|
2000
|
|
|
Azaleko gaitzak sendatzeko ahalmena omen du santu honen urak. Sumusuako Maria Luisak kontatu zigunez," bertako ura etxera eraman eta bederatzi egunez
|
harekin
behar duzu garbitu. Esaten dute sinistea behar dela..."
|
|
|
1975eko UEU
|
hura
behar baino lehenago amaitu zen. Irailaren 27an Txiki etaOtaegi fusilatuko zituela esan zuen diktadoreak eta, hura ikusita, Uztaritzen geundenok komunikatu bat egitea eta hegoaldera ahalik eta arinen etortzea erabaki genuen, hemen sumatzen ziren protestaldietan parte hartu ahal izateko.
|
|
|
Eta lur sendo hura fedearen aieru eta seinale zen, federik gabe ez baitzegoen deus ere eraikitzerik. Edo, bertzela adierazirik, lur sendo
|
hura
behar zuen fedearen katedral hark azpian eta oinarrian, egin bitartean edo egin orduko desegin ez zedin eta zerurat egin baino lehenago lurrerat egin ez zezan. Zure irakaspen hartan, aldiz, lur sendoaz baino areago lur mugikorrez mintzatu zintzaizkigun.
|
|
|
Izan ere, Bolognan gertatuaren bertze bertsionerik ere aditu izan dut, hartaraz gero, jaun André, Galileoren teleskopio
|
hark
behar bezainbateko prezisionerik ez ote zuen, edo eguraldia ere halakoa ote zen, baina bizitzak anitzetan erakutsi izan dit ezen ez dagoela itsu handiagorik ikusi nahi ez duena baino, eta ez nintzateke sobera harrituko, baldin norbaitek afirmatuko balit ezen irakasle haiek itsuen sorta hartakoak zirela. Zeren eta itsu sinesten duenak bizitzako arrazoin bihurtzen baitu bere sinestea, eta hala makurtzen dira arrazoinaren arrazoinik arrazointsuenak ere sinestearen bertze arrazoin horretarat.
|
|
|
Eta, hitz haien aitzinean, guztiz sentitu nuen ezen amaren desiretarat plegatu eta apez izan behar nuela, edo hartarat entseiatu beharra nuela, hain ziren haren hitzak justuak eta egokiak... Eta, ai, nola sentitu nuen, halaber, ezen Jainkoaren probidentziak gidatzen zituela gure pausoak!, zeren eta amak ni behar baininduen, eta ni joan nintzaion; nik
|
hura
behar nuen, eta hura etorri zitzaidan.
|
|
|
Eta jaun Marcelen hitz batzuk oroitu nituen: " Jainkoa beti ere gorago dago ena da, eta
|
harekin
behar dugu hitz egin eta mintza". Zeren eta, jauregiko kantoi batean kapera egiten hasi berriak zirelako edo, anitzetan mintzatzen baikinen aldi hartan orazinoaren inportantziaz.
|
|
|
Erlojura begiratu nuen, zortzi eta erdiak. Ordu horretan
|
harekin
behar nuen. Aita gisa neuzkan erru sentimendu guztiak madarikatu nituen neure baitan.
|
|
|
Ordura arte euskararen maitale sutsua izandakoa, geroztik haren azterlari hotz bilakatzen hasi zen, hura ikerketa zientifikorako gai hutstzat harturik, hizkuntza bizi gisa izan zezakeen patuaz arduratu gabe. Garai hartan euskara ondo ikasteko zailtasunak, eskuliburu, gramatika onik eta irakasle egokirik eza kontuan hartu gabe, Unamunok, antza, pentsatu zuen berak
|
hura
behar bezala menderatu ez bazuen, ez zela hartarako gaitasunik edo bitarteko didaktiko aproposik ez zeukalako, hizkuntza zail eta madarikatu hura ezin ikasizkoa zelako baizik, eta are okerrago, bere gogoetak behar bezain argi adierazteko, euskaraz ezin baliatzea ez zela berak hura behar bezain ongi ez jakitearen ondorio, hizkuntzak berak kulturarako bide izateko balio ez zuelako baizik....
|
|
|
Ordura arte euskararen maitale sutsua izandakoa, geroztik haren azterlari hotz bilakatzen hasi zen, hura ikerketa zientifikorako gai hutstzat harturik, hizkuntza bizi gisa izan zezakeen patuaz arduratu gabe. ...tasunak, eskuliburu, gramatika onik eta irakasle egokirik eza kontuan hartu gabe, Unamunok, antza, pentsatu zuen berak hura behar bezala menderatu ez bazuen, ez zela hartarako gaitasunik edo bitarteko didaktiko aproposik ez zeukalako, hizkuntza zail eta madarikatu hura ezin ikasizkoa zelako baizik, eta are okerrago, bere gogoetak behar bezain argi adierazteko, euskaraz ezin baliatzea ez zela berak
|
hura
behar bezain ongi ez jakitearen ondorio, hizkuntzak berak kulturarako bide izateko balio ez zuelako baizik.
|
|
|
Vienarren helburua filosofia zientifikoa jorratzean zetzan, eta horretarako tresneria kontzeptual plurala eta aberatsa erabili zuten: logika sinbolikoa, ikusmolde filosofiko desberdinen kontzeptuak —enpirismoarenak, positibismoarenak, konbentzionalismoarenak— eta, nola ez, zientziarekiko jarrera hurbilkorra,
|
hura
behar den bezala aztertu ahal izateko, hau da, zientzia barnetik ezagutuz, eta ez estereotipo sinpleegiak eta hutsalak maneiatuz. Jarreraren aldetik, helburua goitik behera bete zuten, jaraunspen ezin hobea utziz mende honen filosofiari —zientziaren filosofia, filosofia analitikoa— Haatik, egitasmoak ez zuen soilik jarrera hutsean geratu nahi, tesi substantiboak ere agertu baitzituzten.
|
|
|
Beltzez jantzita bera ere, txaketako mahukak ukondoraino bildurik, une hartan barrarantz hurbildu, Elirekin hizketa pixka bat egiten ari zen. Agian
|
harengana
behar zuen. Hark jakingo zuen, agian, Henriren berri.
|
|
2001
|
|
|
Ez dut
|
haren
beharrik... Bikote bikaina osatzen dugu saria irabazteko!
|
|
|
Baina urmael zikin
|
hartatik
behar baino gehiago edana zen jada eta etxekotua zen putzu hartako sufrimendu eta algaren nahasketa gazi gozora.
|
|
2002
|
|
|
Edozein gizon sor eta gor utziko lukeen itsasoaren burrunba trumoitsu, zaratatsu eta etengabeak lokarrarazi zituen. Beste ezerk baretzen ez bazituen ere, izaki beldurgarri haiek itsasoaren burrunba etengabe
|
hura
behar zuten lo egiteko, umeei lo eragiteko sehaska kantak behar izaten diren bezala.
|
|
|
Nazismoa garai eta toki jakin batean eman zen. Baina gizarte garaikideak estrukturalki antzeko efektuak lor ditzake
|
haren
beharrik gabe. Izan ere, kontzentrazio esparruak arrazionaltasun burokratikoak bultzatutako bazterketarako eta marjinaziorako logikaren muturreko aldaerak lirateke.
|
|
|
Ilusioa, sasikulturak gizakia asetzen duelako,
|
haren
beharrak betetzen dituelako, etxera lotzen duelako eta egitateetatik bakartzen duelako. Ilusioa, gizakia etxean bakarrik eta bakarturik poztera kondenatzen duelako.
|
|
|
Urrezko arauak Beharrezkoa da edozein desplazamenduren urrezko arauak azpimarratzea: autoaren funtzionamendu egokia berrikustea,
|
hura
behar bezala erabiltzea eta gidatzerakoan zuhurtziarik, arretarik eta tolerantziarik handiena erakustea. Gogoan izan behar da zer kaltegarria den alkohola gidatzean, baita sendagaiak hartzeak dakartzan arriskuak, lo egiteko ordu falta, otordu astunak, distrakzioak eta helmugara iristeko antsietatea ere.
|
|
|
Artean ere haurraren irudia nuen buruan, baina, nola irudi
|
haren gainetik
behar baitzuen ene betekizun profesionalak, halaxe mintzatu nintzaion atsoari, umorea begitarte serio baten azpian gordetzen nuela:
|
|
|
Gerta liteke, ordea, preso ohiak tutorerik ez aurkitzea; gerta liteke ere, armadan
|
haren
beharrik ez izatea; eta, orobat, gerta liteke erbestean bizitzeko modurik ez egotea. Hori guztia gertatuko balitz, gorabeherek ezinezko egingo balute presoaren gizarteratze egokia, ongi jokatuko al genuke arduradunok presoa bakarrik utzita?
|
|
|
Bat batean ardandegiko atentzio gune bakarra bihurtu zen Joselu, eta ordura arte dastatu barik zeukan baxoerdia ahoratu zuen aurpegieraren gorritua areagotzearekin batera. Orro egindako gizona besteei azaltzen hasi zitzaien zelan osagilearekin zegoela agertua zen mutikoa, eta esanak esan ondorioztatu zuela
|
hark
behar zuela Raguadas gaztea. Aitaren barrabilak norainokoak ziren jakin zuen Joseluk, eta baita gibela ere, eta eskuzabaltasuna.
|
|
2003
|
|
|
Dena ilun eta nahasi zegoen haren burmuinetan, eta ukitzen zuen eskua Unax ala Idarena zen ere ezin bereizi zuen. Bakarrik ezagutzen zuen Unaxena zen gauza bat, halabeharrez
|
harena
behar zuena, eta bere azala edo barrua erretzen sentitzen zuen bakoitzean, kristal zorrotz eta finezko zeru baten aurka eztanda egingo zuela begitantzen zitzaion.
|
|
|
Ez zeukan erlojurik, baina inoiz ere ez zuen
|
haren
beharrik izan. Jarrera aldatu zuen, ezkerraldea arintzeko.
|
|
|
Ailegatu eta berehala, hilabete batera edo, aitaren heriotzaren berri izan nuen eta gehien mintzen nauena,
|
hura
behar den bezala agurtzera joan ez izana da, ez bainuen Lekarozera bueltatzeko bezainbertze diru. Kolpe gogorra izan zen, baina biziak aintzinat segitzen du eta nola edo hala, oztopo hori ere gainditu nuen.
|
|
|
Hala ere, bere sormenean ezer erabakitzeko aukerarik eman ez digun egunkari horrekin harreman intimo batek lotzen gaitu, egunero
|
haren
beharra sorrerazten diguna, eta haretxena bakarrik. Bakoitzak ditu arrazoiak bere intimitatean egunkari hori erosteko:
|
|
|
Egun hartan Marbonako kuarteleko garbitzaileen autobusa zartatu zuten. Idoiak lasaitu ederra hartu zuen berak prestatutako lehergailu
|
hark
behar zen unean eztanda egin zuela ikusi zuenean. Ez zuen ezer esan, baina barne poza eta harrotasun punttua nabari zi  tzaion.
|
|
|
Azken hilabeteetan ez zela agertu euren artera, bat baino gehiago ibili bazen ere haren galdean.
|
Haren
beharretan.
|
|
|
Hartu, begiratu eta zatitu egin nuen. Ez nuen
|
haren
beharrik.
|
|
2004
|
|
|
Edo behin egon badira, konpromiso hutsean hurbildu direnak ni neu edo beste ezagun bat agertzen zelako. Ez ditu erakartzen, ez dute
|
haren
beharrik larunbat arratsa igarotzeko. Badagoenik ere, jakingo ote dute?
|
|
|
Ez bakarrik Sabinok eta Iruxok, Koldo Mitxelenak ere behin baino ge hiagotan aipatu zuen Historia Akademiaren falta. Madrilgoaren erasoak ikusi ta, nabaria da
|
haren
beharra.
|
|
|
Oraingo honetan esaldi labur hura kendu egin dut. Ez haren lotsa naizelako, inondik ere, baizik eta hitzaldi
|
hark
behar zuen bigarren zatia izkiriatzeari hobetsi diodalako. " Etikaren baratzea" izeneko azpiatalaren lehen pasartearekin eman nion amaiera orduko hitzaldiari.
|
|
|
" Mundua haren neurrira egina dagoela ematen du harakinak", izan ere, akordatzen baitzen Carlosen lagunetako bat harakina zela, txantxa ere egina baitzuten harakinen erotikotasunari buruz.
|
Hura
behar zuen harakina, munduaren aurrean egoki kokaturikoa. Beste biak lausoagoak egin zitzaizkion:
|
|
|
Bidean abiatu ziren ilunpe eta zumardian barna. Erdi lantegi erdi bulego eraikin itxurako
|
hark
behar zuen.
|
|
2005
|
|
|
Jadanik ohart arazia dugun bezala ahal zituenak oro egin baititu beti, ikusi behartsu guziak beren miseriatik ateratzeko. Zoriontsu dira, Jainkoaren beharra senditzen dutenak,
|
haren
beharra badutela badakitenak, behar horri idekiak zaizkionak. Horra nolako behartsuetaz ari den.
|
|
|
protestak, itxialdiak? baita piketeak ere, langileek susmoa baitzuten hainbat lantegitan ez zela greba
|
hura
behar bezala bultzatuko.
|
|
|
Iratxek dioenez, kontsumoan oinarritutako eredu ekonomiko baten aurrean, kontsumitzaileari aukera bakarra geratzen zaio: ondo informatzea,
|
haren
beharrak ezagutzea eta jarrera “menderakaitza” hartzea, marketinak eta publizitateak manipulatzen ez uzteko. Hala, “erosi orain eta ordaindu gero” iragarkiari dagokionez, adierazi du publizitateak benetako aukeren gainetik dagoen bizi maila sustatzen duela.
|
|
|
Berehala, haren gorputzak liluratu ninduen, haren sexu kementsuak, haren abioak, hura ezagutu arte inoiz ez bainuen pentsatu ere egin hainbesterainoko gozamena senti zitekeenik. Hura nire bizitzan sartzen joan ahala,
|
haren
beharra gero eta handiagoa egin zitzaidan, ia eromeneraino, eta maitemina hondo hondoraino sartu zitzaidan, baina igoera baten gailur gisa, ezen ez lehen urratsetik; nik urte batzuk lehenago uste nuenaren alderantziz; izan ere, lehen pentsatzen nuen, jende gehienak bezala, hasieran izaten zela maitemin bortitza eta pixkanaka hoztuz joaten zela.
|
|
|
Chadefaud ontzia urperatzen zihoaneko arratoi likitsa zen, eta hilotzez ase aurretik, gerla urteak herrokatzen, edozer saltzen eta komertzioa errentabilizatzen zituen.
|
Haren
beharra zeukaten.
|
|
|
Emazte zaharra orduan bere jargian kuxkurtzen zen, harremanak erre zitzakeen haserreak etxebizitzen mugak gaindituko bide zituelakoan. Baina laugarren goizean aspertu zen aitorrezinezko bere ametsa egiazta zain egoteaz, errainak arren laster etxera zedin otoiztuko ziola, alegia Artoizen
|
haren
behar gorria zutela, kukumixa kaiola hartarik ateratzeko nahikundea piztu zitzaion. Elizara joateko.
|
|
|
Kartzelako funtzionario batek bitraz setiaturiko tartetxoan seinalatzen zion jargian pausatu zen. Orena edukiko zuen Ikerrekin herriko azken berrien trukatzeko, arakatzeko, harenak xeheki entzuteko eta hurrengo aldirako
|
hark
behar zituen arropa edo aldizkari zerrenda arraposki idazteko.
|
|
2006
|
|
|
Ni, ama eta artean bizi ziran bost anaiakaz batera hasia nintzan garbitokietan. Behin, bertan nengoala, egun
|
haretako
beharra burutzeko arratsaldean hirugarren leherketaldia falta zanean, halako baten, pozuan istripua izan zalako oihuak zabaldu ziran. Aita egun horretan lehenengo aldiz joana zan pozu berean, hain zuzen.
|
|
|
printzesa
|
hura
behar bezela kortejatzeko lotsetan
|
|
|
Neri kantukera oso desberdinak gustatzen zaizkit, baina abesti bat izan daitekeenari buruzko gogoetak egitean, Brelengana hurbiltzen naiz beti, hor baitaude nik hainbeste estimatzen ditudan osagarriak: ironia, zinismo apur bat, xamurtasuna, errukia, burgeskeria zeken eta dorpeen deitorapena, zaharrekiko aipamen hunkitua, egunerokotasunen itzal astuna, amodioaren iragankortasuna (eta
|
haren
beharra), zenbait zorabioren laudorioa, gazteen maitasunei buruzko konplizitateak, eta abar.
|
|
|
GKE honek salatu zuenez, gizarte bazterketa eta baliabiderik eza dira gaixotasuna garaiz tratatzea galarazten dieten faktore nagusiak. Horregatik, arazo horren ikuspegi integrala proposatzen du, gaixoari begira eta
|
haren
beharrak kontuan hartuta, eta ez bakarrik datu epidemiologikoak eta populazio globalak kontuan hartuta. Era berean, erakunde horrek adierazten du oso garrantzitsua dela lepra kasu berri ugari dituzten eskualdeek gaixotasuna kontrolatzeko ekintzak sartzea beren osasun sisteman.
|
|
|
Edoskitzaroan dieta zaintzea Amaren esnea da jaioberriaren eskakizunak hobekien betetzen dituen elikagaia. Beharrezkoa da amaren dieta aldatzea,
|
haren
beharrak asetzeko, baita jaioberriarenak ere, bien osasunerako arriskurik egon ez dadin. Amak hartzen dituen elikagai eta edarien kopuruak eta kalitateak zuzeneko ondorioak ditu esnearen bolumenean eta osaketan, eta ondorioz, baita haren eta bularreko haurraren osasunean ere.
|
|
|
Behin, Afrikako estatu batean, Malin, hamar urteko mutiko bat bizi zen. Familakoek
|
haren
beharrik ez zutelarik (etxean laguntzeko), uzten zuten noranahi joaiten. Mutiko honek Ali zuen izena.
|
|
|
Zalantzan jarri gabe etsaiak dira, botereak etengabe martxan jartzen duen joera neoliberalaren arerio gogorra. Badakite beste errealitate hobeago bat lortzeko duten tresna gaztetxea dela eta horregatik, behin eta berriz
|
haren
beharra aldarrikatzen dute. Badakite borroka egin gabe Udalak ez diela ezer oparituko.
|
|
|
Horrela igaro ziren arratsaren azken orduak; argia joan zenean irratiarentzako pilak bilatu genituen, baina topatu nituen bakarrak erdi gastatuak zeuden lehendik ere eta irratia isilik geratu zen handik gutxira.
|
Haren
beharrik ere ez txikizioa izugarria zela jakiteko: kanpoan euria ari zuen etengabe, munduaren berezko joera euria egitea balitz bezala.
|
|
|
Ume bat zen ezagutu nuenean,
|
haren
beharra izan nuenean. Txiki txikitatik hasi zen kantatzen.
|
|
|
ez du
|
haren
beharrik izanen gure ontziak
|
|
2007
|
|
|
Nire ur txikitako perlak zin egin zion Kandidari
|
hark
behar izanez gero txoko bat izango zuela etxean, txokorik ederrena. Ni ez naiz oso azkarra izango, baina ulertzen hasi nintzen zertaz hitz egin zuten amaalabek, gure gauzen bila joandakoan.
|
|
|
Ni mutu arraio nengoen.
|
Harekin
behar nuen, eta hantxe lotzen ninduen izuak. Niri begiratu ere ez zidaten egiten.
|
|
|
Eta horrexegatik agian da hain zaila Franco irribarretsu agertzen ez deneko argazkirik aurkitzea aldi horretakoen artean. Estatu Batuek
|
haren
beharra zuten, eta mundu mailako gatazka handirako txikikeriatan ez ibiltzeko hautua egin zuten. Ezbairik gabe, itzulingururik gabe.
|
|
|
Bere aurpegia ez dut hain garbi ikusten, lainotsu baizik. Edozein gisaz, ez dakit zertako horrela mintzo naizen, futitzen naiz azkenean, lehenago nuen
|
haren
beharra, orain hobe dut ahanztea eta hark ere ni.
|
|
2008
|
|
|
Ez genuen
|
haren
behar handirik, baina hemen da Lurreko Telebista Digitala. Abantailaz betea, buruhausterik ere sortzen ari da.
|
|
|
bedar, garieta ira lanak. Gurean geurean ez genduan
|
haren
beharrik izan, baina beste etxe batzuetako kontuak botaten ebazan harek brasta brasta:
|
|
|
Azaroaren 13an ehun urte beteko dira Basurtuko Ospitalea zabaldu zutenetik. Garai
|
hartako
beharrei erantzuteko eraiki zuten, Bizkaiko populazioaren hazkuntzak ekarri zuen osasun egoera berriari, batez ere. Basurtuko Ospitalea erreferente bihurtu zen Euskal Herriko osasun sisteman.
|
|
|
Loturarik lotuena. Eta erabaki zuen ez zuela gorputz
|
haren
beharrik. Azken batean, urak busti zuena oskola baino ez zen, izate solidotu bat, makina bat bakarrik.
|
|
|
Eta ez? ez zuen zalantzarik afera
|
hartan
behar bezala jokatu zuela, ama batek zernahi egin baitzezakeen alaben moraltasuna zaintzeko, baina, gutunak irakurri ondoren, hain espiritualak eta hain inozenteak, nolabait esatearren?, halako kontzientzia txar bat ere egin zitzaion, beharbada, azkenean bere iritzia ezarri ziona, bikoteari aukera bat zabalduz:
|
|
|
Markesa andereak bere harrotasuna zuen, berezko berezkotasunetik ez ezik, sortzez jaso zuèn noblezia titulutik ere bazetorkiona eta bi iturburu zituena, beraz, bi aldiz puztua behar zuena, ondorioz?, baina nola bere harrotasun
|
hark
behar baitzuen, halaber, senarraren desleialtasunak zauritua, bi aldiz zauritua, alegia?, hala, irain orok bilatzen du irain kitatze neurrikoa?, hatz erakuslea norabide zehaztugabe batean zuzentzen zuela, gogoan behar zuèn irudiaren norabidean, ziurki?, ordainaren baldintzak zehaztu zituen Villalbakoak:
|
|
|
Askotariko eskaintza Mendekotasun aseguruen artean, Caser ek diseinatutakoa nabarmentzen da. Aseguru berri horrek biziarteko hileko errenta bermatzen dio titularrari, mendekotasun egoeran amaitzen bada
|
haren
beharrak asetzeko. Produktuak, gainera, laguntza emateko zerbitzuak eskaintzen ditu erabat doan.
|
|
|
Zerbitzuarekiko gogobetetasuna 2,52 puntu jaitsi da batez beste. Alderdi negatiboak positiboak baino gehiago Atzemandako alderdi negatiboen artean, ADICESek nabarmendu du teleoperadore bakar batek ere ez ziola galdetu bezeroari Internet nola erabiliko zuen; beraz, ezinezkoa da
|
haren
beharretara egokitutako eskaintzak egitea. Nahi baino gehiagotan, operadore batzuek ez dute funtsezko informaziorik ematen zerbitzua emateko baldintza tekniko egokiei buruz.
|
|
|
Formulario erraz bat egin dezakezu, datu basea kontsultatzeko, emaitzak bilatzeko eta emaitza gisa nabigatzaileari itzultzeko. Hori zen une
|
hartan
behar zen guztia. Zein dira php ren indarguneak beste programazio lengoaia batzuen aldean?
|
|
|
Hori dela eta, beharrezkoa da familiako medikuek, gurasoek eta hezkuntza komunitateak indarrak batzea, kolektibo horri helduarora iristen laguntzeko, haren ongizatean ahalik eta eragin txikiena izanda. " Hezkuntzak mailakatua eta banakakoa izan behar du, pazientearen egoera klinikoaren eta
|
haren
beharren arabera" 1 motako diabetesa duten haur eta nerabeak dituzten haur eta familiek ingurune sozial sentikorragoa behar dute, gaixotasunaren oinarrizko ezagutza duena. Hori dela eta, Francesc Xavier Cos ek dioenez," mundu osoko erakundeek, eta, zehazki, Espainiakoek, bitartekoak jarri behar dituzte adin horietako diabetes gaixotasunarekin zerikusia duen guztia zabaltzeko"," Oinarrizko Osasun Laguntzako osasun profesionalen, ikastetxeen eta familien prestakuntza gisa, gaixotasuna ulertzeko eta konplikaziorik izanez gero nola jokatu jakiteko".
|
|
|
Inoiz ez dut ahantziko bidaia hura! Ibaik gurasoen eskasa sentitzen zuen eta nigan aurkitu zuen momentu
|
hartan
behar zuen maitasuna. Geroztik, biziki lotuak gaude.
|
|
|
amoranteek elkarri idatzitako gutunak. Eta ez... ez zuen zalantzarik afera
|
hartan
behar bezala jokatu zuela, ama batek zernahi egin baitzezakeen alaben moraltasuna zaintzeko, baina, gutunak irakurri ondoren –hain espiritualak eta hain inozenteak, nolabait esatearren–, halako kontzientzia txar bat ere egin zitzaion, beharbada, azkenean bere iritzia ezarri ziona, bikoteari aukera bat zabalduz:
|
|
|
Markesa andereak bere harrotasuna zuen, berezko berezkotasunetik ez ezik, sortzez jaso zuèn noblezia titulutik ere bazetorkiona eta bi iturburu zituena, beraz –bi aldiz puztua behar zuena, ondorioz–, baina nola bere harrotasun
|
hark
behar baitzuen, halaber, senarraren desleialtasunak zauritua –bi aldiz zauritua, alegia–, hala –irain orok bilatzen du irain kitatze neurrikoa–, hatz erakuslea norabide zehaztugabe batean zuzentzen zuela –gogoan behar zuèn irudiaren norabidean, ziurki–, ordainaren baldintzak zehaztu zituen Villalbakoak:
|
|
|
Bat batean, negarrez hasi zen. Errukitu egin nintzen, eta baita neure buruarekin haserretu ere Rosa trantze
|
hartara
behar  tzeagatik, bizitzak gutxi saritu eta asko zigortu duen pertsona batekin ari nintzen eta. Haren negarrak deseroso sentiarazi ninduen, bada.
|
|
|
Gizarte mugimendu feministak edo ekologistak, gutxiengo etnikoak edo talde indigenak, mugimendu erlijiosoak, migratzaile taldeak, estaturik gabeko nazioak, subiranotasunaren aldeko mugimenduak... Horiek guztiek estatu eta erakunde modernoek erabili zuten logika gainditu eta auzian jarri dute; izan ere, estatu eta erakunde horiek linealki eta zuzenean lotzen zituzten gizabanakoa eta
|
haren
beharrak eta interesak hiritar eskubideekin, eta eskubide horiek, halaber, identitate nazional, kultural eta laiko jakin batekin, eta, azken hori, amaitzeko, lurralde eta politika estatutasun subirano jakin batekin.
|
|
|
Sigillataki historiko hauetan memoria historikoaz egiten du gogoeta,
|
haren
beharraz, eta haren ezinez ere. " Baina memoria historikoa beti irabazleek idazten dutelakoa egia bada, idaztea bera da garaitearen seinale" (375 or.).
|
|
2009
|
|
|
Etenik ez sortzea lehenesten dute, beraz, eta honako arau honi jarraitzen diote orduz gero: ez dute eztirik biltzen, ziurtatu arte erle koloniak ez duela
|
haren
beharrik izango neguan, eta biltzen duten hori erleei sobera geratu zaiena izaten da, euren beharrak ase ondoren gelditu dena.
|
|
|
–Edertasunen iturria zera,/ Garbi guztiak zugandikan datoz? 94. Hark garbitu dio gizadiari galdua zuen omena; baina, orain ere, lohiez inguraturik gauden munduan,
|
haren
beharra dugu, begiak lore garbi batengan jarri ahal izateko. Ama Birjinari buruz jarduteko mintzaira melenga berezi bat ere landuko da, erdaraz batik bat.
|
|
|
Lepoko eta guzti jaurti zuen uretara.
|
Hark
behar baitzuen bere bekatuaren gurutzea. Baina gau ilun hartakoa gertatu eta urtebetera edo, perla hura itzuli zion itsasoak.
|
|
|
ihes egindako egunean hotelean pasatutako afalondoa, noiz eta kopa bat, bi, hiru eta lau hartu baitzituen, gaur gaurkoak, bihar biharkoak; eta gogoratu behar zuen, batez ere, une hura, zeinean airean igeri ibili baitzen, lurreko arazo guztien gainetik. Esperientzia
|
hura
behar zuen, bai, horregatik gelditu baitzen, beharbada, ardo gozo botilari begira, liluratuta bezala, izebarekin bi kopatxoak hartu ondoren; zer ote zuen Adak une hartan buruan?; koska bat falta ote zitzaion, koska bat besterik ez, klimaxa lortzeko eta airean hegan sentitzeko?; Adari, halakoetan, iragan hurbila idealizatzeko joera nagusitzen zitzaion, bere ustezko porrota ez baitzen hain porrota ere izan, menturaz; nolanahi ere, beste aldarte batekin itzuli zen langelara.
|
|
|
Eta, orduan, markesa anderea eta Regina serio jarri, eta barrua husten hasi ziren, hainbestekoa zuten biek hustualdi eta asaskaldi
|
haren
beharra, antza.
|
|
|
eta orain sar zaitezte: zuen eskuetan jartzen naiz?; bazirudien, beraz, Nazario beldur zela, Rakelen gelan zer ikusiko ote zuen; aldi berean, bere beldurrak eta bere berekoikeriak deseroso sentiarazi behar zuten Nazario, baldintza haietan emaztea jaikiaraztea ez baitzen, inondik ere, gizalegea; gizonak, beraz, deserosotasunaren itzal
|
hura
behar zuen buruan, ezin estal zezakeena komenientziazko aitzakia bat asmatu ezean; eta, orduan, emazteari besoa eskaintzen ziola, esan zuen:
|
|
|
Domingok, beraz, galdera
|
hura
behar zuen eta kezka hura behar zuen: ke arteko giro hartan inor ez zen hartaz ohartzen, eztabaida sutsuaren goritasunean, nekez ohar zitekeen inor, egia esan?, baina balizko behatzaile ikusezin batek bai, antzemango zion zerbait Domingori, haren betarteari erreparatuz gero, militante haietako batek harako hura esan zuenean, adibidez?. Edo haiek, edo gu?!??:
|
|
|
Domingok, beraz, galdera hura behar zuen eta kezka
|
hura
behar zuen: ke arteko giro hartan inor ez zen hartaz ohartzen, eztabaida sutsuaren goritasunean, nekez ohar zitekeen inor, egia esan?, baina balizko behatzaile ikusezin batek bai, antzemango zion zerbait Domingori, haren betarteari erreparatuz gero, militante haietako batek harako hura esan zuenean, adibidez?. Edo haiek, edo gu?!??:
|
|
|
Sortzear zèn eguzki haren itzalpean, etorkizunaren irrika sutsuan bizi den pertsonak gutxi behar izaten du geroaldia orainaldi bihurtzeko?, Domingok pasioz hitz egiten zuen: ezker esku ukabil bihurtuak eta haren begiei zerièn dirdira bereziak ez zuten besterik adierazten behinik behin; orduan ere, baina, Domingok galdera hura zuen buruan, galdera
|
hura
behar zuen?, bazkalondoren kafea hartu eta etxera deitu baitzuen berriro; hargatik edo, baita giroa gero eta zitalagoa zelako ere, Domingo bezperan baino urduriago zegoen, eta are urduriago jarri zen, lehenengo deialdian ama jarri, eta jarri ez beste katigatu baitzuen telefonoa; bigarrenean saiatu zen, baina soinu batzuek eragotzi zioten deia; hirugarrenean, aldiz, bezperan bezala, Maria Bibiana ... –Aita eta Teofilo Maria bahitu dituzte, baina jakin nahi baduzu??, eta berriro sartu ziren soinuak, haize ziztu marrantatsu bezain disonanteak?, Maria Bibianaren ahotsa estaltzen zutenak, harik eta, komunikazioa eten aitzin, Domingok esan zuen arte:
|
|
|
Maria Bibianak, izan ere, sabelaren arrazoiak behar zituen, alde batetik, neba babestera eta arriskuak ekiditera bultzatzen zutenak? iruditu ere, iruditu baitzitzaion Maria Bibianari istant hartan, menturaz, Domingo baino urtebete zaharragoa zela urtebete gazteagoa zen arren, hain zen Domingo zen bezalakoa, txoriburua bai, baina baita maitagarria ere; bestetik, infernuaren irudi obsesibo
|
hura
behar zuen buruan: egia zen izeba Ernestinak noizbait esan ziola frai Millanek esan ziola oso litekeena zela infernura joango zèn jendearen kopurua txikia izatea, baina egia zen, halaber, eskrupulualdiak jotzen zuenean, alferrikakoak zituela argudio guztiak:
|
|
|
Colemanen aldetik oso polita izan da, eta Realari dion begirunearen adierazgarri, ez gezurra esatea, hori ohikoa baita, baizik nola biribildu duen, zein ederki eta zelako ganoraz pintatu dituen alegiazko xehetasun guztiak: esan zezakeen soilik etxea uholdeak hartu diela, eta aski zatekeen, baina begiruneak bultzaturik erantsi du garbigailua matxuratu zaiela, beheko solairuan umeak bizi direla eta uholdea bereziki arriskutsua izan zitekeela, eta horregatik nahiago izan duela prentsaurrekora joan baino lehen anabasa
|
hura
behar bezala konpondu?
|
|
|
Baina urte berean, ustekabean, Jose Maria Martin Retanak La Gran Enciclopedia Vasca argitaletxean argitaratu zuen Azkueren hiztegia, bi liburukitan. Euskaltzaindiak, hiztegiaren jabetza baitzuen, protesta gogorra igorri zion Retanari, eta auzitara jotzekotan ere egon zen, baina Akademiak garai
|
hartan
behar bezalako nortasun juridikorik ez zuenez, ezin izan zion Retanaren esku hartzeari aurre egin.
|
|
|
Haurraren hazierako behar psikologikoek dakarten tentsio emozionala gurasoek haurraren ongizateaz ardura osoahartzearen eta guraso gisa egoerari aurre egiteko gai izango ote diren zalantza egitearen ondorio da. Haur txikiaren zaintzak eta
|
haren
behar fisikoek gurasoen arretaeta energia gehiena xahutzen dute. Gau eta egun haurraren beharrizanez arduratzenibili beharrak bikotearen estresa eragin dezaketen neke iraunkorra eta lo faltadakartza.
|
|
|
Geuk ere ez dakigu Hamaika Bertutek noiz arte iraungo duen:
|
haren
beharra sentitzen dugun artean, seguru asko. Eta agian taldekideen izenak aldatuz joango dira, antolaturiko ekintzak eta taldearen filosofia ere bai...
|
|
|
Ninok (Tenerife), berriz, lau gehiago. Taldeko golegile nagusiaren lesioak, Diaz Zeriorenak, badu horretan zerikusirik, baina argi dago inork ez duela lortu
|
haren lekukoa
behar bezala betetzea. Herculesek izan ezik, Bigarren Mailako lehen bost sailkatuek hamar goleko kopurua gainditu duen aurrelari bat daukate.
|
|
|
Estudiantesek hutsune garrantzitsua izan dezake gaur. Bere jokalari onenak, Pancho Jasen argentinarrak, belauna bihurritu zuen Granadaren aurka pasa den igandean, eta bere parte hartzea ziurra ez bada ere, litekeena da kantxaratzea, Estudiantesek
|
haren
beharra daukalako. Carlos Suarez, Tom Wideman, Corey Brewer, Samo Udrih, Petar Popovic eta Iker Iturbe dira Estudianteseko beste jokalari ezagun batzuk.
|
|
|
Onestarekin egin genuen bezala, hemen gertatzen denaren berri eman. Bestetik,
|
haren
beharra ukanen dugularik, dei eginen diogu, Onestarekin egin dugun bezala. Horrez gain, Irlandako, Eskoziako edo beste herri gutxietako beste eurodiputatuekin harremanak landuko ditugu.
|
|
|
Txapelketan atzerapen gehiago du Vettelek, baina
|
hark
behar luke Buttoni kilimak egiteko ahaldun bakarra. Lehenago ere ikusi dugu alemaniar gazteak heldu egin behar duela, Monakon istripu batengatik punturik gabe amaitu baitzuen.
|
|
|
Iruritan, mezak ere argindarraren menpe izaten ziren udan, erreka indar gutxiagoz jaisten zenean. Iriartek dioenez, fabrika bat bazen herrian garai hartan, eta
|
hark
behar izaten zuen argindarrik gehiena. Martxan jartzean, indar gutxiagoz argitzen zuten herriko gainerako bonbillek.
|
|
|
Gau (edo goiz, arratsalde...) alai baten ondoren biharamuna garraztu ez dadin, pilula dute atzotik eskuragai Hego Euskal Herriko maitaleek. Oraingoz
|
haren
beharrik ez dute Alemanian Angela Merkelek eta Guido Westerwellek, bikote berriaren lehen gauaren biharamona goxo goxoa izan baita, Frankfurteko burtsan behintzat. Inbertsiogileek, nola ez, bedeinkatu egin dute kontserbadoreen eta liberalen arteko maitasuna eta Dax indizeak izan zuen atzo eguneko goraldirik sendoena Europako burtsen artean, %2, 78koa, Commerzbankek, Eonek eta Volkswagenek asko lagundu zioten, %4, 6 irabazi baitzuten hiruek.
|
|
|
Sortzear zèn eguzki haren itzalpean –etorkizunaren irrika sutsuan bizi den pertsonak gutxi behar izaten du geroaldia orainaldi bihurtzeko–, Domingok pasioz hitz egiten zuen: ezker esku ukabil bihurtuak eta haren begiei zerièn dirdira bereziak ez zuten besterik adierazten behinik behin; orduan ere, baina, Domingok galdera hura zuen buruan –galdera
|
hura
behar zuen–, bazkalondoren kafea hartu eta etxera deitu baitzuen berriro; hargatik edo, baita giroa gero eta zitalagoa zelako ere, Domingo bezperan baino urduriago zegoen, eta are urduriago jarri zen, lehenengo deialdian ama jarri, eta jarri ez beste katigatu baitzuen telefonoa; bigarrenean saiatu zen, baina soinu batzuek eragotzi zioten deia; hirugarrenean, aldiz, bezperan bezala, Maria Bib... " Aita eta Teofilo Maria bahitu dituzte, baina jakin nahi baduzu...", eta berriro sartu ziren soinuak –haize ziztu marrantatsu bezain disonanteak–, Maria Bibianaren ahotsa estaltzen zutenak, harik eta, komunikazioa eten aitzin, Domingok esan zuen arte:
|
|
|
iritziz aldatu naiz, atea ireki dizuet... eta orain sar zaitezte: zuen eskuetan jartzen naiz"; bazirudien, beraz, Nazario beldur zela, Rakelen gelan zer ikusiko ote zuen; aldi berean, bere beldurrak eta bere berekoikeriak deseroso sentiarazi behar zuten Nazario, baldintza haietan emaztea jaikiaraztea ez baitzen, inondik ere, gizalegea; gizonak, beraz, deserosotasunaren itzal
|
hura
behar zuen buruan, ezin estal zezakeena komenientziazko aitzakia bat asmatu ezean; eta, orduan, emazteari besoa eskaintzen ziola, esan zuen:
|
|
|
Ada ohi baino urduriago zegoen, baina, horregatik, hain zuzen ere, gogoratu behar zuen –gogoratuko ez zuen, bada! – ihes egindako egunean hotelean pasatutako afalondoa, noiz eta kopa bat, bi, hiru eta lau hartu baitzituen, gaur gaurkoak, bihar biharkoak; eta gogoratu behar zuen, batez ere, une hura, zeinean airean igeri ibili baitzen, lurreko arazo guztien gainetik. Esperientzia
|
hura
behar zuen, bai, horregatik gelditu baitzen, beharbada, ardo gozo botilari begira, liluratuta bezala, izebarekin bi kopatxoak hartu ondoren; zer ote zuen Adak une hartan buruan?; koska bat falta ote zitzaion, koska bat besterik ez, klimaxa lortzeko eta airean hegan sentitzeko?; Adari, halakoetan, iragan hurbila idealizatzeko joera nagusitzen zitzaion... bere ustezko porrota ez baitzen hain porrot...
|
|
|
Domingok, beraz, galdera
|
hura
behar zuen eta kezka hura behar zuen: ke arteko giro hartan inor ez zen hartaz ohartzen –eztabaida sutsuaren goritasunean, nekez ohar zitekeen inor, egia esan–, baina balizko behatzaile ikusezin batek bai, antzemango zion zerbait Domingori, haren betarteari erreparatuz gero, militante haietako batek harako hura esan zuenean, adibidez –" Edo haiek, edo gu...!" –:
|
|
|
Domingok, beraz, galdera hura behar zuen eta kezka
|
hura
behar zuen: ke arteko giro hartan inor ez zen hartaz ohartzen –eztabaida sutsuaren goritasunean, nekez ohar zitekeen inor, egia esan–, baina balizko behatzaile ikusezin batek bai, antzemango zion zerbait Domingori, haren betarteari erreparatuz gero, militante haietako batek harako hura esan zuenean, adibidez –" Edo haiek, edo gu...!" –:
|
|
|
(•) Maria Bibiana lotsatuta zegoen, pilotuarekin lotsagarri geratu zelakoan, konfesioaren kontuarekin, eta horregatik, beharbada, amaren" Ez diogu uzten!" entzun zuenean, berdin jarraitu zuen, itxura batean; gero, baina, arestian aditua pixkaka bereganatzen zuela, ezetz esan zuen buruaz, ezetz eta ezetz: Maria Bibianak, izan ere, sabelaren arrazoiak behar zituen, alde batetik, neba babestera eta arriskuak ekiditera bultzatzen zutenak... iruditu ere, iruditu baitzitzaion Maria Bibianari istant hartan, menturaz, Domingo baino urtebete zaharragoa zela urtebete gazteagoa zen arren, hain zen Domingo zen bezalakoa, txoriburua bai, baina baita maitagarria ere; bestetik, infernuaren irudi obsesibo
|
hura
behar zuen buruan: egia zen izeba Ernestinak noizbait esan ziola frai Millanek esan ziola oso litekeena zela infernura joango zèn jendearen kopurua txikia izatea, baina egia zen, halaber, eskrupulualdiak jotzen zuenean, alferrikakoak zituela argudio guztiak:
|
|
|
Eta, orduan, markesa anderea eta Regina serio jarri, eta barrua husten hasi ziren, hainbestekoa zuten biek hustualdi eta asaskaldi
|
haren
beharra, antza.
|
|
|
Bere buruaz beste egingo. Darioren hitzek sortzen zuten bake aura
|
hura
behar zuen. Batzuetan maltzurki saiatzen zen askatzen medikuak bere ariman ezartzen zuen boteretik, eta, horretarako, 1920an zen bezala gogoratzen zuen, kasualitate baten bidez, edo Ange Martinelliren bidez?
|
|
|
Horixe, galduta edo galtzen zihoan gauza bat zen hura niretzat, hautsak kentzerakoan buruhausteak ematen zizkidana lantzean behin: bero egiten zuenean bigundu egiten zitzaion bere inguruan batuta zeukan argizarizko haria eta itsatsita geratzen zitzaizkion hautsa eta lohia; halakoetan, komeriak izaten nituen
|
hura
behar bezala garbitzeko. Argizaiolari buruz zeozer galdetuz gero, nik ez nuen hemen aipatutakoa baino gehiago esaten jakingo Santa Eufemia egun hartan artisauak eman zizkigun azalpenak entzun artean.
|
|
|
Ez zioten utzi, ordea, urtebete baizik egiten. Bizkaiko Elizbarrutitik zituen deika, Derioko Seminarioan
|
haren
beharra zutela eta. Ez zen giro Derion, Manterola iritsi zenean, 1968ko matxinada giroa Seminariora ere iritsi baitzen, bere modura.
|
|
|
Eta Sohon ohatu da Sambakwa herritarra.
|
Harengana
behar dut.
|