|
2006
|
|
|
Horrela egiten bada okupatuko dira laborantzako eta abelzaintzako alor joriak, inguru honetan gero eta guttiago gelditzen baitira, ingurumenari eta ekologiari begira kalte handiak sortuko dira (ukituak geldituko dira BIL eremu bat, nekazaritza eta abelzaintza ekologikoko ustiapenak: proiektua aitzinera ateratzen bada bizi ahal izateko behar dituzten inguruaren kalitate beharrengatik ezin izanen dute segitu), paisaiari izugarrizko kaltea eginen dio, baita Bidasoaren eta
|
haren
bazterren itxurari, soinua eta kontaminazioa ere handituko dira ikaragarri, inguru honetan diren nekazaritza, abelzaintza ea basogintzako jarduerak bertan behera edo ezin bizi geldituko dira eta, oro har, kalte itzela Nafarroako Bidaso aldeko lurralde ederrenetako jendearen bizimoduari eta lanbideari. Bizilagun hauen asmoa ez da, inola ere, garapen ekonomikoaren eta komunikazio azpiegituren kontra joatea.
|
|
|
Hemen hotz egiten badu, han zer hotz kenduezina egiten ahal duen oroitzen zara, beroarekin gauza bera. Kaiola
|
hartan
sartuak daudela, azken finean kaiola baita.
|
|
|
NAFARROA OINEZ Nafarroako ikastolek urtero egiten duten bestarik handiena da, euskararen eta euskal kulturaren aldekoa.
|
Haren
ospakizuna eta antolaketa Nafarroako ikastolen artean txandakatzen da, ikastola bakoitzak duen premiaren eta, hortaz, garatu beharreko proiektuaren arabera. Aurten Berako Labiaga Ikastolari egokitu zaio Nafarroa Oinez 06 prestatzea.
|
|
|
Duten esperientziari esker aholku onak ematen badituzte, denbora berean pentsa daiteke haurrengan ilusioa sortzen dutela, eta bidenabar, motibazioa. Haur batentzat telebistan agertzen den pilotari
|
hura
entrenatzailea bezala izatea bultzatuko du. «Entrenatzailea telebistan ateratzeak badik bere eragina» dio Tomasek.
|
|
|
Lau adibide paratu ditugu euren testuinguruan, baina bertze aunitz badaude, aski politak batzuk: “chimelas”, “yguelmaia”, “meateguiyas”, “ardia”, “charraquillas”, “yngud”, “dendalarria”, “aska”, “galiurra”, “caviguña”, “masocalagunas”, “auspatteguia”, … eta bertze zenbait, hiru mende inguru duten hitzak, lantegi edo tresnei lotutakoak gehienak, garai
|
hartako
zurgin, olajaun eta arotzek erabiltzen zuten hizkuntzaren adierazgarri.
|
|
|
Neurri batean bai, zerbait idazten duzularik lehenbiziko irakurlea zu zeone zara. Kasu honetan, aldiro pentsatu behar nuen nik idazten nuen
|
hura
nola hartuko zuen irakurle horrek.
|
|
|
Herriko gazte koadrila bat, 18 urte gabekoa, helduagoak ziren bertze herritar batzuekin elkartu zen elkartearen lehen estatutuk idazteko. Garai
|
hartan
Manu Fagoagak, gaztetxearen lehen presidentea bilakatuko zenak, 24 urte zituen: «Ezagunak genituen hiruzpalau gazte guregana etorri ziren, eta ideia ez zitzaigun batere zozoa iruditu.
|
|
2007
|
|
|
Txostenak agertu zuen lehen bai lehen harri lubetak jarri behar zirela orekatu eta prozesua egonkortzeko behin betiko lanak egin arte. Urte
|
hartako
urrian behin betiko birmoldaketaren egitasmoaren erredakzioa enkargatu zen. Modu honetan 2007ko urtarrilean behin betiko lanen exekuzioa abiatu zen.
|
|
|
Bidasoa ibaiaren aberastasun handienetarikoa bere iktiofauna oparoa da; izan ere, Bidasoa eta
|
haren
adar Endara erreka dira izokinak uretan gora daramatzaten Hego Euskal Herriko ibai bakarrak. Horren arrazoia Bidasoa bailarako herrien industrializazio txikia da; horri esker, uraren kalitatea nahiko ona da.
|
|
|
Ezagutzen ez diren arrazoiak tarteko, Iruñetik Irun aldera zihoan kamioi bat errepidearen bertze erreian sartu zen eta bertze aldera zetorren autoa harrapatu. Kamioia errepidean gurutzatua gelditu zen eta bertze kamoi batek ere talka egin zuen
|
haren
kontra.Kolpearen ondorioz, autoan zetorren Oihana Altuna irundarra, Lekarozko insitutuko irakaslea, hil egin zen. Berekin zihoan bertze lankideak zauri arinak izan zituen.
|
|
|
Honela, proiektuaren lehen urratsak 2000 urtean eman ziren. 720 milioi pezetako aurrekontua zuen proiektu
|
hura
ez zuen begi onez jo Vianako Printzea erakundeak, eraikina bere osotasunean mantentzeko beharra azpimarratu baitzuen. Aldaketa batzuk egin ziren eta proiektua 950 milioitara joan zen.
|
|
|
«zer habil hemen, tocayo!» erran eta alde egin omen zuen: «Hark ez zuen nerekin egoteko gogorik, ezta nik ere
|
harekin
! Animali ederra zen, yeah!».
|
|
|
Hasierako kezka
|
hura
gainditu dugu Baztango eskoletan, baina irakasle, guraso, guraso zein hezkuntza zientzien eremuan diharduen kide askorentzako lan tresna baliagarria izan daitekeela uste dugu. Proiektukako metodologi batean oinarrituz, aldiero bilatu izan diren helburuak, landu nahi izan diren edukiak, behar izan diren baliabide funtzional zein materialak, egin diren balorazioak, eta abar aurkitu daitezke.
|
|
|
Orain ikastera etortzen dena benetan gustatzen zaiolako etortzen da. Furia
|
hura
pasatu zen.
|
|
2008
|
|
|
Nafarroako Erdi Aroan gazteluak ezinbertzeko aztarnategiak dira eta Amaiur horietako bat da. Hala, ikastaro honen helburua garai
|
hartako
historia eta gazteluen ezagutza ezagutaraztea izanen da. Hauek izanen dira alde teorikoan landuko dituzten gaiak:
|
|
|
Aipatu behar da bi mendizale hauek bultzatu zutela Berako boulder aretoa, matadero zaharrean paratu zena. Baina leku
|
hura
ez zen sobera egokia eta orain kiroldegian izanen da eskaladan trebatzeko aukera.
|
|
|
2000tik 2006ra batxilergo titulua erdietsi zuten Bortzirietako gazteei galdeketak egiten aritu zen aipatu enpresa joan den urteko abuztuan. 252 ikasletik 238k erantzun zioten inkestari, eta galdeketa
|
hartatik
ateratako ondorioak ezagutzera eman zituzten martxoaren 13an Etxalarko Kultur Etxean egindako aurkezpenean. Urko ikardo Bortzirietako Euskara Mankomunitateko teknikaria, Ainara Maia Mankomunitateko lehendakaria eta Arantzako alkatea eta Iñaki Iurrebaso ikerketa enpresako soziologoa izan ziren ekitaldian.
|
|
|
Gaur egungo juntak jende berriari pasoa eman behar zaiola erabaki zuen, gaur egun ideia, xarma eta indar berriak behar direlako elkartean, hasieran izan zuen freskotasun
|
hura
berreskuratzearren. Herriari bizitasun kulturala emateko eta herriko gaztedia juntatzeko helburuarekin sortu zen Burrunba, eta juntaren ustez, bizitasun kulturala emateko ezinbertzekoak dira ideia berriak, gaztedia juntatzeko gaztedi guzia inplikatua egotea beharrezkoa den bezala.
|
|
|
Atzoko lanaren ondotik, Ezkurrako aizkolari beteranoaren hurrengo helburua Urrezko Aizkora izanen da. Datorren igande eguerdian saio garrantzitsua izanen du Lekunberriko pilotalekuan, eta, Jon Rekondo lagun duela,
|
hura
irabazi nahiko luke, gutxienez final laurdenetan izatea baita Mindegiaren helburu nagusia.
|
|
|
1968 urtean telebistan famatua zen Torre Bruno eraman genuen. Sekulako mozkorra harrapatu zuen, eta ez zela toki
|
hartara
gehiago gain erran zuen. Garai hartan Frantziako kantari famatua zen Claude Francoisen Chicas clo clo etako bi ere eraman genituen, bat zuria eta bertzea beltza.
|
|
|
Sekulako mozkorra harrapatu zuen, eta ez zela toki hartara gehiago gain erran zuen. Garai
|
hartan
Frantziako kantari famatua zen Claude Francoisen Chicas clo clo etako bi ere eraman genituen, bat zuria eta bertzea beltza. Hauek bai ongi pasatu zutela...
|
|
|
Emakumezkoak betidanik etorri izan dira, baina ez hemengoak, mugako bertze aldekoak baizik. Garai
|
hartan
bertze aldeko emakumeak hemengoak baino lotsagabeagoak ziren. Bakanal bat izaten zen, bere sorgin eta guzti, bainan modu modernoan.
|
|
2009
|
|
|
«Ordurako Lesakan Musika Eskola bazegoen, eta nola funtzionatzen zuten enteratu nintzen. Garai
|
hartan
, hain juxtu, Berako Herriko Etxean musikariekin bilera bat egin zuten eta harat joan nintzen nire proposamenarekin», azaldu digu Rudik. Eta bere asmoa aitzinera atera zen.
|
|
|
Duela 20 urte utzi zuen musika eskola Begoña Rudik, eta orain Labiaga Ikastolako musika irakaslea da. Hasierako esfortzu
|
hark
merezi zuen galdetuta, bi aldiz pentsatu gabe erantzun digu: «bai, are gehiago gaur egun nola dagoen ikusita».
|
|
|
Baina bide horretan Isidoro Musika Eskolaren lana mugarri izan da eta 30 urte horretan aritzea bada ospatzeko modukoa. Hasierako esfortzu
|
hark
, beraz, merezi zuen.
|
|
|
Aranztarra ere gazterik hasi zen, plazan 18 urterekin. Hasiera
|
hartan
Periko Mariñelarena donamariarra izan zuen erakusle, eta gerora Joxe Mari Mendizabal. Baina plazan «kasualidadez» hasi zen.
|
|
|
98an izan zen eta garaile atera zen. Olasagastiren kontrako apustu
|
hura
egin zuenetik, lesio «asko» izan dituela adierazi digu Ezkurrakoak: «Larretxearekin apustua egitekotan nenbilela, lesio bat izan nuen sorbaldan.
|
|
|
Momenturik txarrena despedidaren ordua izan dela iruditzen zait, azken urteak. 1997an binaka eta lau terdian irabazi nuenetik honara bidea ez da batere xamurra izan».Aizkora utzi eta pilota hartuGaztetan, inork guttik pentsatzen ahal zuen Eratsungo Martineako mutil kozkor
|
hura
pilotari profesionala izan zitekeenik. Bederatzi seme alaben artean laugarrena da, eta lehendabiziko mutikoa.
|
|
|
Mugarriak duela 150 paratu baziren ere, Iñaki Vigor eta Carlos Sanzena izan da mugan barna mendi ibilaldia proposatu duen lehen lana, nahiz eta Carlos Bardeci bilbotarrak ia mugarri guziak bisitatuak zituen eta
|
haren
laguntza «ezinbertzekoa» izan duten. «Gure herrialdea hobeki ezagutzeko aukera eskaintzen du liburuak, bi estatuek euskal lurraldea zergatik banatu zuten planteatzen du, duela 150 urte euskaldunen iritzia kontuan hartu gabe zehaztu zen muga ezagutzeko aukera».
|
|
|
Angel Galanen alabak ere ekitaldian izan ziren. Omenaldia berandu ailegatu bazaie ere, eskertzekoa dela aipatu zuten eta garai
|
hartan
sufritutakoen berri eman zuten.
|
|
|
Irurita Artesiagako bidearen 13 kilometroan, Pitzamarren, eguerdian Mikel Iriarte arizkundarrak egindako Bidegabeko bidea eskultura inauguratu zuten. Garai
|
hartan
Artesiagan lanera behartu zituzten eta oraindik bizi diren hiru gizaseme ere ekitaldian izan ziren: Lesakako Justo Urkijo, Iruritako Pedro Aranguena Bixkai eta Ricard Mula, Oronozen fusilatutako errepublikar baten semea.
|
|
|
Aspaldian ez zuten horrelako denboraldirik egin, baina juxtu orain 20 urte, 1989an, bere lehenbiziko liga irabazi zuen Errekak. Txomin Mindegiak, orduan eta orain entrenatzaile denak, aipatu digunez, jokalari izateari utzi eta urte
|
hartan
hartu zuen entrenatzaile ardura, Luis Goñirekin batera: «Partidak irabaziz hasi ginen, ez aisa, baina irabazi.
|
|
|
Txantreari gol bakarrarengatik irabazi genion Donezteben eta eurek ere partida hori bakarrik galdu zuten liga osoan. Giro ederra izan zen partida
|
hartan
frontoian, harmailak bete beteak, pankartekin…». Orduan eskubaloia ikustera jende aunitz joaten zela gogoan du Mindegiak.
|
|
|
Gero eta jende gutxiagok hartzen baitzuen parte. Eta zerbait egin behar zela erabaki ondoren, Aurrera elkartera jo genuen, gure kezka
|
hura
mahai gainean paratzeko. Haiek ere gure kezka berdinak zituztela eta, lanari ekin genion.
|
|
|
1722an herriko jauntxoari aurre egin, eta erretaula nagusia zaharberritu nahi izan zuten bizilagunek. Urte
|
hartako
maiatzaren 11n alkateak herri guztia bildu zuen plazan kanpaien doinuen bitartez, eta Santa Carako markesaren kontrako auzia irabazia zela adierazi zuen.
|
|
2010
|
|
|
Tokian tokiko elkarteak dira aitzinerapausoak lortu dituztenak, eta azken 30 bat urteotan horretan dabil Nafarroako Zeliakoen Elkartea ere. «Pertsona zeliakoari eta
|
haren
familiari laguntza ematea da elkartearen oinarrizko betebeharra, eta zeliakoarentzat egokiak diren elikagaien liburuxka egin eta banatzea». Horrela azaldu digu Mari Jose Mortalena baztandarrak, Elkarteko idazkari teknikaria edo koordinatzailea denak.
|
|
|
«Iruñean eta Madrilen ibiltzen zen eta Madrilen izan zuen lehendabiziko zeliakoaren berri. Gero hemen ere ikusten hasi zen, eta garai
|
hartan
hemen zeliakoentzako jatekorik ez zegoela eta, zeliakoen gurasoei biltzea proposatu zien, Madrildik berak ekarriko zituela gauzak eta elkarri laguntzeko», azaldu digu Mortalenak. Gaur egun ere, elkartea «bat bertzeari laguntzeko» dagoela gaineratu du.
|
|
|
Sekula hartu gabea zen sega eskuan, baina besteei begira ari zela, gustatu, eta ikasteko grina sartu zitzaion Jon Kanflanka leitzarrari. Segan ibilitako lehengusu bat zuela-eta,
|
hari
eskatu zion laguntza, eta urte hartantxe hasi zen txapelketetan parte hartzen, 24 urterekin. Sei urte pasatu dira geroztik, eta arian ari, Euskal Herriko segalari onenetarikoen artean dago gaur egun. Emaitzek erakusten dute hori.
|
|
|
Juntari boterea kendu. Juntari eskainitako txokoan agertzen dira garai
|
hartako
irudiak, mahaiak, nola janzten ziren junteroak, ordenantzak, alkatearen aulkia… Nire enpeinurik handiena txoko honetan jarri nuen, gure iragana eta bertako instituzioen indarra ezagutzeko modu ezin hobea da». Baina bertze zenbait txoko interesgarri baditu Museo Etnografikoak:
|
|
|
«Elizondon, Meoki etxearen beheko aldean margotzen zuen, erresidentziako xaharrak hartzen zituen, etxera eraman eta modelotzat hartu eta margotzen zituen. Gu
|
hura
ikustera joaten ginen eta noizbait askan pintzelak garbitzeko erran zidan. Niretzat handia izan zen, «Tori milioi bat pezeta» erran izanen balit bezalaxe».
|
|
|
Jazzeko letra guztiak ingelesez dira, baina ni hitzak euskaraz asmatzen hasi nintzen. Hasiera
|
hartan
, ingelesez ongi ez nekienean, letrak euskaraz egiten hasi nintzen, ingelesez ikastea baino gutxiago kostatzen zitzaidalako euskaraz asmatzea. Orain ingelesez ere ikasten ditudan arren, euskaraz ere ongi gelditzen direla iruditzen zait.Trikitixatik jazzera ez al dago salto haundia?
|
|
|
Ordezkapen bat egiteko izan zen. Hasiera
|
hartan
ni ez nengoen talde honetan, baina abeslariak kontzertu baterako taldea utzi zuen eta aste bat lehenago, abestu nahi nuen proposatzeko deitu zidaten, eta Donostiako Jazzaldirako izan zen. Ez zen batere erraza izan aste batez dena ikastea, baina asko lagundu zidaten taldekideek.Nola ikusten duzu Jazza Euskal Herrian?
|
|
|
Zortzi zartako pozoitsu aurkituko entzuleak diskan, eta lehenbiziko disko
|
hartako
rockabilly blues zikinaren kirrinkak, rock gordin eta esperimentazioaren planetan hegaka sumatuko ditu oraingoan; Captain Beefheart, Tom Waits, Black Keys, Heavy Trash, Shellac, eta Joseba Irazoki bera elkartzen diren galaxian, hain zuzen ere.
|
|
2011
|
|
|
Miarritzeko Irati erakustazoka berrian herritar frango ibili da azken egun hauetan bertan berriki ospatu diren zonbait ferietan, hauen artean Lurrama laborantza saloina, eta baita ere edertasunaren hitz ordua edo Solutions Maison etxegintzaren inguruko azokan. Mathieu Lanbandibar ibarrundarra lehen aldikoz izan da Ipar Euskal Herrian egiten den gisa hortako feria haundienean eta parada hortaz baliatu da TTIPI TTAPA
|
harekin
mintzatzeko.
|
|
|
Egun berezia bezain zaila zen Igeldokoarentzat. Aipatu bezala, herenegun ama hil zitzaion, eta garaipena
|
hari
eskaintzeko asmotan aritu arren, ezin izan zuen helburua bete. Atutxak sekulako jarraitzaile pila ekarri zituen Elizondora, kamixeta eta guzi, eta hagitz ongi hasi zen, baina bosgarren postuan bukatu zuen.
|
|
|
Sánchez de Muniáin kontseilariak eta Carlos Erce, Jesús María Agerre Zugarramurdiko alkatearekin ere elkartu ziren.
|
Harekin
herriko leku turistikoak diren Sorginen Museoa eta Zugarramurdiko Lezea ikusi zituzten.
|
|
|
Oposizioaldian, berriz, hiru proba egin dira. ...ndabiziko ariketan, erantzun laburreko edota test moduko galdera batzuei idatziz erantzun zaie; bigarrenean epaimahaiak prestatuako zenbait galderei idatziz erantzun zaie eta proba praktikoan, elektrizitate, mekanika, iturgintza, igeltseritza, soldadura eta abarrei buruz galdetuko zaie; hirugarren zatian buruz buruko elkarrizketa eginen zaie Baztango udalerriaren gaineko ezagutzari eta
|
haren
ezaugarriei buruz (15 minutukoa gehienez ere).
|
|
|
Baina kontrapasa, ezagutuak ez diren artista bikain batzuen ezagutzeko aukera da: Leopold Skin eta amerikar kutsua duen
|
haren
folk rocka eta Piano Chat gizon orkestra harrigarria. Pop folk edo rock doinuen ondotik gaua giro dantzagarri batean bukatzeko Martouf ziburutarrak elektro doinuak botako ditu eta Cindjrella diska jartzaile heletarrak hainbat musika estilo talkaraziko ditu.
|
|
|
1950az geroagokoak ezagutu ditu gehiago Joanketengo Mariterexak; orduan ere, berdin berdin «pesta handia eta ilusio gogorra izaten zen». Kontu asko aipatu ditu,
|
hark
nola ikusten zituen inauteriak eta neskentzat zer ziren: «Ez baitzuten libre mutilek bezala ibiltzea, ezta ostatuan sartzea ere.
|
|
2012
|
|
|
Eguneroko bizitzarekin lotura duten gaiak eta herriko bizitzarekin erlazioa dutenak. Garai
|
hartako
ohitura, sinesmenak... Ekonomiaren inguruan ere solastu dute.
|
|
|
Gehienetan hutsa izanen den zilo haundi hau bakarrik beteko da euria jauts ahala egiten duen egunetan. Lan guzi horiek Alain Munduteguy inginadore senpertar gazteak manatuko ditu eta arazo zerbait gertatuko balitz
|
harekin
mintzatu behar litzateke lehen bai lehen den dena konpontzeko.
|
|
|
Angel Rekaldek aipatu digunez, 1200 eta 1512 urteen artean muga lerro horretan izan ziren gertakari eta gehiegikeriak errepasatuko dituzte Leitzako konferentzian. «Erdi Aroko muga
|
hura
, gerrako muga hura, zauri bat izan da, banaketa eragin du gaur egunera arte eta antzinako euskal gizartearen zatiketa sortu du». Rekaldek dioenez, «Gaztelak muga hori erabili zuen lehenik independiente izaten segitzen zuen Nafarroari egurra emateko eta beste aldetik, etsaitasuna sortu zuen.
|
|
|
Angel Rekaldek aipatu digunez, 1200 eta 1512 urteen artean muga lerro horretan izan ziren gertakari eta gehiegikeriak errepasatuko dituzte Leitzako konferentzian. «Erdi Aroko muga hura, gerrako muga
|
hura
, zauri bat izan da, banaketa eragin du gaur egunera arte eta antzinako euskal gizartearen zatiketa sortu du». Rekaldek dioenez, «Gaztelak muga hori erabili zuen lehenik independiente izaten segitzen zuen Nafarroari egurra emateko eta beste aldetik, etsaitasuna sortu zuen.
|
|
|
Nire ustez interesgarriena desmantelamendu instituzionala da. Nafarroak izugarrizko instituzio pila zituen, garai
|
hartarako
oso aberatsak eta aurreratuak, kontuen ganbara, foruak, gorteak, eta abar… Konkistatu ondoren, hasieran ez ziren desagertu baina bai edukiz hustu, azkenean desagertu arte. Baina beste ondorioak ere izan ziren, espoliazioarena… ikusiko dugu zein ateratzen diren Iruñeko planetarioan.
|
|
|
Aurten, antzezlana 1512 urtean kokatuko da. Urte
|
hartako
gudak, herri txiki batean nola eragiten zuen ikusteko aukera izanen da. Horrela, herri honetako hainbat gizon gudara joan dira Lekunberriko alkateak eskatuta, hortaz, emazteen edo neska lagunen eta gizonen arteko erlazioa gehiago ezagutzeko aukera emango digute, guda bezalako egoera gogor baten ondoan.
|
|
|
2013an hainbat ekitaldi antolatu nahi dira Beran eta zubia auzolanean moldatzen hasiak diraHeldu den urtean 200 urte beteko dira San Migel zubiko bataila gertatu zenetik, eta garai
|
hartan
, eskualdean bertze ekintza militar batzuk ere izan ziren, herritarrei ondorio larriak eraginez. Bada, gertakari haiek gogora ekartzeko sortu zen orain gutti San Migel Zubiko Lagunak taldea.
|
|
|
Heldu den urtean 200 urte beteko dira San Migel zubiko bataila gertatu zenetik, eta garai
|
hartan
, eskualdean bertze ekintza militar batzuk ere izan ziren, herritarrei ondorio larriak eraginez. Bada, gertakari haiek gogora ekartzeko sortu zen orain gutti San Migel Zubiko Lagunak taldea.
|
|
|
Bataila ospetsu
|
hura
1813ko irailaren 1ean izan zen. Ingelesen armadako eliteko erregimentu batek, Daniel Cadoux kapitaina buru zuela, hagitzez ere soldadu gehiagoz hornitutako tropa frantsesei egin zien aurre.
|
|
|
Herriko adinekoen arabera, uholdearen pasadizoa joan den mendekoa da. Nonbait, garai
|
hartan
lehorte haundia omen zegoen eta herritarrak uzta galduko zuten beldur, urdurituak eta ikaratuak omen zeuden. Hala, behar zuten ura ekartzeko erregutuz egin omen zuten santuarekin prozesioa.
|
|
|
Bertsotan, Baztango Lepanatatuek taldea eta Larraungo Hautsi ta barratu. Lepatanatuek taldeak azken orduko aldaketa bat egin behar izan zuen, Jon Barberenak ezin izan zuen aritu,
|
haren ordez
Julen Zelaieta beratarra aritu zen. Epaileek zein entzuleek hala erabakita, baztandarrek irabazi zuten saioa.
|
|
|
Madrilen egiten den Turismoko Nazioarteko Azokan Nafarroa Eguna ospatu zen, eta bertan izan ziren Nafarroako turismo sektoreko agintariak eta kideak. Egun
|
hartan
turismoko produktuei buruzko aurkezpen profesional batzuk egin ziren. Plazaolarena “Las Vías Verdes de Navarra, productos en desarrollo” delakoaren aurkezpenean zegoen kokatua beste hirurekin batera:
|
|
2013
|
|
|
Aita desagertu zenetik hankamotz dabil Kimu semea. Barruko puzzlea berregin eta aitaren zuztarretaraino heldu guran, aitak aspaldi eginiko bidaia berregiten du,
|
hark
bidaian zehar idatzitako koaderno beltza lagun.
|
|
|
Aita zoroa, aita artista, aita ganorabakoa, aita bizizalea.
|
Haren
lorratzari segika, ezinbestean, norbere barruraino doan bidaia batean murgilduko da Kimu.
|
|
|
Urte aunitz eman ditu atzelarien artean onena izaten eta horrekin gelditzen da Lizaso. Urte horietan, «hasieran Eizagirre zen atzelari onena, superklase bat, eta
|
hura
gainditu behar izan nuen, gero etorri ziren Urrutia eta gaur egun San Miguel da onena, eta Etxeberria III ere, gure kintakoa izanik, azken urteetan salto haundia eman du eta onenen pare jarri da».
|
|
|
Denera 23 orga aurkeztu zituzten baztandarrek eta aunitzek, 1963ean aurkeztu zutenaren irudikapena egin zuten. Honela, Aniz, Azpilkueta, Arizkun eta Arraiozek lehenbiziko Baztandarren Biltzarra
|
haren
iruditsuko orga egin zuten. Baztandarren Biltzarrak 50 urtemugako karroza egin zuen Baztan eraikiz lelopean, Mikel Iriarte eta Begoña Durrutiren eskultura batekin.
|
|
|
Azken bidaian, ordea, «zorionekoa» sentitu zen: «Ibai umezurztegitik atera zen une
|
hura
eta Sunbillara etorri aitzinetik Errusian elkarrekin pasatu genituen egun haiek». Ibai lehendabizikoz ikusi zuen momentua nolakoa izan zen ere azaldu digu:
|
|
|
Liburua argitaratu dute Erratzuko herriak eta Foto Menak eta erakusketa eta hainbat ekitaldi ere izanen dira ortziraletik iganderaEkainaren 2an Erratzu, Elizondo eta Baztan Bidasoa eta Iparraldeko hainbat herri eta leku ezberdinak suntsitu zituen uholdearen mendeurrena beteko da. Gertakari larri
|
hura
gogoratzeko, Erratzuko herriak eta Foto Menak argazki liburua argitaratu dute horretaz gain, erakusketa ere eginen da. Asteburu osoan, hainbat ekitaldi ere prestatu dituzte.
|
|
|
Ekainaren 2an Erratzu, Elizondo eta Baztan Bidasoa eta Iparraldeko hainbat herri eta leku ezberdinak suntsitu zituen uholdearen mendeurrena beteko da. Gertakari larri
|
hura
gogoratzeko, Erratzuko herriak eta Foto Menak argazki liburua argitaratu dute horretaz gain, erakusketa ere eginen da. Asteburu osoan, hainbat ekitaldi ere prestatu dituzte.
|
|
|
Gogoratu behar da hilaren 14an inguru horretan lur jausi bat gertatu zela, zehazki tuneleko hegoaldeko sarbidean, eta hilaren 15ean areagotu egin zela. Une
|
hartan
, ezpondari eusten zion harri lubetako azal baten harri zati bat erori zen, eta horrek Iruña alderako erraia moztea eragin zuen eta baita Donostia alderako bi erraiak bakoitza noranzko baterako prestatzea ere. Orduz geroztik eta apirilaren 29ra bitarte, Departamentuko langileek eroritako materiala kentzen eta mugitutako harri lubetan lanean aritu dira, harik eta azken euriteek egoera orain okertu duten arte.
|
|
|
Lehendabizikoa iragan azaroan egin zuten, Emakumeen kontrako Indarkeriaren Aurkako Egunean. Tailer
|
hark
izan zuen harrera ona, eta jendearen balantze baikorra ikusita, bigarrengoz egitea erabaki dute.
Kontzientzia lana eta emakumeek beren gorputza ezagutzea da egitasmo honen helburua. Eta bide batez, emakumeak elkartu eta euren artean konplizitatea sortzeko aukera eman nahi dute.
Tentsioak askatzen, erlaxatzen eta energiaz betetzen ikasteko ariketa aunitz proposatuko dituzte bi psikologoek larunbat goizeko saioan.
|
|
|
|
Haren gibeletik
Julio Soto, eta Erika Lagoma (558) eta Eneko Fernandez (541,5 puntu) lesakarrak sailkatu ziren. Eneko Fernandez izan da txapelketa honetako ezustekorik handiena, bere lehen parte hartzean finalera sartu ez ezik, ohorezko postua lortu baitu.
|
|
|
Izan ere, lau bertsolari horiek lortu dute udazkenean jokatuko den Euskal Herriko Bertsolari Txapelketa Nagusirako txartela. Bosgarren postua Eneko Lazkozentzat izan zen (539,5 puntu), eta
|
haren gibeletik
Jon Barberena (526 puntu), Oskar Estanga (506,5 puntu) eta Aimar Karrika (480,5 puntu) sailkatu ziren.
|
|
|
Dena den legea Senperen ere aplikatuko dela segurtatu du. Haatik,
|
harek
ez ditu ospatuko sexu bereko bi lagunen ezkontzak. Bere ustez, marko juridiko bat bazen jadanik izateko bikoteentzat eta bikote homosexualentzat.
|
|
2014
|
|
|
Bertzalde, Xaloa Telebistak euskahalduntzen jarraitzea erabaki eta hitzarmena sinatu du Korrika 19rekin, euskararen aldeko ekimen erraldoia bultzatzen lagundu eta
|
haren
jarraipen berezitua egiteko. Jakina denez, 19 Korrikak dei egiten digu euskalgintzaren eta euskararen egoeraz jabetzeko eta, gure gaitasunaz ohartu ondoren, gaitasun hori erabiltzeko.
|
|
|
«Nire etxea txikia zen eta haundiagoa nahi nuen bizitzeko. Poxpolo kaxa
|
hartara
portuko zikina ere etortzen zen, eta nik pakea nahi nuen, lasaitasuna, kotxerik eta ezer gabe». Hori izan zen Lezo utzi eta Aranorako bidea hartzeko lehen arrazoia eta bestea, «nik mendira joan nahi nuela.
|
|
|
Nafarroako Gobernuak liburuzain lanposturako euskara ezagutzarik ez eskatu izana auzitara eraman zuen Udalak. 2013ko urrian jakinarazi zuen epaitegiak sententzia, Nafarroako Gobernuak
|
hura
errekurritu zuen, eta behin betiko sententzia ezagutzera eman du Nafarroako Auzitegi Gorenak. Epaiak argi adierazten du liburutegiko arduradun lanpostua Nafarroako Gobernuarena izanda ere, zerbitzua Bera eta bertako herritarrei ematen dien neurrian, udalak baduela legitimazioa horrelako kasuetan errekurtsoak paratzeko eta Nafarroako Gobernua behartzen du liburuzain lanpostua berriz ere oposizio lehiaketara ateratzera, eta euskara jakitea merezimendu gisa baloratu beharrekoa dela dio.
|
|
|
Horrela, askotan taula gainean aritzeko horrenbeste aukerarik ez duten bertsolariei aukera bat eman nahi zaie eta, bereziki, bertsolari gazteei. Azken finean, bertsolaritza sustatzeko eta
|
haren
etorkizunerako oinarriak ezartzeko egiten da bi urtetik behin Izeta sariketa.
|
|
|
Hainbat gurasok ausardiaz ekin zioten bideari. Garai
|
hartako
eskola instituzioak ez zituen herritarren sektore haundi baten beharrak asetzen. Hezkuntza alternatiba gisa sortu zen gure herriaren hizkuntza eta kultura aintzat hartzen zituen egitasmoa, Baztan Ikastola».
|
|
|
Dirua San Migelen alde atera zen, baina Etxeberria IV.a ongi moldatu zen eta 7 aitzinetik jarri zen. Doneztebarrak hasiera
|
hartan
ez zuen asmatu, baina sakea eskuratu zuenean, konfidantza berreskuratu eta 10 0eko partzialarekin 17 aitzinetik jarri zen. Etxeberria IV.a 20 ere hurbildu zitzaion, baina azkenean doneztebarra nagusitu eta 30 20eko markagailuarekin irabazi zuen.
|
|
|
Duela zortzi urte Madrilera joan zen Hasier
|
hura
eta oraingoa zertan aldatu dira?
|
|
2015
|
|
|
Francoren erorketa eta etxera itzultzea.
|
Hura
zen" askatasun itxaropena", hura benetako borroka, dokumentalean agertzen diren eta bizirik dauden bi gudarietako batek, laurogeita hamar urteak beteak dituen Francisco Perezek, bere bizi esperientzia lekuko, emozioz kontatua.
|
|
|
Francoren erorketa eta etxera itzultzea. Hura zen" askatasun itxaropena",
|
hura
benetako borroka, dokumentalean agertzen diren eta bizirik dauden bi gudarietako batek, laurogeita hamar urteak beteak dituen Francisco Perezek, bere bizi esperientzia lekuko, emozioz kontatua.
|
|
|
Behe solairuan, bisitariak hartzeko gunea, turismo informazioa eta denda txiki bat aurki ditzakegu, eta goiko solairuan, berriz, herriko bizilagunek eta elkarteek euren bileretarako eta prestakuntzarako erabil dezaketen areto bat. Eraikinaren fatxadak silarriak ditu harkantoietan, eta
|
haren
eraikuntza data, hots, 1715, grabatuta duen harrizko ateburua ere mantentzen du.
|
|
|
Iruñeko Kirol Ehiztari eta Arrantzale Elkartea,
|
hura
sortu zenetik mendeurrena bete denean. Ingurumenarekiko errespetua eta kirol jarduera egokiak egitea baloratzen da.
|
|
|
500 urte baino gehiago dituen usadioa berreskuratzeko asmoz, baina baita ohitura ezagutzera eman eta lursailak garbitzeko ere, iazko urri hasieran munduko txondor handiena prestatzen hasi zen IrriSarri Land, 25.000 haritz egun erabilita. Esperientzia
|
hartan
oinarrituta eta tokiko usadioak gal ez daitezen, parkeak “Ikaztegia, Ikatzaren Museoa” eraiki du orain, basoetako soberazko egurra erabiliz duela urte gutxira arte ikatza nola egiten zuten ikasteko aukera eskaintzen duen estali gabeko interpretazio zentroa. Tamaina errealean egindako eraikuntzek egur ikatzaren sortze prozesuko fase guztiak islatzen dituzte.
|
|
|
Ekimen hori Life Tremedal proiektuaren barnean egin da, eta
|
haren
azken mintegia Bertizen egiten ari dira
|
|
|
Nafarroak 358.429 euro inbertitu du Foru Komunitateko zortzi zohikaztegi kontserbatzen, Life Tremedal proiektuaren barnean egindako ekimena, eta
|
haren
mintegia Bertizko Jaurerriko Parke Naturalean egiten ari dira urriaren 22 eta 23an. Zohikaztegiak ura lur mailaren azpitik dagoen lursailen guneak dira, nahiz eta inguruan egindako eragina erabakigarria den eta bertan bizitzako landare nahiz animalia motak baldintzatzen dituen.
|
|
|
Nafarroa Oinez 2015 antolatzeko lanetan buru belarri dabil Baztan Ikastola, baina ezin aitzinerat egin gibelerat begiratu gabe. Hortaz, bilera hunkigarria egin dute otsailaren 27an, Elizondoko Arriarte Elkartean, lehendabiziko andereñoa izan zen Mari Carmen Goñik eta
|
haren
lehendabiziko ikasleek. Aspaldi bezala, andereñoaren argibideak arretaz aditu dituzte 1970ean Baztan Ikastolako lehendabiziko ikasleak izan zirenek.
|
|
|
Nafarroa Oinez 2015 antolatzeko lanetan buru belarri dabil Baztan Ikastola, baina ezin aitzinerat egin gibelerat begiratu gabe. Hortaz, bilera hunkigarria egin dute otsailaren 27an, Elizondoko Arriarte Elkartean, lehendabiziko andereñoa izan zen Mari Carmen Goñik eta
|
haren
lehendabiziko ikasleek. Aspaldi bezala, andereñoaren argibideak arretaz aditu dituzte 1970ean Baztan Ikastolako lehendabiziko ikasleak izan zirenek.
|
|
|
Gehiago ailegatuko dire oraindik? Egun
|
hartan
plazan zirenak ez daude batere trankil.
|
|
2016
|
|
|
Puntu batuketen ondotik, Alazne Untxalok eskuratu zituen puntu gehien eta
|
haren gibeletik
gelditu ziren Gorosterrazu, Illarregi eta Castillok ere finalerako txartela eskuratu zuten
|
|
|
Orain bi urte Sarasate pasealekuko Foruen Monumentuan zuen ertz bat" Gure Esku Dago" esanez osatu zen 123 kilometroko irribarre erraldoi
|
hark
. Iaz, herrialde osoan ehundutako hamaika koloretako oihalekin eraiki genuen hautetsontzia zezen plazan eta iragarri genuen, hautetsontziei begira jarri ginela.
|
|
|
IrriSarri Landek bere programaren bitartez lortu nahi duen helburu nagusia da gaztearen garapen pertsonala ahalbidetzea denbora librearen arloan, eta horretarako, behar diren baliabideak jarriko ditu
|
haren
eskura, jarduerak aukeratu eta antola ditzan, betiere ikuspuntu sortzaile eta positibo batetik, tolerantzia, elkartasuna, lankidetza eta elkarrizketa sustatuz, oso egokiak baitira parte hartze aktibo eta kritikorako, hori guztia elkar hartuta eta talde lanean, kultura eta naturan kirola egitea programaren oinarri direla.
|
|
2017
|
|
|
Akaso igantziar aunitzek ahantzia izanen dute, baina bertan ikastola izan zen, 1991 urtean sare publikoan sartu zen arte. Ikastola ttiki
|
haren
nondik norakoak oroitaraziko ditu Larrazak. 22:00etan, berriz, Mugaldekoak taldearen kontzertua izanen da, Baratzondon.
|
|
|
Badira hamabortz urte herriak omenaldi bikaina egin ziela herriko saskigileei eta, orokorrean, saskigintzaren lanbideari. Garai
|
hartan
oraindik zenbait saskigile lanean ari ziren, baina gaur egun dagoeneko inor ez da herrian lan horretan ari. Horregatik, batzordeak berriz saskigintzarekin lotutako zenbait ekitaldi antolatu ditu, denak Baratzondon.Arratsalde guzian saskia egiteko tresnen erakusketa izanen da, eta duela hamabortz urte egindako argazkiak ere ikusgai izanen dira.
|
|
|
Zer ikusi,
|
hura
ikasi
|
|
|
Hogeita hamazazpi urtez Lesakako udaletxeko langilea, gazte gaztetik Beti Gazte elkarteko eta
|
haren
Mendi Taldeko partaide... herrian eta herriarentzat lan handia eginikoa da Modesto Maia.
|
|
|
Anaia zaharrenaren urratsak jarraitu ditu gaztetatik, «haren arrimuan sartu nintzen Beti Gazten, 13 bat urterekin». Momentu
|
hartan
, «anaia zuzendaritzan zegoen eta eskolatik ateratzerakoan, baserrira joan aitzinetik, ate sareak kentzera, belarra segaz moztera... bidaltzen ninduen».
|
|
|
1942ko urriaren 12an inauguratu zuten Berako frontoia eta garai
|
hartako
90.000 pezeta kosta zen egitea
|
|
|
Garai
|
hartako
90.000 pezeta kosta zen frontoia egitea eta 12.000 metro kubiko lur mugitu behar izan zituzten. Inaugurazioaren bezperan, bizkar besta ospatu zuten Charlot-en (gaur egungo Euskalduna) afaria eginez:
|