2000
|
|
Begiak kafetegi zaratatsuko goialde intsonorizaturat zuzendu nituen, zeruari pazientzia eske. Inor
|
ni
hiltzera saiatua zela erraten ari nintzaion, eta hark halako arrazoia bota behar. Jakina horditurik nengoela, baina horrek ez zuen deus ikustekorik azaltzen ari nintzenarekin.
|
|
Aukera horrek, gainera, orduan izan nezakeen bozkario apurra eskaintzen zidan:
|
ni
hilez gero, gutxienez Dabidi gainera etorriko zitzaion nire heriotzaren zama.....
|
|
Ama zenarekin egin nuen amets. Ohe ondora etorri eta ea zeren zain nengoen esaten zidan behin eta berriz, hiltzeko behingoz, hil egin behar nuela derrigor, dena prest zegoela eta
|
ni
hiltzea baino ez zela falta. Ni hiltzeko prestatu nintzen, amak esaten zidan bezala, eskuak bular gainean gurutzatuta, baina ez nekien nola hil.
|
|
Ohe ondora etorri eta ea zeren zain nengoen esaten zidan behin eta berriz, hiltzeko behingoz, hil egin behar nuela derrigor, dena prest zegoela eta ni hiltzea baino ez zela falta.
|
Ni
hiltzeko prestatu nintzen, amak esaten zidan bezala, eskuak bular gainean gurutzatuta, baina ez nekien nola hil.
|
2001
|
|
Ni, bentzuturik hil baninduzu ere ene heriotza zuretzat etsaia ene agurrik beroena litzateke[...]
|
ni
hilik ere. Azken hatsarekin batera ene eskuetarik abaildurikako harmak beste irlandarren aiduru itsatsiko zaizkio lurrari.
|
|
Horrexegatik idatzi dizkizuet instrukzio batzuk zuei, Lucas, lagunei, hiltzen naizenerako.
|
Ni
hil ostean zer egin behar duzuen ondo jakin dezazuen.
|
2002
|
|
Horiekin bilduta elkar ulertuko duzue". Bere indarra ikusita,
|
niri
hiltzeko gogoa joan egin zitzaidan. Ilunabar hartan, Leo emazteak esan zidanez, etxerako eskilarak binaka igo nituen, bizi bizi; eta lehenengo aldiz ikusi zidan irribarre bat.
|
|
Ni berdin nabil: sarri añenka hargatik; baina maite ez badut, orduan
|
ni
hil.
|
|
|
Nik
hil zutena ikusi nuen bakarrik.
|
|
Hiltzailea kalean zegoen, legearekiko zorrak kitatuta. Eta
|
nik
hilik erortzen ikusi nuenak hamalau urte luze zeramatzan ehortzirik, azpian lur hotza, gainean harria.
|
|
Hildakoa edo trapitxeroa deitu diogu orain arte besterik gabe. Baina, bet betan, hor non argazki madarikatuaren oinak izena jarri dion
|
nik
hilik erortzen ikusi nuen  gizonari: Abel.
|
2003
|
|
Penagarria egiten zait erdal komunitateak ez edukitzea gurearekiko sentsibilitate edo interes gehiago. Hala ere, konbentzituta nago
|
ni
hil baino lehen espainolezkoa gehiago salduko dela zenbaki absolutuetan, eh! euskarazkoa baino.
|
|
Akats bi egin dituzu: bata, martiztar deitzea, Namektarra naiz eta; bestea,
|
ni
hiltzen saiatzea, hilezkorra bainaiz... Ulertu duzu?
|
|
Itxaron duk bihar goizera arte.
|
Ni
hilda nagok eta hildakoek ez ditek hitz egiten telefonotik. Are gutxiago honelako eguraldi zakurrarekin.
|
|
Baina norbaitek jakin zuen Mallonaren kasuan zerikusi zuzena eduki zuen faxista haren izena. Hori ezin litzatekeelako
|
ni
hilda eta gero ahaztu.
|
|
Halaxe esaten zidak, gero horrek zer esan nahi duen esaten ausartu barik, jakina.
|
Ni
hildakoan. Eta hori oraintxe bertan izan litekek.
|
2004
|
|
Zu, ama,
|
ni
hilda gero ere hemen geldituko zara esan zion behinola Juanek.
|
|
|
Ni
hil dut erbia. Da nire hau erbi.
|
|
Da nire hau erbi. Nire txakurra, Bihotxa, ikusi lehenbizi, ta
|
nik
hil naiz. Atzo ere ikusi nintzen, dut, nuen...
|
|
Ez. Mendekatu egin behar ditut
|
nire
hilak. Azken baten, nor naiz ni bizirik jarraitzeko, eurak guztiak hilda egonez gero?
|
|
Anarentzat lotsagarria zen senarrak utzi zuela aitortzea. Horrenbestez, hari zegokionez,
|
ni
hilik nengoela erran zidan. Oso latza izan zen hura.
|
|
Ile moztailearena entzun nuenean, asaldatu egin nintzen pixka bat, imajinatu bainuen nola gordeko zituen Montsek nire ileak bere interes hutserako: enkantean saltzeko eta bera aberasteko, alegia,
|
ni
hilda gero... gauza segurua baitzen ni baino luzaroagoan biziko zela, amaren aldetik jaso zuèn herentzia genetikoa kontuan hartuta; baina Montsek emakume senik ere bazuen eta, nire pentsamenduaz jabetu balitz bezala, honela esan zidan, burua errazen soiltzen den puntuan, han kalparrean, hiru muxu amoros ematen zizkidala:
|
|
"
|
Ni
hilko naiz lehendabizi" esan zuen Ikek berez dramatikoa zen egoera espantuka azpimarratuz. Igandero bezala Carlosen pubean zeuden lagun guztiak, Carlos, Ike, Sydney, Sean, larunbatean gertatua, ligeak, larru jotzeak, partyak, Ikeren ikuskizuna La Escuelitan errepasatzen, nahiz eta gero eta gutxiago eduki errepasatzeko, gero eta gutxiago ateratzen zirelako, gero eta gauza gutxiago eskatzen zizkiotelako bizitzari.
|
2005
|
|
Baina ezinezkoa dela ohartzen naiz eraikin honetako oihuak entzuten ditudan bakoitzean, tiro soinuak entzuten ditudan bakoitzean, negar zotinez beteriko malko suiziden hotsak entzuten ditudan bakoitzean. Ni hemen bainago, heriotzaren korridorean, ate lodi hori, berriz noiz ireki zain,
|
nire
hila noiz etorriko zain. Ez dakit zer egingo didaten, baina kementsu azalduko naiz, ez dakit nora eramango nauten, baina harro sentituko naiz naizena izateagatik.
|
|
Egun euritsu bezain tristea izan zen. Banekien
|
nire
hila etorriko zirela eta nuela ihes egin, baina, hala ere, ezustean harrapatu ninduten. Gau hartan afaldu ondoren gurasoekin berriketan ari nintzela atea jo zuten.
|
|
Hau dena zertaz doan jakin gura dut. Zergatik saiatu zareten
|
ni
hiltzen, zergatik ibili garen bueltaka, zertaz doan joko hau. Gutxienez infernu honen arrazoiak ulertu nahi ditut.
|
|
–Egin nuena jakin bezain laster esan omen zian
|
ni
hilda nengoela beretzat. Zer egiten dik hildako batek beste baten hiletetan?
|
|
Kalkulatzen egon nintzen atzo, Samuel. Gehienez ere 5.107 egun dauzkat
|
nik
hil aurretik. Baina gutxiago izango dira seguru.
|
|
Ezkondu egingo gara orduan, Samuel? Ezkonduko gara
|
ni
hiltzen naizenean, Samuel?
|
|
Jarraitzen duzu oraindik planoak marrazten, ala? Egingo dituzu plano batzuk guretzat, Samuel,
|
ni
hiltzen naizenerako. Erre zaizu etxerik hor zaudenetik, Samuel?
|
|
Nolanahi ere, Ea itoketa latz horren lekuko hitsa izan da besterik ezer baino lehenago. Eta horrelakotzat egongo
|
nigan
hil arte.
|
|
|
Nire
hil bat zara. Gaurtik aurrera
|
|
Ezin zitzaion kemena ukatu kontadoreari, ibili behar zen orbel haiekin txisperuen artean. Orduan egin zitzaidan buruko mina, itzuli egin nintzen, familiagatik itzuli nintzen, anaiagatik itzuli nintzen,
|
nik
hiltzera eraman ez zezaten.
|
2006
|
|
Baina diskutigarria iruditzen zait noraino baldintzatzen dituen biologiak jarrera horiek. Ez daukat dudarik beraien testosterona, eta nire testosterona falta,
|
nire
hilekoa eta nire menopausia... kontuan hartu behar direla. Baina hasi dugu hitz egiten egunen batean ere andropausiaz.
|
|
Zin egiten dut gaur
|
nere
hilengatik
|
|
–
|
Ni
hilko naiz, ama?
|
|
Hiltzen banaute, emadak hitz Ingoren kargu egingo haizela, egidak zin, Franz, egidak zin! Ez nion negar egiteari utzi harik eta Franzek, zure aitak,
|
ni
hiltzen banintzen Ingoren kargu egingo zela agindu zidan arte.
|
|
Ez zuen ezer ikusi, ordea. Oihuka hasi zen zoro moduan, hartu zuen sustoagatik batez ere, nik uste, eta ni konturatzerako etxea bete jende zegoen
|
ni
hiltzeko prest.
|
2007
|
|
eta
|
nirekin
hiltzen
|
|
Bere buruaz eta heriotzaz mintzo denean ere, ez du Russellek leunkiago erantzuten: ?
|
Ni
hiltzean usteldu egingo naiz, eta nire nitasunaren azken arrastoak berak suntsituko dira. Bizia maite dut, eta ez naiz jadanik gaztea.
|
|
Gaizki hartu nituen; eta haiek ni ongi.
|
Nik
hil nituen, baina haiek, hala ere, dena utzirik, bizi berrirako aukera eman zidaten. Hunkigarria zen, benetan.
|
|
Baumanen analisia espainolen nazioaren neurrira egina dago:
|
ni
hilko naiz, baina nire nazioak beti iraungo du (eguzkia jartzen ez den hartaraino). Ipin ditzagun parean espainolen kultur erroetan luze mantendu den ikuspegi handiputz hori eta hemengo poetak idatzi zuena:
|
|
Eta
|
ni
hil egingo naiz?
|
|
Haurrak izan zizkion ikusten duela zonbait egun, bainan hauek ere ez zuten jakin zertako gonbidatu zituen, tutik ez baitzuen entzun arazi. Bakarrik, kasik ixilka, gordeka, prekozionez beterik eman zeien burdin untsi gorrista bat, arras zahartua, elaztikazko zinta zahar batez inguratua, erranez" ene denbora badoa, orduan hau zuentzat da...
|
ni
hil ondoan bakarrik ez zabal, he. Arnega zazue kristoren kurutze seinalea eginez" eta arnegatu zuten, pentsatuz behar bada opari zerbait zitakela.
|
2008
|
|
Puzzlearen pieza guztiak ezagutuko ditugun garaia helduko da,
|
ni
hilda egongo naiz, baina ez gaude urrun.
|
|
–Beñardo, harro nagok azken urtean egin duan aldaketaz, baina jakin ezak Nazario maiorazkoa dela eta Nazarioren esanetara egon duala, berak beteko baitu nire lekua,
|
ni
hiltzen naizenean: ulertu al duk??
|
|
Hire fabrika eta hire fabrikaondoak hortik pasatzen zaizkidak, hire handinahia bezala, ulertzen didak, ezta?, ni eroriko naizen bezala eroriko baitira haiek, baita hi heu ere noizbait!, etxeko lotsa nauk, bai, baina hi heu utziko haut oraingoan lotsagarri, sekulorun sekulotan!, izan ere, hi alua bahaiz, ni aluago, Nazario!
|
Ni
hilko nauk, bai, baina hik ere ez duk zama txikia jasan bizitza osoan, bai baitakit bizitzako ordu guztietako minutu bakoitzeko segundo orotan ni madarikatzen ibiliko haizela, eta ez diat beste pozik behar beste munduan, enteratu al haiz?, ai!, eta bukatzeko apustu bat egingo diat: baietz ni ere soldadutzatik libratu!, hi alua bahaiz, ni aluago, Nazario!
|
|
Batzuetan, uraren dardaragatik, pixka bat mugitzen ote zen ematen zuen, altxa nahian ari balitz bezala. Baina ondo hilda zegoen, tiroz jota eta itota, eta arrainentzako jaki bihurtuta
|
ni
hiltzeko asmoa izan zuen toki berean.
|
|
Zertarako hartu zuen horrenbesteko lana? Beste inork agindu ziolako
|
ni
hiltzeko eta errugabe bati, Aitorri, errua egozteko! Eta bitxiak ez zituen nahi, Mendikobordaren inguruan agertu ziren-eta?!
|
|
Haiek ez dute, noski, gelditzeko asmorik.
|
Nire
hiletara joaten bazara, beraz, horretan ezagutuko dituzu, alde egiteko moduan: elkarri apenas begiratu gabe, inor agurtu gabe joango baitira, nigatik nahikoa sufritu dutela pentsatuz, esan nuen.
|
|
JULIA. Zertarako?
|
Niretzat
hilda zaude.
|
|
IKERNE. Biluzik?
|
Ni
hil egingo nintzateke.
|
|
Hire fabrika eta hire fabrikaondoak hortik pasatzen zaizkidak, hire handinahia bezala, ulertzen didak, ezta?, ni eroriko naizen bezala eroriko baitira haiek, baita hi heu ere noizbait!, etxeko lotsa nauk, bai, baina hi heu utziko haut oraingoan lotsagarri, sekulorun sekulotan!, izan ere, hi alua bahaiz, ni aluago, Nazario!
|
Ni
hilko nauk, bai, baina hik ere ez duk zama txikia jasan bizitza osoan, bai baitakit bizitzako ordu guztietako minutu bakoitzeko segundo orotan ni madarikatzen ibiliko haizela, eta ez diat beste pozik behar beste munduan, enteratu al haiz?, ai!, eta bukatzeko apustu bat egingo diat: baietz ni ere soldadutzatik libratu!, hi alua bahaiz, ni aluago, Nazario!
|
|
–Beñardo, harro nagok azken urtean egin duan aldaketaz, baina jakin ezak Nazario maiorazkoa dela eta Nazarioren esanetara egon duala, berak beteko baitu nire lekua,
|
ni
hiltzen naizenean: ulertu al duk...?
|
|
" Ez, polita, ez nago hilda, baina mundu guztiak hilda nagoela uste du. Eta
|
nire
hiletara etorriko dira ordubete barru. Ezin dut hitzordua bertan behera utzi".
|
|
–Terese, hil egin zuen, halaxe da.
|
Nire aurrean
hil zuen. Halaxe da.
|
|
Hartu dut erabakia, eta bertatik agindurik uzten dut:
|
ni
hiltzen naizenean, eduki nazatela beilategian termometroa ahoko zuloan dudala (nere heriotza oso benetan har ez dezan herriak), eta erre nazatela gero termometro eta guzti.
|
|
Lagunok: lotsaren nagiak atera eta esaizkidazue bizitan eta oraintxe bertan
|
ni
hiltzen naizenerako gordeak dituzuen ahokada goxoak; hilda egoteko izan dezakedan gogo apurra kenduko didazue zuztarretik.
|
|
Sartua
|
ni
hil nahiz bere adar puntez Su keak dariozka bere mustupilez Lurra aztaparkatuz beso azkazailez
|
2009
|
|
Hango zorionak hartu beharra! Hango txaloak eta gorak,
|
nik
hildako txarria zala eta ez zala!... Koronelak be egin eban gozatsu... gg barre:
|
|
Lekeitioko emakume batek esan zidan: Jaungoikoak ipini zaitu hemen,
|
nik
hil aurretik hau norbaiti kontatzeko. Begira zenbat sufrituko zuen hori esateko!
|
|
bateko testua dugula propio; heriotzaren gaia nolabait, pentsaketa kristau ohikoaren buruz buru, kontrapentsatu egin nahi duela.
|
Ni
hilko naiz, baina munduak eder jarraituko du, dio lehen ahapaldiak (ez dute aingeruek zeruan arimaren ongietorria kantatzen); eta hil eta gero, nire biziraupena lurrean lur izatean etzango da, dio azken ahapaldiak. Amurizak galdetu dion bezala galdetuko lioke agian irakurleak:
|
|
Zorionez, bestelakoa atera zait Natividad, ikusiko bazenu nola zaintzen nauen, gau eta egun? Moja izan nahi du, eta moja joango da
|
ni
hiltzen naizenean, Jainkoak hala nahi dezala.
|
|
Lepoa ezker eta eskuin bihurtu nuen. Inguruko arbola bakoitzaren gibelean
|
ni
hiltzeko gizon ordaindu bat izan zitekeen.
|
|
Bakoitza bere arrazoiekin edo bere desarrazoiekin, denek begi txarrean gintuzten Biktoria eta biok, edo bietariko bat. Arrunt garbi ere ez nuen, pertsona bera izan ote zen bi ekintzen manatzailea, ala
|
ni
hil gogo ninduenak ez ote zuen ekarri, nahi gabean, Biktoriaren fi n gaiztoa.
|
|
Inoiz egin gabea nintzen, baina ikusia nuen egiten. Segidan, egurra hartuko nuen eta Jainkoak erabakiko zuen ate ondoko begiraleak hiltzen nituen edo haiek
|
ni
hilko ninduten.
|
|
Burura etortzen zitzaidan aitak, eta bere aurretik aiton amonek, esaten zuten esaldi hura: «konponduko al da gurea
|
ni
hil aurretik?». Egia da aitak irratia eskatu zigula ospitalerako eta, orobat, egia da den denok sentitzen dugula beldur handi hori gertuko norbait hiltzen zaigunean:
|
|
Istilu hartako nahasmenduan, Gina gertu zegoen
|
ni
hiltzeko.
|
|
Negoziatzen badiat, eraso egin diodala onartuko diat. Eta orduan duela hamar urte ere gizon hura
|
nik
hil nuela pentsatuko dik jendeak. Eta ez bata, eta ez bestea ez dituk egia.
|
|
GERMAN. Gidaria
|
nik
hil nuela dakien bakarra da.
|
|
Ez, Abel. Egia esan nizun, enuen
|
nik
hil!
|
|
LUKAS: (Amorratuta) Nahiago zenuke
|
ni
hiltzea, ezta?
|
|
Nik eztet pekatuik in behar ta!. Pekatua itea zuek zoazte.Zuek baitzoazte
|
ni
hiltzea.
|
|
–Eta nor zen bigarren gaizkilea, hilda dagoena? Holmes,
|
nik
hil dut, ez da
|
|
Eta bidaia ez da oraindik amaitu; jarraituko du idazten eta irakurleari pausagune bat eskaintzen. Jokoa amaituko da
|
ni
hiltzean, zehaztu du, Septentrio rekin jaio zen poeta ongi ulertua izan ez den ustearekin.
|
|
Oso gogorra izan zen; gauero
|
ni
hiltzera etorriko ziren beldur nintzen, edozein unetan exekutatuko ninduten beldur. Egoera horretan ero bihurtzea da errazena, edo zeure buruaz beste egitea, baina nik banuen bizirik jarraitzeko arrazoi bat:
|
|
Hotelaren atean geratzen ziren beti. KGBkoak hiru aldiz saiatu ziren
|
ni
hiltzen.
|
|
–eta, solasean atsedenaldi bat hartzen zuela, jarraitu zuen–: Zorionez, bestelakoa atera zait Natividad, ikusiko bazenu nola zaintzen nauen, gau eta egun... Moja izan nahi du, eta moja joango da
|
ni
hiltzen naizenean, Jainkoak hala nahi dezala.
|
|
Helduago egingo da, eta zinikoago eta zentzudunago. Baina
|
ni
hiltzen naizenean, ume bat izango da oraindik. Oraindik ez dit barkatu izango.
|
|
Gizajoa! Gustura ikusiko nuke hura bospasei urte barru, ordurako
|
ni
hila bainengoke hari zorrak besterik ez utzita, pentsatuz zer nolako dirutza izan zezakeen nik zuri kasurik egin ez banizu.
|
|
Badakidana da modu berezi batean haziko duela bere alaba, dena dela haren izena.
|
Ni
hil baino lehen itzuliko ez bazina, aitari emango nizkioke paper hauek; aita hil baino lehen itzuliko ez bazina, Anderri emango lizkioke hark; eta zure neba hil baino lehen itzuliko ez bazina, bere alabatxoari emango lizkioke Anderrek. Orduan ere" Almikerentzat" izango lirateke paperok.
|
|
Urteetan eta urteetan xera osoz pilatutako eta pilatutako liburuei begira pasatzen nituen egunak, haietatik nire barneko hutsaren ukenduren bat etorriko zitzaidalakoan bainoago,
|
ni
hildakoan oinordekoek haiekin egin zezaketenaren erresuminez. Ondo ezagutzen ditut herederoen liburuenganako arreta, eskarmentuz ezagutzen bigarren eskuko liburu saltzaileen diru gosea ere.
|
2010
|
|
Geroztik baditut hamabi pastoral emanik bat batuaz, San Mixel Garikoitz, bestea frantsesez, Juan Martin Pueyrredon, eta bederatzi haboro, emaiteko! Emanen dituzue
|
ni
hil ondoan! Kar, kar, kar…
|
|
|
Ni
hiltzean, lubakiaren alde horretan aurkituko nauzu, hain daukat errotua neure baitan euskal sentimendua, ez harrokeriak bideratua, bai harrotasunak!?, are gehiago esperientzia fisiko metafisiko ezin biziago bat izan nuenetik?
|
|
Noiz eta haizea ez den
|
ni
hil eta gero aterpean jolasten paper zatiokin, lohiaz zikindurik, edota ez diren usteltzen euripean, izarrak balira bezala giltzari baten beira karraskatuari itsatsirik.
|
|
Baina asuntoa da zergatik ez dagoen gure artean.
|
Nik
hil dudalako, Erramun. Eta jakingo al dut horrekin bizitzen?
|
|
Hori, bere horretan, horrelaxe da. Aita
|
nik
hil nuen. Baina ba al dakizu zergatik?
|
|
ABEL. Aizak, eta hik nola igarri diok
|
nik
hil nuela?
|
|
JULENE. Baina zure aitak
|
nirea
hil zuen. Eta zuk gorroto zenuen nire aita.
|
|
ANDER. Hala da, bai, han izan nintzen. Baina ez nuen
|
nik
hil.
|
|
PAULA. (Burua altxa eta, kostata) Bai,
|
nik
hil nuen.
|
|
ANDER. Nekane ziur dago
|
nik
hil nuela zure ama.
|
|
ANDER. (haluzinatzen) Hori esan dizu? Ez, Nekane, gezurretan ari da, ez nuen
|
nik
hil!!
|
|
LUKAS. Ba
|
ni
hil delako pozten naiz. Eta kristorenak pasatuta hil bada, hor konpon.
|
|
LEONOR.
|
Niko
hilda dago beste guztientzat.
|
|
ANDONI. Neu be haiek harrapatzeko irrikaz nagok. Kabroi horiek
|
ni
hiltzen saiatu zituan.
|
|
AINGERU. Bai. Berak eman zuen agindua, orain
|
ni
hiltzeko eman duen bezalaxe. Gordeta ditut nickaren bidez bidali zizkidan mezuak.
|
|
Zer uste duzu?
|
Ni
hiltzen saiatu zen pertsona bera izan dela?
|
|
OLGA. Gezurrik ez, Klaudia.
|
Ni
hiltzen saiatu zineten.
|
|
OLGA.
|
Ni
hiltzen saiatu zirenek zelatan jarraitzen dute, eta horren f rogak dauzkat.
|