|
2000
|
|
|
Eta horrelako eskubiderik ez dago. Gehiengoak ez dauka horrelako eskubiderik, gehiengoak ez dauka zilegiak ez diren erabakiak
|
hartzeko
eskubiderik, gehiengo sozialak ezin du zilegia ez dena zilegi bihurtu. Alardearen auzian gertatzen da hau.
|
|
|
21 artikulua. 1 Pertsona orok du bere herrialdeko gobernuan parte
|
hartzeko
eskubidea, zuzenean nahiz libre aukeratutako ordezkarien bitartez.
|
|
|
Jaramonik ezak nora garamatza? Gainera, gure Euskal Herrian, bertako estatutuaren arabera, gaztelera eta euskara biak ofizialak direnez, Eusko Jaurlaritzak du erabakia
|
hartzeko
eskubide osoa, ez Madrilgo Auzitegi Goren horrek.
|
|
|
Orduan, gure planteamenduan, Euskal Herri osoarentzat egiten da proiektupolitikoa, eta gero atxikimendu prozesua dator, ezin duzulako inor behartu prozesuan parte hartzera, eta ezin da eskubide kolektibo bat bermatu eskubide indibiduala zapalduz; aitzitik, biak lotu behar dira. Beraz, nahiz eta Nafarroako gehiengobatek gure prozesuan parte ez hartzea erabaki, gutxiengoak parte
|
hartzeko
eskubidea izango luke. Baina borroka armatua ematen den eszenatoki batean, hori ezinizango genuke martxan jarri.
|
|
|
98ko euskal legeak espainiar federaziotik irtetea baimentzen zuen, eta horrela egin genuen. Selekzio hau pasaden astelehenean Guggenheim en aurkeztu genuen, eta jada norgehiagokainternazionalak antolaturik ditugu.Federazio internazionalean parte
|
hartzeko
eskubidea daukagu; espainiarfederazioak eta CDSak(. Consejo Superior de Deportes, delakoak) boikoteatzen gaituztenez, ordea, ezin; nahikoa izango zen abstenitu egingo baziren, baina oso beligeranteak dira.
|
|
2001
|
|
|
Adineko pertsonari, zaintza bereziak edo berariazko tratamendua jasotzen ari den bizitoki edo erakundeetan bizi denean, giza eskubideak eta funtsezko askatasunak gozatzeko aukera eman behar zaio, bere duintasuna, sinesmenak, premiak eta intimitatea erabat errespetatuz; era berean, bere bizitzaren kalitateaz eta bere buruaren zaintzaz erabakiak
|
hartzeko
eskubidea du.
|
|
|
Honela, askatasuna galduta, libre eta ez libreak berdinduz zihoazen; juridikoki libreak izaten jarraitukozuten, baina morrontzara degradaturik: zerbitzu militarrerako eskubidea eta batzarretan parte
|
hartzeko
eskubidea, Karlomagnorekin mugatuz zihoazen. Batzarrak (tribuen bileren aztarna zirenak19) kanpaina militarren aurretik egitera mugatuziren, eta denboraz aristokrazia laiko eta eliztarraren esku geratu ziren (armamentuastunagoa ordain zezaketenen esku); borrokatzeko eskubidea izateko, hiru mantsubaino gehiago eduki beharra zegoen (batetik, pobreentzat abantaila zen hori galerahandiak ekartzean, lan handiko unean faltatzean eta gastuak izatean; baina, bestetik, haien eskubideen galera zen).
|
|
|
Gaitzeko okerra(...) Ahaleginik egin gabe informatu nahi izatea mobilizazio zibilarekin baino publizitate mitoekin lotuago dagoen ilusio bat baizik ez da. Informazioak bere kostuak ditu eta prezio horren truke eskuratzen du hiritarrak bizitza demokratikoan adimentsu parte
|
hartzeko
eskubidea".
|
|
2002
|
|
|
Izan ere, jakinarazpen hauetan zerbitzuak zein udal oharrak euskaraz edota ele bitan jaso nahi dituela agertzen du sinatzaileak: " Jakinarazpen honetan aipatzen diren oinarrizko hizkuntza eskubideak behar bezala bermatzen ez zaizkidan bakoitzean jakinarazpenak berez aintzat ez
|
hartzeko
eskubidea dut, eta nire herritar eskubideak inongo bazterketarik gabe bermatuak izan daitezen, helegiteak aurkeztu edo hartu beharreko beste neurriak aztertuko ditut", argi utziz. " Administrazio publikoa herritarrek sostengatutako zerbitzua eta herritarrei zuzendutako zerbitzua da eta hau horrela, bere betebeharra da herritarren hizkuntza eskubideak bermatzeko beharrezkoak diren erraztasun eta bitartekoak jartzea.
|
|
|
Hori dela eta, emisora horiek ezaugarri komun batzuk dituzte: beren estatutuetan aniztasun erlijioso, politiko, soziala eta kulturala bermatzeaz gain, giza talde guztien parte
|
hartzeko
eskubidea jaso behar dute. Era berean, informazioak zuzentzeko eskubidea espresuki azaldu behar dute, gizabanakoen eskubideen berme moduan.
|
|
|
Elkarte horretako kide diren 39 erakunde eta 27 herrialdeek AECren azken Batzar Orokorrean egindako Adierazpenak alderdi hauek biltzen ditu, besteak beste: zainketa eta tratamendu mediko eta psikosozialerako eskubidea, informazioa jasotzeko eskubidea, pazienteak erabakiak hartzen parte
|
hartzeko
eskubidea, eta tratamenduen lankidetzan pazienteak dituen erantzukizunak. Osasun sisteman eta paziente, profesional eta osasun erakundeen arteko harremanetan islatu liratekeen nazioarteko tresnetan adierazitako giza balioei eta eskubideei buruz ere hitz egiten da.
|
|
|
1 Herri guztiek dute erabakiak askatasunez
|
hartzeko
eskubidea eta, eskubide horren bitartez, beren egitura politikoa eta garapen ekonomiko, kultural eta soziala askatasunez finka dezakete.
|
|
|
Herri guztiek dute erabakiak askatasunez
|
hartzeko
eskubidea, eskubide honen bitartez, beren egitura politikoa eta garapen ekonomikoa, kultural eta soziala askatasunez finka dezaketelarik.
|
|
|
2. Herri guztiek dute beren hizkuntzen babes eta sustapenerako neurriak
|
hartzeko
eskubidea. Beraz, euskaldunok ere goi mailako ikasketetan euskaraz egiteko eskubidea dugu.
|
|
2003
|
|
|
Baina, zein arin ahazten diren gauzak! Hilabete besterik ez da igaro Udal eta Foru hauteskundeak burutu zirenetik eta kanpainan entzundako proiektu politiko guztiek parte
|
hartzeko
eskubidearen aldeko aldarrikapenak isildu egin dira. Udalak osatu eta gero, ordezkaritza instituzionala izatea ukatu dioten gizartearen zati horren ordezkaritza nola gauzatu aztertu behar denean, talde politiko guztiek beste aldera begiratzen dute.
|
|
|
Esku
|
hartzeko
eskubidea
|
|
|
Erakunde komunitarioen bitartez, legean eta garatzen diren ebazpenetan xedaturiko terminoetan, esku
|
hartzeko
eskubidea du erabiltzaileak.
|
|
|
Epaiaren menpe daudenek banakako tratamendu programa izateko eskubidea dute, eta barneratutako guztiek zentroko jardueretan parte
|
hartzeko
eskubidea dute.
|
|
|
Ez da ezen gezurra, guk ere euskaldunok, Euskal Herria helburu
|
hartzeko
eskubidea badugula: duela 30 bat urte, Paulo VI.ak, orduko aita sainduak erran zuen nazionalismoaren ideologia ez doala, baitezpada, elkartasun unibertsalaren aurka.
|
|
2004
|
|
|
Amnistiaren Aldeko Mugimenduak bere aportazioa berriztatu duenean: presoen izaera eta jatorri politikoa azpimarratuz, eskubide politikoak dituztela, euskal prozesuan parte
|
hartzeko
eskubidea dutela eta horren berme, euskal herriratzeak dakarrela aldarrikatuz; eta konfliktoa konpontzekotan errepresaliatu guztien egoera bideratu beharra dagoela eztabaida politikora ekarriz, hain zuzen, aldaketa politikorako gehien eman dutenak kontutan hartzearen garrantzia nabarmenduz.
|
|
|
Txostenak adibide ikaragarriak eskaintzen ditu: 16 orduko lan jardunaldiak, hilero ordaindu gabeko 150 ordu estrak, sindikatuak osatzeko eskubiderik ez, segurantza sozialik ez, gaixotasun baja
|
hartzeko
eskubiderik ez, areago, lan jardunaldi maratonianootan komunera joateko aukerarik ez.
|
|
|
Senar emazte bakoitzak besteak lortutako irabazietan parte
|
hartzeko
eskubidea dauka, baina bakoitzari dagokio norbere ondasunen administrazioa eta gozamena.
|
|
|
Enpresa komitearen botereak nahiko zabalak dira. Gai batzuei dagokienez, aipatukomiteek informatuak eta kontsultatuak izan behar dute; beste batzuei dagokienez, zuzendaritzaren iniziatiben gaineko beto eskubidea dute; eta beste gai batzuetan, politikaren diseinu eta burutzean parte
|
hartzeko
eskubide berberak izatera heltzendira (Smith 1995, 107).
|
|
|
Gizakiek kapitalaren aurrean nagusitasuna izatean datza gakoa. Halaber, atzerriko eta inguruko filialetako langileen parte
|
hartze
eskubideak bermatzekooinarrizkoa iruditzen zaigu AKE n ohiko izan den instituzionalizazio bidea hartzea24 Horiexek dira, hain zuzen ere, kooperatibaren kapital sozietateak besteetatik desberdinduko dituen irizpideak, eta modelo berriaren demokrazia industrialarenmaila baldintzatuko dutenak. Hau da, Arrasateko esperientzia demokrazia industrialaren hedapenarekin benetan konprometiturik dagoen edo etorkizuna esklusiboki ekonomia kapitalistarena delako ustearekin bat egiten duen erakutsiko duena.
|
|
|
Hori delaeta,, poiites? hitzak hiritar adieraztcn du, hauda, hirian bizi eta komunitate horretan parte
|
hartzeko
eskubidea duena. Horrela,, politika, hitzak, izen gisa azaltzen denean, bi esanahi desberdin zituen grekoen pentsamenduan; aldebatetik, polis batean edo Hiri estatuen arteko harremanetan gertatzen zen egoera zchatza; eta bestetik, polis bera kudeatzeko erabiltzen ziren jakite, ekintza edo erakundeen multzoa.Azken esanahi horren arabera, politika arte moduko zerbait zen, hau da, polisari buruzkojakite praktikoa eta komuna zena gidatzeko erabilitako teknika.
|
|
|
– Printzipioak, Taldearen enpresa kultura bideratzen duten irizpideak dira: antolakuntza demokratikoa, lanaren lehentasuna eta kapitalaren izaera instrumentala, enpresaren kudeaketan parte
|
hartzeko
eskubidea, soldata mailaren inguruko elkartasuna, gizartea aldatzeko grina, Arrasateko esperientziaren izaera unibertsala eta hezkuntza sustatzeko joera.
|
|
|
Euskal Presoen Kolektiboa anitza de eta euren burua euskal prozesu politikoan parte
|
hartzeko
eskubidea duen eragile bat bezala jotzen dute.
|
|
|
ziztatzen bagaituzue, ez zaigu odolik irteten; kili kili egiten badiguzue, ez dugu barrerik egiten; pozoitzen bagaituzue, ez gara hiltzen... Iraintzen bagaituzue, ez ote dugu mendekua
|
hartzeko
eskubiderik. Orduantxe zabaldu da atea, eta etorri berria patxadaz sartu da aretora, pelikularen amaiera ikusteko presa barik.
|
|
|
5 Kasu batzuetan, hizkuntz eskubideez gain oinarrizko eskubide batzuk ere urratzen zaizkie herritarrei: berdintasunez hartua izateko eskubidea, informazioa
|
hartzeko
eskubidea, etab.
|
|
2005
|
|
|
Idatzizko aurrekontua
|
hartzeko
eskubideaz ez dute informatzen
|
|
|
Egun, erretiroa
|
hartzea
eskubidetzat jotzen bada, borondatezkoa izan litzateke edo, gutxienez, lana uzteko adin muga malgutu egin litzateke.
|
|
|
5 Ordezkaritza, Kontsulta eta Partaidetzarako Eskubidea: kontsumitzaileen elkarteen bidez, kontsumitzaileek ordezkatuak izateko, galdetuak izateko eta kontsumoari loturiko erabakietan parte
|
hartzeko
eskubidea dute. Izan ere, elkarteetan bilduz, bakarka baino indar eta gaitasun handiagoa dute erreklamazioak egiteko eta euren interesak defendatzeko.
|
|
|
Legearen 38 artikuluko azken lerrokadak zehaztutako kasuan, hirugarren edukitzaileak prozeduran parte
|
hartzeko
eskubidea izango du, lege horren 134 artikuluaren arabera, baina legearen 126 artikuluaren ondoreetarako zitazioa egin dakion, edukitzaile horrek bere eskubidea inskribatu behar du, Prozedura Zibilaren Legeko 1489 artikuluak ezarri zamen ziurtagiria eman aurretik.
|
|
|
Kasuan kasuan aplikatu beharreko banaketa berdinaren prozeduraren menbideak, bai eta finka, finka zati zein hipe geratzen dira jardununearen mugen barruko finkak, finka zatiak zein hirigintza aprobetxamendurako eskurigintza aprobetxamendurako eskubide atxikiak ere, baldin eta horien titularrek jardunune horri aintzatetsi zaion aprobetxamenduan parte
|
hartzeko
eskubidea badute, nahiz eta finka zein aprobetxamendu horiek muga horietatik kanpoko lurrak izan edo kanpoko lurren gainekoak izan.
|
|
|
Orduan, eszenifikazio edo antzezpen horretan non gelditzen dira kantinerak. Eta Gipuzkoan, beraz Irunen,, odol garbikoak? zirela frogatu ezin eta garai foralhaietan ez zeukaten gizonek, gaur egun bizi direnek, badute Alardeanparte
|
hartzeko
eskubiderik? 18 Pasabidean egoten ahal ziren, edo ilegalki, baina ezzuten alardeetan parte hartzen. Irizpide horri zorrotz jarraituta, zenbat, benetako, irundar (eta hondarribiar:
|
|
|
Baina EA, HB eta lUren ordezkariak bileretan parte hartzeaktiboa izaten hasten direnean gauzak aldatu egiten dira. Bileretan emakumearenparte
|
hartzearen
eskubidea edota Alardearen demokratizazioaren inguruko eztabaidak planteatu ziren. Era berean, bileren akta udal idazkariak egitea eskatu zen.Horren ondorioz, kide ez politikoak zirenek aktore desatsegintzat jo zituzten ordezkari politikoak; izan ere, euren interes eta ideien kontra jotzen baitzuten.
|
|
|
Hondarribian gertatutakoa azaltzeko, 1997 urtean EAEko Auzitegi Nagusiakemakumearen parte
|
hartzearen
eskubidearen alde eginiko epaia kontuan hartu beharda. Lehen aipatu den bezala, Hondarribiko Udalak epai horren aurkako helegiteaaurkeztu zuen.
|
|
|
ekimena ez zen baztertu. Eskasa zela uste zen, baina urte horretan ezparte hartzeko prest zeuden baldin eta udalak emakumearen parte hartzearen aldeko ekainaren 6an Eusko Legebiltzarrak onartutako mozioa ontzat jotzen bazuen.Horren bidez, emakumearen parte
|
hartzea
eskubidea zela onartzen zen, eta negoziazioan eskubide horren inguruko eztabaida emango zen. Tradizionalisten kasuan, aldiz, negoziatzeko borondaterik eza nabaria izan zen hasieratik.
|
|
|
onartezinada era eta une guztietan. Horrek edozein negoziazio baldintzatzen du, emakumeakparte
|
hartzeko
eskubidearen inguruko modulazioa negoziaezin bilakatzen baita.
|
|
|
6 Publikoa zein pribatua izan, Alardean parte
|
hartzeko
eskubidea
|
|
|
Aurkezpen honekin amaitzeko eta puntu bakoitzaren azterketari ekin aurretik, ez nuke aurrera jarraitu nahi ezinbestekoak diren eskerrak eman gabe. Lehenik, legitimotasun osoz emakumezkoak gizonezkoekin batera berdintasunean Alardeanparte
|
hartzeko
eskubide osoa dutela aldarrikatuz lehen urratsa eman zuten emakume eta gizonei, beren ekimenari esker gure gizarteko beste injustizia bat agerianutzi dutelako eta gizon emakumeen arteko bizikidetza justua helburu, inoiz elkarezagutuko ez lukeen jendea elkar ezagutzea eta biltzea posible egin dutelako (emakume, tradizionalistek, ere beren esker ona adierazi lukete; izan ere, inoizez bezala, Alardearen aitzakian biltzeko eta antolatzeko aukera izan baitute, etahori bai dela aurrerapauso historikoa!).
|
|
|
IZATEN JARRAITZEN DU: BERDINTASUNEZKO EGOERANEMAKUMEEK ETA GIZONEK ALARDEETAN ELKARREKINPARTE
|
HARTZEKO
ESKUBIDEA ERREALITATE EGITEA
|
|
|
Beraz, batetik, Alardea udalak antolatu izanak edo Alardea talde pribatuekantolatu izanak jorratu beharreko bide judizialak ezberdinak izatea eragin du (auzialdi administratiboa edo zibila); eta bestetik, emakumezkoek gizonezkoekinbatera berdintasun osoko egoeran Alardean parte
|
hartzeko
eskubidearen aldarriakemaitza juridiko ezberdinak izan ditu Alardearen antolaketan udalek parte hartudutenean edo parte hartu ez dutenean. Orain arte behintzat, hala gertatu da, bainaAuzitegi Gorenaren azken epaia kaleratu zain egon beharra daukagu azpimarratutako azken ideia hori behin betiko izango den ala ez baieztatu ahal izateko.
|
|
|
Irungo eta Hondarribiko Alardeetan emakumezkoek gizonezkoekin bateraparte
|
hartzeko
eskubidearen aldarri edo errebindikazioa planteatu zenean, aldarrihorrek ideia nagusi bat zuen bere funtsean: parte hartzeko eskubidea, gizonezkoenmoduan tratatuak izateko eskubidea, emakumea izateagatik diskriminatua ez izateko eskubidea, emakumeari ere, gizonezkoei bezala, existentzia edo izate hutsagatikzegozkion eskubideak zirela frogatzea.
|
|
|
Irungo eta Hondarribiko Alardeetan emakumezkoek gizonezkoekin bateraparte hartzeko eskubidearen aldarri edo errebindikazioa planteatu zenean, aldarrihorrek ideia nagusi bat zuen bere funtsean: parte
|
hartzeko
eskubidea, gizonezkoenmoduan tratatuak izateko eskubidea, emakumea izateagatik diskriminatua ez izateko eskubidea, emakumeari ere, gizonezkoei bezala, existentzia edo izate hutsagatikzegozkion eskubideak zirela frogatzea. Hau da, Alardean gizonezkoekin batera etaberdintasunezko egoeran parte hartzeko eskubidea, funtsezko eskubide bat zela, Giza Eskubideen Deklarazio Unibertsalak aurrezagutzen duena eta gure antzekokultura duten inguruko herrialdeetako konstituzioek ere bere egiten duten eskubidebat dela.
|
|
|
parte hartzeko eskubidea, gizonezkoenmoduan tratatuak izateko eskubidea, emakumea izateagatik diskriminatua ez izateko eskubidea, emakumeari ere, gizonezkoei bezala, existentzia edo izate hutsagatikzegozkion eskubideak zirela frogatzea. Hau da, Alardean gizonezkoekin batera etaberdintasunezko egoeran parte
|
hartzeko
eskubidea, funtsezko eskubide bat zela, Giza Eskubideen Deklarazio Unibertsalak aurrezagutzen duena eta gure antzekokultura duten inguruko herrialdeetako konstituzioek ere bere egiten duten eskubidebat dela.
|
|
|
Errebindikazio horren aurrean, Irungo eta Hondarribiko hiritarrengandik mailaorokor batean jasotako erantzuna izan zen parte
|
hartzeko
eskubidea existitzendelako ideia bera guztiz zentzu gabekoa eta oinarririk gabekoa dela. –Nola esanedota uler daiteke festa batean parte hartzea eskubide bat dela?
|
|
|
Errebindikazio horren aurrean, Irungo eta Hondarribiko hiritarrengandik mailaorokor batean jasotako erantzuna izan zen parte hartzeko eskubidea existitzendelako ideia bera guztiz zentzu gabekoa eta oinarririk gabekoa dela. . Nola esanedota uler daiteke festa batean parte
|
hartzea
eskubide bat dela. Soldadu gisa desfilatzea, nola esan daiteke eskubide bat dela??.
|
|
|
Gisa horretako galderak planteatzenzituen hainbatek. Hiritar horientzat oso sinesgarritasun gutxi zuten horrelako planteamenduek, hiritar horiek guztiek ez zuten ulertzen, ezin zuten ulertu, bi Alardeetan gizonezkoekin batera berdintasunean parte
|
hartzeko
eskubidea bizitzakogainerako esparruetan aldarrika eta egikari zitekeen eskubidea zenik; finean, ez zuten ulertzen, eta gerora ez zuten ulertu nahi izan, herriko festetako ekitaldi nagusieta garrantzitsuenean eraginkortasun osoa duen eskubidea denik berdintasuneskubidea.
|
|
|
Bi epaiak Madrilen egoitza duen Auzitegi Gorenak berretsi zituen urte batzuk geroago. Hondarribiko Alardea dela eta, 2002ko irailaren 13ankaleratutako epaiaren bitartez, eta Irungo Alardeari dagokionez, 2002ko irailaren19ko epaiaren bidez. Azken bi epai horiek behin betiko berresten dituzte 1998.urteko 15/ 98 eta 16/ 98 epaietan emakumeen parte
|
hartzearen
eskubidearen aldeBilboko bi abokatuek erabili zituzten argudio juridikoak.
|
|
|
Are gehiago esango nuke. Irun eta Hondarribiko Alardeetan emakumeenparte
|
hartzeko
eskubidearen inguruan bizi izandako bortizkeria eta zentzugabekeria soziala eta politikoa kontuan hartzen badugu, lege proiektua aurrera aterakobalitz ere, Eusko Jaurlaritzan ordezkaritza duten alderdi nagusien jarrera politikoki
|
|
|
Baina hori ez da horrela; izan ere, egia da gertakari historikoa oinarritzat duten eta gogora ekartzen duten bi festa nagusiren aurrean gaudela, baina inolaz ere antzezpen edo irudikapen hertsi eta zehatz baten aurrean. Arrazoihistorikoak ez dira inolaz ere argudio nahikoa emakumearen parte
|
hartzearen
eskubidea zanpatzeko, guztiz eztabaidagarria baita bi Alardeen bidez gogora ekartzendiren gertakariak antzezpen errealista baten emaitza direla. Horrela, Hondarribikosetio egoera dela eta, 1638an burututako borrokan eta 1522ko San Martzialgo borrokan, ez ditugu aurkituko gaur egungo bi Alardeetan ezagutzen ditugun hainbatfuntsezko elementu, hala nola, Musika Banda, Zalditeria, Tanborrada, Hatxeroakedo Gastadoreak, Kantinerak, udatiarren konpainia, gorbataren erabilera Hondarribiko zenbait konpainiatan eta Irungo guztietan, bi Alardeetako doinuak, eta abareta abar.
|
|
|
Horregatik, gaur egungo errealitateak, oinarri sozial, ekonomiko, politiko eta juridikoak tarteko? emakumeak berdintasunezko egoera batean bi Alardeetan parte
|
hartzeko
eskubidea izatea eta Alardeak egungo errealitatera egokitzeainposatzen du.
|
|
|
Beraz, alor publikoaren atea behin betiko itxita geratuko zaie betikoei. Alardean parte
|
hartzeko
eskubidearen eta Alardearen antolaketan bi udalek izandakoardura historikoaren arteko lotura zuzena agerian utziko dute 1998ko urtarrileko biepaiek eta une horretatik aurrera udalek dute Alarderik antolatu emakumeek bertan parte hartzeko duten eskubidea onartu gabe. Une horretatik aurrerabeste bide berri bati ekin behar izango diote betikoek, hau da, pribatizazioaren bideari eta bigarren ate hau zabalik mantendu ahal izateko zenbait formula juridikoerabiliko dituzte, hala nola, Manifestazio Eskubidea eta 1995 urteko IkuskizunPublikoen Legea.
|
|
|
Beraz, arestian adierazi bezala, 1998 urteko 15/ 98 eta 16/ 98 epaiak kalerairten ondoren, Irun eta Hondarribiko tradizionalistak beraien estrategia aldatu beharrean aurkitu ziren. ...ea ukatuko lukeen Alarde baten antolaketan parte hartukobalute, prebarikazio delituaren aurrean aurkituko bailirateke bi alkateak, hau da, udalek, Administrazio Publikoko erakundeak izanik, ezin dute legeak agintzenduena ez bete eta egokien kontsideratzen duten moduan edota beraien interesenarabera jardun, indarrean den legeriari eta epaitegiek adierazitakoari muzin eginez, finean, emakumeek parte
|
hartzeko
eskubidea ukatuz. Administrazio Publikokoerakundeak diren heinean, udalak legeak eta epaitegiak zehaztutakoa betetzerabehartua daude.
|
|
|
Urrats hauek helburu berdina dute: Alardeen antolakuntza esku pribatuetangeratzea eta, horrela, pertsona pribatu hauen borondatearen edo nahiaren adierazleizango den Alarde bat ospatzea, hau da, Alardeetan emakumeek kantinera bezalaparte hartzea soilik eta soldadu gisa parte hartu nahi duten emakumeen parte
|
hartzeko
eskubidea ukatzen jarraitzea.
|
|
|
Epai horietan adierazten denez, beste Alarde bat antolatzeko aukera dagoenbitartean ez dago diskriminaziorik eta adierazpen hau ez dator bat inolaz ere soldadu gisa parte hartu nahi duten emakumeen eskaerarekin. Emakumeen parte hartzearen alde gaudenok ez dugu Alardea antolatzeko eskubidea aldarrikatzen, baiziketa betidanik ezagutu izan dugun Alardean
|
parte
hartzeko eskubidea onartzea etadiskriminaziorik ez pairatzea. Hori da afera guztiaren funtsa eta ez beste Alarde batantolatzeko aukerarik dagoen edo ez eztabaidatzen duen debate antzua.
|
|
|
Hortik aurrera betikoen aldetik estrategia aldaketa bat gertatuko da. Egin beharreko galdera ez da ea emakumeek soldadu gisa gizonezkoekin batera Alardeanparte
|
hartzeko
eskubiderik duten edo ez erantzutea (1998ko bi epaiek baiezkoaerantzun baitzuten), baizik eta ea bidezkoa al den funtsezko eskubide horren aurrezagutza edo errekonozimendua pribatuen arteko erlazioan exijitzea. Hori da orainesku artean dugun eztabaidaren funtsa.
|
|
|
Izan ere, ez daude prest biodibertsitatea galtzeko giza ezagutzaren parte den aldetik, milaka urteko ezagutza galtzen baita laborantzan, sukaldaritzan eta eskualdeetako kulturan. Garrantzi handiko kontu hori ez dago azken hartzaileek, hau da, kontsumitzaileek, elikadurari eta babesari buruz duten funtsezko arautegitik at; baina oso garrantzitsua da mundu osoko agintariek, elikagai operadoreek eta kontsumitzaileek berek kezka eragiteko, gustu ona izateko eskubidea ez ezik, milaka urteko errezeta eta tekniken arabera prestatutako bertako elikagaiak
|
hartzeko
eskubidea ere aldarrikatu nahi baitute. Bibliografía http://www.slowfood.com – NAZIOZ GAINDIKO KORPORAZIOEN BEHATOKIA.
|
|
|
–REAJ IYHF aterpekide txartela: Espainiako gazte aterpetxeetan eta Aterpetxeen Nazioarteko Federazioko (IYHF) 5.000 aterpetxe baino gehiagotan prezio sinbolikoetan ostatu
|
hartzeko
eskubidea ematen du. 14 eta 30 urte bitarteko gazteentzat da, eta 5 euro balio du.
|
|
|
Hori horrela izanik, antza denez nahikoa ez eta, Euskal Herriaren eskubide eta askatasunen kontrako oldarraldi politiko errepresiboak azken urteotan (98az geroztik) orain arteko defizit demokratikoa gutxi balitz, ilegalizazio prozesuekin hauteskundetan parte
|
hartzeko
eskubidea ukatu diote herri honetako sektore inportante eta klabe bati. Azken deialdietan, harrokeria eta inposaketa ezin haundi eta larriagoz egin eta berretsi dutena.
|
|
2006
|
|
|
Kanpotarrak errepidetik datoz, batzuk hondartzetan geratzen dira eta egunerokoaren berri ematen diegu. Dena den atzerritarrak zein euskal herritarrak egoten dira eguzkitan, legezkoa eta zilegia da, guk gure senideen eskubideak urratuak direla gogorarazten diegu, preso batzuek eguzkia
|
hartzeko
eskubidea dutela, zigorra bete baitute. Aurtengo uda berezia izan da, ez baitu ekarri espero genuen aldaketa, edo ekarri badu okerrekoa izan da.
|
|
|
Horiez gain, gora jo daitezkeen probidentzia eta auto guztien lekukotza berezia igorri dio, bai eta aditu eginbideak edo azterketa eginbideena ere, baldin eta ezagutzea berarentzat interesgarri bada, bere eskubidea alderdi akusatzaile gisa egikaritzeko ezin badizkio horiek zuzenean jakinarazi. Dena den, ez da eginbide horien gauzatzea etengo, salbu eta fiskalak aurretiaz horietan esku
|
hartzeko
eskubidea erreserbatu eta etendurak kalte eragiten ez duenean.
|
|
|
1399an Henrike III.ak emandako sententzia izan zen Legizamon familiakoen kexaren ostean hartutakoa. Bertan erabakitzen zen Zurbaran eta Basurto familiek hautatu ohi zituztela txandaka hiribilduko kontzejuko karguak, legizamondarrak aparte utziz (azken horiek ere txandaketan parte
|
hartzeko
eskubidea izanagatik, pribilegioa baitzuten horretarako Henrike III.arengandik jasoa 1395ean385). Legizamondarrek egindako kexaren ostean, erregeak agindu zuen hiruren artean banatzeko karguak.
|
|
|
Arrasaten 1260an Mondragón fundatu zuenean Alfontso X.ak Gasteizi emandako foru bera eman zien, izena aldatuta, baina zehaztasunik gabe; aldiz, hurrengo urteetan pribilegioak gehitu zituen, 1262an bi gutunen bidez egurra
|
hartzeko
eskubidea ematen die egur ikatza egiteko ferreriatarako eta gero bigarrenean Pazkoatan massucas del fierro direlako olek emandako zergatik salbuetsi zituen.
|
|
|
Hala, epaimahaiak elkartekide batek egindako publizitatearen aurrean beste elkartekide batek egindako erreklamazioak direnean bakarrik hartu behar luke parte. Orduan, zer gertatzen da erreklamazioa aurkezten denean edozeinmazioa jaso duenari prozesuan parte
|
hartzeko
eskubidea ematen zaio, eta, epaima pertsonak, elkartekide izan gabe, egindako publizitatearen aurka?
|
|
|
Banku, Kutxa eta Aseguruen Erabiltzaileen Elkarteko iturriek adierazi dutenez, aste honetan Gardina Inmuebles enpresa multijabearen aurka irekitako prozedura penalean ehun pertsona baino gehiago agertu dira. Pertsona horiek Denia, Malaga eta Orihuelako apartamentu batzuetan oporretako astebete
|
hartzeko
eskubidea erosi zuten 2004 eta 2005 urteetan, 18.000 euro baino gehiago ordainduta eta% 9ko maileguekin. Inoiz ez zuten horretaz gozatu.
|
|
|
Izan ere, ehun konpainia baino gehiagok dute jada Espainian telefonia mugikorreko zerbitzuak eskaintzeko legezko eskubidea, baina orain arte bakar batek ere ez du lortu operadoreei espektro irrati elektrikoa alokatzea. Asmo onek huts egiten badute, TMBk esku
|
hartzeko
eskubidea izango du Telefónica, Vodafone eta Amena behartzeko beren sareak lehiakideei prezio egokietan irekitzera. Gaur egungo egoeran, batzuen eta besteen esku uzten da alokairu baldintza batzuk negoziatzea.
|
|
|
Gaur egungo egoeran, batzuen eta besteen esku uzten da alokairu baldintza batzuk negoziatzea. Baina asmo onek huts egiten badute, TMBk esku
|
hartzeko
eskubidea izango du Telefónica, Vodafone eta Amena behartzeko beren sareak lehiakideei prezio egokietan irekitzera. Operadore birtualek urtebete baino lehen hasi lukete lanean.
|
|
|
" Azken bederatzi urtetan, behintzat, ez dute ordezkorik ekarri emaginak baja edo oporrak hartu dituenean. Gu ez gaude bere aurka, bajak eta oporrak
|
hartzeko
eskubidea du beste edozein langilek bezala; guk zerbitzua normaltasunez, egunero, izatea eskatzen dugu, beste edozein espezialista zerbitzu bezala", dio Mireia Gantxegik.
|
|
|
Horretaz gain, 2002ko lan egutegia eta lanpostu eta udal langileen zerrendak baliogabetu zituen EAEko Auzitegi Nagusiak, UGT Euskadiko Zerbitzu Publikoen Federazioko idazkari nagusiak zehaztu zuenez. Azken urteotan Udalarekin auzitan dabil langile erakundea," sindikatuek normaltasun osoz jarduteko eta, inor baztertu gabe, negoziazio kolektiboan parte
|
hartzeko
eskubideak errespeta daitezen. Baita langileen banakako eskubideak ere".
|
|
|
Ezohikoa den heinean, harrigarri ere gerta daitekeen jainko andereen Biltzar horretaz bi elementu, bederen, aztertu beharrekoak dira: batetik, Biltzar horren ezaugarri formalak, alegia, non biltzen diren jainkozkoak eta nork duen hitz egiteko eta erabakiak
|
hartzeko
eskubidea; eta, bestetik, boterearen egituraketak dauzkan oinarri politikoak.
|
|
2007
|
|
|
Bere inguruko bizitza sozialean, kulturalean artistikoan eta olgetazkoan osoki parte
|
hartzeko
eskubidea eta hiritargo aktiboan progresiboki sartzeko.
|
|
|
Espainian dauden hamazortzi urtetik beherako pertsonei hezkuntza
|
hartzeko
eskubidea zor zaie.
|
|
|
2 Langileek eta enpresaburuek gatazka kolektiboko neurriak
|
hartzeko
eskubidea dute, eta eskubide hori aitortzen da. Legeak, eskubide horren egikaritza arautzen duenean, beharrezkoak diren mugak jasotzeaz gain, bermeak ezarriko ditu, gizartean premiazko diren zerbitzuen jardunbidea ziurtatzeko.
|
|
|
Elkartearen jardueretan eta gobernu nahiz ordezkaritza organoetan parte
|
hartzeko
eskubidea, boto eskubidea egikaritzeko eskubidea, bai eta Biltzar Orokorrera joateko eskubidea ere, estatutuekin bat etorriz.
|
|
|
Euren seme alaben irakaskuntzaeta ikasketa prozesuan parte
|
hartzeko
eskubidea.
|
|
|
Hezkuntza zentroaren antolaketa, jardunbide, gobernu eta ebaluazioan parte
|
hartzeko
eskubidea, legeetan ezarritakoaren arabera.
|
|
|
Zentroaren jardunbidean eta bizitzan parte
|
hartzeko
eskubidea, indarrean dauden arauetan xedatutakoarekin bat etorrita.
|
|
|
Herritarrek arazo publikoetan parte
|
hartzeko
eskubidea dute, zuzen zuzenean nahiz ordezkarien bidez; ordezkariok askatasunez hautatuko dira, sufragio unibertsalaren bidez, aldizka egindako hauteskundeetan.
|
|
|
Enpresaz gaindiko hitzarmenetan, negoziazio batzordea baliozkotasunez eratuko da, aurreko artikuluak aipatu sindikatu, federazio edo konfederazio eta enpresaburuen elkarteek gutxienez, eta hurrenez hurren, enpresa batzordeetako kideen zein, hala denean, langileen eskuordeen erabateko gehiengoa ordezkatzen dutenean, eta enpresaburuek hitzarmenak ukitutako langile gehienak enplegatzen dituztenean. Horri kalterik egin gabe, legitimazioa duten subjektu guztiek negoziazio batzordean parte
|
hartzeko
eskubidea dute, euren ordezkaritzaren arabera.
|
|
|
Enpresaburuen eta langileen ordezkariek parte
|
hartzeko
eskubidea izango dute, Gizarte Segurantzaren lan istripu eta lanbide gaixotasunen mutuek aurreko lerrokadako eginkizunetan gauzatu kudeaketaren gaineko kontrolean eta segimenduan, abenduaren 30eko 42/ 1994 Legeak, zerga, administrazio eta lan arloko neurriei buruzkoak, 39bost artikuluan ezarritakoaren arabera.
|
|
|
1 Langileek enpresan parte
|
hartzeko
eskubidea dute, laneko arriskuak prebenitzearekin zerikusia duten gaietan.
|
|
|
Gatazka kolektiboko neurriak
|
hartzeko
eskubidea
|
|
|
Enpresan parte
|
hartzeko
eskubidea.
|
|
|
Langileari dagokion intimitatea errespetatzeko eta duintasuna behar den moduan kontuan
|
hartzeko
eskubidea. Eskubide horretara biltzen dira sexu izaerako hitzezko irain zein eraso fisikoen aurkako babesa, eta arrazaren, etniaren, erlijio edo sinesmenen, desgaitasunaren, adinaren zein sexu joeraren ondoriozko jazarpenen aurkako babesa
|
|
|
Enpresaburuak nahitaez bete behar dituen neurri horiek ikuskatu eta kontrolatzean, langileak parte
|
hartzeko
eskubidea du, lantokian dituen lege ordezkarien bidez, baldin eta lantokian ez badaude indarreko legeriaren arabera gai horretan eskudunak diren organo edo zentro espezializatuak.
|
|
|
Araubide iragankorrari dagokionez, horren xedea da, jada diren araubideei begira, urtero denbora batez bizitegi baten lupertze ahalmenak barnean
|
hartutako
eskubideak sustatzeari eta eskualdatzeari aplikatzeko modukoa izatea; gainera, araubide horietarako kasu guztietan ezarri da bi urtetan egokitzeko betebeharra, legea indarrean jartzen denetik zenbatuta. Esan gabe doa, bigarren xedapen iragankorrean agindutako egokitzapenak ez duela nahi jada diren araubideak eraldatzea, horiei eta horiek ustiatzeko moduei publizitatea ematea baino, aurretiaz eskuratutako eskubideak erabat errespetatuz.
|
|
|
Logikoa denez, funts publikoak jasotzen dituztenez, hezkuntza legeriak itunpeko zentro pribatuetara hedatu ditu zentro publikoei aplikatzeko moduko antolatze printzipioak eta printzipio funtzionalak, eta gurasoei, irakasleei eta, hala denean, ikasleei administrazioaren funts publikoekin sostengatuta dauden zentro guztien kontrolean eta kudeaketan esku
|
hartzeko
eskubidea aitortu die, legeak ezarritakoari jarraituz (EKren 27.7 art./ HLOren 118 art. eta h./ HELOren 54 art. eta h.).
|
|
|
Zentro pribatuek ezar dezakete euren izaera propioa (hau da, euren ideiak; edonola ere, ikasleen eta horien familien eskubideak errespetatu behar dira, Konstituzioan eta legeetan aitortutakoak); autonomia izango dute, barne araubidea ezarri, irakasleak aukeratu, ikasleak onartzeko prozedura finkatu, elkarbizitzarako arauak ezarri edo euren ekonomia araubidea definitzeko (HELOren 25 art./ HLOren 115 artikulua). Itunpeko zentro pribatuen kasuan, irakaskuntza eskaini da kontzientzia askatasuna erabat errespetatuta, eta eginera konfesional orok borondatezko izaera izango du (HELOren 52 art.). Era berean, titularraren zuzendaritza ahalmena EKren 27.7 artikuluan ezarritakoak mugatzen du, horrek irakasle, guraso eta, hala denean, ikasleei aitortzen baitie horien kontrolean eta kudeaketan esku
|
hartzeko
eskubidea.
|
|
|
Elkartzeko eskubidea pentsamenduak azaltzeko, adierazpenak egiteko eta bilerak egiteko askatasunen luzapen bat da, eta parte
|
hartzeko
eskubideen aurretiazko pausoa; izan ere, sistema demokratiko batean, parte hartzea, batez ere politikoa, elkartze modu zehatzen bidez egiten da, esaterako alderdi politikoen bidez. Oinarrizko eskubide hau EKren 22 artikuluan ezarri da, eta martxoaren 22ko 1/ 2002 Lege Organikoak, Elkartzeko Eskubidea Arautzekoak (EELO), garatu du. Lege organiko honetan xedatutakoak arautuko du elkartzeko eskubidea izaera orokorrarekin.
|
|
|
Eskubide politikoen artean, estatuaren borondatea eratzen parte
|
hartzeko
eskubideak, EKRen 23 artikulura bildutakoak, hau da, kargu publikoak hautatzeko eta hautatuak izateko eskubideak, funtsezkoak dira zuzenbideko estatu demokratikoan, Espainiako Konstituzioan ezarri den horretan. Egia esan, parte hartzea sustatzea konstituzio manua da, eta ez da parte hartze politikora soilik mugatzen, askoz harago baitoa; izan ere, EKren 9.2 artikuluan ezarritakoaren arabera, botere publikoei dagokie«... herritar guztien parte hartzea erraztea, bai bizitza politikoan, baita ekonomia, kultura eta gizarte bizitzan ere».
|
|
|
EKren 23.1 artikuluaren arabera, herritarrek arazo publikoetan parte
|
hartzeko
eskubidea dute, zuzen zuzenean nahiz ordezkarien bidez; ordezkariok askatasunez hautatuko dira, sufragio unibertsalaren bidez, aldizka egindako hauteskundeetan. Konstituzio Auzitegiaren berbetan, artikulu horretan aitortutako eskubidea hainbat erakundetako hauteskunde prozesuetan parte hartzeari buruzkoa da, besteak beste, Gorte Nagusietan, autonomia erkidegoetako parlamentuetan, toki erakundeetan edo Europako Parlamentuan, eta antolamendu juridikoan ezarritako bestelako erreferendumetan parte hartzeko eskubidea ere biltzen du; izan ere, aipatu artikuluan zuzen zuzenean nahiz ordezkarien bidez parte hartzea aipatzen da.
|
|
|
EKren 23.1 artikuluaren arabera, herritarrek arazo publikoetan parte hartzeko eskubidea dute, zuzen zuzenean nahiz ordezkarien bidez; ordezkariok askatasunez hautatuko dira, sufragio unibertsalaren bidez, aldizka egindako hauteskundeetan. Konstituzio Auzitegiaren berbetan, artikulu horretan aitortutako eskubidea hainbat erakundetako hauteskunde prozesuetan parte hartzeari buruzkoa da, besteak beste, Gorte Nagusietan, autonomia erkidegoetako parlamentuetan, toki erakundeetan edo Europako Parlamentuan, eta antolamendu juridikoan ezarritako bestelako erreferendumetan parte
|
hartzeko
eskubidea ere biltzen du; izan ere, aipatu artikuluan zuzen zuzenean nahiz ordezkarien bidez parte hartzea aipatzen da. Beraz, babes horren barruan ez dira sartzen hauteskundeetan parte hartzeko beste modu batzuk (lanbide esparruan, sindikatuetan, etab.) (apirilaren 25eko 51/ 1984 KAE; uztailaren 17ko 119/ 1995 KAE).
|
|
|
Zuzenbideko estatu demokratikoari buruz Konstituzioan egindako adierazpenei dagokienez, hurrengo hauek aipatu behar dira nahitaez: subiranotasuna herrian dago (1.2 art.), aniztasun politiko eta soziala adierazten dute alderdi politikoek (6 art.), langileen sindikatuek eta enpresaburuen elkarteek (7 art.), herritarrek arazo publikoetan parte
|
hartzeko
eskubidea dute, zuzen zuzenean nahiz ordezkarien bidez (23 art.), edo demokrazia erdi zuzeneko erakundeak erabiltzeko eskubidea dute, besteak beste: herri ekimena (87.3 art.), erreferenduma (Konstituzioaren araberakoa, nahitaezkoa? 168 art.?
|
|
|
c) hirugarren, edukiari erreparatuz, eskubideen zenbait fase edo belaunaldiri buruz hitz egin da: ...akoa pertsona giza eratzen dutenak (askatasun pertsonalak, bizitza eskubidea, intimitaterako eskubidea, etab.); eskubide zibilak, herritarrek estatuari herritar izaera errespetatzea eskatzea ahalbidetzen dutenak (prozesuko bermeak, etab.); eskubide politikoak, herritarrei gai publikoetan parte hartzeko baimena ematen dietenak (sufragio aktibo eta pasiborako eskubidea eta, zabalago, politikan parte
|
hartzeko
eskubidea); eta ekonomia, gizarte eta kultura eskubideak, eskubide eta beharrizan materialak, kulturalak, etab. dituen herritar moduan dagozkionak (lanerako eskubidea, etxebizitza izateko eskubidea, kultura eskubidea, etab.), gero eta gehiago zabaltzen ari direnak apurka apurka eskubide berriak sortzen direlako; horren eraginez, botere publikoak modu aktiboagoan inplikatu behar dira, horiek berma...
|
|
|
Konstituzioak argi utzi nahi du mota honetako formulak erabiltzen dituenean: ...ute bizitza eta osotasun fisikorako nahiz moralerako eskubidea» (EKren 15 art.), «Pertsona guztiek dute askatasun eta segurtasunerako eskubidea» (EKren 17 art.), «Pertsona guztiek eskubidea dute, eta auzitegien babes eragingarria lortzeko» (EKren 24 art.). Aitzitik, beste batzuk naziokoen eskubide esklusiboak dira, eta atzerritarrak horietatik salbuetsita daude, besteak beste, politikan parte
|
hartzeko
eskubidea edo funtzio eta kargu publikoetara heltzeko eskubidea, hain zuzen ere, EKren 23 artikuluan jasota daudenak («herritarrek arazo publikoetan parte hartzeko eskubidea dute, zuzen zuzenean nahiz ordezkarien bidez; ordezkariok askatasunez hautatuko dira, sufragio unibertsalaren bidez, aldizka egindako hauteskundeetan»). Baina eskubide horiei dagokienez ere, EKren 13.2 artikuluak berak estatuko mugak gainditzea kontuan hartu du, eta Espainian bizi diren atzerritarrek ere, baldintza jakinetan (tratatuen bidez edo lege bidez ezarritakoaren arabera, elkarrekikotasunaren baldintzapean), udal hauteskundeetan parte har dezakete, hasieran hautesle moduan (sufragio aktiboa) eta 1992ko konstituzio eraldaketaren ostean, baita hautetsi moduan ere (sufragio pasiboa), Maastricht eko Tratatuan Europar Batasuneko herritarrentzat ezarritakoarekin bat etorriz.
|
|
|
Konstituzioak argi utzi nahi du mota honetako formulak erabiltzen dituenean: ...«Pertsona guztiek eskubidea dute, eta auzitegien babes eragingarria lortzeko» (EKren 24 art.). Aitzitik, beste batzuk naziokoen eskubide esklusiboak dira, eta atzerritarrak horietatik salbuetsita daude, besteak beste, politikan parte hartzeko eskubidea edo funtzio eta kargu publikoetara heltzeko eskubidea, hain zuzen ere, EKren 23 artikuluan jasota daudenak («herritarrek arazo publikoetan parte
|
hartzeko
eskubidea dute, zuzen zuzenean nahiz ordezkarien bidez; ordezkariok askatasunez hautatuko dira, sufragio unibertsalaren bidez, aldizka egindako hauteskundeetan»). Baina eskubide horiei dagokienez ere, EKren 13.2 artikuluak berak estatuko mugak gainditzea kontuan hartu du, eta Espainian bizi diren atzerritarrek ere, baldintza jakinetan (tratatuen bidez edo lege bidez ezarritakoaren arabera, elkarrekikotasunaren baldintzapean), udal hauteskundeetan parte har dezakete, hasieran hautesle moduan (sufragio aktiboa) eta 1992ko konstituzio eraldaketaren ostean, baita hautetsi moduan ere (sufragio pasiboa), Maastricht eko Tratatuan Europar Batasuneko herritarrentzat ezarritakoarekin bat etorriz.
|
|
|
2.4 Gatazka kolektiboko neurriak
|
hartzeko
eskubidea
|
|
|
Negoziazio kolektiboaren inguruko guztiarekin estu estutik lotuta, EKren 37.2 artikuluak, I. tituluko lehenengo kapituluaren bigarren atalean kokatuak, langileek eta enpresaburuek gatazka kolektiboko neurriak
|
hartzeko
eskubidea dutela aitortzen du, eta Europako Gizarte Agiriaren 6.4 artikuluaren ereduari jarraitzen dio. Gatazka kolektiboa lan baldintzei lotutako edozein eztabaida da, hainbat langile ukitzen dituena eta horien interes orokorra ukitzen duten gaiak eragiten dituena.
|