|
2017
|
|
|
berak nahi zuen nik ez nezala berehala bilduma ikusi, horrexegatik asmatu nuen hitzordu bat bazkaltzeko. Esan nuen plazer handia izango zela niretzat bere bilduma ikustea, baina ezinezkoa zitzaidala
|
hirurak
baino lehen egitea, eta hiruretan pozaren pozez agertuko nintzela.
|
|
|
berak nahi zuen nik ez nezala berehala bilduma ikusi, horrexegatik asmatu nuen hitzordu bat bazkaltzeko. Esan nuen plazer handia izango zela niretzat bere bilduma ikustea, baina ezinezkoa zitzaidala hirurak baino lehen egitea, eta
|
hiruretan
pozaren pozez agertuko nintzela.
|
|
|
Baina oraingoan denbora duzu, ez baitira hiruzpalau pieza, hogeita zazpi karpeta baino, bakoitza artista diferente batena eta bat ere ez erdi beteta. Ondo da,
|
hiruretan
elkartuko gara, baina izan puntual, bestela ez dugu amaituko eta.
|
|
|
Aita, ama, ni, eta ene ahizparen lau umezurtzak, grabatu batzuk baino garrantzitsuagoak dira... Gaur arte ez diogu bere plazera lapurtu; bera zoriontsu da arratsaldero bere karpetak
|
hiru
orduz darabiltzanean esku artean, pertsona batekin arituko balitz bezala hitz egiten dio pieza bakoitzari. Eta gaurkoa... gaurkoa bere bizitzako egunik zoriontsuena izango litzateke, aspaldiko urtez baitago zain bere piezarik kuttunenak aditu bati erakusteko.
|
|
|
Utzi zuen bakarra hauxe: oinetakoak, jantzi zarpail batzuk eta ona izateagatik irabazitako
|
hiru
medailak."
|
|
|
Eta telefonoa ondoan badaukazu ere, ez duzu aurikularra jaso.
|
Hiru
aldiz jo du. Eta zu geldi zaude beroni begira, izozturik bezala.
|
|
|
Baina ezinezkoa zen zurrumurru hori egia zela ikusi genuen denok, ondoko mendiko pinuek, garrasika, laguntza eskatzen zigutenean, orduan ikusi genuen dena, nola lurretik ateratzen zituzten, sustraiak apurtuz eta geratzen zitzaizkien sustrai apurrak zakuetan sartuz lur pixka batekin. Horrela egon ziren, eta
|
hiru
egunetan kamioietan eraman zituzten han zeuden milaka pinuak. Pinudi guztia desagertu zen, eragindako lurra eta sasia besterik ez zen geratzen han.
|
|
|
Hura aurkeztu besterik ez zuen Ataulf Tarqquus jaunak, bi enpresen arteko absortzioa ahalbidetzeko. Batuketa estrategiko horren bitartez, Zöergell ek,
|
hiruretan
matriuska handienak, Moërgell gupidagabe ez irenstea erdietsiko zukeen Tarqquus jaunak1 Hil ala biziko paperak ziren, beraz.
|
|
|
Tomasek hirugarren baso erdia zekarrela, jende asko tabernatik irteten hasi zen eta bat batean taberna ia hutsik geratu zen. Tomas eta Puskas kenduta beste
|
hiru
herritar bakarrik geratzen ziren. Etxetxikiko Juan eta San Antonioko Larrinaga anaiak.
|
|
|
Bakardade hark giroa hoztu eta tristatu zuen. Isiltasuna nagusi zen tabernan eta Puskasek eta Tomasek tragoa bukatu orduko beste
|
hiru
herritarrak alde egin zuten. Bi lagun zaharrak elkarri begira geratu ziren zer egin behar zuten ez balekite bezala.
|
|
|
Dubiok arratsalde hartan bertan lan pixka baten lan egingo zuen ez gehiegi, gehienera jota, alde batetik besterako
|
hiru
joan itzuli eta banaketa amaitzerakoan, etxera ez baina, auzoko tabernetan narrasti moduan ibiliko zen, harik eta gauerdia iristen zen arte. Arrats parteko bakarkako ardo merkearen txikiteoan jarrita gogoa3, punpa zentrifugoen instalaziora zeramaten metalezko eskailera luzeak jaitsi zituen.
|
|
|
Ezin dut gehiago. Duela
|
hiru
hilabete amaren gorpua ikusi nuen beste hainbaten azpian, zergatik. Eta aita?
|
|
|
Marrazki polit bat egin diot.
|
Hirurok
agertzen garena. Aitatxo, amatxo eta ni.
|
|
|
Gizakia izaki inperfektua da,
|
hiru
petalodun hirustak bezala. Eta arrosa gorrien ondoan hazten diren margarita ttipi horiek bezala.
|
|
|
Baina niri asko gustatzen zaizkit
|
hiru
petalodun hirustak eta baita udaberrian zelaien orlegi biluzia janzten dute margaritatxoak ere. Margaritak gustatzen zaizkit.
|
|
|
Txikia nintzela aititak ile artean jartzen zizkidan hirustak. Behin, nik ere gauza berdina egin nahi izan nion eta hirusta polit bat aukeratu nuen,
|
hiru
beso ikaragarri zituena. Berak orduan, lau petalodun batekin egin zuen topo eta petalo bat kendu ondoren, nire ileen artean kateatu zuen.
|
|
|
Belarri ostean jarri behar izan nion hirusta, ilerik ez zeukalako. Gero hil egin zen aitita eta geroztik
|
hiru
petalodun hirusta gustatzen zaizkit, lau petalodunak baino gehiago.
|
|
|
Gizakia
|
hiru
petalodun hirustak eta arrosen ondoan hazten diren margaritak bezalakoa da. Eta inperfektuak dira mundua eta bizitza ere.
|
|
|
Ordu erdi beranduago, esnatu zenean garai bateko apaizaren argazkia zuen eskuetan. Ohetik altxatu zenean erloju zaharrari begiratu zion,
|
hiru
ordu laurden geratzen zitzaizkion lagunekin izaten zuen hitzordura heltzeko. Arropa garbiak jantzi, leihotik azken begirada bota eta etxetik irten zen.
|
|
|
|
Hiru
lagunak mahaiari begira geratu ziren, mahaiak zerbait azalduko balie bezala, baina mahaiak ezer esaten ez zuenez jarrera aldatu zuten. Poltsikotik dirua atera eta hiru baso erdi eskatu zituen Tomasek.
|
|
|
Hiru lagunak mahaiari begira geratu ziren, mahaiak zerbait azalduko balie bezala, baina mahaiak ezer esaten ez zuenez jarrera aldatu zuten. Poltsikotik dirua atera eta
|
hiru
baso erdi eskatu zituen Tomasek. Maialenek eskatutakoa atera zion.
|
|
|
Tomasek keinu bat egin zuen buruarekin eskerrak emanez eta mahaira itzuli zen neskaren begi urdinei azken begirada bota ostean. Mahai inguruko aulkietan eserita berriz ere isiltasun astun bat nagusitu zen
|
hiru
lagunengan. Isiltasun astunegia, zeuzkaten ehun eta laurogei urteak baino astunagoak.
|
|
|
Lurraldearen suntsiketa ezagutu zuen Ainsako urteetan, programatua. Itxi ziren berrogei eskola
|
hiru
urtean. Familiek behiak saldu, etxeak utzi eta Barbastrora alde egin zuten.
|
|
|
Etxean bi disko baino ez ditugu, A Rússia (2001) eta Alegria (2002), baina debuta 1999an egin zuten, Antònia Font disko homonimoarekin.
|
Hiru
horien atzetik etorri dira Taxi (2004), Batiscafo Katiuscas (2006) eta momentuz azkena den Coser i cantar (2007). Ez dute meritu makala mallorcar hauek, publiko zabal batengana eraman baitute katalanez eta kalitatez egindako musika.
|
|
|
Cafè Moka ondoan zegoen POUMekoen egoitza. Poliorama teatroa, Reial Acadèmia de les Ciències de Barcelona, eraikin horren teilatuan eman zituen Orwellek
|
hiru
egun hiru gau, bizitzako lazgarrienak. Bertatik ikusi zuen, Bartzelonan lehen aldiko, iritsi zenetik itsasoa.
|
|
|
Cafè Moka ondoan zegoen POUMekoen egoitza. Poliorama teatroa, Reial Acadèmia de les Ciències de Barcelona, eraikin horren teilatuan eman zituen Orwellek hiru egun
|
hiru
gau, bizitzako lazgarrienak. Bertatik ikusi zuen, Bartzelonan lehen aldiko, iritsi zenetik itsasoa.
|
|
|
Auzora bueltatu gara, etxekoek eman behar dute bozka. Ireki eta
|
hiru
ordura, ilara berdina kolegio aurrean. Ilara berdina, ez noski berbera, azkar asko egiten baitu aurrera, hasierako ustea geldo utzita.
|
|
|
Quim Monzó bakarrik falta zen, anfitrioi, behin eta berriro esan izan den hori errepikatzeko: Espainiako sistema literarioak onartzen dituen idazle periferiko bakarrak,
|
hiru
, nazionalitate historiko bakoitzeko bana, elkarren arrimuan. Ez oraingoan literatura periferikoen ordezkari, ez bada elkarri nahi baino arrotzago zaizkion literatura nazionalena.
|
|
|
Hortik aurrerako oroitzapenak pixka bat lausoak dira, baina ea: ez zirudien oso konbentzitua medioz aldatzearekin, hori gogoratzen dut; eta joan beharra zeukala esan zidan
|
hiru
edo lau aldiz, azkenekoan nahiko urduri; nik ezetz esaten nion, gelditzeko; eta jendeak begiratu egiten zigun tabernan; eta pixka bat lotsatu zela uste dut hau zuek ez dakizue eta nik kontatzen dizuet: idazten zaldi bat bezalakoa den arren, tête a têtean Galarraga ez da nabarmenkerien zalea.
|
|
|
|
Hiru
egunen buruan etorri zitzaion Magdalenaren lagun bat, kontatzera.
|
|
|
Bi mutikoek amari heldu zioten gonatik. Hamakaren lokarriak krak egin zuen,
|
hirurak
esertzeaz bat. Amaren esku latzak haurren burutxoetako ile kizkurretan murgildu ziren.
|
|
|
Baltsan emandako hilabeteek eraginda, erasan ere egin zioten zentzugabekeria haiek. Neguko egunsentitan aski zuen, zuhaitz beltzen artean, Zaíno uherrari begiratzea ubidearen berezko zabalera
|
hiru
aldiz handiagoa zuela jakiteko eta zubitarako erabil zitzakeen enborrak zeramatzala ohartzeko, edota montubioek egozten zioten arima gaiztoa sentitzeko.
|
|
|
Itsas hegazti bakar bat ere ez zebilen inguruetan. Eskifaian ziren beste
|
hiru
choloak eta nagusia lo zeuden gerizpean. Barealdi hartan, alabaina, solaskide biek argi eta garbi entzun zuten dei egin zien ahotsa:
|
|
|
Irakurri ere, irakurri nituen oin oharrean aipatzen ditudan
|
hiru
idazle haien ipuinak. Liburukiak idazle bakoitzaren zortzina ipuin zekartzan; eta, egia esan, doinu eta kutsu berriz jantzirik zetozkidan, nireak bezalako belarri europarretara.
|
|
|
Liburukiak idazle bakoitzaren zortzina ipuin zekartzan; eta, egia esan, doinu eta kutsu berriz jantzirik zetozkidan, nireak bezalako belarri europarretara. Adi adi irakurri nuen liburua; esan ere, esan baitzidaten idazleok XX. mendeko literatura ekuadortarraren
|
hiru
ikur zirela. Eta aukera ez zen pasatzen uztekoa.
|
|
|
Nor ote zen idazlea? Zergatik zetozen liburu hartan
|
hirurak
batera. Argi baitzegoen, ale haren hitzaurrean adierazten zenez, argitalpena, ipuin kopurua, gizarteratu nahi zuten mezua... ezagutzen ez nituen berariazko arrazoiengatik adostu zituztela hiru idazleek.
|
|
|
Zergatik zetozen liburu hartan hirurak batera? Argi baitzegoen, ale haren hitzaurrean adierazten zenez, argitalpena, ipuin kopurua, gizarteratu nahi zuten mezua... ezagutzen ez nituen berariazko arrazoiengatik adostu zituztela
|
hiru
idazleek.
|
|
|
Ekuador iparretik hegora zeharkatzen duen Andeetako lurretan, lur garaietan, bizi dena. Ekuador, geografia aldetik eta meridianoen arabera begiratuta,
|
hiru
eskualde nagusitan banatzen da: Kostaldea, Mendialdea eta Ekialdea, bakoitza oso bereak diren ezaugarrien jabe.
|
|
|
Guayaquilgo poeta lirikoa. Beste
|
hiru
kidekorekin batera, kritikariek" La Generación Decapitada" izenez deitu duten literatur taldeko kidea. Zenbait urteren buruan, denek beren buruez beste eginez amaitu zuten; horregatik, aipatu deitura.
|
|
|
Inguratu zituen azken etxaldeak.
|
Hiru
egun egin zituen frutak, katamixarrak eta untxiak janez eta ibaietako hondar urak edanez.
|
|
|
Negarrez ari zen, ezin zuelako salatu lozorroan zeudenek bizi zuten arriskua; dolu zen alferrik galdu zuen biziagatik. Alferrik jasan eta eraman zituen min izugarriok,
|
hiru
egunez bi ohean botata, sukarrak janda, odol karkaxa zeriola... Alferrik!
|
|
|
|
Hiru
umeek salto egin dute zulotik. Are eta garrasi handiagoak egiten dituzte.
|
|
|
|
Hiru
eguneko lan jarduna eman zuen, hogei metrora zegoen pendiza estu hartan. Apurtu arte jardun zuen, harrobian esaten zuten bezala.
|
|
|
Azken
|
hiru
egunetan barreno zulaketan baizik ez zuen jardun. Emazteak, neska zuri, zurbil eta ahul hark, ia ez zion txintik ateratzen.
|
|
|
|
Hiru
. Hiltegirako uk.
|
|
|
Zer zela-eta erotu behar zuen? Egia, alderdikideek ohartarazi ziotela, militantzia
|
hiru
hilabetez eten ziotenean. Mozkorren ondoriozko zigorra izan zen.
|
|
|
Zure grina txar horrekin alderdia kaltetu eta izen ona kentzen diozu.
|
Hiru
hilabete oso tarte laburra da: itzuliko zara gure borrokara...
|
|
|
Alkohola debekatu zioten. Garai bertsuan, alderdiak jakinarazi zion beste
|
hiru
hilabetez luzatzen ziola zigorra. Oraingoan, bizkarrari eragin eta kaka pattar gehiagoren bila joan zen.
|
|
|
Gaua egin denerako, bi gizonak
|
hiru
aldiz elkartu dira. Bolivarren pentsamoldeek harridura eta etsia hartzera eraman dute San Martín.
|
|
|
Senarraz burutaziotan ari zen:
|
hiruretan
Guayaquilen izango zen eta ez zen hurrengo eguna arte itzuliko.
|
|
|
Petitak mina zuen gerri aldean: izan ere,
|
hiru
aldiz!
|
|
|
Negro Manuer ek, gau bat bera ere emazte gainera irrika beroz botatzeari utzi ez zion berak, bakean utzi zuen
|
hiru
hilabete bete zituenez gero.
|
|
|
|
Hirurek
esan eta edan zuten. Petitaren urtebetetze bezpera zen.
|
|
|
Eta ur hoi eaten eman nola eo hala. Erre re, bai, buruko
|
hiru
ile, besapeko beste hiru eta beko beste hiru... eta errauts pixka hoi haren chicha eo ureta bota... eta, hola, gizonik makurrena re norbeana etortze un.
|
|
|
Eta ur hoi eaten eman nola eo hala. Erre re, bai, buruko hiru ile, besapeko beste
|
hiru
eta beko beste hiru... eta errauts pixka hoi haren chicha eo ureta bota... eta, hola, gizonik makurrena re norbeana etortze un.
|
|
|
Eta ur hoi eaten eman nola eo hala. Erre re, bai, buruko hiru ile, besapeko beste hiru eta beko beste
|
hiru
... eta errauts pixka hoi haren chicha eo ureta bota... eta, hola, gizonik makurrena re norbeana etortze un.
|
|
|
Ordu bi eta erdiak.
|
Hirurak
, agian. Abereak aspaldi isildu ziren... beroagatik agian, gertu zebilen tigreagatik agian.
|
|
|
" en los tres territorios". Imajinatzen dut Nafarroan eta Bidasoaz iparraldeko
|
hiru
lurraldeetan ere datua ona izango zela. Bueno, Iparraldean itsasoak bustitzen dituen lurraldean bai, Santiagoko erromesen bide horrek zipriztintzen duen bestean ere akaso, baina gure erreserba indiotzat ere etorkizun kaxkarra duen Zuberoan agian ez.
|
|
|
Eta harritu egin gara AEBetako hauteskundeen emaitzarekin, lehenago Erresuma Ezin Banatuzko erreferendumak harritu gintuen gisa, edo Kolonbiakoak, azken hilabeteotan durduzatu gaituzten
|
hiru
afera ezagun, nazioarteko, gogoratze aldera.
|
|
|
Maria Merce Marçal poetaren Dibisa poema, ereserki eta manifestu bat da era berean: " Menturari
|
hiru
dohain zor dizkiot: emazte sortu izana,/ Klase sozial apalekoa eta herrialde zapaldukoa.
|
|
|
emazte sortu izana,/ Klase sozial apalekoa eta herrialde zapaldukoa. // Eta
|
hiru
bider errebelde izateko urdin uherra". Eta hiru aldiz zapaldua izatearena Angela Davisengandik hartua dateke:
|
|
|
// Eta hiru bider errebelde izateko urdin uherra". Eta
|
hiru
aldiz zapaldua izatearena Angela Davisengandik hartua dateke: emakume, beltz eta komunista (eta homosexuala).
|
|
|
Ezin dira alderatu, badakit, hark 40.000 lagunez betetzen ditu estadioak, gure herria mapan kokatzen du Andoni Egañak herenegun artikuluan gogorarazten zigunez itxuraz hura etorri arte mapetatik at geundelako eta abar. Oso inportantea izango zen (ETBk programa berezia egitea falta izan da), irratietan eta ikastolen festa edo futbol partida baten albiste neurria hartu baitu, gutxienez
|
hiru
eguneko prime time bizitzarekin: bihar izango da, gaur da, atzo izan zen...
|
|
|
Haur diseinuzkoak egitearen arriskuez mintzo, gainera, ez dago oso urrutira joan beharrik munstroak topatzeko. Ematen du munstrokeriarako grina duela
|
hiru
milioi urtetik daukagula DNAn txertatuta, zutik jarri ginenetik. Are, paleoantropologoek nahi dutena esango dute, baina nik uste dut zutik jarri ginela hain zuzen ere hurkoari zartada handiagoa eman ahal izateko.
|
|
|
Arrazoi dute: gure jarduera gehienetan euskaldunok ele bietan edo
|
hirutan
egitera iritsi gara lanean, kantuan, antzerkian, liburugintzan... eta anaidi ezin egokiagoan ibiltzen gara euskaldun eta erdaldunok batez ere kultura alorreko sarao etan, baina gero, distantzia motzenetan, banan banako horretan, batzuk egoskortu egiten dira euskaraz egiten. Parekoaren askatasuna urratuz.
|
|
|
Erresuma Batu aldetik dator notizia, seme edo alaba bat izan daitekeela
|
hiru
gurasoren DNArekin hazia. Eta hainbeste maite dugun debate etikoaren atea zabaldu zaigu.
|
|
|
Niri pentsamendua urrutira joan zait, betiko tokira, mundua ez dela biribila ondorioztatzera, dena koska eta zuloa eta ertza delako. Lehen mundukook laborategietan haurgintza jakin minetan gabiltzan bitartean, bi,
|
hiru
, lau eta bosgarrenekoak datozkeenekin baino bizi direnekin zer egin hausnarrean dabiltza. Genetikari esker ez, baina zientziak eman digun progreso izugarri eta izuarazlearen ondorioz munduan milaka familia eraldatu baitugu, familia horretako kide bat edo bi edo gehiago betirako erauziz.
|
|
|
Strauss Kahn, Lagarde, Rato. Patrika luzearen klubeko ohorezko kide,
|
hirurak
ere. Rato atzeman dute, bai.
|
|
|
Sindikatua, futbol taldea eta aurrezki kutxa bizitzan sekula aldatzen ez ziren
|
hiru
gauza zirela hazi ginen, baina aldatu da. Futbol taldea ez, horri eusten zaio, baina besteak... kostata baina jendea hasi da finantza erakundez aldatzen, eta sindikatuak ardura eta harreman sozialen mapatik desagertzen ari dira.
|
|
|
gaizki esanak barkatu eta ondo esanak, baldin eta egon badira, gogoan hartu. Baina joan baino lehen, gauza pare bat esan nahi dut,
|
hiru
, hobeto esanda.
|
|
|
(Hala egiten du) Badago. Erreparartu aparraren
|
hiru
geruzei: goian, burbuila lodiez osaturikoa, azpian burbuila finagoaz, eta beherago lanbro moduko bat, goraka egin nahi duten burbuiltaxoez osatua.
|
|
|
Ibilaldi azkar eta isila egin zuten bi poliziek Madison kaleraino Kristopherren pausoei jarraituz, kaleko fruitu eta barazki postuen artetik, tarteka harakinak ematen zizkien argibideei jaramonik egin gabe, etxea halako zenbakitan zegoela eta hurrengoa bere harategia zela,
|
hiru
langile zituela han, baina proiektu gehiago zituela... Hura guztia bazekiten poliziek, eta gainerakoa ere bai.
|
|
|
Azalpenik eman gabe sartu ziren arrapaladan barrura
|
hirurak
, Kristopher buru zela. Agenteek kapela altxatu zuten emakumearen aurrean pasatzean.
|
|
|
Eskailera nagusien azpiko atetik behera abiatu ziren
|
hiru
gizonak kriseiluak eskuan. Sotoan argindar instalaziorik ez zegoela-eta, desenkusatu egin zen Kristopher, eta arretaz ibiltzeko eskatu.
|
|
|
Berandu sartu da tutorea gelan, hamar minutu berandu, kopetilun, eite larriz jantzia atsedenaldiaren aurreko azken klase ordura.
|
Hiru
pauso luzez zeharkatu du atetik arbelaren aurreko tartea, zutunik gelditu da ikasleei begira, noiz isilduko. Berehalaxe lortu du, erraz, ingeles irakaslearen ordez bera etorri delako.
|
|
|
Eta halaxe egin zuten: autoa erosi, etxe berrira aldatu eta orduan erregulazioak kalean utzi zuen Martxelo,
|
hiru
hilabetez, eta gero gerokoak, zitekeena baitzen enpresaren itxiera luzatzea edo, zoritxarra ate joka, ekoizpena Poloniara eramatea, hau da, lantegia behin betiko ixtea. Horrela estreinatu zituzten etxea, kotxea eta IKEAKO altzariak.
|
|
|
Etxe berrira joan zirenetik,
|
hirurak
autoz joaten ziren Errenteriaraino; hantxe hartzen zuen Igonek trena Groseko anbulategira joateko, Renfekoa, etxe ondoko topoak urrun uzten baitzuen lanetik, Amaran. Hondarribia Donostia autobusa ere aukera zuen, baina hari itxoitea apustu bakarra eta arriskutsua zen:
|
|
|
Adrenalinak lagundu dio gora egiten.
|
Hiru
metro dira eta hesiaren gainetik igarotzea pentsatu baino gehiago kostatu zaio. Gero herri osoari buelta emanda iritsi da etxera.
|
|
|
|
Hiru
metrora geratu da kotxea. Kostatu zaio gidariari kanpokoak eskuan pistola daukala konturatzea, berari zuzenduta; buruan, aurpegia estaltzen dion txano gorria, bi zulo begietan, bat ahoan. kontzientziak irudiak prozesatzeko denbora behar du; inkontzienteak ez, eta gorputza paralizatzeko agindu du lehenik eta behin.
|
|
|
Harri handi bat dago, borobila eta erpinik gabekoa, metro eta erdi altu,
|
hiru
zabal; alde batean goroldioak hartuta dago, eta ondo ondoan pagoa.
|
|
|
Egun hartan zenbaketa egin zuen Martxelok: kafetegian egon zen hogeita zortzi minutuetan Besteak berrogeita
|
hiru
aldiz ahoskatu zuen bere izena.
|
|
|
|
Hiru
gol sartu zizkieten. Bigarren mailan zeuden.
|
|
|
Igonek
|
hiru
urratsetan egin zuen bitrozeramikatik leihorainoko metro eta erdia. Zabaldutako arropaz haragoko patiora begira geratu zen.
|
|
|
Atzo, ordea, ondo ibiliak ziren, oso ondo. Iganderoko ohitura berreskuratu eta aspaldiko partez joan ziren zinemara
|
hiru
dimentsioko pelikula estatubatuar bat ikustera, marrazki bizidunak, barregarria oso, eta aldarte onez itzuli ziren etxera, aldarte onez oheratu ziren eta aldarte onez altxatu dira; Martxelo lehenago, gosaria prestatzeko. Unairen gelaren ondotik pasatzean altxatzeko esan dio gozo, gelako atetik burua ageri, eta astelehena bada ere, semeak zintzo bete du agindua, nagiak gehiegikeriaz ateratzen.
|
|
|
Sinetsi ezina. Azkenean,
|
hiru
hamarkada hauetan gertatua gertatu da aurten ere Fronte Nazionalarekin: haroa handi, azantz eta laido asko eta emaitzak hutsaren hurrengoak.
|
|
|
Denbora banuen: Miquel Marti I Pol poetaren Pensaments liburua jalgi nuen zakutik Txinako
|
hiru
ibaien juntako txaboletan bildu zuhurtzia maisu baten batena bailitzan. Gogoeta hegan joan zitzaidan, ihesi, ahapez moldatzen nuen hitz bakoitza bozkarioz jantziz.
|
|
|
Tsvetan Todorov filosofoa amodioaz mintzatzen entzuteko inguru egokietan egokienak direla ezin uka. Hargatik Alhondigako dagoeneko Azkuna Zentroa deitzen da... berrogei eta
|
hiru
zutabeen artean ere gizonaren ahotsaren samurtasun sakonak oihartzun egiten zuen. Itsas bazterrik biluzienean bezala.
|
|
|
Musika bidaia da. Denborak eta lekuak biltzen dira
|
hiru
akordeen magiaz. Bozen zohardiek Amerikako belardi hedatuetara eraman gaitzakete, Nebraskan alderrai goazela Tom Joaden inguma gidari, eta handik Lakarri Buztanobiko ezkaratzean aurkitzen gara ez dugu sinisten ez dugu sinesten errepikatzen ahoak eman ahala, zintzurrak larrutzeraino.
|
|
|
Eskolioak garatuz. Are gehiago,
|
hiru
, ikusiz jendeak, ez soilik adin handikoak, zelan bizi diren hemen, iraupen irakaspenak erdiesten dira Basabürüan, Elsa Oliarj Inesen Dans leur jeunesse il y a du passé izeneko filmeko gazteen baitan metaturiko iragana lekuko. Iharduki, irria, gasna, ogia, kanta eta izerdia kopetan isurtzen den ber... Eta azkenik, lau, gosaltzera jaistean irudikatua, benetan gertatzen delako Atharratzen, astelehenetako merkatuaren aitzakian:
|
|
|
Emazte gutxi goi mailako kirolean... aurtengo Baionako Besten afixa kitxean bezala: xahakoak, tripa handiak, mozkorrak, begi ezkelak, frantses banderaren
|
hiru
koloreak, denak azaltzen dira, salbu emazteak. Gauza jakina da, bestak ez dira emaxtekientzat edo/ eta gay xoxoloentzat.
|
|
|
Trenetik jaisteko unea iragarri ziguten Oskorrikoek. Ikus entzuleak oldeka altxatzen ziren, beste bat galdatzeko eta taldeak
|
hiru
gehiago ematen zituen kemen, indar eta bozkario uki ezina ezpainetan, behin, berritan... nehor ez zen aspertzen, haurrak eta gazteak fandangoa fura furatzera lehiatzen ziren kiroldegiaren bazter batera, mutiko eta neska pare bat tauladaren maldan zegoela zoratua artistei beha. Ziur nago, gau hartan Baionan, eta Maulen, Gasteizen, Donostian, Iruñean eta Bilbon aurkituko direnek Oskorri non, noiz, norekin hauteman zuten gogoratzen saiatu zirela.
|
|
|
Bob Dylanek ez zuen sekulan nahi izan askok irudikatzen zuten profetaren tokian kokatu. Logikaz espero zen gunean igurikatzen genuen ni ere artaldean sartzen naiz behigoz... eta
|
hiru
ehun eta hirurogei graduko bihurra hartzen zuen, berak ere pentsatzen ez zukeen eremuetan alderrai ibiltzen hasteko. Robert Zimmerman handiak, Fargo ondoko Duluth Minnesotako ume mokoak, Elvis Presleyren musikak zoratu zuenak ez die oraindik ere Suediako Nobel sariko epai kideei erantzun eta naski ez du komentario izpirik atera mass medietan.
|
|
|
Nork ez du begietsi No Direction Home dokumentala, 2005ean Martin Scorsese ospetsuak zuri beltzean bildua?
|
Hiru
oreneko bidaia harilkatzen digu Bob Dylanen itzalean. Zintzotasunaren holtzean dilinda.
|
|
|
Amerikar, ingeles, suediar eta islandiar krimitxuraz hazi eta hezi euskal idazlea naiz, besterik gabe, eta ez da nire aurarentzat biziki ona. Dante-ren Komedia ere,
|
hiru
sasoi dituela, zatikako idazki sail distopikoa dela deritzot. Black Mirror eta Homeland haren bosgarren sasoiaren artean txapeldun egin dut 2016an TV3 kateak ekoiztu eta hedatu Nit I Dia erraldoia, hamahiru atal, bata zein bestea baino sinetsi ezinagoak, eta Sara Grau ikerlari anbiguoa, argia eta iluna bere baitan pataskari zebilzkiona.
|
|
|
Irakurketa betidaniko esperientzia intimoa da. Burka ilunez jantziriko
|
hiru
emazte hurbildu dira Santizpiritu zubiaren maldara markazko jantziz apaindu beraien haurrekin. Mundua kontraste bat da eta nire behinolako galderak ez dira hutsean urtu:
|
|
|
Aitor bat zor dizut irakurle. Kanpoan beroegi egiten zuenean, Lauhazka hauek kometitzen iragan ditudan
|
hiru
urteotan, betazalak apaldu eta garunaren freskatzeko Minnesotako Fargo hirira eraman dut izpiritua: elur urteak, blizzard haizeak, urritasun izoztuak, odolaren gorria zuritasun subliminalean, hondorik gabeko krimenak, Wendy Lopez eta Gloria Burgle ikerlariak itxuratu ditut (Letren) Errepublika Plaza honen minetik.
|
|
|
Nahieran ikusi dezaket alabarekin Nafarroan behera abiatzen ginela dagoeneko pantanoaren uraren azpian dagoen Itoiz herriko elizaren maldan hartu genuen argazkia: ukitzen nau,
|
hiru
hamarkada beranduago. Bertan lurralde bat ito zen, hizkuntza bat, errepide bat eta agian ilargi beteko gauetan Itoizko zeinuak jotzen entzuten dira oraindik.
|
|
|
Ikusgarri terrible eta bozkariotsu baten garapena miretsi genuen, isilik eta hausnar pozgarrian urtuak.
|
Hiru
anaiak hor ziren: Alioxa apezgaia, Ivan ideologoa eta Dimitri dirua behar zuen bestagile sentimentala.
|
|
|
Harridura biderkatu zitzaidan, egilearen izena arrotz nuelako erabat: Yohann Vinay Villanua Pauen sortua zen duela
|
hiru
hamarkada eta Aspe ibarreko Bortza herrian zeuzkan erroak, artzaina ogibidez, poesiak harilkatzen ditu eta gaur egun Baionan dago.
|
|
|
Zutabea osatzen ari naizen goiz ilun honetan Ali Farka Toure erraldoiak Ry Cooderekin grabatu Talking Tinbuktu albumeko musika balantzaria hautematen dut: desertua itxuratzen dut,
|
hiru
ehun eta hogeita hamahiru sainduen hiri nagusia, burua bubu urdinez troxatuekiko tuareg zainartak eta negu etengabea abesten duten peuls desjabetuak. Ahantzi gabe dogonak, bozoak, bamananak, banbaraz, tamaxekez eta frantsesez matazaturiko arabiarrez mintzo direnak.
|