|
2000
|
|
|
Hainbat idazle egon daiteke hori bera merezi duena eta niri suertatu zait. Urruzunon lortutako izenarekin eta Zantzoako hiruzpalau malabarismorekin, Susak
|
nigan
erreparatu zuen. Beldurra ere sartu zitzaidan.
|
|
|
Baina egin ezak beste bat hobea eta argitaratuko diagu". Ez zen txeke zuri bat izan, baina konfiantza jarri zuten
|
nigan
.
|
|
|
Txillardegi adiskidearekiko lotura ez zen atzo goizean sortu
|
nigan
. iritsi baino lehentxoago izan genuen geure belaunaldikoek haren izenarenlehen erreferentzia, mitiko samarra zena, zer esanik ez, gure lagunak ordurako eginazuena nahikoa eta sobera baitzen bere izena betikotzeko, ez baitzuen alferrik parte hartuizan Euskal Herriaren historiako bidegurutze nagusienetakoan, ene ustez, nagusienaedo erabakiorrena izan dena?, alegia, XX. mendeko erdialdean abiatu zen euskalmugimendu askatzaile berriaren ekimen sortzailean.
|
|
|
Bi aipatzearren, nik neuk biziki estimatutakoak, joandako bat, ImanolBerriatua, eta bizirik dirauen beste bat, Txillardegi bera, aipatuko nituzke. Honeksorrarazi zidan miresmena ez da sekula itzali
|
nigan
, eta gaur egun areagoturik dago, konturaturik bainago ez zela izan egun bateko lore zimelerraza, bizitza osoko ibilbidemugagabeak behin eta berriro helburu bererantz doazen ildoak ireki dituen goldeabaizik.
|
|
|
Horietan guztietan izan du bere eragina
|
nigan
. Pozik aitortzen dut, esker onez.Horixe da niri Txillardegik erakutsi didan ikasgai nagusia eta aitorpen honen muina.
|
|
|
Hasteko, zeini daukat arrazoitu beharrik eta zer justifikatu behar dizkiot nik inori ene gurariak, desirak, ene askatasun egarria? (...) Nondik datorkit niri gurariok inori arrazoitu etajustifikatu beharraren sentimendu horixe bera, premia hori, ez bada gizartearengaurko eraketak (gurari) haiek
|
nigan
ukatzen eta zanpatzen eta nolabait moralki, debekatzen, dizkidalako faktotik?
|
|
|
–Nigan zeru/ kosmosaren begia: /
|
nigan
oihu/ gauaren intziria? (121),. Eginik uhaina, eginik hostroa,/ paisajearen gris/ urdina,/ 3 4neskatxa?
|
|
|
(127),. Musikasaioi honetan/ entzungarria da/ giza-izpirituaren/ abots bakartia? (128),. Eta
|
nigan
aurkitu dut/ metafisika zolan oinarriturik/ sorkari bizia? (126),. Barru eskema bizi baten/ ezinutzizko/ deiadarra?
|
|
|
Bestalde, guraria ausentzia baten presentzia duzu: egarri naiz
|
nigan
uraren ausentzia dagoelako. Urarenganakoa, edozelan ere, gurari naturala da.
|
|
|
Haren hondar erranak, berriz, hitzik gabe utzi ninduen, kikildurik. Baina, harri eginik nengoen arren, harro nengoen, bertzalde, osabak
|
nigan
jartzen zuen konfiantzagatik, haren asmo zehatzen berri ez banekien ere, artean ez bederen. Eta ez nuen deusen protagonista izan nahi, baina bertzerik ez nuen nahi jadaneko...
|
|
|
kirologia, radiestesia, alkimia, bidaia astralak, filosofia tibetarra eta, hutsik egin gabe, horiei denei zegozkien" Taldeak". Kezka bakarra nuen, alegia, horiek guztiek
|
nigan
eta nire bizian ahalik eta eragin gutien izatea. Behin hartara ezkero, gainera, makurragoa zen Kristinaren zaletasunarenganako arretarik den mendrena erakustea.
|
|
|
Lehenagoko denboretan, erraiak estutzen zitzaizkidan, gisako leku bateko atarira agertzean. Abuztuko ortzegun gau horretan ere," Purpleko" atetik kirika egin bezalaxe, aspaldiko sentipen ahantzi hura berritu nuen, bi gizasemeren begi nabalak
|
nigan
landaturik sumatuta. Barrako mutur urrunenean ziren:
|
|
|
Txantxaren bidea hautatu nuen
|
nigan
piztutako ezerosotasuna apaltzeko.
|
|
|
Begoñaren begiek goitik beheiti so egin zidaten, lehen aldiz
|
nigan
erreparatu balitz bezala.
|
|
|
Bigarren behako zabal trufaria eskaini zidan, Josuren ganberako atea hertsi aitzin. Begiak alde guztietara abiatu nituen, zer ote, hain libertigarri,
|
nigan
edo nire inguruan. Orduan ohartu nintzen aspirina hartzea ez zela lehengo eguerdian ohatzeratu aitzin ahantzi zitzaidan gauza bakarra.
|
|
|
Buru bakarrik ere ez zen nire aldera biratu. Erredakzioa borbor zegoen, egunero bezala tenore horretan, eta, itxuraz, denek aski lan zuten bizkar gainean,
|
nigan
batere erreparatzen hasteko. Mendekuz, goiztiarrenei ordu pare bat kalkulatu nien oraindik lantokian egin beharreko, kontuan hartu gabe horrako edo harako albiste nahiz erreportajetik itzuli gabeko kazetari eta argazkilaririk ere bazela oraino.
|
|
|
Hartara, abuztuko astelehen horretan ere, nola edo hala atseden hartua nuelako ustearen jabe ireki nizkion begiak munduari. Hori
|
nigan
hain arrotz izanik, are sentipen arrotzagoa zebilkidan neure baitan: kontent nengoen neure buruarekin.
|
|
|
Berdin berdin gelditzen ahal nintzen isilik, nirekin mahaia partekatzen zutenak lanpetuegi baitzeuden
|
nigan
batere erreparatzeko. Zehar begiz, anaiaren esku bat ikusi nuen, narraska, neskak jantzirik zuen bere txabusinaren azpira.
|
|
|
Gure aitari" camparyak" prestatzen zizkion zerbitzari bera zen barraren jabe, zimurrago, makurrago eta pultsuz herrariago, baina bera. Begiak
|
nigan
pausatu ahala ezagutu ninduen:
|
|
|
Bai, zalantzarik gabe. Baina
|
nigan
bi kontzeptu aurkako horiek aspaldi aurkitu zuten neurgailua. Maitasunarekin lotura duen oro patxada adierazle da; gorrotoarekin zerikusia duen oro, aldiz, presazkoa da, zalua.
|
|
|
Uretan ezin, eta gazte gaztetatik izan omen nuen igeri egiteko afizioa, jaidura. Urak, baina, ezin pairatuzko izua sortzen zuen
|
nigan
. Amesgaiztoa zen niretzat ura, munstro oro irenslea.
|
|
|
Gauza bakanak atse  gin zaiz  kit niri, ez dago zalantzarik, eta banekien amak arrazoi osoa zuela. Itxaropen osoa zuen
|
nigan
.
|
|
|
Lehenik eta behin, aitor dut sexuaren leitmotiv ia etengabeak harritu egin nauela: lehengusina sugearen pasartea; neskamearen eta marinelaren artekoa; aingeru pitilindunaren irudiak
|
nigan
sorturiko inpresioa; osaba ezkonberriaren pasadizoa... Goiko Kale idatzi nuenean, artean modan zeuden psikoanalistek literaturaren diban ugarietan egindako azterketak.
|
|
|
|
nigan
besterik ez naiz bizi.
|
|
|
eta uste on osoa duzula
|
nigan
.
|
|
2001
|
|
|
Eta mezu hori zabaltzeko, nik uste pertsona erreal bat nahi zutela, gertukoa eta arrunta dirudiena. Bestela ez dakit zer ikusi zuten
|
nigan
!
|
|
|
Ez dakit gogoeta xume hauetan Egunero hasten delako nobelak
|
nigan
eragindako irakurketa amaigabeen berri ematen asmatu dudan. Edozein modutan delarik ere, ziur nago nobela honek oraindik konplize ugari aurkituko dituela euskal irakurleen artean.
|
|
|
Hala izanda ere, normala da
|
nigan
hainbesteko eragina izatea?
|
|
|
Zenbait forma komertzialek alkohol etilikoa dute, eta ez zaizkie haur txikiei eman behar, ez eta ohitura etilikoak kentzeko prozesuan daudenei ere. Eragin basokonstriktorea duenez, ez da gomendagarria hipertentsio arteriala duten pertsonentzat, eta ez dagoenez ginsengaren segurtasunari buruzko daturik haurrengan edo haurdun dauden emakumeengan, ez da gomendagarria bi egoera horietako bat
|
nigan
erabiltzea. Kontuan hartu behar da, halaber, ginsengak zenbait sendagairekin elkarreraginean dabilela; beraz, tratamendua hasi aurretik, medikuari galdetu zaio.
|
|
|
Zuriaren freskura puta bat bailitzan zirriborroz betetzen duzu. Eta zure ahotsa hari singleen bitartez iristen zait, marrazkiz osatutako puxika, hondarra balitz bezala,
|
nigan
gauzatzen eta sortzen den hitza. imajinatzen dut zure eskua, eta pentsatzen dut baietz, folioaren birjinitatea prostituitzearen arrazoia bat eta bakarra dela:
|
|
|
M: Haizea al da
|
nigan
biluzten dena? (Eskuak belarrietan pantaila eginez jarrita):
|
|
|
Baina nire gogoa, ni maitagogo indargabetu egiten nau askotan sarkin horrek, sasigogo horri sasigogo hots egin eta gogotik uxatzeko nekez gauza naizela utziz. Eta zenbat eta sarkin hori
|
nigan
gehiago nagusitu, hainbat eta ilunago ikusten dut nire benetan gogoko dena, hainbat eta makalago geratzen naiz sarkin horren sasigogoei aurre egiteko. Eta gogokoak ez izan arren, betetzen saia naiteke gurari, nahi edo sasigogo ez gogokoak.
|
|
|
Adibidez, filosofiak eman ditzakeen arrazoiak nik nire aurrean ikusten dudan emaztea, horrelakoa dela izan, nik ikusi ala ez. Filosofiak ematen dizkigun arrazoien gaitzespen hura sendoagoa da gaur
|
nigan
. Eta zientzia aldetik, emaztearen benetako izaera objektiboa —eta bere subjektiboa— nigana heltzen dela, nire buru eta gogoraino, ez dakit zenbat mezulari eta mezuren (fisikazko, biologiazko, psikologiazko eta abarren) bitartez, eta nik zuzen eta osorik eskuratzen bururatzen dudala, hori baiestea ez dagoela uste dut inoren zentzumenetan edo adimenean, lehentxeago esan dugunez.
|
|
|
Zenbat aldiz zalantzetatik atera ezinik! Zein zabal eta sakon den
|
nigan
dagoen ezagutu gabeko eremua!
|
|
|
Nire bizitzan, gaur, orain, esna eta erne naizen orotan, zera ikusten dut nik
|
nigan
: gogoak eraginda ari naizela beti.
|
|
|
Nire oroimenari zer gogoratu —gogora ekarri— agintzen diot. Eta naizenaren berri ere daukat, dakit; naizen gogoak ematen didana,
|
nigan
—ni gogoan— dago.
|
|
|
Eta nahimenaren nahiari ezetza ematea, gogoaren gogoa bere nahimenaren nahia ez bezalakoa delako sortzen zaio. Eta oroimenak gogoratu ezin didana, nik nolabait gogoan daukadala baiesten dut, badela horren aztarnarik
|
nigan
. Argi dago niretzat, nire barruan, nik, gogoak, nire adimena norabideratzen dudala; nire nahimenari agintzen diodala; eta nire oroimena gidatzen dudala.
|
|
|
Nire bizitzako une eta aldi guztietan
|
nigan
nago, nigan naiz, nigan bizi naiz. Ni jaio aurretik hasita beste gizakien eta gauzen eragina nire gaurko izakeran dago, nire gogoeta bihurtu dut, nire gogoan darabilt, nire esperientzia da.
|
|
|
Nire bizitzako une eta aldi guztietan nigan nago,
|
nigan
naiz, nigan bizi naiz. Ni jaio aurretik hasita beste gizakien eta gauzen eragina nire gaurko izakeran dago, nire gogoeta bihurtu dut, nire gogoan darabilt, nire esperientzia da.
|
|
|
Nire bizitzako une eta aldi guztietan nigan nago, nigan naiz,
|
nigan
bizi naiz. Ni jaio aurretik hasita beste gizakien eta gauzen eragina nire gaurko izakeran dago, nire gogoeta bihurtu dut, nire gogoan darabilt, nire esperientzia da.
|
|
|
Ni jaio aurretik hasita beste gizakien eta gauzen eragina nire gaurko izakeran dago, nire gogoeta bihurtu dut, nire gogoan darabilt, nire esperientzia da. Eragina, iritzia, besteena denean ere esperientzia nirea da,
|
nigan
datza. Beraz, nigan dago nire bizitza osoa, eta ni.
|
|
|
Eragina, iritzia, besteena denean ere esperientzia nirea da, nigan datza. Beraz,
|
nigan
dago nire bizitza osoa, eta ni. Horregatik, ni naiz gaur eta hemen ‘Nor/ zer naiz ni? ’ galderaren galdegile bakar bakarra, ni naiz erantzule bakar bakarra.
|
|
|
Ahalkizungarriak gara! –zehaztu nion gogor belarri zulora, hira itxinduak gordetzen saiatuz eta ika mika sugarrak
|
nigan
itzaliz.
|
|
|
" Artzain poetak" behatzekoak genituen arrats hartan, irakurketa gelara heldu ginenean intsentsu usainak ninduen harrapatu, bortitz. Sartu orduko salmoak oihukatzeko gogoa
|
nigan
zanpatu nuen, mendi eta haran berde argazkiz edertua zen gunean hedatzen zen ardi zintzarri ozenetan bermatuz. Txukun grabatu kobreen dilin dalan etengabean, jendeak menturatzen ziren eta giroa jadanik dastatua zuenez, lagunarekin hitz egiten hasten.
|
|
|
Abereak artaldeetan nolako sarraskiak bideratzen zituen agertzen zuen ahots anonimo batek, Esloveniatik ekarrarazi hartzekiko artzainen eta laborarien egiazko kexua azpimarratuz. Botzak gehitzen zuen Ortzaiz ibarreko biztanle ausart zenbait ibili zirela New Yorken hartza lepotik estekan erakutsiz eta argazki beilegiko hartz haren begi tristeek jo ninduten tanpez, ezin mugatuzko antsia
|
nigan
hedatuz. Tximista bakarrean, Historiako liburuetan zabaltzen zen dagerrotipoaz oroitu nintzen:
|
|
|
Begiak kleenex purtzilikatuaz torratuz besoak papoan juntatu zituen. Erdi biluzia zebilen anderearen sokorritzeko eta gerizatzeko gutizia
|
nigan
bermatzen sentitu eta bat batean behialako beldurra inarrosiz, herriko plazan kateme bustiak goseti bilatzen zituen serial killer baten balizko presentzia imajinatu nuen. Bazterretara beha, segidan, James Ellroyren nobela sobera irakurtzen nuela ondorioztatu nuen; alabaina zahar kankail konkortu libindintsu eta gerlari ohiez aparte, Garapenak abandonatu herrialde hau El Monte lanjerosa ez zela onartzekoa nuen.
|
|
|
Urruneko ilunpean, oihu latza entzun nuen:
|
nigan
zebilen otsoaren arima zena. Haurrak papera hartu zidan.
|
|
|
Eztulak berriz behatzen nituen orduan, aire zirimolari arinaren axolagabetasuna, bake handia
|
nigan
hondarrean, leporatzen zidaten seriotasun, umiltasun eta errealismo eskasa, sekula eta nehori ez aitortuak, behingoz goraki ahoskatzea lortzen nuelako. Autoan sar nintekeen, hilik ere ama saihetsean neukalako ustea kalipu, hargatik ausentzia biluziaz negar zorian noiztenka bilkuretarik etxerakoan.
|
|
|
nola uka hori? Hala eta guztiz ere, maiz, begiak irekirik eta zorigaitzez non nahi jaukitzen zaidan basamortu gutiziaren eta haurtzaroan nintzen artzain ameslariaren oroitza
|
nigan
josirik susma ditzaket; mundua kudeatzen duen indar itsua, besterik da bistan dena. Egoera horretan naizelarik, aski dut bide ertz bateko pentze aberatsetan artalde bat alhan ikustea, baketzeko; orduan, orlegia zuriz ttittatzen duten ardiak ortzaiz eta leihor urrun desiragarri zaizkit.
|
|
|
Ingurukoek lanean, gohain neuzkan metodologia eraginkorren finkatzeko hitzorduetan, erosketetan, denetan, hits eta hets harrapatu ninduten. Alta, ilunpeak mundua troxatzean, iratzarriaren pindarra
|
nigan
sustatzen nabaritzen nuen aldiro. Mediku eta espezialistei oinarrizko akiduraren atzealdean zer dagoen maiz eskatu diet, hauek erantzun egoki zein razionalik eskaini ez didaten arren.
|
|
|
Eta eman behar dizudan informazioa hau da: Borges Tokisgradon dago –isildu zen une batez, esaldiak zer eragiten zuen
|
nigan
ikusteko edo– Bai, hemen dago, Tokisgradoko Jardunaldi hauetan.
|
|
|
Luze gabe taxia iritsi eta, esan bezala, aurrena izan nintzen jaisten. Atalondotik irten bezain laster gizon ttikittoak
|
nigan
tinkatu zituen begiak; urduritasunez zerbait murtxikatzen zuen, ahoa nabarmenki ireki eta itxiz. Kale ertzeraino iritsi eta esperoan gelditu nintzen, eskuak poltsikoan morroiari begirik kendu gabe.
|
|
|
Burumakur eta herrenka zebilen. Nire ondotik pasa arren ez zuen
|
nigan
erreparatu, ardo usain sarkorra zerion. Potoloak atera behar zuen unean Pablo ikusi eta, bere onetik aterata, oldartu egin zitzaion:
|
|
2002
|
|
|
Baina bai, irakasle izateari utzi nionean antzerkira dedikatu nintzen osoki. Jose Ramon Barea eta Santiago Gurrutxagak aktoreak behar zituzten" Comicos de la Legua" antzerki talderako eta
|
nigan
pentsatu zuten. Asko zor diet hauei biei, beraiek gabe orain akaso ez nintzateke-eta aktorea izango.
|
|
|
, emozioak helarazteko gai direnak, bere barnera sartu ahal izateko ateak irekiak uzten dituztenak. Adibide batzuk emateko, Jaime Gil de Biedma, Angel Gonzalez, Luis Alberto de Cuenca, Abelardo Linares, Roger Wolfe, Michel Gaztambide… Baina akaso
|
nigan
eraginik handiena izan duten idazleak iparramerikarren artean bilatu genituzke: Raymond Chandler, Hammett, James M. Cain, Ross Macdonald, Bukowski edo Sam Shepard bezalakoetan, prosa idazterakoan ere poetak izaten dakiten horietan.
|
|
|
Bizkarreratzen doguzan erantzunpenak ekarri ohi deuskuezan kezkak batez be, halako adinaz gora luzaro iraun eben
|
nigan
, zera ulertu neban arte, arean be, ez eustela" Bizkaiaren edestia labur esana" niri agindu, Peman ek frankismoaren hasieran argitaratu ebanaren antzekorik, arean, ume españarren abertzaletasuna zuzpertzeko egin ebalakoan.
|
|
|
Estatuko Federazioarekin joan eta Italiako Giro batean iritsi zitzaidan zortea; Alfa Lum talde italiarrak
|
nigan
erreparatu eta fitxa eskaini zidan.
|
|
|
sentimenduak bizirik
|
nigan
|
|
|
Orduan nik, irrikaz dardarka, neure bihotza taupada azkarrez ari zitzaidala, neure ahoaz larri hartu nuen koroia, txirikordaturiko larrosa berri eta distiratsuz egina, eta, agindutakoa beteta ikusteko gogo biziz, irentsi egin nuen. Eta, halaxe, bete egin zen
|
nigan
zeruetako agindua; berehala desagertzen da nire abere aurpegi desitxuratua, eta ilaje zakar eta nahasia erortzen zait; ondoren, nire larru lodia mehetzen da, nire sabel gizena husten, nire oinzoruek beren apatxak galtzen hatz itxuran luzatzeko, nire eskuek oinak izateari uzten beren goimalako eginkizunerako prestaturik, nire lepo luzea laburtzen, aurpegia eta burua biribiltzen, belarri handiak be... Jendea harriturik geratu zen, jarraitzaileek jainkosa handiaren hain botere agerikoa gurtu zuten, hain erraz egin baitzituen gaueko agerkizunetan agindu bezala, aldakuntza horiek, eta, oihu bateratuez, zerurantz luzatu zituzten beren eskuak eta jainkosaren mesede eder haren lekukotza egiten.
|
|
|
Txistu ozenaren ostean mugitzen hasi gara, poliki poliki hasiera batean, baina trenak indarra hartu ahala, abiadura handituz. Hasiera batean begiak lurrera zuzenduta mantendu ditut, baina emakumearen begiak
|
nigan
jarriak zeudela sentitzean, begirada altxatzeko beharra sentitu dut.
|
|
|
Bizi izan naiz, bai, eta bizitzen segituko dut. Hil ziren arren, bizi bizirik baitiraute Sarak eta Leirek
|
nigan
. Inoiz baino gehiago.
|
|
|
Oraindik ere bizitzen jarraitu nahi baitut. Sarak eta Leirek
|
nigan
bizirik iraun artean, eta zoritxarrari irri bat edo beste osteko gai naizen neurrian: eguzki bat edo beste...
|
|
|
Orduan ez baitzen behar bezala baloratzen musika. Eta hargatik esan nizkion hitz haiek Leireri, halaxe proiektatzen baititugu gurasook seme alabengan geure goseak eta geure aseak, nik bete ezin izan nuen ametsa hark bete zezakeelakoan... eta nik ere bai, bide batez, hain sentitzen nuen alaba
|
nigan
haragiturik ete neure baitan bat eginik.
|
|
|
Gure txikiak hori eta gehiago ere merezi du eta!". Horregatik, saioak bukatzen nituenean, munduko tristura eta alaitasun guztia sentitzen nituen
|
nigan
, negar egiteko gogoa areagotzen zitzaidala. Azkeneko saioan, gainera, ezin erremediatu izan nuen eta, Ekain eta Leire besarkatuta, negar egin nuen.
|
|
|
Semearenganako errukiak gora egin zuen
|
nigan
, hitz haiek aditzean. Haren bakardadeak, eta haren hitzek adierazten zuten desanparoak, biziki txunditu ninduten.
|
|
|
ez baitu
|
nigan
bere semea ezagutzen,
|
|
|
Berehalakotasun bat
|
nigan
|
|
|
Ikusten ari nintzenak eragin bikoitz eta kontrajarria sortzen zuen
|
nigan
. Alde batetik, hasieratik sentitzen nuen beldurra areagotu baino ez zuen egiten, baina beste aldetik, nik ere adrenalinaren dangada hura sentitu nahi nuen lokietan, urdailean hutsunea nabaritu nire oinen azpian zorua zabaltzen zela eta, han behean, milaka metrora, Nevadako basamortuak itxaroten ninduela ikustean.
|
|
2003
|
|
|
Eta zergatik bost eta ez zazpi, edo zergatik ez emakumerik, horretan oso erraza daukat erantzuna: irakurlea da errege, eta ni naizen irakurle honek kontsideratu du, inolako azterketa akademikorik gabe, bost idazle horiek direla
|
nigan
interes gehien sortzen dutenak. Ez akaso lanik hoberenak eurenak direlako, egon daitezke lan hobeak.
|
|
|
Euskal poesiaren egoeraren azterketa azken 20 urteetan? Oso arrotz sentitzen naiz, izan ere,
|
nigan
benetan eragin duten izen asko falta zait. Eta ez euskal poetenak bakarrik.
|
|
|
Egun ez da horrela, noski, poesia egiten dut eta zintzo izan nahi dut. Baina onartu behar dut
|
nigan
osagai edo parte hori ere badagoela, «nitanoa»rena, alegia
|
|
|
Berak iragarri ebanez: " Zoriontsua deituko deuste gizaldi guztiak, gauza handiak egin ebazalako
|
nigan
ahaltsua danak" (Luk. 1, 48).
|
|
|
" Hemen nago ni, Jaunaren mirabea: egin bedi
|
nigan
zuk dinozuna". San Agustinek:
|
|
|
Elkarrekin atera ginen kalera eta bere ondoan, ibilian, ohartu nintzen lehen aldiz insistentzia puntu batekin begiratzen zidala,
|
nigan
beste norbait ikusi edo nik beste norbait gogoratuko banio bezala. Nik, aldiz, zehar begiz eta tarteka erreparatu nion, hiriko alde zaharrak dituen pasagune estuetan aurretik jartzen zitzaidanean bereziki, bere ibilera deskonpasatu samar horiek miretsiz, takoien gainean baldrexka.
|
|
|
–Gauza askotan antza duzue. Orain, esate baterako, Frischek bezala hitz egin duzu –esan zidan, eta
|
nigan
beste norbait ikusi edo nik beste norbait gogoratuko banio bezala begiratu zidan.
|
|
|
Etxe atarira iritsi ginelarik, giltzak atera eta sartu ginen bebarrura. Igogailuaren botoia sakatu eta
|
nigan
beste norbait ikusiko balu bezala begiratu zidan berriro. Beharbada Frischek emakumeei begiratzen zien bezala begiratuko niola nik ere Monikari pentsatu nuen, harridura eta jakituria nahasiz, gaztetasuna eta heldutasuna uztartuz.
|
|
|
Ipurmasailetan malgutasun puntu erorberago bat sumatu niola uste izan nuen gero, eta ibiltzeko moduan halako eramankizun nekatuago bat ere bai azkenik. Baina ezarian edo oharkabean sumatzen nituen gertakari edo egitate horiek (Monikak
|
nigan
auskalo zer aldaketa sumatuko zituen) ez zuten eraginik izan gure maitasunean.
|
|
|
Hala ere, jakin nahi al duk zer sermoi bota zigun don Estebek, Azpila iritsi zen lehen urtean, nik hamabost bat urte nituela? Bere eragintxoa izan baitzuen
|
nigan
...
|
|
|
Greta, bera zen nire ondoan betiko geratuko zen gauza bakarra. Gretak bakarrik bermatzen zuen
|
nigan
halako lotura bat, sentimenduekiko fidagarritasuna. Ezer existitzen ez zela pentsatzen nuenean, zulo batean bizi nintzelako goibel esnatzen nintzenean, albora begiratu eta hantxe ikusten nuen beti, nire aldamenean.
|
|
|
Ordura arte hazi izan ez banintz bezala. Denborak
|
nigan
eraginik izan ez balu bezala. Ispiluaren aurrean, nire masailak egun biko bizarrak jantzita ikusi nituen eta begietan inoiz ez bezalako sakontasuna igarri nuen.
|
|
|
Deiak iraun zuen tarte laburrean, gainera, iruditu zitzaidan emakumetxoa itota zebilela, edo, zuzenago oraindik, gainezka eginda; ez nuke esaten jakingo zergatik, baina haren ahotsa, haren presa, entzun nuen azpi soinu erogarria... horrek denak pentsatzera eraman ninduen gauzak ez zebil  tzala ongi, edo ez behar bezain ongi behintzat. Inpresio huts bat izan zen, berriz diot, baina gauza da emakumetxoaren erantzunak zalan  tza halako bat piztu zuela
|
nigan
, kutsu mikatz bat, hala ere inori jakinarazi ez niona. Esan zidan bezala, patruila bat segituan bidaltzen bazuen, hutsalak gertatuko ziren nire zalan  tzak; aldiz, patruila bat ahal zuen bezain pronto bidaltzen bazuen, zerbait larria gertatzen ari zen seinale.
|
|
|
Indarra eginda bada, sirenengandik bezala belarriak estalirik ihesi alde egiten dut hemen bere ondoan eserita zahartu ez nadin. Eta gizab kietako honen aurrean bakarrik jasan dut inork
|
nigan
egotea sinetsiko ez lukeena: norbaiten aurrean lotsatzea.
|
|
|
— Altzibiades maitea, baliteke zu benetan eskasa ez izatea, nitaz diozuna egia baldin bada eta nie gan zu bere bidez hobe bihur zintezkeen indarren bat baldin badago. Orduan
|
nigan
benetan edertasun zoragarria ikusiko zenuke eta zure edertasuna askoz gainditzen duena. Hori ikusiz, nirekin komunean edukitzen saiatzen bazara eta edertasuna edertasunarekin trukatu nahi baduzu, ez zabiltza nigandik gutxi irabazteko asmotan, ustearen ordez edertasunaren egia lortzen saiatzen ari baitzara eta" urrea kobrearekin" 30 trukatzeko asmoa duzu.
|
|
|
Mila tona hondarren azpian estalirik. Ez al zen izan Paul Valéry idazle hotz eta zurrun bezain handi hura,
|
nigan
ezagutzen ez dudan horrek guztiak osatzen du nire nitasuna, edo antzeko zerbait, esan zuena. Ez.
|
|
|
–Nire aldetik –eskutitza buruz esaten jarraitu nuen– eta ofizialtasunez eskatzen badidate, berorren jarrera ezin hobea izan dela eta nire aldetik begirune osoa duela berorrek, halaxe esango dut; hori bai, politikoki egiari atxiki natzaio –hemen duda egin nuen– gorrotorik eta haserrerik gabe, zeren eta ez Falangeren baitan eta ez
|
nigan
gorrotoak ez baitu habiarik egin. Berorren barkamena erregutuz eta nire egoera zein delikatua den ulertaraz diezaion Jainkoari eskatuz, agur esaten dio...
|
|
|
–Huts egite hark
|
nigan
porrotaren erabateko ziurtasuna landatu zuen –halaxe esan nion bisitariari.
|
|
|
bart
|
nigan
pentsatu besterik ez zenuela egin.
|
|
|
bart
|
nigan
pentsatu baino ez zenuela egin.
|
|
2004
|
|
|
Batzuetan zeharka besteetan zuzenago, hainbat salaketa leporatzen dizkit, besteak beste, gizalegez jokatu ez izana, Orixeren «hainbat idazlan, dokumentu eta argazki» eta, batez ere, haren «gutun guziak», Euskal Jaurlaritzak luzatutako diruz bilduak izanda, argitara eman nahi izan ez omen dudalako. Horrela jokatzean, noski,
|
nigan
«egoa eta diru gosea» besterik ez du ikusten. Beste aldetik, nire lana, Orixe eta bere garaia, «obsesio» hitzarekin kalifikatzen du.
|
|
|
Eta baliteke. Baina ikusle soil eta aske naizen aldetik, ezin du inork agindu
|
nigan
. Are gutxiago artearekin plazera eta aitzinamendua bilatzen duten nire neurri intimoetan.
|
|
|
Koilarakada bakoitzak halako poz zipriztina ematen zidan. Kantatzeko gogoa ere sortu zitzaidan,
|
nigan
oso gogo arraroa dena.
|
|
|
Ez dut uste maitasun borobilean sinesten dudanik. Horrexegatik beldurrak bizirik irauten du
|
nigan
.
|
|
|
Zure ultra izpiek ez dute
|
nigan
eraginik.
|
|
|
Zure ultra izpiek ez dute eraginik
|
nigan
.
|
|
|
Oso atsegin dut zuk
|
nigan
pentsatzea, baina ezinezkoa da, Midori.
|
|
|
Hortzak estutu nituen, menderatu nahi ninduen beldurrari aurre egiteko. Ibarrak, Mitxelenak beren uste osoa jarri zuten
|
nigan
. Baita nire gobernuko buruzagiek ere, une hartan gaizkileak bezala ezkutuan ibili behar zutenek, justiziaren alde egiteagatik.
|
|
|
Une luze batez gizon torturatu hura supazterreko txingarrei begira gelditu zen, garren sakonenean mezu konprenigaitzen bat irakurriko balu bezala. Azkenean, bere begi grisak
|
nigan
josi ziren berriro.
|
|
|
Une batez Mitxelena aiduru egon zen, bere hitzek nolako eragina ote zuten
|
nigan
. Nik, ordea, hitzik ere ez nuen atera.
|
|
|
Ezer gertatu izan ez balitz bezala. Ez dakit,
|
nigan
seinaleren bat ikusi behar zuela iruditzen zitzaidan, egun hartan bizitako infernuak utzitako arrasto salatariren bat. Baina, antza zenez, nire masaileko harramazkadei ere ez zien erreparatu emakume onbera hark.
|
|
|
–Los Alamos eko militarrek –jarraitu zuen Oppenheimerrek, gelan zeharreko pasierarekin segituz–
|
nigan
zuten konfiantza berehala galdu zuten. Gainetik kendu nahi izan ninduten segituan:
|