|
2000
|
|
|
EUSKAL Herriko Musikagileen Elkarteak konpositoreen lana ezagutzera emateko hainbat ekimen bideratuko du datozen hilabetetan. Hala nola, Interneten dagoen euskal konpositoreen katalogoa paperean argitaratzea, musikagileen
|
lanen
CD sorta kaleratzea, eta kontzertu birak eta ikastaroak antolatzea.
|
|
|
Testu honek ematen dio hasiera prosaren atalari eta ondoren Axularren «Gero» (1643) eta Frai Bartolomeren «Euskal errixetako olgeeta ta dantzen neurrizko gatz ozpinduba» (1816)
|
lanen
pasarteak datoz. Lehenak «haragizko bekhatuari» hamahiru kapitulu eskaini zizkion.
|
|
|
Liburu honetan ziharduen lanean gogotsu eibartarrak gaixotu zenean; hala ere, Serafin Basaurik, Imanolen lagun mina zenak, testuak egokitu eta azken ukituak eman ostean, Eibarko Udalaren Euskara Batzordearen eskutik kaleratu da. Liburu hau, Laspiurrek aurretik argitaratuak zituen zenbait
|
lanen
osagarri dela esan liteke, eta autore honek Eibarko euskararekiko zuen arduraren erakusgarri da. Liburua neurri batean berezi egiten duen ezaugarrietariko bat, azalpenak eta ematerakoan eibarrera erabili izana da.
|
|
|
" Jamilia" nik neronek itzulia dut euskarara. Txingiz Aitmatoven beste
|
lanen
bat ere irakurria dut, eta izugarri gustatzen zaizkit. " Jamilia" k nobela honetan eragin handia izan du pertsonaien osakeran.
|
|
|
Bestalde, eta hainbeste urtetako
|
lanen
ondorioz, euskal kulturaren enpresetan aritzen diren kideek esperientzia metatu dute eta hau oso zaila izaten da erakundeko gainerako kideei esplizitoki transmititzea. Orain arte transmisiorako bide bakarra elkarrekin fisikoki lan egitea izan da eta noski, egoera hau oso gutxitan izaten da posible.
|
|
|
Saritutako
|
lanen
edizioak oso kaxkarrak izaten dira.
|
|
|
Batasun hori, euskara idatziaren batasunaz mintzatu geranez gero, euskal idazle eta irakasleen eskuetan dago, Euskaltzaindia gidari eta laguntzaile dutelarik. Arantzazun izan diren eta ez diren euskaltzaleak argibide bat izan dezaten, Euskaltzaindiak geroago eta astiroago argitaratuko dituen erabaki eta
|
lanen
aurrerapena agertu nahi du orain. 1) Ortografiaz hortarako hautatu zen batzordeak adierazi dituen pundu gehienak onhartuak izan dira, ikusi dugunez.
|
|
|
Kari horretara ba tzorde bat ari da lanean. Nik lasaitasun osoz espero ditut ba tzordearen
|
lanen
ondorioak. Ez naiz ni batasuna nahi duen bakarra, Miarritzeko RPRko hautesleek ere horixe nahi dute.
|
|
|
Literatura unibertsalaren nondik norakoak azaldu behar dituen irakasleari erabilgarria suertatuko zaiona, eta era berean ikasle gazteak ulertu eta irakurtzera bultzatuko dituena izan nahi luke baita ere. Horretarako, idazle eta
|
lanen
aipamenei disziplinartekotasuna bilatu nahi duten proposamenak erantsi dizkiete (film, musika, margolari eta besteren ereferentziak).
|
|
|
" A la par de' l pertues, a partir de hoije, ye lhuç de Miranda, lhuç de Pertual", esaldiak bururatzen du hizkuntza eskubideak onartzeko aurkeztu zuten poesiaz betetako testuak. Ordutik aurrera mendetako gutxiespenaren aurkako lana luzeagoa bada ere nekazal inguru hori hainbat eta hainbat esparrutan Portugalgo atzeratuenen artean dago, eta analfabetismo maila ere handienetakoa da, sekulako mugarria izan zen, urte askoko
|
lanen
emaitza.
|
|
|
Aurtengoarekin hamabost urte bete ditu Eusko Jaurlaritzaren Euskara Zerbitzuak bultzatutako Urruzuno literatur lehiaketak. Eta hori dela-eta, 2000 honetan sarituak izan diren idazle gaztetxoen lanekin batera, Urruzunotarren zerrenda argitaratu dute, hots, 1986tik gaur arte irabazle suertatu direnen izen eta abizenak, haiek idatzitako
|
lanen
izenburuak eta beste xehetasunak jasotzen dituen zerrenda. Jakina denez, Urruzuno literatur lehiaketa gazteenei zuzendua dago, oraindik ikastetxeetan dabiltzanei esan nahi da, nahiz eta dauzkan lau ataletan" zahartxoak" eta" gazteenak" egindako prosazko edo poesiazko lanak bereiztu.
|
|
|
2 Ikus 1990 urte inguruan Sarrionandiak buruturiko literatur
|
lanen
ugaritasuna.
|
|
|
Liburu hau argitaratzean, irakurleek nahiz idazleek Sarrionandiarengan nortasun literario ongi definitu bat nabarmendu zuten, bai pentsamenduz bai lengoaiaz. Aipagarri da bestalde, nortasun literario horrek alde askotatik bere horretan aldagaitz dirauela oraindainoko liburugintza osoan, gero eta bereagoa delarik bere literatur
|
lanen
izaera delikatua, haien fintasun estetiko hain sentsoriala. Munduak sortu eta egoerak azaltzeko gaitasun berezia du, sakontasunez nahiz erliebez aurkeztuz aldi berean, tentsio narratiborik edo extasi poetikorik eragin gabe, intrigaren edo sentimenduen exaltazio pizgarriaren premiarik gabe, patxadaz eta neurriz aurrera eginez zabalera nahiz sakonera, leguntasunez eta dotoreziaz.
|
|
|
Harkaitz Canoren ipuingintzan bi alderdi bereiz ditzakegu: batetik, Goizean behin irratsaiorako prestaturiko
|
lanen
bi bilketa ditugu: Radiografiak (1995) eta Bizkarrean tatuaturiko mapak (1998).
|
|
|
Bizkarrean tatuaturiko mapak bilduma ere, Goizean behin irratsaiorako prestaturiko hainbat
|
lanen
hautaketa dugu. Oraingoan, hiri ezberdinei buruzko gogoeta, deskribapen edo ipuin eskaintzen dizkigu.
|
|
|
Beraz, bai gaur eguneko literatura hobeto ulertu eta ezagutzeko, eta, bai aurrerantzean egin litezkeen
|
lanen
osagarri modura baliagarria izango delakoan, gai honi heltzea erabaki dugu: 90eko hamarkadako narratiba (lanaren edukia eta mugak zehatz adierazten dira datozen lerroetan).
|
|
|
Izan ere, gure asmoa narratiba berria aztertzea denez, hamarkada honetan argitaraturiko lan guztiak aintzat hartzea zabalegia iruditu zaigu, eta beraz, egokiagotzat jo dugu esparrua murriztu eta lan jakin batzuei buruzko bilduma osatzea. Hortaz, datozen orri hauetan azken hamarkada honetan ezagutzera eman diren idazleen
|
lanen
zerrenda emango dugu urtez urte. Hala ere, 90eko hamarkada baino lehen narratiba lanik argitaratu ez dutenak ere hartu ditugu kontuan:
|
|
|
(a) Aurretik aipatu dugun bezala, lan hau beharrezkoa iruditzen zaigu gerora idatziko diren
|
lanen
osagarri modura.
|
|
|
(c) Kritikak
|
lanen
harrera asko baldintzatzen duenez, beharrezkoa iruditu zaigu kritikak erabiltzen dituen ikuspuntuak aztertzeko hustuketa lan hau eskaintzea.
|
|
|
Ondorioz, aztergai ditugun narratiba lan hauek komunikabideetan (idatzietan) izan duten harreraren nondik norakoa ikusi ahal izateko, literatur lan bakoitzari buruz idatzi dena biltzen saiatu gara hurrengo orriotan, hainbat egunkari zein aldizkaritan kaleraturiko erreseina eta aipamenak jasoz. Hartara, gaur eguneko kritika
|
lanen
berri izateko, besteak beste, honako egunkari eta aldizkariak begiztatu ditugu:
|
|
|
ONUren agiri hura eratu eta gehien bultzatu zutenetakoa, aita Proventzakoa eta ama Euskal Herrikoa zituen René Cassin baionar jurista ospetsua izan zen, bere
|
lanen
eskergarri 1968an Bake Nobel saria jaso zuena.
|
|
|
2 Zientzia, literatura edo arte mailan egindako
|
lanen
egile diren pertsona guztiek dute horregatik eskubidea dagozkien interes moralak eta materialak babes dakizkien.
|
|
|
bere ekarpena egingo du euskarazko apostolutzaren arloan, euskal prosa aberatsa, ezpal eta hari ederrekoa erabiliz, bestalde. Gainera Bartolome, gero ikusiko dugunez, aipaturiko gehienak baino originalagoa da bere lanean, haien lanak, kasurik gehienetan, gaztelaniazko edo frantsesezko
|
lanen
itzulpenak edo moldaketak baitira; benetako predikari eta hizlariak, ordea, bere beretik ematen daki eta horrek askoz ere handiagoa eskatzen du?
|
|
|
Gizartearen interes orokorreko gaien babesa, hala nola, adierazpen askatasuna eta ihardespen eskubidea, egileen eta beren
|
lanen
babesa, aniztasuna, kontsumitzaileen babesa, gazteen eta giza duintasunaren babesa eta aniztasun kultural eta linguistikoaren babesa. Metodologia gisa, merkatuarekikosorosgarri egiten du araudia, interes horien babesean, interbentzio publikoamerkatuaren hutsegiteak bakarrik egingo lukeelarik justifikagarri83.
|
|
|
Hamabost puntu zehazten dira, non aipatutakoezaparte, ezarriko diren beste mota honetako betekizunak ere zehazten diren: ...ntzute handiko ordutegietan, jatorriz frantsesez egindako edo, gutxienez, Europako Batasunarenjatorriko emisioena; frantsesez egindako filmen eskubide erosketan gastatu beharreko sarrerenportzentajea; programa kultural eta hezkuntzakoen emisio kopuruak; ekoizleak emisoreengandikindependente mantentzeko xedapenak; publizitateari gehienez eman dakiokeen denbora; parte hartzeosagarria ikus entzunezko
|
lanen
produziorako sostenguan; deskonexio erregionalak egiteko aukera, gehienez jota ere 3 orduz eta publizitaterik gabe.
|
|
|
– Ikus entzunezko
|
lanen
produkziorako (ekoizpen independentea eta filmak) gutxieneko ekarpen ekonomikoa, zeina dekretuz finkatu beharrekoa den24.
|
|
|
Ikus entzunezko
|
lanen
sostengu finantzariorako ezarritako kontu eta mekanismoei (COSIP eta conte de soutien delakoak) egin beharreko gutxieneko ekarpena (satelite eta kablerako zerbitzuak betebehar honetatik kanpo daude).
|
|
|
Analisi BioenergetikorakoNew York-eko Institutua 1956an sortu zen ofizialki. Analisi bioenergetikoa Freud engaraikide eta dizipulu izandako Wilhelm Reich en
|
lanen
ondorioz sortu zen.
|
|
|
Beren argitalpenetan agertzenzituzten emaitza bikainak, gaur egun oso eztabaidatuak dira. Formatu terapeutikoa, terapeutak lagunduta eta aurretik finkatutako etxeko
|
lanen
bidez, bikotearenhitzezko eta ez hitzeko komunikazioaren areagotzean oinarritzen zen funtseanMaster en eta Johnson-en proposamena.
|
|
|
Ez dakit nik oraingo belaunaldi berrikoei utzidien, baina zalantzarik ez dut gure belaunaldiko euskaltzaleengan izugarrizko eraginaizan duela aitortzeko. Ez soilik ideiengatik, baita haren
|
lanen
irakurraldietan izandakoatseginagatik ere. Horren froga nabaria da, duela hogeita piku urte Euskal Idazleakgaur libururako Joan Mari Torrealdaik egindako inkestan parte hartu genuenok orduanemandako iritzia, ez baikenuen alferrik Txillardegi bera aukeratu gure idazle onenenarteko onentzat, izen handiko beste askoren aurretik.
|
|
|
Etxaide finak, Oargui ren estreinako deialdiari (1954) hainbat idazle gaztek erantzun diola jakinarazi baitigu, eta horien artean, nahizepaimahaiak saritu ez izan, berak bere aldetik bereziki hiru zoriontzen baititu pozezbeterik: Txillardegi, Aialde eta Julio Ugarte apaiz jauna, euskaldun berriak direlako.Horien
|
lanen
izenbururik ez digu ematen, ordea.
|
|
|
Aitzitik, gizakiak munduaren funtsa aldatzen du, bere borroka eta
|
lanen
ekintzazulatzaileen bitartez; jarduera honek beste nahi baterantz zuzenduriko giza nahiez natural bat du abiapuntu, mundu enpirikoan ez dagoen zerbait hortaz. Izan ere, JoxeAzurmendi ren hitzetan esateko,, gizonaren historian dena da artifiziala? 11, abiaburuberetik hain zuzen ere.
|
|
|
Artxiboen garrantzia bikoitza da. Alde batetik, irrati
|
lanen
osagarri izan daitezke. Eta bestetik, batzuetan, informazio iturri bilakatzen dira.
|
|
|
Oso luze joko luke egindako
|
lanen
zerrenda egiteak, eta guk bakar batzuk aipatu besterik ez dugu egingo. Klasikoen jarrera ezagutu nahi izanez gero, Marx-en eta Engels-en lan ezberdinetara jo dugu (nazioaren gaiari buruzko erreferentzia asko aurkituko ditugu, nahiz eta horretaz sistematikoki ezer idatzi ez):
|
|
|
Gehitu genuke, halaber, ikuskaritzaren egiturak logika hierarkikoa segitzen zuela (lehenagoko batzordeak zutenen antzera): goreneko ikuskaritzaz arduratuko ziren ikuskari orokorrak eta probintzia bakoitzeko ikuskariak, hots, eskolatik gertu zeuden gobernuko begiak, zeintzuek, legeak ezarritakoa bete zedin, herriko batzordeen estimulu gisa jokatuko zuten (bete beharreko
|
lanen
zerrenda luzearen barruan, ikuskarien betebehar nagusiak burokrazia eta kontrola zirela esan daiteke).
|
|
|
Eta arestian irriz nengoen, zeren nihaur ere ohitua bainengoen bainuetarat orduko, eta zeren bainu on bat baitzen nik mementu haietan gehien behar nuena... eta, Gorukiren aurkako hitz iraingarriak aditu bezain fite, berriz, ezpainetan izoztu zitzaidan irria. Eta zerbait erraitekotan egon nintzen, baina mutu gelditu nintzen, ez dakit ahiturik eta indarrik gabe sentitzen nintzelako, edo pen tsatu nuelako —zeren eta kontzientziaren gibelatze bakoitzak bere aitzakia baitu— ezen hobe nuela isiltzea, eta neure burua indarberritzea... baita nagusi berriak handik aitzina mana ziezazkidakeen
|
lanen
ongi egitea ere, zeren eta Gorukiri ere hobeki lagun bainiezaiokeen, benturaz, norbait izaitetik deus ez izaitetik baino.
|
|
|
Beraz, Villagrandeko dukeak bere bisitarekin ohoratu behar gintuen, eta, handik harat, jakina, gure etxeak egun hura izan zuen ardatz. Eta guztiok ere egun hari beha jarri, eta ama izan genuen, ohi bezala, prestatze
|
lanen
eta gainerako trabailuen ardura bere gain hartu zuena. Eta nola hura baitzen, ordenazale itsuaz gain, zuhurra, ernea eta begi zolia, eta nola, ondorez, haren eskuko izaiten baitzen, jauregiko martxaz denaz bezainbatean, bat bederaren egunorozko lanen eta sailen banatzea eta esleitzea, hala izan zituen egun haietan ere xehetasunik xeheenak kontuan... baita eguraldiarekin lotuak egon zitezkeenak ere, manatzen zuelarik, hartarakotz, ezen piz zitzatela santa Barbararen ermitan hiru kandela, eta eduki zitzatela pizturik bisitarien egonaldian gau eta egun, Nikomediako birjina martiriak Urbiaingo inguru hura tormentatik, ihortzirietarik eta eguraldi gaixtotik libra zezan amoreakatik.
|
|
|
Eta guztiok ere egun hari beha jarri, eta ama izan genuen, ohi bezala, prestatze lanen eta gainerako trabailuen ardura bere gain hartu zuena. Eta nola hura baitzen, ordenazale itsuaz gain, zuhurra, ernea eta begi zolia, eta nola, ondorez, haren eskuko izaiten baitzen, jauregiko martxaz denaz bezainbatean, bat bederaren egunorozko
|
lanen
eta sailen banatzea eta esleitzea, hala izan zituen egun haietan ere xehetasunik xeheenak kontuan... baita eguraldiarekin lotuak egon zitezkeenak ere, manatzen zuelarik, hartarakotz, ezen piz zitzatela santa Barbararen ermitan hiru kandela, eta eduki zitzatela pizturik bisitarien egonaldian gau eta egun, Nikomediako birjina martiriak Urbiaingo inguru hura tormentatik, ihortzirietarik eta eguraldi...
|
|
|
Eta literaturaren ikuspuntutik, zer erranen dizut, bada? Soilki eta bakarrik ezen, nola ezagun zaitudan eta badakidan eder
|
lanen
miresle zaitudala, hala permatu eta entseiatu naizela ni ere zure gogo nahien egiterat, eta hala ibili naizela bihotzak hustua buruz janzten, hango eta hemengo erranak lekuz aldatzen eta neurtzen, formak zaintzen, nehoiz ere ez egiaren gordetzeko edo neure huts eta falten ezkutatzeko asmotan, baina zure lanaren errazteko eta arintzeko... nahiz eta aditzerat eman behar dizudan, bertzalde, ezen orr...
|
|
|
" Anjel Urtxipiaren gorpua agentziako garbitzaileak(" garbitzaileak" ezabatu eta horren ordez" garbiketa
|
lanen
arduradunak" idatzi nuen) aurkitu zuen arratsaldeko zazpiak aldera, bere egitekoa betetzera abiatu zenean. Itxura denez, hainbat oren zituen hilik..."
|
|
|
" Polizi iturrien arabera, bere hartatik —metro bi baino gutxiago, seguraski— eta buruz buru egindako bi tirok eragin zioten heriotza. Ondorio horiek, dena dela, azaleko azterketatik ateratakoak baino ez dira, autopsiaren eta forentsearen gainerako
|
lanen
emaitzak jakinarazten ez diren artean".
|
|
|
—Horixe bera, zer eta egun hauetan hartutako
|
lanen
zergatia.
|
|
|
Konpetentziak nola, guk alderantziz jokatu beharrez, izenburu motz zorrotzak egitera beharturik gaude. Horren erruz, itsuskeria bat baino gehiagorekin zipriztindu izan ditugu geure
|
lanen
goi buruak, albiste baten zoko moko guztiak neketan ekartzen ahal baitira lau hitzetara. Oraingoa, idatzizko kazetaritzaren historian lekurik emanen ez bazioten ere, borobiltzat jo nuen:
|
|
|
Zergatik txulatu zizkigun txartelak bost aldiz? Zergatik desbideratu zen trena hainbat aldiz eguneroko ibilbidetik,
|
lanen
eta greben eta matxuren aitzakian, azken hogei urtean halakorik sekula egin ez bazuen. Non geunden orain?
|
|
|
Ugaritasuna bai, barietatea ere bai, kopuru gero eta handiagoak, baina non dago kritika? Zeinek lagunduko dio irakurleari
|
lanen
baliotasuna neurtzen. Kantitateak alde ona du, baina garaua eta lastoa bereizteko tresna gutxi du irakurleak.
|
|
|
Komeni izanen litzateke, beste eremu batzuetarako ere baliagarria izan daitekeen adibide bat besterik ez emateko, lankidetza handiagoa izatea Euskal Autonomia Erkidegoko erakunde eta liburutegiekin, euskarazko
|
lanen
ondare bibliografikoa babestu beharrari irtenbideak batera eman ahal izateko(...) arrazoizkoa da pentsatzea euskarazko ondare bibliografikoa askoz hobeki zain litekeela, Euskal Autonomia Erkidegoan, Nafarroan eta Iparraldean lege gordailua jasotzen duten liburutegiekin partzuergo bat eratuz gero. Edo bestela, partzuergorik ez balitz, itunen bidez, alderdi bakoitzaren betekizunak eta eskubideak zehaztuta.
|
|
|
Internet bide egokia da hainbat lan errazteko. Horrela, intranetek abantaila asko ekar ditzake leku fisiko ezberdinetan egon daitezkeen lantaldeetan (barne kontsultak,
|
lanen
antolakuntza, txandak, ordutegiak...).
|
|
|
Erabiltzaileen galderei erantzuteko gero eta tresna erabilgarriagoa da posta elektronikoa, galderak azkar eta merke helarazteko medioa baita. Ondorio zuzen bat telefono bidez egin beharreko
|
lanen
biderketa bat da. Zerbitzu hau aurrera eramateko hainbat sistema badago ere, puntako biak aipa genitzake:
|
|
|
Lehendabiziko ezaugarri berri bat —lehenago Zirkuluaren
|
lanen
exegetek sekula begiztatu ez zutena—, Schlicken ideien aurrekarien inguruan koka dezakegu. Egun arte askok esan bezala, onartua zegoen Schlicken egiaztagarritasunaren defentsak Hume eta Machen kutsua zeramala, Russellen enpirismoa eta Wittgensteinen ideia terapeutikoak —filosofiak garbiketa lanak egin behar ditu— zirela medio.
|
|
|
" Zatoz", esan zuen etxekoandreak. Korridorean, pareta argi motel baten azpian, gizon heldu tripati bat, mahonezko galtzak, mahuka hutsik, lurrean
|
lanen
bat egiten ari zen.
|
|
2001
|
|
|
Azken urtetan ia euskaldunen erdia museo batetik pasa da, baina horrek ez du esan nahi artea inoiz baino gehiago estimatzen dugunik. Arte
|
lanen
salmentak eta arte liburuen irakurketak ez dira igo. Artea gure gainetik pasa da titanio geruza izango balitz bezala, lagun artean han egon garela eta gainera ez zaigula ezer gustatu esateko besterik ez.
|
|
|
Besteak beste, EOSek Bernaola, Stravinski, Beethoven, Mozart eta Prokofiev-en lanak eskainiko ditu urtarrilaren azken egunetan Hegoaldeko hiriburuetan. Apirilean berriz, Bachen obrak eta haren
|
lanen
bertsioak eskainiko ditu orkestrak. Hil honen 20, 23 eta 26an" Madame Butterfly" ikusgai izango da Euskalduna Jauregian.
|
|
|
Honela, ez dugu ia eztabaida gunerik eta energia berrien bultzatzaileak falta dira. Antolakuntzan, hainbat elementu kreatibo moldatu ditugu lan prozesuak arintzeko, honela
|
lanen
aurkezpenek garrantzia har zezaten. Superkongresua zer izan den pentsatu eta, ingelesezko" funky" izena datorkit burura, hau da, bizia, eroa, ezohikoa, informala, bat batekoa eta zuzena.
|
|
|
CESek dio, etxeko
|
lanen
banaketa desorekatuak ondorio kaltegarriak dituela emakumeen gizarte eta lan arloko integrazioan, beren lan profesionala familia giroko premien arabera egokitu beharrean aurkitzen direlako sarritan, eta horrek bere eragina du gizarte babesaren mailan.
|
|
|
Bi urte geroago inauguratu zuten. Dena den,
|
lanen
hasiera lekuak ez zirudien egokiena; oso herri txikiak igarotzen zituenez, errentagarritasuna ezinezkoa zen. Akats horrek ondorio larriak ekarri zituen epe motzean.
|
|
|
Egungo Urnietako herriaren nortasuna osatzerakoan eraginik handiena izan duten gizon emakumeen aipua egiten du Mikel Atxagak idazlan honetan, Urnietako Udalak, Dabid Etxeberriaren itzulpena medio, euskaraz eta gazteleraz argitara emandako" Gure Urnieta" liburuan. Liberalek Urnieta kiskali zutenekoa gogora ekarriz hasten du Mikel Atxagak bere ibilbidea, eta harrez geroztik herri horretan euskalgintzan gehien nabarmendu diren urnietar zein urnietartuen izenak biltzen ditu eta haien
|
lanen
berri eman. Mikel Atxagak dio, etorkinen uholdeak eta bat bateko hazkundeak gehiegi aldatu dutela Urnieta, gaurko gazteek haren izaera eta bilakaera behar bezala ulertzeko.
|
|
|
HILAREN 15ean egingo du Susa argitaletxeak" XX.Mendeko Poesia Kaierak" bildumako hirugarren entrega. Lauaxeta, Bitoriano Gandiaga, Jose Angel Irigaray, Amaia Lasa, Joxe Agustin Arrieta, Joxean Muñoz, Omar Nabarro (Edorta Jimenez), Felipe Juaristi eta Pako Aristi idazleen lanek osatuko dute entrega hau.Orain arte kaleratutako
|
lanen
xehetasunak www.susa literatura.com helbidean daude irakurgai.
|
|
|
Gainera, ez dut inoiz telebistan lan egiteko asmorik izan. Canal+ katearentzako egin izan dut
|
lanen
bat, baina ekoiztetxea abian jarri bezain laster, idatzi ditudan gauza gehienak pantaila handiko zinemari begira izan dira. Mundu honetan batzuetan laino tartean zaude eta bestetan lur azpian sakon.
|
|
|
Balenciagaren
|
lanen
irudiak nonnhai ageri diren honetan (orriotan, besteak beste), irudiok gehiegi esplotatzea ez duela gustuko dio kubatarrak. «Pieza konkretu batzuen irudia argitaratu litzateke soilik.
|
|
|
Lehendik ere baziren lan garrantzitsuak gai horietaz, baina han hemen egoteaz gainera, gehien gehientsuenak erdaraz zeuden. Eta gauzak ordutik ona erraztu badira ere Koldo Mitxelena, Lafon eta beste hizkuntzalarien
|
lanen
bildumak hor dituztelako, gaurdaino material hori ere hortik zehar barreiaturik zegoen. Hain zuzen Miren Azkaratek eta Patxi Altunak gaiaren ikuspegitik lan horiek bateratu eta euskaraz eman arte.
|
|
|
Nafarroa Behereko hizkuntza jator eta jantzian, haur zenean eskolara egindako joan etorriak, orduko jolasak, etxean egin beharreko lanak eta abar azaltzen ditu. Halere, apaiza ere badugu orain" Herria" aldizkariko zuzendaria dena, eta seminarioko ikasketa eta ondorengo apez
|
lanen
berri ere ematen du Emile Larrek. Baita bizitzea egokitu zitzaion Amerikarena ere:
|
|
|
Kongresuan aurkeztuko diren
|
lanen
aurrerapenik ez digu eman Zabaletak, baina adibidez UEUren funtzioa eta etorkizuna jorratuko dela badakigu. Kongresuaren ondoren datu ugari eduki ahal izango dugu.
|
|
|
Giacomettik tradizio zaharretatik edan zuen (Erdi Aroko eskultura, Egiptokoa...), baina natura eta ingurua izan zituen iturri, nagusiki. Bere ikerketa
|
lanen
ondorioz, irudiak muturreraino luzatu zituen Borgonovokoak, estilo arin eta hauskorra erdietsiz. Horrela, eta artistak berak bere lan piktorikoaren garrantzia erreibindikatu bazuen ere, eskultore gisa markatu zuen joan berri den mendea.
|
|
|
Genette k, aipatutako liburuan, ordura artean ikuspuntuaren arazoa aztertzen zuten
|
lanen
oinarrian hutsegite nabarmena zegoela salatu zuen: " Nork ikusten du?" eta" nork kontatzen du?" galderen, edo bere hitzetan esateko, Modu eta Ahotsaren arteko nahasketa.
|
|
|
Coleridge ren lanaren azpian garbi agertzen dira beste oihartzun batzuk. Melville ren Moby Dick eta Las encantadas liburuak, Conrad-en
|
lanen
oihartzunak, Stevenson-en Altxorraren uhartea, eta Polinesiaz sortu duen mitografia, Stevenson-en hilarriak esaten duen bezala, kontuen kontalariak beti jarraituko du etxera itzultzen.
|
|
|
Ibaien ibilguek izaten dituzten aldaketa nagusiak presa eta urtegiak eraikitzearen, ura lekuz aldatzearen, nekazaritzako ustiakuntzen, dragatuen eta hondakin isurketen eta ur ertzetan egiten diren eraikuntza
|
lanen
ondorio izaten dira eta gorabehera horiek guztiek eragina izaten dute landare eta animalia espezieengan zein uraren kalitatean.
|
|
|
Hurbiltasun geografikoa, soldata, diruzkoak ez diren onura sozialak, lan giroa, aurrera egiteko aukerak, egin beharreko
|
lanen
interesa, lanpostuaren egonkortasuna, enpresaren prestigioa eta ordutegia izango dira alderdi horietako batzuk.
|
|
|
MA./ igual ez daukate nahikoa eta bost ume baldin baituzte zeIÑ./ ba umek
|
lanen
hastekoVV./ baino
|
|
|
IÑ./ umek
|
lanen
hasteko
|
|
|
88 IÑ./ ba umek
|
lanen
hasteko
|
|
|
Iragan maiatzean Miramar jauregiko didaktika jardunaldirako Komunikazioaizeneko saioa prestatzeko eskatu zidatenean, oso erraza egin zitzaidan aurkeztu nahinuen gaia aukeratzea. . Testuen gainean lan eginez gure eskolak zelan antolatu, horixe izan da azken urteotan egin ditudan
|
lanen
ardatz nagusia. Hala, bada, irakasle batzuen laguntzaz aipatutako gaiaren inguruan esperientzia txiki batantolatu eta irudimen erakustaldi batean. Testuen lanketa hizkuntz eskoletan, izenaz bataiatu ondoren, saioa prestatzen hasi nintzen.
|
|
|
Testu biak eroso jasotzeko zerbait eginbehar da (prestakuntza
|
lanen
bat).
|
|
|
Narratzaile eta prosista modura Sarrionandiak duen garrantzia bere
|
lanen
harrera zabalak bermatua da. Ezaguna denez, Narrazioak lanak, esaterako, sekulakoarrakasta izan zuen, urteetan zehar izandako salmenta handiak eta berrargitalpenugariek erakusten dutenez.
|
|
|
Feminismoaren garrantzia emakumeen
|
lanen
zabalkuntzan eta ikerketan.
|
|
|
Emakumeen
|
lanen
salmenten arrakasta. Literaturaz kanpoko faktoreak.
|
|
|
Egunkari eta aldizkarietan eginikohustuketari begiratzearekin nahikoa garbi islatzen da lan bakoitzari komunikabideidatzietan eskainiriko arreta. Hona hemen, bada, gure hustuketa
|
lanen
emaitza:
|
|
|
Sarien helburua literatura bultzatzea bada ere, sariaren arabera, literatur lanhoriexek ez dute oihartzun handirik izaten. Kritika Sariak, esaterako,
|
lanen
hedapenerako bide egokiak dira gurean: iazko kasuari begiratzea besterik ez dago.
|
|
|
kalera. Agian aukera paregabea nuen beste
|
lanen
bat bilatzeko, pentsatu nuen. Eta nagusiak ustez esango zizkidanak burutik kendu ezinik joan nintzen erredakziora.
|
|
|
Laga nazak bakean, Arri, kabenlaletxe! –haserretu da– Aurkituko diat
|
lanen
bat nonbaiten. Nire aitak bazeukak ezagunen bat hortik eta ea...
|
|
|
–Bulego
|
lanen
bat bilatzen hasiko naiz –Marcosek.
|
|
|
Haur horiek berak neskatilak badira, koxkortzen direnean, prostituzioan bukatuko dute. Mutikoei emagalduak zaintzen edo horren antzeko
|
lanen
bat leporatuko diete.
|
|
|
Lanik gabe dauden gizon eta emakumeak. Delhin, adibidez, milioi erdi bat lagun dago lanik gabe,
|
lanen
bat non harrapatuko. Edozein etxetan sartzen dira zerbitzatzera.
|
|
|
Sartu zen azkenik, baita Eganen ere, ea zenbait lerro (1951, 3) argitarako ote zizkioten eske. Orduan eta geroxeago ikusi nuenez, Artetxek zuen euskal
|
lanen
ardura eta, beste aldetik eta beste mailan, Aingeru Irigaraik.
|
|
|
Azkeneko aldiz elkarrekin izan genuen hizketaldia datorkit gogora: mundu honetako gertariak, alegia, inurritegi bateko inurrien
|
lanen
gisa, asmoz eta buruz doazela ustekabeko ezbeharren batek nahasteka zoro bihurtzen ez ditueino. Horrelako zerbait dirudi Luisen heriotzak ere:
|
|
|
Euskarazko
|
lanen
gaiak zabaltzen doaz. Batez ere, gero eta ugariago dira mundu honetako gauzez mintzatzen direnak eta elizgizon ez diren idazleak.
|
|
|
Kultur Errotak, Korrikak eta beste hainbat egiturak formatu txikiko lanak bideratzen dituzte. Eusko Jaurlaritzak urtero banatzen dituen dirulaguntzakjasotzeko gero eta antzerki talde gehiago aurkezten dira eta
|
lanen
kalitatea ere hobetzen ari da.
|
|
|
Itzulpen lana txukuna bada ere, historialari euskaldun aditu baten edo batzuen gainbegiraketak zuzen zitzakeen akatsak ditu (ez naiz luzatuko horiek zerrendatzen, Uzta ro-ko artikuluan sorta esanguratsu bat —ez guztiak— aurkezten bainuen). Historiako azken bi
|
lanen
zuzendaria, ordea, ez da euskalduna, ezta atal nagusien koordinatzaile gehienak ere, eta ez dute azken emaitza berrikusteko paradarik izan, beraz.
|
|
|
Ez dut uste P. Gartzia itzulpenen aurkari itsua denik: ondo daki, nik bezala, gure zientziak eta kulturak (beste edozein herrialderenek bezala) itzulpenen zelako premiaduten; ni neu itzulpen
|
lanen
koordinatzaile bezala aritu naiz —fortuna handiago edo txikiagoarekin—, eta izugarrizko errespetua diet bai itzultzaileei, bai haien lanari. Baina ondo dakit, baita ere, nola behar ditugun sorkuntza lanak, aurrera egin nahi badugu behintzat:
|
|
|
Eta hausnartzeko edo hobetzeko bidea izan beharrean, kritikek eragiten dituzten" erantzunek", eztabaida aberastu beharrean, askotan idortu egiten dute, eta (ez gutxitan) auzo lotsa eragiten. Azkenean, irtenbiderik errazena (eta ohikoena), adiskideen
|
lanen
kritika onak egitea da, eta kito (edo isiltzea, noski). Isiltasunera edo laudoriora kondenatutako kritika ez da, ordea, kritika.
|
|
|
Noiz eta euskarak duen egoera zail honetan, gizartea ren mugimendua eta erantzuna, astiro baina irmo, euskararen benetakono rmalkuntza ren aldekoa dela adierazten denean. Nafarroa Garaian haurren matrikulazioen datuak, Euskal Autonomi Erkidegokoak, Iparraldean kulturalki eta hezkuntzan dauden ezinak eta trabak tarteko, euskararen berreskuratze
|
lanen
presentzia, Oinarriak taldearen deiari jarraituta, ofizialtasunaren aldeko sinadura bilketa mugimendua. Ados, egoera latz baten adierazgarri direla ezin uka, bestela zertarako Korrika, AEK, Oinarriak, Seaska, Araban Euskaraz, Herri Urrats, Kontseilua eta halakoak?
|
|
|
Hau entzunik, Sokratesek berriro erasoari ekiten dio. Horretarako Homeroren Iliada eta Odisea
|
lanen
pasarte ugariez baliatzen da, non bertan era oso teknikoan zenbait ekintzez, azken finean zenbait artez, hitz egiten den: medikuntza, arrantza, gidaritza eta profetika.
|
|
|
Orduan, ezagutzen al duzu norbait Aglaofonteren seme den Polignotok8 zer nolako gauzak margotzen dituen ongi eta zein ez adierazteko gai dena, baina ez beste margolariei dagokiena? Eta norbaitek beste margolarien
|
lanen
azalpen bat egiten duenean bera loak daramala dago, zalantzak ditu eta ez daki zer berri gehitu, baina beste margolari bati buruz, Polignotori edo zuk nahi duzun beste bati buruz, bere iritzia azaldu behar duenean, orduan esnatu eta aditu egiten du, esateko asko duelarik. Ezagutzen al duzu?
|
|
|
Esku artean duzun liburu hau, beraz, zailtasun hauek gainditzen saiatzen da eta, neurri horretan, Kritika bera irakurtzeko gidaliburua da. Hala ere, gaiari dagozkion Kanten beste
|
lanen
ekarpenak ere jasotzen dira.
|
|
2002
|
|
|
Ukaezina da nazioarteko eraginek euren sormenean eragin handia duela. Guadalupe Echevarria komisarioetako baten esanetan, kanpoko eragin hori da hautatutako artisten
|
lanen
oinarrietako bat. Eta hala ere Euskal Herriko egoera politikoa eta soziala beste oinarrietako bat dela dio.
|
|
|
Denboraren poderioz ordea, orduan lortutakoak baloratzen hasten zara. Hala ere, sariak ondo egindako
|
lanen
errekonozimenduak baino ez dira, eta horrela baloratu behar dira.
|
|
|
Garai horietan, jakin ere jakin genuen Els Joglarsen
|
lanen
sorburua Albert Boadellak idatzi folio eskas bat zela. Eta hau gutxi balitz, Dagoll Dagom taldeak kioskoko komiki batetik sekulako antzezlan biribilak plazaratzeko gaitasuna erakutsi zuen.
|
|
|
Salaketa hau dela eta Iruñeko Auzitegiko 3 Instrukzio Aretoak Aranzadi elkarteari Gazteluko Plazako indusketa
|
lanen
peritaia egin zezan eskatu zion eta jadanik Aranzadik eman dio bere txostena epaileari. Peritaia Juan Jose Agirre Mauleon Aranzadiko kide eta EHUko arkeologia irakasleak egin zuen eta honek epaileari emandako txostenaren zati luze bat' Diario de Noticias' ek argitaratu zuen otsailaren 17an.
|
|
|
Gaur egun bi dinamika daude ordea. Mementuko gauza bat da, trantsizioko egoera bat bizi dugu, baina
|
lanen
poderioz egoera hau gaindituko dugu.
|
|
|
EUSKO Legebiltzarrak eta Euskaltzaindiak akordio bat sinatu berri dute. Horren arabera, Legebiltzarrak bere liburutegietan dauden euskarazko
|
lanen
kopia digitalizatuak emango dizkio Euskaltzaindiari. Guztira, 250 liburuz osatutako funts bibliografikoa 30 CD tan gorde dute eta ondare hori Azkue Bibliotekan egongo da akordio honen ondorioz.
|
|
|
Oraingoak badu berrikuntzik: esate batera, erdiko nabean plataforma bat jarri dute eta bertatik, lau metroko altueratik, zaharberritze, arkeologia eta indusketa
|
lanen
aurrerapausoak ikusi ahal izango dira.
|