|
2000
|
|
|
Bai, Henriren bila heldu zen hirira. Eta espero zuen, lagun haiek argibideren bat emango
|
ziotela
. Ordea, haiek ere isildu ziren:
|
|
|
Junek kopa bat ekarri ziolarik, okasioa profitatuz, neska sotilki geldiarazi zuen. ...ek, apur bat makurtuz, pixka bat izuturik begiratu zion;" zuk Henri ezagutuko duzu"; Juneren begietan distira bat izan zen; bai, ezaguna zukeen; ez zuen hala ere baiezkorik esan; aurpegia luzatuz, zuhurki, suspizione apur batez begiratu zion;" haren laguna naiz", esan zuen Xanek; Junek ahoa pixka bat ireki zuen; ez zuen hala ere deus esan; oharturik eta osabak eta bi mutilek ez
|
ziotela
aditzen: " Motatik heldu berri naiz", erantsi zuen Xanek.
|
|
|
Isilantzeko solasean hasi zirela nabarituz Xanek, pudorez, begirada apartatu zuen. Handik pixka batera, armarioko ispiluan, ilun hartan, Elik eta konkorrak elkarri musu bat ematen
|
ziotela
begitandu zitzaion; edo, halakorik izan ez bazen ere, behintzat bien bisaiak oso juntu egon ziren momentu batez. Gerotxoago berriz, Eli zigarroa hautsontzian uztearren jiratu zelarik Xanek ikusi zuen, konkorra bere belarria Eliren eskulepoaren kontra marruskatzen ari zela.
|
|
|
" Kalera ez al zen ateratzen?". " Ez; gero aitak esan zuen, Henrik bazuela susmoa, jarraitu egiten
|
ziotela
eta... horregatik joan zela". " Joan zen egunaz... gogoratzen al zara?", galdetu zuen Xanek.
|
|
2001
|
|
|
Joan baldin bazen joan zen, ongi lotsatua bueltatu ere bai. Ea zer galdetzen zion, ez ote zekien gizon hura nor zen, aber ez zen oroitzen nola ibili zen sanferminetako igande hartan, Lesakatik bueltan, arraso mozkortua eta espantuka, elizari su eman behar
|
ziotela
erraten.
|
|
|
Nire buruak buila bertzerik ez zuen aditzen, mahaiburu batean Anjelitaren ondoan jarrarazi nindutenean. Soineko beltz distiratsua zuen, ongi lisatua eta goitituak iduri zuten bularrei itsatsia bezala, begiek ere dir dir egiten
|
ziotela
. Nireen ispilu, segur aski, erredura fin bat sumatzen bainuen haietan, ardo ttanttarik probatu gabea banintzen ere (ezin!), bertze gainerako guziak ez bezala.
|
|
|
Zer tranpa, ordea! Mainguari aisa irabaziko
|
ziotela
pentsatu eta haiek erori artean! Ez eta baika, zorra pagarazi zieten arte.
|
|
|
sinesteari utzi
|
ziotela
esan zion amak
|
|
|
Australiako basoan egurretan egon balitez! Pertsona normal batek nekez uler ditzakeen gauzak esaten zituzten, eta guztiz erotuta zeudela erabakiko nukeen, baldin eta beren jarduera estrainio horri probetxuren bat eta are plazera ateratzen
|
ziotela
konturatu izan ez banintz. Nola juzga psikiatrari ordaindu gabe bere buru arazoak garbitzen dituena?
|
|
|
Iritzi kontrajarriak zeuden horri dagokionez, zerbait entzun bai baina esan denaren zentzua erabat ulertu ez denean gertatzen den bezala. Batzuek esaten zuten baietz, argi ulertu
|
ziotela
, bere ahotik, ajea erabat sendatzeko botika edo erremedioa ezagutzen zuela, eta guri erakusteko prest zegoela; beste batzuek zioten ez zuela inolaz ere horrelakorik esan, hori B egiazko hitzen interpretazio oso zabal eta baikorra zela, B benetan esan zuena zela batzuetan, hau da, baldintza jakin batzuk gertatzen zirenean, eta orduan bakarrik, sendatzen zuela bestondoa, eta baldintza horien barrua... Beraz, ez zegoen erabateko adostasunik, eta hortik hainbatek ateratzen zuen ondorioa zen B, puntu horri zegokionez, nahita eta berariaz anbiguo agertu zela.
|
|
2002
|
|
|
– Ez zuen sekula biktimarena egiten, horretarako arrazoiak izan arren. Gauza jakina zen gerraostean organista kargua utzarazi
|
ziotela
, bai udalak eta baita elizak ere. Duintasun itzela gorde zuen beti, edozertara ere.
|
|
|
Espreski esandakoen hariari ere lotzen zitzaion, burua eskuek sostengatuta, ukondoak belaunburuen gainean, Mentxuren adimen erdi anestesiatuak. Ez zioten argibiderik eman, kuartelillora edo Bilbora ote zeroaten, eta txukun janzten utzi
|
ziotela
behintzat, bultzakada gutxi batzuen laguntzaz kaleratu aurretik.
|
|
2003
|
|
|
Damianek pena dela esan du. Lehenago deitu behar
|
ziotela
, gorputzaren zatiak hozkailuan hoztu eta intsektuak betiko aldendu aurretik. Gorpuaren berezko bilakaera eten aurretik.
|
|
|
Hori ez baduk, halako zerbait behar dik derrigorrez. Jaione ez zebilean diru beharretan, aitzitik, hori ere aitortu zidaan, gizon haiek nahi beste ematen
|
ziotela
. Ez zeukala ezeren premiarik.
|
|
|
–Herriko parrokoa jelkideen aldekoa omen zen, baina hala ere herrian geratu zen –beste paper bat erakutsi zidan bisitariak mahukan karta bat baino gehiago gordetzen zuela erakutsiz– Bera errugabea zela, eta ez
|
ziotela
ezein kalterik egingo, eta hori dena.
|
|
|
–Dudarik ez. Horrexegatik zehazten dik bigarren arrazoia ematean zein ordena aipatu nahi duen –bota nion– Bigarren arrazoi hori zera duk, behin herriko halako bati etxean lapurretan egin nahi izan
|
ziotela
, ordurako gerra hasita zegoan hain zuzen, eta berak defenditu egin zuela hura. Dena dela, ez huen faxista baten alde egin zuen aldi bakarra!
|
|
|
Horrelaxe jakin genuen Elena bera Zirku Amateurrean ibilia zela, Sinbad bezala. Eta hain zuzen ere Sinbad ezizena horrexegatik jarri
|
ziotela
, zirkuan marinel jantzita agertzen zelako.
|
|
|
–Baina makinazkoan hori dena beste modu batera dio! –haserretzen hasia zen mutila, hara! – Hemen lehenik dioena da abadeek, pluralean, jakinarazi
|
ziotela
Mallonari ontziena; Mallonak gestioak egin zituelakoa, horren ostean dio; eta azkenean dio, ba, lortu zuen bakarra –bakarra horretan indar eginez esan zuen– zera izan zela, kalizak Bilboko Banco del Comercion uztea!
|
|
2004
|
|
|
Norbaiti egokia ez zen zerbait esaten zion aldiro beste lelorik ez zuen entzuten. Bazirudien hitza bera ere kendua
|
ziotela
, horren zuen entzute gutxi. Donostian, ordea, aintzat hartzen zuten, eta ez zen Lekunberrin bezala koadrilako ergela," Izateko, direna direla, ergel bat behar duten jendearen artean" Aliziak esanen zion bezala.
|
|
|
Frantziako zelaietan barna Londresera zeraman autobusaren burrunba eta epeltasunaren kulunkan bere buruari aitortu zion urtebetetik edo bazekiena: ametsa ez
|
ziotela
itzuliko. Amestutako iraultza hark bere buruarengandiko askapena ekar zekioneko esperantza eta heterosexual bihurtu zedineko beharra ezinezko zitzaizkiola ohartzean, nahi eta ezinaren arteko sarean trabatu zen; bere bizitza ez zuela inoiz irudikatu erabaki behar izan zuen, ametsa kolektiboa baitzen, eta kolektiboan gauzatuko zen banakakoari zegokion afan, nahi eta desira oro.
|
|
|
Harakin potoa eskuan. Ferminek eta Jexus Marik potoari begiratzen
|
ziotela
ohartu zen. Han zihoan Bazter.
|
|
|
‘Nik eskerrak amarik ez neukanari, sehaskan marru ederrak eginda, nik kantatzen han ikasi nian! ’.. Ba, ez zakiat ze problema izan zuen nagusiekin, ez
|
ziotela
pagatzen edo, behintzat gau batean zakua bete harri joan zuan fabrika kanpora eta, klinki, klanka, kristal guztiak txikitu zizkian. Eta bazituan kristalak fabrika zahar hartan!..." Tragua jo zuen, eta:
|
|
2005
|
|
|
Gorria gainera, ezinezkoa zen. Legearen arabera, nagusiak Jean Marieren urratsak trabatu ez baldin bazituen, lankide zein nagusi ttikiek egunerokoa infernu bilakarazten
|
ziotela
argi zegoen. Pausen historioan nola, hala behin komunetan zakila ikusi zitzaionean:
|
|
|
Azantzarekin batera kasete irakurgailuan zebilen Stingen Sacred Love zinta berriko melodiak korrok bitxietan amildu ziren. Aitaren ikusteko antsia, New Yorken bizi zen ingelesaren ahotsak eta Manu Katché atabalari ausartaren erritmoek arinduko
|
ziotela
uste zuen Graxik: Shut out the world behind us, put your long black dress...
|
|
|
Destinu zakarra horrela baieztatzen zuen, ezinbestez: hondarrean, ezkaratzaren abagunea ukatzen
|
ziotela
, Ikerrenganako ibilaldiak askatasun uneak ziren Edmearentzat, batez ere Presoen Elkarteko kide politizatuegiekin ez bidaiatzea erabaki zuenetik. Hiri arrotz etsaian galtzeko lotsaz agian, zioen emazteak irrinoa ezpainetan, hauek talde trinkotan bazebiltzan:
|
|
|
Andere zaharraren orduko eguna burtzoro batean iragan zen, negarrez, galdezka eta semeari bereziki eman zion edukazioaz zalantzaz itoa. Semea hor zeukan alta, gohainaren uhinek gibelondoa zitzikatzen
|
ziotela
, salda usaintsua, ezki ura edo kafe beltza sukaldetik ekartzen. Sekula ez bezala artatua eta gozatua sentitzen zen.
|
|
|
Amaren pentsua iraultzen zuena erraz irakur zezakeen: semea aske izaten ahal zela ETAren laguntzeko zeregin txepel horietan zinpurtu ez balitz, familiari anitz kostatuko zitzaizkion hamar urteko presondegi zigorra emanen
|
ziotela
paper faltsu eta arma debekatuekin ibiltzeagatik eta ilunpearen su apalean gaztaroa erreko zitzaiola. Edmeak soa semearenean iltzatu zuen.
|
|
|
Ez izatearen zama zeraman soinean. Ustezko adiskideak bazituen; gustatzen zitzaien min egiten zioten piku mikatzak neskari irentsaraztea, baitzekiten urguilua erdiz erdi kolpatuko
|
ziotela
. Beraien arazo sentimental likitsen zakarrontzia zela zirudion batzuetan eta zikin sentitzen zen.
|
|
|
Gela ilunaren zokoan, erregin etsitu eta hieratiko zegoen amatxik izua eragiten zion eta ez zen oroit haren partetik sekula musu bakar bat erdietsirik. Gerta zitekeen berdinki, anai arreba txikiagoak nola balakatuak ziren ikusten zuela, jeloskeria ziztek izpiritua urratzen
|
ziotela
. Bekatu zen jeloskeria eta lausengu eskatzea.
|
|
|
Irri zozoak kokotxa desartikulatu zion. Zizare gotorra zapatetan bihurdikatzen zitzaion, laster beste bizpahiruk segitzen
|
ziotela
. Kaskezurra besoen helmugan zetxikan, bere destinua bailitzan.
|
|
|
Karrikan zebiltzanean, noiztenka jendea haiei begira zegoen eta Maianak ez zezakeen bihotzean iltze herdoilduaren pare bermatzen zihoakion herabetasuna bazter: denak zelatari zituela zirudion, seme bekatariaren itzala seinalatzen
|
ziotela
eta batzuetan jende bildu multzo baten hegitik iragatean, salatari hitza herraz bihikatua aditzen zuen. Oroitu zen apalkeria berdinaz ito zela, zuela aspaldi Baiona bazter hauetan makisarrek tiroz eho zuten Josetekin larrua lehen aldiz jo zuenean, han, Bitxirineko belarkaren ondotik, soropilaren gunerik ilunenean.
|
|
|
Eroa eta irrazionala zela sinesten zuen, neurriz kanpo. Arrunt mentsa, aita hilen zelako ustea kolkoan ereiteko, ingurukoak arrangura ez eta gizona hobera ari zela errepikatzen
|
ziotela
. Barneko sua eho zuen, lagun hurkoen konfiantzaz asebetetzeko:
|
|
|
Ohean zetzan gizonari behatzen zion, perfusioaren hariek armiarma sarea ehuten
|
ziotela
. Hatsa nekez baino nekezago biriketaratzen zitzaion.
|
|
|
Xarles bere aldian gurutzefikatua zen: gerritik edo belaunetik, ez zekien zehatz, isurtzen zitzaion odolean ihalozka, besoak zabalik, aurpegia lurrera, zangoak bilduak, bi egur puska gogorrek bizkarrezurra errausten
|
ziotela
.
|
|
|
Eterrez usaindu ospitaleko zeldaren murritzean, behin erraiak xahatzen behatu baitzuen astiro, lagunak bere aitaren pentsa indarra nola bereganatu zuen agertu ziola oroitu zen. Adinean zihoan arren, haurtzaroko debekuak oraino izaera osoa baldintzatzen
|
ziotela
zioen. Mundua ukapen zitzaiola salatzen zion.
|
|
|
Kontatu zidan askotan entzuna nion negar bera. Aldizkariarena proposatu ziotenean babes handia izango zuen produktua izango zela esan
|
ziotela
, tokia egiten kosta egingo zitzaiola baina babes handia izango zuela, eta ez zela diru arazorik izango.
|
|
|
Hurrengo egunerako manifestazio handia antolatu zen herrian. Argazkilariak azaldu zidan aldizkaritik deitu
|
ziotela
, hain zuzen ere Hondarribiara joateko. Gogoan zuen argazkia.
|
|
|
Juliak barre txikiak egiten zituen barraren atzean, eta berari ere inoiz" Julia, politte, non eseriko gara gaur?" galdetuko
|
ziotela
pentsatzen zuen, eta berak ez entzunarena egingo zuela Marik bezala, zertarako eta berriro galdera bera entzuteko, beste ezertarako ez. Entzuteko" Julia, flana zuk egin duzu?, orduan bi hartuko ditut"; edo" Tartaren krema baino gozoagoak diruditen ezpain horiek probatzen utziko bazenit".
|
|
|
egundoko oihu erdiragarriak botatzen zituen gauero. Laugarren solairuko bizilagunak, jostailu berri bat oparitu
|
ziotela
eta, hura erakutsi nahi izan zidan behin: atea zabalik zegoen eta tarrapataka sartu ginen korridorean barrena bere etxeko sukalderaino.
|
|
|
Ez zuela merezi. Egun batean deliberatu zuten kito, utzi egingo
|
ziotela
trenak husteari. Laga egin zuten trenak hustearen artea, Sergiok zioen bezala.
|
|
|
Damian orduantxe jabetu zen, bere barnean ibilitako polibinilozko ziraun hura bera beste norbaiten eztarrian behera ibiliko zela minutu batzuk geroago, beste lurralde batzuen konkistan. Eta okerragoa zena, berari baino lehen, beste norbaiti sartua izango
|
ziotela
tresna huraxe, muki eta haragi lirdingatsuen artean behera. Beste norbaiten haragien barruan ibilitako piztia ibilia zela bereetan.
|
|
|
Turmanen zaildutakoa zen igogailuan hasi aurretik. Berlangaren film guztiak fede bazitzaizkion ere, sinetsita egon zen Chicagoko garbigailuek behin betiko jira emango
|
ziotela
bere zoritxarrari. Bigun biguna zuen esku ahurra Mr.
|
|
|
Itsasora jaurtitzea pentsatu zuen, baina don Serapioren haserrea sumatu uste izan zuen. Hari eman zion latoi puska eta, gizon bien behakoak ikusi zituztenek komentatu izan didate iduri zuela gurutzeak eta mailuak desafio egin behar
|
ziotela
elkarri orduantxe. Luziana Rourak zapi gorri bat lotu zion senarrari lepoan, katabutean ezarri zutenean.
|
|
|
Hura da haren itsasoa, eta hau da haren herria, Nemesioren matxeteak egin zuen lanik: katekesiko arduraduna etorri zitzaion ate joka don Serapiori, zainak ikaran, karabineroek eskatu
|
ziotela
apeza bilatzeko, bafore bat omen zetorren arribadan hildako batekin, komandantziakoei irratiz jakinarazi zietenez.
|
|
|
Mateo Taboada zeukaten aurrez aurre zutik, tente, Moañako gazteek galtzarbetik heltzen
|
ziotela
, bere buruaren kartoizko kopia, jana, zimeldua, momia hutsa piramide bila. Are karminago egin zuten negar Luziana Rouraren adiskideek.
|
|
|
Baina xehetasun horiek gero jakin ziren, Manoel Arauxo amaginarrebaren etxetik itzuli zenean, zinkez zink ibili zen bere ondikotza entzun nahi zionari kontatzen. Eta badakit batzuek ondo eginaren iritzia eskaini
|
ziotela
miresmenezko bizkarrekoak ematen zizkiotela, Manoel Arauxok merkantzia ustela hornitzaileari itzultzeko egin zuen ibilaldia urte hartako eta ondoko beste aunitzeko balentriarik handiena ukan genuenez herrian: emaztea adatsetik zeramala gelditu zen tabernaurre guztietan" Beha ezazue puta hau, senarra lanera joateko zain egoten duk auzoarekin oheratzeko!" zuela anuntzio.
|
|
|
Eta Arauxok oihukatzen omen zuena erantsi morbosoz hobetzen zen ardandegian, ile apaindegian, saretegian, mezako irteeran. Emazteak berak despeditu zuela moilan, elkarri agur egiten
|
ziotela
jo omen zuen abaor bokalerantz Gure Izarra Berri k, oheak oraino senarraren epeltasuna zeukala hartu omen zuen amorantea, marea guztietako portaera zuela huraxe, eta ez beti berarekin, nornahik botzen omen zuen aingura harenean... Marinela edana zegoela lehorreratu zirenean, eta ez daukat lanik sinesteko.
|
|
|
Besteren batek esanen zion garrasi eginen balu agian utzi egin
|
ziotela
jotzeari kaletik entzunen zelako, eta Oteizak bakarrik egiten zekien bezalako tu gordin bat eginik mespretxatuko gintuen denok.
|
|
2006
|
|
|
Anjelen galderak oroitzapenetatik ekarri du Joxan, Txerra segada batean hil
|
ziotela
jakin zuen arratsalde hartatik.
|
|
|
Eta ez denen gustukoa. Bi ideien artean ageriko loturarik ez zegoen arren, burura etorri zitzaion bere gurasoek, euskaldun petoak izaki, ez
|
ziotela
inoiz euskaraz hitz egin txikitan, etxean.
|
|
2007
|
|
|
Laster utzi behar izan zion halakoak esateari. Pelikuletakoa ez zen inoiz etengabeko lana izan; batzuetan gau eta egun ibiltzen zen, pelikulen aurrekontua murritza zelako, eta tarteka bi hilabete egiten zituen lanik gabe baina patxada ederrean, bazekielako aurki deituko
|
ziotela
. Baina pelikulen arteko denbora tartea handitzen joan zen, harik eta berriro deitu ez zioten arte.
|
|
|
Eskerrak behintzat kalte fisikorik izan ez duen. Dena den, aurreikusi behar nuen gidabaimena kenduko
|
ziotela
. Harrigarriena beste kotxekoaren jarrera izan zen niretzat.
|
|
|
Johaine Barkosek trankalaka Bereterretxen Kantorearen hogeita hamabi koplak eman zituen, Joanes Xuburuk bigarren boza eskaintzen ziola. Oraindik suhar ziren ekialdeko abeslariek korua moldatzen
|
ziotela
, Haizemin taulara igo zen eta Santa Engrazia elizan argira ekarri Mosen Bernaten koplak intzirikatu zituen. Herriarentzat, inongo zartagailu, hilketa edo mendeetako debeku moralek lortu ez zuten libertate sentimendu bat hegaldatu zen, negarrarekin errimela urtzen zihoakion Haizeminen ezpainetarik.
|
|
|
Izena ez ezik deitura eta Iruñean bizi zela ere eman zizkion jakitera; eta erdaraz Pamplona erraten
|
ziotela
ohartu zelarik, ez zuen konprenitzen ahal zertan ari zen Nafarroako semea uztailaren hasmentan sanferminetatik hain urrun.
|
|
|
Agerian antolatutako esparru lasaia zen; harrizko mahai biribila zegoen, hutsik, palmondo baten azpian. Izeberg tamainako izozkiak ikusi zituen aldameneko mahaietan, baina bazekien ez
|
ziotela
egarririk kenduko eta, zerrenda irakurtzeko tentazioan jausi gabe, juguito eskatu zuen deshidratatu baino lehen. Berehala hustu zuen ontzia eta, ez aspertzeko, aulkian norbaitek ahantzitako Granma hartu zuen esku artean.
|
|
|
Gainera, pare bakoitzak graduazio propioa zeukan; beraz, ez zuen zipitzik ikusten. Edonork gaizki ematen
|
ziotela
erran, eta horregatik bakarrik egin behar al zituen berriak. Osabaren aldeko interes komertzialak sumatzen zituen Migelek proposamen hartan, baina Aleidak itxuraldaketaren aitzinean nolako aurpegia paratuko zuen ere jakin nahi zuen eta, azkenik, tarteka kristalaren gainetik behatzen uzten zioten lente zahar batzuk hobetsi zituen.
|
|
|
Mutikoari betileak ikusten nizkion ahoz ahokoa egiten
|
ziotela
, hegan egin zezaten nahi nuen, beste ezer ez. Haizea eta kaioen karrakak baino ez ziren entzuten, walkie hotsa tarteka.
|
|
2009
|
|
|
egin zioten hezurrek, krak! txiki bat egin
|
ziotela
iruditu zitzaidan.
|
|
|
Atean, isila, alaba zeukan, amak bezala" Lucero!" esaten zion trufari hura. Esku zuriek azpilean ziharduten etengabe, hatz niniek ozta igurzten
|
ziotela
koskor minduan. Hotzikaraz laztu zuen legamia baten oldarra hasi zen nabaritzen, izuturik, gorputzeko ile bakoitzaren zuztarrean.
|
|
|
Bordatxo zaharrean arrautza txitaduna ere jana zela," Baietz!", zioen Oilagorrak eztulka," Ume alu honek propio ekarrita!", eta kolpea tira zion lepondora, baina bazterrera egin zuen parrokianoek irri eta Oilagorrak" Demónió!" mehatxu xamurra egiten
|
ziotela
. Ahitua zegoen Oilagorra.
|
|
|
Baina ez ziren nehoiz Ecatepec, Nezahualcoyotl edo Chalcon ohatuko, are gutxiago lohiz tropikalez setiatu Lagosko zein Indonesiako bidonvilleetan. Bost axola zitzaien, sozial arloan zinpurtzeko ez zirela sortu urguiluz
|
ziotela
, dirua tole eta aise irabazteko baizik.
|
|
|
Auto mentsek zekarten herioa desafiatuz trabeskatu zuen Reforma. Etxebizitza alimaleen atariko egunkari, gozoki eta postal saltegian hara hona zihoan andereari zuzen zebilenez eskatu zion, irriak elkarrizketa ederresten
|
ziotela
:
|
|
|
destinoa horrelakoxea zukeen. Ez zen negarrez urtuko bistan dena, malkoek jasaniko giroa lautuko
|
ziotela
jakin arren.
|
|
2010
|
|
|
Bai, arrazoia emango lioketela. Baina segur aski ere askatasuna emango
|
ziotela
, salaketa ez jartzearen truke.
|
|
|
Azken aldian borondatez joan zela esan zidan. Psikiatrikoa ala kartzela jarri
|
ziotela
aukeran eta psikiatrikoa hautatu zuela.
|
|
|
Maitek eta Oliveirak elkarri begiratu zioten istant batez. Aspaldi zen ez
|
ziotela
elkarri segundo erdiko begirada ere eskaintzen. " Hau al da aitaren ordezkoa?".
|
|
|
Irudi solteak ziren, baina denak zetozkion zineman emandako une zoriontsuen akordutik. Beti esaten zuen filmek asko laguntzen
|
ziotela
gauzak modu irrazionalean erlatibizatzen, ze arrazionalki ezer erlatibizatzea ezinezkoa baita. Zinemaren terapia bezalakorik ez dago.
|
|
|
Itxaropen poxi bat nuen, greba orokorrak lanpetuta, ez zela poliziarik agertuko gure institutuko teilatu hartara, ez
|
ziotela
ume moko baten abisuari jaramonik egingo, langileei ekintzaren bat egiteko astia lortzeko egindako abisutzat hartuko zutela Begorena.
|
|
|
Zu jaio zinen hilabetean jakinarazi zuten bigarrenez eskatu
|
ziotela
Espainiako Gobernuari Guernica Bilboko museora ekartzea. Indarkeria mota oro behin betiko desagertzea erdietsi zen.
|
|
2011
|
|
|
Arratsaldean, terrazan zela, Ann etorri zaio burura Maiderri. Evelynek kontatua zekien aitak eta alabak elkarri gorroto
|
ziotela
.
|
|
|
Nori galdetu ahal zion? Nekronimoak esan gura zuen bere gurasoek Ariel izena jarri
|
ziotela
inoren omenez. Beti pentsatu zuen egin zutela juduak zirelako.
|
|
|
Hirugarren egunean erdiek edo ekarri zuten eta liburuaren aurrean binaka jartzeko aukera izan nuen. Binaka jartzearena osoki da egia, ez, ordea, liburuarena; esan nahi baita ez
|
ziotela
jaramonik egiten liburuari, ez bazen ilustrazioren baten gainean iruzkin kuriosoak egiteko bederen. Ez nintzen gauza kaos hartan ordena izpi ñimiño bat pizteko.
|
|
|
Ez dago esanenik, ikasle hori, Egoitz, denetan integratzaileena zela disolbatzaile koadrila hartan, eta bazuen nire inbidia pizten zuen dohain bat: gainerakoek entzun egiten
|
ziotela
, jarduna gehiegi luzatzen ez bazuen behintzat, eta ez zen horietakoa.
|
|
|
Gure amaren beldurrekin igogailua hartzen genuenero: ez gehiegi hurbiltzeko, besoa moztu behar izan
|
ziotela
igogailuaren ateak martxan harrapatuta ondoko atariko norbaiti. Eskurik gabe geratu, eskua joan eta eskua bueltan ekartzerik izan ez.
|
|
|
Ospitaleko igogailua hartu eta kalerantz abiatu zen Javier Fontecha. Denek ezagutzen zutela eta denek begiratzen
|
ziotela
sentitzen zuen. Ez luke zertan:
|
|
|
Beharbada, bai. Beharbada arrazoi izan zuen Patriciak hasieratik, erratu egin zen Fontecha Belen laguntzaile gisara jarri
|
ziotela
uste izanda: Fontecha zen laguntzailea, eta ez alderantziz.
|
|
|
Lazkanok entzuna zuen naziekin kolaboratu izana ere leporatu izan
|
ziotela
Manzanasi, artean gazte bizargea baino ez zenean, hogeita hamar urte ere ez: judutarrak entregatzen ei zizkien naziei, Espainiako Gobernuari interesatzen zitzaion jendearekin trukatuz.
|
|
|
Gloriaren erreteneko lurrina sakona izan zen istant batez. Bere gainean zamalkatzen zela, orgasmotik urrun kokatzen zen ongizate ikaragarria sentitu zuen Diegok, eguzki izpiek izter biluzietan kilima egiten
|
ziotela
. Hiruzpalau minutu egon zen horrela, haren barruan, eta Gloria orgasmoa harrapatzeko bidean aurrea hartzen ari zitzaiola jabetutakoan soilik hasi zen bera ere gerriarekin kolpeka.
|
|
2012
|
|
|
Ez dezagun ahantz pilotari bezain muslari trebea genuela. Bihotzean pila jarri ziotenean, medikuek bizitza berria eskaini
|
ziotela
errepikatzen zuen. Bost aldiz gehiagoko kemena gastatzen zuen eguneroko zereginetan.
|
|
|
Komandoei apartamentuak alokatzen genizkien gure izenean. Baduzu entzutea arauz lurralde hau etsaiek erakundearen santuarioa zela
|
ziotela
–Hala zen egiazki.
|
|
|
Egonaldia gurasoek ordaindu
|
ziotela
ere esan zidan, Cité Universitaireko ikasleen egoitza batean beste neska poloniar batekin partekatzen zuela gela. Nik bizilekuari dagokionean ere ezkutatu egin nion egia:
|
|
2013
|
|
|
Beste egun batean mezu bat bidali zidan, Curzio Malaparteren Kaputt gomendatuz. Lehen Mundu Gerrako bizipenen artean, aipatzen du presoei ateratako otzara bete begi erakutsi
|
ziotela
behinola ostatu batean.
|
|
|
Niri grazia egiten zidan, ikusten ninduen aldiro zerbait erraten zidalako," Hi, Martintxo, oroitu niregatik haizela mundu honetan, e!". Gero, basoa betetzeko eskatzen zion aitari edo Ixabeli, kexu beti, guttixko ematen
|
ziotela
eta," Bota gehixeago, motel!". Mateletan sare gorri batzuk zituen, ardoak bere pintzelik finenarekin pintatuak.
|
|
|
Lehenago izan zituen neska lagunak askoz bareagoak zirela esaten zion," zientzietakoak zirelako, agian", eta Martak barre egiten zuen galtzetako kremailera hortzekin askatzen zion bitartean. Baina egia zen amatasunak edo adinak edo domestikotasun errepikakorrak libidoa apaldu
|
ziotela
.
|
|
|
Haren ahoaren keinuak hitzok min egin
|
ziotela
erakutsi zuen. Anaiaren desioa betetzen ari zen.
|
|
2014
|
|
|
bakardadea, arrazoiren batengatik jendeak ihes egin izan balu bezala. Martinek bakardade hitzari frantsesek solitude esaten
|
ziotela
azaldu zion eta harrezkero herria hutsik ikusten zuen bakoitzean hitza etortzen zitzaion: solitude.
|
|
|
Eta han azaldu zien zekien guztia: aita bere lagun baten etxean Realaren partidua ikusteko atera zela, irten aurretik zerbait aipatu zuela, egun haietan auzoan jende susmagarri ugari zebilelako (Xabik ongi zekienez), eta irten orduko motor batean zihoazen bi lagunek tiro egin
|
ziotela
metrailetaz. Autotik etxerantz korrika amildu zen, giltzak eskuan, besoak etxerantz zituela, salto egiten ariko balitz bezala.
|
|
|
Nola esan behar zion Oihanari Manu eraman zutela? Ez baitzen zehatza Manu eraman zutela esatea; zehatzena zen kendu egin
|
ziotela
esatea. Eta munduari hala esango zion, baldin eta inork galdetzen bazion.
|
|
|
Lazare arotzari eraman zioten orga, konponduko ote zuen. Errejenta Maulerat joan zen inkestan, eliztarren batzuek eskola laikoari" sabotajea" egin
|
ziotela
uste baitzuen zinez. Inkestak ez zuen ondorio argirik eman.
|
|
|
pobretu egin zuen Portugal, pobreziatik salbatu zuen Portugal, hori da ekonomia... Baten batek pentsa dezake haren omenez eman
|
ziotela
izena António Lobo Antunes idazleari, 1942an. Egas Monizen omenez eman zioten, ordea, António hura ere, neurokirurgialaria, Nobel sariduna, lobotomia saiatu zuen lehenengoetakoa.
|
|
|
Gaztelaniaz esan zioten, ikasita ekarri zuten, ez zekiten beste esaldirik hizkuntza horretan, etxe blindatu batera eraman zuten gero. Mossadeko agenteek aitortu zuten galdeketa egin
|
ziotela
Eichmanni" xehetasunez" etxe hartan. Historialariek ere behin baino gehiagotan iradoki dute Mossad eta gainerakoak" xeheak" direla galdeketetan.
|
|
|
1984an hil zen Julio Cortázar idazlea, eta esan izan da odol transfusio batean sartu
|
ziotela
birusa. Ez da egia izango beharbada, ziurrenik, baina larritasun hori zegoen, gaixotasunarekin, drogarekin, xiringekin, eta Irene Arriasek bigarren solairuko sabaian zegoen irudi harekin identifikatzen zuen, droga, gaixotasuna.
|
|
|
Medikuekin hitz egin zuen, esan zien ezkongabea zela izeba, eta 76 urteko nebarekin bizi zela, itsua neba. Esan zuen ez
|
ziotela
gainerako familiari atea zabaltzen, lau urte lehenago ikusi zituela izeko osabak azkenekoz, apenas irteten zirela etxetik, osaba itsua batez ere.
|
|
|
Ematen zuen beti zela Algortan baino beroagoa Deustun, Bilbon ere bai, itsasoa, etxe altuak, porlana. Erreparoa ematen zion Ireneri jertsea kentzeak, pentsatzen zuen izerdi usaina igarriko
|
ziotela
. Berdin zion egun hartan, ez zion berdin, baina pentsatu zuen azterketa gelaraino eutsi behar ziola jertsearekin.
|
|
|
Hildakoak, amets haietan, euren artean egoten ziren hizketan ordea, behin eta berriro errepikatzen zuen, Jean Baptisteri kasurik egin gabe... Esaten zuen begiratu ere ez
|
ziotela
egiten... Horrela kontatzen zuen Jean Baptiste Munyankorek bere minetako bat.
|
|
|
Berria egunkaria sortu eta urte bereko azaroan agertu zen barruko orrietan Elena Betiño beraz. ...autoan bertan, nola poltsarena, nola mehatxuak, betikoa, ia betikoa, nola jarri zuten biluzik, lau hankan, nola ukituak, bularrak, hankartea, nola iruditu zitzaion batek klitoria ere bilatu ziola, nola atera zituzten batzuek zakilak, ez denak, nola ukiarazi zizkioten, eskuekin, ahoarekin, nola behartu zuten masturbatzera, lau hankan ia beti, nola isuri zioten likido bat uzkitik eta zerbait sartuko
|
ziotela
esan, nola ulertu zuen Elena Betiñok ezin izango zuela bost egunez iraun. Beti da oso antzekoa, nola eskatu zien agenteei buruan tiroa jotzeko, ezin zuela jasan, ezin zuela egon.
|
|
|
Artean zurbil zegoela esan zioten, kolorerik gabe, etxera joan nahi zuen galdetu zioten, lagunduko
|
ziotela
tren geltokira. Irenek ez zuen etxera joan nahi, zertarako etxera, inoiz ez zuen takikardia bi izan egun berean, bata bestearen ostean.
|
|
|
Baina Berorrek ez du, beharbada, izen hori ezagutuko, Txakurrene, izen berria da. Aitak esaten du Garre esaten
|
ziotela
leku horri lehen, edo Agarre. Aldapa igo eta errepide ondoan dagoenari esaten diote orain Txakurrene, txakur batzuk agertu zirelako han, hilda noski, aita umea zela.
|
|
|
Esaten da Argalari" Moro" ere esaten
|
ziotela
lagunek Angelun, Sarrionandiak 30 urte geroago erabili zuen hitz bera, Gurugún aritzen ziren haiei esateko erabiltzen zen bezala, Algortara, 1937an, sartu zirenei buruz hitz egiteko ahoskatzen zena.
|
|
|
Istorio hori argitaratu zuen 2000 urtean Véronique Tadjo Boli Kostako idazleak. Ematen du epaiketan bertan egon zela, edo oso bizi kontatu
|
ziotela
. Beste hilketa batzuk ere kontatzen ditu liburuan, gogorragoak agian, odol gehiagorekin, baina elizgizonarena da desberdinena, Ruandari buruz argitaratu diren beste dokumentuekin alderatuta ere desberdina, apaiz batek bi gizon hilerazi dizkit.
|