|
2000
|
|
|
Nortasun etnikotzat honako hau
|
hartu
ohi da: osagai kultural komunen eta jatorrizein izaera komunaren oroimen historikoaren existentzian oinarritutako talde nortasuna.Hau da, nortasun etnikoa gizarteko praktiken multzo propio batzuen presentzian (hizkuntza, ohiturak, bizimodua eta abar) oinarritzen da.
|
|
|
Hedabideek eta beste instantziabatzuek (estatuak edo merkatuak, hala dagokienean) bitartekotzen duten harremanhonen bidez, nortasuna berregin egiten da. Helburu horretarako, komunitate osoarenedo zati baten kulturatik edo oroimen historikotik
|
hartutako
materialak erabiltzen dira, besteak beste.6
|
|
|
Edozein talde etnikorenkasuan lehen mailako osagai kulturaltzat jo ohi da hizkuntza. Batetik taldeari bereburua aintzat
|
hartzea
ahalbidetzen dion kultur sistemaren gunearen erdian kokatzendelako6 7 Bestetik, taldeak bere auto definizioa islatzeko erabiltzen duen ikurgarrantzitsuenetakoa delako, besteek taldea identifikatzeko erabiltzen duten osagainagusienetakoa izatearekin batera.
|
|
|
populazioaren nortasun sentimenduetan nolabaitekoarrakasta lortzen duelarik. Beraz, ondorio gisa esan dezakegu, euskal nortasunareneraikuntzan zenbait kasutan osagai etnikoek lehen mailako garrantzia dutela, eta bestebatzuetan eremu publikoaren osaketari lotutako eragileek
|
hartzen
dutela leku hori.
|
|
|
Hirugarren atalean Euskal Herrian komunikazio esparru propioa garatzekokontuan
|
hartu
beharreko eremu bi aztertu dituzte Patxi Azpillagak eta Juan CarlosMiguelek: marko legala batetik, eta egitura enpresariala bestetik.
|
|
|
Behin egunkarietako ale guztiak eta ETB1 zeinETB2ko emanaldi guztien grabazioa eskuetan genituela, bakoitzaren eduki analisiariekin zitzaion, horretarako diseinatutako fitxa batean oinarrituz. Egunkarien kasuan, artikulu guzti guztiak
|
hartu
genituen kontuan (hamar milatik gora), eta bakoitzarenpisua ponderatu ondoren (Budd eskala baten bitartez), hauexek neurtu genituen: gai, gertaera eta pertsonaien izaera, jatorria, Euskal Herriarekin zuten lotura edo eragina, hizkuntza eta bestelako datu batzuk.
|
|
|
Honelakoetan gertatu ohi den legez, honaino ekarri gaituen lanean artikuluak sinatzendituztenek baino jende gehiagok
|
hartu
dute parte. Horiei gure esker beroenak emanbeharrean gaude.
|
|
|
Datu horiek 1991n zazpi herrialdeetan burututako Soziolinguistika Inkestatik
|
hartu
ditugu (ikusEUSKO JAURLARITZA, NAFARROAKO FORU GOBERNUA, EUSKAL KULTUR ERAKUNDEA: Euskararen jarraipena. Gasteiz:
|
|
|
Baina nortasun etnikoen eraikuntzan eta birsorkuntzan duen garrantziaz gain, hizkuntza lehen mailako osagaia da eremu publikoaren definizioan, eta alde horretatikere kontuan
|
hartzeko
eragilea nortasun nazionalen eraikuntzan eta birsorkuntzan. MikeCormack ek ondo dioen legez, hizkuntzarik gabe ez litzateke existituko eremu publikorik8 Hartara, gizarte batean populazio osoak ezagutzen duen hizkuntza bat badago, hizkuntza hori estatuak era hegemonikoan erabiltzen duelarik, eta beste hizkuntza batbadago, populazioaren zati batek soilik (elebidunak) erabiltzen duena, gizarteko kideguztiek parte hartzen duten eremu publikoa aurkituko dugu, batetik, eta beste eremupubliko txikiago bat, non elebidunek soilik har dezaketen parte, bestetik.
|
|
|
Baina nortasun etnikoen eraikuntzan eta birsorkuntzan duen garrantziaz gain, hizkuntza lehen mailako osagaia da eremu publikoaren definizioan, eta alde horretatikere kontuan hartzeko eragilea nortasun nazionalen eraikuntzan eta birsorkuntzan. ...istituko eremu publikorik8 Hartara, gizarte batean populazio osoak ezagutzen duen hizkuntza bat badago, hizkuntza hori estatuak era hegemonikoan erabiltzen duelarik, eta beste hizkuntza batbadago, populazioaren zati batek soilik (elebidunak) erabiltzen duena, gizarteko kideguztiek parte hartzen duten eremu publikoa aurkituko dugu, batetik, eta beste eremupubliko txikiago bat, non elebidunek soilik
|
har
dezaketen parte, bestetik. Beraz, euskalkasuan, hiru eremu publiko ezberdin bereiz ditzakegu gutxienez:
|
|
|
Prentsaren azterketarako Euskal Herrian argitaratzen diren egunkariak zein Euskal Herrirakoedizio berezitua dutenak
|
hartu
ziren kontuan. Lehenengoak honako hauek dira:
|
|
|
Populazioaren banaketa kontuan
|
hartuta
ere, desberdintasunak daude Nafarroaeta Baskongaden artean. Bietan handia da hiriburuan bizi diren irakurleenpisua, baina Nafarroaren kasuan kopuru hori %42, 1era heltzen da; gainera, Nafarroan herri txikien ehunekoa ez da makala:
|
|
|
Telebistaren kontsumorako joera orokorrak aztertuko ditugu lehenengo; eta, gero, kanal bakoitzak eskuratzen duen audientziaren zatian zentratuko gara. Datu horiekirakurtzean, Euskal Herri penintsularra bere osotasunean
|
hartu
dugu lehenengo; eta, gero, herrialdekako irakurketa egin dugu. Azkenik, liburu honen 4 atalean EuskalTelebistaren albistegien eduki azterketa burutu dugunez, ETBren audientziarenosaketari buruzko zirriborroa egin dugu.
|
|
|
Kontuan
|
hartuko
ditugun telebista kanalak, Hego Euskal Herrian eginak alabertan ikus entzun daitezkeenak dira, beraz; Canal Plus en kasua salbu, doan etahargailu arrunt batez baliatuz jaso daitezkeenak. Beraz, telebista orokorrak deiturikoakdira erreferentzia modura hartuko ditugunak, eta alde batera utziko ditugu satelitezzein kablez jaso daitezkeen beste eskaintzak, tematikoak zein orokorrak.
|
|
|
Kontuan hartuko ditugun telebista kanalak, Hego Euskal Herrian eginak alabertan ikus entzun daitezkeenak dira, beraz; Canal Plus en kasua salbu, doan etahargailu arrunt batez baliatuz jaso daitezkeenak. Beraz, telebista orokorrak deiturikoakdira erreferentzia modura
|
hartuko
ditugunak, eta alde batera utziko ditugu satelitezzein kablez jaso daitezkeen beste eskaintzak, tematikoak zein orokorrak.
|
|
|
Telebistaren audientzia aztertzerakoan, bi dira nagusitu diren metodoak: inkestenbidez burutzen dena (CIES, EGM...) eta audimetroa (Sofres AM) erabiltzen duena.Gure ikerketarako, eskuraerrazagoa izan delako eta Hego Euskal Herri osoa bereazterketa esparru modura
|
hartzen
duelako, CIESen audientzia ikerketaren emaitzakdira gehien erabili ditugunak11 Hala ere, telebistaren kontsumorako joera zelakoa denazaltzeko, labur labur, Sofres AMren emaitzak ere aipatuko ditugu, EAEko portaerakNafarrorako baliagarriak izan daitezkeelakoan.
|
|
|
Bizilekuari dagokionez, markatuagoa da ETB1en kasuan herri txiki eta ertainetanikus entzule direnen parte
|
hartzea
, hiriburuetan txikiagoa dena. Ikasketa mailarenarabera, ETB1ek markatuagoa du lehen mailako ikasketak dituztenen presentzia, unibertsitatekoak dauzkatenekin batera.
|
|
|
Seinalearen hedadura oso desberdina dute batzuek eta besteek (Hego EuskalHerri osoa
|
hartzen
dutenak edo auzune batera mugatzen direnak daude).
|
|
|
Euskaraz, gaztelaniaz (ditugun audientzia ikerketetan frantsesez ari direnbatzuk ere kontuan
|
hartu
ditugu) edo bietara ari direnak aurki daitezke geureartean.
|
|
|
Izan ere, nahiz eta hemendik bertotik hainbat programa egin, nagusidira ikuspegi zentralista eta Estatu osorako emisio bakarra dutenak, besteak beste: SERen musika programazioa eta eskaintza konbentzionala, Espainiako Irrati Nazionalaren emanaldi desberdinak eta Onda Cero, Cadena 100 edo Radio Popularrenemanaldiak. Hauexek dira, kopuruak kontuan
|
hartuz
, entzuleriaren gustukoenak. Orohartuta, nagusiki Madrildik programazioa egin eta igortzen duten irratien garrantziportzentuala %68ra iristen da.
|
|
|
Ikerketa honetan batetik Hego Euskal Herrian ikus daitezkeen estatu mailakobost kateak, publikoak eta pribatuak, eta bestetik Euskal Herria bera emisio esparrumodura dutenak (ETB1 eta ETB2) eta lokalak (zazpi guztira) ere
|
hartu
ditugu kontuan.
|
|
|
Egunkariak, irrati emandegiak eta telebista kateak dira aztergai ditugun hedabideak, eta hiruren kasuan Hego Euskal Herriko populazioa
|
hartu
dugu erreferentzia modura, beti ere, hamalau urtetik gorako gizon emakumeen portaera mediatikoa jorratuz.
|
|
|
Eguneroko prentsa idatziak Hego Euskal Herrian duen presentzia eta betetzen duenzereginean sakontzeko, interesgarria da, besteak beste, norainoko penetrazioa, salmenta kopurua eta, gainera, zenbateko eta zelako audientzia eskuratzen duen jakitea.Kontuan
|
hartu
beharreko horien inguruan arituko gara ondoko lerroetan.
|
|
|
Egunero 129.435 zabaltzen ditu batez beste (OJD, 1999). Kazeta honekHego Euskal Herrirako hiru edizio nagusi dituen arren (Araba, Bizkaia eta Gipuzkoa), lehen biak dira kuantitatiboki garrantzi handiena dutenak5 Bi herrialde horietaneskuratzen dituen salmenta kopuruak kontuan
|
hartuta
(23.466 eta 103.355 ale, hainzuzen ere), ezin da ukatu bertako egunkari hedatuena dela.
|
|
|
GARA, kalea ikusi zuela urtebete egin duenean, 52.311 ale saltzera heldu da dagoeneko, eta Hego Euskal Herri osoko kioskoetan dago salgai. Izan ere, EL CORREO, EL DIARIO VASCO edota EL DIARIO DE NAVARRAn ez bezala, GARAk lauherrialdeak
|
hartzen
ditu edukiz eta salmenta aldetik erreferente nagusi gisa.
|
|
|
Oro har, bertoko irrati emandegien pisua ez da oso altua eta horrek eragina duEusko Irratiaren barruan kokatzen diren emisioen arrakastan. Radio Euskadi, EuskadiIrratia, Euskadi Gaztea eta Radio Vitoria batera
|
hartuta
, kontsideratuenak direnenartean bigarren postuan kokatzen dira, eta bereziki datu baikorrak dituzte Araban etaGipuzkoan, arrazoi desberdinak direla medio.
|
|
|
Ohar gaitezen Sud Ouestek ez duela departamentuko argitalpenik sortu, honelaPirinio Atlantikoetako departamenduko dikotomia kulturala (euskalduna, biarnesa) kontuan
|
hartuz
. Ez du bere banaketa lurraldearen banaketa politiko administratiboarenarabera egin; horrela egin ordez, gaur egun abertzaleek ez eze Euskal departamenduaren alde dauden lagun guztiek ere azaleratu duten errealitate historiko kulturalabereganatu du.
|
|
|
Frantses eta Espainiar Estatuen mugetan jokoan dagoen apostu nagusia, berezikiCorreo eta Sud Ouest taldeen adibideen bitartez, mugaz gaindiko eta nazioartekohedabideen erdi monopolio berrien balizko sorrera da, berrerosketen bizkortzearekin, kapital komunen
|
hartzearekin
, merkataritza akordioekin eta azkenik, sektore pribatuosoa menderatzen duten hedabide talde indartsuen sorrerarekin (irrati komertzialak, PHL, PQR, aldizkari prentsa, tokian tokiko eta estatuko telebista pribatuak, ekoizpen elkarteak, ikus entzunezko materiala sortzeko elkarteak) zenbait motatako metatze prozesuak direla bide.
|
|
|
Azkenik, prentsa enpresa boluntarista hauek adibide eredugarritzat
|
har
daitezke, zeren zenbait proiekturen sustapena ziurtatzen baitute, hala nola, Paris eta Madrillotzen dituen eta Bordele eta Bilbotik igarotzen den AHT trena. Bi esperientzia komunoso ezberdinek erakutsi dute bi egunkari hauen bizitasun eta baliagarritasuna mugazgaindiko eremuan eta, zabalago?
|
|
|
Irrati deszentralizatu berrientzat aukeratu zen eredua, Radio Mayenne izeneko esperientzia pilotuarena izan zen, departamentuko edo, herriko? eredua, erkidego historiko edota intereskomunak eta giza homogeneotasunaren nozioak kontuan
|
hartuz
. 1981eko uztailaren23an, Radio Franceko administrazio kontseiluak ehun bat estazio ezartzeko zenbaiturtetako egitasmoa azaldu zuen.
|
|
|
Tokian tokikoaz, mugaz gaindikoaz etaEuropaz azaltzen den interes berri hori, 1992 urteko gertakizun batzuen elkarketakazal ditzake: Frantziako eskualdeetako bigarren hauteskundeek, 1992ko martxoan, garrantzi berria
|
hartu
zuten, Europak eta eredu federalistek gero eta gehiago markatzenduten paisaia politikoan, subiranotasunaren printzipioan oinarrituta. Hain zuzen, estatufrantsesak, Errepublikaren eskualdeko administrazioari dagokion orientazioari buruzko1992ko otsailaren 6ko legearen bitartez, tokiko eta eskualdeko taldeei eta beraienelkarteei askatasun handiagoa onartu berri zien, kanpoko elkarteekiko akordioakegiteko.
|
|
|
Hiru euskal irratiek SIADECOri eskaturiko inkesta baten arabera, Irulegiko Irratiak bereganatze tasa handiadu Ipar Euskal Herrian (21.000 entzule) eta batez ere Behe Nafarroan, bere entzuleria eremurik handiena duena, %92ko euskaldunekin; hau da, 17.500 pertsonak,, ezagutzen dutela irrati hau, eta entzuleriaren %71 leiala da. Gure Irratiak, entzute eremu nagusia Lapurdin du (48.000 euskal hiztun baino gehiagorekin), eta24.000 entzule ditu Ipar Euskal Herrian, hauetarik 22.000 Lapurdin; hau %44, 4 da.Xiberoko Botzak, aldiz, 9.000 entzule ditu bakarrik; hau da, euskal hiztunen %1240 41.Azken inkesta honen arazoa da, euskal entzuleak bakarrik
|
hartzen
dituela kontuan; baina jada zehaztu dugun bezala, Irulegiko Irratiak eta Xiberoko Botzak badituztezenbait emankizun, inkesta, elkarrizketa... frantsesez. Gainera, musika emankizunbatzuk, batez ere euskal rockarenak, euskaldunak ez diren gazteek ere entzuten dituzte.Euskal irrati soziatiboen iraunkortasuna eta indarra, emankizunen ekoizpen kostuamurriztea lortzen duen beren arteko lankidetza estuaz gain, dituzten elkartasun etasostengu sareetatik datoz:
|
|
|
argitalpenerako kronika bat idazteaz arduratu zen. 1996ko irailaz geroztik, Donostiakozuzendaritzak Ipar Euskal Herriari buruzko informazioa jaso zezakeen irakurleria zabaltzea erabaki zuen.Ordutik aurrera, bere kolaboratzaile honek egunkariaren atal orokorretan idatzi zuen, eta Baionako bestekazetari batek
|
hartu
zuen bere gain. Irun frontiere, argitalpenaren kronika.21Tokiko irratietako zuzendariak (ordukoak), Jean Pierre FARKASek dio batzuetan RadioFranceren deszentralizazioa porrot bat dela, batez ere benetako bultzada girondinoaren eta ohiturajakobino sendoaren arteko kontraesanetik sortzen diren etengabeko tentsioengatik.
|
|
|
Hiruren kasuan, egunkarietan bertan emaniko datuaksartu ditugu taulan.Informazio orokorrekoak diren egunkariak bakarrik aipatu ditugu, nahiz eta hauetariko bestelakobatzuek salmenta handiak lortu gure artean, esaterako, MARCA izeneko kirol kazeta.OJDren datuak izan ezean, ARMENTIA et al ek Kazetaritzaren hasi masiak izeneko liburuan (UPV, 2000) emaniko datuak erabili ditugu GARAren kasuan eta baita ere DEIArenean ere. ELPERIODICO DE ALAVAri dagokionez, berek luzatutako datuak
|
hartu
ditugu.5Egunkari honek gainera, azpi edizioak ere baditu, esaterako, Bizkaian Ibarrezkerra edo Uribe kostahartzen dutenak. Azpi edizioetan, eskualdeari buruzko informazioaz betetzen dituzte hainbat orrialde.6Espainiar Oficina de Justificacion de la Difusion (OJD) erakundearen datuen bidez saldutakoenartean Iparraldean zenbat diren eta atzerrian zenbat diren jakiterik ez dagoenez, guk multzo berean kokatuditugu kopuru biak.7OJDren (1998 eta 1999) eta CIESen (1999ko lehen olatua) datuak hartu ditugu kontuan egunkaribakoitzak aleko zenbat irakurle dituen jakiteko.
|
|
|
ELPERIODICO DE ALAVAri dagokionez, berek luzatutako datuak hartu ditugu.5Egunkari honek gainera, azpi edizioak ere baditu, esaterako, Bizkaian Ibarrezkerra edo Uribe kostahartzen dutenak. Azpi edizioetan, eskualdeari buruzko informazioaz betetzen dituzte hainbat orrialde.6Espainiar Oficina de Justificacion de la Difusion (OJD) erakundearen datuen bidez saldutakoenartean Iparraldean zenbat diren eta atzerrian zenbat diren jakiterik ez dagoenez, guk multzo berean kokatuditugu kopuru biak.7OJDren (1998 eta 1999) eta CIESen (1999ko lehen olatua) datuak
|
hartu
ditugu kontuan egunkaribakoitzak aleko zenbat irakurle dituen jakiteko. Beraz, OJDren kontrolpean ez dauden kazeten kopuruak, enpresan bertan jasoak dira edo beste iturri bibliografikoetatik hartutakoak dira.Kopuru hauek kalkulatzerakoan egunkari desberdinen audientziak eta berauen arteko duplikazioakere hartu dira kontuan.9Atal honetan Hego Euskal Herria dugunez erreferentziatzat, eta Ipar Euskal Herrirako audientzia ikerketa propiorik ez dagoenez, CIESen datuetan oinarritzen gara.
|
|
|
Azpi edizioetan, eskualdeari buruzko informazioaz betetzen dituzte hainbat orrialde.6Espainiar Oficina de Justificacion de la Difusion (OJD) erakundearen datuen bidez saldutakoenartean Iparraldean zenbat diren eta atzerrian zenbat diren jakiterik ez dagoenez, guk multzo berean kokatuditugu kopuru biak.7OJDren (1998 eta 1999) eta CIESen (1999ko lehen olatua) datuak hartu ditugu kontuan egunkaribakoitzak aleko zenbat irakurle dituen jakiteko. Beraz, OJDren kontrolpean ez dauden kazeten kopuruak, enpresan bertan jasoak dira edo beste iturri bibliografikoetatik
|
hartutakoak
dira.Kopuru hauek kalkulatzerakoan egunkari desberdinen audientziak eta berauen arteko duplikazioakere hartu dira kontuan.9Atal honetan Hego Euskal Herria dugunez erreferentziatzat, eta Ipar Euskal Herrirako audientzia ikerketa propiorik ez dagoenez, CIESen datuetan oinarritzen gara. Ipar Euskal Herriari buruzkoinformazio gehiago, 2 atalean dator.10CIESen 1999ko lehen olatua hartu dugu kontuan, eta bertan eskaintzen den irakurlearenbatezbesteko profila eraiki dugu, Nafarroa eta Euskal Autonomia Erkidegoko datuak erabiliz.11Metodologia desberdina erabiltzen duten ikerketetan gertatzen den bezala, Sofres AMren etaCIESen datuak ez datoz erabat ados.
|
|
|
Azpi edizioetan, eskualdeari buruzko informazioaz betetzen dituzte hainbat orrialde.6Espainiar Oficina de Justificacion de la Difusion (OJD) erakundearen datuen bidez saldutakoenartean Iparraldean zenbat diren eta atzerrian zenbat diren jakiterik ez dagoenez, guk multzo berean kokatuditugu kopuru biak.7OJDren (1998 eta 1999) eta CIESen (1999ko lehen olatua) datuak hartu ditugu kontuan egunkaribakoitzak aleko zenbat irakurle dituen jakiteko. Beraz, OJDren kontrolpean ez dauden kazeten kopuruak, enpresan bertan jasoak dira edo beste iturri bibliografikoetatik hartutakoak dira.Kopuru hauek kalkulatzerakoan egunkari desberdinen audientziak eta berauen arteko duplikazioakere
|
hartu
dira kontuan.9Atal honetan Hego Euskal Herria dugunez erreferentziatzat, eta Ipar Euskal Herrirako audientzia ikerketa propiorik ez dagoenez, CIESen datuetan oinarritzen gara. Ipar Euskal Herriari buruzkoinformazio gehiago, 2 atalean dator.10CIESen 1999ko lehen olatua hartu dugu kontuan, eta bertan eskaintzen den irakurlearenbatezbesteko profila eraiki dugu, Nafarroa eta Euskal Autonomia Erkidegoko datuak erabiliz.11Metodologia desberdina erabiltzen duten ikerketetan gertatzen den bezala, Sofres AMren etaCIESen datuak ez datoz erabat ados.
|
|
|
Beraz, OJDren kontrolpean ez dauden kazeten kopuruak, enpresan bertan jasoak dira edo beste iturri bibliografikoetatik hartutakoak dira.Kopuru hauek kalkulatzerakoan egunkari desberdinen audientziak eta berauen arteko duplikazioakere hartu dira kontuan.9Atal honetan Hego Euskal Herria dugunez erreferentziatzat, eta Ipar Euskal Herrirako audientzia ikerketa propiorik ez dagoenez, CIESen datuetan oinarritzen gara. Ipar Euskal Herriari buruzkoinformazio gehiago, 2 atalean dator.10CIESen 1999ko lehen olatua
|
hartu
dugu kontuan, eta bertan eskaintzen den irakurlearenbatezbesteko profila eraiki dugu, Nafarroa eta Euskal Autonomia Erkidegoko datuak erabiliz.11Metodologia desberdina erabiltzen duten ikerketetan gertatzen den bezala, Sofres AMren etaCIESen datuak ez datoz erabat ados. Gure kasuan, gainera, denbora epe desberdinak hartzen dutelako, CIESek 14 urtetik gorakoak eta Sofres AMek 4tik gorakoak hartzen ditugulako kontuan; eta, Sofres AMridagokionez, Euskal Autonomia Erkidegoko emaitzak bakarrik izan ditugulako eskura.
|
|
|
Ipar Euskal Herriari buruzkoinformazio gehiago, 2 atalean dator.10CIESen 1999ko lehen olatua hartu dugu kontuan, eta bertan eskaintzen den irakurlearenbatezbesteko profila eraiki dugu, Nafarroa eta Euskal Autonomia Erkidegoko datuak erabiliz.11Metodologia desberdina erabiltzen duten ikerketetan gertatzen den bezala, Sofres AMren etaCIESen datuak ez datoz erabat ados. Gure kasuan, gainera, denbora epe desberdinak
|
hartzen
dutelako, CIESek 14 urtetik gorakoak eta Sofres AMek 4tik gorakoak hartzen ditugulako kontuan; eta, Sofres AMridagokionez, Euskal Autonomia Erkidegoko emaitzak bakarrik izan ditugulako eskura. Edozelan ere, etakonparazio gisa, hona hemen Sofres AMk 1999rako, EAEn, kaleratutako audientzia kopuruak: TVE1 22, 5TVE2 8, 2TELE 5 23, 3ANTENA 3 20, 3CANAL+ 2, 0ETB1 5, 4ETB2 15, 6Bestelakoak 2, 8Lur Otxoantezana Petuya k euskaratua.La Semaine du Pays Basque eta Sud Ouest lehenik eta behin ezberdintzen dituena, bataren asterokoagerpena da, horrela ezin baita izan, eskualdeko egunkariarentzat benetako lehia.
|
|
|
Ipar Euskal Herriari buruzkoinformazio gehiago, 2 atalean dator.10CIESen 1999ko lehen olatua hartu dugu kontuan, eta bertan eskaintzen den irakurlearenbatezbesteko profila eraiki dugu, Nafarroa eta Euskal Autonomia Erkidegoko datuak erabiliz.11Metodologia desberdina erabiltzen duten ikerketetan gertatzen den bezala, Sofres AMren etaCIESen datuak ez datoz erabat ados. Gure kasuan, gainera, denbora epe desberdinak hartzen dutelako, CIESek 14 urtetik gorakoak eta Sofres AMek 4tik gorakoak
|
hartzen
ditugulako kontuan; eta, Sofres AMridagokionez, Euskal Autonomia Erkidegoko emaitzak bakarrik izan ditugulako eskura. Edozelan ere, etakonparazio gisa, hona hemen Sofres AMk 1999rako, EAEn, kaleratutako audientzia kopuruak: TVE1 22, 5TVE2 8, 2TELE 5 23, 3ANTENA 3 20, 3CANAL+ 2, 0ETB1 5, 4ETB2 15, 6Bestelakoak 2, 8Lur Otxoantezana Petuya k euskaratua.La Semaine du Pays Basque eta Sud Ouest lehenik eta behin ezberdintzen dituena, bataren asterokoagerpena da, horrela ezin baita izan, eskualdeko egunkariarentzat benetako lehia.
|
|
|
Ikusten ari garenez, egunkariek erreferentzia eremu ezberdinak birsortzen dituzteberen albiste eta artikuluen bitartez. Kasu batzuetan erreferentzia eremu horiek bikotekontrajarri modura
|
hartzen
dituzte (Euskal Herria versus Espainia, Nafarroa versusEuskal Herria e.a.); beste batzuetan, ordea, bata bestearen osagai gisa (Euskal HerriaEspainiaren barnean, Nafarroa Euskal Herriaren zati, e.a.). Honaino iritsita, interesgarri deritzogu erreferentzia eremu ezberdinak zein arlotan eraikitzen diren jakiteari.Beste hitz batzuetan esanda: Espainia, aztertutako egunkarien arabera, errealitatepolitikoa ote da, ala errealitate kulturala, ala soziala?
|
|
|
Kanpotiko ekoizpenari erreparatuta (bai osorik ematen dena bai berton berrekoizten dena, hots,, nahasketatzat?
|
hartu
duguna), beste datu esanguratsu bat ageri zaigu: Espainian ekoitzitako produktuen presentzia ezberdina kanal bietan.
|
|
|
izan den programaz ari gara; ez ditugu errepikapentzat
|
hartzen
, hartara, astebete baino lehenagoemandako saioa). ETB2k egunean ia 22 ordu inguru emititzen ditu, horietatik errepikapena %6 izanik, batez beste.
|
|
|
Artikulu batek Estatu Espainiarosoan eragina duen gertaera bat aipatzen badu (esaterako, Madrilgo Gobernuaren Ministro kontseiluakhartutako erabaki bat) baina Euskal Herria era espezifikoan aipatzen ez badu, orduan. Espainiarekin soilikzerikusia duen artikulutzat?
|
hartu
dugu.
|
|
|
Mamen Peiro ren sailkapenean, eta emisio esparruari dagokionez, Estatu osora zabaltzen direntelebista kanalak eta kanal autonomikoak
|
hartu
dira kontuan. Tipologia bera Baskongadetara aplikatuz, nagusitasuna helburu (Tele, ETB2, TVE eta Antena) dutenez gain, ETB1 eta TVE koka ditzakegu, bigarren kanal?
|
|
|
Egunkari abertzaleek Euskal Herria egitate politiko gisa
|
hartzea
ez da gertatzen, jakina, egitura politiko bateraturik duelako, lurralde osoa batzen duen bizitza politikopropioa duelako baizik. Eta gertaera honetan garrantzia handia izan du, dudarik gabe, Lizarra Garaziko itunaren ostean abiatutako prozesu politikoak.
|
|
|
Batetik, estatuen existentzia dugu, horien mugezIpar Euskal Herria eta Hego Euskal Herria egitateak sorrarazten dituena. Bestetik, eraketa administratibo ezberdinak ditugu Iparraldean eta Hegoaldean, lehenean euskalherrialdeak beren osotasunean
|
hartzen
dituen egiturarik gabe, eta bigarrenean bi erkidego autonomiko ezberdinekin (Nafarroako Foru Komunitatea eta Euskal AutonomiaErkidegoa). Mailaketa honetatik lau egitate nagusi ezberdin eratortzen dira, EuskalHerriaren komunitate historiko eta kulturalaren gainean ezarriak:
|
|
|
Azkenik, erreferentzia eremu gisa Hego Euskal Herria
|
hartzen
badugu, hauxedakusagu: hemen agertzen da nabarmenen egunkari abertzaleen eta erregionalista edomadrildarren arteko aldea.
|
|
|
hemen agertzen da nabarmenen egunkari abertzaleen eta erregionalista edomadrildarren arteko aldea. Bigarren multzoarentzat (hemendik SUD OUEST kanpoanutzirik) Euskal Herria Hegoaldeko lau lurraldeek osatzen dute, kasurik onenean ere.Lurralde penintsularrei emandako espazioa Euskal Herriari emandakoaren %93tikgora baitago guztietan, leku gutxi eginez bai Iparraldeari (ikusi dugun legez) baiEuskal Herria bere osotasunean
|
hartzen
duen ikuspegiari ere. Egunkari abertzaleetan, ordea, Hegoaldeak ez du agortzen Euskal Herriko errealitatea, baina bistan da aldenabarmenak daudela beren artean.
|
|
|
Horrela, euskal lurralde batzuk agertzen diren bitartean, beste batzuk osogutxi agertzen dira. Egunkari abertzaleek, ordea, Euskal Herriaren irudi globalagoaematen dute, ez soilik beren eduki edo ideologian (hau baieztatzeko analisirik ez duguegin), birsortzen dituzten erreferentzia eremuetan baizik, zazpi lurraldeetako EuskalHerria egitate gisa
|
hartzen
dutelako batetik, eta lurralde horien agerpen zertxobaitorekatuagoa ematen dutelako bestetik. Egunkari abertzaleen multzoan nabarmen geratu da, erreferentzia eremuak osatzeko garaian DEIAk beste biekin duen aldea.
|
|
|
Egunkari abertzaleen multzoan nabarmen geratu da, erreferentzia eremuak osatzeko garaian DEIAk beste biekin duen aldea. Izanere, zenbait gauzatan hurbilago agertzen baita egunkari hau berripaper erregionalistetatik EUSKALDUNON EGUNKARIAtik edo GARAtik baino (adibidez EuskalAutonomia Erkidegoak
|
hartzen
duen pisuari dagokionez).
|
|
|
Izan ere, hizkuntzak komunitatea osatzen du, hiztunen komunitatea hain zuzen. Bestalde, Euskal Herrian hizkuntza komunitatea eta komunitate politikoak bat ez datozela kontuan
|
hartuta
, noraino eraikitzen dira erreferentzia eremuak hizkuntzaren errealitatearengainean, edo honek hura baldintzaturik?
|
|
|
Ezberdintasun hau xehetasunhandiagoz ikus dadin, honako bereizketa hau egitea komeni da: batetik, Ipar EuskalHerrian gertatu eta eragina bertan soilik duten gertaerak ditugu (adibidez Ziburun izandako istripua, Pirinio Atlantikoetako Prefetak
|
hartutako
erabakia, e.a.), bestetik, Iparraldean gertatu baina eragina Euskal Herri osoan duten gertaerak ditugu (errefuxiatubaten atxiloketa, euskal kulturaren zabalkunderako webgune baten irekiera, e.a.). Lehenengoak, Iparraldeko (edo Iparraldeko tokian tokiko) euskal herritarrei interesatuko zaizkie gehienbat. Bigarrenak, edozein euskal herritarri interesatu ahal zaizkio, Hego zein Iparraldekoei.
|
|
|
Galdera hauei erantzuteko, bi mailatan banatuko dugu analisia. Lehenik hiruerreferentzia eremu nagusi
|
hartuko
ditugu (Euskal Herria, Espainia eta Frantzia), biakunitate ezberdin gisa ala lotuta erakusten ote diren ikusteko, eta zein gaitan nagusitzenden erreferentzia eremu bakoitza. Bigarrenik, Euskal Herriaren barnera begiratuta, maila ezberdinak (herrialde bakoitza, Euskal Autonomia Erkidegoa, Hegoaldea etaIparraldea, eta Euskal Herria bere osotasunean) zein gairen inguruan osatzen direnaztertuko dugu.
|
|
|
Bigarrenik, Euskal Herriaren barnera begiratuta, maila ezberdinak (herrialde bakoitza, Euskal Autonomia Erkidegoa, Hegoaldea etaIparraldea, eta Euskal Herria bere osotasunean) zein gairen inguruan osatzen direnaztertuko dugu. Horretarako Hegoaldean argitaratzen diren egunkarietako item edo azterketa unitate guztiak (hots albisteak zein iritzi artikuluak)
|
hartuko
ditugu kontuan.3
|
|
|
3 Euskal Herrian argitaratzen ez diren egunkariak (EL MUNDO DEL PAIS VASCO, EL PAIS DELPAIS VASCO eta SUD OUEST) kanpoan utzi izanaren arrazoia honakoa da: egunkari hauetan, esanbezala, Euskal Herriarekin zerikusia duten artikuluak soilik
|
hartu
ditugu kontuan. Beraz, egunkarihauetako datuen irakurketak ondorio okerrak emango lizkiguke analisi honetan.
|
|
|
Azkenik, Espainiari soilik dagozkien artikuluei erreparatuz gero (hots, EuskalHerriarekin zerikusi zuzenik3 ez duten artikuluez ari gara), erreferentzia eremu horrenpresentzia eguraldiari eta trafikoari buruzko artikuluetan handitzen da bereziki, eta baiekonomia gaietan ere, neurri txikiago batean. Eguraldiari eta trafikoari buruzko albisteei dagokienez, kontuan
|
hartu
behar dira ez soilik iragarpenak (beren mapen bitartezerreferentzia eremuak oso zehazki birsortzen dituztenak, liburu honen 5 ataleanaztertzen dugun bezalaxe), eguraldiak zein trafikoak eragindako kalte, ondorio etaabarri buruzkoak ere baizik (uholdeak, istripuak, e.a.).
|
|
|
Egunkari guztiak batera
|
hartuta
jaso ditugun emaitzak ikusi ondoren, hurrengotauletan egunkariz egunkariko datuak aurkeztuko ditugu, beren arteko ezberdintasunakarakatu ahal izateko.
|
|
|
zeri buruz mintzatzean islatzen digute egunkariek Euskal Herriaren osotasuna. Edo zein izaera du Euskal Autonomia Erkidegoak? Edo, zein gaik eragiten duHegoaldea unitate esanguratsutzat
|
hartzea
–Horretarako berriro joko dugu, lehenik, egunkari guztien azterketara, geroago egunkariak banan banan ikusteko.
|
|
|
Horretarako berriro joko dugu, lehenik, egunkari guztien azterketara, geroago egunkariak banan banan ikusteko. Adierazle gisahonako ezaugarri hau
|
hartu
dugu: Euskal Herriarekin zerikusia duten albisteen arteanzein eremu hartzen den erreferentziatzat, gaien arabera (beraz kanpoan utzi ditugu, alde batetik, iritzi artikuluak, eta, bestetik, Euskal Herriarekin zerikusirik ez dutenalbisteak); bestalde, Euskal Herritik kanpo argitaratzen diren egunkariak ere. ELMUNDO DEL PAIS VASCO, EL PAIS DEL PAIS VASCO eta SUD OUEST, barnean hartu ditugu.
|
|
|
Adierazle gisahonako ezaugarri hau hartu dugu: Euskal Herriarekin zerikusia duten albisteen arteanzein eremu
|
hartzen
den erreferentziatzat, gaien arabera (beraz kanpoan utzi ditugu, alde batetik, iritzi artikuluak, eta, bestetik, Euskal Herriarekin zerikusirik ez dutenalbisteak); bestalde, Euskal Herritik kanpo argitaratzen diren egunkariak ere. ELMUNDO DEL PAIS VASCO, EL PAIS DEL PAIS VASCO eta SUD OUEST, barnean hartu ditugu.
|
|
|
Adierazle gisahonako ezaugarri hau hartu dugu: Euskal Herriarekin zerikusia duten albisteen arteanzein eremu hartzen den erreferentziatzat, gaien arabera (beraz kanpoan utzi ditugu, alde batetik, iritzi artikuluak, eta, bestetik, Euskal Herriarekin zerikusirik ez dutenalbisteak); bestalde, Euskal Herritik kanpo argitaratzen diren egunkariak ere. ELMUNDO DEL PAIS VASCO, EL PAIS DEL PAIS VASCO eta SUD OUEST, barnean
|
hartu
ditugu.
|
|
|
Egunkari guztiak batera
|
hartuta
, datu nabarmen batzuk agertzen dira. EuskalHerria bere osotasunean gai zehatz batzuen inguruan soilik da erreferentzia eremugarrantzitsua:
|
|
|
euskara, eguraldia/ trafikoa eta, neurri txikiagoan, politikaren inguruan.Beraz, egunkarientzat Euskal Herria, osotasun bezala ulerturik, ezer baino lehenagoegitate linguistikoa da, bai eta geografikoa eta, neurri apalago batean, egitate politikoaere. Azken ikuspegi honek (Euskal Herria osotasun politiko gisa)
|
hartzen
duen pisuak, dena den, erabat banatzen ditu egunkari abertzaleak eta erregionalistak. Beraz, aurrerago helduko diogu auzi horri.
|
|
|
Euskal Herriaz beherako mailetara joanik, Hegoaldea ere erreferentzia eremugarrantzitsu modura agertzen da politikaren alorrean. Hots, Hegoaldea, beste ezerbaino lehenago, egitate politikoa da, gai honi buruzko albisteen %36
|
hartzen
baititu, batez beste %14ko presentzia duen bitartean. Gainerako gaietan, batezbestekoarenazpitik dabil.
|
|
|
gai honetan duen presentzia (albisteen %13) ez da batez besteduen presentziaren oso ezberdina (%11). Horren aldean, ekonomia arloan albisteen%36
|
hartzen
ditu beretzat. Beraz, egitate ekonomiko gisa islatzen da egunkarietan.Honek hipotesi bi planteatzera garamatza.
|
|
|
Ikus ditzagun orain aipaturiko datuak, egunkariak banan bana
|
harturik
:
|
|
|
Eremu publikoaren eraikuntzan eragile ezberdinek
|
hartzen
dute parte. Estatuaketa egitura administratiboak, esaterako, lurraldea eta herritartasuna definitzen dituzte, eta horien bitartez taldea geografikoki eta sozialki mugatzen.
|
|
|
Estatuaketa egitura administratiboak, esaterako, lurraldea eta herritartasuna definitzen dituzte, eta horien bitartez taldea geografikoki eta sozialki mugatzen. Hori da, beharbada, estatuak talde nazionalaz egiten duen mugaketaren adibide nabarmenena, baina ezbakarra, estatuak berak duen botere sinbolikoaren indarra kontuan
|
hartuta
.
|
|
|
(hots, medioak definitzen duen erreferentzia eremua) lehenengo elurtea da. Era berean, trafiko istripu bat edo gobernuak
|
hartutako
neurri baten albistegarritasunean nahasten dira, aldi berean, gertaeraren izaera bera eta gertatutako erreferentzia eremuaren hurbiltasuna (beste zenbait faktorerekin batera, jadanik esan dugun legez).
|
|
|
Hemen nortasunbiak eta erreferentzia eremu biak ez dira kontrajarriak. Baina euskal herritartasuna etaespainoltasuna
|
hartzen
baditugu, batzuen ikuspegitik bata bestearen osagarri denbitartean, beste batzuen ikuspegitik elkarren aurkakoak dira eta kontrajarrita daude.Era berean, Euskal Herria eta Espainia eremu kontrajarriak lirateke.
|
|
|
Beraz, nortasunak bezalaxe, erreferentzia eremuak biribil zentrokideen itxuranantola daitezke. Hortaz, egunkariek darabiltzaten erreferentzia eremuen analisiakerakutsiko digu zein eremu
|
hartzen
den garrantzitsu edo esanguratsutzat, eta zein ez.Artikulu edo albiste baten erreferentzia eremutzat, aipatzen den gertaerak edo gaiakeragina edo lotura duen eremua hartzen badugu, orduan egunkari bakoitzaren erreferentzia eremu nagusiak ikusiko ditugu. Horixe da 1 grafikoan ikus dezakeguna.
|
|
|
Beraz, nortasunak bezalaxe, erreferentzia eremuak biribil zentrokideen itxuranantola daitezke. Hortaz, egunkariek darabiltzaten erreferentzia eremuen analisiakerakutsiko digu zein eremu hartzen den garrantzitsu edo esanguratsutzat, eta zein ez.Artikulu edo albiste baten erreferentzia eremutzat, aipatzen den gertaerak edo gaiakeragina edo lotura duen eremua
|
hartzen
badugu, orduan egunkari bakoitzaren erreferentzia eremu nagusiak ikusiko ditugu. Horixe da 1 grafikoan ikus dezakeguna.
|
|
|
laguntzen ote dute hedabide probintzial hauek, gure? eremu bat eraikitzen, ezespainola ez frantsesa ez den eremua, beren edukietan errealitate hurbilena eta ez hainbeste estatu mailakoa islatzen dutela kontuan
|
hartuta
–Galdera honentzako erantzunbiribilik ez dugun arren, interesgarria da ordea egunkariok islatzen duten EuskalHerria nolakoa den behatzea.
|
|
|
Bestalde, Lizarra Garaziko itunaren ondorioz, Euskal Herria osotasun politikogisa
|
harturik
, egunkariek hedatzen duten irudia koiunturala ala zerbait iraunkorragoaizango ote den erantzuterik ez daukagu. Izan ere, neurri handi batean hori itun hartatikaurrera abiatutako prozesuaren bilakaerak berak erabakiko baitu.
|
|
|
Eguraldiari eta trafikoari buruzko informazioek bi eremu ezberdin sortzendituzte nabarmenki: EUSKALDUNON EGUNKARIAn eta GARAn Euskal Herria da, bere osotasunean
|
harturik
, erreferentzia nagusia. DEIAn oso garrantzitsua daEspainiaren presentzia, eta, hurbilago, Euskal Autonomia Erkidegoa eraikitzen daeremu esanguratsu gisa.
|
|
|
Abertzale eta erregionalisten artean, ordea, bada alderik: harremanhorretan Euskal Herria bere osotasunean
|
hartzen
dute berriro ere lehenek, bigarrenakHegoaldera mugatzen direlarik. Bestalde, politikari buruzko albisteetan, Bizkai, Arabaeta Gipuzkoako egunkariek gehiago azpimarratzen dute Hegoaldea Euskal AutonomiaErkidegoa baino, baina ez dute berdin jokatzen egunkari nafarrek:
|
|
|
Programen edukian, xede taldean eta formatuan gero eta tipologia gehiago aurki daitezke eta, gainera, kanal batentzako erabilgarri suerta daitezkeensailkapen irizpideek ez dute beste baten programazioa aztertzeko balio. Esaniko hauekkontuan
|
hartuta
, eta Sofres, EBU eta Euromonitor en sailkapenak esku artean erabilieta gero, ikerketa honetarako sailkapen propioa eraikitzea erabaki dugu. Bertan, hamahiru programa genero desberdinen bidez, ETBren kanal bien programazioa bereosotasunean lantzeko aukera eskaintzen zaigu.7
|
|
|
7 Eraiki dugun sailkapenean, EITBren emisioan lekurik ez zuten ohiko tipologiak alde batera utziditugu, eta aldi berean, gure ikerketan oinarrizko datuak eskaintzeko baliogarriak izan zitezkeen batzuksartu. Hauek dira kontuan
|
hartu
ditugun programa generoak: Albistegiak, Haur eta Gazteentzakoprogramazioa, Kirolak, Erreportajeak, Magazinak, Euskal Kultura Tradizionala, Fikzioa, Lehiaketak, Erlijiozkoak, Euskara, Umorea, Musika eta Karetak/ Kanalaren Identifikagarriak.
|
|
|
Hala ere, aireratzen diren programa guztien generoa eta iraupena kontuan
|
hartuta
, hauxe da euskarazko kanalaren eskaintza.
|
|
|
Bestalde, neurketa honetarako telebista kanal bakoitzaren benetako emanaldia
|
hartu
dugu kontuan.Horretarako, aste konposatu bateko emanaldi osoa grabatu eta aztertu dugu. Errepikapenak ere kontuanhartzen dira, beraz.
|
|
|
ETBlen emanaldien heren bik baino gehiagok Euskal Herriarekin zerikusia dutenbitartean, ETB2n erdira jaisten da portzentaje hori. Aldea nabarmena dela uste dugu, biek zuzendaritza bera dutela kontuan
|
hartuta
. Ezberdintasun hori, neurri handi batean, programen jatorri ezberdinarekin lotuta dago, 29 taulak erakusten digunez.
|
|
|
euskarazkoak denakdira berton sortuak; gaztelaniazkoak, ordea, lehenago, nahasketatzat?
|
hartu
ditugunerakoak dira gehienbat: Euskal Herrian sortuak izan arren, beren lehengai nagusiaEspainiako produktuak dira (esaterako, Lo que faltaba saioa).
|
|
|
Euskal Herrian sortuak izan arren, beren lehengai nagusiaEspainiako produktuak dira (esaterako, Lo que faltaba saioa). Magazinen inguruanagertzen den alde hau ez da harritzekoa, kanal bakoitzaren hizkuntza kontuan
|
hartuta
: izan ere, filmak, erreportajeak eta beste zenbait produktu ez bezala, itzulpenak apenasduen lekurik magazinetan. Beraz, saio hauek ekoizteko unean, hizkuntza bat edo bestehitz egiten duten pertsonaiengana jotzen da (elkarrizketak egiteko, adierazpenakemateko, e.a.), horrela hizkuntza baten edo beste baten eremua erreferentzia bihurtuz.Horixe gertatzen da euskarazko eta gaztelaniazko magazinetan:
|
|
|
Zerrenda honetatik at utzi ditugu kirolari buruzko albistegi berezituak, generokako sailkapenetan kirolen atalean sartuta baitaude. Kontuan
|
hartu
ditugu, ordea, albistegi orokorretan kirolari eskainitako tarteak, nahiz eta batzuetan bestelako albisteetatikaparte ematen ziren (tartean iragarkiak sartuta). Era berean, albistegi orokorretan izaerabereziz agertzen ziren bestelako tarteak (burtsari zein eguraldiari buruzko berriak) albistegi horien barnean daude sartuta.
|
|
|
Albistegien azterketarako saio guztiak ez ditugu kontuan
|
hartu
, eta egunerokoalbistegi orokorretan eta bertan hedatzen diren saioak beren artean orekatzen dira, herrialde baten edo beste baten agerpenaren aldeko joerarik sortu gabe. Horrela, badakigu ezen bizkaitarra Bizkaiko albisteak jasotzen ari den bitartean, arabarra Arabakoakjasotzen ari dela.
|
|
|
Hauen artean, nola ez, Jaurlaritza, Legebiltzarra, Lehendakaria eta enparauak aurkitzen ditugunagusiki. Lehenetsita ageri zaizkigun bi multzo hauen bidez, instituzionalki eratu etaegituratutako komunitatean bizi garela islatzen da (beti ere kontuan
|
harturik
, ETBkEuskal Autonomia Erkidegoari ematen dion lehentasuna, jakina). Gainontzeko multzoen presentzia, pertsona bakanena eta egitura finkorik gabeko taldeena ez da inondikere aurretik aipatutakoen mailari iristen.
|
|
|
gaztelaniazko albistegiak euskarazkoak baino joera handiagoa duEspainiako gertaeren berri emateko. Aldea ez da handiegia, baina joera bat erakustendu (esanguratsua, bestalde, bi albistegien artean ia erabateko parekotasuna egon litzatekeela kontuan
|
hartuta
, bata bestearen itzulpen izaki).
|
|
|
Azpimarragarria da, gai honen inguruan, Nafarroari eskaintzen zaionarreta txikia: kontuan
|
hartuta
bere erakunde politiko propioak dituela (Euskal Autonomia Erkidegoaren parekoak, Foru Hobekuntzatik datozenak), ia ez da agertzen herrialde horri soilik dagokion politika albisterik, Euskal Autonomia Erkidegoari soilikdagozkionak %39 izanik. Gizarte gaietan, ordea, Nafarroak badu presentzia aipagarria: Bizkaiaren pare, eta Arabak baino handiagoa.
|
|
|
Nafarroaren presentzia urria, eta Euskal Autonomia Erkidegoaren lehenespena, Hegoaldearenarekin batera. Euskal Herriak, bere osotasunean
|
harturik
, ordea, ez du erreferentzialtasunik gai honen inguruan.
|
|
|
Dena den, datu hau interpretatzeko, gogoratu beharra dago ezen datu bilketa burutu zenean (1999ko udaberrian) Osasuna taldea Espainiako Ligaren 2 mailan zegoela, horrek dakarren medioetako agerpen txikiarekin. Futbolari buruzko informazioak (talde handieningurukoak bereziki) kirol albisteetan duen presentzia kontuan
|
hartuta
, hortik uler dai
|
|
|
Hirugarrenik, aipatzekoa da, halaber, talde espainiarretan, ikus entzunezkoetanbereziki, askoz pisu handiagoa duela nazioarteko kapitalak talde frantziarretan baino.Zentzu honetan, aipatzekoak dira Telefonica Media n Pearson eta Bertelsman taldeekduten parte
|
hartzea
edota Prisa ren ikus entzunezko atalean. Sogecable. FrantziakoCanal Plus ek edo EEBBetako Time Warner ek dutena.
|
|
|
Dohaineko prentsan ere presentziaesanguratsua du, bai zuzenean. Que facil...? eta baita bere egunkariekin baterabanatzen dituen egunkari lokalen bidez. Prentsaren arloan euskararen merkatua ereesploratzen saiatu da (Zabalik astekariarekin), eta baita nazioartera hedatzen ere, Sud Ouest egunkarian gutxiengoko parte
|
hartzearekin
(%6); eta Argentinan Clarin etaLa Nacion enpresekin batera, egunkari erregionalen sare bat egiteko asmoz. Irratirakohedapena askoz mugatuagoa izan da, oztopoak aurkitu baititu horretarako.
|
|
|
Irratirakohedapena askoz mugatuagoa izan da, oztopoak aurkitu baititu horretarako. Gaur egunbere presentzia EAEko hiru hiriburuetan dituen frekuentzietara mugatzen da, COPErekin eta Cadena 100ekin programazioa banatuz, nahiz eta azkenaldiotan bere interesakEspainiar Estatu aldera (COPEn gutxiengoko parte
|
hartzea
Logroñon eta Murtzianfrekuentzia bana) ere zabaltzea lortu duen. Arrakastatsuagoa izan zen telebistarakoegin zuen dibertsifikazioa, Tele kapitalaren %25 erosi baitzuen.
|
|
|
Halaber, telebista lokalen eremuan sartzenere saiatu da Gipuzkoako Teledonosti eta Bizkaiko Bilbovision kateen bitartez, arlohorretan etorkizunean gerta daitezkeen garapenei begira. Ikus entzunezkoetan produkzio atalean ere sartu da Emilio Aragon-en Globomedia Grupo Arbol taldean edota EliasQuerejeta ren Esicman delakoan kapitalaren parte
|
hartzeak
bereganatuz. Internet enere saiatu da bere presentzia hedatzen, Bizkaiko Sarenet ekin eta, beste maila batean, itxuraz ez hain arrakastatsuan?, Berlusconi-k sustatutako Jumpy atariarekin.
|
|
|
Irratigintzan, OM eta FM sare indartsuak ditu, horietarako eta asoziatuetarako programaziodibertsifikatuak eskainiz (SER, 40 Principales, Dial, M, Sinforadio, Radiole, Radiole Tropical,..). Halaber, irratigintzan Ameriketarako hedapena hasi du, Kolonbian, Txilen eta baita EEBBetan ere posizioak
|
hartuz
(Radio Caracol, Grupo Latino deDifusion,...). Latinotasunaren zigiluan oinarrituta, Gran Vfa Musical taldearen bitartezmusikan ere sartzen saiatu da, diskoetxeak, edizio etxeak eta abar bilduz.
|
|
|
Telekomunikazioetatik dator, preseski, Espainiar Estatuko hirugarren talde nagusia, Telefonica alegia. Europako Batasunak
|
hartutako
telekomunikazioen liberalizaziorako ildotik, Telefonica, Espainiar Estatuko telefonoaren monopolioa zeukan konpainia, pribatu izatera igarotzearekin batera, izugarrizko nazioarteko eta multimedia arloko hedapen prozesu batean murgilduta egon da. Horren ondorioz, eta EspainiarEstatuari dagokiolarik, Antena orotariko telebista pribatu estatala eta Via Digitalsatelite bidezko telebista digitala menderatzen ditu.
|
|
|
Zerbitzu publikoak, zehazki, eztabaida demokratikoa, populazioaren atal ezberdinen arteko harremanak, integrazio soziala eta herritartasuna bultzatubehar dituela finkatu da. Baita frantsesaren sustapena eta ondare kultural eta linguistikoaren balioztapenaziurtatu ere, bere dibertsitate erregional eta lokaletatik abiatuta edo horiek aintzat
|
hartuz
. Halaber, zerbitzupublikoak lagundu egingo dio kreazio intelektual eta artistikoaren hedapenari, ezagutza zibiko, ekonomiko, sozial, zientifiko eta teknikoen zabalkuntzari eta ikus entzunezkoen eta komunikabideen gaineko hezkuntzaren garapenari.
|
|
|
Kuotak: emisio denboraren erdia europar jatorriko ikus entzunezko programekin osatu behar da, betiere informatiboak, kirol erretransmisioak, lehiaketak, publizitatea eta teletestua aintzat
|
hartu
gabe; gainera, horietako erdiak jatorrizEspainiar Estatuko hizkuntzaren batean egindakoak izan behar dira, eta %10ekoizle independenteena eta azken bost urteetan egindakoa; halaber, behartuegiten dira telebistak beren diru sarreren %5 film eta telebistarako pelikulaeuroparren produkzioan inbertitzera.
|
|
|
Publizitate emisioen gaineko mugak eguneko emisio denbora osoaren %20taneta orduko 17 minututan finkatzen dira, gehienez jota ere (tele salmenta etaautopromozioa aintzat
|
hartuta
); publizitateko iragarkiak bakarrik aintzat hartuta, horiek ezin dira emisio denbora osoaren %15etik gora izan; publizitate etatele salmentara emandako denbora ezin da orduko 12 minututik gorakoa izan51.Publizitateari dagokionean, halaber, mugatu egiten da alkohol eta tabakoarena.
|