|
2009
|
|
|
Lehen aipatu dudan bezala, 24 bera Euskaroko bazkidea izan arren, Euskal Erria euskal etxearen lehen bileretan egon zen eta ez entzule soil bezala, baizik eta aldaketa batzuk proposatu zituen, baita onartu ere (ez guztiak baina bai batzuk). Hala ere, esan beharra dago Bilbaori ez
|
ziotela
jaramon handirik egin, zuen ideologiaren ondorioz.
|
|
2010
|
|
|
6 Zenbait kasutan ez da erraza jakitea jatorrizkoa euskarazkoa den edo gaztelaniazkoa; badirudi Hegoaldeko zenbait argitaldarik (adibidez, Lur) berariaz eskatzen
|
ziotela
artikuluak gaztelaniaz (edo frantsesez) idaztea, gero beraiek euskaratzeko. Hortik ote dator Manexek inoiz edo beste aipatu izana bere euskara zela «pobrea eta Iparraldekoa»?
|
|
|
Euskal Herriko Historia orokor bat, hainbat tomotan argitaratu behar zena. Lehena 1998an agerturik, laugarrena 2002an argitaratu zen eta hil zen unean franko aurretua zeukan bosgarrena, XIX. mendea tratatu behar zuena() 5; badirudi haren Iparraldeko lagunek lehentasuna eman
|
ziotela
bosgarren tomo horretarako falta ziren kapituluak osatzeari, horretarako zenbait historialariren laguntza eskatuz. Hurrengo urtean atera zen, hots, 2005ean6 Neurri batean esan dezakegu, nolabait, tomo horrek bete zuela Manexen oroitzapenezko liburu baten lekua eta, hartara, proiektu horretan erabili ziren indarrak gero eskas izan zirela Agirreazkuenagaren proiektuari ekiteko.
|
|
2012
|
|
|
Aitzitik, talde armatuko kide izatea eta atentatu mortaletan erantzukizuna izatea leporaturik, jurisdikzio militarraren bidezko epaiketen aurkako mobilizazioak ziren. Protesta horiek goiti joan ziren ETAko eta FRAP Fronte Iraultzaile Antifaxista eta Abertzaleko hainbat kideri heriotza zigorra ezarria
|
ziotela
jakin arau, «bata bertzearen gibeletik hiltzera zigortu zituztenek nola zuten izena ia ahantziz»15 Izan ere, agorrilaren 28tik irailaren 3ra bitartean, greba orokorreko egoeran bizi izan zen Gipuzkoa ia etenik gabe, Euskal Herriko gainerako herrialdeetan lanuzteren bat bazela. Aitzinago ere gertatu bezala, industriaguneetatik harago joan ziren protestak; hainbat herritan saltokiak ixtea lekuko.
|
|
|
Debagoieneko udalen atxikimenduak, bestalde, erritmo motelxeagoa izan zuen: 2002ko maiatzaren 6ko Errektore Kontseiluko aktan jasotzen da zortzi herritako udalbatzek oniritzia eman
|
ziotela
Goiena egitasmoari 2001 eta 2002ko martxoen arteko epean. Egun ere, Bergarako Udala da bailarako udal bakarra erabaki duena bazkidetza eskaera ez egitea komunikazio kooperatiban; udal horrek hitzarmenen bidez lotzen du taldearekin duen harremana.
|
|
2014
|
|
|
Evaristo bilobak dioenez, 1930eko hamarkadan zehar, bera haurtxoa zelarik, euskaraz mintzatzen ziren aiton amonak etxe barrenean haien jarduna etxeko gaztetxoek ulertzerik nahi ez bazuten. Urte batzuk beranduago berriemailea koskortu zenean hori egiteari utzi
|
ziotela
ematen du, edota bilobak gehiago entzun ez ziela gutxienez. Etxeko giroari guztiz lotutako euskararen erabilera izango zen horrenbestez aiton amonen artekoa, eta hori dela-eta esplika liteke gainerako berriemaileek Evaristo zena ezagututa ere euskaraz bazekien ala ez ezin ziurtatu izana.
|
|
|
5 Dena den, Bidankozen jasotako albisteak kontuan hartuz, mendearen bigarren laurdenean zehar jaiotako burgiar batzuek behinik behin euskarari eutsi
|
ziotela
susma daiteke.
|
|
|
Eta mende aldaketarekin, joera hori sakondu besterik ez zen egin. Esan behar da euskararen beraren erabilera arlo askotan agertu arren, bereziki euskal lurraldeen inguruko gaiekin erlazionatutako testuinguruan eman ohi
|
ziotela
errepublikanoek hizkuntzari indar berezia. 1900eko ekainean, Justo Maria Zavalak bere hitzekin eskaini zion «Euskal Erriari» zortzikoa adibide11 Eta euskara eta «Euskal Erria» agertu ohi zirenetan, Iparraldeko euskaldunei erreferentziak egitea ere ohikoa izan zen errepublikanoentzat.
|
|
|
Hasierako polemikaren ostean, hurrengo hilabeteetan zehar, nolabait egunkari errepublikanoek euren orrialdeetan euskarari eta euskal kulturari arreta handiagoa eskaini
|
ziotela
antzeman daiteke, tarteka Iparragirre, Gernikako Arbola eta antzeko gaien inguruko kronikak aurkeztuz.
|
|
|
Kontzertu Ekonomikoaren negoziaketa hurbiltzen eta Gipuzkoan Foru Liga indartzen joan zen heinean, egunkariek ere berriro euskararen erabileran erreparatu zuten, eta, ondorioz, erreferentzia gehiago aurkitu ahal izan dira. Iturrien beste irakurketa bat izan liteke pentsatzea errepublikanoak bat batean euskara gehiago erabiltzen hasi zirela, baina, gure ustetan, zentzu gehiago luke ondorioztatzeak egunkariek arreta handiagoa eskaini
|
ziotela
euskarari gizartea oraindik orobat euskalduna zelako20.
|
|
|
Hortaz, kontraesan haien erdian, pixkanaka, alderdi abertzaleak, teorian esaten zutenari muzin eginez, jarrera pragmatikoagoak hartzen hasi ziren hizkuntzari zegokionez. Bide horretan, euskararen aldeko beren diskurtso teorikoari ñabardurak egiten hasi ziren, gizartearen errealitate soziolinguistikoari erreparatu behar
|
ziotela
argudiatuz (Zabalo, 2006: 86).
|
|
2015
|
|
|
Desoreka are nabarmenagoa da kontuan hartuz gero Bizkaiko erakundeek ematen
|
ziotela
urteko diru-laguntzaren% 86 Euskaltzaindiari8.
|
|
|
Aterabide posibleen zerrenda eman zitzaien, 1etik 5era puntua zitzaten: 1 markatuz gero «inolako garrantzirik» ez
|
ziotela
ematen esan nahi zuen, eta 5 hautatuz gero, berriz, «garrantzi handia».
|
|
|
alde batetik, bazen goi mailako adituen talde bat, 8 lagunez osatua, bigarren fase honetan ere eskuzabal lagundu diguna; eta bertzetik, UPV EHUko Irakasle Eskoletako Lehen Hezkuntzako Graduko lehen ikasturteko ikasleen lagin bat, ikasturtekoa, 212 lagun denetara7 Bi taldeei erranaldi sorta bera aurkeztu zitzaien. erranaldi horiek atzerakarga ttikiko antolamenduan emanak ziren, eta denei eskatu zitzaien erranaldi haiek zuzentzeko, baldin eta zerbait okerra bazen erranaldian, onargarria ez zena8 Ikertu nahi zen ea inkestatuek ontzat ematen zituzten aurkezturiko erranaldiak (atzerakarga txikiarekin emanak), edo beharra sumatzen ote zuten haien elementuen ordena aldatzeko eta atzerakarga handitzeko, adibidez idatzian aditza gibelago edo «eskuinerago» jarrita. Erranaldien kopuru handiari buruzko datuak biltzeko asmoarekin (65 item analizatu ziren), inkestatuei jakinarazi zitzaien hitzen ordenari erreparatu behar
|
ziotela
bereziki, nahiz eta ohartzen ginen ohar horrek ultrazuzenketarako joera eragin zezakeela, zuzentzaileen (inkestatuen) arreta hartaratzen duen neurrian9 Aldez aurretik erran nahi dugu, halaber, emaitzek ez dutela adierazten inkestatuek zehazki zer jokabide erabiltzen duten euren idatziak eraikitzeko orduan: ikerketa honetan ez da bilatu inkestatuek nolako hitz ordena erabiltzen duten euren egiazko produkzio idatzietan, baizik eta zer irizpide edo hobespen erakusten duten gai honetaz «ezagutza deklaratiboa»ren mailan (Eusko Jaurlaritza HABE, 2005).
|
|
2016
|
|
|
Komunikabide batek gizarteari ematen dion balioa neurtzea ez da oso zabaldua den arloa, baina zenbait ahalegin egin dira ezker eskuin, metodologia ezberdinak erabilita. 1980ko hamarkadako liberalizazio prozesuek (De Abajo, 1999) eragin zuten erakunde batzuk hasi zirela erakutsi beharrez gizarteari ekarpen bat egiten
|
ziotela
, eta ekarpen horrek aitortza bat merezi zuela (Zuberogoitia, Bidegain, Egaña, & Larrañaga, 2015). Horrela hasi ziren hainbat erakunderen balio soziala neurtzen, besteak beste Kopenhageko antzokiarena edota British Library liburutegiarena.
|
|
2019
|
|
|
Ereñotzun, batik bat, elizan sartzeaizena ematen zitzaion ekitaldi honi. Badirudi hirurogeiko hamarkadan utzi
|
ziotela
egiteari, ordutik aurrera ama eta haurra bataiatzen baitziren bataioan bertan:
|
|
2020
|
|
|
Sistema kategorialaren barnean dimentsio, kategoria eta azpikategoriak kokatzen dira. Horiek, alde batetik, elkarrizketetan zehar jorratu diren puntuen araberakoak dira, eta, bestetik, gidoian azaltzen ziren galderen erantzunetan oinarrituta daude, azken horiek azterketa bibliografikotik atera eta ikerkuntzaren xedeari erantzun
|
ziotela
kontuan izanik. Horrenbestez, sistema kategoriala induktiboa nahiz deduktiboa da, jasotako erantzunen eta analisi bibliografiko baten baitan eratu zelako.
|
|
2021
|
|
|
Eta J. M. Barandiaranek berak ere argitaratu zuen Zaldibian antz antzeko deskribapena egin
|
ziotela
, 1917an. Deigarria da kasu honetan, berehala 1919an jada, Aralar mendira joanik, bi ganbara dituen Arraztaraneko dolmena dagoen harrikari multzoa industera abiatu zirela Aranzadi, Barandiaran eta Eguren.
|
|
|
Esate baterako, Legutioko Maria Jesus Lopez de Bergarak ez zuen zigorrik jaso, baina bere nebak bai: " Mutilen maistrua zan oso, oso espainola, ta euskaldunen kontrarioa[...] eukien ohitura lehengusu artien ta euskeraz, urten, urten euskera[...] ta plisti plasta, baina makilegaz buruen ondorrak atara arte[...] orduen ziren oso denbora gogorrak" 2 Herri bereko Imanol Garaigordobilek ere gogoratzen du egurra eman
|
ziotela
euskaraz hitz egiteagatik3.
|
|
2022
|
|
|
Ulergarritasunean, emaitzarik onenak" Letren familien proban" ikusten dira, errazena den proban alegia (eskaera kognitibo txikiena eskatzen duena). Gaineratu behar da, mutil horrek esan zigula irakasleek esku hartzea eta gero letra ulertu egiten
|
ziotela
. Bestalde, abiaduraren hobekuntzei dagokienez," Kopia azkarrean" hitz ulergarri 1 egitetik 11ra pasatu da," Alfabetoan" 5 letra ondo egitetik 33 letra ondo egitera pasatu da.
|