide beretik jarraitu zuen tartetxo batez.
|
|
|
Izan ere, Nobel saria eman
|
ziotela
jakitean eskaini zuen prentsa aurrean, kazetari batek Europan aintzat hartua zegoen galdetu zionean, hitz erditxo bat eskaini zidan: Hungarian gutxi saltzen zuela, Alemanian zerbait gehixeago eta Espainian, editore ero bati esker, plazarik hoberena lortua zuela esan zuen.
|
|
|
Hauetan artea masen kontzientziaziorako tresna bezala erabiliko zen. Honen aurrean Kandinsky-k adibidez tailerrak utzi eta Alemaniara joan zen Bauhaus eskolan irakasle gisa aritzeko, Errusian bere sormenaren esparrua mugatzen
|
ziotela
argudiatuz. Artista ospetsu honek egindakoa beste hainbat artistek ere egingo zuten.
|
|
|
Aldaketa ekonomiko horrek merkatua suspertzeko premia larria sortu zuen, eta, horrekin batera, gizarte aldaketa paraleloa. Ekialde Hurbilean pneumonia atipikoa hedatu baino lehen, bidaiari gehienak ezkonberriak eta exekutiboak ziren, prezio beherapenen ugaritasunetik hasita, sektorean egiaztatu da eskaintzek garrantzi berezia ematen
|
ziotela
bezero motari —gazteei—, eta ikusi zuten une horretara arte hesi ekonomikoa zela eta jazarritako baina oztopatutako bidaia bat egiteko aukera. Bestalde, CAAVE osatzen duten 4.000 bidaia agentzia gehienek hala aurreikusten dute Asiako turismo merkatua berreskuratzeak abuztuan jarraituko du% 15ean bidaiari galeraren eta negoziazio bolumenaren datua iragartzen du, eta, hala, 2002ko mailara itzuliko da irailean.
|
|
|
Zer esan nahi dut? Hozkailu zoragarri eta perfektuak zeudela, baina xehekariarengana iristean, hotzaren kateari eusteko beharrezko baldintzak betetzeari uzten
|
ziotela
. Orain saltokiko egoera hobetu egin da, eta hotzetearen arazo nagusia kontsumitzailea da.
|
|
|
Portabellak baztertu egin zuen klonatzea, zeren eta “pentsatu ere ez dugu egin”, nahiz eta zooa munduko albino gorila bakarraren material genetikoa gordetzeak etorkizunean iritzia aldatzeko aukera emango dion, hala nahi badu, eta zientziak bideragarri egiten badu, teknika hori oraindik ere hasierako fasean baitago eta, orain arte, inoiz ez baita aplikatu goriletan, Jesús zoologikoaren albaitariak esan duenez. Fernándezek adierazi zuen Copito de Nieveri orain dela bi urte larruazaleko minbizia diagnostikatu
|
ziotela
, gorila bat duen lehen kartzinoma, Copitok, albinoa denez, ez baitu babesik eguzki izpi ultramoreen aurrean. Gorila “botiken koktel” baten bidez tratatzen da, larruazaleko minbizia duen pertsona baten antzera.
|
|
|
" Libre zegoen mahaian jarri zen, bazkaltzeko asmoz, baina esan zioten ez
|
ziotela
emango"
|
|
|
Eta orduan gertatu zen ezustekoa: Zaharretako tabernariak esan zion ez
|
ziotela
bazkaltzen emango, nahi bazuen hantxe egoteko, baina ez ziotela ezer aterako.
|
|
|
Eta orduan gertatu zen ezustekoa: Zaharretako tabernariak esan zion ez ziotela bazkaltzen emango, nahi bazuen hantxe egoteko, baina ez
|
ziotela
ezer aterako.
|
|
|
Gure amak erantzun zion libre zegoela mahaia, zerbait jan nahi zuela, eta, gainera, 87 urte izanik, ez al zuen Zaharretako tabernariak hori kontuan hartu behar. Tabernakoak berriz ere esan zion ez
|
ziotela
jaten emango. Nonbait, geroago jende askori ziren bazkaltzen ematekoak, Santo Tomasak zirelako eta barru giroa ere egiten zuelako, baina mahai hura libre zegoen eta gure amak hantxe egin nahi zuen bazkari legea.
|
|
|
Hortik gorakoa deskontrola zen; hortik gorako obrak dituzten idazleek pena apur bat ematen zioten. Askotan esan zuen E. H. Beregorrek pena apur bat ematen
|
ziotela
obra handia daukaten idazleek. Idazle onak izan arren.
|
|
|
Matiasek azaldu behar izan zion grabazioa egitera etorri zela bera, ez Museo kontuetara edo koadro kontuetara. Orduan gogoratu zuen emakume birrinduak Ministeriotik deitu
|
ziotela
, hilabete lehenago edo, astebete lehenago edo. Grabazioa egin zuten gero.
|
|
|
guztiek ez beharbada, baina Iduseko gehienek erosi zioten entziklopedia. Romanen ezagun guztiek erosi
|
ziotela
behintzat; baina, klaro, orduko Idus ez zen gaurko Idus, ezta antzik ere.
|
|
|
Matiasek pentsatu zuen informante txarra tokatu zitzaiola, senetik irtenda zegoela Luvino; senetik irtenda hiru kilometro bai. Eta Luvinoren buruko ileek norabide guztietarantz joateko joera agerikoa zeukatenez, imajinatu zuen ile batzuk kanporantz irten beharrean, barrurantz sartu zitzaizkiola Luvinori, eta burmuina zulatu
|
ziotela
, zulo txiki eta hexagonalez. Eta horregatik esaten zuela batzuetan gauza bat eta beste batzuetan kontrakoa.
|
|
|
Henri Dunantekin batera. Eta fijatu nintzen Bakearen Nobel saria eman
|
ziotela
Henri Dunanti 1901ean. Eta iruditu zitzaidan oso sari txikia izan behar duela Nobel sariak.
|
|
|
Eta hiru andre zahar dauden lekuan hiruretako bat kariñoa despilfarratzen hasten bada, beste biek ere kariñoa despilfarratzeko joera izaten dute. Esan nahi da hirurek hartu
|
ziotela
kariñoa arkitekto umeari.
|
|
|
Ezetz esan nion. Gorde egin zuen argazkia, besterik bidali ez
|
ziotela
esanez. Eta horrenbestez amaitu zuen nirekikoa.
|
|
|
Ikasturtea amaitu baino lehen utzi behar izan zuen eskola. Gutun bat idatzi zidan esanez alaba eduki zuela, pisu gutxikoa jaio zela eta Maria jarri
|
ziotela
izena. Hortxe eten zen gure harremana.
|
|
|
Zeren beldur zen? Kontua da ez Rakelek ez Avak ez
|
ziotela
jaramonik egin. Alderantziz, animoak ematen zizkioten, gonbit hura onartu eta neska ezezagunarekin dantzara joateko esan zioten.
|
|
|
Jakina, lehen ere esan dut eskutitzek, gutunek ez bezala, zirrara eragiten dutela. Kontua da ikasleek behin eta berriz eskatu
|
ziotela
Anttoni, arren eta arren, eskutitz gehiago idatzi eta gelan irakur zitzala.
|
|
|
Lehenago Manu eta Joxeren artean sesioa izan zuten, biek egin nahi zuten eta buruarena, beti bezala. Manuk esaten zuen Joxek nahi zuen moduan jarriz gero, eskabadoraren bi aldeetan, aurrez aurre?, elkarri tiro egingo
|
ziotela
deskuiduan, eta seko hilda geldituko zirela hirurak. " Hori enboskada baldin bada", esan zion Manuk txantxetan lagunari," ni Che Guevara nauk!".
|