|
2023
|
|
|
Orokorrean, ekonomia ahalbidearen printzipiotik honako bi printzipio hauek ondorioztatzen dira: ahalbide hori duten guztiek ordaindu behar
|
dituzte
tributuak (orokortasun printzipioa) eta ekonomia ahalbide bera dutenek zati berbera ordaindu behar dute (berdintasun printzipioa).
|
|
|
2) Tributuen Foru Arau Orokorrek eta Lege Orokorrak hiru tributu mota arautzen
|
dituzte
: zergak, tasak eta kontribuzio bereziak.
|
|
|
Konstituzioaren 1, 14 eta 31 artikuluetan ez ezik, berdintasun printzipioa 139.1 artikuluan ere aipatzen da. Horren arabera, espainiar guztiek eskubide eta betebehar berberak izan behar
|
dituzte
Estatuko lurraldeko edozein tokitan. Manu horrek benetako esangura ematen dio tributuen arloko berdintasun printzipioari, baina interpretazio arazoak ekar ditzake:
|
|
|
Azken finean, Konstituzioak aldarrikatutako autonomia dela bide, lurralde bakoitzak bere tributuen sistema ezartzeko aukera du, muga batzuk errespetatuz gero. Ekonomia Itunaren sistemako euskal erakundeak Lurralde Historiko bakoitzarenak dira; horrela, Foru Aldundiek tributuak aplikatzen
|
dituzte
eta Batzar Nagusiek tributu arauketa ezarri eta eguneratzen dute, historian zehar gertatu izan den moduan, eta Eusko Legebiltzarrak duen zeregina aintzat hartuta koordinaziorako, harmonizaziorako eta elkar lanerako. Ondore praktikoei begira, beraz, esan daiteke bost lurralde fiskal daudela:
|
|
|
...geez gain, ezin ahantz daiteke autonomia erkidegoek euren eskumenen barruan zerga berriak sor ditzaketela, edo Estatuaren zergen gaineko errekargua ezar dezaketela legearen bidez; berbarako, zenbait autonomia erkidegok Bingo Jokoaren gaineko Zerga ezarri dute Bingo —Asturias Balear Uharteak—, eta beste batzuk Jarduera Ekonomikoen gaineko Zergan gutxieneko kuoten gaineko errekarguak jarri
|
dituzte
—Asturias, Kantabria eta Murtziako Erregioa— Halaber, Nafarroako Foru Komunitateak bere tributu arauketa onesten du Nafarroako Parlamentuak egindako Foru Legeen bitartez.
|
|
|
Beste alde batetik, bada Lege dekretuaren bitartez arautu ezin daitekeen gairik. 86.1 artikuluak berak dionez, lege dekretuek
|
dituzte
honako arlo hauek ukitu: Estatuaren oinarrizko erakundeen antolamendua, herritarren eskubide, eginbehar nahiz askatasunak (EKren I. tituluan arauturikoak), autonomia erkidegoen araubidea, edota hauteskunde araubide orokorra.
|
|
|
Lurralde Historiko bakoitzaren batzar nagusiek onetsi behar
|
dituzte
foru arauak, baina Espainiako antolamendu juridikoan, arauok ez dute lege lerrunik. Halako arauen izaerari buruzko autua korapilatsua da:
|
|
|
Halako arauen izaerari buruzko autua korapilatsua da: alde batetik, batzar nagusiek onetsi behar
|
dituzte
arauok eta, dakigunez, batzar nagusiak herriaren subiranotasunaren ordezkariak dira; hortaz, Parlamentuak legeak onetsi behar dituen bezala, batzar nagusiek foru arauak onesten dituzte. Horiek horrela, tributuak arautzen dituzten arauak ez dira Eusko Legebiltzarreko legeak, ezpada Arabako, Bizkaiko eta Gipuzkoako batzar nagusiek emandako arauak.
|
|
|
Halako arauen izaerari buruzko autua korapilatsua da: alde batetik, batzar nagusiek onetsi behar dituzte arauok eta, dakigunez, batzar nagusiak herriaren subiranotasunaren ordezkariak dira; hortaz, Parlamentuak legeak onetsi behar dituen bezala, batzar nagusiek foru arauak onesten
|
dituzte
. Horiek horrela, tributuak arautzen dituzten arauak ez dira Eusko Legebiltzarreko legeak, ezpada Arabako, Bizkaiko eta Gipuzkoako batzar nagusiek emandako arauak.
|
|
|
Argi dago Konstituzioaren 31.1 artikuluak aipatzen duen konfiskazioa ezin dela horrela interpretatu. Konfiskazioa lotu behar da jarauntsia eskuratzeko eskubidearekin eta jabetza pribaturako eskubidearekin (EKren 33 art.). Horren ildotik, zergek jabetza pribaturako eskubidea edo jarauntsia eskuratzeko eskubidea muga dezakete, baina ezin
|
dituzte
eskubideok ezabatu, inolako kontraprestaziorik eman gabe. Konfiskaezintasunaren printzipioak debekatzen ditu jabetza eskubidearen funtsezko edukiari tributuen bitartez eginiko erasoak (berbarako, aurreztu eta inbertitzeko ahalbidea kentzea).
|
|
|
Halakoak alda ditzake, ordea, tributuaren lege substantiboak horixe onartzen duenean". Egungo egunean, dena den, aurrekontu legeek ez
|
dituzte
aldatzen lan, gizarte, administrazionahiz tributu arauak; horretarako laguntza lege deritzenak erabili izan dira. Lege horiek urtero onetsi izan dira aurrekontuekin batera eta bertan jaso dira esparru horietako aldaketa guztiak.
|
|
|
zuzenean, zerga egitatearen esparruan zenbait kasu bereizten dituztelako; eta zeharka, kuotaren hobari eta kenkarien bidez, zerga egitate berberak ondorio ezberdinak ekar liratekeelako. TFAOek bi aukera horiek aipatzen
|
dituzte
tributu betebehar nagusia osorik ala zati batean salbuetsi daitekeela esatean.
|
|
|
Horiek dira salbuespenak (langilea kaleratzean emandako kalte ordainak kopuru batzuetaraino, kasu). Azkenik, beste irabazi batzuk zergapetik kanpo daude, pertsona fisikoek lortzen ez dituztelako (pertsona juridikoek lortzen
|
dituzte
), kostu bidezko irabaziak ez direlako (dohain bidezkoak baizik) edota egoiliarrek lortzen ez dituztelako (ez egoiliarrek lortzen dituzte).
|
|
|
Horiek dira salbuespenak (langilea kaleratzean emandako kalte ordainak kopuru batzuetaraino, kasu). Azkenik, beste irabazi batzuk zergapetik kanpo daude, pertsona fisikoek lortzen ez dituztelako (pertsona juridikoek lortzen dituzte), kostu bidezko irabaziak ez direlako (dohain bidezkoak baizik) edota egoiliarrek lortzen ez dituztelako (ez egoiliarrek lortzen
|
dituzte
).
|
|
|
Tributu sistemak garatu diren heinean, legeek beste egoera subjektibo batzuk sortu
|
dituzte
, tributuak dakartzan eginbehar guztiak edo batzuk eratxikiz subjektu pasiboei, nahiz eta subjektu horiek zerga egitatea gauzatu ez.
|
|
|
Hirugarrenik, foru arauak zehaztu behar du ordezkoa nor den, eta Administrazioak edo norbanakoek ezin
|
dituzte
aldatu foru arauak ezarritako egoera subjektiboak. Horrela, foru arauak xedatutako egitateen ondorioz, ordezkoak zergadunaren lekua hartzen du.
|
|
|
Ordurako ez dago jarauntsi onartu gaberik, jarauntsia onartu baita eta jaraunsle bakoitzari bere zatia esleitu baitzaio. Jaraunsleek, beraz, bi aukera
|
dituzte
: jaraunsle bakoitzak errentariari alokairuaren heren bat kobratzea, edota jaraunsle guztien artean ondasun erkidegoa eratzea (eta alokairu osoaren gaineko ordainagiri bakarra hilero luzatuz).
|
|
|
Harremanotako batzuk tributu harremanak izan daitezke. Gainera, azken urteotan erakunde publikoek Zuzenbide pribatuko jarduera eta kudeaketa moduak erabili
|
dituzte
; kasu horietan erakundeak norbanakoen maila juridiko berean daude, inolako pribilejio edo administrazio ahalmenik gabe. Badirudi, beraz, kasu horietan guztietan erakunde publikoak Administrazioak ezarritako tributuen subjektu pasiboak izan daitezkeela, nahiz eta Administrazio horren menpeko erakundeak izan.
|
|
|
Tributu arau Orokorrek arautzen
|
dituzte
erantzukizuna eratortzen duten kasu batzuk. Kasuak orokorrak dira, alegia, ez dute zerrenda itxirik eratzen, eta tributuen foru arauek beste kasu batzuk ere arau ditzakete.
|
|
|
25 Tributu arau Orokorrek borondatezko erregularizazioaren bi kasu jaso
|
dituzte
: bata, administrazio arlo hutsean, eta bestea, modu esklusiboan Ogasun publikoaren aurkako delituei badu aitorpen edo autolikidazioak aurkeztua errekerimendurik jaso baino lehen:
|
|
|
33 Administrazio irizpide horiek Foru Ogasunetako organoek ezarriko
|
dituzte
baldin eta itzurpenaren aurkako klausula aplikatzeko prozedura euren eskumenekoa bada (Araban, Foru Aldundiko Ogasuneko zuzendaria; Bizkaian, Tributu doktrinako Batzordea; eta Gipuzkoan, Tributu aholkularitzako Batzordea), eta irizpideak plazaratzeko moduak erregelamenduzko garapenaren zain utzi dute. eskatzeagatik, Arabako eta Gipuzkoako TFAOen 198 artikulua eta Bizkaiko TFAOren 199 artikulua), ... partida positibo zein negatiboak edo itxurazko tributu kredituak bidegabe zehaztu edo egiaztatzeagatik, Arabako eta Gipuzkoako TFAOen 199 artikulua eta Bizkaiko TFAOren 200 artikulua), Bizkaian eta Gipuzkoan diruzko isun proportziozkoa ezarriko da, zerga oinarritik kendu edo konpentsatzeko partiden %15ekoa eta Araban %10ekoa.
|
|
|
Horrez gain, TFAOek (eta TLOk) tributu kreditua bermatzeko neurri bereziak ezarri
|
dituzte
. Horretara, tributu zorra kobratuko duela segurtatzeko, Administrazioak kautelazko neurriak har ditzake, aldi baterako bada ere.
|
|
|
Aurrekoari lotuta, TFAOen 183 artikuluak (eta TLOren 178 artikuluak) ezarri duenez, tributuen arloko zehatzeko ahala administrazio arloko zehatzeko ahalak dituen printzipio arautzaileen arabera betearaziko da, foru arau orokorrean, legeetan eta tributuaren arauetan ezarritako berezitasunekin. Horiek horrela, TFAOek (eta TLOk) tributuen arlora ekarri dute orain 40/ 2015 Legearen III. Kapituluan ezarritakoa (25.etik 31.era arteko artikuluak), hots, zehatzeko ahal orokorraren printzipioak bereak egiten
|
dituzte
, besteak beste, legezkotasun, tipizitate, erantzukizun, proportziotasun eta jokabide bera birritan ez zigortzeko printzipioak. Beste printzipio bati dagokionez, atzeraeragin ezaren printzipioari dagokionez, Tributu arau Orokorrek aginduta, tributu arauen denborazko aplikazioari buruzko artikuluen arabera aplikatuko da atzeraeragina:
|
|
|
36 Kontrabando delituak gauzatuko
|
dituzte
(abenduaren 12ko 12/ 1995 Lege Organikoaren 2 artikulua), merkataritza barruko merkatu gaiak inportatu eta esportatzen dituztenek, legeek ezarritako betekizunei muzin eginez eta, batik bat, merkatu gaiak aduanan edo Aduana administrazioak egokitutako lekuan aurkeztu gabe. Dena den, ondasunen eta merkatugaien balioa 150.000 eurokoa baino handiagoa izan behar da, jokabidea delitua izan dadin.
|
|
|
Isuna bikoitzetik horren lau halako artekoa izango da, ostera, pertsona fisikoaren espetxe aldi zigorra bost urtetik gorakoa bada. Erakundeari eta pertsona fisikoari ezarritako isunak aldi berean metatuz gero, epaile eta auzitegiek isunen bi kopuruak egokituko
|
dituzte
, biren baturak proportzio gabea izan ez dadin egitateen larritasuna kontuan hartuta. Isunaren zigorraz gain, pertsona juridikoari eskubideak kentzeko beste zigor batzuk ezar dakizkioke, ZKren 33.7 artikuluak jaso bezala:
|
|
|
TFAOek jokabide batzuk jaso
|
dituzte
Tributu administrazioaren jarduketei jarki, haiek oztopatu, aitzakiak jarri edo haiek egitea ukatzeko jokabidetzat hartuz, baina ez dute zerrenda itxirik eman. Besteak beste, honako jokabide hauek dira:
|
|
|
Atxikitzaileek eta konturako ordainketak egin behar dituztenek datuak isilpean edukitzeko beharra dute Arabako eta Gipuzkoako TFAOen 92 artikuluaren arabera, eta Bizkaiko TFAOren 94 artikuluaren arabera. Artikulu horretan bertan dionez, atxikitzaileek eta konturako sarrerak egin behar dituztenek konturako ordainketak egiteko baizik ezin
|
dituzte
erabili beste betebeharpeko batzuei buruzko datuak, txostenak eta aurrekariak, hau da, datuok, txostenak eta aurrekariak isilpekoak dira. Osterantzean, jokabidea zehatuko da 600 euroko diruzko isun finkoaren bidez (300 eurokoa Gipuzkoan), pertsona edo erakunderen bati buruz bidegabe jakinarazi den datu nahiz datu multzo bakoitzeko.
|
|
|
Gaur egun, jokabide hau arau haustea izatea gutxitan gertatuko da. Jarri ere, Tributu administrazioek zergadunen eskura euren datuak jartzen
|
dituzte
bide telematikoz, datuok kontsultatzeko eta lortzeko hagitz erraztuz. Horiek horrela, autolikidazioak aurkezteko unean zergadunak baditu arau hausteak aipatzen dituen datuak, hirugarrenek Administrazioari eman baitizkiote horien artean, Pertsona Fisikoen Errentaren gaineko Zergari buruzkoak, konturako sarrerak eta atxikipenak egin behar dituzten hirugarrenek emanda.
|
|
|
Salatzailea ere ez dago legitimatuta prozedura horretan errekurtsorik edo erreklamaziorik jartzeko. Hala ere, iruzur fiskalaren aurkako borrokan salaketa garrantzitsua izan daitekeenez, zenbait Administraziok salaketak aurkezteko inprimaki normalizatuak onetsi
|
dituzte
(horrela, Bizkaian, apirilaren 16ko 852/ 2012 Foru Agindua, tributuen arloko salaketa publikorako IDP eredua onartzen duena) edota prozedurako arau bereziak (Gipuzkoan, martxoaren 9ko 113/ 2017 Foru Agindua).
|
|
|
Tributu jarduketetan eta tributu prozeduretan, tributu betebeharpekoek Arabako eta Gipuzkoako TFAOen 34 artikuluko (eta TLOren 34 artikuluko) eta Bizkaiko TFAOren 33 artikuluko eskubideak eta edozein herritarrek oro har Administrazioaren aurren dituen eskubideak izango
|
dituzte
, hala nola, lehenago aurkeztutako agiririk berriro ez emateko eskubidea, Administrazioaren esku badira, edota bere pentsutan administrazio espedientearen kopia ateratzeko eskubidea, espedientea erakusteko izapidean. Eskubide horien artean administrazio prozedura gehienetan garrantzi berezia du betebeharpekoak esan beharrekoa derrigorrean entzuteko izapideak, ebazpenaren proposamena eman aurretik.
|
|
|
Tributu bakoitzaren Legeak edo Arauak bestelako presuntziorik arautu badezake ere, TFAOek (eta TLOk) honako presuntzioak aipatzen
|
dituzte
: aktetan eta eginbideetan jasotako egitateak egiazkoak direla uste da jarduleak berak egitateok egiaztatu baditu; akta, eginbide, aitorpen edota autolikidazio batean betebeharpekoak onartu dituen egitateak egiazkoak direla uste da, egitezko okerra gertatu dela frogatu ezik; Administrazioak ondasun, eskubide, enpresa, zerbitzu, jarduera, ustiategi edo funtzio baten titulartzat jo dezake erregistro ofizial batean titular ageri dena, kontrako frogarik ez badago; eta urte batetik beherako likidazio aldia duten tributuen kasuan, urteko kuota modu linealean banatu ahal izango da dagozkion likidazio adien artean, betebeharpekoak beste denbora banaketa bat aplikatu behar dela justifikatu ezik.
|
|
|
Tributuak aplikatzeko egintzak eragingarriak izan daitezen, jakinarazi egin behar dira, administrazio prozedura erkidearen arau orokorrek jakinarazpenak arautuko
|
dituzte
, bai eta Arabako eta Gipuzkoako TFAOen 105.etik 108.era arteko artikuluek, Bizkaiko TFAOren 107.etik 110.era arteko artikuluek ere (eta TLOren 109.etik 112.era arteko artikuluek). Tributu likidazioen kasuan eta erantzukizuna aitortzeko kasuan, tributu arauek erregela bereziak ezarri dituzte jakinarazpenaren edukiari begira, eta ez ordea, izapidetzeari begira.
|
|
|
Tributuak aplikatzeko egintzak eragingarriak izan daitezen, jakinarazi egin behar dira, administrazio prozedura erkidearen arau orokorrek jakinarazpenak arautuko dituzte, bai eta Arabako eta Gipuzkoako TFAOen 105.etik 108.era arteko artikuluek, Bizkaiko TFAOren 107.etik 110.era arteko artikuluek ere (eta TLOren 109.etik 112.era arteko artikuluek). Tributu likidazioen kasuan eta erantzukizuna aitortzeko kasuan, tributu arauek erregela bereziak ezarri
|
dituzte
jakinarazpenaren edukiari begira, eta ez ordea, izapidetzeari begira.
|
|
|
Foru lurraldetako Tributu administrazioek ez dute eskumenik elkarren laguntzaren ondoriozko ekintzak zuzenean gauzatzeko nazioarteko harremanetako izaera juridikoa dutelako (Espainiako Konstituzioaren 149.1.3 artikulua); ekintza horiek, beraz, Tributu administrazioaren Estatuko Agentziaren bidez gauzatu
|
dituzte
, hots, Estaturen mende izango dira beti (TLOren 5.3 artikuluaren bigarren lerrokada).
|
|
|
Sistema horiek abiaburu izanik, hiru lurraldeetako TFAOek prozeduren multzoa arautzen
|
dituzte
(Arabako eta Gipuzkoako TFAOen 118 artikulua eta Bizkaiko TFAOren 120 artikulua). Prozedura horien azterketa sakonagoa egingo badugu ere, orain zerrenda hori eskema moduan ekarri nahi dugu:
|
|
|
Autolikidazioak aitorpenak dira. Bertan tributu betebeharpekoek, Administrazioari tributua likidatzeko behar diren datuak eta informaziorako bestelako datuak komunikatzeaz gain, eurek beharrezko kalifikazioeta zenbaketa eragiketak egiten
|
dituzte
tributu zorraren zenbatekoa zehaztu eta ordaintzeko edo, hala denean, itzuli edo konpentsatu beharreko kopurua zehazteko (Arabako eta Gipuzkoako 116 artikulua eta Bizkaiko 118 artikulua). Autolikidazioak bere izaerari eutsiko dio betebeharpekoak aitortutako datuekin bete bada ere Tributu administrazioak zergadunaren esku utzi dituen laguntza zerbitzuak erabilita.
|
|
|
Araban eta Gipuzkoan, tributuaren arauketak horrela ezarri duenetan, Tributu administrazioak tributu betebeharpekoei autolikidazio proposamenak bidal diezazkieke, proposamenak sina, baiezta edo alda ditzaten. Behin proposamena sinatu, baieztatu edo aldatu ondoren, autolikidazioaren izaera eta ondorioak izango
|
dituzte
, autolikidazioa aurkeztu izan balitz bezala. Bizkaian, ostera, aukera hori TFAOren 125 artikuluan jaso da baina likidazio proposamen izenarekin.
|
|
|
Beste alde batetik, Bizkaian eta Gipuzkoan, aipatutako arrazoiak eta kudeaketa arloan egiaztapen mugatuko prozedura hasteagatik46, TFAOek prozedura amaitzeko bi arrazoi gehiago jaso
|
dituzte
: iraungitzea, eta autolikidazioak eta behin behineko likidazioak berrikusteko prozedura hastea.
|
|
|
Urriaren 1eko Administrazio Publikoen Administrazio prozedura Erkidearen 39/ 2015 Legearen 39.1 artikuluak jaso duenez, administrazio egintzak baliodunak dira eta ondorioak sortuko
|
dituzte
, egintzok eman diren egunetik aurrera. Baliozkotasunaren eta eragingarritasunaren aldeko presuntzio hori, nola ez bada, tributuzko administrazio egintzei ere aplikatzen zaie, bai tributuak aplikatzeko egintzei bai zehapenak jartzeko egintzei ere; hortaz, egintzak deuseztatzeko araubidea ere Administrazio zuzenbide orokorrean ezarritakoa izango da (deuseztasuneta deuseztagarritasun kasuak, etab.). Presuntzio hori aplikatzen denez, tributuak aplikatzeko egintzak zuzenean dira betearazleak (ez ordea, zehapenak jartzeko egintzak, ez direlako betearazleak izango administrazio bidea agortu arte).
|
|
|
Errekerimendua bidaliz gero, betebeharpekoak adierazitako Administrazioaren bulegoetara joan behar dira jarduketak egitera, zehaztutako egunean eta orduan; horrez gainera eskatutako agiri eta elementu guztiak ekarri
|
dituzte
. Behin jarduketak burutu eta gero komunikazio eta eginbideetan jasoko direnaketa behin behineko likidazioa eman aurretik, Administrazioak likidazio proposamena jakinarazi behar dio betebeharpekoari, alegazioetarako entzunaldiko izapidea irekita.
|
|
|
betebeharpekoak azterketa bulego publikoetan egitea onartzea. Hala ere, ikuskariek euren bulegoetan aztertu ahal
|
dituzte
kontabilitateko liburu eta agirien kopiak, mota guztietako euskarrietan. Kontrara, tributu arauek ezarritako erregistroak eta agiriak, Ikuskaritzaren bulegoetan aurkezteko eskatu ahal izango zaie betebeharpekoei, bertan aztertzeko.
|
|
|
Egiaztapeneta ikerketa prozedura hasiko da ikuskapen planen ondorioz. Ikuskapenari buruzko erregelamenduek ezarri moduan, ikuskapen planek prozeduraren bidez ikertuko diren tributu betebeharpekoak zehaztuko
|
dituzte
. Horiekin batera, jarduleen ekimenez jarduketak gauzatu nahi badira aukeraedo eragingarritasun irizpideengatik, jarduketok aurretiaz ikuskapen planean sartu behar dira Ogasuneko Zuzendari Nagusiaren baimenarekin.
|
|
|
Arabako eta Gipuzkoako TFAOen 229 artikuluak eta hurrengoek, eta Bizkaian TFAOren 230 artikuluak eta hurrengoek prozedura arautu dute; artikulu horiek garatzen
|
dituzte
Arabako Erregelamenduaren 21etik 26ra arteko artikuluek, Gipuzkoako Erregelamenduaren 31tik 35era arteko artikuluek, eta Bizkaiko Erregelamenduaren 20tik 26ra arteko artikuluek. Errekurtsoa jarri behar da hilabeteko epean, egintzaren jakinarazpena noiz jaso eta egun horren biharamunetik zenbatzen hasita edota administrazio isiltasun negatiboaren ondorioak sortzen direnetik zenbatzen hasita.
|
|
|
Tributu egintzen aurkako administrazio errekurtsoen arloan, erreklamazio ekonomiko administratiboa errekurtso arrunta da, administrazio bidea agortzeko derrigorrekoa. Erreklamazioak organo bereziek izapidetu
|
dituzte
, hots, organismo edo auzitegi ekonomiko administratiboek. Auzitegi horiek administrazio organoak dira, baina tributuak aplikatzeko organoetatik lokabeak, hierarkiaren aldetik eta eginkizunaren aldetik.
|
|
|
Organismo Juridiko Administratiboak eta Auzitegi Ekonomiko Administratiboak auzialdi bakarrean aztertuko
|
dituzte
autuak, eta osoko bilkuretan edo saletan ebatziko dituzte erreklamazioak. Osoko bilkura Organismoaren edo Auzitegiaren kide guztiek osatzen dute; Salak, ostera, Buruak, Idazkariak eta, gutxienez, kide bat80 Gipuzkoan, Auzitegia pertsona bakarrez jardun dezake erreklamazioa ez onartzeko baldin eta eztabaidatzen den autuari buruz Auzitegiak irizpide baketsu eta errepikatua badu edota egitezko kontuen gaineko errekurtsoa izanda frogarik aurkeztu ez bada (TFAOen 237 artikulua).
|
|
|
Organismo Juridiko Administratiboak eta Auzitegi Ekonomiko Administratiboak auzialdi bakarrean aztertuko dituzte autuak, eta osoko bilkuretan edo saletan ebatziko
|
dituzte
erreklamazioak. Osoko bilkura Organismoaren edo Auzitegiaren kide guztiek osatzen dute; Salak, ostera, Buruak, Idazkariak eta, gutxienez, kide bat80 Gipuzkoan, Auzitegia pertsona bakarrez jardun dezake erreklamazioa ez onartzeko baldin eta eztabaidatzen den autuari buruz Auzitegiak irizpide baketsu eta errepikatua badu edota egitezko kontuen gaineko errekurtsoa izanda frogarik aurkeztu ez bada (TFAOen 237 artikulua).
|
|
|
Organismoaren edo Auzitegiaren ebazpenen aurka jar daitezkeen errekurtsoak ere ezagutuko
|
dituzte
, baita ebazpenak betearaztean sor daitezkeen auziak ere. Foru lurraldetan ez dago Auzitegi Zentral Ekonomiko Administratiboaren antzeko organorik, hots, bigarren auzialdian errekurtsoak ebazteko ahalarekin; hortaz, ezin daiteke foru auzitegi ekonomiko administratiboen ebazpenen aurka gora jotzeko errekurtsorik jarri bide arruntean.
|
|
|
Akta mota hauek ondorio onuragarriak
|
dituzte
bai Administrazioarentzat egintzak eragingarritasuna errazten delako errekurtsorik ezean, eta zenbaitetan kobrantza segurtatzen duelakobai norbanakoarentzat; horregatik, ikuskapen jarduketak amaitzeko bide egokia izan daiteke.
|
|
|
Arabako eta Gipuzkoako TFAOen 57.2 artikuluak eta Bizkaiko TFAOren 56.2 artikuluak (eta TLOren 58.2 artikuluak) gogorarazi digutenez, berandutze interesak tributu zorraren osagai dira, eta ondorioz, arauek xedatu behar
|
dituzte
horien zenbatekoa, araubide juridikoa eta egitezko kasuak, ez Administrazioak ezta norbanakoak ere ezin dutela itun bidez halakoak aldatu.
|
|
|
Lurralde erkideko indarreko TLOk (141 artikuluaren h) letra) arautu bezala, Arabako TFAOk ikuskapen organoei egiaztapen mugatuko jarduketak egiteko ahalmena eman die, nahiz eta paradoxikoki ez batak ez besteak ez
|
dituzte
prozeduraren ezaugarriak modu bereizian arautu, Ikuskapenari buruzko Erregelamenduaren 54 eta 55 artikuluek xedatutakoa izan ezik. Arabako TFAOk dionez, egiaztapen mugatuko prozedura honi Arauaren 130.etik 134.era arteko artikuluetako erregelak aplikatuko zaizkio, alegia, kudeaketa organoek erabiltzen duten egiaztapen mugatuko prozeduraren erregelak.
|
|
|
Arabako TFAOk dionez, egiaztapen mugatuko prozedura honi Arauaren 130.etik 134.era arteko artikuluetako erregelak aplikatuko zaizkio, alegia, kudeaketa organoek erabiltzen duten egiaztapen mugatuko prozeduraren erregelak. Hori bai, kudeaketa organoek ezin
|
dituzte
jarduketak Tributu administrazioaren bulegoetatik kanpo gauzatu, baina ikuskapen organoek badute halako jarduketak egiteko ahalmena. Gure ustez, ikuskapen prozeduren artean egiaztapen mugatuko prozedura sartzeak ez du zentzu handirik, kudeaketa organoek bulegoetatik kanpo jarduketak ezin egiteko muga gainditzeko ez bada; emaitza bera lor daiteke, ordea, egiaztapeneta ikerketa prozeduran jarduketa partzialen bitartez.
|
|
|
Eginbideen froga balioari dagokionez, eginbideak agiri publikoak diren aldetik horietan jasotako egitateen gaineko froga egiten dute, kontrakoa frogatu ezik. Amaitzeko, Tributu administrazioaren organoek txostenak emango
|
dituzte
ofizioz ala hirugarrenak eskatuta. Txostenak, beraz, manuzkoak izan daitezke antolamendu juridikoaren arabera, Administrazio
|
|
|
Sailkapen horri eutsi zaio egun ere, Ikuskapenari buruzko Erregelamenduetan: behin betiko aktetan izaera orokorreko jarduketak jaso dira eta horien ondorioz behin betiko likidazioa emango da; aurretiazko aktak, ostera, erabiltzen dira ikuskariak ez dituenean subjektuaren tributu egoera oso osorik erregularizatzeko behar diren datuak, hortaz, izaera partzialeko jarduketak jasoko
|
dituzte
eta behin behineko likidazioa dakarte. Nolanahi den ere, tramitazioaren arabera, adostasun aktak eta desadostasun aktak bereiz daitezke.
|
|
|
Hala ere, erregela orokor horiek hurrengo salbuespenak
|
dituzte
: a) Administrazioak epeak betetzen ez dituenean.
|
|
|
Lege horren 32 artikuluaren arabera, Estatuaren Aurrekontu Orokorra da Estatuko sektore publikoa osatzen duten erakunde eta organo bakoitzak ekitaldian zehar likidatu behar dituen eskubide eta betebeharren adierazpen zifratu, bateratu eta sistematikoa. Beste hitzetan esanda, aurrekontuek hurrengoak zehaztuko
|
dituzte
: Estatuak gehienez aitor ditzakeen betebehar ekonomikoak; ekitaldi ekonomikoan aitortu beharreko eskubideak; enpresa sektore publikoak eta fundazio sektore publikoak izango dituen finantza gastu, finantza sarrera eta inbertsio eragiketak; ekitaldian lortu beharreko helburuak; eta Estatuko tributuak ukitzen dituzten onura fiskalak.
|
|
|
Nekazaritza, Abelzaintza eta Arrantza; Industria, Energia eta Teknologi berriak; Etxebizitza eta Hirigintza; Garraio publikoa; Azpiegiturak; Ikerketa, Garapena eta Berrikuntza; eta Bestelako Jarduketak). Azpifuntzioek programak biltzen
|
dituzte
, gauzatu beharreko jardueren arabera. Programek helburu bera lortzeko baliabideak batzen dituzte azpifuntzio baten barruan.
|
|
|
Azpifuntzioek programak biltzen dituzte, gauzatu beharreko jardueren arabera. Programek helburu bera lortzeko baliabideak batzen
|
dituzte
azpifuntzio baten barruan.
|
|
|
Printzipio horren arabera, Batzar Nagusiek onetsi behar
|
dituzte
aurrekontuak, horien inguruko foru araua emanda. Estatuan, Gorte Nagusiei eta legeari egin behar dizkiogu aipamenak.
|
|
|
66.2 artikuluak, Gorte Nagusien eginkizunak azaltzean, hauxe dio: " Gorte Nagusiek Estatuko legegintza ahala egikaritzen dute, aurrekontuak onesten
|
dituzte
...".
|
|
|
Beraz, aurrekontuak Gorte Nagusiek onetsi behar
|
dituzte
, horien inguruko legea emanda. Aurrekontuen legeak izaera berezia du, tramitazio prozedura aztertzen dugunean ikusiko dugun moduan.
|
|
|
Aurrekontuen legeak izaera berezia du, tramitazio prozedura aztertzen dugunean ikusiko dugun moduan. Edozein kasutan ere, beste lurralde erakundeek ere autonomia erkidegoek, aldundiek eta udalekeuren aurrekontuak onetsi behar
|
dituzte
, euren antolamenduan dagoen lerrunik goreneko arauaren bidez.
|
|
|
Labur zurrean, printzipio horren ariora, Batzar Nagusiek urtero aurrekontuak onetsi behar
|
dituzte
eta, ondorenez, horiek urtearen barruan betearazi behar dira. Dena dela, urtean zehar betearazpenaren arazoa onespenarena baino konplexuagoa da:
|
|
|
Europa barruan merkatu bakarraren sorrera. Helburu horretarako, estatu kideek ezin
|
dituzte
merkatu horren sorrera edo funtzionamendua oztopatzeko neurriak hartu, euren tributu ahalmena erabilita. Ikuspegi horretatik, Tratatuek debekuak ezarri dituzte, batetik, eta estatuen tributu legeriak harmonizatzeko neurriak, bestetik.
|
|
|
Helburu horretarako, estatu kideek ezin dituzte merkatu horren sorrera edo funtzionamendua oztopatzeko neurriak hartu, euren tributu ahalmena erabilita. Ikuspegi horretatik, Tratatuek debekuak ezarri
|
dituzte
, batetik, eta estatuen tributu legeriak harmonizatzeko neurriak, bestetik.
|
|
|
Orokorrean, arau zehatz batzuk eraentzen
|
dituzte
finantza izaerako harreman eta errealitateak, baina arauok egoera jakin bati aplikatu behar zaizkio, kasuan kasuko ondore juridikoak lortzeko. Aplikazio prozesu hori hiru fasetan banatu ahal da:
|
|
|
Bestalde ere, noizean behin tributu arauek Estatuko Aldizkarian argitaratu baino lehen ondorioak sortzen
|
dituzte
, hots, araua indarrean jarri aurretik gertatutako egitateen gainean ondorioak dituztenean; horrela gerta daiteke lege proiektua Gorte Nagusien Aldizkari Ofizialean argitaratzen denean. Teknika hori Konstituzioaren aurkakoa izan ez arren, ezin daiteke usuegi erabili, konstituzio printzipioak hauts daitezkeelako (esaterako, ekonomia ahalbidearen printzipioa) eta, batik bat, herritarren eta botere publikoen artean egon beharreko konfiantza apur daitekeelako.
|
|
|
Zehatz esateko, tributuen arloan indarrean dauden foru arauen eta erregelamenduen testuak emango dira testuok aldatu ahala, baita urtero onetsi diren tributu xedapenen zerrenda. Helburu horiek lortzeko, ogasunek internet eko euren webgune ofizialak erabiltzen
|
dituzte
, Bizkaiko TFAOren 83.4 eta Arabako eta Gipuzkoako TFAOen 81.4 artikuluari (eta TLOren 86.4 artikuluari) jarraiki. Webgune horietara dohainik sartzeko eskubidea dago.
|
|
|
Bestelako arauek bezala, tributu xedapenek ondoreak sortzen
|
dituzte
indarrean jartzeaz geroztik; baina xedapenok aplikatu ahal zaizkie aurretiaz sorturiko egoerei.
|
|
|
Nazioarteko zergapetze bikoitza zuzentzeko neurriak alde bakarrekoak edo alde anitzekoak izan daitezke. Izenak berak dionez, lehenengoak dira Estatu bakoitzak bere barne antolamendu juridikoan ezartzen dituen neurriak; bigarrenak, berriz, Estatu bi edo gehiagok adosten
|
dituzte
, nazioarteko ituna edo hitzarmena sinatuz. Espainiako tributu legeetan batez ere, zerga pertsonaletanbeti ageri dira zergapetze bikoitza zuzentzeko arauak.
|
|
|
Halaber, Espainiak alde anitzeko hitzarmenak sinatu ditu beste herrialde batzuekin, nazioarteko zergapetze bikoitz hori konpontzeko asmoarekin. Ildo beretik, nazioarteko erakundeek ere bultzatu egin
|
dituzte
hitzarmen horiek; horretara, asko zabaldu da Ekonomia Garapen eta Lankidetzarako Erakundeak (EGLEOCDEk) proposaturiko Hitzarmen Eredua. Gure artean eta Europar Batasunean, neurri berriak hartu dira, ez bakarrik estatuen arteko interferentziak saihesteko, ezpada batera jardun ahal izateko tributuen arloan, hots, tributu sistema desberdinen arteko harmonizazioa erdiesteko egunen batean.
|
|
|
Negozio jakin bat egiten da (sozietatearen kontratua), beste baten helburua lortzeko asmoarekin (salmenta). Horrenbestez, sozietatearen kontratua zeharkako negozio gisa erabili da, salerosketaren ondore eskualdatzaileak lortzeko, hots, salmentaren ondorioak lortu
|
dituzte
baina zeharbide bat, bide artifizial bat erabili dute (sozietatearen kontratua) emaitza fiskal bat lortzeko helburu bakarrarekin.
|
|
|
Autore horiek tributu arauen edukia azaldu nahi izan dute Zuzenbide publikoaren kontzeptu edo kategorien bitartez. Lehenago zegoen ikusmolde subjektibista gainditzeko asmoarekin, tributu arauak bete behar dituzten interes publikoak nabarmendu nahi
|
dituzte
autoreek. Horrela, egintza batzuk daude, baita elkarrekikotasunik gabeko egoerak ere (betebehar izaerako harremanetan gertatu aldera), guzti guztiek helburu jakina dutela, alegia, tributua eskuratzea.
|
|
|
Tributu eginkizuna tributu prozedura edo prozeduren bitartez egikaritzen da, prozedurok administrazio prozedura mota bat baino ez dira. Horren arabera, Administrazioa eta norbanakoak elkarren arteko harremanak
|
dituzte
, prozedura baten subjektuak direlako. Hortaz, harreman juridiko tributarioaz edo tributu betebeharraz hitz egin daiteke, erosoagoa delako; dena dela, ezin ahantz daiteke izaera publikoa duten oinarrizko interesak ere hor daudela tributuaren arauketan.
|
|
|
Horregatik, TFAOen (eta TLOren) 18 artikuluaren esanetan, tributu betebeharra xedaezina da: norbanakoek edo Administrazioak ezin
|
dituzte
betebehar horren edukia, forma edo epea aldarazi. Tributu betebeharrak izaera aginduzko eta indargabetze ezina du bi biontzat.
|
|
|
Nolanahi den ere, norbanakoak beti du zergak diruz ordaintzeko eskubidea. d) Tributua ez da inoiz ez zilegi baten zehapena. Tributuak eta zehapenak helburu ezberdinak
|
dituzte
. Tributuaren bidez, diru sarrerak lortu nahi dira, ekonomia politikaren zenbait helburu erdiesteko.
|
|
|
Zergaren arauketa Europar Batasunaren zuzenbidean kokatu behar dugu eta estatu kideek zerga arautzeko aukera txikia dute zerga baita Europar Batasuneko merkatu bakarra lortzeko zerbitzuen, kapitalen eta merkatu gaien zirkulazio askea lortzeko tresna. Zergaren helburua azken kontsumitzailea kargatzea da; horretarako, tarteko eragileek (fabrikatzaileek, banatzaileek eta saltzaileek) tresna juridikoak
|
dituzte
eurek hornitzaileei ordaindu dioten zerga deskontatu ahal izateko.
|
|
|
Edozein kasutan, ekonomia ahalbidearen agerpena kargatzea tributu guztien ezaugarria da. Tasek eta kontribuzio bereziek ezaugarri berberak
|
dituzte
.
|
|
|
Zernahi gisaz, subjektu jasaileak Administrazioarekin harremanak izango ditu eta, horri begira behinik behin, tributu betebeharpekoa da. Hori dela-eta, legeek neurri batzuk hartu
|
dituzte
jasanarazpena ziurtatzeko: kargapeko eragiketen fakturak egiteko eskatzea; bide ekonomiko administratiboan erreklamazio karien artean jasanarazpena sartzea; zor ez den diru sarrera egin bada, diru hori tributuaren jasaileari itzultzea Horretara, subjektu jasaileak baditu Administrazioarekiko eskubide batzuk, berrikuspen bidean batik bat.
|
|
|
Egun, tresna horiek bazter utzi dute ordezkoa, zerga garrantzitsuenetan. Hirurek abantaila ugari
|
dituzte
Administrazioarentzat. Atxikipenaren eginkizuna teknikoa da:
|
|
|
a) Konturako atxikipenak. Errenten gaineko zergetan, zenbait etekin atxiki behar
|
dituzte
etekinok dirutan ordaintzen dituztenek; kontura egiten den atxikipen hori, beraz, etekinen ordaintzaileen eginbeharra da, etekin horien zati bat atxiki, horren aitorpena egin eta, azkenik, Ogasun publikoan sartzea. Etekinak lortzen dituenak, hau da, zerga horiekin kargatutako subjektuak, atxikipena jasan behar du. b) Zatikako ordainketak.
|
|
|
Zuzenbide erkideko azkentze bide horietatik guztietatik zeintzuk isla daitezke tributuen alorrera? TFAOek (eta TLOk) arautzen
|
dituzte
arlo horretako betebeharra azkentzeko moduak; bertan aipatzen dira ordainketa, preskripzioa edo iraungitzea Bizkaian, konpentsazioa, zorrak barkatzea, eta subjektu pasiboaren kaudimengabezia.
|
|
|
Ez da erantzukizunik izango ondasun bakarra eskuratu bada (jarduera ekonomikoari eutsi ez bazaio), mortis causa oinordetza bada (arau bereziak dituelako), ezta eskualdatzailea konkurtso egoeran badago eta konkurtso prozeduran baitan eskuratu bada ustiapena. e) Erantzule solidario dira erakundeen administratzaileak, gutxienez kapitalaren %20ko partaidetza duten bazkideak, erkideak edo partaideak eta horien ezkontideak; izatezko bikoteak eta bigarren mailarainoko senideak, ordaindu gabeko atxikipenengatik. Erakundeek atxikipenak deskontatu behar dizkiete erantzuleei, baina atxikipenok ez dizkiote Administrazioari ordaindu izan, eta erantzuleek Pertsona Fisikoen Errentaren gaineko Zergaren autolikidazioetan atxikipen horiek kendu izan
|
dituzte
. Erantzukizuna kendutako zenbatekoraino helduko da. f) Erantzule solidario dira pertsona juridikoen benetako kontrola (osoa edo partziala, zuzenekoa edo zeharkakoa) duten pertsonak edo erakundeak, edota pertsona juridiko horiekin batera zuzendaritza borondate bera duten pertsonak edo erakundeak.
|
|
|
Halaber, bazter utzi da ordainarazpen parafiskalek tributuen izaera dutela eta, arau berezirik ez badago, Tributuen Foru Arau Orokorrak arautuko dituela. Termino horren ordez, alabaina, TLOk nahiz TFAOek (1 Xedapen gehigarrian) 2018tik aurrera, izaera publikoko ondare prestazio ez tributarioak arautu
|
dituzte
haren lekuan. Tributuzko prestazioak bezala, bi biok izaera hertsagarria dute.
|
|
|
Lurralde erkideko udal, diputazio eta toki korporazioen diru sarrerak ere finantza nahikotasunaren printzipioaren menpe daude; horrek esan nahi du erakunde horiek euren Ogasuna izango dutela, toki ogasunak. Konstituzioaren 142 artikuluak ezarritakoaren arabera," toki erakundeei legearen arabera dagozkien eginkizunak betetzeko, toki ogasunek behar besteko baliabideak izango
|
dituzte
; eta horien hornidura nagusiak izango dira udal zergak, eta Estatuko eta autonomia erkidegoetako diru sarreretan parte hartzea". Ildo horretatik, Konstituzioaren 133.2 artikuluak berdindu omen ditu autonomia erkidegoen ahalmena eta toki korporazioen ahalmena tributuak sortzeko eta galdatzeko.
|
|
|
Harreman horiek gauzatuko
|
dituzte
Arabako, Bizkaiko eta Gipuzkoako erakunde eskudunek, hots, Batzar Nagusiek eta Foru Aldundiek horiek baitira tributuen arloan eskudunaketa bigarren lekuan, Eusko Jaurlaritza eta Legebiltzarra. Erakunde Erkideen eta Foru Erakundeen arteko eskumen banaketa eta guztien arteko finantza harremanak arautu ziren Eusko Legebiltzarreko azaroaren 25eko 27/ 1983 Legean (Lurralde Historikoen Legea edo LHL).
|
|
|
Batzorde hori osatzen dute Foru Aldundi bakoitzeko ordezkari banak, Eusko Jaurlaritzako hiru ordezkarik eta Estatuko Administrazioaren sei ordezkarik. Akordioak hartu behar
|
dituzte
Batzordeko kide guztiek aho batez.
|
|
|
Azaldu izan dugunez, Estatuak ez du partaidetzarik Foru Aldundiek lortutako zerga bilketan. Kontrara, Eusko Jaurlaritzaren bitartez, Aldundiek ordaintzen
|
dituzte
Estatuak Euskadin egiten dituen gastuak, oraindik transferitu ez diren eskumenei buruzko gastuak (Itunaren 49 artikulua). Halako ordainketari Kupo deritzo eta Estatuko gastuen arabera kalkulatzen da, ez ordea, Aldundiek bildutako diruaren arabera.
|
|
|
Erregela berezi bezala, aurreko ekitaldiko eragiketen zenbatekoa 10 milioi eurotik gorakoa izan duten subjektu pasiboek: a) Egoitza fiskala Euskadin badute ere, eta aurreko ekitaldiko eragiketen zenbatekoaren %75 edo gehiago lurralde erkidean egin badituzte, lurralde erkideko arauak bete
|
dituzte
. Ehuneko horretara heldu ez badira, euren egoitzako Lurralde Historikoaren arauketa aplikatu behar dute. b) Egoitza fiskala lurralde erkidean badute ere, eta aurreko ekitaldiko eragiketa guztien% 75 edo gehiago Euskadin egin badute, zerga ordainduko dute eragiketa kopuru gehien egin duten Lurralde Historikoaren arauketaren arabera.
|
|
|
Ekonomia Itunaren 21 artikuluak ezarri duenez, Ez egoiliarren Errentaren gaineko Zerga tributu itundua da eta Estatuak une bakoitzean ezarrita dituen funtsezko eta formazko arau berberak erabiliko dira hura arautzeko. Hala ere, Euskadin dauden establezimendu iraunkorrei begira hiru Lurralde Historikoek araugintza ahalmenak
|
dituzte
, eta Sozietateen gaineko Zergaren inguruan 14 eta 15 artikuluetan arau aplikagarriari eta zerga ordainarazteko Administrazio eskudunari buruz ezarritakoa aplikatuko da. Pertsona fisiko edo erakunde batek establezimendu iraunkorraren bidez diharduela ulertuko da baldin eta, edozein titulu dela bide, edozein motatako instalazio edo lantokiren bat badu, ohikoa eta iraunkorra, eta bere jarduera bertan egiten badu osorik nahiz zati batean; edo bestela, subjektu pasibo ez egoiliar horren izenean eta kontura agenteren batek egiten badu jarduera, kontratuak barne, subjektu pasiboak eskuetsita, eta agente horrek ohikoa badu subjektu pasibo ez egoiliarrak emandako ahalmen hori erabiltzea.
|
|
|
Zerga honetan, arauketa aplikagarria da zerga ordainarazteko eskumena duen Administrazioaren lurraldean indarrean dagoena. Eskumen hori zehazteko, zergaren sortzapen egunean kausatzailearen edo dohaintza hartzailea egoiliarra izatea aintzat hartuko da. hala ere, foru aldundiek lurralde erkideko arauak aplikatuko
|
dituzte
, kausatzaileak edo dohaintza hartzaileak egun gehiago igaro baditu lurralde erkidean aurreko bost urteetako epean, zergaren sortzapenaren egunetik zenbatuta, eta une horretan Euskadiko egoiliarra bada. Era berean, Oinordetza eta Dohaintzen gaineko Zerga autonomia erkidegoei lagatako zerga da eta erkidegoek zergaren arauketa aldatzeko eskumena dute tarifaren eta kenkarien gainean, baita zergaren kudeaketa ere.
|
|
|
Esan bezala, zergaduna ez egoiliarra bada, zerga betebehar errealaren arabera ordaintzen da. Ildo horretatik, Espainiako lurraldean bizi diren pertsona fisikoen kasuan, egutegiko urtean zehar ez badute lurralde horretan ehun eta laurogeita hiru egun baino gehiago egiten, Euskadin zergak ordainduko
|
dituzte
bertan baldin badute enpresaedo lanbide jardueren edo interes ekonomikoen gune nagusia edo oinarria.
|
|
|
Ohiko egoiliarra izatea aldatzeak edota egoitza fiskalaren aldaketak lotura puntuaren aldaketa badakar, pertsona fisikoek nahiz juridikoek tributu betebeharrak egoitza berriaren arabera beteko
|
dituzte
aurrerantzean, nahiz eta 43 artikuluaren Zazpigarren puntuak pertsona fisikoak soilik aipatu izan.
|
|
|
Labur bilduz, Lurralde Historikoek biltzen
|
dituzte
tributu itundu gehienak, eta bildutako kopurua banatu behar dute Euskadin gasturako eskumena duten lurralde administrazio guztien artean (Estatua, Eusko Jaurlaritza, Foru Aldundiak eta udalak). Lehendabizi, Estatuari ordaindu behar diote Euskadik bere gain hartu ez dituen eskumenen kostu teorikoa, hots, Estatuko eskumenen kostu teorikoaren pareko kopurua.
|
|
|
Guztiok dakigunez, tributu legeek egoera zehatz batzuk arautzen
|
dituzte
eta egoera horietan dagoen herritarrak diru kopurua ordaindu behar dio Estatuari (edo beste erakunde publiko bati), tributu gisa. Aldi berean, zergadunei euren prestazioa betetzeko beharra ezarri ez ezik, arau horiek forma izaerako eginbeharrak ere xedatzen dituzte, hala nola, aitorpenak aurkezteko eginbeharra, informazioa ematekoa, ikuskapenak jasan beharrekoa eta abar.
|
|
|
Guztiok dakigunez, tributu legeek egoera zehatz batzuk arautzen dituzte eta egoera horietan dagoen herritarrak diru kopurua ordaindu behar dio Estatuari (edo beste erakunde publiko bati), tributu gisa. Aldi berean, zergadunei euren prestazioa betetzeko beharra ezarri ez ezik, arau horiek forma izaerako eginbeharrak ere xedatzen
|
dituzte
, hala nola, aitorpenak aurkezteko eginbeharra, informazioa ematekoa, ikuskapenak jasan beharrekoa eta abar. Eginbehar horiek administratuaren egoera juridiko pasiboa osatzen dute.
|
|
|
Horretara, Ogasun publikoa da izaera ekonomikoko betebehar eta eskubideen multzoa, horien titulartasuna Estatuari (esangura zabalean) edo beraren organismo autonomoei dagokienez. Eskubideen aldetik, lau erakunde juridikok osatzen
|
dituzte
ekonomia eskubideak: tributuek, monopolioek, Herri zorrak eta Ondareak.
|
|
|
Eskubideen aldetik, lau erakunde juridikok osatzen
|
dituzte
Administrazio publikoen ekonomia eskubideak: a) Tributuak:
|
|
|
Kreditu publikoaren bidez, Administrazio publikoek mailegu bidez kapitalak hartzen
|
dituzte
. Kapitala hartzeko bideak arautu egiten dira arau multzo baten bidez, eta horri Herri zorra deritzo.
|
|
|
Itunaren 8 artikuluak konturako ordainketak jaso ditu, jarduera ekonomikoen etekinen ondorioz. Esan bezala, atxikipen eta konturako sarrera horiek ordainarazteko, lurralde erkidean aplikatutako tasa berberak aplikatuko
|
dituzte
foru aldundiek. Lurraldea dela-eta eskumena daukan foru aldundiak eskatuko ditu, zeinek bere araudia betez, atxikipena egitera edo konturako sarrera egitera behartuta dagoenak (errenten ordaintzaileak) Euskadiko ohiko egoiliarra izan edo egoitza fiskala Euskadin badu.
|
|
|
— Tributuen Lege Orokorraren arabera egokitu behar
|
dituzte
terminologia eta kontzeptuak.
|