|
2009
|
|
|
Arkakuso proiektuaren asmoa ezberdina da, hau da, arkitekturako aldizkari bat Interneten PDF formatuan eskegitzea. Bertan euskara eta gaztelania nahastu ditugu, artikuluaren egilearen
|
hizkuntzaren arabera
.
|
|
2012
|
|
|
Zubi termikoen kontzeptuak klima hotzetan du jatorria. Europa iparraldeko hainbat
|
hizkuntzatan
fenomenoaren jatorrizko izena hotz zubia da (adib. ingelesez, cold bridge?), eta historikoki hezetasun arazoak izan dira ardura. Zubi termikoa(, thermal bridge?) termino jasoagoa da, eta energia kontserbatzeko ardura erakusten du.
|
|
2014
|
|
|
Walter J.Ong ek, bere Ahozkotasun eta idazketa (1991) liburuan, ahozko kulturatik idatzizkorako trantsizioa eta eragina giza kontzientzian eta zentzumen kolektiboan aztertzen ditu. Ongen esanetan «ahozko
|
hizkuntzatik
idatzizkorako biraketa, esentzian, entzumenezko espaziotik ikusizko espaziorako aldaketa bat da» eta «inprimatzeak pentsaera eta espresioaren munduan entzumenaren nagusitasun iraunkorra ordezkatu zuen ikusmenaren nagusitasunagatik, zeinek idazkeran aurkitu zituen bere hasierak». Ahozko kulturatik idatzizkorako eraldaketak azaltzen ditu kontzientzia, memoria eta espazioaren giza ulermenean jasandako aldaketak.
|
|
|
Mezuaren euskarri batentzat teknika garatzera bidean, ikusmena izan da aurre hartu diena beste zentzu guztiei; idazkera zein marrazketaren bitartez. Kodifikatutako zeinuen
|
hizkuntza
edozein kasutarako. Urruti geratzen da soinua jasotzeko 1857an asmatutako fonoautografo izeneko lehen gailua, soinuaren lehen erregistroa jaso zezakeena, historiaurreko lehen marrazkien aldean.
|
|
|
Teknikatik zein arkitekturatik aldendutako ikuspegi bati helduz, John Berger arte kritikoa izango genuke. Bere idazkietan, marrazkigintzaren analisia
|
hizkuntza
baten denbora markak balira bezala adierazten du: Sainzek aipatu «lehenagoko» irudiei buruz hitz egitean, Bergerrek irudimenaren esku hartzea ikusten du, eta hortaz «baldintzazko» aditz marka ikusten du, hots, «zer gertatuko litzateke baldin eta...».
|
|
|
Maiz, arkitektura azaltzeko
|
hizkuntza
«natural» bati heltzen diogu arkitektook, hots, sentsibilitatea eta adimena dituen orok ulertuko duen lengoaia bat erabiltzen dugu gure ideiak azaltzeko. Hor daude, bada, hizkuntza natural horren adibide, arkitektura tratatuak, XVI. mendean ospe handia hartu zutenak jauntxoen artean, edo, XX. mendera jauzi eginez, Rem Koolhasek egindako Delirious New York liburua.
|
|
|
Maiz, arkitektura azaltzeko hizkuntza «natural» bati heltzen diogu arkitektook, hots, sentsibilitatea eta adimena dituen orok ulertuko duen lengoaia bat erabiltzen dugu gure ideiak azaltzeko. Hor daude, bada,
|
hizkuntza
natural horren adibide, arkitektura tratatuak, XVI. mendean ospe handia hartu zutenak jauntxoen artean, edo, XX. mendera jauzi eginez, Rem Koolhasek egindako Delirious New York liburua.
|
|
|
|
Hizkuntza
natural horretatik at, arkitektoon ideiak adierazteko hizkuntza «grafiko»ari ekiten diogu, marrazkiak erabiliz esanahi bat emateko testuari eta gure ideiei. Horrela, bada, hainbat irudi edo marrazki oso ideia famatuen adierazle bilakatu dira, hala nola Robert Venturi eta Dennise Scott Brownen «I am a monument» adiera, Le Corbusierren modulorra Mies van der Roheren Adreiluzko Etxea...
|
|
|
Hizkuntza natural horretatik at, arkitektoon ideiak adierazteko
|
hizkuntza
«grafiko»ari ekiten diogu, marrazkiak erabiliz esanahi bat emateko testuari eta gure ideiei. Horrela, bada, hainbat irudi edo marrazki oso ideia famatuen adierazle bilakatu dira, hala nola Robert Venturi eta Dennise Scott Brownen «I am a monument» adiera, Le Corbusierren modulorra Mies van der Roheren Adreiluzko Etxea...
|
|
|
Prest dagoenean informazioa makinara sartu behar da, berak ulertzen duen
|
hizkuntzan
, bere programan. Gure kasuan, ordenagailuan egindako lan guztia". cut" motako artxibo informatikoetan bilakatu eta USB bidez makinara sartu zen; informazioa transferitzeko modu hau erosoa eta erabiltzeko erraza da guztiz.
|
|
|
Sentsazioa, herri txiki batean murgilduta egotearena da," hau Bilbo da, gero?", zure baitan pentsatzen duzun bitartean, harriduraz. Eta bat batean, auzoko adineko andre birekin kalean parez pare egiten duzu topo, eta ez gaztelania ez euskara ez den beste
|
hizkuntza
batean ari direla sumatzen duzu. Galegoz ari dira.
|
|
2015
|
|
|
Bertan darabilten
|
hizkuntza
(lema eta mamirik gabeko esaldiz betea) eta irudi idiliko irreal askoren erabilerak salmenta produktu gisa aurkezten du eremua. Garapena ederki komunikatua, erosoa, interesgarria, modakoa, jasangarria, gaztea, negozioentzako aproposa bezala saltzen da eta horretarako, informazio anitz dago eskuragarri:
|
|
|
Eta beste aldetik, administrazio zein teknikari edo diseinatzaileen eta auzokoen arteko bitartekari funtzio bertikala betetzea. Hirigintzan lantzen diren
|
hizkuntza
, formulak, teknikak eta sistemak ezagutzen ditugunez, haien itzulpena eskain diezaiekegu biztanleei, edozeinek ulertuko dituen irudikapen eta azalpenekin. Eta alderantziz, herritarren nahiak eta erabakiak, era tekniko batean interpretatu, diseinatu eta azal ditzakegu, administrazioak edo teknikariek bete ditzaten.
|
|
|
Ez dugu inolako erabakitze ahalmenik nazio aktore gisa. Gure
|
hizkuntza
ofiziala ez den tokian, gure identitatea sistematikoki zapaltzen duen administrazioan, onartzen ez gaituen Europan, euskal kulturaren eraketa ezinezkoa da. Euskal eta europar identitateak ez dira bateragarriak.
|
|
|
2007an Bolivian eta 2008an Ekuadorren beren konstituzioak berridatzi zituzten, eta biak «ongi bizitze»aren kontzeptua ardatz modura erantsi zuten. Alegia, Bolivian
|
hizkuntza
indigena guztien ofizialtasun eta behartzea lortu zen, berrogei bat hizkuntza. Ekuadorren, Pacha Mama ren aintzatespena.
|
|
|
2007an Bolivian eta 2008an Ekuadorren beren konstituzioak berridatzi zituzten, eta biak «ongi bizitze»aren kontzeptua ardatz modura erantsi zuten. Alegia, Bolivian hizkuntza indigena guztien ofizialtasun eta behartzea lortu zen, berrogei bat
|
hizkuntza
. Ekuadorren, Pacha Mama ren aintzatespena.
|
|
|
Gaur, nahiz eta nuklearrik gabe azak jan ditzakegun, AHTa eta beste azpiegitura txikitzaileak «Euskararen birikak» zulatzen ari dira, mendiak zulatzearekin batera. Dekretuan ikuspegi ekologikoa, soziala edo genero ikuspegia ez ezik,
|
hizkuntzaren
ikuspegiaren hutsunea sumatzen da. Euskal Herrian bizi gara, estaturik gabeko nazioan.
|
|
|
Euskal Herrian bizi gara, estaturik gabeko nazioan.
|
Hizkuntza
propio bat daukagu eta Dekretuan ez da gure hizkuntza aipatzen. Dekretuak ez du kontuan hartzen eragin linguistikorik, ez du kontuan hartzen nola eragiten duen gure hizkuntzak paisaian.
|
|
|
Euskal Herrian bizi gara, estaturik gabeko nazioan. Hizkuntza propio bat daukagu eta Dekretuan ez da gure
|
hizkuntza
aipatzen. Dekretuak ez du kontuan hartzen eragin linguistikorik, ez du kontuan hartzen nola eragiten duen gure hizkuntzak paisaian.
|
|
|
Hizkuntza propio bat daukagu eta Dekretuan ez da gure hizkuntza aipatzen. Dekretuak ez du kontuan hartzen eragin linguistikorik, ez du kontuan hartzen nola eragiten duen gure
|
hizkuntzak
paisaian. Etenaldi ekonomikoak (naturaren arnasaldiak) aprobetxa daitezke lurralde ereduari buruz hausnartzeko; ikuspegi miope eta zapaltzaile hau ahaztuz, ikuspegi ekosistemikorantz jo behar dugu, herritarren eta Ama Lurraren erlaziotik jaioa, non zati bakoitzak bere papera jokatzen baitu.
|
|
2016
|
|
|
Hala ere, bi kasuetan estrategia ekonomiko bat garatzen dute, hortaz soziala ere, merkatuko zenbait talderi esperientzia multzo bat opatuz, bizimoduak sortuz, eskaintza kulturala sortuz, paisaiak landuz, arkitekturak, espazioak,
|
hizkuntzak
, gastronomia eta abar erakutsiz. Beraz, hiria, kontsumi daitekeen produktu glokal2 bilakatu da.
|
|
|
«Zer da kultura, kulturazale maiteok?
|
Hizkuntza
–Artea?
|
|
|
Hiritarrak soilik. Horrexegatik, hiritarkeriazale ilustratuei berdin die eskolan, administrazioan, osasungintzan euskaraz edo katalanez egiten ez bada, ugaztun unibertsalek
|
hizkuntza
unibertsalean aritzea baita helburua.
|
|
|
Asuncion Bernandezen hitzetan, «egungo gizarteetako elementu lizunena izanen da [heriotza]: sexuan baino gehiago, gaur egun, tabua heriotzaren errepresentazio eta
|
hizkuntzan
dago» (Bermindez, 2009: 33). Errepresentazioak, beraz, gizartea irudikatzeko moduak dira, balio jakin batzuk adieraztekoak.
|
|
|
Diziplinaren kanon klasikoei buruz egon diren eztabaiden faseak gaindituta daudelarik eta
|
hizkuntza
formalen aukera guztiak ikertutzat emanda, gure lanak kontsiderazio formal edo linguistikotik haratago joan behar du. Aspektu sozialei erreparatuz, eta testuinguru fisiko bakoitzaren irakurketak ematen dituen datuak aztertuz, hiriaren eboluzio zatikatu eta konplexu ezberdinei egokitzen zaizkien prozedurak eskainiz.
|
|
|
Historian zehar komunikabideek berebiziko garrantzia izan dute gizakiaren aurrerapenetan. Lehenik eta behin, ahozko
|
hizkuntzak
norbanakoek lortutako esperientziak taldekideekin partekatzea ahalbidetu zigun gizakioi. Geroago, hizkuntza idatziak informazioa finkatzeko aukera eman zigun.
|
|
|
Lehenik eta behin, ahozko hizkuntzak norbanakoek lortutako esperientziak taldekideekin partekatzea ahalbidetu zigun gizakioi. Geroago,
|
hizkuntza
idatziak informazioa finkatzeko aukera eman zigun. Modu horretan, gizakiok informazioa euskarri organiko, aldagarri eta galkor batetik (gizakia bera) euskarri inorganiko, estatiko eta iraunkor batean biltzeko aukera izan genuen.
|
|
|
Ordura arte antolaturiko gizataldeak kide gutxiez zeuden osatuak.
|
Hizkuntza
idatziak gizatalde handiak modu hierarkiko batean kudeatzea ahalbidetu zuen, eta horrenbestez, gizakiok ingurunearekiko genuen kontrola lurralde mailakoa bilakatu zen. XVIII. mendearen bukaeran hasi zen ondorengo iraultza handia, industrializazioarekin batera, eta horrek ekarritako aurrerapen teknologikoei esker (serie produkzioa, garraiobide azkarrak, komunikabide masiboak?), mundu mailako lehen merkatuak ezarri ziren.
|
|
|
3) Matematikarako gaitasuna. 4)
|
Hizkuntza
komunikaziorako gaitasuna. 5) Informazioa tratatzeko eta teknologia digitala erabiltzeko gaitasuna.
|
|
|
Proiektuak urrutiko lekuetan eta nazionalitate, lan ohitura, ikuspuntu, ordutegi,
|
hizkuntza
, erreminta, inplikazio... ezberdinetako kide ezezagunekin garatzen diren testuingu batean murgildurik hasten da negoziazio prozesua. Atzerriko unibertsitateetako ikasleek Madrileko ikasleek eginiko aurkezpen bideoa ikusi ondoren, Facebook bidez kontaktuan jarri eta taldeak osatzen dituzte.
|
|
|
Kurtso hauetan elkar ezagutzen ez duten ikasleen arteko talde lanak bakoitzak bere unibertsitateko komunitate arkitektonikoan harturiko ezaguerak zalantzan jartzen ditu. Ezezagunekin eta beste
|
hizkuntza
batean lan egitean, ikasleek eman beharreko azalpenek ohi baino haratago joan behar dute.Alde batetik, euren inguruan ezagunak diren kontzeptu itxiak azaltzearen zailtasunari aurre egiten diote. Bestalde, ohikoa ez den hizkuntza bat erabiltzean euren hitzen esanahiari buruz hausnartzen dute.
|
|
|
Ezezagunekin eta beste hizkuntza batean lan egitean, ikasleek eman beharreko azalpenek ohi baino haratago joan behar dute.Alde batetik, euren inguruan ezagunak diren kontzeptu itxiak azaltzearen zailtasunari aurre egiten diote. Bestalde, ohikoa ez den
|
hizkuntza
bat erabiltzean euren hitzen esanahiari buruz hausnartzen dute. Ikasleak bizi duen esperientzia honek errazago azaleratzen ditu arkitekturan berezkoak ditugun aurreiritzi eta beldurrak.
|
|
2018
|
|
|
Erabiltzaileen adiskidetasunarekin, elkarlanean haien artean partekatutako informazioa eragile talde guztientzat zeinen ulergarria eta erabilgarria den adierazten dugu.
|
Hizkuntza
teknikoaren erabilera ahal den heinean ekiditea gomendagarriada, ahaliketapartaidegehienekelkarlanean partekatzen den informazioa ulertu eta elkarlanerako funtzionamenduegokiaziurtatzeko.
|
|
|
Panorama honen aurrean, kronifikazioaren arriskua benetakoa da, eta agerikoa, euskararen erabilera eta
|
hizkuntza
eskubideen aldeko borrokaren beherakada ikusita. Nola egin aurre horri?
|
|
|
«Gaur egun udal arkitektoa naiz, eta udaleko hirigintza sailean euskara hutsean aritzen gara, eta
|
hizkuntza
horretan burutzen ditugu txostenak. Sartzen diren proiektuak, ordea, gaztelaniaz etortzen dira, eta guk geuk egiten ditugun proiektuetan ere, bai memoria bai pleguetan, gaztelaniara jotzen dugu.
|
|
|
Argia, H28, Gaztezulo, Aldiri, Xabiroi, argitaratutako lanetan gizartearen kritika bat egiten duzu. Kultura eta
|
hizkuntza
txiki batetik marrazteak errealitatearekiko atxikimendua sortzen dizu. Inspirazio iturria al da?
|
|
|
Arestian aipatu azpiegitura, estandarizazio eta pentsamendu konputazionalen zabaltzeak arkitektura eta hirigintza gidatzen dituzte egun, hori baita merkatu globalizatuen
|
hizkuntza
. Londres, munduko transakzio finantzario gehien duen metropolia adibide hartuta, atzerriko inbertsio handiek higiezinen merkatuan duten eragina egunerokoan ikus daiteke6 Hona sustapen baten prozesuan ikusten diren gertakari eta hartzen diren erabakien kontakizun bat:
|
|
2019
|
|
|
|
Hizkuntza
guztietan bada honi erreferentzia egiten dion esaldi bat. Ingelesez «Beauty lies in the eye of the beholder»; frantsesez «Des goûts et des couleurs on ne discute pas»; guk «Zenbat buru hainbat aburu» edo «Eder ala itsusi, zein begik ikusi».
|
|
|
Herria da gorputza,
|
hizkuntza
bihotza. Xalbadorren hitzak baliagarri zaizkigu irudikatzeko espazio publikoak herriaren konfigurazioan duen rola.
|
|
|
Xalbadorren hitzak baliagarri zaizkigu irudikatzeko espazio publikoak herriaren konfigurazioan duen rola. Herria biztanleen gorputz kolektiboa den heinean, espazio publikoa da herritarren
|
hizkuntza
, komunikazioaren bihotza. Funtzio horren garrantzia ez da kontu berria, jatorritik berezkoa duen izaera baizik.
|
|
|
Zelaia denbora luzez izan da herriaren estatusaren erakusleiho, eta izaera horrek bizilagunen subkontzientean dirau. Ilustrazioan sortutako moralaren eta klasearen adierazle, espazioan bete beharreko kode etikoa belaunaldiz belaunaldi transmititu da gaur egungo jarrerak mugatuz Baina, Xalbadorren hitzon metafora gogoratuz, Herria da gorputza,
|
hizkuntza
bihotza; bertzetik berextean, bitarik bakotxa; izaite horrendako, segurra hil hotza. Nahitaezkoa izango da, bada, espazio publiko batek biziraun nahi badu, gaitasuna izatea egungo komunitate pluralari erantzun egoki bat emateko.
|
|
|
2 irudia -Minas Tirith, trilogiaren azken pelikulako fotograma. J.R.R. Tokien idazleak,
|
hizkuntza
bat, mitologia eta istorioa ez ezik, arkitektura ere egiteko denbora eduki zuen.
|
|
2021
|
|
|
Euskarazko edozein aldizkarik lehen egunetik dituen antzerako arazoak, alegia: nekea, proiektuarekin jarraitzeko zailtasuna, batzuetan nabaritutako ostrazismoa,
|
hizkuntza
txikitu batean edozein termino teknikorekin borrokatu beharra... Periferian derrigorrez geratu beharra, aldirian, azken finean (hortik aldizkariaren izena?).
|
|
|
Periferian derrigorrez geratu beharra, aldirian, azken finean (hortik aldizkariaren izena?). Erdigunea beste
|
hizkuntza
batzuetako berripaperek betetzeko ezarrita dagoela badirudielako. Gurean frantsesak eta espainierak okupatzen dute espazio zentral idatzi hori, eta, akademiaren testuinguruan, baita ingelesak ere.
|
|
|
Euskarazko lehen arkitektura aldizkaria egitea zen helburua. Arkitekturaz aritzea, euskaraz, munduko beste
|
hizkuntzetan
egiten duten moduan. Garai hartan EHU itzulpenak egiten hasia zen (Muller eta Vogelen Arkitektura Atlasa, Paricioren Arkitekturaren eraikuntza, Sola Moralesen Hiri hazkunde motak), itzulpen onak eta beharrezkoak, baina guk euskarazko berezko sorkuntza bultzatu nahi genuen.
|
|
|
ALDIRI izan da salbuespena. Arrazoi haiek guztiak ase egin ditu urte luzeetan, bai akademikoak, bai arkitektonikoak, bai eta
|
hizkuntzarenak
ere.
|