|
2000
|
|
|
Haraino heltzeko atzeman ahal den mekanika honako hauxe da: norberak etxekozahar bati istorio bat entzun dionean, badu joera transmisiogile
|
hura
gerta kariarenlekuko gisa ikusteko, hots, kontatua eta kontatzailea bat egiteko. Antza, naturalki etaohartu gabe pasatzen da «amamak kontatzen zuen»etik «amamak ikusi zuen»era; alegia, deus ez, baina gazteturik geratzen da istorioa eta, bidenabar, egiaztatuta.
|
|
|
26 udaberri fresko. Bost urte egiteko zegoen zoritxarreko Bloody Sunday
|
hura
gertatu zenean, 1972an. Militarrek hamalau derrytar hil zituzten.
|
|
|
Zin zinez zuen... eta zin zinez du gure bizitza honek zimendu flako eta eria, zeren eta egun batean Olinpo mendirat igan, eta hurrengoan Olinpo mendia bera bilaka baitaiteke gure hezurren tonba eta hilobi, deus ere ez... Eta, orduan, neure deusezaren kontzientziak estutu eta larritu ninduen, harik eta bertze egun batean bertze
|
hura
gertatu zen arte, zeina emanen baitizut aditzerat orain berean.
|
|
|
Guztia anaiaren istripu harekin hasi zen, zalditik erori zenean. Edo, lehenago, beharbada, aitaren gutizia gutiziatsu harekin, noiz eta jauregirat tigrea ekarri baitzuen, tigre
|
harekin
gertatuak frogatuko digunez...
|
|
|
Eta urliaren eta sandiaren erraizunak eta erran merranak zeuden, hau gertatu ote zen,
|
hura
gertatu ote zen, harik eta handik hiruzpalau egunetarat fidatzeko moduko ihardespena izan nuen arte, noiz eta jauregiko morroi batek kontatu baitzidan, osabaren morroi batek berari kontatua:
|
|
|
Hirugarren egunean, finean, afalorduan, historia harrigarri
|
hura
gertatu zitzaigun... zezen ikuskizunaren gibeletik kontatuko dizudana, baina orain zerbaitean aitzinatu nahi nizukeena, erranez ezen historia hura ere eskrementuekin loturik zegoela, baina ez nolanahiko eskrementuekin, berehala ohartuko zaren bezala.
|
|
|
Eta, ez dakit kolpe harengatik ote zen edo Jainkoak sortzez hala egin ninduelako, kontua da ezen memoria ere halakoa dudala, eta mila gertaki oroit dezakedala, baita aspaldi
|
hartan
gertatuak ere, xehetasun eta ñabardura osoz. Eta, hala, gezur erraiteko beldurrik gabe erran diezazuket ezen sasoineko hainbat pertsona bezain ongi mintzatzen nintzela ni sei urte baizik ez nituenean; baina berdinzki aitortu beharra dizut ezen, mintzairaz denaz bezainbatean halakoa banintzen ere, ez nintzela hargatik gizon adinetarat heldua, eta bertze edozein ume bezain heldugabe eta umogabe nintzela, hauskorra eta alditsua.
|
|
|
Eta napolitarra arraitu eta alegeratu egin zen ikusi ninduenean, zeren, kantatzen ari zelarik, keinu abegikor bat egin baitzidan. Eta, kanta akabatu zuenean, gitarra izterren gainean paratu — bularraren eta mahaiaren artean—, eta solasean hasi zitzaidan, gau
|
hartan
gertatuak argitu nahian edo.
|
|
|
ikusi bertzerik ez dago aita Bartolome eta don Laureano bera ere zer lan bikaina egiten ari diren hemen Urbiainen... Baina, igandeko solasaldi
|
hartan
gertatu zenagatik eta haren txakurtxoak egin zuenagatik ere, ez genuke Joanikot galdutzat eduki behar. Eta ezin erran genezake ezen gure izena erremediorik gabe zikindu duela, non eta Ma dda le nekin ezkontzen ez den...
|
|
|
Zeren errana bainion Rosari ezen haren memoriaren etxean biziko nintzela... baina hura hil zen, urtebetea iragan zen, eta bertze
|
hura
gertatu zitzaidan.
|
|
|
Eta
|
harekin
gertatu hainbat eta hainbat historia oroitzen nituen, zein baino zein bitxiagoak... baina Inkisizionea ere hartarakotz zegoen, bere mailuaz berezitasunaren ingudea doilorki jotzeko... eta hala erran daiteke ezen osaba ezin originalagoa zela eta originaltasunak galdu zuela, Ofizio Sainduaren garaziaz.
|
|
|
Halaxe, bada, adierazi nahi dugu ez dakigula oso ziur eta ez du askorik inporta, ohartuko da irakurlea zer aldatu zitzaion lehenik Brown jaunari, ezker eskuko hatz txikiko azazkala, ala eskuin eskukoa; edota biak batera aldatu zitzaizkion, edo zein aldaketaz jabetu zen lehenago. Ez dakigu, era berean, zer eguraldi egiten zuen Brown jaunaren eskuan aldaketa txiki
|
hura
gertatu zen egunean, euria ari zuen ala eguzkia zegoen; badakigu, ordea, zein egun zen, eta hori jakinik, eguraldia ere nolakoa zen jakitea baino gauza errazagorik ez dago. Jar dezagun, beraz, egun euritsu bat zela, eta haizeak ere gogor astindu zituela hiriko tamarizak eta platanondoak, baina ez gingko bilobak, hiri hartan ez zegoe  lako gingko bilobarik.
|
|
|
hantxe bukatzen zen eldarniozko bidaia izugarri hura; orain, muturra ukitu bezala, etorriko zen, normaltasuneranzko txango esperantzatsua. Baina,
|
hura
gertatu bitartean, itxarotea egokitzen zitzaion, hainbat neurri hartzea. Ezin joan zitekeen bulegora, noski, are gutxiago amarengana edo arrebengana edo lagunengana; zer esan behar zien?:
|
|
|
pentsatu dut izara garbietan lo egitea bezalakorik ez dagoela (nahiz eta haizeak lehortutakoak izan ez), eta pentsamendu horrekin berriro ere lokartu naiz, eta Luisen antzera ihes egitea amestu dut; azken batean, inbidiagarria egin zait
|
hari
gertatu zaion: norbait ezagutu, txoratu, eta ihes egin eromena amaitu arte, zeren, lehenago edo geroago, eromena amaitu egingo baita.
|
|
|
Hala eta guztiz ere, aipatu dizkizuedan hiru esperientziek (eta beste batzuk gehi nitzakeen) nolabait berezko, erabateko balioa dutela iruditzen zaie sentitu dituztenei, niri adibidez. Baina esperientziak direla badiot, dudarik gabe gertakariak dira; han eta momentu
|
hartan
gertatu dira, epe batez iraun dute eta ondorioz deskriba daitez
|
|
|
Gerrari buruzko interesak horretaraturik, 1997ko iraileko lehen igandean, Lauaxeta ezagutu baino egun batzuk lehentxeago, Elgetara autobusean joan eta Intxortako" odolezko mendietara" igo nintzen. Han pasatu nuen eguna, gerra garaian inguru
|
hartan
gertatutakoak buruan bueltaka nituela, faxisten hegazkinen erasoak eta gudarien mugimenduak irudikatzen. Agirre’tar Nikola Metxa ere –Koldo Izagirrek sortutako pertsonaia suhar, herren eta erretxina– han ibilia izango zela oroitu nuen, enlaze lanetan jo batera eta jo bestera.
|
|
2001
|
|
|
• Hondarreko suposaketak; lehenago iritsiz gero egin zitekeenari buruzkoak alde batera utzita, zera da azpimarragarriena, nire ustez: istripu larri
|
hura
gertatu zela ikusi zuen ezezagun hura ez zela bertan geratu zauritua laguntzen. Hori gaur egun delitua da, eta nahiko serioa gainera.
|
|
|
hitzak odoletan, larru has dauzkat eta den mendreneko haize firfira beroak zauriak zornategi, irekitzen dizkit. Angustiak kateztatzen nau eta horixe zitzaidan gau
|
hartan
gertatu, antsiak hondarrean abandonatu ninduen arte. Mirail baten aitzinean plantatu nintzen, ikusten nuenaz gohain, galdezka hargatik:
|
|
2002
|
|
|
Ibaizabal argitaletxeak kaleratzen duen «Tento» bilduma etxeko txikienei zuzendua dago, bost urtetik aurreragoko irakurleei. Tento txakurtxoa daukate protagonista, baina
|
hari
gertatzen zaizkionekin erraz identifika daitezke neskato eta mutikotxoak, beraiek ere bizi izan dituzten edota dauzkaten esperientzietan baitaude oinarriturik Ricardo Alcantarak idatzi, Iñaki Zubeldiak euskaratu eta Gustik marraztutako istorio hauek. «Tento eta pelutxezko hartza» deitu ipuinean, horrelako panpin bat oparitzen diote txakurtxoari.
|
|
|
garrantzitsuena da bakarrik dagoela, eta bakarrik dagoen gizona, P. Valéryk gogorarazi zigun moduan, beti dago lagunarte txarrean. Barne ahots horien eta atsekabetzen duten oroipenen (sendategi batean sartuta dagoen Kropotki anaiaren oroipena, egin zuen atentatuarena...) etengabeko zelatapean dago Carlos, eta irakurleok
|
haren baitan
gertatzen ari den borrokaren ikusle artega bihurtzen gara (T. S. Eliotek esana:
|
|
|
Esan genezake XIX. mendearen hondarrean sendotuz joan zela euskal eleberriaren sorrera ekarri zuen egoera sozio-kulturala. Garai
|
hartan
gertaturiko industrializazioarekin batera, eskolatze tasa igo zen eta zenbait literatur aldizkariren sorrerari esker irakurle kopurua ere areagotu egin zen. Kalkuluen arabera, 1876 eta 1936 artean 140 inguru aldizkako argitalpen sortu ziren (almanakak, astekariak, urtekariak...), garai hartako kultur bizitasunaren adierazgarri.
|
|
|
erabiltzean (Clavero, 1986), garaiko egitura politikoakgaraiko errealitateari dagozkion kontzeptuen bidez aztertzeko beharra ikusaraztendigu. Gauza bera esan dezakegu, gizarte
|
hartan
gertatzen ziren talde ezberdinenarteko harremanak ikertzeko Jose Maria Imizcoz Beunza k proposatzen dituenperspektiba berriez (Imizcoz, 1995).
|
|
|
Sara eta Arantxaren irizpideak, aldiz, bat zetozen, halako moldez, non bai Sarak eta bai Arantxak ere harrotasunez oroituko baitzuten egun
|
hartan
gertatua.
|
|
|
Petardoen eztandak eta zalaparta. Hala jakin zuten, kar kar kar, afari prestatzaileen txantxa izan zela arrantza egun isilpeko
|
hartan
gertatutako guztia. Sarritan gertatzen  direnean, izua sortzen omen dute gertakari tragikoek.
|
|
|
Edo, bestela jarriko dut galdera hau, komeni da hor ukabilka eta ukondoka ibiltzea, eskola guztiak lehenbailehen euskaraz eman daitezen? Zeren, neskatxa
|
hari
gertatu zitzaiona gerta bailekiguke guri ere: buruan zeraman pegarreko esnea saldu eta txitak erosi gogo zituen; hartutako diruarekin azeriak nahi edo ez nahi urdetxo bat eramango zuen etxera, eta ongi artatu ondoren honen salmentak eman diruarekin behi baten jabe egingo zen; azkenean, buelta batzuen inguruan Boeing konpainia osoa erosteko asmoa zuen.
|
|
2003
|
|
|
Hirigoyen 2001eko azaroaz geroztik ari da lanean: Bizkaian jaio zen, lurralde
|
hartan
gertatzen baitzen laneko eraso moral gehien. Helburuei gagozkiela, informatzea eta salatzea eta pairatzaileei laguntza pertsonala, psikologikoa eta aholkularitza juridikoa ematea lehenesten ditu erakunde horrek.
|
|
|
Gure lehen kantaldietako batean bertako polizia hurbiletik ezagutu genuen, emanaldi batzuk debekatu egiten ziren eta zentsura ere handia zen", diosku Ducauk. " Leherketa" bat bezala definitzen du Mixel Ducauk garai
|
hartan
gertaturikoa: " Guztia egiteko zegoen, eta agian, horregatik hartu zuen Errobik leku berezi hori, baita sentimentalki ere.
|
|
|
Benetan kezkagarria dena, irudi guzti horien aurrikusgarritasuna da. Guztiok baikenekien «espektakulo»
|
hura
gertatuko zela, eta norbaiten diseinu politikoaren pasartea izango zirela gainera. Garrasika ibili ziren astakirten guzti horiek, hotz hotzean zebilen arduradun politikoaren txotxongilo hutsak izan ziren.
|
|
|
Orduak eta asperdura, egiten zuena egiten zuela, bere birikak inoiz ere ezin erre zituela ondo jakinda. Nebaren zoriona berriro urrunegi sentitzen zuen, dena hasi eta denbora luzea, luzeegia igaro artean, aspaldi
|
hartan
gertatu zen bezalaxe. Benetan gainditu eta ahaztea erabakita zeukan amaigabeko oinazera itzuli nahi ote zuen?
|
|
|
4 Lege testu honek Espainiako Zigor Kodearekin 1995 urtean hasitako bideari eutsi nahi dio. Kasu
|
hartan
gertatu zen bezala, oraingo honetan ere, oreka egokia lortu nahi izan da terminologia eta diskurtsoaren artean, oreka hori lege testu ororen helburua baita, maiz sarri halakorik erdietsi ez arren. Irizpide berberak erabili dira, orobat, testua zutabe bikoitzean aurkezteko orduan; hartara, ahaleginak egin dira, jardule juridikoak begi bistan izan ditzan jatorrizko testua eta euskarazko bertsioa.
|
|
|
Euskal Herria bere osotasunean jasoko duen ikuspegia: baliabide publikoenerabilera arrazoizkoagoa eta ingurumenaren gaineko eragin mugatuagoakizateaz gain lurraldearen eta hortaz,
|
haren gainean
gertatzen diren harremanekonomiko, sozial, kulturalen egituraketarako funtsezkoa baita. Bistan denezbideragarria izan dadin herrialdeen arteko egungo lehiak gainditu beharkolirateke; eta zatiketa administratiboa muga garrantzitsua dela ukatu gabeahaleginak egin lirateke hainbat alorretan akordioak eta kontsentsuak lortzeko.
|
|
|
Gertakari odoltsu haiek artean ere min handia egiten zidaten, min handia egiten zidatenez. Beharbada bi aste baino ez zirelako latz
|
hura
gertatu zenetik.
|
|
|
Aspaldi handiko hileta elizkizun
|
hartan
gertatutakoa etorri zaio gogora. Ez da hartaz gogoratzen den lehenengo aldia, gainera.
|
|
|
" Ez nian bakarrik igotzen utzi behar", pentsatu du, neskaren eskuak bereen gainean haztamuka sentitzean. Eta egun
|
hartan
gertatutakoa gogora etorri zaio beste behin ere. Zer problema ekarri behar zuen andereño hark?
|
|
|
Damianek eta Izpizuak ez dute hartaz sekula hitz egin baina Damianek badaki, berak bezala besteak ere, ezin izango duela inoiz hiru egun haietako espantuaren zantzua garbitu. Memoriako oroitzapenen artean egonen dela helduta beti, kaparra bezala, bakardade eta zurztasun erabateko
|
hartan
gertatu zitzaiena. Une batetik bestera noiz tiro bat jasoko egon ziren berrogeita bi ordutan.
|
|
|
Armak! Yorkbrook
|
harekin
gertatua etorri zitzaidan gogora.
|
|
2004
|
|
|
Denborak baino gehiago oraina bizitzeko distira galtzeak. Askotan imajinatzen ditudan momentuak ederragoak dira nire imajinazioan une
|
hartan
gertatu zirenak baino. Horrek kezkatzen nau.
|
|
|
Eta sekula ez dute geratu, gerezien kontu
|
hura
gertatu zenetik. Fray Ciccilloren negozioan dagoenetik, ez dute geratu behin ere.
|
|
|
Ea aurrerapauso horiek zuhurtasunez egiteko gai garen, gure beharren arabera eta gure tamainako ikus entzunezko industria bat sortzen asmatzen dugun; epe motzera begiratu beharrean epeertain eta luzera jarraipena izango duena. Bestela, administrazioari ikus entzunezko sukar hau pasatzen zaionean, eta adibidez euskal karrera espazialari ekiten dionean, ametsen fabrika honek berriro ere fabrikatik gutxi eta ametsetik asko izaten jarraituko du, 80ko hamarkadako ispilatze
|
hartan
gertatu zen bezalaxe.
|
|
|
Balantzategiko gerra, bukatua ote zegoen? La Vachek aipatzen zituen gauza arraroek ba al zeukaten zerikusirik baso
|
hartan
gertatutako fusilamenduekin. Bai, nahitaez eduki behar.
|
|
|
Gero eta neure buruaren jabeago, behi beltzok egindako banketea gogoratu zitzaidan, eta egun
|
hartan
gertatutako guztia: menditik jaitsitako zaldiak, zaku kargaketa, Genovevak eta Bizkarrokerrek mendiko haiei eman zieten afaria.
|
|
2005
|
|
|
Aberri Egun hura ez zen izan gure historian egindako lehendabizikoa Bilbon, 1932an ospatu zen, ezta bigarrena ere, Donostian izan zen, baizik eta hirugarrena, baina garrantzi handia izan zuen, Arabako lurretan euskal abertzaletasunaren indarra erakutsi nahi zelako, jauntxokeria arabarrak abertzaletasunari eta euskalduntasunari nolako eraso bortitza egin zion ikusita. Egun gogoangarri
|
hartan
gertatu zirenak eta data haren ingurumariak dauzka hizpide Roman Berriozabalek lan honetan. Nahitaezkoa, garai hartan Arabako familia jeltzalea nolakoa zen ezagutzeko.
|
|
|
bere aldarriari El DiarioVascok emandako erantzun mespretxuzkoa da. Hitzik ez
|
hura
gertatu zen testuinguru politiko erdibituaz, ezta haren hilketaz ere. Artikulu bakarra, eta liburu osoanjeneral bati dedikatutako albiste ezkor bakarra.
|
|
|
(...) Konstituzioaren ikuspegitik, ez dago zalantzan jartzerik Tradizional deituAlardeko konpainiak osatzen dituzten kideek biltzeko eta besterengandik bereiztenden talde bat, berezko izena, egitura eta antolakuntza dituzkeen talde bat, osatzekoaukera, eta era berean, auziari abstraktuan helduz gero, Konstituzioan trabarik ezdute edukiko elkarte horiek, beren egituretatik abiaturik, alardearen ospakizunaktradizioa ulertzen duten moduan antolatu nahi badituzte. Halaz ere, beharrezkoa dakasu zehatzari eta
|
haren inguruan
gertatzen diren gorabehera bereziei ere heltzea, Konstituzioak ezagutu eta aitorturiko ahalmen horien araberako jarduna gehiegizkojarduna ote den ikusteko edo jardun hori Konstituzioak ere aitortzen eta bermatzendituen beste eskubide batzuen, eta horietakoa dugu sexuarengatik ez baztertuaizateko eskubidea, kontrakarrean ote datorren zehazteko.
|
|
|
Areago Elexoste Ikastegiko talka ezin adierazgarriago
|
hartan
gertatutakoa iltzaturik neramala kontuan hartuta.
|
|
|
Gero, baina, etsipenak jo ninduen, ankerki, Juliorekin zertan zebilen jakin nuelarik. Gertaera hark ez zuen gure adiskidetasuna eten, hala ere; alta, maistrarekin beste era bateko harremanak izateko aukera eman zidan, hots, harreman arrazoitsuagoak, ideologikoagoak; apika ez zen gauzatuko hori, baldin eta eten mingarri
|
hura
gertatu izan ez balitz. Modu horretan sartu nintzen Adelaren buruan, haren mundu ikuspegian, haren esperientzia historikoan, haren erroetan.
|
|
|
Iragarria zen arren, gau
|
hartan
gertatu zenak uholdea ematen zuen. Baionako Besten karietara Paristik etorri eskale taldea karriketan eske zeuden etxekoei eldarnioka hasi zitzaien, zakurrak haien aurka haiatzen eta noizbait lekutuko zituztela mehatxatzen.
|
|
|
Gerenaren apartamentura sartu ginen lehen aldian Celtas tabako beltzaren usain nardagarria zerion. Urrinei erreparatuta azal zitekeen
|
harenean
gertatzen zen guztia: arropa garbitzen bazuen, detergente usaina egoten zen; oilaskoa prestatzen bazuen, erre usaina; itoginik bazegoen, sudur mintzak zulatzen zituen hezetasuna; eta lagunekin musean arituz gero, hats izugarria.
|
|
2006
|
|
|
Hari horrek Ezkaba mendiaren tontorrera garamatza, San Cristobal gotorlekura. Kartzela anker
|
hartan
gertatu zenaz informazio asko dugu. Ezin jakin Romanekin gertaturikoa, bertan hil al zen?
|
|
|
urte
|
hartan
gertatu zen
|
|
|
Brisson aurkitzen saiatu gara horretaz galdekatzeko, baina oporretan omen dabil Ozeano Barean. Dena den, erraz asma dezakegu egun
|
hartan
gertaturikoa: Geppert Villeneuvera joan, Moulin aurkitu eta Arotza zela ohartuko zen.
|
|
|
–Ene! –hots egin zuen Anek, toki
|
hartan
gertaturiko tragedia ulertzen hasita.
|
|
|
" Arantxa, bai, halaxe da". Eta 1981 urrun
|
hartan
gertatutakoa xehetasun guztiekin, edo ia guztiekin, deskribatu zidan Madame Margueritek, eta, gero, baita hurrengo urteetako pasarte dezente ere.
|
|
|
Zeruaren kontrako birao garratza irten zitzaidan, ordea: Hermannen irudia nagusitzen zitzaion, polizia jantzian, egun
|
hartan
gertatutakoen eta entzundakoen errepasoari.
|
|
|
Une
|
hartan
gertatu zen.
|
|
|
Jarraian jasoko ditugun gertakariak, une historikoak, abaguneak, edo direnak direlakoak, euskararen historiaren ohiko irakurketetan ez dira jasotzen, edo ez zaie aparteko garrantzirik ematen. Eta garrantzirik ez omen dutenez, batzuetan ez zaie azalpenik bilatu, eta ez dugu ahaleginik egin
|
hura
gertatu ez balitz sortuko zatekeen egoera irudikatzeko.
|
|
|
50 urteotan Jakin behin eta berriz berrasi da, berrantolatu da, berrasmatu behar izan dugu bizpahiru aldiz, esaterako, 1967ko krisiaren ondoren edo 1977an debekualdi luzearen ostean. Guztietan harrigarriena hasierako
|
hura
gertatzen zait niri, nola asmatu zuten euskara ereduarekin eta aldizkari ereduarekin. Kultura, kultura modernoa, euskararentzat errebindikatu zuten.
|
|
2007
|
|
|
Euskararen onura nahi genuen, ez besterik, eta ematen du liskar hartaz hitz egiten hasteak berriro dakarrela haserrea, eta guk ez dugu asmorik. AEK k ikaragarrizko lana egin zuen
|
hura
gertatu aurretik, bai eta gero ere, eta guk ere bai, AEKn eta IKAn. Beharbada zenbait gauza kontatu egin dira, noizbait, baina, benetan, ez dut uste Tiki miki horietan aritzeko gaudenik Euskal Herrian, eta are gutxiago euskararen inguruan.
|
|
|
Oraindik gaur egun, leherketa
|
hura
gertatu eta ia mila urtetara, espazio aldera urruntzen diren gasek, 1.300 km/ s ko ziztuan egiten dute.
|
|
|
Baina aita galtzeak seme bakarraren gainbehera ekarri zuen, eta haren izaera dezente gaiztotu zen etxean bakarrik geratu zenez geroztik. Garai
|
hartan
gertatu ziren istilurik latzenak, komunalak zirela eta ez zirela, eta berak bakarrik aurre egin behar izan zien lur okupazioei eta, hamaika lan-uzteren ondorioz, sindikalistekin izan zituzten negoziazioei. Orduan ezagutu zuen Justinoren aita, eta orduan ere hasi zen begiz jotzen Paula gaztea.
|
|
|
Erizainak, nolako aurpegia erakutsi ez zekiela, ez zuen deus erraten asmatu eta, bere lekutik mugitu gabe, joaten utzi zion gauzak gehiago nahasi baino lehen. Arratsalde
|
hartan
gertatutako guzia atzendurik berehala, gauzak bertze modu batean egiteko gogoa sortu zitzaion Migeli, baina berant zebilen harrezkero. Alferretan ari zen bere zilkoari hozka, eta goiari eutsi beharra zegoela deliberatu zuen Aleidaren etxeko atea zeharkatuz.
|
|
2008
|
|
|
Urte
|
hartan
gertatu zen. Ekainaren 6an eta 7an antolatu zuten aurreneko aldiz Western Basque Festival jaialdia Nevadako (AEB) Sparks hirian.
|
|
|
Euskaldunek beren buruen kontzientzia hartzea korronte handiaren adar bat baino ez zen izan. Hamarkada
|
hartan
gertatu zen: Rosa Parks emakume beltza autobusean eserita zihoan eta kentzeko agindu zion gizon zuriari ezetz esaten ausartu zen.
|
|
|
Baliteke Nikita Khrustxev Sobietar presidentea horien artean izatea. Urte
|
hartan
gertatu zen: Khrustxev Iowa bisitatzera joan zen, Garst senar emazteen etxaldea zehazki.
|
|
|
Erregai fosilak erreta bakarrik sortzen diren hidrokarburo pikor batzuk (zenosferak) aurkitu ditu nazioarteko talde batek dinosauroak desagertu ziren garaiko sedimentuetan. Horrek pentsarazi die agian dinosauroak suntsitu zituen eragileetako bat garai
|
hartan
gertatu zen erregai sute bat izan zela.
|
|
|
Reginak seinale ontzat zuenak seinale ona behar zuen, zinez, Andaluzian hilabete batzuk egin ondoren itzuli baitzen Madrilera markes jauna, damututa, 1904ko maiatzeko egun haizetsu batean; izan ere, badirudi, batetik, bere grina aseta gero, bolada
|
hartan
gertatutako hurbileko baten heriotzak zer pentsaturik ere emango zion, ziurki?, emazte alabekin egindako iragan aski zoriontsuaren nostalgia nagusitu zitzaiola, kontzientziaren ausikiak garraztua: nola izan naiz hain ergela, apeta huts bategatik nuèn onena txerrien askara botatzeko?; bestetik, kontsul jaunak markes jaunari igorritako gutun bat zegoen tartean, zeinean, estilo ezin minberago batean, aditzera ematen baitzion zertan bukatu ziren Gerardo eta Nataliaren arteko harremanak, markesa anderearen eta kalonje jaunaren erruagatik:
|
|
|
Dickek, atzean geratu eta azkena baitzihoan orain, otoitzak eta madarikazioak zezeltzen zituen bere kolkorako, sukarrak gorantz egin ahala. Horrek ere areagotu egiten zuen nire egonezina, eta, dena borobiltzeko, burutik kendu ezinik neukan behin goi
|
hartan
gertatutako beste tragedia hura, aurpegi urdineko bukanero ankerrak. Savannahn hil zen hark, kantari eta oihuka edaria eskatzen zuela, hantxe bertan eta bere eskuekin bere sei gaizkideak hil zituenean.
|
|
|
Zertarako horrela kezkatu? Hirurek besterik ez zuten jakin gau zalapartatsu
|
hartan
gertatutakoa. Orain, berriz, berak beste inork ezin zezakeen gertatutakoaz ezertxo ere jakin.
|
|
|
Pertsona bati bizi osoan lotuta egongo zarela onartzea. Eta latza, beste alde batetik, amona
|
hari
gertatu zitzaiona.
|
|
|
Ahozkoan, eragozpenaren? atzetik behar du agertu,
|
hura
gertatu ondoren. Idatzian, beti ere kutsu ironikoa bereganatzen du, zeren hiztunak beta du hura zuzentzeko.
|
|
|
Hurrengo asteetan ere. Kirikiñok?, berean tematuz segitzen zuen, artikulu eta zirikada berriak argitaratuz. Oñatiko kongresuko prozedurak salatzera iritsi zen, noiz eta batzar
|
hura
gertatu eta urte t, erdi igarotakoan, 1920ko otsailaren hasieran: gaizki egin omen zen aukeraketa eta Euzkadi egunkaria nahita baztertu zen bertan «iñungo izparringijak danak batera baño euzkera geyago erabillirik» era horretara «alik abertzale gitxien eruateko auteskundebatzarrera».
|
|
|
Uste dute 200 eta 300 lagun inguru izan zitezkeela, barduliarrak denak. Arrolako herrixka harresi batek inguratzen zuen, sasoi
|
hartan
gertatzen zen bezala. Auzokoekin lehian eta borrokan ibiltzea ohikoa zen eta horregatik babesten zituzten beren bizitokiak.
|
|
|
Katos tabernan gau
|
hartan
gertatutako liskarrak ez ditut berriro errepikatuko, Ioseba Ezeolaza horretaz behin eta berriro gezurretan ibili zen arren. Gezurretan aritu zen ustezko jipoia salatzean, gertatutakoaren bertsio erabat aldrebestua emanik, jipoirik ez zelako izan.
|
|
|
Nokia 5800 XpressMusic
|
harekin
gertatzen zenaz bestera, honen balizko erabiltzaileek interneten nabigatuko dute. Horregatik erabaki da, batik bat, teklatua ere gehitzea.
|
|
|
Azpimarratzekoa da hilketa ikaragarri
|
hura
gertatu eta egun batzuetara, kameraren irudi eskandalagarriak agertu zirenean, Zapateroren gobernuak halako gertakizunei zegokienez agindutakoa. Zero tolerantzia esamoldea hitzetik hortzera erabili zuten orduan, eta geroztik ederki saiatu dira ustezko jarrera berri hori saltzen bai espainiar estatuan bai nazioartean, baina hara errealitate gordina:
|
|
2009
|
|
|
Eta hil ezin ziren animalien arteko mailakatzearen berri ematen digu. Izan ere, Billelabasoetan, garai
|
haretan
gertatuko jazoera batek sakratutzat deskribatu dugun hegazti batekin sartu zuen gatazkan. Etxean erlea zeukan gizonaren etxeko atarian habia egin zuen elaiak.
|
|
|
Saltokiak, ordea, ez zion ordainik eman, eta adierazi zuen esekitokiek ez zeukatela ez punta zorrotzik, ez inori ebakirik egiteko moduko ertz edo angelurik, eta istripu
|
hura
gertatu ondoren ez zutela gabeziarik aurkitu inguru hartan.
|
|
|
Lopezen askapenak garrantzia handia dauka 2007ko sarraski
|
hartan
gertatu zena argitzeko. Izan ere, oraindik zalantza dago hilketa hura nork egin zuen.
|
|
|
Kasua dokumental batean tratatu behar zuela erabaki zuen, biktimaren abokatuari honakoa esaten entzun zionean: Bai Polanskiri eta baita sistema judizial amerikarrari egun
|
hartan
gertatu zitzaien guztia lotsagarria dela uste dut zintzotasunez. Abokatuaren adierazpenek intriga eragin zuten Zenovichengan:
|
|
|
Gaur bost urte dira M atentatuak jazo zirela, baina oraindik ere 100 biktima inguru egun
|
hartan
gertatutakoa zuzen zuzenean pairatzen ari dira.
|
|
|
A FERA bere horretan uztea pentsatu zuten. Gau
|
hartan
gertatutakoa ahazten saiatu ziren, garrantzia kendu zioten. Nerabe guraso ohiko istilu bat izan zitekeen, besterik ez.
|
|
|
Hark behar baitzuen bere bekatuaren gurutzea. Baina gau ilun
|
hartakoa
gertatu eta urtebetera edo, perla hura itzuli zion itsasoak. oinez zihoan batean topatu zuen.
|
|
|
Adak amets batean bezala behar zuen, hain ziren irrealak egun
|
hartan
gertatzen ari zitzaizkiòn gauzak, bere munduarekin zerikusirik ez zutenak; bazekien, bai, galdera andana zuela buruan zain, baina hain zegoen harro, bestalde, Eleuteriorekin izan zuèn jarrerarekin, eta hain pozik kopa ardo gozoaren zain, antza, non bere buruari keinu ezaxola bat egin baitzion, esanez bezala, gaur gaurkoak eta bihar biharkoak?; gero, etorri zèn zerbitzaria, hogeita hamar bat urteko emakumea?, erretiluan bi kopa zekartzana; eman zion kopa bat agureari?. Hortxe du berorrek bere brandya??, eman zion bestea Adari?. Hortxe, ardo gozoa??, jaso zituen bi mahai hutsetatik mahaikideek utzitako plater eta baso batzuk, itzuli zen sukaldera?
|
|
|
munstroak fabrikan zeudelako ustean, etxe etxean aurkitu zuen handiena azkenean?
|
hura
gertatu behar, nori eta berari, probintziako enpresa gizonik ekintzaileenetakoari! Legenardun zikin bat Vatikanoko plaza ikusgarrian aurkitzea bezala ia!
|
|
|
–sartu?, eta hura, halaber, izebak ahoskatu ziona, unerik egokienean! Bai baitira hitzak, bonbilla distiratsuak bezalakoak; haiek pizteko, baina, denboraren etengailuari eragin behar, bere mementoan doi, hitz
|
harekin
gertatu zen bezala; eta hitzak, espazio denboren konjuntzio akasgabea zuenak, argi argitsua eman zuen ondotik, jakina, abagunean ahoskatua izan zelako egin baitzuen hitzak izebaren ahotik Domingoren belarrirako bidea, gauetik egunerako tartea zabalduz honen baitan; hitzak argitu zion, bada, Domingori arimaren gaua, buruko zalantzak eta barne borrokak?; baina gorputzaren gauak, hanketako ahuleziak... beste behar bat eragiten zion, ausaz, beste gorputz batekin baino ase ezin zezakeena, eta hala, izebaren magala besarkatu eta burua bularren artean ipintzen ziola, bi aldiz esan zion:
|
|
|
Hala, bada, joan ziren kanario zaintzailearengana, Domingo konfiantza handiz, gero eta sinetsiago baitzegoen, edo gero eta sinetsiago behar baitzuen ezen esku batek. Jainkoaren eskuak agian, Jainkoaren eskuak ziurki? gidatzen zituela bai bere urratsak eta bai Miryamenak ere, probabilitate kalkulurik baikorrenak ere ezinezkotzat joko baitzituen berari egun
|
hartan
gertaturikoak; ondoren, Miryamek kanario zaintzailearen eskutik txartela jaso, postutik bospasei urrats urrundu eta irakurri beharrekoa irakurri zionean, ordea. Ni las sartenes ni las cazuelas tienen dolor de muelas?, Domingo moztuta bezala geratu zen, arnasarik gabe ere bai ia; izan ere, zer zen esaera zaharraren itxura zuèn esaldi hura, gustu txarreko zerbait baizik?; Domingok guztiz bestelako... lotua:
|
|
|
iritsiko balitzaizkio bezala, putzura jaurtitako harriak sorrarazten dituen ur uhinen antzera: zenbat eta zentrotik urrunago, orduan eta makalagoak; arratsalde
|
hartan
gertatuak, ordea, argi erakusten zion bidea, ziur baitzegoen Jainkoa aita espiritualaren bidez mintzatu zitzaiola, mezu ezin garbiagoan, bere konbertsioaren lehen urteurrenean, hain zuzen ere: Jainkoak hegan egiteko era bat ukatu zion, bai, baina baita hegan egiteko beste era bat eskaini ere, Jainkoak kendu eta Jainkoak eman?; hain ziur zegoen hartaz jada, non, etxera iristear zela, bere buruari esan baitzion, entzuteko moduan esan ere:
|
|
|
ez gabardinarik, ez betaurreko beltzik? ...o hobeto jakin behar bazuen, jakituriaren aurreko jakituria batean, askatasuna tren ihesaldi bat baizik ez zela?; eta, hala ere, geldi geldi geratu zen, ikuskizunak artean liluratua, odolaren aginduei erantzun ezinik; azkenik, trenak aurrera egiten zuen heinean, itzal bat sartu zen Adaren begietan, hauen distira astiro itzali zuena; Adaren begiek, beraz, ezin hobeto laburbiltzen zuten azken minutu
|
hartan
gertatua: Adak aukera bat izan zuen, eta aukerak ihes egin zion; huraxe zen, baina, geltokia!?, aukera guztien gunea, trenak etengabe ibiltzen baitziren hemendik hara eta handik hona, iritsi eta irten, irten eta iritsi; horregatik, beharbada, edo arestian bizi izandako liluraldia berritu nahi izan zuelako, nasa nagusian zegoèn banku batean eseri eta geltokian geratzea erabaki zuen; bankuan, baina, ez zen geldi egon:
|
|
|
Ahaztu nahiko nukeen Ama Birjinaren ondorengo egunean gertatu zen istripua. Gau
|
hartan
gertatu zenak eragindakoa, dudarik gabe.
|
|
|
Isidrok egun hartan eskua baino zerbait gehiago galdu zuela pentsatu izan dut beti. Istripu
|
hura
gertatu zitzaionetik maitasuna emateko ahalmenak ere ihes egin ziola. Ordura arte amesteko zuen joera, hegan egiteko zuen abilezia, denak joan zitzaizkion eskuineko eskuarekin batera.
|
|
|
Eri zen Gillonne de Thorigny bidali nuenez geroztik. Gisa hartara, mahai luze eta gero eta hutsago
|
hartan
gertatzen zen guztiaz jabetzen nintzen. Konparaziorako, suma nezakeen Frantziako erregek, begikoen besoen artean galdurik, zenbatsu egun zituen bere emazte Louise de Vaudémonten gustua egin gabe.
|
|
|
Historiak umilak izaten erakusten digu eta guk geuk horixe ikasi genuke. Hara zer gertatu den hemen eta hemen, hara zergatik gertatu zen hau eta hau, hara zer ez den inoiz egin behar, bestela hori eta
|
hura
gertatuko zaizue, halako haiei garai hartan gertatu zitzaien moduan. Alde horretatik begiratuta, MacMillan katedradunarentzat Historiak balio praktikoa dauka egun ere, beste abantaila gehiagoren artean.
|
|
|
Historiak umilak izaten erakusten digu eta guk geuk horixe ikasi genuke. Hara zer gertatu den hemen eta hemen, hara zergatik gertatu zen hau eta hau, hara zer ez den inoiz egin behar, bestela hori eta hura gertatuko zaizue, halako haiei garai
|
hartan
gertatu zitzaien moduan. Alde horretatik begiratuta, MacMillan katedradunarentzat Historiak balio praktikoa dauka egun ere, beste abantaila gehiagoren artean.
|
|
|
Itsas medikuntzan espezializatu nintzen. Ezbehar handi
|
hura
gertatu izan ez balitz, orain ez nengokeen hemen.
|
|
|
Ni haren hiletan izan nintzen, eta, hilobiraino bertaraino eraman nuen. Ezbehar
|
hura
gertatu zenean, Brasil osoa dolutan jarri zen. Jendetza izugarria bildu zen (OFF) hiletara.
|
|
|
Mossos Kataluniako Polizia joan den martxoaren 18an Bolognako prozesuaren aurkako manifestatzaileei neurriz kanpo oldartu zitzaiela aitortu du Joan Saura Barne sailburuak, egun
|
hartan
gertatutakoaz barne ikerketa egin ondoren. Eta Poliziako zuzendari nagusia, Rafael Olmos, kargutik kendu du.
|
|
|
Iragarpenek, ordea, kale egin zuten, eta Baskoniak Liga irabazi zuen, finalean Bartzelona hankapean ibiliz. Igandean urtebete beteko da Cajasolen aurkako porrot
|
hura
gertatu zenetik, eta Tauk urtebete egingo du ligan etxean partidarik galdu gabe. 20 lortu ditu, bata bestearen atzetik, horietatik 15 denboraldi honetan.
|
|
|
Ezin ditugu egin ekainaren 5eko akats berberak.
|
Hura
gertatu eta gero, gure alde daukagu nazioarteko komunitate osoa, eta mekanismo horiek erabiliko ditugu modu baketsuan Peruko Gobernuaren kontra borrokatzeko. Ezin gara izan heriotza gehiagoren erantzule!
|
|
|
Hilabete igaro zen beren gauzak jasotzera aztarnategira sartu ahal izateko. Horrela kontatzen du Idoia Filloyk goiz
|
hartan
gertatutakoa.
|
|
|
Gehienetan, ordea, errealitatea fikzioa baino gordinagoa izaten da, eta halaxe iruditu zitzaien jakin minak bultzatuta epaiketan sartu ziren zenbaiti. 2008ko uztailaren 7
|
hartan
gertatutakoa gogorregia egin zitzaien. Jasanezina.
|