|
2000
|
|
|
esaten zuenez, autobusa heldu aurretik, autobusanoiz helduko zen geralekuan zegoenari tirada batez galdetu ahal izatea); izanik, berriz diot, gramatikaria ere bazen, hainbat linguistika libururen egilea, eta gainera, idazlea, nobelagilea alegia!
|
Hura
bai zen norberarentzako aurkikuntzahandia! Berak gorpuzten zuen, oraindik ametsa izatera ere ailegatzen ez zena; hots, berak frogatzen zuen, hizkuntza estrainioa nagusitan bereganatu arren, inoizko bateaneuskaraz ere isur nitzakeela garai hartan zirri borratzen ari nintzen poematontoleszenteak.
|
|
|
Kolpe ederra hartu zuen buruan, alabaina,
|
hura
bai handia!
|
|
|
Eta bai
|
hark
bai nik besoa luzatu eta, bihotzak manatu bezala, ezin estuago estutu genion elkarri esku luzatua, gogotsu eta sutsu.
|
|
|
—erran zigun bertze egun batean, konbertsazione haietarik batean, etxe aitzineko jardinaren erdiko iturriaren marmara ere lagun genuela, ohi bezala— Bada, gure aitak ez gutiago!
|
Hura
bai buru argia! Zeren, egia bada ere han desterruan burua altxatzen ari ginela, baratxegi ari gintuan aitaren asmoetarako eta, behin batean, harako erran hura egotzi zidaan, nehoiz ere ahantzi ezinen dudana:
|
|
|
Egia erranen dizut, jaun André. Neure ordu arteko bizitzan kasik ez nintzen neskez arduratu izan, baina egun
|
hartan
bai, barrenean zerbait nabaritu nuen, zerbait berria, zeren eta hura ez baitzen, konparazione, anaia batek bere arreba eriarenganako senti zezakeen urrikalmenduzko maitasuna, nola izan baitzitekeen nik Pisan sentitu nuena, noiz eta Laura zeritzan neskatxa zangobakar harekin inkontratu bainintzen; aitzitik, sentimendu berri hark barrendik inarrosten ninduen eta asaldatzen, eta, nolabait erraitearr... Eta, nehongoa ere izaitekotan, paradisukoa edo zerukoa izan behar zuen hegazti hark, hain baitzen enegan sortzen zuen sentimendua gozoa eta deliziosa, baina baita, aldi berean, haizetsua eta bortitza ere.
|
|
|
...en zuenean, edo koadroen batetik bertzerat garraiatzeko orduan; ikusirik, bertzetik, ezen osaba Joanikotek lehendabizikotik erakutsi zuela gaztetako lagun zaharra dorretxean hartzeko nahia eta desira, ez soilik hari lagundu nahi ziolako, baina pentsatzen zuelako ere modu ezin hobea izan zitekeela hura bere asmoen aitzinatzeko; eta ikusirik, finean, ezen Pedro Huizi bera ere akort zegoela, hatsarre
|
hartan
bai bederen, osabak pentsatzen zuenarekin; biak ala biak deliberatu ziren azkenean elkarrekin bizitzen jartzerat, osabaren dorretxean. Osabak goian zuen bere studioa orduko, eta Pedro Huizirena beheko solairuko gela handian egokitu zuten, zeina goiti beheiti berritu baitzuten, Pedro lanari taxuz lot ahal zekion:
|
|
|
Anitzetan entzuna nuen errana: " Eguna egunekoentzat, gaua gauekoentzat", baina iduri zuen ezen egunekoek gaueko kontuetan ere parte hartu nahi zutela, gau
|
hartan
bai bederen, eta, horrela, ohetik jaiki, eta zelatan eta guardian jarri nintzen...
|
|
|
Eta uste dut, halatan, ezen, ama ez ezik, neure burua ere gorrotatu nuela, zeren amaren begiak ispilu bat baitziren, non neure iragana irakur bainezakeen, eta neure burua ikusi, sugegorri haren erranetarat. Eta ama gorrotatu nuen, neure burua gorrotatu nuen eta mundu guztia gorrotatu nuen, zeren mundu guztia baitzen, ingurune
|
hartan
bai bederen, libertatearen beldur.
|
|
|
|
Hura
bai ondikoa eta esperientzia malerusa, jaun André!
|
|
|
begi berri haiek onez eraman zezaketen letra multzo bakarra eta ez ordu laurden batez baino denbora gehiagoz kirol egunkarietakoa zen, eta hizki larriak soil soilik. Kultura txirotze
|
hari
bai iritzi zion benetan tristea eta penagarria, eta analfabetismoaren atarian sentitzeak seko hondoratu zituen haren animo lehen ere ajetuak, eta halaxe, beste zereginik gabe eta oharkabean, negarrari eman zitzaion luzaroan, eta, halako batean, artean ordu txikietan, besaulkitik jaiki, eta, ordura arte sekula egin ez bezala, telebista piztu zuen; han ikusi zituenak eta hura ikusten berak egin zit...
|
|
|
Fiskalak (T) bere jarduna amaitu bezain laster, Esther txaloka hasi da eta epaileak (L) bai
|
hari
bai edanean eta solasean ari ginenoi, non geunden oroitarazi behar izan digu. Baina gure artean ez baitzegoen giro, bost minutuko atsedenaldia proposatu du.
|
|
2001
|
|
|
Akordio horren bitartez harreman normalak ezarri nahi zituzten Madrilen eta euskal Ogasunen artean, arazoak saihestearren. Akordio
|
hartan
bai euskal Ogasunak eta bai Estatuko Ogasunak berdintasun maila berean ordezkatuta egongo ziren organu bat ezarri zen, ogasun batek, Bizkaikoak esaterako, arau berri bat ezartzeko asmoa zuenean organu hari komunikatzeko. Eta organu horretan arau hori aztertuko zen, koherentea izan zedin.
|
|
|
Nahiz EAJ EA koalizioa 27 eserleku izatetik 33 izatera pasa den, gobernu honek ez ditu 38 eserleku, gehiengo osoa alegia. Lehen gobernu
|
hark
bai ordea.
|
|
|
Ez dakit zergatik baina bezero baten antza hartu diot.
|
Hura
bai tipo atsegina.
|
|
|
Niri, amonak lagatako burdinazko plantxa zahar eta astuna gustatzen zitzaidan.
|
Hark
bai uzten zituela arropak zimurrik gabe! Izan ere, gure amonak mertzeria bat izan zuen:
|
|
|
Kalera bota behar nindutela konbentzituta joan nintzen erredakziora eta ez naute, bada, kulturara pasatzen!
|
Hura
bai berri ona! Erredakzioan beharrezko dokumentazioa hartuta joan nintzen etxera, elkarrizketa lasai prestatzeko asmoz.
|
|
|
‘Ai, Curaçaoko errona,
|
hura
bai ederra errona! ’ esan zuen. ‘Egia den bezala esateko, ez da espiritu txarra hau beltzita hau ere.
|
|
|
Egun batean, urrezale gringo talde bat etorri zen islako hondartzetara eta haietako batek,
|
hark
bai, txalupa zuriaren istorioa entzun zuen.
|
|
|
Pablo eta bera aurrez aurre bakartegi batean.
|
Hura
bai neska burutsua!
|
|
2002
|
|
|
Tabuak hauste horretan, dena den, bere ausardiari garrantzia kenduz bezala, beste kasu bat dut gogoan, Jon Salaberrirena; HIESa,
|
hura
bai tabua, artean mamu izendaezintzat genuen garaian, bere burua kutsatutzat aitortu eta azaldu zuen herrikidearena, arrasatearra hura ere. Salaberri izan zen, egia da, HIESaren inguru honetako lehen aurpegia.
|
|
|
Denok geunden zorriz josirik!
|
Hura
bai komeria!
|
|
|
Bizitza osoan ez dut ametsetan sinetsi, baina amets
|
hartan
bai, sinetsi egin nahi izan nuen. Eta sinetsi ere sinetsi nuen azkenean, nik uste.
|
|
|
Eta, eskuan harturik, biolina jotzen hasi zen.
|
Hura
bai aingeruen musika! Zerua hodei zuriz josia zegoen.
|
|
|
Bayer etxekoa, jakina, harrapa ezak/ n!
|
Hura
bai txistea! Hartarako joan baikinen, antza, han geunden guztiak, medikuak ez ezik alemanen bezero finak ere izan gintezkeelako.
|
|
|
Aurrekoaren antzeko emaitza lortu nuen, pare bat segundo gorabehera. Txunditurik nengoen,
|
hura
bai bonheur parfait!: oso ondo gordetzen dut oroimenean momentu hark eman zidan poza.
|
|
2003
|
|
|
Egun
|
hartan
bai, egun hartan Errenazimendua ikusten hasi ziren, azterketak gero eta hurbilago zeudenez, gai hori gutxienez osorik ikusi zutela eta.
|
|
|
Epaiketan, ordea, urrunago joan zen, kontsumitzaile talde baten artean egindako inkestaren emaitzek erakusten duten bezala. Lehen esan bezala, inkestatutakoen %90, 3k uste zuen produktu polemikoa oliba olioarekin frijituta zegoela, baina inkestatuen %42, 9k bakarrik uste zuen gauza bera gertatu zela demandatzailearen produktuaz,
|
hura
bai baitzegoen. Epailearen galderei erantzunez, peritu batek adierazi zuen, bere ustez, eskainitako informazioaren bidez kontsumitzaileari egindako akatsa garrantzitsua zela erosketaren erabakiaren ikuspegitik.
|
|
|
–Eta ikusi bahu Pellok nola aurkitzen zituen umetan habiak, nola harrapatzen zituen ezkailuak, edo nola igotzen zituen arbolak...!
|
Hura
bai ume bizia! –esaten zidan jarraian amak.
|
|
|
Testuak atzera botako zizkidatelako susmoa bainuen, besterik gabe, gutxieneko kalitaterik ezean. Baina euskal mundua beste mundu bat zen sasoi hartan, basamortu bat, eta basamortu
|
hartan
bai argitaratzaileek eta bai irakurleek ere aurkitu zieten bi idazki haiei beren lekutxoa. Eta ni, pozik... nahiz eta, beste alde batetik, halako ezinegona sortu zidaten, nik amestu bezain biribilak ez zirelakoan, bai aldiz askoz gehiago landu beharrekoak.
|
|
|
a) Taldean partaide izatearen kontzientzia argi argia. b) Taldea ren bizitzan parte hartzearen kontzientzia. Parte hartzeak gogobete behar du bai gizabanakoa bai taldea bera. c) Taldearen zuzendaritza orokorrean parte mugatua, baina erreala eta atsegina, hartzearen kontzientzia, bai
|
harentzat
bai beste kideentzat.
|
|
|
Joandakoen artean Bruno Mendiguren zegoen.
|
Hark
bai, jota utzi ninduen.
|
|
2004
|
|
|
Izan ere, aurrekoa, nire bilobaren aita, gaixotasun larri batek jota hil zen soldaduskan.
|
Hura
bai gizon umil eta zintzoa. Nire barnea saminez estalita utzi ondoren joan zen beste mundura.
|
|
|
|
Hura
bai zientzialariaren prototipo tipikoa! Sarritan esan zioten kazetaritzan kontu handia izan behar zela topikoekin.
|
|
|
|
Hura
bai Babiloniako loteria borgestarra! Nolako mundua, halako zortea.
|
|
|
Josebak beti erantzuten zion nahiago zuela Carroll en Cheshireko katua, bere imintzio irritsuaz.
|
Hark
bai zeukala logika erantzunezina.
|
|
|
Emakume ahotsa.
|
Hura
bai, Dianne zen. 3C, beraz.
|
|
|
Antzeko eztabaida asko izaten zituzten aitak eta amonak: garai
|
hartan
bai behintzat, nik oroitzen dudanez.
|
|
|
"
|
Hura
bai izan zela egun tristia enetako, Mo. Lehen infernua, orain infernua eta erdi.
|
|
|
Eta baita hirugarrena, laugarrena eta bosgarrena azaldu zirenean ere. Hurrena ilargiaren txanda izan zen, eta
|
hark
bai, hark ekarri zuen aldaketarik, paisaiari itzal batzuk erantsi baitzizkion. Gauza gutxi, halere.
|
|
2005
|
|
|
Zorionik ez! Bainan zoritxarra,
|
hura
bai etortzen ahal zaigu beribiletik... gabe egotera behartuak garelarik!
|
|
|
" Ba! Zeruko
|
hura
bai, erranen dit berriz ere Mañe nire adiskideak. Guk, hemen berean nahi baitugu zoriona.
|
|
|
alabarengandik urrundu beharrekoa, edo goitik behera aldatu! Baina adeitsua ere izan behar zuen, hasiera
|
hartan
bai bederen, eta, irri bat disimulatzen zuela, honela esan zion amona Kontxik Tomasi:
|
|
|
goiz arratsaldez egiten zuen lan Emiliren jantzi dendan. Baina jantziak baino maizago izaten zuen buruan senar ohiarekin bizi izandako porrota, azken bolada
|
hartan
bai behintzat. Non geratu ziren Tomasekin maiteminduta bizi izandako egun haiek?
|
|
|
tikoak eginaz behin eta berriz...
|
Hura
bai amorrua sentitzen nuena. Zergatik existitzen da gosea?!
|
|
|
Bai sentsazio desatsegina... Kaloriak erretzeko beharrak harrapatzen ninduen,
|
hura
bai larritasuna... Nahi baina ezin, nahi baina ezin...
|
|
|
|
Hura
bai guri harrigarri gertatzen umetan.
|
|
|
Egongelara itzuli ginen.
|
Hura
bai kasualitatea! Akabo gure asmo guztiak; hainbeste lan, kezka eta sakrifizio, alferrik!
|
|
|
Osaba Pello zen nire azken aukera.
|
Hura
bai heroia! Aita baino apurtxo bat gazteagoa izanagatik, oso bestelako bizimodua zeraman, beti kontzertuetan, beti bidaiak egiten!
|
|
|
Ez geunden gure momentu onenean; beti elkarrekin, baina, azkenerako, bata bestearekin nazkatuta.
|
Hura
bai mutil popularra: jende guztiak gelditzen zuen kalean, hau edo bestea komentatzeko; edale porrokatua zen, zirtolaria eta gautxori sutsua.
|
|
|
" Ameriketara joan nintzen, xentimurik ga be...".
|
Hura
bai txin txina guretzat!
|
|
|
Karmentxuk bai ikusi ninduela bere gelan bizitzen hasi nintzenean!
|
Hark
bai. Baina Karmentxu neskatila berezia zen, aparta, liluragarria.
|
|
|
– Bai
|
hura
bai zela itsuskeria.
|
|
|
Begi horien atzetik Kolonbiako itsasbazterreko herrixkan jaio zuen amarengana joaten zaio orduan gogoa. Eta pentsatzen du
|
hark
bai maite duela. Inoiz itzuliko dela, takoi altuko zapata parea eramango diola, lazo gorri handi batez bildutako zorroan.
|
|
|
Ravelek berak, gerratik eskumotz itzulitako lagun batentzat, Paul Wittgensteinentzat –filosofoaren anaia bera– idatzi zuen. Ravelek,
|
hark
bai, jakin behar zuen zerbait oinazeaz, otu zitzaidan. Ez Mozart, ez Bach, ez Schubert, ez Bramhs ez beste inor.
|
|
|
Ez Mozart, ez Bach, ez Schubert, ez Bramhs ez beste inor. Ravel,
|
hura
bai benazko konpositorea, gure garaietara egokitua, lagun on, adiskide min, edozein laztan etxetan topatuta ere hari brandy kopatxo bat gustura ordaintzeko moduko, Ravel.
|
|
|
Musaren pausoak!
|
Hark
bai, bazekien oinez ibiltzen. Bat bi; bat, bi, hiru, lau...
|
|
|
Floren behar dut nik gaur hemen, moilan ikusi nuen aingeru erori hura nola gorrotatu behar dudan jakin nahi nuke. Baina Floren makian dabil Frantzian,
|
hura
bai.
|
|
2006
|
|
|
Irene Saez, Miss Unibertso 1981 Gero, Caracas alderdi bateko alkatesa izan zen, eta Venezuelako lehendakari gai.
|
Hura
bai andrea, gaitasun handikoa, aparta. Udalarentzat egiten ari nintzen lan hura utzi eta banketxean hasi nintzen, diru kontaketan.
|
|
|
|
hark
bai aulki ta mahaiak
|
|
|
|
Hura
bai ogibide latza, folkloretatik urruti!
|
|
|
Aitzitik. Baina aitor dut nire irudimenarena beste upeleko edabe bat zela,
|
hura
bai baitzebilen Umbertok deskribatu bezala: bide luzea egiten zuen bere kasa, ezin nuen bridatu, aldizka adoretu eta aldizka urduritu egiten ninduten aldartetara iristen zitzaidan.
|
|
|
Frontoian ikusita nago, Joxe Antonio, bost urte zituenean, horixe kantatzen... eta Manuk, berriz, Atzo ttun ttun, gaur ere ttun ttun kantatu zuen... Hitzek" Zazpi librako ollo txuria/ Gaur azeriak jan ttun gu" zioten, baina Manuk haiek buruan ezin sartu, eta" azeritxoak tripa beteta" kantatzeko esan eta
|
hura
bai, segituan hartu zuen buruan. Eta halaxe kantatu zuen.
|
|
|
|
hura
bai ezti hura bai eder
|
|
|
hura bai ezti
|
hura
bai eder
|
|
|
Eta, badiot, nire barruan zerbait biribildu nuen, soka mutur bi lotu izan banitu legez izan zen, eta sentsazioa areagotu egin zitzaidan Billen osabak beste zera esan zidanean. Carson Cityn egoan neska mexikana bat, mutua,
|
harenak
bai mamadak, esan zidan, bere autoan gindoazela. Eta harekin eta Edithen galderarekin den denaren sekretua ulertu nuela pentsatu nuen, dena biribil biribil agertu zitzaidan.
|
|
|
Numagaren gidaritzapean sarraski ederra egin genian –bera han egonda bezala esan zuen– Bostehun bat soldadu ekartzea izan zen zurien erantzuna. Egin ziguten sarraskia,
|
hura
bai sarraskia. Hildakoak, gutarikoak, ehun eta hirurogei edo.
|
|
2007
|
|
|
Barkamena eskatu behar ote dut euskaldun berri zahar eta gipuzkoarra naizelako? " Earki gatxek", esango luke gure osaba elebakar
|
hura
bai euskaldun zaharrak. Gogoan dut aspaldi (Angel oso erdaldun eta umea zen garaian), eta nire joera gorri samarra ikusita, gure osaba baserritar horrek berak nola esaten zidan" gauza handia egin nahi duzue zuek alajainetan, itaie ta mallue ekarri:
|
|
|
Esaterako, Marlon Brandok berak karelez kanpoko motorra oparitu ziola kontatzen genion elkarri.
|
Hura
bai mutila, Julio!
|
|
|
Ero batek beste bati begiratuko liokeen bezala begiratu zidan, eta keinu horrek ia neure onetik aterako nindukeen, hain baitzen txeratsua, biguna eta mardula, une horretan txuleta ekarri izan ez balidate.
|
Hura
bai gogorra, ezer gogorrik bada munduan. Ezta harria bere naturalean ere halakoa.
|
|
|
Larunbat arratsaldean, ontziolako kaiaren luzera osoan, 21 karpa muntatu ziren; eta lanari azkena emateko, bost metroko barra bat.
|
Hura
bai barra, hura! Herritar bakoitzari ardura jakin bat egokitu zitzaion elkar lan horretan.
|
|
|
c. Taldearen zuzendaritza orokorrean parte mugatua, baina erreala etaatsegina, hartzearen kontzientzia, bai
|
harentzat
bai beste kideentzat.
|
|
|
c. Taldearen zuzendaritza orokorrean parte mugatua, baina erreala eta atsegina, hartzearen kontzientzia, bai
|
harentzat
bai beste kideentzat.
|
|
|
Beraz, niaren ideia edo kontzientzia justifikatzeko, Condillac, Hume-ren ondotik, analisi enpiriko sentsistaren bidean beti, bila ibili zaigu, hura nola sortua ote den, hots, zein sentsazio/ inpresiotatik jalgia. Usaimenetik hara jalgia omen dugu hori, Sentsazioen Traktatuko I. VI. kapituluan irakurtzen dugunez («Du moi, ou de de la personnalité d, un homme borné à l, odorat») 267 Sentsazioen Traktatuko apologo famatuaren arabera, gizon emakumea berez eta hasieran ez da marmolezko (pasibitatezko) estatua bat baizik, sentsuekin dotatua ordea, eta inbaditzen duten sentsasizoak dira,
|
haren baitan
bai fakultateak berak eta bai ezagutzak piztuz joango direnak. Gure (hau da, estatuaren) existentziako estreinako momentuan ezin dugu ezer pentsatu, ezta geuk deus nahi ere, oraindik ez baitago ni bat
|
|
|
Paula gajoa...
|
Hark
bai pasatu zuela gaizki astapotro haien eskuetan...
|
|
|
lehenik esan, Herbart eta Lowisch gogora ekarriz, etikari esker bakarrik dela posible" hezkuntzaren helburua zehaztea" eta" ekintza hezitzailea suspertzea", jarduera horretan" erantzukizuna" egiaz" etika pedagogikoaren kategoria nagusian bihurtzen delarik" 251 Hizkuntz kontuetara etorrita, eta Bollnowen eskutik, esatekoa da ere hezkuntzaren zeregin garrantzitsuenetako bat dela" gizakia hitz egitera eramatea" edo" elkarrizketara gidatzea", hain zuzen, horretarako" jarrera eta gaitasuna" bultzatuz252 Azken batean" erantzukizunerako etika pedagogikoak" eta" elkarrizketarako hezkuntzak" bat egin behar dute, horrela bakarrik izango baita posible —euskal kasuan ere— guztion" askatasuna" areagotzea eta egitasmo komunak" negoziatzea" 253 Errepaso moduko honekin bukatzeko, labur ere, aniztasun sozio-kulturalak eta linguistikoak etika pedagogikoari suposatzen diona gogoraraziko dugu: hezkuntzaren erantzukizuna, jakina, etikoa da" bizitza sozialean parte hartzeko gaitasuna" indartu nahi duen unetik, baina zeregin hori gauzatzerakoan ezinbestean egokitu behar du
|
hark
bai" une bakoitzeko zirkunstantzietara" bai" kultura baten jabe den gizatalde" bakoitzera254 Hizkuntza da, alabaina, gizatalde horietako bakoitza gehien ezaugarritzen duen zirkunstantzia, eta, horrexegatik, hezkuntzak ezinbestean sustatu behar du" hizkuntz komunitatearen auto adierazpen linguistiko eta kulturalaren gaitasuna" 255 Aipatutako aniztasunak, finean, giza ... Esan dezagun, bukatzeko, honakoa:
|
|
|
Aski izan zen gaztetasunaren aipamena, Dominique Antoine laster batean abia zedin komunera, botalarriari eutsi ezinda. Besteok ez bezala,
|
hark
bai baitzekien atrezzoko Nathalie falta zela bizpahiru egun lehenagotik lan taldean. Inork ez zekiela nora zen alde egina.
|
|
|
– Gogoratzen al dun etxe horretan sei bizi gintunan garaiaz?
|
Hura
bai zirkua! Orduan sarri etortzen hintzen bisitan, e ahizpatxo?...
|
|
2008
|
|
|
Hainbat arlotan gertatu da, Historian, hasiera batean beharbada eskaera dagoela baina gero ez. Autoa asmatu zutenean,
|
hura
bai pagotxa! Tresna bat hemendik hara joateko, eta lehen oinez edo asto gainean joan behar zen.
|
|
|
Halere biak publikoki zein maiz agertzen diren ikusita, Javierren bikotekidea Fernando Leon de Aranoa dela esango nuke.
|
Hura
bai, ondo ezagutzen dut.
|
|
|
Nola azaldu? Itxuraz, bai azterketa
|
hartan
bai beste batzuetan ere ikertzaileek behatu egin dute pertsona umoretsuek jarrera" lasai" samarra dutela bizitzaren aurrean. Alegia, nahi dudana edango dut, erre egingo dut, gaixorik banago ez noa medikuarengana… Zertarako neure burua zaindu bizitzak lau egun baditu?
|
|
|
|
Hura
bai ekaitza, hura bai atsekabea.
|
|
|
Hura bai ekaitza,
|
hura
bai atsekabea.
|
|
|
|
Hura
bai Natividadek bere harrotasunari eta bere urguiluari bazka emateko abagunea! Neskak aski baitzuen destainari destaina eranstea, eta halako zerbait esatea:
|
|
|
baita beren egitekoa egin ere, berandu baino lehen; aita kalonjeak bere gain hartu zuen, haatik, aitorlekuko urte luzeetako esperientziak ematen zion hartarako bermea eta egokitasuna?, egiteko haren ardura, jauregiko gela txiki batean Nataliarekin biltzen zela. ...iabideak dituela; bazekien, hurrenik, hitza baliabide egokia izango zitzaiola borroka hartan, gizakiarengandik datorren hitzak gizakiaren izatasuna du, non, onerako eta elkarbiderako joeraz gain, txarrerako eta kanibalismorako joera datzan, nork nor menderatuko eta nork nor irentsiko?, baldin eta ukabil bat bezala erabiltzen bazuen; eta bazekien, azkenik, ukabilkada batekin hastea zela onena, kasu
|
hartan
bai bederen, menderatua menderatzailearengandik bereizten zuèn lerroa ongi markatua gera zedin hasieratik bertatik:
|
|
|
|
Hura
bai benetako gurutze bidea, Nataliarentzat ez ezik, Natividadentzat ere! Honek hain bere egin nahi izan zuen, izan ere, Nataliaren egoera, non, iraganean bezalaxe, ahizparen sufrimenduak eta oinazeak somatizatu baitzituen, ahizpa dar dar batean jartzen zenean berdin jartzen zela bera ere, edo oka egin behar izaten zuenean berdin egiten zuela berak ere.
|
|
|
–Urrezko egun bat dut gogoan: / jaunartze bezperakoa;/
|
hura
bai egun zoriontsua,/ hura bai sekulakoa! (?)??, eta hargatik, beharbada, izebak kontatu ziòn egun hartako istorioa zorionaren ikurtzat hartu zuelako, eskatzen hasi zitzaion izebari, egun batean bai eta hurrengoan ere bai, konta ziezazkiola artzain xelebreari buruzko pasadizoak, izebari egin ziòn zinak ez al zion, bada, hartarako eskubidea bermatzen??, zekizkièn guztiak.
|
|
|
–Urrezko egun bat dut gogoan: / jaunartze bezperakoa;/ hura bai egun zoriontsua,/
|
hura
bai sekulakoa! (?)??, eta hargatik, beharbada, izebak kontatu ziòn egun hartako istorioa zorionaren ikurtzat hartu zuelako, eskatzen hasi zitzaion izebari, egun batean bai eta hurrengoan ere bai, konta ziezazkiola artzain xelebreari buruzko pasadizoak, izebari egin ziòn zinak ez al zion, bada, hartarako eskubidea bermatzen??, zekizkièn guztiak.
|
|
|
egiten zuena egingo ez balu bezala egiten bazuen ere, hurkoen keinu ilun nabariei irri hautemangaitz baten argi xumearekin erantzuten zien, adibidez, edo amorruzko garrasi bati isiltasunarekin? ez, haatik, garrasiarekiko mendekotasuna erakusten zuèn isiltasunarekin, beste isiltasun batekin baizik (isiltasun sortzaile bat, bestela esanda), isiltasun
|
hark
bai baitzuen bihotza eta bai baitzituen besoak, noranahi zabal zitzakeenak eta noranahi zabaltzen zituenak, espazio berri abegikor bat sortuz, aurkariaren bihotzak ere bere tokia izan zezan?, Ernestinak Jainkoarengan jarria baitzuen bere uste osoa, halako moldez, non sinetsia baitzegoen, berak berea bideratu ondoren, Jainkoak bideratuko zuela gainerako guztia; edo, egoerak inoiz gainditzen zuenea... behin, bi aldiz eta mila aldiz, hura letania bat balitz bezala, edo mantra bat, bere arima lasaitzen eta orekatzen zuena.
|
|
|
–
|
Hura
bai gizona, hura, don Nikolas Ollo Bidaurreta! Ikusi bazenute nola menderatu genituen liberalak Lekunberrin eta Montejurran haren agindupean?!
|
|
|
Bai. Baina ez handia, izan ere, nik badut nire gela unibertsitatean eta
|
hura
bai dela...
|
|
|
LUKAS. Zergatik utzi ote nitian ikasketak?
|
Hura
bai bizimodua! Egun osoa institutu ondoko tabernan ematen genian.
|
|
|
Garai
|
hartan
bai, arropei erreparatuta bazegoen euskalduna zein zen jakiterik, baina, gaur egun, hau ezinezkoa da. Gaur egun, pertsona bat euskalduna den ala ez jakiteko entzun egin behar da.
|
|
|
Batzuetan, begirada haiei oihu egiteko gogoa etortzen zitzaion: ...na, berak beti egiten baitzuen zerbait... egiten zuena egingo ez balu bezala egiten bazuen ere –hurkoen keinu ilun nabariei irri hautemangaitz baten argi xumearekin erantzuten zien, adibidez, edo amorruzko garrasi bati isiltasunarekin... ez, haatik, garrasiarekiko mendekotasuna erakusten zuèn isiltasunarekin, beste isiltasun batekin baizik (isiltasun sortzaile bat, bestela esanda), isiltasun
|
hark
bai baitzuen bihotza eta bai baitzituen besoak, noranahi zabal zitzakeenak eta noranahi zabaltzen zituenak, espazio berri abegikor bat sortuz, aurkariaren bihotzak ere bere tokia izan zezan–, Ernestinak Jainkoarengan jarria baitzuen bere uste osoa, halako moldez, non sinetsia baitzegoen, berak berea bideratu ondoren, Jainkoak bideratuko zuela gainerako guztia; edo, egoerak inoiz gainditzen z...
|
|
|
|
Hura
bai Natividadek bere harrotasunari eta bere urguiluari bazka emateko abagunea! Neskak aski baitzuen destainari destaina eranstea, eta halako zerbait esatea:
|
|
|
Aita kalonjea eta markesa anderea zerbait egiteko moduan zeuden... baita beren egitekoa egin ere, berandu baino lehen; aita kalonjeak bere gain hartu zuen, haatik –aitorlekuko urte luzeetako esperientziak ematen zion hartarako bermea eta egokitasuna–, egiteko haren ardura, jauregiko gela txiki batean Nataliarekin biltzen zela. ...ituela; bazekien, hurrenik, hitza baliabide egokia izango zitzaiola borroka hartan –gizakiarengandik datorren hitzak gizakiaren izatasuna du, non, onerako eta elkarbiderako joeraz gain, txarrerako eta kanibalismorako joera datzan, nork nor menderatuko eta nork nor irentsiko–, baldin eta ukabil bat bezala erabiltzen bazuen; eta bazekien, azkenik, ukabilkada batekin hastea zela onena, kasu
|
hartan
bai bederen, menderatua menderatzailearengandik bereizten zuèn lerroa ongi markatua gera zedin hasieratik bertatik:
|
|
|
|
Hura
bai benetako gurutze bidea, Nataliarentzat ez ezik, Natividadentzat ere! Honek hain bere egin nahi izan zuen, izan ere, Nataliaren egoera, non, iraganean bezalaxe, ahizparen sufrimenduak eta oinazeak somatizatu baitzituen, ahizpa dar dar batean jartzen zenean berdin jartzen zela bera ere, edo oka egin behar izaten zuenean berdin egiten zuela berak ere.
|
|
|
" Urrezko egun bat dut gogoan: / jaunartze bezperakoa;/
|
hura
bai egun zoriontsua,/ hura bai sekulakoa! (...)" –, eta hargatik, beharbada, izebak kontatu ziòn egun hartako istorioa zorionaren ikurtzat hartu zuelako, eskatzen hasi zitzaion izebari, egun batean bai eta hurrengoan ere bai, konta ziezazkiola artzain xelebreari buruzko pasadizoak –izebari egin ziòn zinak ez al zion, bada, hartarako eskubidea bermatzen? –, zekizkièn guztiak.
|
|
|
" Urrezko egun bat dut gogoan: / jaunartze bezperakoa;/ hura bai egun zoriontsua,/
|
hura
bai sekulakoa! (...)" –, eta hargatik, beharbada, izebak kontatu ziòn egun hartako istorioa zorionaren ikurtzat hartu zuelako, eskatzen hasi zitzaion izebari, egun batean bai eta hurrengoan ere bai, konta ziezazkiola artzain xelebreari buruzko pasadizoak –izebari egin ziòn zinak ez al zion, bada, hartarako eskubidea bermatzen? –, zekizkièn guztiak.
|
|
|
...ginenean ere, ni pozik, nahiz atsoak alboko gelan lo egin, Tomas ez zen gaizki moldatzen, baina pazientziarik ez, horixe tamala, azkar azkar egin nahi izaten zituen egitekoak, niri gustatzen zaidan patxadarik gabe, askotan esaten zidan, egingo al dinagu, baina ez zen galdera, ez zen erregua ere, trumoia bezalako fenomeno ezinbesteko bat zen, eta bukatu ondoren, esaten zidan, ze iruditu zain?, eta
|
hura
bai, hura bazen galdera, eta erantzun egin behar, ze erremedio, bestela seko zapuzten zen. Zeruan bezala, esaten nion nik tarteka, zein ondo!
|
|
|
Izan ere, uda hartako oroitzapen guztiek liburutegietako KZ guneetara eta etxe berriko lanetara bainaramate.
|
Hura
bai, estres eroa, hura!
|