|
2009
|
|
|
Atzera begira, berriz, ia ia eskura ditu joandako urteak: Tolosan bizi izandako hamazazpiak, larunbatetan merkatu egunez Zerkausian ikusi eta entzundako bertso saltzaile
|
haiek
tarteko; udan Adunan pasatako oporrak; gero, Loiolako lau urteak, herriko jendearekin eta baserritarrekin nola harremanak izango bila; Orduña, Oña eta Xabierko urteak, begiak zabalik etxeko liburutegietako euskal liburuetara eta belarriak erne kanpoko jendearen kontakizun eta kantetara:
|
|
|
Julio Urkixoren arabera(), Hugo Schuchardt() izen zen euskara ikastera adoretu zuena, Baionako Lizeoan gaztelania irakasle izen zen garaian(). Baina, George Hérelleri() segituz, Pirinioetako hizkuntzekiko zaletasuna lehenagotik zetorkion, hogeita hamar urte egin baitzituen ahal zuen guztietan Pirinioetan zehar txangoak eginez, beti oinez eta esku kaierra gerrian loturik, bidean gurutzatzen zitzaizkion artzain edo baserritar ororekin berriketari ekiteko gertu, ondoren
|
haien
berriak amoroski apuntatuz metodo antropologiko klasikoak agintzen duen legez: ahoskerak, hitz bereziak, ohiturak, toki izenak...
|
|
|
deus ez zaio sobera gure hizkuntzari emateko eginahalako distira eta indarra! Bai zinez holako dokumentuen eskuratzea eta
|
haietaz
goza gozatzea, bizian behin bakarrik gertatzen dena dateke. Oroit, bertzalde, ohituren eta bereziki pilotaren sustengatzaile sutsua ere izan dela bidenabar.
|
|
|
Bada gai biziki zirraragarririk, adibidez, erregimen komunistarekin eta haren erorketaren izandako harreman bihurria; halaber, bitxia eta jakingarria da ikustea erregimenaren ideologia ofizialak izan zuen eragina unibertsitarien artean, bereziki hizkuntzalaritzaren esparruko zenbait teoria (Pragako Eskolako Funtzionalismoa) sustatzeko orduan, eta horien gainbehera komunismoa erori zenean; edo hizkuntza purismoak txekiar gizartean lortu duen arrakasta izugarria, non eta esan daitekeen ia ia bi estandar desberdin direla gizartean naturaltasun osoz erabiltzen direnak: bata informala, ahozkoa, aski zabarra; baina bestea, idaztekoa eta testuinguru formaletan erabiltzekoa, izugarri garbizalea; bien arteko aldea hain da handia ezen txekiar umeek ordu asko ematen omen duten eskolan ikasten eguneroko bizitzan esaten dituzten hainbat hitz gero ez direla idazten,
|
haien
kideko garbiak baizik (horretara goaz geu ere?). Bada kontu aipagarri gehiagorik, baina bego hemen.
|
|
|
Oraingo joera ikusi azaltzen du eta euskaldunek literatura idazleak izan ezik hitzen sortzeko eskubidea galdu dute eta nazioarteko izateko aitzakian gaztelaniazko termino zarrasta bat sartu digute. Oroitzen naiz UZEI erakundeari, orduan
|
haiekin
lanean abiatu nintzelako, protesta egin niola, haien garairaino erabiltzen genuen jakintza bazterturik hitz horren ordez, gaztelaniazko zientzia inposatu zigutela eta galdetu nien zer iritzi izango zuten Iparraldekoak frantsesetik hartuz zianza idazten hasi bagina, baina ordukoz euskaniolaren atea irekia zegoen eta internazionalak gara.
|
|
|
Oraingo joera ikusi azaltzen du eta euskaldunek literatura idazleak izan ezik hitzen sortzeko eskubidea galdu dute eta nazioarteko izateko aitzakian gaztelaniazko termino zarrasta bat sartu digute. Oroitzen naiz UZEI erakundeari, orduan haiekin lanean abiatu nintzelako, protesta egin niola,
|
haien
garairaino erabiltzen genuen jakintza bazterturik hitz horren ordez, gaztelaniazko zientzia inposatu zigutela eta galdetu nien zer iritzi izango zuten Iparraldekoak frantsesetik hartuz zianza idazten hasi bagina, baina ordukoz euskaniolaren atea irekia zegoen eta internazionalak gara.
|
|
|
Aldaketa, ilusio eta nahasmendu handiko garaiak egokitu zitzaizkion euskarazko kulturgintzari eta oro har euskarazko prentsari 1970eko hamarkadan. Ikurriña edukitzea bera delitu zen garaietan, Francoren diktadurak euskarazko izenak jartzea bera ezinezko egiten zuenean, ez partidu politikorik eta ez sindikaturik ez zenean, legezko hiru hitzengatik gobernuak bat espetxera zezakeenean, edo aldizkari bat itxi edo multa gogorrez zigortu, garai trumoitsu
|
haietan
kazetaritza egin zuen gure gizonak.
|
|
|
Izan ere, zer da hizkuntza bat hiztunik eta erabilera eremurik gabe? Nolatan gaurkotu liteke hizkuntza bat nonahi baliatzeko, hiztunen gaurko zein bihar eta etziko hizkuntza beharrak asebetetzeko hizkuntzaren gizarte erabileraz kezka eta ardura erakutsi gabe. Horiek horrela, hizkuntzaren erabileran eragina duten gizartearen alde guztiak, bai eta hiztunek bizi dituzten kultura arauak, itxaropenak eta testuingurua ere biltzeko zein
|
haietan
eragiteko eratu zuen Euskaltzaindiak Jagon Saila. Sailaren barruan dagoen Sustapen Batzordeak, azken urteotan, euskal gizartean puri purian dauden gaiak aztertu eta aztergai izan dituen gaiei buruzko iradokizunak egin ohi ditu ia urtero.
|
|
|
Xabier Azanzak, bestalde, Edu Zelaietak dialektologia kontrastatzailea erabili duela esan du, aipatu ditugun eskualdeetako hizkerak alderatu ditu eta, horretaz gainera,
|
haien arteko
konbergentziak eta dibergentziak aurkitu.
|
|
2010
|
|
|
oin beltzera, lehenengo eta behin, herri baten hizkuntza da, hots, osotasun baten zati bat. Hortik Amerikara egin zituen bi bisitetan tribu horretako kideekin izandako bizipenak eta
|
haien
kontakizuna, Mary Eggermont Molenaarrek artikulu batean (eta orain komentatzeko astirik ez dugun liburu berezi batean, Montana 1911 a professor and his wife among the Blackfeet, 2005) hain ederki berpiztua. Eta abar.
|
|
|
Resurreccion Maria Azkue saria, berez, 1986an sortu zuen Bilbao Aurrezki Kutxak eleberri, olerki eta saio modalitateekin, eta 1990a arte iraun zuen. Urte
|
haietan
ez zen gaztetxoentzako saria, helduentzakoa baizik. Urte horietan oso ezagunak ditugun hainbat idazle eta ikerlarik jaso zuten saria.
|
|
|
Gaurko aurkezpenean, Joan Mari Larrarte EKTko kontseilari ordezkaria Berriaren izenenean eta Berdaitz Goia Komunikazio Biziagoa S.A.L. enpresaren kudeatzailea Argiarenean izan dira.
|
Haiek
azaldu dutenaren arabera, pozgarria da Akademiak beraiek egiten duten lana aintzat hartzea, horrek elkarlana suposatzen duelako; guri gaineratu dute denborarik gabe lan egitea tokatzen zaigu askotan, bidegileak gara, eta Euskaltzaindiak gure lana kontuan hartzen duela ikustea poztekoa da.
|
|
|
Izenaz has gaitezke. Arabierazko al funduk hitzak gaur, ostatua, hotela esan nahi du, baina Erdi Aroan merkatariei ostatu eman eta
|
haien
zamariak (gamelu, zaldi, astoak...) babestu eta garraiatzen zituzten salgaiak gordetzeko ostatu aterpe bereziak adierazteko erabiltzen zen hitz hori, persierazko karawansar bezala. Ekialdean oraindik horrelako eraikin zahar batzuk ikus daitezke, esaterako, Israelgo iparraldeko gaurko Akko n (ar.
|
|
|
Akka, esp., fr., ing. Acre) oso ongi kontserbaturik gainera. Ostatu horiek, denboraz, merkatarientzat baino gehiago,
|
haiek
garraiatzen zituzten produktuak (zerealak, olioa, ardoa...) gordetzeko udal biltegi bihurtu ziren, Bizkaiko hiriburukoa bezala, haietako asko udal ardandegi bilakatu arte. Arabierazko izenetik, bai alhódiga eta bai fonda berbak iragan dira gaztelaniara.
|
|
|
Akka, esp., fr., ing. Acre) oso ongi kontserbaturik gainera. Ostatu horiek, denboraz, merkatarientzat baino gehiago, haiek garraiatzen zituzten produktuak (zerealak, olioa, ardoa...) gordetzeko udal biltegi bihurtu ziren, Bizkaiko hiriburukoa bezala,
|
haietako
asko udal ardandegi bilakatu arte. Arabierazko izenetik, bai alhódiga eta bai fonda berbak iragan dira gaztelaniara.
|
|
|
Euskaltzaindiarentzat On Jose Migel Barandiaran Aierbe euskaltzain izatea ohoragarri eta aberasgarria izan zen. Akademiak akademikoek egiten dituzte eta gizon eta emakume handiek osatzen dituzten Erakundeak
|
haien
handitasunez handitzen dira.
|
|
|
Barandiaranen jakin mina ez zen erraz asetzen eta Antropologia, Etnologia, Arkeologia, Paleontologia, Folklorea, hitz gutxitan esateko gizakiaren ibilera orokorra ezagutzea, Historiaurrean zein Historian, guztiz gustuko zuen. Horregatik eta irakasle urte oparo
|
haietan
Paris, Brusela, Leipzig eta Vienako Unibertsitateetan kurtsoak hartu zituen; horrez gain, Anberes, Kolonia, Berlin, Munich, Geneva, Berna, Zürich, Innsbruck, Budapest eta Pragako museoetan ere ikasketak egin zituen. Gero erbeste garaian, Frantzian, Belgikan, Danimarkan, Hungarian eta Ingalaterran ibiliko zen kongresu, kurtso eta bileretan parte hartuz.
|
|
|
Gasteiztik nator eta Joxemiel Barandiaran apaiz, zientzialari eta euskaltzain zindoak han lan egin zituen gerra aurreko urte
|
haietan
lehen Gasteizen zegoen maila kulturala eskuarki jaso zuen. Zoritxarrez eta urte askotan, gerra zibila eta horren ondorioak izan zirela medio, bera gabe gelditu zen hango apaizgaitegia eta harekin batera Gasteiz inguruko giza eta jakintza giroa nabari makaldu zen.
|
|
|
Aurtengo sarituak Artean ospe handiko izan ditugun Chillida eta Peña Gantxegi izan dira. Eduardo Chillida Juantegi eskultorea eta Luis Pedro Peña Gantxegi arkitektoa gizon ospetsu izan zitzaizkigun bizi ziren bitartean eta gero ere bai,
|
haien
obrek gurekin baitiraute beren materialitate gogorrean eta beraien espiritualitate bigunean.
|
|
|
Gipuzkoarrak izanez gain, Chillida donostiarra eta Peña oñatiarra, artista
|
haien
obrak toki askotatik barreiatu ziren eta leku horien artean Gasteiz ere izan zuten gune bikote gisa hirigintzan adosten zituzten eraikuntzak burutzeko.
|
|
|
Gasteizko Foru Plaza lehorragoa da berez eta klima horren garaiari adostu behar zaio obraren onarpenaren tempoa. Bitarte luze honetan harrizko obrarekin batera landatu ziren platanoak goratzen ari dira eta
|
haiekin
batera obra osoaren onartze orokorra.
|
|
|
Ematearen ekitaldian gure artisten familiakoak izan ziren eta Patxi Lazkoz Baigorri alkatearen eskutik hartu zuten urre dominak. Errekonozimendua eskertu zuten eta arrakasta osoa lortzea opa zioten
|
haien
aiten obra handiari. Hor geunden guztiek nahi berbera sentitu genuen.
|
|
|
Atxaga eta Sarasuaz gain
|
haiek
irakurri dituzte poema batzuk gaurko ekitaldian, liburuan jasotzen diren beste hainbat olerkariren senitartekoak izan dira ekitaldian: Sabina de la Cruz, Blas de Otero zenaren emaztea; Milagros Bengoetxea, Javier de Bengoetxearen alaba; Juanita Gandiaga, Bitoriano Gandiagaren arreba eta Ameli Esteban eta Andere Aresti Gabriel Arestiren emaztea eta alaba.
|
|
|
Irizpen horrek ez zuen Salvador Velilla jauna asebete eta Arabako Errioxako nahiz Mendialdeko udaletara jo zuen, osoko bilkurako akordioen bidez, mendilerro osoa Sierra de Toloño deitzearen kontrako adierazpenak egin zitzaten.
|
Haietako
askok halaxe egin zuten 1998 eta 2000 bitartean. Halaber, Salvador Velillak era bereko aldarria eskatu zien eskualdeko kultur elkarte askori, baita Guardiako Bigarren Hezkuntzako Samaniego Institutuko irakaslegoari ere.
|
|
|
Pertsona horiek guztiok interes handia erakutsi zuten Euskaltzaindiak euskararen batasunaren alde egiten duen lana jakiteko, bertoko esperientzia, ahal den neurrian, eta zeinek bere herriko egoera sozio-kultural bereziei egokituz, beren herrietara eramateko asmoz. Idazkariak euskaldunok ere duela 35 bat urte, Israelera eta egindako bidaietan, gauza bera egin genuela azaldu zien, eta, nolabait, guk aspaldian juduengandik izandako zorra, oraingoan
|
haiekin
kitatu nahi genuela. Bisitariek Euskal Herrian izandako harrera ona eskertu eta aurrerantzean ere gure herrien arteko harremanak lantzen segitzeko borondatea agertu zuten.
|
|
|
Ikasteredu elebidunak eta euskararen azterketan (iker) molde berriak lanaren arduradunak Itziar Idiazabal eta Andoni Barreña izan dira.
|
Haiek
adierazi bezala, liburu honen helburua euskarari buruz eta haren ikas/ irakas prozesuaren inguruan egiten den ikerkuntza jasotzea da, euskararen irakaskuntzan aurrerapauso kualitatiboa eragiteko.
|
|
2011
|
|
|
Ikastaro honen helburu nagusia toponimiaren oinarrizko ezagupenak eta Gasteizko toponimia irakastea da. Honetarako, kurtsoaren hasierako ikasgaietan, baliagarriak eta beharrezkoak diren zenbait kontzeptu eta ikerbide aurkeztu dira, eta hurrengoetan, Gasteizko leku izenak eta
|
haien
deskripzioa eta ezaugarriak izango dira gai nagusiak.
|
|
|
Euskararen batasuna lortzeko bidea eta emandako pausoak ere hurbiletik jakin nahi izan zituzten,
|
haiek
ere esperientzia horretaz baliatzeko, guztiek, nola edo hala, beren hizkuntzetan antzeko arazoak dituzte eta. Argitzeko, euskaldunok ere lehenago, beren antzera, galdezka eta informazio bila ibili ginela esan genien, Finlandia, Israel eta Georgiako kasuak eta aztertzeko.
|
|
|
Euskaltzainburua buru duen Argitalpen batzordearen eginkizunak, berriz, Akademiaren 98 barne erregeletan daude jasota. Berari dagokio argitalpen guztiak, edozein delarik
|
haien
euskarria, programatzea eta onartzea. Era berean, argitalpen bakoitzaren prestakuntza, berezitasunak, nondik norakoak, epeak eta bestelako xehetasunak ere jarraitu eta zaintzen ditu.
|
|
|
Pello Esnal eta Jabier Kaltzakortarekin batera, Iriondok du Auspoa bildumaren ardura, Antonio Zavala zenak hala erabakita.
|
Haiekin
batera, Joakin Berasategi Sendoa argitaletxeko editorea Bilbon izan zen.
|
|
|
Osintxuko (Bergara) dantzariek saio atsegina eskaini zuten bazkal aurretik pilotalekuan; eta haren ostean, lagunarteko bazkaria, Erramun Martikorena eta Xendarineko ahizpak kantari zirela; eta ondoren, Maialen Lujanbio, Sebastian Lizaso, Amets Arzallus eta Juan Joxe Eizmendi Loidisaletxe II bertsolarien saioaz gozatu zuten entzuleek, gogoz txalotuz
|
haien
lana. Arratsaldeko 17:30ak aldera, trikitilariak hasi ziren, Urepeletik alde egin ezinik zegoen jendetzaren pozgarri.
|
|
2012
|
|
|
Joan den ostiralean, maiatzaren 18an, Euskaltzaindiak Gazteak, aisialdia eta euskara Ipar Euskal Herrian liburua aurkeztu zuen Baionan. Erramun Baxok ohorezko euskaltzaina eta Jean Baptiste Coyos euskaltzain osoa dira liburuaren egileak eta,
|
haiekin
batera, Andres Urrutia euskaltzainburuak egin zuen aurkezpena.
|
|
|
Nik ez dut aipamen berezirik egin nahi Karmelez, bere baitan, biltzen zituen baloreez, bakarrik esango dut hasiera zail
|
haietan
Karmele izan zela buru nagusietako bat, Gipuzkoan batez ere. Gure aurrekoek zioten zelako zura halako ezpala bada ikusi besterik ez dago bere lanak zelako ondorioak ekarri dituen, Euskal Herrian sortu den mugimendurik garrantzitsuenetariko bat:
|
|
|
Liburuaren paratzaileak Joseba Intxausti zuzendari eta ohorezko euskaltzaina eta Izaskun Etxebeste eta Koro Segurola Euskaltzaindiko teknikariak izan ziren, eta oraingo ataleko edukien arduradunak ere
|
haiek
izan dira. Atalak premiazkoak zituen garapen teknikoak Euskaltzaindiko teknikari informatiko Iñaki Kareaga eta Alazne Gorrotxategiren eskuetatik jaso ditu, betiere Akademiako Informazioaren eta Komunikazioaren Teknologiak (IKT) batzordearen esanetara lan eginez.
|
|
|
Hura osatzerakoan Euskal Herriko egoera geografikoa gogoan hartu zen, bai eta ohiko lan jarduerak ere (artzaintza, abeltzaintza, zurgintza, nekazaritza, burdingintza, arrantza...). Hizkuntza atlasetan lexikoari buruzko galderek alderdi etnografikoa dute askotan, eta maiz biltzen dira
|
haietan
ohiko teknikei, jakintzei eta ikuspegiei dagozkien xehetasunak. EHHAko sail horretako Europako beste herrietan eta bereziki inguru hurbilekoetan, egindako hizkuntza atlasak gogoan izanik moldatu da, eta lan haietako erreferentziak agertzen dira galderen izenburuetan.
|
|
|
Hizkuntza atlasetan lexikoari buruzko galderek alderdi etnografikoa dute askotan, eta maiz biltzen dira haietan ohiko teknikei, jakintzei eta ikuspegiei dagozkien xehetasunak. EHHAko sail horretako Europako beste herrietan eta bereziki inguru hurbilekoetan, egindako hizkuntza atlasak gogoan izanik moldatu da, eta lan
|
haietako
erreferentziak agertzen dira galderen izenburuetan.
|
|
|
Lexiko galdera gehienak, inkesta leku guztietan galdetzeko pentsatuta daude.
|
Haietaz
kanpo badira beste galderak, galdera bereziak deituak izan direnak, leku jakin zenbaitetan baizik egin ez direnak, toki horietako egoerari edo jardunbide berezi batzuei baitagozkie oroz gainetik: adibidez, itsas arrainen izenez egindako galdera gehienak itsas portuetan baizik ez dira egin, eta ahateaz egindakoak, ahate hazkuntza egin ohi den herrietan baino ez.
|
|
|
Ibon Sarasolak gogora ekarri duenez,, hogei bat mila hitzeko hitz zerrenda zen, hitz horien ortografia batua adierazten zuena batez ere. Euskaltzaindiak orain argitaratzen duen Euskaltzaindiaren Hiztegia, 20.000 hitz
|
haiei
dagokien, hiztegi osoa, da, hots, haietako hitz bakoitza adierez, definizioz eta adibidez hornitzen duena?.
|
|
|
Euskaltzaindiak orain argitaratzen duen Euskaltzaindiaren Hiztegia, 20.000 hitz haiei dagokien, hiztegi osoa? da, hots,
|
haietako
hitz bakoitza adierez, definizioz eta adibidez hornitzen duena?.
|
|
|
10:30ean, meza Urepeleko elizan, Xalbador eta Joakin Berasategi bereziki gogoratuz, eta
|
haiekin
, Joxe Mari Aranalde, Antonio Zavala, Mikel Atxaga, Juanjo Zearreta eta hildako bertsolari guztiak. Meza ostean, urtero bezala, Xalbadorren hilobian loreak jartzea eta Agur Jaunak kantatzea.
|
|
2013
|
|
|
Hain zuzen ere, oinarrizko araugintza burutzearekin batera, eguneratze batzuk egin dira arau batzuetan (eguneratze gehienak 171 arauaren aurkezpenean bertan iragarri ziren), eta akats zuzenketa txiki batzuk ere bai. Horiek guztiak guzatuta daude dagoeneko arauetan, baina beharrezkoa da
|
haien
berri ematea erabiltzaile guztiak jakinaren gainean jartzeko. Hona hemen:
|
|
|
Tesiaren zuzendaria Elixabete Pérez Gaztelu euskaltzain urgazlea izan zen. Azpeitia eta Pérez Gaztelu, biak izan dira gaurko aurkezpenean, eta
|
haiekin
batera argitalpena sustatu duten bi erakundeotako buruak: Andres Urrutia euskaltzainburua eta Iosu Zabala Mondragon Unibertsitateko errektorea.
|
|
|
Ekuadorren, gaztelaniaz gainera, hizkuntza asko mintzatzen dira, eta gaurko gobernuaren eraginez,
|
haietako
asko ofizialkideak dira beren eskualdeetan, kitxua batez ere. Hizkuntza hori tipologiaz eranskaria da, eta bere deklinabide eta gramatikan euskararekin antz handia dauka.
|
|
|
Euskal Kultur Erakundearen izenean Pantxoa Etxegoin zuzendariak sinatu du, eta Euskaltzaindiarenean Andres Urrutia euskaltzainburuak.
|
Haiekin
batera hauek izan dira: Terexa Lekunberri EKEko Etnologia eta Kultura ondare immateriala sailekoa, Xabier Kintana eta Jean Baptiste Coyos, Euskaltzaindiko idazkaria eta Jagon sailburua, hurrenez hurren.
|
|
|
Kultur arloan diharduten elkarteak laguntzen ditu, edota
|
haiekiko
elkarlana bultzatzen du. Gaur egun, 140 elkarte dira Euskal Kultur Erakundeko kide.
|
|
|
Pruden Gartziari Azkue Bibliotekaren aurkezpen orokor bat egitea egokitu zitzaion. Besteak beste, Jean Saroihandiren artxiboaren irudi digitalak erakutsi zituen powerpointaren ondoren, eta Bordeleko Unibertsitateko bibliotekariek interes bizia erakutsi zuten
|
haiekiko
: kalitate nabarmeneko irudiak dira eta, gainera, programa baten barruan integratuta daude, dena sekuentzia logiko baten barruan ikusi ahal izateko jarraibide idatzirik gabe (dena intuitiboa da). Ifrentzua, aldiz, bere astuntasuna da, eragozpen bihurtzen dena internet bidez kontsultatu ahal izateko.
|
|
|
Hura osatzerakoan Euskal Herriko egoera geografikoa gogoan hartu zen, bai eta ohiko lan jarduerak ere (artzaintza, abeltzaintza, zurgintza, nekazaritza, burdingintza, arrantza...). Hizkuntza atlasetan lexikoari buruzko galderek alderdi etnografikoa dute askotan, eta maiz biltzen dira
|
haietan
ohiko teknikei, jakintzei eta ikuspegiei dagozkien xehetasunak. EHHAko sail horretako Europako beste herrietan eta bereziki inguru hurbilekoetan, egindako hizkuntza atlasak gogoan izanik moldatu da, eta lan haietako erreferentziak agertzen dira galderen izenburuetan.
|
|
|
Hizkuntza atlasetan lexikoari buruzko galderek alderdi etnografikoa dute askotan, eta maiz biltzen dira haietan ohiko teknikei, jakintzei eta ikuspegiei dagozkien xehetasunak. EHHAko sail horretako Europako beste herrietan eta bereziki inguru hurbilekoetan, egindako hizkuntza atlasak gogoan izanik moldatu da, eta lan
|
haietako
erreferentziak agertzen dira galderen izenburuetan.
|
|
|
Lexiko galdera gehienak, inkesta leku guztietan galdetzeko pentsatuta daude.
|
Haietaz
kanpo badira beste galderak, galdera bereziak deituak izan direnak, leku jakin zenbaitetan baizik egin ez direnak, toki horietako egoerari edo jardunbide berezi batzuei baitagozkie oroz gainetik: adibidez, itsas arrainen izenez egindako galdera gehienak itsas portuetan baizik ez dira egin, eta ahateaz egindakoak, ahate hazkuntza egin ohi den herrietan baino ez.
|
|
|
Bere hitzetan,, garai bateko euskararen lurralde guztietako euskal hiztunen kultur ondarea berreskuratzeko eta zabaltzeko habe eragingarriak ere badira. Areago, laurogeiko hamarkadan testigantza eman zuten hiztunak gure artetik joanak direnean eta
|
haien
bizi baldintzak eraldatu direnean, haien ikuskera lausotu denean?.
|
|
|
Bere hitzetan,, garai bateko euskararen lurralde guztietako euskal hiztunen kultur ondarea berreskuratzeko eta zabaltzeko habe eragingarriak ere badira. Areago, laurogeiko hamarkadan testigantza eman zuten hiztunak gure artetik joanak direnean eta haien bizi baldintzak eraldatu direnean,
|
haien
ikuskera lausotu denean?.
|
|
2014
|
|
|
Modesto eta Bertol Arrietak esaten dutenaren arabera, orain arte inork ez du bertso-paper orijinalaren kopiarik argitaratu.
|
Haiek
, Pello Esnalen eta Jabier Kalzakortaren aholkuak jarraituz, jo zuten Azkue Bibliotekara. Gero azpimarratu dute Josune Olabarria Bibliotekako langilearen jarrerak eta profesionaltasunak egin du gainontzekoa.
|
|
|
Lanak bi kasu aztertzen ditu: bata Nafarroako Mendialdean, Irurita (Baztan) eta bestea Iruñea; eta bi belaunaldi hartu dira, 1970eko hamarraldian haziak eta
|
haien
seme alabak, 2000tik aitzina sortuak. Egileak adierazi duenez, argitalpenak, Nafarroako bi gizataldetan euskararen belaunez belauneko jarraipena kaskaildurik edo ia etenik egonda mintzairaren segida berrestekatzeko eta umeak euskaldun hazteko familien bizipenak izan ditu oinarri.
|
|
|
Pozgarria da ikustea nola arriskutan egon den Iruritako euskara, diktaduraren garaian gibelka joan zena, gero, euskara eskolan sartzearekin, berriz ere aitzina joan den, nola, eta hau zinez ekarpen polita eta bihotz emangarria da? euskara eskolatzearekin galdu eta etxean erdara sartu zuten haur
|
haien
ondorengoek, oraingo haurrek, eskolatzearekin euskara irabazi eta atzera etxean sartu dute. Iruñeko egoera gaineratu du latzagoa da:
|
|
|
Soziolinguistika Klusterraren eta Bizkaiko Foru Aldundiaren laguntzarekin argitaratu da.Lanak bi kasu aztertzen ditu: batetik, Irurita (Baztan), Nafarroako Mendialdean, eta bestetik, Iruñea; eta bi belaunaldi hartu dira, 1970eko hamarraldian haziak eta
|
haien
seme alabak, 2000tik aitzina sortuak. Egileak adierazi duenez, argitalpenak, Nafarroako bi gizataldetan euskararen belaunez belauneko jarraipena kaskaildurik edo ia etenik egonda mintzairaren segida berrestekatzeko eta umeak euskaldun hazteko familien bizipenak izan ditu oinarri"
|
|
2015
|
|
|
Izan ere, garai hartan, Arabako herri askotan euskaraz eta euskararen aldeko ekintzak antolatu ziren. . Olabide Ikastola ere urte
|
haietan
sortzen da eta bultzatzaileen artean, Peli dabil?.
|
|
|
Gogoan dugu batez ere zein ongi konpontzen zen haur eta gaztetxo euskaldunekin.
|
Haiekin
elkarlanean eraiki nahi zuen etorkizuneko gizarte berria, euskalduna, gure letretan jantzia, eskolatua?.
|
|
|
Kintanaren esanetan, hiru omenduak aitzindariak izan ziren.
|
Haiek
egindako lanak egin ziren denbora eta giro politiko haietan, zinez esan dezakegu oraingo askok uste izan dezaketena baino zailago, nekezago eta maiz arriskugarriagoak ere izaten zirela. Eta holako aitzindarien lanari esker, hain zuzen, etorri da, neurri handiz, oraingo egoera pozgarriago hau.
|
|
|
Kintanaren esanetan, hiru omenduak aitzindariak izan ziren. Haiek egindako lanak egin ziren denbora eta giro politiko
|
haietan
, zinez esan dezakegu oraingo askok uste izan dezaketena baino zailago, nekezago eta maiz arriskugarriagoak ere izaten zirela. Eta holako aitzindarien lanari esker, hain zuzen, etorri da, neurri handiz, oraingo egoera pozgarriago hau.
|
|
|
Andres Urrutiak ere testuinguru zehatz batean kokatu ditu Peli Martin, Jose Antonio Retolaza eta Xabier Aranburu.
|
Haiek
esan du euskalgintza jakin bateko testigantza ematen digute. Kate baten katebegiak dira.
|
|
|
Kate baten katebegiak dira.
|
Haiei
, eta euren lanari jarraipena eman dioten guztiei, eskerrak eman dizkie.
|
|
|
Hizlariek jorratuko gaiak aipatu ditu ondoren.
|
Haiek
esandakoek gogoeta ez ezik, errealitatearen diagnostiko azkarra egiteko ere balio dute: Bidea ez dago erabat egina, baditugu egitekoak euskara indarberritzen segituko badugu... euskarak denon beharra du.
|
|
|
Bigarrenik, jatorri adjektibo konposatuak deskribatzen dira (afro amerikarrak), eta
|
haien
idazkera orokorra, eta salbuespenak, eta erabilera esparruak zedarritzen dira.
|
|
|
Bizi gara esan du Andres Urrutiak gure aurrekoek, bitarteko urriekin, ezin ulertuzko jarrerak gainditu ondoren, honaino ekarri gaituztelako. Indarberriturik gatoz etxean, eskolan, euskaltegietan euskara jaso edo ikasi dutenei esker,
|
haiei
... gazteei, idazleei, kazetariei, irakasleei, sortzaileei, langileei, herri erakundeei, hots, guztiei zor diegu honaino etorri izana. Ahalegin kolektibo baten emaitza baita euskararen loraldia... eta guztiei ahalegin kolektibo horri segida ematera deitu nahi die Euskaltzaindiak, gaur, abenduaren 3an, Euskararen Nazioarteko Egunean.
|
|
2016
|
|
|
Argitalpenak itzultzaile batzuen lana jasotzen du, hala nola, Juan Luis Biziola eta Mikel Arruzarena, Bizkaian; eta Gregorio Mujikarena, Gipuzkoan. Andres Urrutiak azpimarratu bezala,
|
haiek
egindako lana oso inportantea izan zen: Euskararekiko atxikimendu eraginkorrak bide eman zuen euskara zuzenbide eta administrazio hizkeran nahiz kaleko hizkeran erabil zedin, eta gainera, sasoia zenean egindako lan horri esker, sendo bai sendo dabil gaur egun itzulpen arloa.
|
|
|
Elena Martinez de Madina Onomastika batzordeko kide eta euskaltzain urgazlea da lanaren egilea eta Patxi Salaberri Zaratiegi euskaltzaina egitasmoaren zuzendaria.
|
Haiek
egingo dute aurkezpena, Gorka Urtaran Gasteizko alkateak eta Andres Urrutia euskaltzainburuak lagunduta.
|
|
|
Nolanahi ere, arlokako erabilera berariaz aztertzeko eta oinarrizko lexikoak osatzeko erabakia hartu zuen Euskaltzaindiak, eta, horretarako, Zientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoa abiarazi zuen (ZTHB). Egitasmo horren helburua honako hauxe da: Hiztegi Batua arlo teknikoetako eta, lehen urrats hauetan, zientzia eta teknologiaren arloetako kontzeptuez eta
|
haiek
adierazteko hitzez aberastea.Horretarako, azaldu dutenez, arloka egiten da lan, eta, arlo bakoitzean, ZTHB lantaldeak arloko adituz osatutako berariazko talde baten laguntza du. Arloko testuetako tradizioa eta erabilera aztertu ondoren, eta Euskaltzaindiaren lexikorako irizpide orokorrak kontuan izanik, lantaldeak arloko oinarrizko kontzeptuetarako euskarazko adierazleak proposatzen dizkio Euskaltzaindiari.Hala, bada, Matematikako, Fisikako eta Astronomiako oinarrizko lexikoak proposatu ondoren, Osoko bilkuran onartu ditu Akademiak.
|
|
|
Ildo berean, baina alderantziz, Europako hizkuntza gutxik egiten dute, euskarak eta kitxuak bezala, anaia/ neba (kitx. wawki/ turi) eta arreba/ ahizpa (kitx. pani/ ñaña) bezalako banaketarik, eta, halere, ez dirudi kanpoko inork gure eskema laukoitza imitatzeko irrika handirik erakusten duenik,
|
haien
sailkapena, bistan dagoenez, gurea baino urriagoa eta, pobreagoa, izan arren.
|
|
|
Ikasleen aurrean ere mintzatu ziren akademikoak;
|
haien
galdera zorrotz eta bitxiak erantzun behar izan zituzten, tarteka barre algarak eraginez.
|
|
|
Bertsolariei dagokionez, klasikoak ekartzen ditugu, hara doan jendeak bertso molde hori entzun nahi duelako. Aurten ere gurekin izango ditugu Amets Arzallus, Xebastian Lizaso, Juan Joxe Eizmendi Loidisaletxe eta Jose Luis Gorrotxategi?, aitortu du Deiadarreko kide beteranoak.Joxe Mari Iriondok ondo ezagutzen ditu aurtengo omenduak, Larre eta Hernandorena, eta
|
haien
pasadizo ugari gogoratzen ditu: –Hernandorena Telenorten elkarrizketatu nuen, 1977an.
|
|
2017
|
|
|
Halaber, 1937ko urtarrilean jaio zen EGUNAren sorrerari buruzko datu interesgarriak eman ditu katedradunak: EGUNAk modernotasunez jokatu zuen, emakumezkoek ere idatzi zuten, eta ikuspegi historiko handia erakutsi zuten idazle eta kazetari
|
haiek
. EGUNArekin, ezina egina bihurtu zen, adierazi du Agirreazkuenagak.
|
|
|
Bilbo adibidetzat jarriz, Aburtok esan du aurrerapauso handiak egin direla euskararen alorrean, baina onartu du oraindik badagoela zer egin. Agindu du, hori bai, aurrerantzean ere zeregin horretan tematuko dela bere lantaldea.Andres Urrutia euskaltzainburuak harrera egin die gonbidatu guztiei, eta bere sarreratxoan nabarmendu du 1937ko EGUNA egin zutenen kemena, hain zuzen, lana garai zailetan egin zutelako,, une gogor
|
haien
testigantza jasoz.Azkenik, Juan Mari Atutxa Sabino Arana Fundazioko presidenteak hitz egin du. Atutxak konpromiso berba erabili du behin eta berriz, orduko idazle eta kazetari haiek horixe bera erakutsi zutelako, bere ustez:
|
|
|
Agindu du, hori bai, aurrerantzean ere zeregin horretan tematuko dela bere lantaldea.Andres Urrutia euskaltzainburuak harrera egin die gonbidatu guztiei, eta bere sarreratxoan nabarmendu du 1937ko EGUNA egin zutenen kemena, hain zuzen, lana garai zailetan egin zutelako,, une gogor haien testigantza jasoz.Azkenik, Juan Mari Atutxa Sabino Arana Fundazioko presidenteak hitz egin du. Atutxak konpromiso berba erabili du behin eta berriz, orduko idazle eta kazetari
|
haiek
horixe bera erakutsi zutelako, bere ustez: euskal kultura eta euskararekiko konpromisoa, bai Primo de Riveraren diktaduran, bai Errepublika garaian, eta, zelan ez Gerra bete betean. (Joseba Agirreazkuenaga, Juan Carlos Ibarra eta Xabier Altzibar) Agurrez aparte, askotariko iritzi eta pasadizoak entzun dira ia bost orduz luzatu den jardunaldian.
|
|
|
Badirudi, gainera, aurrean zituen erronkak ondo bete zituela EGUNAk. Goizetik gauera sortu zen egunkariak egitura narratiboa zuen, ez zuten bakarrik parrokia jakin bateri begira idazten; EGUNAk modernotasunez jokatu zuen, emakumezkoek ere idatzi zuten, gudariek ere bai; mugako hizkuntza bat erabili zuten gehienetan; eta ikuspegi historiko handia erakutsi zuten idazle eta kazetari
|
haiek
. Hori bai, egoera historikoak behartuta, egunkari agonikoa izan zela aitortu du Agirreazkuenagak, langileek ondotxo baitzekiten zein zen euskal herrialdeen egoera.Xabier Altzibar EHUko irakasleak are hurbilago jarri du lupa, eta 1937ko EGUNAn idatzi zuten idazle, kazetari eta kolaboratzaileen izenak eta izanak gogoratu nahi izan ditu.
|
|
|
Zein kezkak akuilatuta sortu zenuten aldizkaria? 1980an EHU/ UPV sortu zelarik euskarari leiho bat ireki zitzaion, bertan euskaraz ere hainbat ikasketa egieko aukera zabalduz. Unibertsitate haren hasierako urte
|
haietan
irakasle ikerle bezala abiatu ginenok euskararentzat ez genuen bigarren mailako onarpenik nahi, euskaraz gure irakasle ikerle ibilbidea garatzeko aukera emango zigun Unibertsitate bat nahi genuen. Oso urrun geunden hartatik.
|
|
|
Antzerkiak zentsura pasatu behar zuen Hegoaldean, Larzabalen testuek nahiko libertate erakusten zuten, pentsamolde idekia politikaren aldetik ere; muga pasatzeko ez zuten beti erraz. Bestalde, Euskal Herriaren historia egokitu bat plazaratzen hasi zelarik aldarrikapen mota batera pasa zen, ez zen hau denen gustukoa, euskalduna izatearen harrotasuna aldarrikatzen zuen; garai
|
haietan
ez zen diskurtso arrunta. (Isabelle, Xarles Bidegain euskaltzainarekin hizketan)
|
|
|
Dejabu Panpin Laborategia da salbuespenetako bat, beraien jarduna profesionala baita, maiz, Artedramarekin elkarlanean. Honek esan nahi du areagotu egin dela Ipar eta Hego Euskal Herriko antzerki taldeen arteko harremana edo gauza puntual bat da. Harreman hori handitu da mugaz bi aldeetan profesional handiak ditugulako eta
|
haien artean
jokoa oso naturala delako, hizkuntza komuna dutelako. Naturaltasun hori nabarmena da oso beraien obretan.
|
|
|
Kongresu hau parada bikaina izan da hizkuntza indoeuroparrez bestelako tradizioetan jorratutako metodoak eta izandako arazoak hobeki ezagutzeko, eta, bide batez, fino ugrierazko ikasketan erreferente diren Janne Saarikivi, Petri Kallio eta
|
haien inguruko
ikasle eta ikertzaile espezialistak ezagutzeko, etorkizun oparoko elkarlanaren oinarriak ezarriz.
|
|
|
Jata eta Sollube mendiek alde batetik eskaintzen dioten ezkutua gorabehera, Mungialdeak eta bertoko euskarak, bertoko euskaldunek, indargetzen joateko arrisku bizia duzue beste alderdietatik, batez ere Bilbo Nagusi populatuaren hurkotasunagatik. Mungialdea Lauaxeta dugu; lau haizetara zabalik eta
|
haien
afrontupean dago Butroialdea, erdararen haize erauntsien mehatxupean. –Ene Bizkaiko euskararen meatze gorri, zauri zarie mendi hezean?. Ikastolen eta irakaskuntza sarearen esku ez daude gure ahuldadearentzako osagarri guztiak, baina batzuk bai.
|
|
|
Honakoa dugu Euskal Herriko lurralde guztietako hizkuntza politikako arduradunak batu direneko lehen aldia, arestian aipatutako herri erakundeen proiektuak eta lan ildoak ezagutzera emateko eta, bestetik,
|
haien arteko
koordinazio aukerak aztertzeko.
|
|
|
Eta, nolako profila zuten Ipar Euskal Herriko berriemaileek. Inkesta burutu zen aldian hiru hamarkada edo hurbil iragana da ordutik, orduan ere adinean aitzina ziren Iparraldeko berriemaileak; bataz beste, Hegoaldekoak baino edadetuagoak zirela. Berriemaile
|
haiek
ezagutu eta bizi izan zuten munduaren, bizimoduaren alde handi bat joana da, galdua da. Inkesta egin izan zen aldian berean ere ahantzixe edo galduxe zegoen galdegiten zen informazioaren atal handi bat.
|
|
|
Hurrengo hamarkadan, bai Eusko Jaurlaritzak, bai Nafarroako Gobernuak tituluen gaia bere esku hartu zutenean, D titulu hura EGArekin baliokidetu zen, eta Europako Erreferentzia Markoa abian jarri zenetik, C1 izeneko ziurtagiriarekin. Kontua da urte
|
haietan
jende franko izan zela, interes eta ilusio handiarekin D titulua lortzeaz gain, maila altuagokoa zen B titulua ere lortu zuena. Baina azken hau baliokidetu gabe gelditu zen, segur aski urte haietan ez zelako aurreikusi EGA mailatik goragoko titulurik, gogoratzen du euskaltzain nafarrak.Euskaltzaindiak 1972an sortu zituen D, B eta A tituluei Euskal irakasle titulua izena jarri zien:
|
|
|
Kontua da urte haietan jende franko izan zela, interes eta ilusio handiarekin D titulua lortzeaz gain, maila altuagokoa zen B titulua ere lortu zuena. Baina azken hau baliokidetu gabe gelditu zen, segur aski urte
|
haietan
ez zelako aurreikusi EGA mailatik goragoko titulurik, gogoratzen du euskaltzain nafarrak.Euskaltzaindiak 1972an sortu zituen D, B eta A tituluei Euskal irakasle titulua izena jarri zien: irakasle izateko D titulua edo Lehenengo Maila, eta irakasle aurreratua izateko B titulua edo Bigarren Maila.
|
|
|
hots, bere garaian B lortu zutenei baliokidetu ahal izatea egun indarrean dagoen C2 izenekoarekin.Eta hori da, hain zuzen ere, Eusko Jaurlaritzak aitortu duena onartu berri duen Baliokidetze Dekretuarekin. Eskertzekoa da hartutako erabakia, hain zuzen ere, horren bitartez, bere garaian ilusio, interes eta esfortzu bereziarekin B titulua lortu zutenei,
|
haietako
anitzentzat beranduxko bada ere, merezi duten errekonozimendua aitortzen zaielako, Euskaltzaindiaren kasuan B titulua lortu zuten 240 pertsonei, zehaztu du Andres Iñigok. Esan gabe doa, EGA eta haren pareko tituluei aitortutako maila baino jasoagoa izan behar zuela ezinbestean, besteak beste, D titulua eskura izatea behar beharrezkoa baitzen B titulura aurkeztu ahal izateko.
|
|
|
Bestalde, bazkideek lortu ahal izango dute bakarrik abonamendua. . Txapelketa honetan onura gehiago eskaini nahi izan diegu gure bazkideei,
|
haien
inplikazioa eta ekarpena eskertzeko modurik onena dela iruditzen baitzaigu. Izan ere, Bertsozale Elkarteko bazkideak dira gaur aurkezten dugun Bertsolari Txapelketa Nagusi honen eta Bertsozale Elkarteak aurrera eramaten dituen bestelako hamaika ekimenaren sostengurik handi, fidel eta ezinbestekoena?, azaldu du Muruak.
|
|
|
Orduko hartan, elgoibartar idazleak hiru lerro nagusi ezarri zituen, eta ondorengo urteetan horiek garatzen ahalegindu da elkartea. 2018an kargua utziko du Osorok, eta elkarrizketa hau baliatu dugu 2014ko helburu
|
haiek
zertan diren jakiteko.Kargua hartu zenuenean, hiru lerro nagusi ezarri zenituen: gizartean elkarteak eta idazleek duten presentzia areagotzea, idazlearen estatusa babestea eta idazle berriak erakartzea.
|
|
|
Bere aldetik, Sagrario Aleman euskaltzain eta Sustapen batzordeko buruak Jagon jardunaldien historia errepasatu du, eta atzera jo behar izan du horretarako, XX. mendeko hastapenetara, hain zuzen. . Mende hasierako eliza eta euskara jardunaldi
|
haietatik
hasi eta hainbat gai jorratu dira azken ehun urteotan: Europar Batasuna eta euskararen aldeko hizkuntza politika; euskara, kontsumoa eta hizkuntza eskubideak; euskara eta etorkinak; gazteak, aisialdia eta euskara...
|
|
|
Literaturaren bidez, hizkuntza horiek aurrera egin dute, eta, aldi berean, aberastu eta beraien muga linguistikoetatik kanpo zabaldu dira, kalitate artistikoa ere irabazi dutela. Pirinioetako Hizkuntzak erakusketak
|
haien
ezaugarrietako batzuk eta haien historiaren adierazpen garrantzitsuenetako batzuk laburbiltzen ditu.
|
|
|
Literaturaren bidez, hizkuntza horiek aurrera egin dute, eta, aldi berean, aberastu eta beraien muga linguistikoetatik kanpo zabaldu dira, kalitate artistikoa ere irabazi dutela. Pirinioetako Hizkuntzak erakusketak haien ezaugarrietako batzuk eta
|
haien
historiaren adierazpen garrantzitsuenetako batzuk laburbiltzen ditu.
|
|
2018
|
|
|
Gaurko Ageriko bilkuran Hiazinto Fernandorena, Marie Jeanne Minaberry, Piarres Charritton eta Luis Mari Mujika omendu ditu Euskaltzaindiak,
|
haien
ibilbideak gogoratuz. (Miriam Urkia hizkuntzalari gipuzkoarra)
|
|
|
Kopuruak ikusita, gizonezkoen mundua dirudi. Hala da. Kopuruz gehiago dira gizonezko euskaltzainak, baina ez dut uste
|
haien
mundua denik. Ni orain arte bileretara joan izan naizenetan, nire gaiari zegokion atalean bakarrik izan naiz, eta normaltasun osoz parte hartu dut euskaltzainen artean, nahi baduzu, euskaltzainen munduan?, baina ez gizonezkoen edo emakumezkoen munduan.Euskaltzaindian ia 200 urgazle daude, asko eta asko emakumezkoak.
|
|
|
Seguru nago atzean lan ezkutua egin zuten emakumezkoak ere izan zirela. Euskaltzain osoak gizonezkoak bakarrik ziren orduan, baina lanean ez dut uste
|
haiek
bakarrik aritu zirenik. Gaur ez litzateke hori gertatuko, baina 50 urte pasatu dira ordutik.Etorkizun hurbileko Euskaltzaindian irudikatzen duzu emakumezko euskaltzainburu bat. Dudarik gabe, zergatik ez?
|
|
|
Liburuxka haren aurkezpena Lakuan egin zen eta ekitaldian, besteak beste, Onomastika batzordeko bi kidek parte hartu zuten. Hurrengo edizioetan(
|
haietako
hiru euskarri digitalean) Euskal Herriko mendien zerrenda haietan egindako aldaketa toponimiko eta grafiko guztiak Onomastika batzordeak aztertu ditu, gizarteratu aurretik oniritzi akademikoa jasotze aldera.Euskaltzaindiaren webgunean, kontsultagaiUrte haietan hasita, Euskaltzaindiaren webgunean ere kontsultagarri daude mendi horiei dagozkien oinarrizko informazioak. Euskal Herritik kanpoko mendien lerrokadetan modu berean jokatu ohi da.
|
|
|
Liburuxka haren aurkezpena Lakuan egin zen eta ekitaldian, besteak beste, Onomastika batzordeko bi kidek parte hartu zuten. Hurrengo edizioetan (haietako hiru euskarri digitalean) Euskal Herriko mendien zerrenda
|
haietan
egindako aldaketa toponimiko eta grafiko guztiak Onomastika batzordeak aztertu ditu, gizarteratu aurretik oniritzi akademikoa jasotze aldera.Euskaltzaindiaren webgunean, kontsultagaiUrte haietan hasita, Euskaltzaindiaren webgunean ere kontsultagarri daude mendi horiei dagozkien oinarrizko informazioak. Euskal Herritik kanpoko mendien lerrokadetan modu berean jokatu ohi da.
|
|
|
Liburuxka haren aurkezpena Lakuan egin zen eta ekitaldian, besteak beste, Onomastika batzordeko bi kidek parte hartu zuten. Hurrengo edizioetan (haietako hiru euskarri digitalean) Euskal Herriko mendien zerrenda haietan egindako aldaketa toponimiko eta grafiko guztiak Onomastika batzordeak aztertu ditu, gizarteratu aurretik oniritzi akademikoa jasotze aldera.Euskaltzaindiaren webgunean, kontsultagaiUrte
|
haietan
hasita, Euskaltzaindiaren webgunean ere kontsultagarri daude mendi horiei dagozkien oinarrizko informazioak. Euskal Herritik kanpoko mendien lerrokadetan modu berean jokatu ohi da.
|
|
|
Honela, Enbata mugimendua hasi zelarik Ipar Euskal Herriko egoera inarrosten, Manex ez zen uzkur izan bere burua herriz herri aurkezteko eta bozketan abertzalegoaren mezua zabaltzeko. Denbora
|
haietan
ez zen erraza publikoki horrela agertzea, baina Manex ez zen aise konkortzen. Biltzarrez biltzar, urtez urte ibili da, beti karan eta plazent, beti aitzin.
|
|
|
Kontzilio garaia zen eta kontzilioak hizkuntzei bidea irekitzen zien liturgian. Idiart, Andiazabal eta apaiz
|
haiek
han ziren, itzulpen lanetan.Baionako Biltzarraren aitzinsolasa zerorrek egin zenuen. Zeure gisako euskaraz batuaz. Lapurteraz idatzi nuen, Axularrek eta bezala.
|
|
|
Neutralizatu egin zituen. Hala eta guztiz ere, polemika handia izan zen, batik bat, H letragatik.Baionako Biltzarrerakolantaldean ere izan al zen polemikarik, Arantzazun H letrak sortu zuen harrabotsaren modukorik. Bilera
|
haietaz
oroitzapen handirik ez dut, lan eta lan aritu ginela besterik. Geure artean polemikarik ez zen izan, harmonia onean aritu ginen.Anekdotarik? 1964ko udan Mixel Labeguerie parlamentari genuen, eta Euskal Idazkaritzako lehendakari [Baionako Biltzarrerako oinarriak finkatzen aritu zen llantaldeari babesa eman zion elkartea].
|
|
|
Bizkaitar bat oso nekez ulertzen genuen eta xiberotarrak ere nekez ulertuak ginen. Naski, bizkaierak beste garrantzi bat du, zeren eta garai hartan, euskaldunen erdiak bizkaiera deitzen den horretan mintzo ziren.Beharbada
|
haiek
beste inor baino galtzaileago. Bai, baina etxean edo lagunartean erabiltzen ahal dute, eta gainera bizkaierak ere egin du bere batua. Euskara Batuari esker, hain zuzen, bizkaierak bere batua egin du, azpieuskalkiz aberats baitziren.
|
|
|
Goiza ikasleen artean hasi dute Euskaltzaindiko kideek, eta Iñigo Aritza ikastolako geletan ikasleekin egoteko aukera izan dute, baita
|
haiek
egin dituzten galderak erantzuteko beta ere: Euskaltzaindia noiz sortu zen, euskara batuaren sorrera, euskaltzainen zereginak, toponimoak, erdarazko moldeak...
|