|
2015
|
|
|
Zer dirudien ezdeusa, ezta, bertso bat osatu izanak, bakarra, hamarreko handia zen gutxienez, nahiz eta antza denez hori ere baden nire bertso ezjakintzan gaizki ulertu dudan zerbait, akaso meritu handiena ez delako silaba gehiago betetzea ezpada gutxiagorekin esatea esan beharreko guztia; edonola ere, badirudi ezdeusa ezta, bertso bakar horrek hamaika plazetako hamaika aleen alboan; bat batean osatu banu, behintzat. Dena dela, bakarra izan arren ondo gogoan dut, besteak beste deskubrimendua egin zutenek bidali didatelako pieza ez behin ezpada bi bider, emailez eta whatsappez, eta atzera begira balio izan didalako hantxe 10 urte freskorekin Gipuzkoako ez naiz akordatzen
|
zer
herritan idatzi nuen hark, neure buruari analisi txiki bat egiteko eta erronkatxoa jotzeko.
|
|
|
Kontuak kontu, bestelako toki batera ere badoakit gogoa bertso horren aurrean, hain zuzen jarreren inertzietara, eta auto ironiko irakurtzen dut azken puntx gisa saiatu nuen hura, amaren bronka, topikoagorik. Kuriosoa da, gainera, zeren eta neure ama pertsonalak, etxera blai iritsita, ez lidake sekula errietarik egingo ezpada toalla lehor eta posible zen heinean epel bat emango;
|
zer
nola azaleratzen diren errepresentazio ohikoak, ordea, tradizionalak, gizaldi eta gizaldietan transmitituak, norbere bizipenarekin bat ez datozenean ere, norbera hamar urteren bueltako mukizua denean ere.
|
|
|
Horretan badabiltza zenbait, eta hortxe abiatzen da nire bertsoarekiko aferaren bigarren partea, aurreko urtekoa, berriketa apasionatua hain gustuko dudan arren alde zaharrean hainbeste aldiz isildu behar izan nintzenekoa, edo areago, hitzik gabe gelditu nintzenekoa ez nekielako
|
zer
esan, ez bainekien ezer, beste hizlari apasionatu batzuek euren artean eztabaidatzen zuten bitartean, artean kalapita hauspotzen zuen azken txapelketa nagusiaren harira, zer zegien Ametsek bertsotan eta zer zemaion Maialenek bertsoari; nola hark, artisau, harria apart zizelka zezakeen, baina zelan honek, kolpe lehorra emanda, krak, arrakala zezakeen guztia; urtetako tradizioa hautsiz bertso saio ...
|
|
|
...ire bertsoarekiko aferaren bigarren partea, aurreko urtekoa, berriketa apasionatua hain gustuko dudan arren alde zaharrean hainbeste aldiz isildu behar izan nintzenekoa, edo areago, hitzik gabe gelditu nintzenekoa ez nekielako zer esan, ez bainekien ezer, beste hizlari apasionatu batzuek euren artean eztabaidatzen zuten bitartean, artean kalapita hauspotzen zuen azken txapelketa nagusiaren harira,
|
zer
zegien Ametsek bertsotan eta zer zemaion Maialenek bertsoari; nola hark, artisau, harria apart zizelka zezakeen, baina zelan honek, kolpe lehorra emanda, krak, arrakala zezakeen guztia; urtetako tradizioa hautsiz bertso saio batera baino gehiagotara joan nintzenekoa (hori baino lehen Plazatik Gaztetxeetara baino ez, eta sinetsidazue, gehiago zen gaztetxeengatik plazengatik baino), harria arrakala...
|
|
|
...en partea, aurreko urtekoa, berriketa apasionatua hain gustuko dudan arren alde zaharrean hainbeste aldiz isildu behar izan nintzenekoa, edo areago, hitzik gabe gelditu nintzenekoa ez nekielako zer esan, ez bainekien ezer, beste hizlari apasionatu batzuek euren artean eztabaidatzen zuten bitartean, artean kalapita hauspotzen zuen azken txapelketa nagusiaren harira, zer zegien Ametsek bertsotan eta
|
zer
zemaion Maialenek bertsoari; nola hark, artisau, harria apart zizelka zezakeen, baina zelan honek, kolpe lehorra emanda, krak, arrakala zezakeen guztia; urtetako tradizioa hautsiz bertso saio batera baino gehiagotara joan nintzenekoa (hori baino lehen Plazatik Gaztetxeetara baino ez, eta sinetsidazue, gehiago zen gaztetxeengatik plazengatik baino), harria arrakalatu ez ezik nagusiarenak ez bezala...
|
|
|
Bi estilo oso diferenteko bertsoak iristen dira lehiaketara, eta epaimahaiak eredu jakin baten arabera epaitzen baditu, oso zaila da estilo batekoak aurrera egitea, nahiz eta epaimahaiak bere lana bikain egin. Baina
|
zer
gertatuko litzateke beste eredu baten arabera epaituko balira. Galdera airean uzten dut, norbaitek erantzun nahi balu.
|
|
|
Abioiaren bide luzea sufrituta, ez dut jakin nahi
|
zer
kalbario izan behar den Euskal Herritik Ameriketara joatea, are gutxiago euskal artzainak joandako baldintzetan: bueltatzeko data jakinik gabe, ingelesez hitzik esan ezinda, sosik gabe… Tira, malenkoniak ahaztuta, ez dabiltza oso urrun Suediara edo Alemaniara egun joaten diren gazteak.
|
|
|
bueltatzeko data jakinik gabe, ingelesez hitzik esan ezinda, sosik gabe… Tira, malenkoniak ahaztuta, ez dabiltza oso urrun Suediara edo Alemaniara egun joaten diren gazteak. Auskalo
|
zer
ez ote duten egin eta ikasi atzerrian… eta ez naiz ni hasiko atzerrira joatearen aurka, baina “kanpo mugikortasunari” soilik onurak ikusten dizkietenei galdetuko nieke zergatik ez zuten gauza bera egin urrunen ezkonbidaian Parisera joandako gure aitona amonek.
|
|
|
Askotan kosta egiten zitzaien jabeei etxean gordeta zuten altxor txikia askatzea, eta Zavalak truke sistema bat pentsatu behar izan zuen. “Artxibo batean gordetzeko orijinalek askoz ere balio gehiago dute eta esango dizut
|
zer
sistema erabiltzen dudan. Tratu bat egin ohi dut bertsopaperen jabearekin:
|
|
|
Egun lan horretan ari direnei galde egin diegu,
|
zer
dela-eta hasi ziren lantegi honetan eta euren esperientziaren inguruan. Gorka Azkarate dugu horietako bat.
|
|
|
“Zenbat buelta eman nizkion… Esaten nuen: ‘Jendeari
|
zer
inporta zaio? ’ Baina aldi berean esaten nuen: ‘Baina ez daukazu besterik buruan…’ Batzuetan, bizipenei ezin diezu ihes egin.
|
|
|
‘Baina ez daukazu besterik buruan…’ Batzuetan, bizipenei ezin diezu ihes egin. Ez dakizu gerora zenbat aldiz ametsetan egiten nuen zergatik aipatu nuen hainbestetan eta jendeari
|
zer
inporta izango zitzaion… Baina une horretan ezin izan nion ihes egin”. Ariketa beretsua egin zuen Hendaian zailtasunez zailtasun jaiotzear zen haurraren inguruan kantatu zuenean.
|
|
|
Bestela esanda: “Lekuan lekuko eta garaian garaiko, zuk esateko daukazun horretatik identifikatzea
|
zer
den leku horretan eta memento horretan han dagoen jende horri interesatu ahal zaiona, eta hori ondo adierazteko moduan esatea”.
|
|
|
“Nik uste dut denok egin genukeela, oso inportantea delako ezagutzea zein diren zure gardentasun horretan dituzun ahulguneak eta indarguneak, jendearen aurrean garden agertuko bazara”, ebatzia du. Maskara jantzi eta atzean
|
zer
dagoen ez jakiteko arriskua bada Enbeitaren iritziz: “Uste dut inportantea dela zuk zure emozioak ezagutzea eta kudeatzea.
|
|
|
Agian, batzuei ez –‘zorionak! ’ –, baina nik uste dut zure bizitzako uneren batean barreak, negarrak, maitasunak, gorrotoak, haserreak, penak… irten egin behar dutela. Bestela,
|
zer
nabil bertsotan… robotekin. Uste dut akats handi bat dela bertsolaritza gorputzetik eta emozioetatik urruntzea”.
|
|
|
“Eskizofrenikoa” izatera ere irits liteke: “‘Alde batetik entzulea erakarri nahi dut, baina, aldi berean, noraino biluztuko naiz, eta horrek
|
zer
nolako eragina izango du… Ahul bihur nazake horrek…’ Barruan sentitu lezaketen lurrikara hortik joan liteke”.
|
|
|
“Nahiz eta guk publikoa asko maite, gu beti gaude publikoarekin aurrez aurre, eta beti gaude defentsarako eta ofentsarako arma denekin. Gainera, ez dakigu zein erabiliko ditugun ez dakigulako
|
zer
gertatuko den saio horretan. Dena da inprobisazioa.
|
|
|
Kantatuko banu, triste bizi naizela eta niretzat pena handi bat dela bakarrik lo egitea, jendeak pentsatuko luke neskazahar samindu bat naizela. Popatik joan daitezela munduko mutil guztiak eta batek ere ez duela merezi kantatuko banu ere, ez dakit
|
zer
pentsatuko luketen. Orduan, borroka horretan askotan ez dut esan nahiko nukeena esaten”.
|
|
2016
|
|
|
Frankismoak
|
zer
trauma, min, ametsgaizto pizten ditu zuengan?
|
|
|
Akaso nire sentsazioa baino ez da. Baina asko eskertzen dut Ximun eta bere taldearen jarrera, irmotasuna,
|
zer
nahi duten garbi izatea… Antzezlana ez da sortu merkatuak eskatzen duelako. Gerraren 80 urteurrena suertatu da, baina antzezlana beraien beharretatik sortu da.
|
|
|
zein behar klase dauka ni bezalako jendeak 13 TV ikusteko? Hor ere badago
|
zer
hausnartu.
|
|
|
Atea ireki eta bat batean 150 kiloko gizaseme bat aurkitu zuen galtzontzilotan, ‘Ieuuuup! ‘, bera agurtuz. ‘A
|
zer
nolako sustoa! Hura zen hura apote zaharra! ’, zioen gure amak.
|
|
|
Horretaz gain, Joxanek bertsozaleon iruditegi kolektiboaren inguruan ere badu
|
zer
esana. Izan ere, beti irudikatu dugu Txirrita doinu jakin batzuekin bertsotan, baina, berez, hori ez da horrela, eta atzean dagoen lana aldarrikatzen du.
|
|
|
Gure herri honek badaki
|
zer
den
|
|
|
“Horren denbora gutxian eta horrenbeste saio? Baina
|
zer
gai. Ez dakite ez zer, ez nola, ez noiz, ez zenbat… Eta guk saio denak aurkeztu?
|
|
|
Baina zer gai? Ez dakite ez
|
zer
, ez nola, ez noiz, ez zenbat… Eta guk saio denak aurkeztu. Baina zein herrialdetatik datoz?
|
|
|
Gai ederra da hori bakarreko saio baterako:
|
zer
da edo zerk eragiten du bat bateko magia?
|
|
|
Hasieran ematen du eromena dela, baina sartzen bazara, disfrutatu egiten duzu. Egin kontu, batzuetan jendeak esaten dit
|
zer
isilik nagoen, zer antisozial nagoen, ez dudala hitzik egiten, eta askotan izaten da pentsatzen ari naizelako, pentsatzen, “presondegi” horren barruan.
|
|
|
Hasieran ematen du eromena dela, baina sartzen bazara, disfrutatu egiten duzu. Egin kontu, batzuetan jendeak esaten dit zer isilik nagoen,
|
zer
antisozial nagoen, ez dudala hitzik egiten, eta askotan izaten da pentsatzen ari naizelako, pentsatzen, “presondegi” horren barruan.
|
|
|
– Audientziaz ari garela, zein izaten da zuen audientzia hori? Zer espazio motatan jarduten duzue eta
|
zer
jende klase hurbiltzen zaizue?
|
|
|
Kontundentziaz, amorru neurtuz eta irmotasunez mintzo da, bere baitara begira. Une batean, ordea, jakin minez geratu naiz,
|
zer
ote zen erantzunaren bukaeran, begirada jaso eta irribarre atsegin, auto ironiko horrekin esan duena…:
|
|
|
bera, han zegoela, ez bakarrik bertsozalea zelako, baizik eta iruditzen zitzaiolako euskaldun guztiek bertan egon behar zutela. Txapelketa horrek irudikatzen zuelako
|
zer
zen euskaldun izatea gizon harentzat.
|
|
|
Eta pentsatu nuen: guk
|
zer
daukago antzekorik. Ez daukagu.
|
|
|
Ez zait asko inporta jendeak
|
zer
bozkatzen duen, monarkiaren aldekoak diren edo ingeles partiduak bozkatzen dituzten, baina ez dut ulertzen galesa den batek honekiko sentimenturik ez izatea. Zeren gu, galesak, desberdinak gara; ez gara ingelesak, ez gara irlandarrak, ez gara… Galesak gara.
|
|
|
Bigarrena gehiago izan da kantak propio sortzea diskoari begira:
|
zer
kanta mota nahi genuen, zer soinu, zer erritmo… zehaztuagoa izan da. Bigarren diskoa kohesionatuagoa da, edo pretentsio hori izan dugu behintzat.
|
|
|
Bigarrena gehiago izan da kantak propio sortzea diskoari begira: zer kanta mota nahi genuen,
|
zer
soinu, zer erritmo… zehaztuagoa izan da. Bigarren diskoa kohesionatuagoa da, edo pretentsio hori izan dugu behintzat.
|
|
|
Bigarrena gehiago izan da kantak propio sortzea diskoari begira: zer kanta mota nahi genuen, zer soinu,
|
zer
erritmo… zehaztuagoa izan da. Bigarren diskoa kohesionatuagoa da, edo pretentsio hori izan dugu behintzat.
|
|
|
kontzertu bakoitza bazen letra berri bat egiteko motibazioa. Bigarrena gehiago izan da
|
zer
gai landu nahi izan ditugun, eta gai horiei buruz letra batzuk idaztea. Dena joan da batera.
|
|
|
Eroriez eta heroiez hitz egiten duzue. Zuek zenbat eta
|
zer
duzue eroritik, eta zenbat eta zer heroitik?
|
|
|
Eroriez eta heroiez hitz egiten duzue. Zuek zenbat eta zer duzue eroritik, eta zenbat eta
|
zer
heroitik?
|
|
|
“Ikusi genuen haurrengan emozioa sortzen duen gauza garrantzitsu bat euren gurasoen, familiakoen edo komunitatekoen parte hartzea zela, edo gu komunitatera joatea eta bertan esperientzia bizipen bat edukitzea. Egin genuena zen begiratu
|
zer
dagoen gure hezkuntza komunitate barruan. Ohartu ginen bagenituela guraso musikari nahikoa, bertsolariak genituela, bertso eskolen sorreran egon ziren aitonak zeudela… Oso testuinguru egokia genuen emozio hori aktibatzeko.
|
|
|
Esan daiteke bertsoa guztiz funtzionala zela: Gabonetako kantak bertsoak ziren, elizako kanta asko ere bai, herri kanta ugari bertsoak ziren, sehaska kantak
|
zer
esanik ez… Horrez gain, aski da Auspoako Ezkontza galdukotako bertsoak gogoratzea, edo bertsotan egindako hainbeste kronika; askotan kronika beltzak. Edo esanguratsua zen esaldi hau ere:
|
|
|
eskerrak bertsolaritza atera genuen taberna zulotik antzokira. Baina
|
zer
gertatu zen. Bizi mundutik atera zutela eta pixkana pixkana espektakulu bihurtu.
|
|
|
Lazkao Txikik polizia kontrol batean izandako pasadizo ezagunak eman zidan bertsolariaren definiziorik onena:
|
zer
kantatu behar duten jakin gabe jende aurrean kantatzera doazen pertsonak zirela ikasi nuen.
|
|
|
Erreportaje asko egin nituen, urteetan, Joxean Agirreren aginduetara. Pista ematen zidan, eta agindu zehatzik ez; ematen zidanean ere, ez nion oso ongi ulertzen, baina bai sumatzen
|
zer
nahi zuen. Nik uste, nire gisan, bertsoak, berez, ez zitzaizkiola gehiegi interesatzen, baina bai bertsolariak, kasik fenomeno antropologiko gisan.
|
|
|
bertsoak ez zaizkit zipitzik ere gustatzen. Baina
|
zer
pertsonaje bertsolari zenbait!
|
|
|
Manuel Lasarteren aurrean txundituta egon nintzen, EGAko ahozko proban zelako cum laudea aterako zuen imajinatuz, ahozkoan sintaxia hobeto erabiltzen duenik ez dudalako ezagutu inoiz. Zer lotura,
|
zer
komunztadura haren berbetan! Orioko Loretxo tabernan bazkaltzen zuen egunero, eta hiru ordu laurden generamatzala berak amaitu zuen elkarrizketa, Hauxe da guztia!
|
|
|
Oteiza ezagutu nuen Bertsolari aldizkariari esker, eta barrez eman nituen lau ordu bere etxean. A
|
zer
mesedea nire osasunarentzat!
|
|
|
|
zer
izan den Bertsolari!
|
|
|
|
zer
esan franko eman digute
|
|
|
|
zer
pertsonaren gerizan?
|
|
|
Hori bai, horren truke geure ekarpentxoa egin behar izaten genuen afal ostean: hurrengo urteko aleetan gure ustez
|
zer
gai jorra zitezkeen erreportajeetan, zein pertsonaia elkarrizketatu, zer berrikuntza egin aldizkarian…
|
|
|
Hori bai, horren truke geure ekarpentxoa egin behar izaten genuen afal ostean: hurrengo urteko aleetan gure ustez zer gai jorra zitezkeen erreportajeetan, zein pertsonaia elkarrizketatu,
|
zer
berrikuntza egin aldizkarian…
|
|
|
Urteena omen da kargamenturik txarrena, baina gehitu horri birus suntsiezin batzuen kargamentua, eta hortik atera kontu,
|
zer
nolako aldartean nengoen ni, Antxokaren “proposamena” jaso nuenean: indarrez urri eta kemenez urriago.
|
|
|
Jo ta ma geratu nintzen:
|
zer
esan horrelako baieztapen atzera bueltarik gabeko baten aurrean?
|
|
|
Gorabeherak gorabehera, uste dut aintzat hartzeko ekarpena dela Bertsolari aldizkariak hogeita bost urteotan egindakoa. Tristea litzateke, ordea, urteurrena atzera begiratzeko bakarrik baliatzea, gerora
|
zer
datorkeen kontsideratu gabe. Garai zailak dira mundu guztian paperezko aldizkarientzat, eta Bertsolari aldizkariak ere hausnarketa sakona egin luke, aldatu beharrekoak aldatuta ondorengo hogeita bost urteetan ere aintzat hartzeko moduko eskaintza izateko.
|
|
2017
|
|
|
Kontuak kontu, txapelketa hasteko zorian zela uko egin zion Jon Sarasuak bertan parte hartzeari. Patu puta
|
zer
den, haren ordez Aitor sartu zen, Jonen anaia, ordezko zerrendan buru buruan zegoen eta.
|
|
|
Plazako jarduna asko sofistikatu zen 1990eko boomarekin, eta Andoni edozertara egokitzen zen: ofizio biak berari eman eta mikrofono banatan kantatu; atzekoen auskalo
|
zer
ezaugarriak bana banaka aletu… Egokitu bakarrik ez, horrelako lan bihurrietan sekulako maila ematen zuen Egañak. Bertsoaldi horietako asko buruz dakizkit nik, eta ez dira gutxi 1990etik 1993ra bitartean kantatutakoak (gerokoak ere asko dira, hala ere).
|
|
|
Aipagarriena, aldiro estrategia berriren bat eramaten zuela. Niretzat aipagarriena, kopla zaharren moldea nola edo hala baliatuz egin zituen bertsoaldi gogoangarri haiek dira, esan beharrekoa esan aurretik metafora bidez giro berezi eta egokia sortzen zuten haiek (ardagai sabai talai hil kanpai; ruleta buelta
|
zer
gerta beteta). Txapelketatik kanpo, Luis Ocaña txirrindulariari kantatutakoa ere horrelatsu:
|
|
|
“Kirol honetan jadanik ez da dirua ez dan besterik/ zure ondoan ez det izango oso pozik jokatzerik/ nahi ez badezu lehen merke zena orain garesti hartzerik/ beste batean ez zazu egin holako hanka sartzerik”. Futbola eta bertsoa nituen orduko bi pasio, eta tematikak eta teknikak bat egitean, pentsa nik
|
zer
gozamen!
|
|
|
Eta agurrak? Bertsolaria
|
zer
nola datorren agurretan antzematen omen da. Xabier Zeberioren agurrek ere egin dute euren bidea.
|
|
|
Hara
|
zer
diren gauzak!: nik logelako horma zurian Bertsolari aldizkarian agertutako argazkiak nituen itsatsita.
|
|
|
Maleteroa zabaltzeko esan eta “Aupa Igor eta Unai” pankarta bertan, izar gorri eta guzti. Izar gorriak susmoak biztuta, ea hori
|
zer
zen eta ea Igor eta Unai nortzuk ziren galdezka hasi zitzaizkien guardia zibilak, ongietorriren bat antolatzen zebiltzalakoan edo. Txapelketako eskuorriak aterata eta Gu ta gutarraken diskoko izar gorria erakusten ibili ei ziren, estu.
|
|
|
Izatea
|
zer
den
|
|
|
Txapelketak
|
zer
dakar?
|
|
|
Agian ez dakite Baionako jai batzordeak kontratatuta etorri direla eta hauentzako kaxa bat dakartela, Bilbotik bidalia. Beraiek ere ez dakite
|
zer
dagoen barruan, baina saioa bukatu aurretik denen aurrean irekiko omen dute. Amu ona amaierara arte jarraitzeko.
|
|
|
Amu ona amaierara arte jarraitzeko. McGuffin izenez ezagutzen da, barruan
|
zer
dagoen ez dakigun baina garrantzitsua dirudien eta bukaerara arte zabaltzen ez den kaxa bat erakusten digutenean. Suspentsean adituak direla nabari da, Hitchcocken eskolakoak, jakin min hutsa argumentuaren gainetik.
|
|
|
Gertakari mingotsetik ere bada
|
zer
eman ta non har
|
|
|
Nahiz eta, inor gutxik izango duen Joxe Landak bezalako oparotasunik eguraldi iragarpena poesia mailara eramaten. A
|
zer
plazera Joxeren bizilagunena berarekin igogailuan elkartzean, eztia belarrian. Baina, noski, denok ez gara On Joxe.
|
|
|
Ohiz kanpoko fenomenotzat daukat udalekuena. Zaila da bereizten
|
zer
den mitoa eta zer egia, baina dakidana da irauten duten hamar egun eskasetan urte osorako hilerokoa sinkronizatzeko bezain harreman estuak egiten direla bertan. Lotsa izateaz bakarrik lotsatzen ikasten dela eta hauek arropak bezala erantzi daitezkeela.
|
|
|
Ohiz kanpoko fenomenotzat daukat udalekuena. Zaila da bereizten zer den mitoa eta
|
zer
egia, baina dakidana da irauten duten hamar egun eskasetan urte osorako hilerokoa sinkronizatzeko bezain harreman estuak egiten direla bertan. Lotsa izateaz bakarrik lotsatzen ikasten dela eta hauek arropak bezala erantzi daitezkeela.
|
|
|
|
zer
moduz izan da?
|
|
|
Geroko ibilietan makina bat txorakeria eta baita alukeria ere esan izan diogu elkarri, bertso jardunak hori eskatzen zuelako. Baina egun horretan elkarri desafiorik bota gabe jardun genuen, sekulako errespetuarekin aritu ginela daukat gogoan,
|
zer
kantatu genuen arrastorik ez badut ere. Zortzi hamar bat bertso kantatuko genituen, eta, nahikoa samar kantatu genuela iritzi genionean, gure kuadrillak albo batera utzi eta, elkarri bizkarretik helduta, zerbait hartzera gerturatu ginen mostradorera.
|
|
|
Dokumentala inprobisatzaile bakoitzaren kontaketa pertsonaletik abiatzen da: nola murgildu ziren kantu inprobisatuaren munduan,
|
zer
ematen dien bat batean eta ahoz aritzeak… Eta kontaketa pertsonal horietatik abiatuta poliki poliki ikuspegia zabaldu eta kultura bakoitzean kantu inprobisatuak dauzkan funtzio, balio eta moduez azalpenak ematen dituzte. Eta ederra da ikustea nola gehienak jolas egin nahi hutsagatik murgildu ziren mundu honetan, eta hain oinarri antzekoa duten jardunek nola funtzio eta gorputz desberdinak hartzen dituzten kultura bakoitzaren egoeraren arabera.
|
|
|
Zure herrian bertso saioren bat antolatzen bazabiltza, KONTUZ
|
zer
objektu aukeratzen duzun gai bezala erabiltzeko! Aurtengo Bertsokatun objektua aizkora bat izan da, eta amaieran neska bati ilea moztu diote.
|
|
|
|
zer
nolako problema
|
|
|
Oteizak esana da, pilotariek elkarri tranpa espazio tenporalak jartzen dizkiotela; norabidea eta abiadura da gakoa, iritsi edo ez iritsi. Bertsoan abiadurak ez dakit, baina norabideak badu garrantzia; eta iristeak,
|
zer
esanik ez.
|
|
|
Orain, ordea, orduan baino jende gehiagok daki, ez ama hizkuntza duelako edo han jaso zuelako, baizik ikasi egin duelako. Pentsa
|
zer
den Euskal Herritik zuzenean iritsitako jendea zegoenean baino euskara gehiago egitea orain. Euskara indarra hartzen ari da belaunaldiak pasa ahala, eta oso berezia da hori.
|
|
|
Korrika ospatu zenean, zuk irakurri zenuen lekukoan zetorren mezua;
|
zer
azpimarratuko zenuke?
|
|
|
Gaztelerarekin niri ez zait hori gertatu, agian ama hizkuntza delako eta zuzenean jaso dudalako. Nik euskara aukeratu egin dut, eta Euskal Herrian nik bezalaxe jende askok egunero aukeratzen du
|
zer
hizkuntzatan egin nahi dituen harremanak eta bizitza; ez da edozein herritan gertatzen. Euskara bai Argentinan eta bai Euskal Herrian hautu kontziente bat da, eta horrek sekulako indarra eta nortasuna ematen dio eta sentiarazi egiten dizu.
|
|
|
Eta euskaraz jakiteak
|
zer
eman dizu. Zer aldatu dizu?
|
|
|
Bertsoa lehenengo aldiz Maizpiden entzun omen zenuen,
|
zer
sentitu zenuen. Eta orain, zer da zuretzat bertsogintza?
|
|
|
Bertsoa lehenengo aldiz Maizpiden entzun omen zenuen, zer sentitu zenuen? Eta orain,
|
zer
da zuretzat bertsogintza?
|
|
|
Oiek
|
zer
egin duten/ eztiyou igerri
|
|
|
Ahanzturari aurre egiteko, aipagarria da Azken Portu auzoko komisiokoek lehen taberna zen etxean egin duten murala. Han ikusten da ongi asko
|
zer
izan zen inguru hura. Eta han dago idatzirik auzotarrek askotan kantatzen dugun “habanera” bat, Joan Mari Arrizabalaga Belarriorena.
|
|
|
Gu denetarako prest gaude. Txaloak badaude badakigu
|
zer
egin, eta ez badaude ere bai”, dio Egizabalek.
|
|
|
Emanaldi entretenigarri bat da Erradikalak gara, baina helburua ez da entretenitzea, Labakaren hitzetan. “Jendea mugitu nahi dugu, gero tabernara joaten denean edo lotara sartzen denean
|
zer
pentsatua izan dezan”.
|
|
|
Ez al duzue zeuen burua imajinatu tabernako elkarrizketa horretan edo ohean burkoarekin eztabaidan? Eta ez al duzue jakin nahi
|
zer
esango zenuketen…?
|
|
|
|
zer
dauka txarra irauli nahiak
|
|
|
Gogoratzen dut nola inongo arazorik gabe bidaiatu nuen Hitzetik Hortzerako kideekin, edo nola Xenpelar Dokumentazio Zentroa erakutsi zidaten, eskatu orduko. Ahalik eta ondoen azaldu diet bertsolariei nor naizen eta
|
zer
egiten ari nintzen. Bideoa egiten ari nintzela konturatu nintzen bertsolariak pentsalariak direla, eta ia edozertaz hitz egin daitekeela beraiekin.
|
|
|
Ez naiz munduko argazkilari trebatuena. Argazkia hartzeko botoia sakatzear nagoenean, ez nago ziur argazkia nola aterako den, baina badakit
|
zer
esan nahi dudan argazki horren bidez. Argazki baten edertasuna bilatu dezaket, bai; baina, kasu horretan, jakin nuke zergatik bilatzen dudan edertasun hori. Seriotasuna bilatu nahi badut, jakin behar dut zertarako, eta orduan sortuko dut atmosfera serio bat.
|
|
|
–Baina, zuk diozunez, garrantzizkoa ez da nola kantatzen den,
|
zer
esaten den baizik.
|
|
|
–Ipar Euskal Herria aipatu dugunez,
|
zer
dira Zuberoako txikitoak?
|
|
|
–Kopla horien ezaugarrietan Erdi Aroko aztarnak sumatzen dituzuela diozunean,
|
zer
esan nahi da, kopla zaharrak oso zaharrak direla. Hainbeste urre eta zilar eta hainbeste bizar gorri, noble batzuei kantatzen ari direla ematen du.
|
|
|
–Gatozen gure gaira:
|
zer
dira Zuberoako Txikitoak?
|
|
|
Gerra aurretik, nik dakidala, ez zen jota txapelketarik egiten. Gero etorri dira, eta ahotsa, erritmoa, estiloa eta gisakoak neurtzen dituzte; inoiz ez, jotak
|
zer
dioen. Jota antzutu egiten dutela esaten dut.
|
|
|
Horrekin paraleloan dantzako koplen mundua dago. Kopla horietan pikardia eta erotismo gehiago suma daiteke, baina hain da erotismo neurtua,
|
zer
urria iruditzen zaigula gaurko begiekin begiratuta. Joxean Artze disko batzuetarako kopla lizun bila ibili zen garai batean, eta bildutakoak dozena batera ez ziren iritsiko.
|
|
|
Itsasuan
|
zer
gertatzen dan
|
|
|
ai
|
zer
esne eratea
|
|
|
Batzarra hasia zegoen, eta Patxi Bakalloren aldamenean eseri nintzen. Txintik ere atera gabe,
|
zer
gai genuen galdetu nion, zein bertsoz arituko ginen. «Matalasen hilketarenak zitiagu gai» erantzun zidan ixil ixilik.
|