|
2000
|
|
|
2 Zientzia, literatura edo arte mailan egindako
|
lanen
egile diren pertsona guztiek dute horregatik eskubidea dagozkien interes moralak eta materialak babes dakizkien.
|
|
2001
|
|
|
XVIII. mendekoa bide da eskuizkribua, itzulpena berez, itzultzailea ezaguna ez bada ere, Baztango edo inguruko azpieuskalkian idatzia. Jatorrizko
|
lanaren
egilea Jaime Barón y ArÃn da, eta gaztelaniazko lehen argitalpena Zaragozan egin zen 1717an. Gaur egun, Bonaparte Ondareko eskuizkribuak izeneko liburu sailean argitaratuta dago, Iparraldeko goi nafarrera liburukian, Bilbo, 1995.
|
|
2002
|
|
|
Jon Etxaideren eleberrigintzari buruzko doktorego tesia burutzen diharduen Javier Rojo irakasle eta kritikariaren artikulu batez baliatuko gara haren bilakaera literarioaz hitz egiteko10 Rojok dioen modura, Etxaide da Espainiako Gerra Zibilaren ostean Euskal Herrian bertan agertu zen lehenengo euskal eleberriaren idazlea, 1950ean argitara eman zuen Alos Torrea lanari esker. Alabaina, Jon Etxaidek argitara emandako
|
lanetan
egilea ez da guztiz libratzen Domingo Agirrek ezarritako ereduetatik eta nekazari mundua eta narratzaile orojakile iruzkingilea kausi ditzakegu bere idazlanetan. Honetaz gain, kristau fedeak izugarrizko protagonismoa du pertsonaiek bizi dituzten gatazken konponbidean.
|
|
|
Xarriton jaunak Barbierri buruz jardun eban. Donibane Garazin 1875 urtean jaioa, eta 1931 urtean hila, hainbat euskal
|
lanen
egile dogu. Eleizgizon honek, gehienbat herriagandik zuzenean harturiko ipuin eta pasadizuak bildu zituan.
|
|
|
Bigarren gomendio sorta batek, oraingoan dietetikaren ikuspegitik, mendebaldeko dietan “kultura aldaketak” egiteko beharra adierazten du. Hala zioen, adibidez, Readingeko Unibertsitateko Donald Motramek eta berriki argitaratutako
|
lanen
egileetako batek. “Akrilamidaren ondorioak arintzeko formula bat” esan du, “fruta eta barazkietan aberatsa den dieta askotarikoa kontsumitzea da”.
|
|
|
Emakume taldeak jende guztia lehiaketan parte hartzera animatzen du, beraien esanetan" zenbat eta aniztasun gehiago izan, orduan eta aberasgarriagoa baita ekintza". Aurreko edizioetan gazteak izan dira
|
lanen
egileak, 15 urte bitartekoak, bainan oinarrietan ez da adin mugarik jartzen.
|
|
2003
|
|
|
Eta horren antzeko beste asko. Ez deutsoe holango
|
lanak
egileari izen handirik ez dirurik emoten; baina laguntza apal eta zintzo horrek euskal usainez bete ditu gure bazter batzuk. Eta holako gizon jakituna holako lan apaletan sartuta ikustea beti da harrigarri; izan bedi txalogarri be!
|
|
|
iraganarekin lotuta dagoelako eta UEU, bizirik egoteaz gain, hogeita hamar urteko gaztea dugulako. Berezia, bestalde,
|
lanaren
egilea UEUren zuzendaria izan delako, baina historialarioi aztergairekiko urruntasuna eta hoztasuna eskatzen zaigu. UEUren zuzendaria izateak erakundea ondo ezagutzeko aukera eman zidan; eta, kudeaketa egokiak dituen zailtasunen jakitun, bestela baino ikuspegi ulerkorragoa izan dut beste garai batzuetan egindako bidea aztertzeko.
|
|
|
beren ordenagailuan interesa dutenak eta orduka nabigatzen dutenak programak aurkitu eta beren ekipoan sartzeko, konexio orduak beste internauta batzuekin harremanak izateko aprobetxatzen dituztenak eta Interneten erabilera patologiko berezia egiten dutenak. “Azken horiek patologiaren bat duten pertsonak dira, hala nola ludopatia, eta beste bitarteko bat dute sarean lan egiteko”, esan du José María Otín doktoreak, Bartzelonako Doña Lluria ospitaleko koordinatzaileak, eta
|
lanaren
egileetako batek. Zehazki, txosten honen arabera, Interneteko mendekotasuna duenaren profila 19 eta 26 urte bitarteko emakumea da, ezkongabea edo ezkondua, ikasketa maila altua duena eta astean 30 ordu baino gehiago ematen dituena, batez ere txateatzeko edo jolasteko.
|
|
|
Beste ondorio garrantzitsu bat da kontsumitutako tabakoaren eta horrelako minbizia garatzeko aukeraren artean dagoen erlazioa, edo erretzaileak 50 urte baino gehiago izatea. “Zenbat eta gehiago erre eta zenbat eta handiagoa izan erretzailea, arriskua handiagoa da”, azaldu zuen Claudia Henschke doktoreak, New Yorkeko Ospitaleko Erradiologiako irakasleak eta
|
lanaren
egile nagusiak. Hala ere, Henschke k azpimarratu zuen oraindik ez dagoela adostasun profesionalik emakumea izatea arrisku faktore bihurtzen duten arrazoiei buruz, erretzen duen tabako kopurua edo adina edozein izanda ere.
|
|
2004
|
|
|
Paris, 1972 Euskal literatura garaikidea irakasten du Paueko Unibertsitatean, bertako irakasle titularra izaki. La Naissance de l' ecrivan basque/ Euskal idazlearen sorrera
|
lanaren
egilea da, Bernardo Atxagaren obraren azterketa.Eleberrigile gisa Beterriko liburua saria lortu du (1997) Gauak eta hiriak nobelarekin. Hurrenez hurren Elkar eta Erein argitaletxeen eskutik plazaratua.
|
|
|
Euskal literatura garaikidea irakasten du Paueko Unibertsitatean. La Naissance de l' ecrivan basque/ Euskal idazlearen sorrera
|
lanaren
egilea da, Bernardo Atxagaren obraren azterketa. Beterriko liburua saria irabazi zuen 1997an Gauak eta hiriak nobelarekin.
|
|
|
Gaztelaniaz hasi zen idazten erdaldunei euskal idazle nafarren berri emateko, baina zalantza du erdaldunek interesa izango duten. Pamielarekin argitaratuko duen laurehun orriko
|
lanean
egile ezagunak (Pedro Axular, Manezaundi), nahiz ezezagunak (Teodoro Arburua esaterako) batu ditu, Nafarroan tradizioa izan dela erakutsi nahian.
|
|
|
Horrela, langileek beren jarduerak banaketa batasun dialektika batetik abiaturik erabakitzen dituzte: langile bakoitzak badu bere baitan enplegari bat (pizgarri monetarioen aurrean makina gisa jokatzen duena) baina baitabenetako
|
lan
egile bat ere (lanean murgilduz eta lanarekin batuz bere gizatasunahazi egiten duen pertsona). Lan merkatuaren holograma, beraz, honela eraikikolitzateke:
|
|
|
Ondorio hori bera definitu zen duela bi urte Sidneyko Unibertsitatearen (Australia) ikerketa txiki batean, eta “British Medical Journal” argitaratu zuen. Ehun puntuko eskala batean,
|
lanaren
egileek adierazten zuten muskuluetako minak soilik bi puntutan prebenitzen zirela luzatze ariketak. Talde berak estatistika militarretatik ateratako datuek, armadan lesio arriskua handia baitzen, adierazten zuten luzaketek batez beste 23 urtean behin lesio bat ekiditen zutela, hau da, prebentzio faktore hutsala zutela.
|
|
|
“Antartika 2,5 gradu berotu da azken 50 urteetan, eta izugarri jaitsi da izotz geruzetan. Ez dugu guztiz ulertzen zer lotura dagoen izotz plaken galeraren eta berotzearen artean; baina uste dugu lotura horren jatorria krustazeoen jaitsieraren ondorio izan daitekeela”, azaldu du Angus Atkinson-ek,
|
lanaren
egile nagusiak. Krill a (“Euphausia superba”) Ozeano Antartikoko animalia garrantzitsuenetako bat da.
|
|
|
“Aeromonas hydrophila” enterobakterioaren kasuan, 3.500 bat hegazti basati eta etxekoren taldean ikusten zen landarez eta belarrez elikatzen zirenen %1, 9k infekzioa zutela; kopuru hori %7, 1era igotzen zen hegazti omniboroen taldean, eta %12, 4ra haragijaleen eta intsektujaleen kasuan. «Aeromonas hydrophila enterobakteria digestio hodian agertzeak eragin nabarmena du mantenugaien osaeran», adierazi zuten
|
lanaren
egileek. Edinburgoko Rosslin Institutuak beste lan batean erakutsi zuen dietak nola eragin zezakeen animalien ongizatean.
|
|
|
Atzo “Science” aldizkarian argitaratutako artikuluan, Bangaloreko (India) Zientzia Institutuko eta Ipar Carolinako eta Kaliforniako unibertsitate estatubatuarretako ikertzaileek azaltzen dutenez, testikuluetan dagoen proteina baten bidez tximu ar batzuen erantzun immunea eragin zen, eta, aldi baterako, mutiko bihurtu ziren. “Metodo immunoantikontzeptibo hori gizakietara heda liteke”, zehaztu du Michael O’Rand irakasleak,
|
lanaren
egile nagusiak. Txertotzat erabiltzen den proteina testikuluetako ehunei dagokie, eta “Eppin” izena du.
|
|
2005
|
|
|
Estatuko Egile eta Editoreen Elkartea (SGAE) da ezagunena. Irabazi asmorik gabeko elkarte honek bere bazkideen (77.000 Espainiako Estatuan) sormen
|
lanen
egile eskubideak kudeatzen ditu. Egilea ez den norbaitek lan hori erabiltzekotan, elkarteak zerga ezarriko dio.
|
|
|
Parte hartzaileek 15 urtetik gora izan dute eta egin nahi duten grafitiaren bozetoa bidali dute Topagunera uztailaren 1a baino lehen. Aukeratutako hamar
|
lanen
egileek uztailaren 16an Getxon margotuko dituzte graffitiak. Lau lan sarituko dituzte 1.200 eurorekin.
|
|
|
ebaluatzaileada eta editorialaren helburu berbera du. Alde nagusia da, iruzkina artikulu sinatubat dela eta haren erantzukizuna
|
lanaren
egilearengana baizik ez dela mugatzen? 20.Bat gatoz honako esaldi honekin ere: «Zutabegilearen idatziak bere sinadurak adinabalio du:
|
|
|
Estivill loaren zientziaz interesatu zen, paziente pediatrikoei lo eginarazi behar zitzaielako zenbait proba kliniko egiteko. Hainbat
|
lanen
egilea da, baita amets eraginkor eta probetxugarri baterako autolaguntzako best-sellerrena ere. Orain, lankide taldearekin batera, guztien lehen ametsa ikertzen ari da:
|
|
|
“Merkantzia arrunta” Bestalde, Batistek esan zuen CSACek ordezkatutako autoreak “oso kezkatuta” daudela globalizazioaren eraginengatik, esaten baitute “murrizten” duela artelanen balioa “merkatu produktu huts” bihurtzeko. Obra Dramatikoen, Literarioen eta Ikus entzunezko
|
Lanen
Egileen Nazioarteko Kontseiluak (CIADVL), Santiagon bildurik, besteak beste, kultura aniztasunaren alde egiten du, EBko barne merkatuko zerbitzuei buruzko Zuzentarauaren proposamena bezalako xedapenen aurrean. Francisco Aguilera Egile eta Editoreen Elkarte Orokorreko (SGAE) Nazioarteko Harremanetarako arduradunak prentsaurrekoan gogorarazi zuenez, zuzentarauak zerbitzuen liberalizazioa aipatzen du, besteak beste, kultura materiala eta egile eskubideak, salbuespen gisa bankuak eta telekomunikazioak baititu.
|
|
|
Azken horretan dago Nafarroan merkaturatzen den zaldi haragiaren zatirik handiena. Baina
|
lanaren
egileak nabarmendu du gainerako hornikuntza haragiekin alderatuz gero, moxalaren kontsumoak interes marjinala duela, eta, beraz, oso merkaturatze jarduera txikia duela. Hala eta guztiz ere, 2003 urtean Burguete zaldi arraza galzorian zegoela deklaratu zuten, eta, beraz, etengabe ari dira ahalegintzen haragi produktuak birbalorizatzen, errazago ustia daitezen eta desagertu ez daitezen.
|
|
|
Bertsio horrek Queenslandeko museoan (Brisbane, Autralia) beste dortoka erraldoi bat egotea babesten du, 1929an hil baitzen. Teoria horri kontrajarrita, Ekialdeko Pazifikotik Australiara dortokaren bidaia berreraiki duen mikropaleologo britainiar batek uste du “El Origen de la Modelos”
|
lanaren
egileak ez zuela zerikusirik izan harekin, baizik eta baleontzi batzuek jaso zutela. Gainera, Estatu Batuetako ikertzaileek egin dituzten azterketek adierazten dute animalia ia segurtasun osoz datorrela Santa Cruz uhartetik, Galapagoetatik.
|
|
|
Datu horiek ikusita, zentzuzkoa dirudi konbultsio krisiak izan dituzten gidariei ohartaraztea badaezpadako neurri batzuk, hala nola, gauez gidatzea saihestea, bidaia egin aurretik behar adina atseden hartzea, denbora luzez eta etenik gabe gidatzea saihestea, lo erritmo konstantean egitea, sendagaiek gidatzeko gaitasunean eragiten duten narriadura ezagutzea, tratamendu berri baten lehenengo astean edo dosia handitu ondoren gidatzea saihestea eta tratamendua bat batean ez etetea. Harvardeko
|
lanaren
egileen arabera, horri guztiari gehitu litzaioke lanaldien arteko atsedenaldia zailduko duen lan ordutegia izateko arriskua. Hipertentsioa Hipertentsioa edo bestelako arazo kardiobaskularrak, berez, zirkulazio istripuekin lotutako arrisku faktoreak diren ebidentziarik ez dago.
|
|
|
Ikerketak dioenez, produktu horietako batzuk planetaren berotze globalarekin lotuta daude, eta beste batzuk, berriz, kantzerigeno izatearen susmagarri gisa katalogatuta daude. Motoak ez dira herrialde garatu askotako lehen garraio hautaketa, eta, ondorioz,
|
lanaren
egileek diotenez, haien emisioen garrantzia “gutxietsi” egiten dute herrialde askotako legediek Kiotoko Protokoloa betetzeko. Adibidez, AEBn, errepideko motorren emisioen batezbestekoa ez zen kontabilizatu ez eguneratu azken 25 urteetan, nahiz eta ibilgailu horiek ibilgailuek baino gas poluitzaile gehiago sortzen duten ibilitako kilometro bakoitzeko, baita garraiobide handiagoak ere, hala nola autobusak.
|
|
|
Gainera,
|
lanaren
egileek diote diesel motorraren errendimendua %20 hobetu daitekeela oraindik.
|
|
|
53 Zuzenbide erromatarra lantzen dutenen artean, hiru talde bereiz daitezke. Horietatik lehendabizikoa osatzen dute Pandectasen, Teodosioren Kodean, Justinianoren Kodean eta Nobeletan jasotzen diren
|
lanen
egileek. Bigarren taldekoak dira, ordea, Irnerioren oinordekoak, kasurako, Accursio, Bartolo eta foroan luzaroan agintedun izan zirenak.
|
|
|
Zuzenbide erromatarra lantzen dutenen artean, hiru talde bereiz daitezke. Horietatik lehendabizikoa osatzen dute Pandectasen, Teodosioren Kodean, Justinianoren Kodean eta Nobeletan jasotzen diren
|
lanen
egileek. Bigarren taldekoak dira, ordea, Irnerioren oinordekoak, kasurako, Accursio, Bartolo eta foroan luzaroan agintedun izan zirenak.
|
|
2006
|
|
|
+ Lanaren fitxa bibliografikoa egin(
|
lanaren
egilea eta izenburua, eta argitalpenaren datuak azaldu: zenbatgarren argitalpena, noizkoa den lehenengoa, zuzenketarik duen, etab.)
|
|
|
Talde lana izango da, beraz, eta JILTBren 8 artikuluan aurkituko dugu horren definizioa. Arau horrek dioenaren arabera, lana argitaratzean eta hedatzean izena ematen duen horrenak dira talde
|
lanaren
egile eskubideak.
|
|
|
Azterlanaren arabera, orangutanen populazioa kontserbatzeko eta berreskuratzeko programak garatzeko, “orangutanen gainbehera noiz hasi zen, haren ibilbidea eta jatorrizko biztanleria osoa ezagutu behar dira”. Kinabatangan ibaian animalien ileak eta gorozkiak jaso ondoren, 200 orangutan identifikatu zituzten
|
lanaren
egileek, mikrosatelite izeneko markatzaile genetikoen bidez. “DNAko informazioa populazioaren historia simulatzeko eta haren gainbeheraren frogak detektatzeko erabiltzen dugu”, dio Goossensek. Azterketak erakusten duenez, “etorkizun hurbilean, Sabahko orangutanak desagertzeko arrisku handia dago, beherakadari amaiera ematen ez bazaio”, beste parte hartzaile batek, Marc Ancrenari, eutsi dio.
|
|
|
Bilatzaileak Miró familia eta beste 40.000 artista ordezkatzen ditu, beren orritik erretiratzeko. Egile eskubideak Konpainiak logotipoa ezabatu zuen, baina uste du haren argitalpenak ez dituela artistaren
|
lanen
egile eskubideak urratzen. “Noizean behin ikur bereziak sortzen ditugu miresten ditugun jendea oroitzeko” esan zuten bilatzailearen iturriek.
|
|
|
Azterlan horrek, lehen aldiz, agerian uzten du tabakoak ondorio negatiboak dituela intseminazio artifizialaren mende jartzen diren emakumeengan haurdunaldia gertatzeko probabilitatean. “Tabakoak murriztu egiten du umetokiko harmena” izeneko azterlanak dioenez, “emakume ez erretzaileen ernaltze klinikoaren tasa %55era hurbiltzen da, eta erretzaileena ez da %35 baino handiagoa”, adierazi du Reis Soaresek,
|
lanaren
egileak. Gainera, azterlanak ohartarazten du emakume erretzaileek haurdunaldi anizkoitzeko tasa handia dutela; izan ere, emakume erretzaileen %60k haurdunaldi bat lortu du, eta ez erretzaileen %31k.
|
|
|
Susan L. Lindquist
|
lanaren
egileetako batek, Howard Hughes Medical Institute ren (HHMI) informazio ohar batean, ikertzailea bera da, honako hau dio: «Aurkikuntza horiek zirraragarriak dira, estrategia terapeutiko berriak aurkitzeko eta gaixotasun horren aurkako tratamenduen aurkikuntza azkartzeko oinarria ematen baitigute».
|
|
|
Zientzialariek azterlanaren laginen DNA 18 eta 25 urte bitarteko 100 gazte helduenekin alderatu zuten, sexu, arraza, etnia eta kokapen geografikoaren arabera. Metodo horren bidez, bi adin taldeetako sekuentzia genetikoak identifikatu nahi zituzten
|
lanaren
egileek. Gainera, zenbait faktore ere hartu zituzten kontuan ikertzaileek, hala nola tabakismoa, alkohol kontsumoa eta pertsona horien bizimoduarekin zerikusia duten beste batzuk, zahartzean eragin interaktiboak bilatzeko.
|
|
|
zenbat eta handiagoa izan sabeleko obesitatea, orduan eta handiagoa koloneko minbizia izateko arriskua. Postdam Rehbrücke (DIfE) Giza Nutrizioaren Institutu Alemaniarreko
|
lanaren
egileek EPIC azterketan parte hartu zuten 368.277 parte hartzailetan aztertu zituzten neurri antropometrikoen eta kolon eta ondesteko minbiziaren arriskuaren arteko erlazioa. Pertsona horiei egindako jarraipeneko sei urteetan, horietatik 984 koloneko minbizia eta 586 ondestekoa garatu zituzten.
|
|
|
Bezeroek diru sarrera txikiagoak ematen dituzte familien zorpetze mailagatik alarma piztu arren, biztanleko kreditua Europako batez bestekoaren azpitik dago, eta, aldi berean, maileguetan baldintzarik onenak dituzte. “Espainia da hipoteka maileguak kitatu eta subrogatzeko komisioetan finantza erakundeentzat muga zorrotzenak dituen herrialdea”, ondorioztatu dute
|
lanaren
egileek. Espainian, biztanleko aurrezkia da aztertutako herrialdeen artean txikiena, eta banku bezero bakoitzeko kontratatutako produktuen kopurua, berriz, behekoen artean dago.
|
|
|
Hala, ondare osoa doan kontsulta daiteke sarean, http:// dme.mozarteum.at helbidean. Guztira, 25.734 orrialde daude eskuragarri, “Figaroren ezteiak” edo “Txirula magikoa”
|
lanaren
egile apartak sortutakoak, 8.441 orrialde kritiko gehituta. Besteak beste, tonuaren, izenaren, izenburuaren, operetan agertzen diren pertsonaien izenaren edo iraupenaren arabera egin daitezke bilaketak.
|
|
|
«Malerreka solasean, ahozko tradizioaren bilduma» izeneko liburua eta DVDa aurkeztu zuten urriaren 13an Malerrekako Mankomunitatean egindako prentsaurrekoan. Ekitaldian, Maite Lakar eta Amaia Apaulaza
|
lanaren
egileak, Mikel Gartzia Malerrekako euskara zerbitzuko teknikaria, Mikel Petrirena Malerrekako Mankomunitateko ordezkaria eta Elea argitaletxeko Mikel Belasko izan ziren.
|
|
2007
|
|
|
Deustuko unibertsitatean lan egiten duen Andres Ortiz Oses doktorea eta Luis Garagalza Euskal Herriko Unibertsitateko doktorea ditugu Kutxa Fundazioak plazaratutako Euskal mitologia. Izena duen guztia omen da
|
lanaren
egileak. Ez dira, hala ere, Elena Odriozolaren marrazkiekin eta hainbat argazki gogoangarrirekin edertutako liburu honetan parte hartu duten bakarrak:
|
|
|
egile eskubide moral izenekoaz ari gara, jabetza intelektualaren legerian babestuta dagoena (14 art.). Horrek lotura izan dezake ekoizpen eta sortze literario eta artistikorako eskubideekin. Eskubide hori dela bide, egileak erabaki dezake bere lana zabaldu behar den edo ez, zabalkundea bere izenean egin behar den, goitizena erabiliz edo modu anonimoan,
|
lanaren
egilea dela aitortzea eta lan horren osotasuna errespetatzea eska dezake, eta lan hori desitxuratzea, aldatzea edo lanari eraso egitea debekatu dezake, lanaren jabearen eskubideak ere kontuan hartuta. Esparru horietan eztabaidatu daiteke jabetza intelektualaren babesetik eratorritako eskubide baten aurrean edo ekoizpen eta sortze literario edo artistikorako askatasunaren oinarrizko eskubidearen ohiko edukiaren aurrean gauden.
|
|
|
Hunkiberatasunarekin eta sentimenduekin zerikusia duen garuneko arlo bat tabakoarekiko mendekotasunarekin ere lotuta dago, Kaliforniako Hegoaldeko Unibertsitateko eta Iowako Unibertsitateko ikertzaile batzuen aurkikuntzaren arabera, biak Estatu Batuetan. Aurkikuntza horrek lagundu egin dezake tabakismoaren eta beste mendekotasun jokabide batzuen aurkako tratamendu berriak diseinatzen, “Science” aldizkariak orain eman duen
|
lanaren
egileen arabera. Zientzialariek ikusi ahal izan zuten garuneko egitura sakon batean, intsula izenekoan, lesio batek nikotina nahia bat batean ebakitzen zuela.
|
|
|
Emaitzarik onenak karpak eta tilapiak dira. Konparazio argigarri gisa,
|
lanaren
egileek ematen duten gomendioa erabil daiteke, ez bailukete gomendatuko hilean behin baino gehiagotan piano jatea, eta, aldiz, esan dute modu seguruan jan daitekeela karpa edo tilapia bakoitzeko 16 anoa. Nondik datoz kutsatzaileak?
|
|
|
Saguetan egindako proben arabera, DARC izeneko geneak karraskarien hezur dentsitatea murrizten du, Loma Lindako (Kalifornia) Unibertsitateko Muskuluaren Eritasun Zentroko eta Eskeletoko zientzialarien arabera. “Saguekin egiten dugun aurkikuntza gizakiengan berresten bada, litekeena da DARCren funtzioen inhibizioan oinarritutako terapiak garatzea” esan zuen Subburaman Mohanek,
|
lanaren
egileetako batek. Osteoporosia hezur masa pixkanaka ahultzean datzan gaixotasuna da, eta horrek hausturak eragiten ditu, batez ere gorputz adarrak, aldakak eta bizkarrezurra.
|
|
|
Sevillako Unibertsitateko José Antonio Mejíasek zuzentzen du lana. Teodoro Marañonek,
|
lanaren
egileetako batek, azaldu duenez, “Europan baliabide publikoak erabiltzen ari dira, bai rododendro populazio natiboak babesteko, hegoaldean erbesteratuta baitaude, bai espeziearen hedapena ezabatzeko eta geldiarazteko, espezie hori inbaditzailea baita iparraldean”. Hosto toxikoak Balio apaingarria duenez, landare hori, Andaluziako Flora Baskularraren Zerrenda Gorrian “kaltebera” gisa sartua, lorezaintza zaleek sartu dute azken 50 urteetan Ingalaterran, Irlandan, Belgikan eta Frantzian.
|
|
|
Ikerketaren ekarpen nagusia da komunitate zientifikoak orain arte onartu duen premisari amaiera ematen diola: posidonia atzeraka zebilela, bai giza arrazoiengatik, bai eboluzio arrazoiengatik, azaldu zuen
|
lanaren
egileetako batek, Just Baylek. Sineste hori Moliner eta Picard frantsesek posidoniaren azterketetatik gaur arte mantendu da, 1950eko hamarkadan, posidonia ingurunera egokitzeko ezintasunagatik desagertzeko joera zuela pentsatzen hasi zenean.
|
|
|
Oraingoan, ikertzaileek Drosophila euliarekin lan egin dute, baina Rosbash ek dio emaitzak lagungarriak izango direla migrazioak, hibernazioa edo araldi aldia bezalako animaliak ulertzeko. Rosbasheko laborategiko Dan Stoleruren eta
|
lanaren
egileetako baten aburuz, azterketa honek, gainera, urtaroko depresioaren eta argizko tratamenduei dagozkien bestelako alterazio psikologikoen kausei buruzko informazioa ematen du. Nola ikertzen da lo esnaldi zikloa eulietan?
|
|
|
Sei astean liburua salgai dago. Horrela,
|
lanaren
egileek saldutako ale bakoitzeko hasierako inbertsioaren %60 berreskuratzen dute, unitate bakoitzaren kostu-prezioa ordaindu ondoren. Espainian, urtean 60.000 titulu inguru argitaratzen dira, eta horietatik %20 autoeditatzen dira.
|
|
|
Herrscherrek, lanbidearen ikuspegi erromantikoagoarekin, konfiantza handiagoa du literatura lehiaketetan, literaturaren munduan etorkizuna lantzeko modu gisa. Sintonia berean, nahiz eta ez hain errezeloa izan, Santiago Tarínek, La Vanguardiako kazetariak eta ‘Viaje por las mentiras de la historia universal’
|
lanaren
egileak, horrelako argitaletxeak “aukera sorta irekitzeko modu gisa” ikusten ditu, nahiz eta aukera hori oso egoera zehatzetan gomendatu. “Nik ezin izango banu kazetaritza ikerketako liburu bat argitaratu eta argia ikusteko interes handia izango banu, nire liburua argitaletxe hauetara eramatea pentsatuko nuke”, onartu du.
|
|
|
Ikerketa horren arabera, giza genomaren DNAren %95ek geneak kodetzen ez dituen arren eta inporta diren zatien errepikapenak diren arren, oraindik ere baliagarria da ikerketa medikorako. Zientziaren ikuspuntutik orain arte “intrgorakotzat” jo den arren, beharrezkoa da une honetan genomaren zati hori deszifratzea,
|
lanaren
egileen arabera, besteak beste, Bioteknologiako Zentro Nazionaleko (CSIC) Montoliu. Hala, azterlanak “zabor” DNAren sekuentzia bat deskribatzen du, hazkunde hormonaren genearen funtzionamendurako funtsezkoa dena, saguen esperimentu batetik abiatuta.
|
|
|
Ikerketaren arabera, gomendio parametroak ezartzeko, herrialde bakoitzak bere erara egiten zuen. Lisette de Groot
|
lanaren
egileetako batek eta Wageningengo Unibertsitateko (Herbehereak) irakasleak dioenez, «zientzialariek ez dute informazio zientifiko eguneratuarekin lan egiten, eta horrek gomendio desberdinak ematen ditu», eta hori ikus daiteke irakaslearen ondorengo ekarpenarekin: «Helduentzako azido folikoaren gomendio estandarrak ez du kontuan hartzen, oraindik ere, bitamina horrek homozisteina murrizteko duen zeregin berri eta harrigarria; faktore hori oso arriskutsua da kardiopatietan eta, bereziki, garun isurian».
|
|
|
«NK zelulen jarduerarik eza minbizi batzuen jatorriarekin eta hotzeriekiko eta bestelako infekzioekiko suszeptibilitatearekin lotuta dagoela uste da», dio Wuk. Gainera,
|
lanaren
egileek azpimarratzen dute ez zela aldaketarik izan linfozitoetan, ez eta makrofagoetan ere; gainera, IL, E2 prostaglandina eta oxido nitrikoaren hornidura erregularra bermatzen du. «Itxura guztien arabera, txanpinoi kontsumo erregularrak organismoa babesten du [habría que investigar detalladamente en qué medida] tumoreen eta infekzioen garapenaren aurrean», dio Wuk.
|
|
|
Zientzialarien arabera, gaur egun, atmosferako karbono dioxidoaren kontzentrazioa 381 ppm da, azken 650.000 urteetan handiena, eta seguru asko azken 20 milioi urteetan. Chris Field, Kaliforniako Carnegie Institutuko Ekologia Globalaren saileko zuzendari eta
|
lanaren
egileetako bat, azaldu zuen “berrikuntza da frogatzea lurreko eta itsasoko eskualdeen ingurumen ahultzeak lagundu egiten duela karbono dioxido atmosferikoaren hazkundea azkartzen”. Hala, planetaren hegoaldeko eskualde ozeanikoen gaineko haizeen norabide aldaketek, berotze globalaren ondorioz, karbono ugariko ura ekarri dute azalera, eta horrek murriztu egin du ozeanoek atmosferako gehiegizko karbono dioxidoa xurgatzeko duten gaitasuna.
|
|
|
Chris Goodall," CO2 gutxiagorekin nola bizi"
|
lanaren
egilea
|
|
|
Azken lan honek elkarrizketatuen ahotsa jasotzen du. Izan ere, “elkarrizketetatik ateratako 500 mozketa inguru entzuteko aukera ematen du CDak, guztiak euren transkripzioekin ” adierazi du Jabi Leon, kazetari eta
|
lanaren
egileak.
|
|
2008
|
|
|
Attribution (Aitortu):
|
lanaren
egilea nor den esatera behartzen du.
|
|
|
Caixa Catalunyaren arabera, nahiz eta seinaleak “oraindik ez diren eztabaidaezinak” eta 2008rako itxaropenak “nahiko ainguratuta” egon, “sintoma” batzuen arabera, ohiko erosketa produktuen kostuaren igoera KPI orokorra baino gehiago ari da aldatzen kontsumitzaileen inflazioaren gaineko pertzepzioan. Hala,
|
lanaren
egileek ohartarazten dute kontsumo saski errepikariaren garestitze handia beste ondasun eta zerbitzu batzuetara eta soldatetara pasatzeko arriskua dagoela, eta horrek inflazioak epe ertainean izan duen bilakaeran eragingo duela. Horrek KPI orokorraren ibilbidea zailduko luke.
|
|
|
estres egoerei erantzuten dieten geneak dira nikotina eskaerako portaeretan esku hartzen duten geneak, ez borondatezkoak, konpultsiboak baizik. Ondorio hau atera dute
|
lanaren
egileek: estresarekiko sentikortasunak —genetikaren bidez neurtua— ez du jada eragiten erretzeari ekitea, ez eta ohiturari eustea ere, baizik eta tabakismoa utzi nahi denean berriz erortzea.
|
|
|
“Canoe” proteina zelula zatiketa asimetrikoaren prozesuko pieza kritikoetako bat da, Ikerketa Zientifikoen Kontseilu Goreneko (CSIC) ikertzaileek aurkitu dutenez. Eboluzioan oso kontserbatuta dagoen fenomeno biologiko hori sakon ezagutzea funtsezkoa da zelula amen eta minbiziaren biologia argitzeko,
|
lanaren
egileek diotenez. Azterlana “Current Biology” aldizkariaren azken zenbakian argitaratu da, eta Ana Carmena CSICeko, Alacanteko Neurozientzien Institutuko (CSICeko eta Miguel Hernández Unibertsitateko zentro mistoa) ikertzaileak zuzendu du.
|
|
|
“Nature Neuroscience” aldizkariaren web orrian ezagutzera emandako ikerketa baten arabera, “C.elegans” zizare ñimiñoak argia hautematen du, begirik ez izan arren. Aurkikuntza horrek lagundu lezake ikusmen gaixotasun batzuen arrazoiak aurkitzen,
|
lanaren
egileek diotenez. Azterketa horren arabera, zizareak argitasuna detektatu eta berehala xukatu egiten da, urruntzeko.
|
|
|
Hala eta guztiz ere, eta urtero 300 milioi malaria kasu inguru sortzen dituenez, gutxietsi egin da ikerketak gaixotasunaren mota horretan duen garrantzia. Horregatik,
|
lanaren
egileek eskatzen dute “P. “Vivax” malariaren aurkako borroka globalaren buru diren herrialdeen finantziazio agendetan sartzen da.
|
|
|
Britainia Handiko “Nature” aldizkarian argitaratutako azterlan batek narrastiek hegaztienganako eboluzioaren etapa garrantzitsu bat azaltzen laguntzen du. Horretarako,
|
lanaren
egileek orain dela 150 milioi urte baino gehiago bizi izan zen lumadun dinosauro ñimiño batean jarri dute arreta. Dinosauroak lapurtutako arrautzez elikatzen zen.
|
|
|
Argentinan, Brasilen eta Italian aztertutako saldak bakarrik zeuden metalik gabe, adierazi zuten Declan P ikertzaileek. Naughton eta Andrea Petróczi,
|
lanaren
egileak. Eslovakiako eta Hungariako ardoetan aurkitutako balio maximoen berri eman zuten.
|
|
|
Heriotza tasa 1.576 pazientekoa izan zen ospitalean, 2.169 erietxetik kanpo jarraipenean, eta beste 347 pazienteri pista galdu zitzaien. Emaitza horiei dagokienez,
|
lanaren
egileek nabarmendu zuten" ohiko batekin alderatuta, iktus unitateak hilkortasun edo minusbaliotasun probabilitate txikiarekin lotu zirela jarraipena amaitzean". " The Lancet" en makroazterlan italiarra ez da gertaera isolatua.
|
|
|
Ikerketan parte hartzeko prest egon diren bezero guztiekin (94) elkarrizketatu dira
|
lanaren
egileak. Prostituzioan diharduten pertsonen iritziak biltzeko, aldiz, lagin bat hartu dute.
|
|
|
Lan horietan ikusten dugu Oteizaren alderdi esperimentalena eta eskultorikoena. Kalean edo museo eta erakusketetan ikusten ditugun behin betiko
|
lanen aldean
egilearen eskulturaren kontzeptua hobeto ulertzen dugu. Objektu txiki hauek Oteiza eskultore bihurtu zuten.
|
|
|
Ekimen hori unibertsitatea aurrera eramaten ari den Euskara Zuzendari Planaren barruan gauzatu dute. Albert Lehninger zena, David Nelson eta Michael Cox jatorrizko
|
lanaren
egileak dira eta testu akademiko honen itzulpen lanetan parte hartu dutenak, berriz, Juan Cruz Igerabide, hizkuntzaren gainbegiratze arduraduna, Jesus Maria Txurruka eta Mertxe Martinez, zientziaren inguruko gaien arduradunak izan dira. " Biokimikaren oinarriak" 1993an argitaratutako" Principles of Biochemistry" liburuaren itzulpena da, Nelson eta Coxek 1970an Lehningerrek lehen aldiz kaleratu zuen" Biochemistry" lanaren eguneraketa, alegia.
|
|
2009
|
|
|
Programan Olivier Hirschbiegelen Five Minutes of Heaven ere sartu dute antolatzaileek. Der Untergang
|
lanaren
egileak Ipar Irlandara jotzen du, eta Sundancen Zuzendari Onenaren eta Gidoigile Onenaren Sariak eskuratu zituen, World Cinema sailean.
|
|
|
El palacio de la Luna eta El accidente
|
lanen
egilea da Kadare. Frantziara erbesteratu zen idazlea, eta erabaki horren arrazoia ere azaldu du: kultura handiko herria izateaz gain, Frantzia zen Europa mendebaldean lagunekin egoteko aukera eskaintzen zion lurralde bakarra.
|
|
|
Aurtengo katalogoa zortzi lanek osatzen dute, umorezkoak, hirugarren adinari buruzkoak, fantasiazkoak eta dokumentalak ere bai. Anartz Zuazua Él nunca lo haría
|
lanaren
egilearekin eta Iban del Campo Dirty Martín laburmetraiaren errealizadorearekin hitz egingo dute.
|
|
|
Duela gutxi Trends in Ecology & Evolution aldizkari espezializatuan argitaratu den lan batek aspaldiko eztabaida bat berpiztu du. Presgraves eta Yi ikertzaileak dira
|
lanaren
egileak, eta izenburuan zalantza adierazten badute ere (Doubts about complex speciation between humans and chimpanzees), giza espeziearen eta txinpantzeen arteko banaketa konplexua izan zela ondorioztatzen dute artikuluan. Areago, haien ustez, bi espezieak banatu ziren lehen garaietan, gurutzaketa gertatu zen.
|
|
|
berotze globalari buruzko ikerketa lan serioak, sakonak, ez dituzte argitaratu norbaitek erabakia hartuta daukalako gai horri buruz, eta besterik gabe errefusatu dituelako. Zoritxar negargarria da,
|
lanaren
egilearentzat eta mundu guztiarentzat. Hobe genuke arazo hau denon lanarekin argitu, zer egin jakiteko.
|
|
|
Uste baino zailagoa gertatu zitzaion argitze
|
lana
egileari, gezurra badirudi ere, ez baitzegoen argi aulkien segidatasuna, dokumentazio ezagatik, batez ere gerra eta gerraondo luzearen erruz.
|
|
|
liburuaren xedea, Joan Mari Torrealdai euskaltzain osoak eta Imanol Uria kazetariak biak ditugu
|
lanaren
egileak gaur adierazi dutenez, Euskaltzaindiaren egoitzan egin duten aurkezpenean. Andres Urrutia euskaltzainburua izan dute alboan, baita Zuzendaritzako kideak ere.
|
|
|
Alboran itsasoko eta Balear Uharteetako iparraldeko fronte ozeanikoetan zazpi arrain espezieren gainean barbarina, mojarra, olata, krabarroka, barbarina, petoa eta moma egindako ikerketak erakusten du aztertutako ale gehienak 30 edo 40 kilometro eskasean zeudela jaio ziren lekutik. “Aurkikuntza hori erabakigarria izango da itsas eremu babestuak mugatzeko” esan dute AEBetako Zientzien Akademia Nazionaleko (PNAS) “Proceedings” aldizkarian argitaratutako
|
lanaren
egileek. Ciro Rico CSICeko ikertzailea eta azterlanaren koordinatzailea da, eta adierazi du urte askoan “onartu egin dela itsas organismoen sakabanatzeak sistema ireki gisa funtzionatzen zuela, eta, beraz, espezieen sakabanatze faseak, batez ere larba garaian, kostaldeko eremu zabalak kolonizatzea ahalbidetzen zuela”.
|
|
|
Baldintza normaletan, negualdia desegokia da ornogabe suspensoroen kasuan. Tenperatura altuek arnasteko ahalegin handiagoa eskatzen dute, eta ez dago hainbeste elikagai eskuragarri, mantenugaiak ez baitira igotzen ur sakon hotzenetatik goiko ur beroenetara”, esan du Rafael Comak,
|
lanaren
egileetako batek. Horrelako organismoak gai dira udako kontrako baldintzen iraupen normala jasateko.
|
|
|
Baina nekez gaindituko dute luzapen anomalo bat, bereziki luzapen hori tenperatura ohi baino altuagoekin konbinatuta gertatzen bada. Marta Ribesek,
|
lanaren
egilea bera ere, ohartarazi du hilkortasun gertaeren areagotzeak aldaketa sakonak eragingo dituela itsasoaren goiko geruzetan bizi diren itsasertzeko komunitateen osaeran. Ribes ek beharrezkotzat jotzen du behatokiak eta ingurumen datuen serieak izatea “aldaketa globalak ekosistemetan dituen ondorioak kuantifikatu, ulertu eta, agian, garaiz aurre egiteko”.
|
|
|
Txostenaren arabera, “Europako helburu horiek lortzen dituzten herrialdeetako enplegu sistemek azterketa eremu izan lukete helburu horiek lortzen ez dituzten herrialdeetan, hala nola Espainian”. Gainera,
|
lanaren
egileek gomendatzen dute “enplegu politika aktibo eraginkorrak aplikatzea krisiaren ondorioak minimizatzeko, enplegu galerak eragiten dien errenta bolumena murrizteko eta langabeziak eragindako kostu eta gizarte arazoak murrizteko”.
|
|
|
Hala ere, KOL emisio handiagoak ozonoa eta metanoa handitzen ditu atmosferan, biak ere berotegi efektua eragiten duten gasak. Nolanahi ere,
|
lanaren
egileek diote oraindik alderdi ezezagun asko daudela landareen bizi zikloak kliman duen eraginari buruz, batez ere tokikoan eta eskualdekoan, eta, beraz, azterketa gehiago eskatzen dituzte norabide horretan. “Estazioen aldaketa horren ondorioei buruzko ezagutza hobetzeak eredu klimatikoak hobetzen lagunduko du, iragarpenak zehatzagoak izan daitezen”, esan zuen CSICeko ikertzaileak.
|
|
|
Kalkulu zenbatesleen arabera, urte batean emititzen den CO2 guztia konpentsatzeko, gaur egun baino zazpi aldiz baso gehiago lirateke. Gasolinaren eta gasolioaren errekuntzak hirietako airearen kalitatea okerragotzen duten gas eta partikula asko sortzen ditu, nahiz eta emisioak “nabarmen jaitsi diren azken urteotan fabrikatzaileek egindako hobekuntza teknologikoei esker”, onartu dute
|
lanaren
egileek. Hala, auto berri batek zahar batek baino 30 aldiz gutxiago kutsatzen du.
|
|
|
Eta astean 300 kilometro baino gehiago egiten zuten atletek espermatozoide normalen %4 baino gutxiago izaten zuten; egoera horretan, oso zaila da ikusmoldea tratamendurik egin gabe. Jarduera fisikoaren mailaren eta ernalezintasunaren arteko erlazioa azaltzeko,
|
lanaren
egileek bi faktore proposatu zituzten. Lehenak, triatloiaren hiru diziplinetatik, bizikletak eskatzen du entrenamendu zehatzagoa eta denbora gehiago, eta hauxe izan zuen oinarri:
|
|
|
muskulu distrofia, garuneko ataxia edo Leberren gaixotasuna. Shoukhrat Mitalipov
|
lanaren
egile nagusiak uste du aurkikuntza hori laster ugalketa kontsultetara eraman daitekeela, eta, hala, arrisku bikoteei seme alaba osasuntsuak izaten lagundu. Hala ere, teknikak zenbait galdera egiten ditu oraindik, ez baitakigu zer ondorio izan ditzakeen hurrengo belaunaldietan.
|
|
|
Bakterioak ingurunean gertatzen diren aldaketetara egokitzeko aukera ematen duen erregulazio sistema berri bat identifikatu da Felipe Cava espainiarrak Harvardeko Medikuntza Eskolatik eta Miguel Ángel de Pedro Severo Ochoa Biologia Molekularreko Zentroko (CBMSO) Severo Ochoa espainiarrak parte hartu duten nazioarteko azterlan batean. Hala, bakterioen aurkako agente berriak garatzeko eta espezie batzuen ustiapen bioteknologikorako bidea ireki liteke, “Science” aldizkarian argitaratzen den
|
lanaren
egileek mantentzen duten bezala. Naturan bi aminoazido mota daude, D aminoazidoak eta L aminoazidoak, nahiz eta Lurraren gaineko bizitzak azken hori bakarrik erabiltzen duen.
|
|
|
1999an agertu ziren eta, hasieran, honela pentsatu zuten:
|
lanen
egile eskubideak babesteko sistema intelektualak, zifratze metodo sofistikatua baitute. Lehenengoak Kodak, Casio, Hewlett Packard, Nikon, Minolta, Panasonic eta Toshibak erabili zituzten, baina orain onartzen dituzte ia aparatu guztiak, Sony markakoak izan ezik, horiek Memory Stick txartelak.
|
|
|
Orain arte, begiaren kalitate optikoa modu objektiboan baloratzeko aukera ematen duten teknika berriak errefrakzioedo kataratei buruzko ikerketetara mugatu dira, Andaluziako unibertsitate zentroaren arabera. Hala ere,
|
lanaren
egileak, Carolina Ortiz Herrerak, dioenez, “oso interesgarria izan daiteke zenbait begi patologia garaiz diagnostikatzeko; esaterako, adinari lotutako makula endekapena, herrialde garatuetan ikusmen zentrala galtzeko arrazoi nagusia”.
|
|
|
Eredu hori Espainiako Geologia eta Meatzaritza Institutuko (IGME) eta Alcalá de Henaresko Unibertsitateko (UAH) ikertzaileek diseinatu dute. “Monfragüeko ekosistemak oso ezagunak dira, baina haien geologia bitxia eta deskribatzailea da gutxi balira bezala”, esan zuen Pablo Gumiel IGMEko ikertzaileak eta
|
lanaren
egileetako batek. IGMEk zehaztu zuenez, Monfragüe erliebe apalatxetarraren adibiderik onenetariko bat da, Apalaches iparramerikarrek duten bera, eta ezaugarri hauek ditu:
|
|
|
Azterketaren koordinatzaileak, Manuel Mesa Ramos doktoreak, adierazi zuenez, hezurra haustea da gaixotasun horren ondorio “larriena”, “aldaka hausten duten lau pertsonatik bat urtea baino lehen hiltzen baita”. Atzo Osteoporosiaren Nazioarteko Eguna zela eta,
|
lanaren
egileek nabarmendu zuten oso garrantzitsua dela menopausiatik aurrera emakumeen sexuari gehien eragiten dion gaitza prebenitzea. Hilekoa galdu ondoren, estrogenoen edo hormona femeninoen produkzioan defizita sortzen da.
|
|
|
Abantaila guztiak Aipatutako onura fisiologikoez gain, ukitzeak haurren gogo aldartea eta besteekiko harremana hobetzen ditu. Carolyn Phillips, Norwalk Sinfoniko Gaztearen zuzendari exekutiboa, “Twelve Benefits of Music Education”
|
lanaren
egilea da, eta musikaren abantaila orokorrak aipatzen ditu. Norbanakoari dagokionez, instrumentu bat jotzeak xehetasunak zaintzen dituen pertsona metodiko bihurtzen du (bestela, ez da ondo entzuten), lanak ongi planifikatzen ditu eta arreta emateko gaitasun handia du.
|
|
|
Irletako biztanleen malkoak jaso ditu... The Twilight (2002) eta Iron Island (2005)
|
lanen
egilea da Mohammad Rasoulof irandarra.
|
|
2010
|
|
|
Hoy: el diario de Adán y Eva, de Mark Twain
|
lanaren
egileen azken proposamena da.
|
|
|
Ensayo sobre la ceguera (1995) izenekoa pantaila handira eraman zuen Fernando Meirelles brasildarrak, Ciudad de Dios (2001) eta El Jardinero Fiel (2005)
|
lanen
egileak, hain zuzen ere.
|
|
|
Ensayo sobre la ceguera (1995) izenekoa pantaila handira eraman zuen Fernando Meirelles brasildarrak, Ciudad de Dios (2001) eta El Jardinero Fiel (2005)
|
lanen
egileak, hain zuzen ere.
|
|
|
Beren zereginekiko edo lanarekiko interesa eta gogoa agertzen duten eta ezagutza berriak eskuratzeko jakin mina adierazten duten gurasoek jarrera hori modu naturalean transmititzen diete seme alabei. Jesús Alonso Tapiak, ‘Motivar en la escuela, motivar en la familia’
|
lanaren
egileak, dioenez, gurasoen portaerak eragina izan dezake seme alabak ikasteko motibazioan edo motibazioan. Era berean, garrantzitsua da aisialdian jarrera hori hartzea.
|
|
|
Montrealgo (Kanada) Unibertsitateko zientzialari talde batek konposatu kimiko batzuen eta tumore horren arteko harremana ikertu du 1.000 emakumetan baino gehiagotan. “Occupational and Environmental Medicine” aldizkarian argitaratutako
|
lanaren
egileek menopausiaren ondoren gaixotasuna izateko arriskua areagotzen duten zenbait kutsatzaile aurkitu dituzte. Emakume guztiak egon ziren substantzia horien eraginpean 30 urte baino lehen.
|
|
|
Lanaren helburua zen dietaren energia dentsitatearen eta emakumeen pisu irabaziaren arteko erlazioa aztertzea, azaldu zuen UNAVek. Maira Bes Rastrollo
|
lanaren
egile nagusiaren arabera, emaitzek argi erakutsi zuten kaloria asko, gantz saturatuak (haragia, hestebeteak, janari lasterra eta gurina), trans motako gantzak (opil industrialetan, galleta batzuetan eta janari lasterrean), karbono hidrato finduak (gozoki, arroz eta ogi zuri ugari) eta freskagarri handiak dituztela. Gainera, ikertzaileek ikusi zuten barazki eta fruta kontsumoak arazo horri aurrea hartzen ziola, “berriro ere elikagai horietan aberatsak diren dieten onurak adierazten dizkiguna”, zehaztu zuen Bes Rastrollok.
|
|
|
Teknologia mota hori garatzeko muga nagusietako bat oxigeno murrizketaren abiadura txikia da, eta horrek esan nahi du potentzia txikiagoa dagoela tentsio bererako. Gainera, nahi den potentzia lortzeko platino kantitate handiak erabili beharrak “gehiegi garestitzen ditu erregai pilak” esan zuen “Nature Chemistry” aldizkariaren azken alean, Ángel Cuesta CSICeko ikerlarian, argitaratutako
|
lanaren
egileetako batek. Cuestak Rocasolano Kimika eta Fisika Institutuan zuzendutako taldeak, Illinois-eko (Estatu Batuak) Argonne National Laboratoryko zientzialariekin lankidetzan, platinoaren azalean dauden atomoak manipulatzean jarri du arreta.
|
|
|
Baina, oro har, kalkulu mentala eskolan egiten da ikasleek idatzia menderatu ondoren. Irakaskuntza eredu horrek eragin negatiboa izan dezake, Bernardo Gómez Alfonsok, Matematikako doktoreak eta ‘Kalkulu mentala hezkuntza testuinguruan’
|
lanaren
egileak dioenez. Gómezen ustez, praktika horren bidez, ikasle askok “kalkulu mentaleko problemak ebazten dituzte kalkulu idatziaren teknikekin”.
|
|
|
Gainera, boluntarioek izozkiak, txokolategiak eta edari energetikoak bezalako osagarriak hartzen zituzten. Zortzi asteak igaro ondoren, boluntarioek bi kilogramo gorputz gantz irabazi zituzten goiko aldean, eta 1,5 kilo beheko aldean, “Proceedings of the National Academy of Sciences” (PNAS) aldizkariaren edizio digitalean argitaratu den
|
lanaren
egileek ikusi zutenez. Gorputzaren goiko aldeko gantz zelulen batez besteko tamaina handitu egin zen gainelikaduraren ondoren, baina ez kopurua, baina izterretako gantz zelulen kasuan kontrakoa gertatu zen.
|